Tổ chức công tác kế toán quản trị tại các doanh nghiệp vận tải thủy nội địa logistics trên địa bàn thành phố hồ chí minh

B
B




G
G
I
I
Á
Á
O
O


D
D


C
C


V
V
À
À





À
À
O
O


T
T


O
O


T
T
R
R




N
N
G
G







I
I


H
H


C
C


K
K
I
I
N
N
H
H


T
T



T
T
H
H
À
À
N
N
H
H


P
P
H
H




H
H




C
C
H

H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H












N
N
G
G
U

U
Y
Y


N
N


T
T
H
H
À
À
N
N
H
H


K
K
I
I
M
M


D

D
U
U
N
N
G
G








T
T




C
C
H
H


C
C

C
C
Ô
Ô
N
N
G
G


T
T
Á
Á
C
C


K
K




T
T
O
O
Á

Á
N
N




Q
Q
U
U


N
N


T
T
R
R




T
T


I

I


C
C
Á
Á
C
C


D
D
O
O
A
A
N
N
H
H


N
N
G
G
H
H
I

I


P
P




V
V


N
N


T
T


I
I


T
T
H
H



Y
Y


N
N


I
I






A
A


L
L
O
O
G
G
I
I
S

S
T
T
I
I
C
C
S
S




T
T
R
R
Ê
Ê
N
N






A
A

B
B
À
À
N
N


T
T
P
P
.
.


H
H




C
C
H
H
Í
Í

M
M
I
I
N
N
H
H








L
L
U
U


N
N


V
V



N
N


T
T
H
H


C
C


S
S




K
K
I
I
N
N
H
H

T
T














T
T
h
h
à
à
n
n
h
h


p

p
h
h




H
H




C
C
h
h
í
í


M
M
i
i
n
n
h
h

ậ
ậ


N
N


m
m


2
2
0
0
1
1
3
3


B
B




G

G
I
I
Á
Á
O
O


D
D


C
C


V
V
À
À




À
À
O
O

T
T


O
O


T
T
R
R




N
N
G
G






I
I

H
H


C
C


K
K
I
I
N
N
H
H


T
T




T
T
H
H
À

À
N
N
H
H


P
P
H
H




H
H




C
C
H
H
Í
Í


M

M
I
I
N
N
H
H










N
N
G
G
U
U
Y
Y


N
N

T
T
H
H
À
À
N
N
H
H


K
K
I
I
M
M


D
D
U
U
N
N
G
G

T
T




C
C
H
H


C
C


C
C
Ô
Ô
N
N
G
G

T
T
Á
Á
C
C


K
K




T
T
O
O
Á
Á
N
N




Q
Q
U

U


N
N


T
T
R
R




T
T


I
I


C
C
Á
Á
C
C

D
D
O
O
A
A
N
N
H
H


N
N
G
G
H
H
I
I


P
P




V

V


N
N


T
T


I
I


T
T
H
H


Y
Y


N
N


I

I






A
A


L
L
O
O
G
G
I
I
S
S
T
T
I
I
C
C
S
S

T
T
R
R
Ê
Ê
N
N






A
A


B
B
À
À
N
N


T

T
P
P
.
.


H
H




C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H

L
L
U
U


N
N


V
V


N
N


T
T
H
H


C
C

S
S




K
K
I
I
N
N
H
H


T
T




C
C
h
h
u
u

y
y
ê
ê
n
n


n
n
g
g
à
à
n
n
h
h
:
:


K
K




t
t

o
o
á
á
n
n


M
M
ã
ã


s
s


:
:




6
6
0
0
3
3

4
4
0
0
3
3
0
0
1
1








N
N
G
G




I
I

H
H




N
N
G
G


D
D


N
N


K
K
H
H
O
O
A
A

H
H


C
C
:
:




P
P
G
G
S
S
.
.
T
T
S
S
.
.

V
V
Õ
Õ


V
V


N
N


N
N
H
H



T
T
h
h
à
à
n
n
h
h


p
p
h
h




H
H



C
C
h
h
í
í


M
M
i
i
n
n
h
h


ậ
ậ


N
N


m
m

2
2
0
0
1
1
3
3
-i-


L
L


i
i


c
c


m
m




n

n



 hoàn thành chng trình tt nghip cao hc, tác gi chn đ tài
lun vn thc s “T chc công tác KTQT ti các doanh nghip VTTN
Logistics trên đa bàn thành ph H Chí Minh”. ây là đ tài nghiên cu
ng dng, nhm vn dng lý thuyt liên quan đn KTQT vào thc tin kinh
doanh ca các doanh nghip VTTN Logistics trên đa bàn thành ph H
Chí Minh. Trong quá trình nghiên cu và hoàn thành lun vn này cho phép
tôi đc gi li cám n trân trng đn:
Thy Võ Vn Nh trng khoa K toán Kim toán Trng i hc
Kinh t TP HCM đã có nhng hng dn quý báu trong sut quá trình
nghiên cu thc hin lun vn này.
Xin chân thành cám n s giúp đ quý báu mà thy, bn bè đng
nghip, phòng k toán các công ty, doanh nghip vn ti thy thy ni đa
Logistics trên đa bàn Tp. H Chí Minh đã dành cho tôi trong sut thi
gian làm lun vn tt nghip này. Báo cáo lun vn này chc chn không
tránh khi nhng thiu sót, mong đc s góp ý đ đ tài hoàn thin hn.

T
T
á
á
c
c


g
g

i
i




:
:




N
N
g
g
u
u
y
y


n
n


T
T
h
h

à
à
n
n
h
h


K
K
i
i
m
m


D
D
u
u
n
n
g
g


-ii-


L

L


i
i


c
c
a
a
m
m


đ
đ
o
o
a
a
n
n



Tôi xin cam đoan đ tài “T chc công tác KTQT ti các doanh nghip
VTTN Logistics trên đa bàn thành ph H Chí Minh” là công trình
nghiên cu ca riêng bn thân tôi. Các s liu thu thp, điu tra nêu trong
lun vn là trung thc và cha đc công b  bt k tài liu nào khác.

