Các giải pháp nâng cao tính hữu dụng của thông tin kế toán công bố đối với nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH





VN HI NGC





CÁC GII PHÁP NÂNG CAO TÍNH HU DNG CA
THÔNG TIN K TOÁN CÔNG B I VI NHÀ U T
TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM





Chuyên ngành: K TOÁN
Mã s: 60.34.30




LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:

PGS.TS PHM VN DC








TP. H Chí Minh – Nm 2011
LI CAM OAN
x(y



Tôi xin cam đoan rng đây là công trình nghiên cu ca tôi vi s
hng dn ca thy PGS.TS Phm Vn Dc. Các ni dung nghiên cu và
kt qu trong đ tài là hoàn toàn trung thc.



TP. H CHÍ MINH , tháng 8 nm 2011

Tác gi

Vn Hi Ngc


x(y

Li đu tiên tôi xin chân thành cm n Quý Thy Cô Trng i Hc
Kinh T TP. HCM đã tn tình ging dy và truyn đt kin thc trong sut thi
gian hc tp ti trng. c bit là thy Phm Vn Dc đã tn tình hng
dn tôi trong sut thi gian va qua.

Tôi cng xin gi li cm n đn bn bè, các NT đc kho sát đ
ã h
tr tôi hoàn thành cuc kho sát thc t liên quan đn lun vn này.

Mt ln na, tôi xin kính chúc sc kho Quý Thy Cô Trng i Hc
Kinh T, gia đình, bn bè,

TP. H CHÍ MINH , tháng 8 nm 2011.


DANH MC CH VIT TT
o0o

BCTC Báo cáo tài chính
BCTN Báo cáo thng niên
CKT Cân đi k toán
CMKT Chun mc k toán
DN Doanh nghip
KQHKD Kt qu hot đng kinh doanh
KSNB Kim soát ni b
LCTT Lu chuyn tin t
NT Nhà đu t
SGDCK S giao dch chng khoán
TTCK Th trng chng khoán

TTKT Thông tin k toán
UBCKNN U ban chng khoán Nhà nc





MC LC
o0o

LI CAM OAN
LI CM N
DANH MC CH VIT TT
MC LC
LI M U
CHNG 1:
NHNG VN  CHUNG V CÔNG B THÔNG TIN K
TOÁN VÀ YÊU CU CA NHÀ U T I VI THÔNG TIN K
TOÁN CÔNG B TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN 1
1.1 NHNG VN  CHUNG V CÔNG B THÔNG TIN K TOÁN TRÊN
TTCK 1
1.1.1 Vai trò ca thông tin k toán 1
1.1.2 S cn thit ca vn đ công b thông tin k toán trên TTCK 2
1.1.2.1 S ra đi ca TTCK – kt qu tt yu trong tin trình phát trin ca nn
kinh t th trng 2
1.1.2.2 S cn thit ca vn đ công b thông tin k toán trên TTCK 2
1.1.3 H thng báo cáo tài chính – thông tin k toán quan trng trên TTCK 4

1.1.3.1 B
ng cân đi k toán 4

1.1.3.2 Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh 4
1.1.3.3 Báo cáo LCTT 5
1.1.3.4 Thuyt minh BCTC 6
1.1.4 Báo cáo kim toán và báo cáo soát xét 8
1.2 YÊU CU CA NHÀ U T V CHT LNG THÔNG TIN K TOÁN
CÔNG B TRÊN TTCK 9
1.2.1 Các đc đim cht lng c bn 10
1.2.1.1 Thích hp 10
1.2.1.2 Trình bày trung thc 11
1.2.2 Các đc đim cht lng b sung 11
1.2.2.1 Có th so sánh 11
1.2.2.2 Có th kim chng 12
1.2.2.3 Kp thi 12
1.2.2.4 Có th hiu đc 12
1.3 THÔNG TIN K TOÁN CÔNG B TRONG QUÁ TRÌNH RA QUYT NH
CA NHÀ U T TRÊN TTCK 13
1.3.1 T s thanh khon 14
1.3.2 T s hiu qu hot đng 15
1.3.3 T s qun lý n 15
1.3.4 T s sinh li 16
1.3.5 T s tng trng 16
1.3.6 T s giá th trng 16
1.4 VN  CÔNG B THÔNG TIN K TOÁN TRÊN TH TRNG CHNG
KHOÁN CA TRUNG QUC VÀ M 17
1.4.1 TTCK Trung Quc 17
1.4.2 TTCK M 20
Bài hc cho TTCK Vit Nam 23
Kt lun chng 1 25
CHNG 2:
THC TRNG CÔNG B THÔNG TIN K TOÁN VÀ S

DNG THÔNG TIN K TOÁN I VI NHÀ U T TRÊN TH
TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM
2.1 NHNG YÊU CU V CÔNG B TTKT TRÊN TTCK VIT NAM.
26
2.1.1 Nhng vn đ chung v công ty đi chúng 26
2.1.1.1 Khái nim 26
2.1.1.2 Yêu cu công b thông tin k toán ca các công ty đi chúng trên TTCK
Vit Nam 27
2.1.2 Nhng yêu cu v công b thông tin k toán đi vi các công ty đi chúng
cha niêm yt 27
2.1.2.1 Nhng yêu cu chung v ni dung, thi hn và hình thc công b 27
2.1.2.2 Kt cu và ni dung ch yu ca h thng báo cáo 29
a. BCTC n
m 29
b. Báo cáo kim toán BCTC nm 33
c. Báo cáo thng niên 35
2.1.3 Nhng yêu cu v công b thông tin k toán đi vi các t chc niêm yt 36
2.1.3.1 Nhng yêu cu chung v ni dung, thi hn và hình thc công b 36
a. Nhng vn đ chung v t chc niêm yt 36
b. Nhng yêu cu chung v ni dung, thi hn và hình thc công b 38
2.1.3.2 Kt cu và ni dung ch yu ca h
thng báo cáo 41
a. BCTC quí 41
b. BCTC bán niên và Báo cáo soát xét cho BCTC bán niên 43
c. H thng báo cáo nm 44
2.1.4 Yêu cu và nguyên tc chung v lp và trình bày BCTC 44
2.1.4.1 Yêu cu lp và trình bày BCTC 44
2.1.4.2 Nguyên tc lp và trình bày BCTC 46
2.2 THC TRNG CÔNG B TTKT TRÊN TTCK VIT NAM.
51

