Hoàn thiện việc lập báo cáo tài chính hợp nhất tại công ty cổ phần FPT

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




NGUYN TH TUYT TRINH


HOÀN THIN VIC LP BÁO CÁO TÀI CHÍNH
HP NHT TI CÔNG TY C PHN FPT

Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60340301

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS BÙI VN DNG

TP.H Chí Minh - Nm 2013
LI CAM OAN

Lun vn vi đ tài “Hoàn thin vic lp báo cáo tài chính hp nht ti
Công ty C phn FPT” là do tôi nghiên cu thc hin. Các s liu trích dn trong
lun vn là nhng s liu thu thp thc t ti các công ty. Tôi xin chu trách
nhim hoàn toàn v li cam đoan ca mình.
Tp. H Chí Minh, ngày … tháng … nm 2013
Tác gi



Nguyn Th Tuyt Trinh













DANH MC S , BNG BIU

S đ 2.1: Mô hình t chc Công ty C phn FPT (nm 2012) (theo hình thc s
hu vn) 37
S đ 2.2: C cu t chc qun lý hot đng ti Công ty C phn FPT 39
S đ 2.3: T chc b máy k toán ti công ty m - Công ty C phn FPT 40
S đ 2.4: B máy k toán ca các công ty con trong Công ty C phn FPT 41
Bng 1.1: Phng pháp k toán các khon đu t trên báo cáo tài chính riêng và
trên báo cáo tài chính hp nht 20
Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh ca Công ty C phn FPT 35
Bng 2.2: Các ch s li nhun Công ty C phn FPT 36
Bng 2.3: Hiu qu qun lý Công ty C phn FPT 36
Bng 2.4: Sc khe tài chính Công ty C phn FPT 36
Bng 2.5: Bng tng hp t l li ích ca Công ty m và c đông thiu s 49
Bng 2.6: Vn đu t ca Công ty m vào công ty con 50
Bng 2.7: Li ích c đông thiu s trong vn đu t vào công ty con 51
Bng 2.8: Li ích c đông thiu s trong các qu, li nhun cha phơn phi thuc
vn ch s hu các công ty con 51
Bng 2.9: Li ích ca c đông thiu s trong li nhun sau thu k báo cáo ca
các công ty con 52
Bng 2.10: Tng hp doanh thu, giá vn bán hàng ni b đư bán ht ra ngoài 53
Bng 2.11: Tng hp doanh thu, giá vn do công ty m bán cho các công ty con
đn ngày 31/12/2012 cha bán ht ra bên ngoài 54
Bng 2.12: Tng hp công n phi thu, phi tr ni b - Công ty C phn FPT 55

PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Nn kinh t ngày càng phát trin cùng vi đó là quá trình hi nhp kinh t quc
t các doanh nghip Vit Nam không ch hot đng trong nc mà còn vn ra hot
đng ti nc ngoài. Mt xu hng kinh t ln trên th gii là các tp đòan ln sát
nhp, liên kt li vi nhau đ hình thành các tp đoàn đa quc gia có nhiu li th ln
trong cnh tranh nhm thng tr nn kinh t toàn cu. Thêm vào đó là các tp đoàn
kinh t đang hình thành phát trin và ngày càng ph bin.
Theo qui đnh hin hành, các tng công ty có ít nht mt công ty trc thuc đư
c phn hoá và các Tp đoàn kinh t theo mô hình công ty m – con phi lp báo cáo
tài chính hp nht. Báo cáo hp nht ra đi nhm cung cp cho ngi đc các thông
tin hu ích v tp đoàn: ngun lc kinh t do tp đoàn kim soát, các ngha v và kh
nng sinh li. Báo cáo tài chính nói chung và báo cáo tài chính hp nht nói riêng là
loi báo cáo k toán quan trng ca công tác k toán tài chính. Các báo cáo tài chính
cung cp các thông tin hu ích cho các nhà qun lỦ đng thi là ngun cung cp
thông tin ch yu ca các đi tng bên ngoài doanh nghip. Báo cáo tài chính cho
bit tình hình tài chính, tình hình kt qu hot đng sn xut kinh doanh và lung tiên
ca doanh nghip. Tuy nhiên, vic lp báo cáo tài chính hp nht ti các tp đoàn kinh
t ca Vit Nam vn ch dng li di dng báo cáo tài chnh tng hp.
Cùng vi các tp đoàn kinh t ln ca nhà nc nh Tp đoàn in lc Vit
Nam, Tp đoàn giàu khí Quc gia, các tp đoàn kinh t khi t nhân hot đng hiu
qu c th Tp đoàn Kinh ô, Tp đoàn Tơn Á i Thànhầ Công ty C phn FPT là
mt tp đoàn kinh t ngoài quc doanh ln nht Vit Nam. FPT đư và đang lp báo
cáo tài chính hp nht phc v công tác qun tr, nhà đu t và nhng ngi quan tâm
qua đó thy đc tình hình tài chính ca tp đoàn. Do hp nht kinh doanh và lp báo
cáo tài chính hp nht ti Vit Nam còn mi m nên công tác lo báo cáo tài chính ti
Công ty C phn FPT vn tn ti nhng hn ch.
Xut phát t tình hình thc t nêu trên đ tài “hoƠn thin vic lp báo cáo tài
chính hp nht ti Công ty C phn FPT” đc chn đ nghiên cu.
2. Mc đích nghiên cu