T
T
á
á
c
c


g
g
i
i


:
:




N
N
g
g
u
u
y
y



n
n


T
T
h
h
à
à
n
n
h
h


K
K
i
i
m
m


D
D
u
u

n
n
g
g


-iii-


M
M


c
c


L
L


c
c






Li cm n i

Li cam đoan ii
Mc Lc iii
Danh mc hình v, bng, biu đ, ph lc v
Danh mc các t vit tt vi
M đu viii
1. Tính cp thit ca đ tài viii
2. Mc đích nghiên cu ix
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu ix
4. Nhng đóng góp ca lun vn x
5. Kt cu lun vn x
Chng 1: Tng quan t chc công tác KTQT 1
1.1 Tng quan v KTQT 1
1.1.1 Lch s hình thành và phát trin KTQT 1
1.1.2 nh ngha KTQT 2
1.1.3 Vai trò tác dng KTQT 2
1.1.4 Ni dung thông tin KTQT 3
1.1.5 Các phng pháp s dng 19
1.2 T chc KTQT cho các DN 22
1.2.1 T chc thu thp thông tin đu vào 22
1.2.2 T chc phân loi x lý thông tin 22
1.2.3 T chc h thng báo cáo KTQT 23
1.2.4 T chc nhân s thc hin KTQT 24
1.2.5 ng dng công ngh thông tin trong thc hin KTQT 26
Chng 2: Thc trng t chc KTQT ti các DN VTTN Logistics trên đa bàn
Tp. HCM 28
2.1 Gii thiu chung v tình hình hot đng qun lý ca các DN VTTN Logistics
 Vit Nam 28
2.1.1 Tình hình chung v DNVTTN Logistics  Vit Nam 28
2.1.2 Hot đng kinh doanh ca các DNVTTN Logistics  Vit Nam 31
2.2 Tình hình t chc KTQT ti các DN VTTN Logistic trên đa bàn Tp. HCM . 33

-iv-


2.2.1 c đim t chc KTQT cho các DN VTTN 33
2.2.2 Kho sát các DN VTTN Logistics trên đa bàn Tp. HCM 43
2.3 ánh giá u đim, hn ch, nguyên nhân 53
2.3.1 u đim 53
2.3.2 Hn ch 53
2.3.3 Nguyên nhân 54
Chng 3: Gii pháp hoàn thin công tác KTQT trong các DN VTTN Logistics
trên đa bàn thành ph H Chí Minh 58
3.1 Quan đim hoàn thin 58
3.1.1 Phù hp vi quy mô nh và va 58
3.1.2 Phù hp vi đc đim hot đng ca DN VTTN Logistics 58
3.1.3 Tích hp KTTC và KTQT trong cùng mt h thng đ thc hin mc tiêu
KTQT 59
3.2 Gii pháp hoàn thin công tác KTQT trong các DN VTTN 59
3.2.1 Xác lp ni dung KTQT phù hp vi cp đ và quy mô hot đng 59
3.2.2 Hoàn thin quy trình thu thp x lý và tng hp thông tin đáp ng yêu cu
qun lý 61
3.2.3 Hoàn thin t chc b máy k toán 75
3.2.4 u t ng dng công ngh thông tin cho vic thc hin KTQT 80
3.3 Kin ngh 82
3.3.1 i vi DN VTTN Logistics 82
3.3.2 i vi hi ngh nghip 84
3.3.3 i vi ni đào to ngun nhân lc thc hin KTQT 84
Kt lun 87

-v-

D
D
a
a
n
n
h
h


m
m


c
c


h
h
ì
ì
n
n
h
h


v

v


,
,


b
b


n
n
g
g
,
,


b
b
i
i


u
u


đ

đ


,
,


p
p
h
h




l
l


c
c




Bng 3.1: Bng phân lai chi phí theo cách ng x chi phí 67
Bng 3.2: Danh sách các sn phm dch v 69
Bng 3.3: Danh sách các Trung tâm trách nhim chi phí 69
Bng 3.4: H thng TKKT kp hp gia KTTC và KTQT 71
Bng 3.5: Bng xác đnh li đi tng tp hp chi phí sn xut 71

Bng 3.6: S đ t chc b máy k toán qun tr kt hp 76
Bng 3.7: Phát trin công ngh thông tin trong KTQT 81
Hình 1.1: Mô hình thông tin t trên xung 4
Hình 1.2: Mô hình thông tin t di lên 5
Hình 1.3: Mô hình thông tin phn hi 6
Hình 1.4: Mi quan h gia các d toán b phn 7
Hình 2.1: Chui logistic trong vn ti thy 31
Hình 2.2: Vai trò ca vn ti trong h thng Logistics 36
Hình 2.3: Mng li cung cp 36
Hình 2.4: Các loi hình vn ti 36
Hình 2.5: Mu DN kho sát phân theo loi hình DN 44
Hình 2.6: Mu DN kho sát phân theo loi hình quy mô DN 44
Hình 2.7: Thông tin chung v DN kho sát 45
Hình 2.8: Tình hình vn dng KTQT trong các DN VTTN Tp. HCM 46
Hình 2.9: Tình hình vn dng KTQT trong hoch đnh 47
Hình 2.10: K toán chi phí sn xut và tính giá thành 47
Hình 2.11: Tình hình vn dng KTQT trong t chc điu hành 47
Hình 2.12: Phân loi và kim soát chi phí 48
Hình 2.13: Phân loi chi phí trc tip; gián tip; kim soát; c hi; chênh lch 48
Hình 2.14: Phân thành các trung tâm trách nhim: chi phí, doanh thu, 49
Hình 2.15: Tình hình vn dng KTQT trong kim soát 50
Hình 2.16: Phng pháp xác đnh giá bán 51
Hình 2.17: Tình hình vn dng KTQT trong chc nng ra quyt đnh 52
Hình 3.1: Các mô hình xây dng ni dung KTQT 60
Hình 3.2: S đ k toán ghi nhn thông tin đ tính giá thành – theo Q 48 65
Hình 3.3: S đ k toán ghi nhn thông tin đ tính giá thành – theo Q 15 65
-vi-