2.3 KHO SÁT MC  S DNG THÔNG TIN K TOÁN CA NT TRÊN
TTCK VIT NAM. 55
2.3.1 Mc đích kho sát 55
2.3.2 i tng kho sát 55
2.3.3 Kt cu, ni dung ch yu ca phiu kho sát 55
2.3.4 Thi gian, đa đim kho sát 56
2.3.5 Kt qu ca cuc kho sát 56
2.3.6 ánh giá v mc đ s dng thông tin k toán ca NT trên TTCK VN 62
Kt lun chng 2 64
CHNG 3:
CÁC GII PHÁP NÂNG CAO TÍNH HU DNG CA
THÔNG TIN K TOÁN CÔNG B I VI NHÀ U T TRÊN TH
TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM 65
3.1 QUAN IM VÀ NH HNG
65
3.2 MT S GII PHÁP C TH
66
3.2.1 Hoàn thin ni dung ca h thng báo cáo theo quy đnh hin hành 66
3.2.1.1 Bng CKT 66
3.2.1.2 Báo cáo KQHKD 71
3.2.1.3 Báo cáo thng niên 74
3.2.1.4 Hoàn thin quy ch lp báo cáo 76
a. BCTC nm trình bày s liu ca 3 nm gn nht 76
b. Hoàn thin các quy đnh v trích lp d phòng gim giá chng khoán 76
c. H thng báo cáo bng ting Anh 77
3.2.2 Nâng cao ý thc và k nng lp BCTC ca các công ty đi chúng 78
3.2.3 Nâng cao cht lng hot đng kim soát TTKT công b 80
3.2.3.1 Hoàn thin h thng kim soát n
i b ca các công ty đi chúng 80
3.2.3.2 Nâng cao cht lng hot đng kim toán đc lp 82

3.2.3.3 Hoàn thin c ch giám sát và đm bo
cht lng ca TTKT công b 84
3.2.4 Hoàn thin hình thc công b TTKT 86
3.2.5 Mt s kin ngh 88
3.2.5.1 i vi NT 88
3.2.5.2 i vi các c s đào to đu t chng khoán 91
K
t lun chng 3 92
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
LI M U
*********

1. Tính cp thit ca đ tài nghiên cu
TTCK Vit Nam chính thc đi vào hot đng vào nm 2000 vi vic vn hành
trung tâm giao dch chng khoán TP.HCM (nay là SGDCK TP.HCM) vào ngày
20/7/2000 và thc hin phiên giao dch đu tiên vào ngày 28/07/2000. n nay, sau
hn 10 nm đi vào hot đng và phát trin vi nhiu thng trm (ch s VN Index đt
mc thp nht là 130 đim vào nm 2003 và đnh đim vào nm 2007 vi g
n 1.179
đim), TTCK Vit Nam đã và đang tr thành mt kênh huy đng vn trc tip có hiu
qu, góp phn quan trng vào công cuc phát trin kinh t c nc (đóng góp trên
40% GDP (2010) vt mc gp đôi so vi k hoch trong chin lc phát trin
TTCK).
Tuy nhiên, vi s suy gim liên tc ca TTCK Vit Nam t đu nm 2011 đn
nay (c th, s liu thng kê trên c hai sàn đ
ã có hn 300 c phiu có giá di mnh
giá, chim t l gn 50% trên tng s 673 mã chng khoán (gm c chng ch qu)
đang niêm yt), trong khi TTCK th gii tip tc tng trng, TTCK đã tr thành

“gánh nng” cho hu ht nhng ai tham gia th trng (t công ty chng khoán, doanh
nghip niêm yt cho đn NT). Nhiu NT b cuc vì thua l nng do giá c c phiu
bi
n đng quá ln, các NT còn bám tr vi th trng dng nh không "tin tng"
vào các công ty niêm yt.
 khôi phc th trng giai đon hin nay cng nh tip tc hoàn thành chin
lc xây dng mt TTCK phát trin nhanh, bn vng trong tng lai thì “chìa khóa
vàng” vn là dòng tin và tính thanh khon trên th trng, xut phát t nim tin và
tâm lý n đnh ca các thành viên tham gia th trng đc bit là NT. Chính nim tin
c
a NT là mt nhân t ht sc quan trng đ gia tng lung tin vào th trng, to
nên nhng cn sóng sinh đng giúp khôi phc và phát trin TTCK nc ta hin nay.
Do đó, đòi hi các DN trên TTCK phi công khai minh bch đy đ thông tin
tài chính. NT, nhng ngi s dng thông tin, bên cnh vic không ngng trao di,
nâng cao vn kin thc và kinh nghim thc t thì cng cn đc đm bo v
đ tin
cy ca thông tin đc cung cp. ây chính là 2 vn đ ct lõi mà TTCK Vit Nam
cn phi thc hin đ cng c, gia tng nim tin và tâm lý n đnh ca NT trên th
trng, to đng lc thúc đy TTCK phát trin vn toàn.
Vì vy, vic tìm hiu các yêu cu và thc trng công b thông tin k toán ca
các DN trên TTCK Vit Nam cng nh nm bt trình đ và mc đ s dng thông tin
k toán công b ca NT giúp chúng ta có th đánh giá đc tính hu ích c
a các
thông tin k toán công b trong quá trình ra quyt đnh ca NT giai đon hin nay.
ây chính là c s đ giúp chúng ta đa ra nhng gii pháp nhm xây dng mt
TTCK vi c ch thông tin hoàn thin; nâng cao tính hu ích ca thông tin k toán
công b đn NT; đm bo li ích cho NT, đc bit là NT thiu s.
Nhn thc đc tm quan trng trên, tác gi đã chn đ tài: “Các gi
i pháp
nâng cao tính hu dng ca thông tin k toán công b đi vi NT trên TTCK