- Nghiên cu và làm rõ nhng vn đ thuc v c s lí lun ca hp nht kinh
doanh và vic lp báo cáo tài chính hp nht ca tp đoàn kinh t.
- Thc trng lp báo cáo tài chính hp ti Công ty C phn FPT
- ng thi, vn dng lí lun và thc tin đ xut nhng quan đim có tính
nguyên tc và đa ra nhng ni dung c bn nhm hoàn thin vic lp báo cáo tài
chính hp nht trong Công ty C phn FPT.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là lí lun và thc tin v lp báo cáo tài chính
hp nht ti Công ty C phn FPT.
Phm vi nghiên cu ca đ tài đc gii hn  vic lp báo cáo tài chính hp
nht ca Công ty C phn FPT
4. Phng pháp nghiên cu
S dng phng pháp duy vt bin chng, duy vt lch s có kt hp lý lun
c bn ca khoa hc kinh t vi các quan đim ca ng và Nhà nc.
S dng các phng pháp: cơn đi, so sánh, đi chiu, phân tích, tng hp, qui
np, din dch, thng kê, mô hình hoáầnhm khái quát lý lun, tng kt thc tin và
đi chiu vi lý lun đ t đó đ xut các gii pháp hoàn thin thc tin.
5. Nhng đóng góp ca lun vn
Lun vn h thng hóa lý lun c bn v hp nht kinh doanh và lp báo cáo
tài chính hp nht ng dng phơn tích và đánh giá v thc trng lp báo cáo tài chính
hp nht ca Công ty C phn FPT
Trên c s kho sát và đánh giá thc trng lp báo cáo tài chính hp nht ca
Công ty C phn FPT. T đó đ ra các gii pháp hoàn vic lp báo cáo tài chính hp
nht ca Công ty C phn FPT. Giúp ban lưnh đo Công ty có thêm công c đánh giá
đc tình trng vic lp báo cáo tài chính hp nht ti Công nhm thc hin qun lý,
giám sát có hiu qu hn.

6. B cc lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho, mc lc, ph lc,
lun vn đc kt cu theo 3 chng sau:

Chng 1: C s lý lun và nhng vn đ liên quan hp nht kinh doanh và
báo cáo tài chính hp nht
Chng 2: Thc trng công tác lp báo cáo tài chính hp nht ti Công ty C
phn FPT
Chng 3: Hoàn thin công tác lp báo cáo tài chính hp nht ti Công ty C
phn FPT












1


Chng 1: C S LÝ LUN VÀ NHNG VN  LIÊN QUAN
HP NHT KINH DOANH VÀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH HP NHT
1.1 Hp nht kinh doanh và báo cáo tài chính hp nht theo chun mc k
toán quc t
1.1.1 Chun mc báo cáo tài chính quc t IFRS 3 “hp nht kinh doanh”
Chun mc đc ban hành nhm đa ra các qui đnh và hng dn k
toán, lp báo cáo tài chính ca mt đn v khi nó thc hin nghip v hp nht
kinh doanh theo phng pháp mua li. Theo đó, bên mua s ghi nhn tài sn, n
phi tr có th xác đnh đc, các khon n tim tàng theo giá tr hp lí ca

chúng ti ngày hp nht và trên c s đó xác đnh li th thng mi.
Phm vi áp dng chun mc
Chun mc báo cáo tài chính quc t s 3 – Hp nht kinh doanh đc
áp dng đ k toán giao dch hp nht kinh doanh theo phng pháp mua, tr
các trng hp sau:
- Hp nht kinh doanh trong đó các doanh nghip riêng bit đc hp
nht di hình thc liên doanh.
- Trng hp các doanh nghip đc hp nht cùng chu mt s kim
soát chung.
- Hp nht kinh doanh liên quan đn hai hoc nhiu doanh nghip tng
h
- Hp nht kinh doanh trong trng hp các doanh nghip riêng bit
hoc các hot đng kinh doanh riêng bit đc hp nht li đ hình thành mt
đn v báo cáo thông qua mt hp đng mà không xác đnh đc quyn s hu.
Xác đnh giao dch hp nht kinh doanh
Chun mc báo cáo tài chính quc t s 3 đnh ngha hp nht kinh
doanh là vic kt hp các doanh nghip riêng bit, các hot đng kinh doanh
riêng bit thành mt đn v báo cáo. Kt qu ca phn ln các trng hp hp
nht kinh doanh là mt doanh nghip (bên mua) nm đc quyn kim soát mt
hoc nhiu hot đng kinh doanh khác (bên b mua)
2


Giao dch hp nht kinh doanh có th đc thc hin di nhiu hình
thc khác nhau nh: Mt doanh nghip có th mua c phn ca mt doanh
nghip khác; mua tt c tài sn thun ca mt doanh nghip khác, gánh chu các
khon n ca mt doanh nghip khác; mua mt s tài sn thun ca mt doanh
nghip khác đ cùng hình thành nên mt hoc nhiu hot đng kinh doanhầ
Hp nht kinh doanh có th bao gm vic thành lp mt doanh nghip mi đ
kim soát các doanh nghip tham gia hp nht hoc các tài sn thun đư đc

chuyn giao, hoc tái c cu mt hoc nhiu doanh nghip tham gia hp nht
Giao dch hp nht kinh doanh có th dn đn s hình thành mi quan h
công ty m – công ty con (hình thành tp đoàn) hoc không hình thành mi
quan h công ty m - công ty con
Chun mc cng qui đnh v trng hp hp nht kinh doanh liên quan
đn các doanh nghip chu s kim soát chung, tc là các doanh nghip tham
gia giao dch hp nht cùng chu s kim soát lâu dài bi cùng mt bên hoc
nhiu bên. Trng hp nhóm cá nhân có quyn kim soát thì hp nht kinh
doanh theo đó s không thuc phm vi điu chnh ca chun mc này.
Phng pháp k toán giao dch hp nht kinh doanh
Theo chun mc k toán quc t s 22 có th s dng 2 phng pháp:
Phng pháp kt hp li ích (Pooling of interests method) và phng pháp
mua (Purchase Method). Tuy nhiên, chun mc báo cáo tài chính quc t s 3
qui đnh ch áp dng phng pháp mua
Qui trình đ áp dng phng pháp mua đ k toán giao dch hp nht
kinh doanh bao gm các bc sau:
- Xác đnh bên mua;
- Xác đnh giá phí hp nht kinh doanh;
- Ti ngày mua, bên mua phi phân b giá phí hp nht kinh doanh cho
tài sn đc mua, n phi tr cng nh nhng khon n tim tàng phi gánh
chu.
Xác đnh bên mua
3


Theo chun mc này, mi giao dch hp nht kinh doanh thuc phm vi
điu chnh ca chun mc phi đc k toán theo phng pháp mua li trong đó
nht thit phi xác đnh đc bên mua - là doanh nghip tham gia hp nht và
nm quyn kim soát doanh nghip hoc nm quyn kim soát các hot đng
kinh doanh khác.