D

D
a
a
n
n
h
h


m
m


c
c


c
c
á
á
c
c


t
t



v
v
i
i


t
t


t
t


t
t


BTC: B tài chính
CP: Chi phí
DN: Doanh nghip
DNSX: Doanh nghip sn xut
DN t nhân: Doanh nghip t nhân
DNNN: Doanh nghip nhà nc
DV: Dch v
NVL: Nguyên vt liu
NVLTT: Nguyên vt liu trc tip
NC: Nhân công
NCTT: Nhân công trc tip

QLDN: Qun lý doanh nghip
SP: Sn phm
SX: Sn xut
SXC: Sn xut chung
SXKD: Sn xut kinh doanh
KD: Kinh doanh
KT: K toán
KTQT: K toán qun tr
KTTC: K toán tài chính
KTCP: K toán chi phí
SCL: Sa cha ln
SCTX: Sa cha thng xuyên
-vii-


SDP S d đm phí
TK: Tài khon
TNHH: Trách nhim hu hn
TSC: Tài sn c đnh
Tp. HCM: Thành ph H Chí Minh
TT: Thông t
VN: Vit Nam
VL: Vt liu
VT: Vn ti
VTTN: Vn ti thy ni đa
VN: Vit Nam
XD: Xp d
VTNN: Vn đu t nc ngoài
-viii-

M
M




đ
đ


u
u




1
1
.
.


T
T
í
í
n

n
h
h


c
c


p
p


t
t
h
h
i
i


t
t


c
c


a

a


đ
đ




t
t
à
à
i
i




Sau khi gia nhp WTO Vit Nam phi m ca các lnh vc kinh t ca
mình theo l trình nht đnh Theo cam kt Vit Nam phi m ca hoàn toàn
ngành dch v Logistics vào nm 2013, ngành này s tr thành mt ngành
kinh t quan trng ti Vit Nam, đóng góp khong 25% GDP ca c nc.
Vn ti có vai trò đc bit quan trng trong hot đng Logistics và vai
trò này ngày càng tng thêm bi chi phí cho vn chuyn chim t trng ngày
càng ln trong tng chi phí Logistics. Vn ti đng thy ni đa có li th
là cc vn ti r do vn chuyn vi s lng ln, vi các đi tàu chuyên
dng c s h tng mt phn do thiên nhiên kin to sn kt hp vi mt h
thng hi cng do con ngi to dng nên, tàu bè có th d dàng tip cn vi
các trung tâm ln Cùng vi quá trình toàn cu hóa vn ti thy s ngày càng

phát trin mnh nh hng trc tip đn hiu qu hot đng kinh doanh và
kh nng cnh tranh ca t chc trên thng trng Chính vic la chn
phng thc vn ti và cách thc t chc vn ti s quyt đnh cht lng
sn phm, giá c cnh tranh, chu k vòng đi sn phm hp lý, vic giao
hàng đúng k hoch và t l hàng h hng thp rt quan trng và s tip tc
đóng vai trò quan trng hn na trong tng lai.
K toán là ngh thut, là khoa hc, là mt công c qun lý, có vai trò
quan trng trong công tác qun lý kinh t tài chính.  k toán phát huy tt
chc nng thông tin và kim tra thì phi xây dng đc mt h thng k
toán hoàn chnh, thông tin đc cung cp không ch hng vào nhng s
kin đư xy ra trong quá kh, mà còn phi hng đn nhng din bin trong
tng lai nhm giúp nhà qun lý hoch đnh, t chc, điu hành, kim soát
và đa ra quyt đnh đúng đn, phù hp vi các mc tiêu đư xác lp.  đáp
ng đc yêu cu này k toán phân thành KTTC và KTQT.
KTQT là mt b phn ca h thng k toán ra đi trong điu kin kinh
t th trng, cung cp thông tin cho nhng nhà qun tr DN thông qua các
báo cáo k toán ni b. Các DN VTTN Logistics ti đa bàn thành ph H
-ix-


Chí Minh là các DN kinh doanh trong lnh vc VTTN đư và đang t chc
k toán qun tr (KTQT). Tuy nhiên, thc t vic t chc KTQT ti các DN
này cha khoa hc, còn nhiu b ng, mang nhiu ni dung t phát, các
công vic ca KTQT đc thc hin đan xen gia nhiu b phn mà không
có b phn chuyên trách, ni dung ca KTQT còn b nh hng nng n bi
ni dung ca k toán tài chính (KTTC).
Xut phát t yêu cu mang tính khách quan c v lý lun ln thc tin
nói trên, tác gi đư chn đ tài nghiên cu “T chc công tác KTQT ti các
DN VTTN Logistics trên đa bàn thành ph H Chí Minh”
2

2
.
.