Vit Nam” làm đ tài nghiên cu trong lun vn thc s ca mình.
2. Mc đích nghiên cu
Lun vn nhm mc đích khng đnh mi quan h gia TTKT công b vi
quyt đnh ca NT cng nh xác đnh mc đ s dng TTKT công b ca NT trên
TTCK Vi
t Nam giai đon hin nay. T đó, đa ra nhng gii pháp nhm nâng cao
tính hu dng ca TTKT công b đn các quyt đnh đu t ca h.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Là tính hu dng ca thông tin BCTC công b trên
TTCK Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu: Lun vn nghiên cu gii hn trong phm vi thông tin
hu dng trên BCTC công b đ
nh k đi vi NT trong quá trình đu t vào
chng khoán di hình thc c phiu ca các công ty đi chúng, đc bit là t
chc niêm yt trên TTCK Vit Nam.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng tng hp các cách tip cn h thng, phng pháp logic cùng
vi phng pháp thng kê, kho sát thc t, so sánh, phân tích tng hp, đi chiu,…
5. Kt cu ca Lun vn
Ngoài Li m đu, Kt lun và Ph Lc, Lun vn đc b cc làm 3 chng:
Chng 1
: Nhng vn đ chung v công b TTKT và yêu cu ca NT đi vi
TTKT công b trên TTCK.
Chng 2: Thc trng công b TTKT và s dng TTKT công b đi vi NT
trên TTCK Vit Nam
Chng 3
: Mt s gii pháp nâng cao tính hu dng ca TTKT công b đi
vi NT trên TTCK Vit Nam.

LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC

HVTH: VN HI NGC - 1 -
CHNG 1: NHNG VN  CHUNG V CÔNG B
THÔNG TIN K TOÁN VÀ YÊU CU CA NHÀ U T
I VI THÔNG TIN K TOÁN CÔNG B
TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN
1.1 NHNG VN  CHUNG V CÔNG B THÔNG TIN K TOÁN
TRÊN TTCK
1.1.1 Vai trò ca thông tin k toán
Nh ta đã bit, k toán là ngh thut ca vic phân loi(classifying), ghi
chép(recording), tng hp(summarizing) các nghip v kinh t phát sinh ti mt t
chc theo nhng cách thc riêng và góp phn lý gii(interpreting) kt qu ca
nhng nghip v đó. Chc nng ca k toán là cung cp thông tin kinh t - tài
chính cho các đi tng liên quan nhm đánh giá v tình hình hot đng sn xut
kinh doanh ca mt t chc. Do đó, nu nhng thông tin kinh t - tài chính đc
cung cp này càng hu ích cho các đi tng s dng thông tin trong quá trình ra
quyt đnh thì vai trò ca k toán s càng đc nâng cao và đc coi trng. Vi s
phát trin vt bc ca khoa hc k thut và toàn cu hóa kinh t nhanh chóng, k
toán bây gi không ch dng li  vic cung cp thông tin th hin mi quan h vt
cht – pháp lý v tình hình, kt qu hot đng ca mt t chc mà nó còn phi
phc v tt hn cho công tác d báo, t chc, điu hành, kim soát và ra quyt
đnh trong ni b t chc. Chính vì th, đã to ra s tách ri k toán thành k toán
tài chính và k toán qun tr nhm đáp ng nhng nhu cu khác nhau ca nhng
đi tng s dng thông tin khác nhau.
Nu nh k toán tài chính ch yu hng s quan tâm ca mình đn các đi
tng s dng thông tin  bên ngoài t chc thì ngc li k toán qun tr li
hng đn vic đáp ng nhu cu thông tin ca các nhà qun lý trong ni b ca t
chc. Tuy tách ri thành hai h thng k toán khác nhau nhng gia chúng có mi
quan h mt thit, h tr vi nhau trong quá trình cung cp thông tin kinh t - tài
chính cho các đi tng s dng thông tin.  điu cui cùng, c k toán tài chính
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC

HVTH: VN HI NGC - 2 -
và k toán qun tr đu mun hng ti chính là cung cp thông tin đnh lng v
tình hình hot đng ca t chc cho các đi tng s dng thông tin khác nhau
trong quá trình s dng thông tin và ra quyt đnh ca h, t đó nâng cao hn na
vai trò ca ngh k toán trong th gii kinh doanh.
1.1.2 S cn thit ca vn đ công b thông tin k toán trên TTCK
1.1.2.1 S ra đi ca TTCK – kt qu tt yu trong tin trình phát trin ca nn
kinh t th trng
Do s phát trin ca nn kinh t, nhu cu v vn trong xã hi tng lên và
tr nên đa dng, phong phú; ngi thì cn vn cho mc đích tiêu dùng hay đu t,
ngi thì li có vn nhàn ri, mun cho vay đ sinh li. u tiên, h tìm gp nhau
trc tip trên c s quen bit. Tuy nhiên sau đó, khi nhu cu vn không ngng
tng lên thì hình thc vay, cho vay trc tip da trên quan h quen bit không còn
đáp ng đc. Lúc này, đòi hi cn phi có mt th trng cho cung và cu v vn
gp nhau, đó là th trng tài chính. Thông qua th trng tài chính, nhiu khon
vn nhàn ri đc huy đng vào tiêu dùng, đu t, to đòn by cho vic phát trin
kinh t.
Ban đu, nhu cu vn cng nh tit kim trong dân cha cao và nhu cu v
vn ch yu là vn ngn hn. Theo thi gian, cùng vi s phát trin kinh t, nhu
cu v vn dài hn cho đu t phát trin ngày càng cao; Chính vì vy, Th trng
vn đã ra đi đ đáp ng các nhu cu này.  huy đng đc vn dài hn, bên
cnh vic đi vay ngân hàng thông qua hình thc tài chính gián tip, Chính ph và
doanh nghip còn huy đng vn thông qua hình thc phát hành chng khoán. Khi
mt b phn các chng khoán có giá tr nht đnh đc phát hành, thì xut hin
nhu cu mua, bán chng khoán. T đó, dn đn s ra đi ca Th trng chng
khoán vi t cách là mt b phn ca Th trng vn nhm đáp ng nhu cu mua,
bán và trao đi chng khoán các loi
1.1.2.2 S cn thit ca vn đ công b thông tin k toán trên TTCK
Chc nng quan trng nht ca TTCK là nhm huy đng nhng ngun vn
tit kim nh trong xã hi tp trung thành ngun vn ln tài tr cho DN, các t

LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 3 -
chc kinh t và Chính ph đ phát trin sn xut, tng trng kinh t hay cho các
d án đu t thông qua vic phát hành chng khoán (th trng s cp) và trao đi
chng khoán (th trng th cp). Chính s phát hành và trao đi mua bán chng
khoán đã to ra mt môi trng đu t cho công chúng, hình thành nên mt th
trng hàng hóa đc bit, cao cp và vt tri hn so vi các th trng truyn
thng khác (th trng hàng hóa, dch v; th trng lao đng…). Hàng hóa lu
thông và mua bán trên th trng là chng khoán các loi (c phiu, trái phiu và
các công c tài chính khác có thi hn trên mt nm). Mi thành viên trong xã hi
đu có th t do tham gia vào th trng t các cá nhân đu t nh l đn các nhà
đu t có quy mô, t chc. Giá c trên TTCK cng đc hình thành da trên quan
h cung – cu.
 TTCK tn ti và phát trin nhanh, bn vng thì bo đm v cht lng
hàng hóa là nhân t quan trng hàng đu, cht lng ca hàng hóa trên TTCK 
đây chính là hiu qu kinh t hin ti và giá tr c tính trong tng lai ca doanh
nghip. Vì vy, vic công khai và minh bch hóa tình hình tài chính ca các công
ty đi chúng, đc bit là các công ty niêm yt là mt yêu cu tt yu khách quan
nhm đm bo li ích và quyn li ca các NT trên TTCK.
 nm rõ tình hình tài chính ca DN nh: tng tài sn, các khon n ngn
hn và dài hn mà doanh nghip phi đi mt, tình hình sn xut và kinh doanh
trong k, khon tin thc thu và thc chi trong k… thì NT cn c ch yu vào
các thông tin k toán th hin ch yu trong h thng BCTC ca doanh nghip.
Chính h thng thông tin k toán này là c s d liu đ NT có th đa ra nhng
quyt đnh đu t ca mình. Vì vy, vn đ công b TTKT trên TTCK là ht sc
cn thit nhm tránh tình trng bt cân xng trong vic tip nhn thông tin ca các
NT trên TTCK, nh hng đn quá trình ra quyt đnh ca h và t đó bo đm
môi trng đu t lành mnh cho các NT, giúp TTCK hot đng hiu qu hn.
Mt khác, công b TTKT trên TTCK cng góp phn giúp cho các c quan
chc nng trong quá trình đánh giá giá tr ca tng công ty đi chúng, đng thi

đánh giá tình hình chung ca nn kinh t cng nh tình hình ca tng ngành ngh,
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 4 -
lnh vc khác nhau vì các công ty đi chúng, đc bit là các công ty niêm yt đu
là nhng công ty ln, hàng đu t nhng ngành ngh, lnh vc kinh doanh khác
nhau.
1.1.3 H thng báo cáo tài chính – thông tin k toán quan trng trên TTCK
Báo cáo k toán là sn phm cao nht ca quá trình thc hin k toán, do đó
h thng BCTC cung cp nhng thông tin k toán quan trng trên TTCK.
1.1.3.1. Bng Cân đi k toán
Bng CKT(Balance sheet) hay còn gi là báo cáo tình hình tài
chính(Statement of financial position) cho bit tình trng tài sn, n phi tr và
vn ch s hu ca công ty ti mt thi đim(ngày) c th, thng là cui tháng,
cui quí hoc cui nm. ây là mt cách thc xem xét mt công ty di dng mt
khi vn(tài sn) đc b trí da trên ngun ca vn đó(n và vn c đông). Do
đó, tng tài sn phi bng vi tng n phi tr và vn ch s hu.
Thông tin v tài sn, n phi tr và vn ch s hu ca DN trên Bng
CKT trc ht giúp cho NT nm bt đc tình hình sc khe ca DN, đánh giá
đc kh nng thanh toán ngn hn cng nh dài hn và nng lc ca DN trong
vic thích ng vi nhng thay đi trong môi trng kinh doanh. Sau đó, nó cng
giúp cho vic xem xét và đánh giá kh nng to ra tin trong tng lai ca DN.
Các ch tiêu trong bng CKT đc biu hin di hình thái giá tr(tin)
nên có th tng hp đc toàn b tài sn hin có ca DN đang tn ti di các
hình thái khác nhau (c vt cht và tin t, c vô hình ln hu hình).
1.1.3.2. Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh
Báo cáo KQHKD (Income Statement) hay còn gi là báo cáo lãi l(Profit
and Loss Account) ch ra s cân bng gia doanh thu (thu nhp) và chi phí trong
tng k k toán c th nh tháng, quý hay nm. Báo cáo này là báo cáo riêng r
quan trng phn ánh tng hp tình hình và kt qu hot đng sn xut kinh doanh
ca thc th kinh doanh theo tng loi trong mt k k toán. Nó cho bit kh nng