Xác đnh giá phí hp nht kinh doanh
Bên mua phi xác đnh giá phí ca giao dch hp nht kinh doanh
bng cách tng cng giá tr hp lí ca toàn b tài sn đư chuyn giao, các khon
n phát sinh, các công c chng khoán vn đư phát hành và các khon chi phí
khác liên quan trc tip đn giao dch hp nht kinh doanh.
Giá tr hp lí đc xác đnh ti ngày thc hin giao dch trong trng
hp giao dch hp nht là mt giao dch đn l - đó là ngày mà bên mua đt
đc quyn kim soát đi vi bên b mua.
Giá phí hp nht kinh doanh còn bao gm các chi phí liên quan trc tip
đn vic hp nht kinh doanh, nh chi phí tr cho kim toán viên, t vn pháp
lí, thm đnh viên v giá và các nhà t vn khác v thc hin hp nht kinh
doanh. Các chi phí qun lí chung và các chi phí khác không liên quan trc tip
đn mt giao dch hp nht kinh doanh c th thì không đc tính vào giá phí
hp nht kinh doanh, mà đc ghi nhn là chi phí trong k phát sinh.
Khi tho thun hp nht kinh doanh cho phép điu chnh giá phí hp nht
kinh doanh tu thuc vào các s kin trong tng lai, bên mua phi điu chnh
vào giá phí hp nht kinh doanh ti ngày mua nu khon điu chnh đó có kh
nng chc chn xy ra và giá tr điu chnh có th xác đnh đc mt cách đáng
tin cy.
Tho thun hp nht kinh doanh có th cho phép điu chnh giá phí hp
nht kinh doanh khi xy ra mt hoc nhiu s kin trong tng lai.
Thông thng, có th c tính đc giá tr cn điu chnh ngay ti thi
đim ghi nhn ban đu giao dch hp nht kinh doanh mt cách đáng tin cy,
mc dù còn tn ti mt vài s kin không chc chn. Nu các s kin trong
4


tng lai không xy ra hoc cn phi xem xét li giá tr c tính, thì giá phí hp
nht kinh doanh cng phi đc điu chnh theo.
Phân b giá phí hp nht kinh doanh cho tài sn, n phi tr hoc n

tim tàng
Ti ngày hp nht kinh doanh, bên mua phi tính toán phân b giá phí
hp nht kinh doanh bng vic ghi nhn giá tr hp lí ti ngày mua ca tài sn,
n phi tr có th xác đnh đc và các khon n tim tàng (tài sn tim tàng
không đc phân b)
Bên mua s ghi nhn riêng r các tài sn, n phi tr có th xác đnh
đc và n tim tàng ca bên b mua vào ngày mua ch khi chúng tho mãn các
tiêu chun sau ti ngày mua:
- Nu là tài sn c đnh hu hình thì phi chc chn đem li li ích kinh
t trong tng lai cho bên mua và giá tr hp lí ca nó có th xác đnh đc mt
cách tin cy.
- Nu là n phi tr có th xác đnh đc (không phi là n tim tàng) thì
phi chc chn rng doanh nghip phi chi tr t các ngun lc ca mình đ
thanh toán ngha v hin ti và giá tr hp lí ca nó có th xác đnh đc mt
cách tin cy.
- Nu là tài sn c đnh vô hình và n tim tàng thì giá tr hp lí ca nó
có th xác đnh đc mt cách tin cy.
V d phòng tái c cu
Nu vic tái c cu xy ra nh là kt qu ca giao dch hp nht kinh
doanh nhng các khon n phi tr liên quan không tho mãn các tiêu chun ghi
nhn trên s k toán ca bên b mua ti ngày mua theo chun mc k toán quc
t s 37, nó cng không đc ghi nhn là mt phn ca giao dch hp nht kinh
doanh. Do vy, nu vic tái c cu đc ghi nhn nh mt kt qu ca vic hp
nht kinh doanh thì nh hng ca vic tái c cu đc ghi nhn là mt khon
chi phí ca k k toán tip theo ch không phi là mt khon n trong giao dch
hp nht (không phi phân b giá phí ca giao dch cho khon chi này).
5


V tài sn vô hình ca bên b mua

Bên mua ghi nhn tách bit tài sn c đnh vô hình ca bên b mua ti
ngày mua ch khi nào nhng tài sn đó tha mãn tiêu chun ca tài sn c đnh
vô hình qui đnh trong Chun mc k toán quc t s 38 "Tài sn c đnh vô
hình", và khi giá tr hp lí có th đc xác đnh mt cách đáng tin cy
Các khon n tim tàng ca bên b mua
Theo IFRS 3, bên mua ghi nhn khon n tim tàng ca bên b mua mt
cách riêng bit nh mt phn ca chi phí hp nht kinh doanh ch khi giá tr hp
lí ca khon n tim tàng đc xác đnh đáng tin cy. Nu giá tr hp lí ca
khon n tim tàng không đc xác đnh đáng tin cy thì:
- S nh hng đn giá tr đc ghi nhn là li th thng mi hoc đc
k toán theo qui đnh
- Bên mua s trình bày thông tin v khon n tim tàng theo qui đnh ca
Chun mc k toán quc t s 37 “Các khon d phòng, tài sn và n tim
tàng”.
V li ích ca c đông thiu s
Li ích ca c đông thiu s trong bên b mua đc ghi nhn trên c s
phn s hu ca h trong giá tr hp lí ca tài sn, n phi tr và các khon n
tim tàng ca bên b mua ti ngày hp nht
V li th thng mi
Ti ngày mua, bên mua s ghi nhn li th thng mi phát sinh khi hp
nht kinh doanh là tài sn và xác đnh giá tr ban đu ca li th thng mi
theo giá gc:
Là phn chênh lch ca giá phí hp nht so vi phn s hu ca bên mua
trong giá tr hp lí thun ca tài sn, n phi tr có th xác đnh đc và các
khon n tim tàng đư ghi nhn
Li th thng mi phát sinh khi hp nht kinh doanh th hin khon
thanh toán ca bên mua cho nhng li ích kinh t c tính thu đc trong tng
6