M
M


c
c


đ
đ
í
í
c
c
h
h


n
n
g
g
h
h
i

i
ê
ê
n
n


c
c


u
u


Mc đích nghiên cu ca đ tài là:
 H thng hóa các vn đ lý lun c bn v KTQT trong h thng kinh
doanh VTTN. T đó xác lp quan đim và mc tiêu xây dng ni dung
KTQT cho DNVTTN trên đa bàn Tp. HCM.
 Phân tích, đánh giá thc trng t chc KTQT trong h thng kinh doanh
VTTN, và mt DN kinh doanh VTTN đin hình SOWATCO trên đa bàn
Tp. HCM.
  xut ni dung và t chc KTQT cho các DN VTTN trên đa bàn
Tp. HCM.
3
3
.
.





i
i


t
t




n
n
g
g


n
n
g
g
h
h
i
i
ê
ê

n
n


c
c


u
u


v
v
à
à


p
p
h
h


m
m


v
v

i
i


n
n
g
g
h
h
i
i
ê
ê
n
n


c
c


u
u




i tng nghiên cu: Liên quan đn KTQT ti các DN VTTN.
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu v các hot đng kinh doanh VTTN

Logistics trên đa bàn thành ph H Chí Minh.\
Phng pháp nghiên cu: Phng pháp nghiên cu là phng pháp
nghiên cu đnh tính da trên phng pháp lun ca ch ngha duy vt bin
chng kt hp vi phng pháp lôgic, phng pháp thng kê, phng pháp
phân tích, phng pháp so sánh, phng pháp phng vn, phng pháp
-x-


kho sát, đng thi đa ra các gii pháp hoàn thin t chc KTQT ti các
DN VTTN – Tp. HCM.
4
4
.
.


N
N
h
h


n
n
g
g


đ
đ

ó
ó
n
n
g
g


g
g
ó
ó
p
p


c
c


a
a




l
l
u
u



n
n


v
v


n
n


 Nghiên cu c s lý lun v t chc KTQT ti các DN VTTN
Logistics đ xây dng các quan đim đ xut hòan thin t chc KTQT các
các DN VTTN trên đa bàn Tp. HCM.
 Thu thp các tài liu th cp v tình trng t chc KTQT ti các DN
VTTN trên đa bàn Tp. HCM thông qua bng câu hi kho sát; Kho sát
thu thp b sung tài liu s cp v tình trng t chc KTQT ti doanh nghip
VTTN SOWATCO, công ty TNHH Thng Mi Dch V Vn Ti Bo
Qunh trên đa bàn Tp. HCM; ánh giá thc trng v t chc KTQT ti các
DN VTTN logistics.
  xut mt s các gii pháp hoàn thin t chc KTQT ti các DN
VTTN trên đa bàn Tp. HCM.
 ng dng lý lun v k toán qun tr vào vic t chc k toán qun tr
ti các DN VTTN logistics trên đa bàn Tp. H Chí Minh nhm giúp các
doanh nghip giao nhn vn ti cung cp dch v giao nhn vn ti thy ni
đa đa dng vi cht lng tt nht, giá cung cp r nht phc v theo yêu
cu ca khách hàng, gim thiu vic ùn tc giao thông, ô nhim môi trng

bin logistics thành “chic đa thn” có th giúp các doanh nghip vn ti
thy ni đa logistics vt qua th thách và ngày càng phát trin mnh, tr
thành ngành vn ti hin đi trong h thng vn ti quc t
5
5
.
.


K
K


t
t


c
c


u
u


l
l
u
u



n
n


v
v


n
n


 tài ngoài phn m đu,phn kt lun và các ph lc, bng biu gm
3 chng chính là:
Chng 1: Tng quan t chc KTQT.
Chng 2: Thc trng KTQT ti các DN VTTN Logistics trên đa
bàn thành ph H Chí Minh.
-xi-


Chng 3: Gii pháp hoàn thin công tác KTQT trong các DN
VTTN Logistics trên đa bàn Tp. H Chí Minh.
Các Ph lc:
 Ph lc 1: Bng kho sát các doanh nghip VTTN Logistics trên đa
bàn TP HCM
 Ph lc 2: Danh mc các công ty kho sát.
 Ph lc 3: Các s liu kho sát ca SOWATCO, công ty TNHH Thng
Mi Dch V Vn Ti Bo Qunh

-1-


C
C
h
h




n
n
g
g


1
1
:
:


T
T


n
n

g
g


q
q
u
u
a
a
n
n


t
t




c
c
h
h


c
c

c
c
ô
ô
n
n
g
g


t
t
á
á
c
c


K
K
T
T
Q
Q
T
T


1
1

.
.
1
1


T
T


n
n
g
g


q
q
u
u
a
a
n
n


v
v



K
K
T
T
Q
Q
T
T


1
1
.
.
1
1
.
.
1
1


L
L


c
c

h
h


s
s




h
h
ì
ì
n
n
h
h


t
t
h
h
à
à
n
n
h
h

v
v
à
à


p
p
h
h
á
á
t
t


t
t
r
r
i
i


n
n

K
K
T
T
Q
Q
T
T


K toán là ngành khoa hc, xư hi nghiên cu, thc hin ghi chép,
phân loi, đo lng, tng hp các hin tng kinh t tài chính liên quan đn
hot đng ca doanh nghip. S phát trin ca xư hi dn đn hình thành thay
đi, phát trin v k toán.T đó, đ đáp ng nhu cu phát trin ca nn kinh t
th trng h thng k toán doanh nghip phân thành 2 b phn là k toán tài
chính và k toán qun tr đ phc v cho nhóm đi tng bên trong ln bên
ngoài doanh nghip.
Nhng nm cui th k 18 và đu th k 19, k toán qun tr đư xut
hin trong h thng k toán doanh nghip di hình thc k toán chi phí trong
doanh nghip sn xut nh. Sau đó, vi thc tin hu hiu k toán qun tr đư
phát trin nhanh trong nhng loi hình doanh nghip khác và c trong nhng t
chc phi li nhun nh c quan ca nhà nc, bnh vin
Giai đon nhng nm đu th k 20 : h thng lý thuyt k toán qun
tr cng sm ra đi .Vin nghiên cu k toán qun tr ca M xut bn k toán
qun tr nm 1919, Vin nghiên cu k toán qun tr ca Anh xut bn k toán
qun tr nm 1921
Giai đon trc nhng nm 1950: k toán qun tr đc xem nhu là
mt phng pháp k thut xác đnh, phân b chi phí sn xut đ tính giá vn