sinh li ca DN, giúp NT đánh giá kh nng tng trng ca các ngun lc kinh
t trong tng lai cng nh kh nng to ra dòng tin t các ngun lc hin có.
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 5 -
Hay nói mt cách khác, báo cáo KQHKD đc s dng nh mt bng hng
dn đ xem xét DN hot đng nh th nào trong tng lai.
Không ging nh Bng CKT đc xem nh là mt tm nh chp(tnh),
cho bit tình trng tài sn, n phi tr và vn ch s hu ca mt DN ti mt thi
đim nht đnh. Báo cáo KQHKD li đc coi nh là mt cun phim(đng)
phn ánh kt qu ca các hot đng ca DN trong mt thi k nào đó.
Báo cáo KQHKD trình bày s thay đi tình hình tài chính phát sinh t kt
qu hot đng trong k di c s k toán dn tích, ngha là nh hng ca các
giao dch đc ghi nhn không nht thit phi đã thu đc tin hay đã chi tin.
Vic này giúp DN phn ánh tt hn kt qu hot đng và dòng tin tng lai, đng
thi th hin đy đ hn các tài sn và ngha v ca mình.
1.1.3.3. Báo cáo LCTT
Báo cáo LCTT(Statement of cash flow) là báo cáo phn ánh vic hình
thành(thu) và s dng(chi) lng tin phát sinh trong k báo cáo ca mt DN. Báo
cáo LCTT đc coi là cu ni gia bng CKT và báo cáo KQHKD nhm cung
cp nhng thông tin k toán cn thit đ có th đánh giá đc kt qu hot đng
trong mi tng quan vi vic s dng các ngun lc ca DN.
Báo cáo LCTT phân loi dòng tin t ba hot đng chính ca mt DN: hot
đng kinh doanh, hot đng đu t và hot đng tài chính
Phn 1: Lu chuyn tin t hot đng kinh doanh
Lung tin phát sinh t hot đng kinh doanh là lung tin có liên quan đn
các hot đng to ra doanh thu ch yu ca DN. Các lung tin ch yu t hot
đng kinh doanh bao gm: tin thu t bán hàng, cung cp dch v; tin tr cho
ngi cung cp hàng hóa dch v, tin chi tr lãi vay, tin chi tr cho ngi lao
đng…
Thông tin v lung tin này cung cp thông tin c bn đ đánh giá kh nng

to tin ca DN t các hot đng kinh doanh đ trang tri n, duy trì hot đng, tr
c tc và tin hành các hot đng đu t mi mà không cn đn ngun tài chính
bên ngoài. ng thi, các thông tin v lung tin này khi s dng kt hp vi các
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 6 -
thông tin khác s giúp ngi s dng TTKT, đc bit các NT có th d đoán
lung tin t hot đng kinh doanh trong tng lai.
Phn 2: Lu chuyn tin t hot đng đu t
Lung tin phát sinh t hot đng đu t là lung tin có liên quan đn vic
mua sm, xây dng, nhng bán, thanh lý tài sn dài hn và các khon đu t khác
không thuc các khon tng đng tin. Các lung tin ch yu t hot đng đu
t gm: tin thu t vic thanh lý, nhng bán tài sn c đnh và các khon tài sn
dài hn khác; tin thu hi đu t góp vn vào các đn v khác (tr trng hp tin
thu t bán li c phiu đã mua vì mc đích thng mi); tin thu hi cho vay (tr
trng hp tin thu hi cho vay ca ngân hàng, t chc tín dng và các t chc tài
chính); tin chi mua sm, xây dng tài sn c đnh và tài sn dài hn khác; tin chi
đu t góp vn vào các đn v khác (tr trng hp tin chi mua c phiu vì mc
đích thng mi)…
Phn 3: Lu chuyn tin t hot đng tài chính
Lu chuyn tiu t hot đng tài chính phn ánh vic thay đi v quy mô
và kt cu ca vn ch s hu và vn vay ca DN. Các lung tin ch yu t hot
đng tài chính gm: tin thu t phát hành c phiu, nhn vn góp ca ch s hu;
tin thu t các khon vay ngn hn, dài hn; tin chi tr vn góp ca ch s hu,
mua li c phiu ca chính DN đã phát hành; tin chi tr các khon n gc đã
vay…
Tóm li, báo cáo LCTT giúp ngi s dng thông tin k toán có th đánh
giá khách quan hn tình hình hot đng kinh doanh ca DN cng nh làn tng kh
nng so sánh gia các DN khác nhau vì nó loi tr đc các nh hng ca vic
s dng các phng pháp k toán khác nhau cho cùng mt nghip v kinh t phát
sinh. T đó, giúp ti đa hóa li ích ca các đi tng s dng thông tin.

1.1.3.4. Thuyt minh BCTC
Thuyt minh BCTC(Notes to financial statements) là mt BCTC ht sc
quan trng bên cnh bng CKT, báo cáo KQHKD hay báo cáo LCTT. Nu b
ba báo cáo trên cung cp các thông tin quan trng v tình hình tài chính ca DN,
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 7 -
thì thuyt minh BCTC là mt bn in mch lc gii thích chi tit và b sung thông
tin, giúp các NT hiu rõ hn v tình hình hot đng sn xut, kinh doanh thc t
ca DN.
Bn thuyt minh BCTC phi đc trình bày mt cách có h thng và cn
nht quán nhm giúp cho ngi s dng thông tin hiu khi đc BCTC và so sánh
đc vi các BCTC ca các DN khác. Thông thng, cu trúc ch yu ca mt
bn thuyt minh BCTC nh sau:
- Tuyên b v vic tuân th các chun mc và ch đ k toán
- Gii trình v c s đánh giá và chính sách k toán đc áp dng
Trong phn này, DN phi đa ra các thông tin v c s dùng đ lp BCTC
và các chính sách k toán c th đc chn và áp dng đi vi các giao dch và
các s kin quan trng chng hn nh v: ghi nhn doanh thu, nguyên tc hp
nht, phng pháp khu hao TSC, phng pháp k toán HTK, vn hóa các
khon chi phí đi vay, các khon d phòng, ghi nhn các khon lãi và l do chênh
lch t giá hi đoái,…
- Thông tin b sung cho các khon mc đc trình bày trong các BCTC
khác theo th t trình bày mi khon mc hàng dc và theo tng BCTC
Bn thuyt minh BCTC s trình bày và phân tích chi tit hn các s liu đã
đc th hin trong các BCTC khác nh bng CKT, báo cáo KQHKD, báo cáo
LCTT theo quy đnh ca các chun mc k toán có liên quan. Vic này đc thc
hin nhm mc đích làm rõ các BCTC, giúp các đi tng s dng thông tin có
mt cách nhìn chi tit và c th hn v tình hình tài chính ca DN.
- Trình bày nhng bin đng trong ngun vn ch s hu
Nhng bin đng trong ngun vn ch s hu là nhng thông tin ht sc