lai t nhng tài sn không đ tiêu chun ghi nhn và không xác đnh đc mt
cách riêng bit.
Sau ghi nhn ban đu, li th thng mi đc ghi nhn theo giá gc tr
các khon gim giá theo qui đnh ca chun mc k toán quc t s 36. So vi
IAS 22, li th thng mi đc k toán theo IFRS 3 không còn đc phân b.
- Trng hp phát sinh li th thng mi âm, toàn b giá tr ca li th
thng mi âm s đc ghi nhn là thu nhp ca kì hp nht kinh doanh.
Hp nht kinh doanh đc hoàn thành trong tng giai đon
Hp nht kinh doanh thng liên quan ti nhiu giao dch trao đi, nh
giao dch mua c phiu liên tip. Khi đó, mi giao dch trao đi s đc bên
mua x lí mt cách riêng bit bng cách s dng giá phí ca giao dch và thông
tin v giá tr hp lí ti ngày din ra tng giao dch trao đi đ xác đnh giá tr
ca li th thng mi liên quan đn tng giao dch đó. Do đó, vic so sánh giá
phí ca các khon đu t đn l vi li ích ca bên mua trong giá tr hp lí ca
tài sn, n phi tr có th xác đnh đc và n tim tàng ca bên b mua đc
thc hin  tng bc.
K toán ban đu đc xác đnh tm thi
K toán ban đu ca vic hp nht kinh doanh bao gm: Xác đnh và
đánh giá giá tr hp lí ca tài sn, n phi tr có th xác đnh đc và n tim
tàng ca bên b mua và giá phí hp nht kinh doanh.
Nu k toán ban đu cho giao dch hp nht kinh doanh ch có th xác
đnh mt cách tm thi vào cui k mà vic hp nht kinh doanh đc thc hin
do giá tr hp lí ca tài sn, n phi tr có th xác đnh đc hoc n tim tàng
ca bên b mua hoc giá phí hp nht kinh doanh ch có th xác đnh mt cách
tm thi, thì bên mua phi k toán giao dch hp nht kinh doanh bng cách s
dng các giá tr tm thi đó.
Bên mua phi ghi nhn các khon điu chnh trong vòng 12 tháng k t
ngày hp nht và hi t nh hng ca chúng tr v ngày hp nht
Các điu chnh sau khi k toán ban đu hoàn tt
7

Nhng điu chnh đi vi k toán ban đu đc xác đnh tm thi cho
giao dch hp nht kinh doanh sau khi vic k toán đó hoàn tt s ch đc ghi
nhn nhm mc đích sa cha sai sót theo Chun mc k toán quc t s 8
"Thay đi chính sách k toán, c tính k toán và các sai sót". Nhng điu
chnh đi vi vic k toán ban đu cho giao dch hp nht kinh doanh sau khi
hoàn tt vic k toán đó s không đc ghi nhn là nh hng ca thay đi c
tính k toán.
Trình bày báo cáo tài chính
Ngoài nhng ni dung chính nêu trên, IFRS 3 qui đnh các đn v khi k
toán giao dch hp nht kinh doanh phi trình bày trên báo cáo tài chính:
- nh hng v tài chính phát sinh do giao dch hp nht kinh doanh.
- Thông tin v giao dch hp nht nh: t l quyn biu quyt, s lng
và giá tr các công c vn đư phát hành, giá tr đc ghi nhn ca các tài sn, n
phi tr, n tim tàng ca bên b mua
- Thông tin v li th thng mi
- Các thông tin khácầ
1.1.2 Chun mc báo cáo tài chính quc t IFRS 10 “báo cáo tƠi chính hp
nht”
1.1.2.1 Quá trình nghiên cu, son tho chun mc báo cáo tài chính quc t
s 10 “báo cáo tài chính hp nht”
Hi nhp kinh t quc t các doanh nghip ngoài vic có tr s ti đt
nc mình còn thành lp công ty con, các chi nhánh ti các quc gia khác. Tuy
nhiên ti mi quc gia li có quy đnh riêng v lp báo cáo tài chính. Do đó đ
có quy chun chung cho các doanh nghip có đa đim kinh doanh bên ngoài
ca nc mình chun mc báo cáo tài chính quc t IFRS 10 ra đi đ gii
quyt điu đó. IFRS 10 là ngôn ng tài chính chung đc s dng toàn cu.
Vic hiu bit IFRS10 giúp doanh nghip có nhng thông tin hu ích v các
doanh nghip khác trong cùng ngành, có mc đ hot đng tng đng  các

nc khác
8


Vic ban hành các chun mc có liên quan đn vic lp báo cáo tài chính
thích hp nht đư đáp ng nhu cu lp báo cáo tài chính hp nht cho các doanh
nghip hot đng theo mô hình công ty m - công ty con.
Ngoài ra, IFRS10 ra đi nhm gii quyt mâu thun khi áp dng IAS 27
và SIC 12 v khái nim kim soát. Cùng vi đó là cuc khng hong tài chính
toàn cu xy ra vào nm 2007 đt ra cho các nhà tài chính câu hi v tính minh
bch ca các báo cáo tài chính ca các doanh nghip điu này gia tng s ri ro
cho các nhà đu t. Và cui cùng là các nhà lưnh đo G20 và hi đng FSB đư
hp đ ban hành IFRS10 nhm đa ra nhng nguyên tc lp báo cáo tài chính
hp nht cho các tp đoàn.
1.1.2.2 Ni dung c bn ca chun mc báo cáo tài chính quc t s 10 “báo
cáo tài chính hp nht”
Mc đích ca chun mc
Quy đnh và hng dn các nguyên tc và phng pháp lp và trình bày
báo cáo tài chính hp nht ca mt tp đoàn gm nhiu công ty chu s kim
soát ca mt công ty m và k toán khon đu t vào công ty con trên báo cáo
tài chính riêng ca công ty m.
Phm vi hp nht báo cáo tài chính
- Hp nht là k thut cho phép lp mt báo cáo tài chính duy nht, nêu
lên hot đng chung và tình hình ca toàn b nhng doanh nghip có mi liên
h li ích chung, nhng li có t cách pháp nhơn riêng.
- Báo cáo tài chính hp nht có mc tiêu trình bày tài sn, tình hình tài
chính và kt qu ca các doanh nghip đc hp nht nh th đó là mt doanh
nghip duy nht.
Qui đnh v báo cáo tài chính hp nht
Chun mc k toán quc t s 27, đ cp đn báo cáo tài chính hp nht,

có nêu: “Tt c các doanh nghip có nm gi mt hay nhiu công ty con đu
phi lp báo cáo tài chính hp nht”.
9