sn phm, giá vn hàng bán và lp d toán chi phí sn xut nhm cung cp
thông tin cho nhà qun tr trong vic kim soát chi phí và đnh hng sn xut.
Giai đon khong nhng nm 1965 đn nay: k toán qun tr đc xem
nh là chuyên môn k toán phn nh, cung cp thông tin kinh t, tài chính
cho nhà qun tr thc hin các chc nng qun tr .
K toán qun tr tip tc phát trin nhanh  các nc Nht, Trung
Quc, Singapore, Malaysia, Brunei, Thái Lan,  Vit Nam, k toán qun tr
đư đc tha nhn và công b trong Lut K toán đc Quc hi nc Công
hòa Xư hi Ch Ngha Vit Nam thông qua ngày 17/06/2003, tuy nhiên k
toán qun tr có xu hng hình thành, phát trin  các doanh nghip có vn
-2-


đu t nc ngoài,  các doanh nghip có qui mô ln,còn các doanh nghip
nhà nc, doanh nghip có quy mô va và nh s hin hu ca k toán qun
tr vn còn hn ch .
1
1
.
.
1
1
.
.
2
2







n
n
h
h


n
n
g
g
h
h


a
a


K
K
T
T
Q
Q
T
T

Theo Khon 3 , iu 4 ca Lut K toán Vit Nam đc quc hi khóa
11 thông qua ngày 17 tháng 06 nm 2003:
“K toán qun tr là vic thu thp, x lý, tng hp và cung cp thông tin
kinh t, tài chính theo yêu cu qun tr và quyt đnh tài chính trong ni b
đn v k toán”.
Theo đnh ngha ca Hip hi k toán vin qun tr Hoa K:
“K toán qun tr là quá trình nhn din, đo lng, tng hp, phân tích,
son tho, din gii và truyn đt thông tin đc nhà qun tr s dng đ thit
lp k hoch, đánh giá và kim tra trong ni b t chc và đm bo vic s
dng hp lý và có trách nhim đi vi các ngun lc ca t chc đó”.
Qua các đnh ngha trên có th nói rng:
K toán qun tr là mt công c cung cp thông tin quan trng đ phc
v cho công tác qun lý điu hành hot đng sn xut kinh doanh cho các loi
hình doanh nghip  các cp đ qui mô khác nhau trong nn kinh t
1
1
.
.
1
1
.
.
3
3


V
V
a
a

i
i


t
t
r
r
ò
ò


t
t
á
á
c
c


d
d


n
n
g
g

K
K
T
T
Q
Q
T
T




Vai trò ca KTQT ngày càng đc khng đnh và nó đc xem nh là
mt trong nhng công c phc v hu hiu nht cho qun lý ni b DN
nhm đáp ng nhu cu thông tin đ nhà qun tr thc hin toàn din các
chc nng qun tr.
 Cung cp thông tin cho quá trình xây dng k hoch: K hoch mà nhà
qun tr phi lp thýng dýi hình thc d toán nh d toán giá bán, d toán
doanh thu, d toán thu tin, d toán sn xut, T đó nhà qun tr thit lp
đc đnh hng hot đng SXKD ca tng b phn, ca DN trong tng
thi k đ khai thác có hiu qu các ngun lc kinh t, kim soát và ngn
nga nhng mt cân đi, ri ro trong tng lai ca tng b phn, ca DN
-3-


- Cung cp thông tin cho quá trình t chc thc hin: KTQT s giúp nhà
qun tr hiu đc tình hình t chc, thc hin  tng b phn  DN, t đó
hiu đc thc trng hot đng SXKD ca tng b phn, ca DN đ kp
thi điu chnh, b sung nhng vn đ cn thit cho hot đng SXKD ca
DN theo đúng đnh hng.

 Cung cp thông tin cho quá trình kim tra, đánh giá: KTQT giúp nhà
qun tr kim tra và đánh giá quá trình thc hin. T đó đa ra chính xác
nhng phng pháp khai thác, kim soát, gii pháp điu chnh và đánh giá
đúng đn đc tình hình trách nhim ca nhà qun tr  các cp v hot
đng SXKD trong tng b phn,  toàn DN.
 Cung cp thông tin cho quá trình ra quyt đnh: KTQT phc v chc
nng ra quyt đnh là thu thp, x lý và cung cp thông tin liên quan đn các
phng án kinh doanh nhm giúp cho nhà qun tr la chn đc các
phng án ti u.
Vai trò ca k toán qun tr đc th hin khác nhau  mi cp đ qun
tr trong t chc:
 cp đ qun tr cp c s, k toán qun tr cung cp thông tin phc v
cho nhà qun tr cp c s kim soát và ci tin hot đng ti b phn do h
qun lý.
 cp đ qun lý cp trung gian, k toán qun tr cung cp thông tin cho
nhà qun tr cp trung gian giám sát và đa ra quyt đnh v các ngun lc
nguyên vt liu, vn đu t, sn phm, dch v và khách hàng
 cp đ qun tr cp cao, k toán qun tr cung cp thông tin đư đc
tng hp t các nghip v, s kin đư xy ra theo tng ngi điu hành, tng
khách hàng và tng b phn phc v cho nhà qun tr cp cao đ h tr cho
h đa ra các quyt đnh trong ngn hn và dài hn.
1
1
.
.
1
1
.
.
4