quan trng trong quá trình ra quyt đnh ca các đi tng s dng thông tin, đc
bit là các nhà đu t. Vì vy nó phi đc công khai cho nhng ngi s dng
BCTC. Theo IAS 1, các DN phi có mt báo cáo riêng trình bày v nhng bin
đng trong ngun vn ch s hu gi là báo cáo các thay đi trong vn ch s
hu(Statement of changes in equity). Tuy nhiên, theo VAS 21 báo cáo này không
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 8 -
đc báo cáo riêng bit nh các BCTC khác mà nó nm trong phn thuyt minh
BCTC.
- Nhng thông tin khác nh: nhng khon n tim tàng, nhng khon cam
kt, nhng thông tin tài chính khác, và nhng thông tin phi tài chính.
Các thông tin này cha đc trình bày trong các BCTC khác nhng nó li
ht sc cn thit cho vic trình bày trung thc và hp lý, nh hng đn quá trình
ra quyt đnh ca NT.
1.1.4 Báo cáo kim toán và báo cáo soát xét
H thng BCTC là mt kênh truyn thông tin ch yu và hu hiu đi vi
nhng ai quan tâm đn tình hình sc khe tài chính ca các DN trên TTCK. Tuy
nhiên, ngày nay vi s phc tp trong môi trng kinh doanh, s tách bit gia
quyn s hu và quyn qun lý làm cho tình trng bt cân xng thông tin din ra
ngày càng cao. Trong khi, các nhà qun lý thng có xu hng tìm mi cách đ
cung cp nhng thông tin tài chính đp mt nhm ti đa hóa li ích ca bn thân
mình thì các đi tng  bên ngoài đc bit là NT li mun minh bch hóa tình
hình tài chính ca DN nhm đm bo li ích ca các khon đu t mà h đã b ra.
Vì vy, kim toán BCTC đã tr thành mt nhu cu không th thiu trên TTCK vi
ý ngha làm lành mnh hóa hot đng tài chính ca các công ty đi chúng và to
nim tin cho các nhà đu t trong quá trình đánh giá hiu qu hot đng và ra
quyt đnh đu t ca h.
Sn phm cui cùng ca mt cuc kim toán BCTC chính là báo cáo kim
toán. Thc cht, báo cáo kim toán là mt bng thông báo v kt qu cuc kim
toán BCTC cho ngi s dng BCTC, là nhng đánh giá ca kim toán viên và

công ty kim toán v s phù hp ca nhng thông tin đnh lng ca BCTC cng
nh s tuân th các chun mc hoc ch đ k toán hin hành khi lp các BCTC
này. Lu ý rng, ý kin mà kim toán viên đa ra trên báo cáo kim toán là mt s
bo đm chc chn rng BCTC đã phn ánh trung thc và hp lý trên các khía
cnh trng yu ch không phi đm bo tuyt đi rng không có bt k mt sai sót
nào trên BCTC đã đc kim toán.
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 9 -
i vi các NT trên TTCK, khi s dng BCTC có báo cáo kim toán v
BCTC đính kèm theo s giúp cho h đánh giá đc đ tin cy ca các thông tin
đnh lng trên BCTC, trên c s đó mà h có các quyt đnh kinh t đúng đn,
hiu qu trong mi quan h kinh t đi vi các DN này. Vì vy, hin nay trên
TTCK ca hu ht các quc gia trên th gii trong đó có c nc ta đu yêu cu
bt buc phi có báo cáo kim toán đính kèm vi BCTC nm ca các công ty đi
chúng.
Th nhng, trong thc t các NT trên TTCK li phi thng xuyên đa ra
các quyt đnh kinh t xuyên sut trong c nm tài chính, do đó h thng cn c
vào các thông tin tài chính đnh lng trên BCTC quý hoc bán niên mà các công
ty đi chúng cung cp. Trong khi, Báo cáo kim toán li ch đm bo cho mc đ
phù hp ca các thông tin tài chính trên BCTC hàng nm, cho nên đ gim thiu
ri ro trong các quyt đnh ca mình, h s tm thi cn c vào mt báo cáo khác,
báo cáo này cng không kém phn quan trng trong vic to nim tin cho NT
trên TTCK khi s dng BCTC, đó chính là báo cáo soát xét BCTC.
Nu nh báo cáo kim toán đa ra s đm bo chc chn v tính trung thc
và hp lý trên các khía cnh trng yu ca BCTC thì báo cáo soát xét có s đm
bo thp hn, ch là s đm bo  mc đ va phi, tc là ch đa ra ý kin kt
lun là không có(hay có) phát hin ra s kin trng yu nào làm cho kim toán
viên cho rng BCTC đã không đc lp phù hp vi chun mc k toán hin hành
và các quy đnh có liên quan. Hay nói mt cách d hiu, báo cáo soát xét BCTC
ch cung cp mc đ đm bo va phi rng các thông tin đã soát xét không cha