Mc dù trong đó có đa ra mt vài ngoi l, nhng ta có th thy rng
phm vi áp dng ca chun mc quc t là tt c các tp đoàn, không phân bit
đc đim.
Song song vi các qui đnh v lp báo cáo tài chính, ta thng ghi nhn
vic thit lp các qui đnh nhm t chc thông tin và bo v các ch doanh
nghip, nhân viên, ch n ca tp đoàn, th hin qua:
– Ngha v phi cung cp thông tin cho các b phn qun tr doanh
nghip cng nh các ch doanh nghip, c đông (tham gia vn, danh sách các
công ty con và t l tham gia, )
– Bo v ch doanh nghip (qui đnh v vic nm gi vn qua li, qui
đnh tránh lm dng đa s, )
– Bo v các ch n (thanh toán công n bi mt công ty khác trong tp
đoàn, phc hi pháp lí chung, )
– Bo v nhơn viên (có đi din  mc tp đoàn, thơm niên ca hp
đng, )
* Phm vi hp nht
Phm vi hp nht là tt c các doanh nghip phi đc tính trong hp
nht.
Các doanh nghip nm trong phm vi hp nht, và nh vy s đc hp
nht, bao gm trc ht là Công ty m, và các doanh nghip trong nc hay 
nc ngoài:
– Chu s kim soát đc quyn,
– Chu s đng kim soát,
– Chu s nh hng đáng k ca Công ty m.
Ngc li, các doanh nghip sau s nm ngoài phm vi hp nht:

- Các công ty con hay nhng công ty có tham gia vn trong đó nhng hn
ch nghiêm ngt và lơu dài có tác đng đáng k đn kh nng kim soát hay nh
hng ca công ty m hoc đn kh nng chuyn tin v công ty m (ví d: các
công ty con ti các nc đang có s bt n v chính tr).
10


- Các công ty con hay các công ty có tham gia vn mà quyn kim soát
ch là tm thi: mua hay nm gi mt phn vn vi mc đích bán đi trong mt
tng lai gn.
* Ngày kt toán
- Nguyên tc: Ngày kt toán báo cáo tài chính hp nht là ngày kt toán
báo cáo tài chính riêng r ca công ty m, và thng các báo cáo tài chính riêng
r ca các công ty con cng đc kt toán  cùng ngày.
- Nu ngày kt toán ca mt doanh nghip trong phm vi hp nht xy ra
khác ngày lp báo cáo hp nht, thì doanh nghip này phi lp báo cáo tài chính
gia k.
- Nu trong trng hp không th lp báo cáo tài chính gia k, các báo
cáo tài chính riêng r có th đc s dng, vi điu kin chênh lch v thi
đim là di ba tháng. Trong trng hp này, cn điu chnh báo cáo tài chính
theo tt c các s kin trng yu xy ra gia hai thi đim trên.
Phng pháp k toán
- Kim soát: Bên đu t kim soát bên nhn đu t khi mà bên đu t
nhn ri ro hoc có quyn đi vi các thu nhp bin đi (variable returns) t
vic nó tham gia vào bên nhn đu t và có kh nng tác đng đn các thu nhp
này thông qua quyn lc ca nó đi vi bên nhn đu t.
- Li ích ca c đông thiu s: công ty m trình bày li ích bên không
kim soát trên báo cáo tình hình tài chính hp nht  phn vn ch s hu, tách
bit vi vn ch s hu thuc v ch s hu công ty m.
- Bng cơn đi k toán hp nht ti ngày mua:

* Trng hp kim soát đt đc thông qua mt giao dch đn l:
- i vi mi hp nht kinh doanh, bên mua s tính giá li ích ca bên
không kim soát ca bên b mua theo giá tr hp lý hoc theo phn vn trong tài
sn thun có th xác đnh đc ca bên b mua thuc v li ích ca bên không
kim soát.
11


- Bên mua s ghi nhn li th thng mi theo giá tr ti ngày mua bng
phn chênh lch ln hn gia (a) so vi (b) nh sau: Tng ca:
+ Giá tr ca các tài sn mang trao đi đc đo lng theo giá tr hp lý
ti ngày mua.
+ Gía tr thuc v c đông thiu s đc đo lng.
+ Giá tr thun ti ngày mua ca các tài sn nhn đc và n phi tr đm
nhn có th xác đnh đc đc đo lng.
* Trng hp kim soát đt đc sau nhiu giao dch mua li: khi giao
dch hp nht đt đc qua nhiu bc, bên mua phi đánh giá li các c quyn
ca bên b mua đư nm gi trc đó theo giá tr hp lý ti ngày mua và ghi nhn
li hoc l (nu có) tng ng vào lãi hoc l hoc vào thu nhp khác. Trong k
k toán trc đó, bên mua có th đư ghi nhn s thay đi c quyn ca bên mua
trong công ty b mua vào thu nhp khác. Khi đó, giá tr mà đư đc ghi nhn
vào thu nhp khác s đc ghi nhn theo đúng nh vy là bt buc nu bên mua
x lý trc tip các c quyn nm gi trc đó.
- Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh hp nht: Không đ cp
- X lý giao dch ni b: Loi tr toàn b tài sn, n phi tr, vn ch s
hu, thu nhp, chi phí và dòng tin liên quan đn các giao dch gia các thc th
trong nhóm.
- X lý k toán khi công ty m không còn nm quyn kim soát: Nu
công ty m mt quyn kim soát công ty con, công ty m s:
+ Ngng ghi nhn tài sn và n phi tr ca công ty con trc đó vào báo

cáo tình hình tài chính hp nht.
+ Ghi nhn giá tr đu t còn li ca công ty con trc đó theo giá tr hp
lý khi mt quyn kim soát.
+ Ghi nhn thu nhp hoc chi phí liên quan đn vic mt quyn kim
soát.
12