4


N
N


i
i


d
d
u
u
n
n
g
g


t
t
h
h
ô
ô
n
n
g

g


t
t
i
i
n
n


K
K
T
T
Q
Q
T
T




Các chc nng c bn ca qun lý là: hoch đnh, t chc thc hin,
kim tra giám sát, đánh giá. Nh vy, đ làm tt các chc nng qun lý, nhà
-4-


qun tr phi có thông tin cn thit đ có th ra các quyt đnh đúng đn.
T nhng phân tích v chc nng thông tin ca KTQT, có th thy ni

dung ch yu ca KTQT trong DN bao gm nhng phn sau đây:
1
1
.
.
1
1
.
.
4
4
.
.
1
1




L
L


p
p


d
d





t
t
o
o
á
á
n
n


n
n
g
g
â
â
n
n


s
s
á
á
c
c
h

h


s
s


n
n


x
x
u
u


t
t


k
k
i
i
n
n
h
h

d
d
o
o
a
a
n
n
h
h


D toán ngân sách đóng vai trò quan trng đ thc hin các chc nng
qun lý là hoch đnh, t chc và kim soát, đc bit là chc nng hoch
đnh và kim soát
 Các b phn trong doanh nghip trc tip chu trách nhim lp d toán
ngân sách sn xut kinh doanh ca b phn mình. Phòng k toán doanh
nghip tng hp d toán ca các b phn thành d toán ngân sách chung
ca toàn doanh nghip, sa đi, b sung và hoàn chnh d toán, trình lên
lưnh đo doanh nghip. Sau khi có ý kin ca lưnh đo doanh nghip tin
hành ph bin li cho các b phn trong doanh nghip đ thc hin
.Tùy theo đc đim, quy mô ca tng loi hình doanh nghip mà la
chn mô hình d toán phù hp đ xây dng d toán đáp ng các mc tiêu
ca tng doanh nghip.Có 3 mô hình thông tin nh sau:
Mô hình 1: Mô hình thông tin t trên xung: Theo mô hình này, ch
tiêu d toán d tho t ban qun lý cp cao nht ca DN, xét duyt thông
qua cho cp trung gian, sau đó cp trung gian xét duyt thông qua cho cp
c s.

Hình 1.1: Mô hình thông tin t trên xung

Nhà quan tr cp cao
Nhà quan tr cp trung gian
Nhà quan tr cp trung gian
Nhà qun tr
cp c s
Nhà qun tr
cp c s
Nhà qun tr
cp c s
Nhà qun tr
cp c s
-5-


Mô hình 2: Mô hình thông tin t di lên: Theo mô hình này, d
toán s lp t cp thp nht đn cp cao nht.
 Qun lý cp c s da vào nng lc thc t ca DN d tho ch tiêu d
toán và trình lên cp trung gian .Cp trung gian tng hp các ch tiêu t cp
c s và trình lên qun lý cp cao. Qun lý cp cao tng hp các ch tiêu d
toán ca cp trung gian kt hp vi nng lc hot đng ca doanh nghip s
quyt đnh ch tiêu d toán chính thc cho cp trung gian, trên c s đó cp
trung gian quyt đnh ch tiêu d toán chính thc cho cp c s.

Hình 1.2: Mô hình thông tin t di lên
Mô hình 3: Mô hình thông tin phn hi: Theo mô hình này, ch tiêu
d toán d tho bi ban qun lý cp cao nht trong doanh nghip, sau đó
phân b cho cp trung gian. Trên c s đó cp trung gian phân b cho cp
c s.
 Qun lý cp c s cn c vào ch tiêu d tho, kh nng và điu kin
ca DN xác đnh các ch tiêu d toán có th thc hin đc và trình lên cp
trung gian . Qun lý cp trung gian tng hp các ch tiêu d toán t cp c
s kt hp vi tm nhìn tng quát v hot đng ca cp c s đ xác đnh
ch tiêu d toán có th thc hin đc  b phn mình và trình lên qun lý
cp cao. Trên c s tng hp các ch tiêu d toán t các cp trung gian, kt
hp vi tm nhìn toàn din v toàn b hot đng ca doanh nghip và
hng đn mc tiêu chung ca doanh nghip, qun lý cp cao quyt đnh ch
Qun lý cp
trung gian
Qun lý cp
trung gian
Qun lý
cp c s
Qun lý
cp c s

Qun lý

cp c s

Qun lý
cp c s

Qun lý cp cao
-6-


tiêu d toán chính thc cho cp trung gian, trên c s đó cp trung gian giao
ch tiêu d toán chính thc cho cp c s.

Hình 1.3: Mô hình thông tin phn hi
Các d toán ngân sách gm: d toán tiêu th, d toán sn xut, d toán
tn kho thành phm, d toán chi phí nguyên vt liu trc tip, d toán chi
phí nhân công trc tip, d toán chi phí sn xut chung, d toán chi phí bán
hàng và chi phí qun lý DN, d toán tin, d toán kt qu hot đng kinh
doanh, bng cân đi k toán d toán.
D toán tiêu th sn phm
D toán tiêu th sn phm đc lp trên c s d báo sn phm tiêu
th .
D toán sn xut
Sau khi d toán tiêu th sn phm đc lp, nó quyt đnh khi lng
sn phm cn sn xut đ đáp ng cho nhu cu tiêu th. Tip theo, d toán
sn xut s đc lp làm c s cho vic lp d toán chi phí nguyên vt liu
trc tip, chi phí nhân công trc tip và chi phí sn xut chung. Các d toán
này s tác đng đn vic lp d toán tin.
D toán tn kho thƠnh phm
D toán tn kho thành phm là c s quan trng đ đáp ng yêu cu
nguyên vt liu cho sn xut và hàng hóa bán ra mt cách kp thi. Trên

Qun lý cp
trung gian
Qun lý cp
trung gian
Qun lý
cp c s
Qun lý
cp c s
Qun lý
cp c s
Qun lý
cp c s
Qun lý cp cao
-7-


thc t, khi d toán lng thành phm tn kho phi cn c vào d toán
lng thành phm tiêu th và t l tn kho thành phm c tính
D toán tiêu th
D toán tn kho
thành phm
D toán CP
SXC
D toán sn xut
D toán CP
BH & QLDN
D toán CP
NVLTT
D toán CP
NCTT