đng nhng sai sót trng yu mà thôi.
1.2 YÊU CU CA NHÀ U T V CHT LNG CA THÔNG TIN
K TOÁN CÔNG B TRÊN TTCK
Trong phn trên, chúng ta đã nhn thy đc tm quan trng ca h thng
BCTC trên TTCK trong vai trò là kênh thông tin giúp các NT đánh giá hiu qu
hot đng ca các công ty đi chúng, t đó đa ra các quyt đnh kinh t hp lý.
Tuy nhin, đ h thng BCTC này tht s tr nên hu dng trong quá trình ra
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 10 -
quyt đnh ca NT thì đòi hi BCTC cn phi tha mãn mt s đc đim cht
lng nht đnh. Chính vic cung cp BCTC vi nhng thông tin k toán cht
lng s giúp cho các quyt đnh mà NT đa ra phù hp và có hiu qu kinh t
hn.
Theo d tho trong d án hi t IASB – FASB mi ban hành gn đây v
mc đích và các đc đim cht lng ca BCTC, đã thng nht và đa ra hai đc
đim cht lng c bn và bn đc đim cht lng b sung mà bt k mt BCTC
nào cng cn phi đáp ng. Và đây cng chính là nhng yêu cu mà bt k NT
nào trên TTCK cng mong mun t các thông tin k toán trình bày trong h thng
BCTC ca các công ty đi chúng.
1.2.1 Các đc đim cht lng c bn
1.2.1.1 Thích hp
Thông tin k toán đc coi là thích hp (relevance) khi nó có kh nng làm
thay đi quyt đnh ca ngi s dng, thông qua vic giúp h thc hin hai chc
nng chính là chc nng d đoán và chc nng xác nhn:
+ Chc nng d đoán: BCTC s cung cp nhng thông tin đu vào cho
quá trình d đoán v nhng trin vng trong tng lai ca DN. iu này không có
ngha là DN phi cung cp các d báo trên BCTC mà da vào chúng s làm gim
tính không chc chn trong quá trình ra quyt đnh ca các NT. Chng hn, trong
báo cáo KQHKD yêu cu phi trình bày các khon doanh thu, thu nhp và chi
phí theo tng loi hot đng: hot đng sn xut kinh doanh, hot đng tài chính

và các hot đng khác. Vic phân loi này s giúp cho các NT khi đc báo cáo
s có đc nhng d đoán c bn v kt qu tài chính ca DN trong nhng nm
ti. Mt ví d đin hình khác na là báo cáo b phn (segment reporting), báo cáo
này cung cp thông tin v kt qu kinh doanh cng nh tài sn, n phi tr ca DN
chi tit theo tng b phn. Nhng thông tin này s giúp NT d đoán tng lai tt
hn khi phát sinh nhng bin đng nh hng đn mt b phn kinh doanh nào đó
ca DN, thông qua vic đánh giá vai trò và tm nh hng ca b phn đó đn
tình hình chung ca toàn DN.
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 11 -
+ Chc nng xác nhn: bên cnh chc nng d đoán, các thông tin trên
BCTC cng có th giúp NT xác nhn liu rng các nhn đnh trc đây ca mình
v DN có chính xác hay cha và đa ra nhng điu chnh thích hp đi vi các
nhn đnh đó.
1.2.1.2 Trình bày trung thc
 thông tin k toán trình bày trên BCTC tht s hu dng cho NT trong
quá trình ra quyt đnh, đòi hi các thông tin này phi đc trình bày trung
thc(representational faithfulness), phù hp vi các hin tng kinh t mà DN
mun phn ánh. Khái nim “phù hp”  đây đc hiu rng phi luôn đt trong
nhng hoàn cnh c th ca DN.  trình bày trung thc, thông tin phi:
+ y đ: ngha là BCTC phi bao gm mi thông tin cn thit giúp các
NT có th có nhng nhn đnh đy đ nht v DN.
+ Trung lp: tc là các thông tin trên BCTC không b lch lc mt cách có
ch ý nhm đt đn mt kt qu đnh trc hay chu nh hng ca mt thái đ cá
bit. Chính s trung lp s cung cp mt cách nhìn trung thc nht v các hot
đng kinh t ca DN.
+ Không có sai lch trng yu: trình bày trung thc không đng ngha là
phi chính xác. Tc là, các thông tin trên BCTC ch cn không có nhng sai sót
trng yu làm nh hng đn tính đáng tin cy ca thông tin.
1.2.2 Các đc đim cht lng b sung

1.2.2.1 Có th so sánh
BCTC ch tht s hu ích khi nó có th so sánh vi nm trc, vi DN
khác. Vì vy, yêu cu v tính “có th so sánh đc” nhm đm bo cho các NT
có th nhn thy s tng t cng nh s khác bit gia hai hay nhiu hin tng
kinh t, gia các thi k khác nhau và gia các DN khác nhau, t đó có th đa ra
nhng đánh giá và quyt đnh đúng đn.
 đm bo kh nng có th so sánh đòi hi các nghip v kinh t ging
nhau phi đc đánh giá và trình bày mt cách nht quán, tc là s dng cùng
phng pháp và th tc k toán trong toàn DN cng nh gia các thi k khác
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 12 -
nhau. Tuy nhiên, nht quán không có ngha là DN không đc thay đi các chính
sách k toán khi cn thit hoc theo yêu cu ca chun mc. Lúc này, vic yêu cu
thuyt minh và áp dng hi t là cn thit đ đm bo tính có th so sánh đc.
1.2.2.2 Có th kim chng
ây là mt yu t cht lng cn thit đ đm bo cho s trình bày trung
thc ca thông tin k toán trên BCTC. Thông tin có th kim chng khi nhng
ngi đánh giá (đc lp và đ nng lc) có s đng thun hay nht trí rng:
+ Thông tin k toán trong BCTC đã trình bày trung thc v hin tng kinh
t mun trình bày mà không có sai sót hay thiên lch mt cách trng yu, hoc
+ Các phng pháp ghi nhn, đánh giá đã chn đc áp dng không có sai
sót hay thiên lch mt cách trng yu.
Cn gii thích rõ khái nim “thiên lch”  đây chính là xu hng đo lng
nghiêng v mt bên nào đó thay vì phi cân bng gia hai bên. Thiên lch có th
do phng pháp đo lng hoc là do ngi đo lng, có th là do vô tình hay c
ý. Tuy nhiên, hu ht các trng hp kim chng ch yu phát hin đc các thiên
lch do ngi đo lng hn là do phng pháp đo lng thông qua vic thc hin
li các th tc kim toán.
1.2.2.3 Kp thi
Kp thi tc là thông tin k toán trên BCTC phi đc công b cho NT