1.2 Hp nht kinh doanh và báo cáo tài chính hp nht theo chun mc k
toán Vit Nam
1.2.1 Mc đích lp báo cáo tài chính hp nht
Báo cáo tài chính hp nht là báo cáo tài chính ca mt tp đoàn đc
trình bày nh báo cáo tài chính ca mt doanh nghip. Báo cáo này đc lp
trên c s hp nht có điu chnh các ch tiêu kinh t t các báo cáo riêng bit
ca công ty m và các công ty con
1

Báo cáo tài chính hp nht tng hp và trình bày mt cách tng quát,
toàn din tình hình tài sn, n phi tr, ngun vn ch s hu ti thi đim kt
thúc nm tài chính, kt qu hot đng kinh doanh và các dòng lu chuyn tin t
trong nm tài chính ca Tp đoàn, Tng công ty nh mt doanh nghip đc lp
không tính đn ranh gii pháp lý ca các pháp nhân riêng bit là Công ty m
hay các Công ty con trong tp đoàn.
Cung cp thông tin kinh t, tài chính ch yu cho vic đánh giá thc
trng tình hình tài chính và kt qu kinh doanh và các dòng lu chuyn tin t
ca Tp đoàn, Tng công ty nh mt doanh nghip đc lp không tính đn ranh
gii pháp lý ca các pháp nhân riêng bit là Công ty m hay các Công ty con
trong tp đoàn. Cung cp thông tin kinh t, tài chính ch yu cho vic đánh giá
thc trng tình hình tài chính và kt qu kinh doanh và các dòng lu chuyn
tin t ca Tp đoàn, Tng công ty trong nm tài chính đư qua và d đoán trong

tng lai. Thông tin ca Báo cáo tài chính hp nht là cn c quan trng cho
vic đ ra các quyt đnh v qun lỦ, điu hành hot đng kinh doanh, hoc đu
t vào Tp đoàn hoc Tng công ty ca các ch s hu, ca các nhà đu t, ca
các ch n hin ti và tng lai.
1.2.2 Ni dung ca báo cáo tài chính hp nht
H thng báo cáo tài chính hp nht gm báo cáo tài chính hp nht nm
và báo cáo tài chính hp nht gia niên đ

1
Chun mc s 25 – Báo cáo tài chính hp nht và k toán khon đu t vào công ty con
13


Theo quy đnh h thng Báo cáo tài chính hp nht nm gm 4 biu mu
báo cáo bt buc:
- Bng cơn đi k toán hp nht Mu s B 01 – DN/HN
- Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh hp nht Mu s B 02 – DN/HN
- Báo cáo lu chuyn tin t hp nht Mu s B 03 – DN/HN
- Bn thuyt minh báo cáo tài chính hp nht Mu s B 09 – DN/HN
Báo cáo tài chính hp nht gia nên đ cng bao gm 4 mu báo cáo
nh báo cáo tài chính hp nht nm và có hai dng gm: báo cáo tài chính hp
nht gia niên đ dng đy đ và báo cáo tài chính hp nht gia niên đ dng
tóm lc. Trong đó, báo cáo tài chính gia niên đ dng đy đ có ni dung
tng t nh báo cáo tài chính hp nht nm, báo cáo tài chính hp nht gia
niên đ dng tóm lc ch trình bày mt s ch tiêu ch yu trên các mu báo
cáo.
Ngoài ra, đ phc v yêu cu qun lý kinh t, tài chính, yêu cu ch đo,
điu hành các tp đoàn sn xut, kinh doanh các tp đoàn, tng công ty nhà
nc,ầtu theo đc thù kinh doanh, tu theo yêu cu qun tr doanh nghip mà
ti mi đn v mi tp đoàn có th quy đnh lp thêm các Báo cáo tài chính hp

nht chi tit khác.
Ni dung, phng pháp tính toán, hình thc trình bày các ch tiêu trong
tng Báo cáo tài chính hp nht đc áp dng thng nht cho các tp đoàn, tng
công ty nhà nc, tng công ty khác. Tuy nhiên trong quá trình áp dng, nu
thy cn thit các tp đoàn, tng công ty có th b sung chi tit các ch tiêu ca
Báo cáo tài chính hp nht cho phù hp vi đc đim hot đng kinh doanh ca
tp đoàn, tng công ty. Nu có sa đi, b sung phi đc B Tài chính chp
thun bng vn bn.
1.2.3 Nguyên tc lp báo cáo tài chính hp nht
Công ty m khi lp Báo cáo tài chính hp nht phi cn c vào báo cáo
tài chính ca tt c các công ty con  trong nc và ngoài nc do công ty m
kim soát (ngoi tr các công ty mà quyn kim soát ca công ty m ch là tm
14


thi vì công ty con này ch đc mua và nm gi cho mc đích bán li trong
tng lai gn (di 12 tháng); hoc hot đng ca công ty con b hn ch trong
thi gian dài và điu này nh hng đáng k ti kh nng chuyn vn cho công
ty m) đ thc hin hp nht Báo cáo tài chính.
Quyn kim soát ca công ty m đi vi công ty con đc xác đnh khi
công ty m nm gi trên 50% quyn biu quyt  công ty con (công ty m có
th s hu trc tip công ty con hoc s hu gián tip công ty con qua mt công
ty con khác) tr trng hp đc bit khi xác đnh rõ là quyn s hu không gn
lin vi quyn kim soát.
- Công ty m không đc loi tr ra khi Báo cáo tài chính hp nht các
báo cáo tài chính ca công ty con có hot đng kinh doanh khác bit vi hot
đng ca tt c các công ty con khác trong tp đoàn.
- Báo cáo tài chính hp nht đc lp và trình bày theo nguyên tc k
toán và nguyên tc đánh giá nh báo cáo tài chính hàng nm ca doanh nghip
đc bao gm:

Hot đng liên tc: Khi lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht,
Giám đc (hoc ngi đng đu) các tp đoàn, các tng công ty cn phi đánh
giá v kh nng hot đng liên tc ca doanh nghip. Báo cáo tài chính hp nht
phi đc lp trên c s gi đnh là tp đoàn hay tng công ty đang hot đng
liên tc và s tip tc hot đng kinh doanh bình thng trong tng lai gn, tr
khi doanh nghip có ý đnh cng nh buc phi ngng hot đng, hoc phi thu
hp đáng k qui mô hot đng ca mình. Khi đánh giá, nu Giám đc (hoc
ngi đng đu) tp đoàn, tng công ty bit đc có nhng điu không chc
chn liên quan đn các s kin hoc các điu kin có th gây ra s nghi ng ln
v kh nng hot đng liên tc ca tp đoàn, tng công ty thì nhng điu không
chc chn đó cn đc nêu rõ. Nu báo cáo tài chính hp nht không đc lp
trên c s hot đng liên tc, thì s kin này cn đc nêu rõ, cùng vi c s
dùng đ lp báo cáo tài chính hp nht và lý do khin cho doanh nghip không
đc coi là đang hot đng liên tc
15


C s dn tích: báo cáo tài chính hp nht đc lp trên c s k toán
dn tích, ngoi tr các thông tin liên quan đn các lung tin.Theo c s k toán
dn tích, các giao dch và s kin đc ghi nhn vào thi đim phát sinh, không
cn c vào thi đim thc thu, thc chi tin và đc ghi nhn vào s k toán và
báo cáo tài chính ca các k k toán liên quan. Các khon chi phí đc ghi nhn
vào Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh theo nguyên tc phù hp gia doanh
thu và chi phí. Tuy nhiên, vic áp dng nguyên tc phù hp không cho phép ghi
nhn trên Bng cơn đi k toán nhng khon mc không tho mưn đnh ngha v
tài sn hoc n phi tr
Nht quán: Vic trình bày và phân loi các khon mc trên báo cáo tài
chính phi nht quán t niên đ này sang niên đ khác, tr khi có s thay đi
đáng k v bn cht các hot đng ca doanh nghip hoc khi xem xét li vic
trình bày báo cáo tài chính cho thy cn phi thay đi đ có th trình bày mt

cách hp lỦ hn các giao dch và các s kin; hoc mt chun mc k toán khác
yêu cu có s thay đi trong vic trình bày.
Trng yu và tp hp: Theo nguyên tc này thì tng khon mc trng
yu phi đc trình bày riêng bit trên báo cáo tài chính, các khon mc không
trng yu thì không phi trình bày riêng r mà đc tp hp vào nhng khon
mc có cùng tính cht hoc chc nng.
Bù tr: Các khon mc tài sn và n phi tr trình bày trên báo cáo tài
chính không đc bù tr, tr khi mt chun mc k toán khác cho phép bù tr.
Các khon mc doanh thu, thu nhp khác và chi phí ch đc bù tr khi đc
quy đnh ti mt chun mc k toán khác; hoc các khon lãi, l và các chi phí
liên quan phát sinh t các giao dch và các s kin tng t và không có tính
trng yu.
Có th so sánh: Theo nguyên tc này thì các thông tin s liu trên báo
cáo tài chính phi cung cp đc nhng s liu tng ng trên báo cáo tài chính
ca k trc đ giúp cho nhng ngi s dng hiu rõ đc báo cáo tài chính
ca k hin ti.
16


- Báo cáo tài chính hp nht đc lp trên c s áp dng chính sách k
toán thng nht cho các giao dch và s kin cùng loi trong nhng hoàn cnh
tng t trong toàn b tp đoàn.
Nu công ty con s dng các chính sách k toán khác vi chính sách k
toán áp dng thng nht trong tp đoàn thì công ty con phi có điu chnh thích
hp các báo cáo tài chính trc khi s dng cho vic lp Báo cáo tài chính hp
nht ca tp đoàn.
Trng hp nu công ty con không th s dng chính sách k toán mt
cách thng nht làm nh hng đn hp nht báo cáo tài chính ca tp đoàn thì
phi gii trình v các khon mc đư đc hch toán theo các chính sách k toán
khác nhau trong Bn thuyt minh báo cáo tài chính hp nht.

- Các báo cáo tài chính ca công ty m và công ty con s dng đ hp
nht báo cáo tài chính phi đc lp cho cùng mt k k toán nm.
Báo cáo tài chính s dng đ hp nht có th đc lp vào thi đim
khác nhau min là thi gian chênh lch đó không vt quá 3 tháng. Nu ngày
kt thúc k k toán nm là khác nhau quá 3 tháng, công ty con phi lp thêm
mt b báo cáo tài chính cho mc đích hp nht có k k toán trùng vi k k
toán nm ca tp đoàn
- Kt qu hot đng kinh doanh ca công ty con s đc đa vào Báo cáo
tài chính hp nht k t ngày mua công ty con, là ngày công ty m thc s nm
quyn kim soát công ty con.
Kt qu hot đng kinh doanh ca công ty con b thanh lỦ đc đa vào
Báo cáo kt qu kinh doanh hp nht cho ti ngày thanh lý công ty con, là ngày
công ty m thc s chm dt quyn kim soát đi vi công ty con.
S chênh lch gia khon thu t vic thanh lý công ty con và giá tr ghi
s còn li ca tài sn tr đi n phi tr ca công ty con này ti ngày thanh lý
đc ghi nhn trong Báo cáo kt qu kinh doanh hp nht nh khon lãi, l
thanh lý công ty con.
17