D toán CPSX
chung
D toán tin mt
Bng CKT
d toán
D toán Kt qu
SXKD

Hình 1.4: Mi quan h gia các d toán b phn
trong h thng d toán ngân sách
D toán chi phí nguyên vt liu trc tip
D toán chi phí nguyên vt liu trc tip đc lp da trên c s d
toán sn xut và đnh mc chi phí nguyên vt liu trc tip dùng đ ch s
nguyên vt liu cn thit cho quá trình sn xut
D toán chi phí nhơn công trc tip
D toán chi phí nhân công trc tip đc lp giúp nhà qun lý có k
hoch ch đng trong vic s dng lao đng, làm c s phân tích nh
hng ca chi phí nhân công đi vi chi phí sn xut và giá thành sn
phm.
D toán chi phí sn xut chung
Chi phí sn xut chung gm nhiu khon chi phí có liên quan đn
nhiu đi tng chu chi phí khác nhau. Các chi phí này đc chia thành chi
-8-


phí kh bin và chi phí bt bin.Khi lp d toán phi tính riêng bin phí và
đnh phí, sau đó tng hp li
Chi phí sn xut chung đc d toán cho tng loi sn phm . Vì vy
trc ht, phi lp d toán theo tng s, sau đó phân b li cho tng loi sn
phm theo tiêu thc hp lý.

D toán chi phí sn xut chung đc lp có th là :
D toán tnh: D toán chi phí sn xut chung cho mt mc hot đng
D toán linh hot: D toán chi phí cho nhiu mc đ hot đng khác
nhau
D toán chi phí bán hƠng vƠ qun lỦ doanh nghip
D toán chi phí bán hàng và qun lý doanh nghip gm các khon mc
chi phí phát sinh ngoài quá trình sn xut trong k k hoch cng đc chia
thành đnh phí và bin phí .
D toán tin mt
D toán tin mt là vic d kin lng tin thu, chi trong k đ s
dng hp lý và có hiu qu trong quá trình sn xut kinh doanh. D toán
tin mt đc lp cn c vào các dòng tin thu vào và chi ra trên các d
toán b phân
D toán báo cáo kt qu hot đng kinh doanh
D toán báo cáo kt qu hot đng kinh doanh là d toán mang tính
tng hp da trên cn c ca d toán tiêu th ,d toán giá vn hàng bán và
các d toán b phn khác .
Bng cơn đi k toán d toán
Bng cân đi k toán d toán d tính mt cách khái quát tình hình tài
sn và ngun hình thành tài sn ca doanh nghip ti thi đim cui k k
toán .C s đ lp bng cân đi k toán d toán da trên bng cân đi k
toán d toán hoc bng cân đi k toán thc hin ca nm trc và các d
toán b phn có liên quan ca nm k hoch Bng cân đi k toán d
-9-


toán giúp nhà qun lý có cách nhìn tng th v mi mt hot đng kinh
doanh ca doanh nghip trong k k hoch
1
1

.
.
1
1
.
.
4
4
.
.
2
2


H
H




t
t
h
h


n
n
g
g

k
k




t
t
o
o
á
á
n
n


c
c
h
h
i
i


p
p
h
h

í
í


v
v
à
à


p
p
h
h
â
â
n
n


t
t
í
í
c
c
h
h

b
b
i
i


n
n


đ
đ


n
n
g
g


c
c
h
h
i
i


p
p

h
h
í
í


s
s


n
n


x
x
u
u


t
t


k
k
i
i
n
n

h
h


d
d
o
o
a
a
n
n
h
h




 đáp ng mc tiêu qun lý ca các nhà qun tr ,k toán qun tr cn
phi kim soát tt các khon chi phí,phi nhn din, phân tích chi phí và
bin đng chi phí phát sinh
K toán CP SX và tính giá thành sn phm theo chi phí thc t
Mc tiêu mô hình k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
theo chi phí thc t gn lin vi quy trình tp hp, phân b chi phí sn xut
thc t đ tính giá thành thc t sn phm
Mô hình k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm theo chi
phí thc t ch có đc sau khi kt thúc quá trình sn xut, giá thành sn
phm th hin chi phí sn xut trong quá kh, rt phù hp vi thông tin theo
yêu cu ca k toán, nguyên tc k toán, chun mc k toán chung khi lp
và trình bày báo cáo tài chính. Tuy nhiên, trong thi đi ngày nay, khi môi

trng SXKD, công ngh sn xut thay đi nhanh chóng, mô hình k toán
trên đang đng trc đòi hi, áp lc ci tin cp bách v k thut x lý
thông tin, chi phí, giá thành đ đáp ng tt hn nhu cu thông tin phc v
cho nhà qun tr chi phí.
K toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm theo chi phí
thc t kt hp vi chi phí d toán:
c đim ca mô hình k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm theo chi phí thc t kt hp vi chi phí d toán:
 Quy trình k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm đc thc
hin theo trình t: t chi phí sn xut thc t phát sinh đc tp hp cho
tng đi tng sau đó da vào kt qu sn xut đu ra đ tính giá thành đn
v sn phm, và da vào giá thành đn v sn phm đ tính giá tr sn phm
d dang thành phm.
-10-