trc khi nó mt nh hng đn quyt đnh ca h, kp thi là mt khía cnh h
tr cho tính thích hp. Ch kp thi thì không th làm cho thông tin thích hp
nhng nu thiu kp thi thì có th làm mt đi tính thích hp.
Tuy nhiên, thông tin càng kp thi thì li nh hng đn đ tin cy ca
thông tin vì mun cung cp thông tin đáng tin cy đòi hi phi có mt khong thi
gian nht đnh. Do đó, đòi hi phi có s cân đi gia tính kp thi và tính đáng tin
cy ca thông tin.
1.2.2.4 Có th hiu đc
 BCTC tht s hu ích cho NT thì nó phi “có th hiu đc”, ngha là
BCTC phi trình bày các thông tin mt cách rõ ràng và súc tích. NT  đây phi
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 13 -
là nhng ngi có mt kin thc nht đnh v kinh t, kinh doanh, k toán… và có
thin chí, n lc nghiên cu k lng đ có th đc và hiu đc BCTC.
Tuy nhiên, các thông tin thích hp, cn thit cho vic ra quyt đnh không
đc loi tr khi BCTC ch vì lý do chúng quá phc tp hoc khó hiu đi vi
mt s đi tng s dng. Trong nhng trng hp nh th, h có th s dng s
tr giúp t các chuyên gia đ t vn trong quá trình ra quyt đnh.
1.3 THÔNG TIN K TOÁN CÔNG B TRONG QUÁ TRÌNH RA QUYT
NH CA NHÀ U T TRÊN TTCK
Vic công khai và minh bch hóa tình hình tài chính ca DN thông qua h
thng BCTC trên TTCK nhm giúp cho NT, nhng ngi tài tr vn ch yu
ca công ty có th tip cn gn hn vi các thông tin k toán, t đó giúp h đa ra
nhng quyt đnh đu t hp lý và có hiu qu nht. Tuy nhiên, quá trình vn
dng các thông tin k toán đc công b này không phi là đn gin, d thc hin
mà đó là mt quá trình phc tp, đòi hi mt vn kin thc và s hiu bit nht
đnh v k toán nói riêng và phân tích tài chính nói chung. C th, các NT phi
thông qua vic phân tích BCTC mt cách chi tit, k lng mi có th nm bt
đc tình hình, kt qu hot đng kinh doanh ca DN và t đó đa ra nhng quyt
đnh sáng sut nht.

BCTC phn ánh tình hình tài chính ca mt DN ti mt thi đim hoc qua
mt thi k hoc là c hai. Tuy nhiên, t thân các BCTC này ch mi cung cp các
d liu tài chính(financial data) ch cha cung cp nhiu các thông tin tài
chính(financial information) đ NT có th s dng cho quá trình ra quyt đnh
ca mình. Do đó, h thng BCTC cn phi đc đa vào phân tích vi nhiu
phng pháp và công c k thut khác nhau, t đó s giúp NT “hiu rõ các con
s” trên BCTC, cht lc thông tin t các d liu ban đu. Khi đó, mi có th nm
bt chính xác nht v tình hình tài chính hin ti ca DN cng nh đa ra các đánh
giá có cn c v tình hình tài chính trong tng lai, nhm phc v cho quá trình ra
quyt đnh ca mình.
LUN VN THC S GVHD: PGS.TS PHM VN DC
HVTH: VN HI NGC - 14 -
Có rt nhiu k thut phân tích tài chính đc các NT áp dng trong quá
trình phân tích BCTC, chng hn nh phân tích t s, phân tích xu hng, phân
tích c cu… Trong đó, phân tích t s tài chính là k thut phân tích cn bn và
quan trng nht mà các NT hay bt k mt đi tng s dng thông tin k toán
nào khác nh nhà qun lý doanh nghip, ch n hoc các c quan chc nng
thng s dng trong quá trình ra quyt đnh ca mình.
Phân tích t s tài chính ngha là s dng các t s tài chính đ đo lng và
đánh giá tình hình hot đng cng nh thc trng tài chính ca DN. Có nhiu loi
t s tài chính khác nhau theo các cách thc phân loi khác nhau.
+ Nu nh cn c vào cách thc s dng s liu: thì t s tài chính có th
chia thành 3 loi: t s tài chính xác đnh t bng CKT, t s tài chính
xác đnh t báo cáo thu nhp (hay báo cáo KQHKD) hay t s tài chính
xác đnh t c bng CKT và báo cáo thu nhp.
+ Nu nh da vào mc tiêu phân tích: thì t s tài chính có th chia thành
các nhóm chính sau: các t s thanh khon, t s hiu qu hot đng, t s
qun lý n, t s kh nng sinh li, t s tng trng và t s giá th trng.
Trong ni dung bài vit này s tp trung vào vic phân tích t s tài chính
theo cách thc phân loi th hai, tc là da vào mc tiêu phân tích, bi vì vic

phân loi này giúp cho NT có th d dàng hn trong vic đánh giá tình hình tài
chính trong quá kh, hin ti cng nh kh nng phát trin trong tng lai ca
DN.
1.3.1 T s thanh khon
T s thanh khon là t s đo lng tình hình và kh nng thanh toán n
ca công ty. Chính tình hình và kh nng thanh toán ca DN s phn ánh rõ nét
cht lng hot đng tài chính ca DN. Nu hot đng tài chính tt, kh nng
thanh toán s cao, DN s ít công n, ít b chim dng vn cng nh ít đi chim
dng vn. Ngc li, nu hot đng tài chính kém thì s dn đn tình trng DN
mt kh nng thanh toán, chim dng vn ln nhau, các khon công n phi thu,
phi tr dây da, kéo dài.