 đm bo nguyên tc so sánh ca báo cáo tài chính t niên đ k toán
này đn niên đ k toán khác, cn cung cp thông tin b sung v nh hng ca
vic mua và thanh lỦ các công ty con đn tình hình tài chính ti ngày báo cáo,
kt qu ca k báo cáo và nh hng đn các khon mc tng ng ca nm
trc.
- Khon đu t vào mt doanh nghip phi hch toán là các khon đu t
tài chính ca doanh nghip k t khi doanh nghip đó không còn là công ty con
na và cng không tr thành mt Công ty liên kt – “Công ty liên kt: Là công
ty trong đó nhà đu t có nh hng đáng k nhng không phi là công ty con
hoc công ty liên doanh ca nhà đu t”

2
. Giá tr ghi s ca khon đu t ti
ngày doanh nghip không còn là mt công ty con đc hch toán là giá gc
1.2.4 Trách nhim, thi hn lp và np Báo cáo tài chính hp nht
1.2.4.1. Trách nhim lp Báo cáo tài chính hp nht
Kt thúc k k toán, Công ty m có trách nhim lp Báo cáo tài
chính hp nht đ phn ánh tình hình tài chính, kt qu hot đng kinh doanh và
các dòng lu chuyn tin t ca c Tp đoàn. Mc đích ca báo cáo tài chính
hp nht là nhm cung cp thông tin kinh t tài chính và tình hình kinh doanh
ca tp đoàn trong nm tài chính và nhng d đoán trong tng lai cho các đi
tng s dng thông tin ca tp đoàn, công ty m. Thông tin trên báo cáo tài
chính hp nht là cn c quan trng đ ra các quyt đnh v qun lỦ, điu hành
hot đng kinh doanh, đu t vào tp đoàn ca các ch s hu, nhà đu t, ch
nầ Do đó, công ty m và tp đoàn là đn v có trách nhim lp báo cáo tài
chính hp nht đ tng hp và trình bày mt cách tng quát, toàn din tình hình
tài sn, n phi tr, ngun vn ch s hu  thi đim lp báo cáo tài chính, tình
hình và kt qu hot đng kinh doanh trong k ca đn v.
Trng hp Công ty m đng thi là Công ty con b mt công ty khác s
hu toàn b hoc gn nh toàn b và đc các c đông thiu s trong công ty

2
Chun mc 07 - K toán các khon đu t vào công ty liên kt
18


chp thun thì Công ty m này không phi lp và trình bày Báo cáo tài chính
hp nht.
Mt công ty đc coi là Công ty m ca mt công ty khác nu có quyn
kim soát thông qua vic chi phi các chính sách tài chính và hot đng nhm
thu đc li ích kinh t t các hot đng ca công ty này. Công ty m thng

đc xem là có quyn chi phi các chính sách tài chính và hot đng trong các
trng hp sau đơy:
- Công ty m nm gi trên 50% quyn biu quyt trc tip hoc gián tip
 Công ty con;
- Công ty m có quyn trc tip hoc gián tip b nhim hoc bãi min
đa s các thành viên Hi đng qun tr, Giám đc hoc Tng giám đc ca
Công ty con;
- Công ty m có quyn b đa s phiu ti các cuc hp ca Hi đng
qun tr hoc cp qun lý tng đng;
- Công ty m có quyn quyt đnh vic sa đi, b sung iu l ca
Công ty con;
- Các nhà đu t khác tho thun dành cho Công ty m hn 50%
quyn biu quyt;
- Công ty m có quyn chi phi các chính sách tài chính và hot đng
theo quy ch tho thun.
Vic xác đnh mt công ty có phi là Công ty m hay không phi da
trên vic xét xem Công ty đó có kim soát thông qua vic chi phi các chính
sách tài chính và hot đng ca mt công ty khác hay không ch không ch xét
ti hình thc pháp lý, hay tên gi ca nó.
i vi các đn v k toán cp trên có các đn v trc thuc hoc Tng
công ty nhà nc thành lp và hot đng theo mô hình không có công ty con,
phi lp báo cáo tài chính tng hp và trình bày mt cách tng quát toán din
tình hình tài sn, n phi tr, ngun vn ch s hu  thi đim lp báo cáo tài
chính, tình hình kt qu hot đng kinh doanh trong k báo cáo ca toàn đn v.
19


Trng hp hp nht kinh doanh dn đn quan h công ty m - công ty
con thì công ty m (bên mua) không phi lp báo cáo tài chính hp nht ti thi
đim gn nht theo quy đnh hin hành.

i vi công ty m và tp đoàn va phi lp báo cáo tài chính tng hp,
va phi lp báo cáo tài chính hp nht thì phi lp báo cáo tng hp trc
(tng hp theo loi hình hot đng: sn xut kinh doanh, đu t xây dng c
bn, hoc s nghip) sau đó mi lp báo cáo tài chính hp nht gia các loi
hình hot đng.
1.2.4.2. Thi hn lp và np Báo cáo tài chính hp nht
- Cng ging nh báo cáo tài chính ca các doanh nghip khác báo cáo
tài chính hp nht phi lp và np vào cui k k toán nm tài chính cho các c
quan qun lỦ Nhà nc theo quy đnh chm nht là 90 ngày k t ngày kt thúc
k k toán nm tài chính.
- Báo cáo tài chính hp nht phi đc công khai trong thi hn 120
ngày k t ngày kt thúc k k toán nm.
1.2.5 Trình t lp báo cáo tài chính hp nht
Vic hp nht báo cáo tài chính không đn thun là vic cng gp tt c
các báo cáo tài chính ca công ty m vi công ty con mà nó bao gm các trình
t k thut sau:
Th nht là hp nht theo tng khon mc trên c s cng tng dòng
tng ng thuc tài sn, n phi tr, vn ch s hu, thu nhp và chi phí.
Th hai là thc hin các bút toán hp nht:
- Xoá b tài khon đu t trên Bng cơn đi k toán ca công ty n bng
phn vn ch  hu ca các c đông trên bng cơn đi k toán ca công ty con.
- Xoá b các nghip v giao dch ni b liên công ty (mua – bán) và các
s d (các khon phi thu, phi tr).
- Xoá b các khon li nhun cha thc hin t các nghip v giao dch
ni b liên công ty.