 Chi phí sn xut chung c tính phân b, các khon mc chi phí còn li
đu đc tính theo chi phí thc t.
 X lý chênh lch chi phí sn xut chung, do tp hp theo chi phí thc t
nhng phân b theo chi phí c tính.
 S dng “báo cáo sn xut” va giúp nhà qun lý kim soát chi phí va
đánh giá hot đng ca tng phân xng.
Thông tin v giá thành đn v sn phm ca mô hình này có th tính
đc  bt c thi đim nào trong tháng, t đó cung cp thông tin mt cách
kp thi phc v cho vic ra quyt đnh ca nhà qun lý, đáp ng đc nhu
cu thông tin trong qun tr chi phí.
K toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm theo chi phí
đnh mc
Trong h thng k toán chi phí sn xut và tính giá thành theo chi phí
đnh mc, các d liu đnh mc s thay th tt c các d liu thc t. Nhân

viên k toán ghi chép riêng bit các chi phí thc t đ so sánh vi chi phí
đnh mc, tìm nguyên nhân chênh lch và đa ra các bin pháp x lý. Quá
trình này, đc gi là phân tích các chênh lch, là mt công c kim soát
chi phí hiu qu.
Mc dù khi thc hin mô hình k toán chi phí sn xut và tính giá
thành sn phm theo chi phí đnh mc s tng chi phí cho vic cài đt và
duy trì h thng k toán, nhng nó s tit kim chi phí cho DN bng cách
giúp DN gim đc các lưng phí và nâng cao hiu qu.
P
P
h
h
â
â
n
n


t
t
í
í
c
c
h
h


b
b

i
i


n
n


đ
đ


n
n
g
g


c
c
h
h
i
i


p
p
h
h

í
í




Chi phí đnh mc là tiêu chun đ đo lng thành qu kim soát chi
phí. Trong DN, đnh mc đc lp cho c giá và lng ca các yu t đu
vào cn thit đ sn xut sn phm.
Khi so sánh chi phí thc t vi chi phí đnh mc ta có đc nhng
chênh lch gi là các bin đng. Các bin đng này đc tính toán và báo
-11-


cáo cho các nhà qun tr v c yu t lng và giá ca chi phí nguyên vt
liu trc tip, chi phí nhân công trc tip và chi phí sn xut chung.
Bin phí sn xut chung: bin phí nguyên vt liu trc tip, bin phí
nhân công trc tip và bin phí sn xut chung. Tt c nhng loi bin phí
này đu b nh hng bi hai yu t là lng và giá.
Phân tích bin đng ca chi phí sn xut chung: Là loi chi phí khá
phc tp trong lp d toán và phân tích.
 Chi phí sn xut chung là chi phí gián tip đc tính vào giá thành sn
phm thông qua s phân b theo mt trong các tiêu thc sau: s gi lao
đng trc tip, s gi máy chy, tin lng công nhân trc tip sn xut
 Chi phí sn xut chung gm nhiu loi chi phí khác nhau nên không có
mô hình duy nht đ phân tích khon mc chi phí này.
 Chi phí sn xut chung gm c chi phí có tính kh bin và bt bin nên
phi có nhng phng pháp phân tích khác nhau
Bin phí sn xut chung đc phân tích theo mô hình chung vi chi phí
nguyên vt liu trc tip và chi phí nhân công trc tip. Còn đnh phí sn

xut chung đc phân tích theo mô hình liên quan đn d toán linh hot.
D toán linh hot là d toán đc xây dng cho nhng mc đ hot
đng khác nhau trong phm vi phù hp ca DN. Nh vào d toán linh hot
ta có th tìm đc mt d toán tng xng v quy mô đ so sánh khi đánh
giá v chi phí.
1
1
.
.
1
1
.
.
4
4
.
.
3
3


K
K




t
t
o

o
á
á
n
n


t
t
h
h
e
e
o
o


c
c
á
á
c
c


t
t
r
r
u

u
n
n
g
g


t
t
â
â
m
m


t
t
r
r
á
á
c
c
h
h


n
n
h

h
i
i


m
m




Trong k toán qun tr, trung tâm trách nhim đc phân loi theo
chc nng tài chính. ó chính là trung tâm chi phí, trung tâm doanh thu,
trung tâm li nhun và trung tâm đu t
 Trung tâm chi phí
Trung tâm chi phí là mt b phn mà các nhà qun tr ca nó ch có
quyn ra quyt đnh đi vi chi phí phát sinh trong b phn đó.
-12-


Thành qu ca các trung tâm chi phí thng đc đánh giá bng vic so
sánh chi phí thc t vi chi phí d toán và phân tích các chênh lch phát sinh.
Khi đánh giá thành qu trung tâm chi phí cn phân bit hai dng
trung tâm chi phí:
(1) Trung tâm chi phí đnh mc (Standard cost center): u ra tuy
không th hin bng hình thái tin t nhng vn có th xác đnh và lng hóa
đc da trên c s đư bit phí tn đu vào cn thit đ to ra đu ra.
(2)Trung tâm chi phí t do (Discretionary espense center): u ra ca
các trung tâm này không th lng hóa bng tin, đng thi mi quan h gia
đu ra và đu vào  trung tâm này là không cht ch, không th so sánh đc.

 Trung tâm doanh thu
Trung tâm doanh thu là mt b phn mà các nhà qun tr ca nó ch
đc quyn ra quyt đnh đi vi doanh thu phát sinh trong b phn đó.
Thành qu ca các trung tâm doanh thu thng đc đánh giá bng vic
so sánh doanh thu thc t vi doanh thu d toán và phân tích các chênh lch
phát sinh.
ánh giá thành qu qun lý  trung tâm doanh thu
V mt kt qu: c đánh giá thông qua tình hình thc hin d toán
tiêu th, trên d liu đó phân tích chênh lch doanh thu do nh hng bi các
nhân t liên quan nh đn giá, s lng sn phm tiêu th và kt cu sn
phm tiêu th.


V mt hiu qu: c đánh giá thông qua tình hình thc hin d
toán tiêu th, trên d liu đó phân tích chênh lch doanh thu do nh hng
bi các nhân t liên quan nh đn giá, s lng sn phm tiêu th và kt cu
sn phm tiêu th.
V mt hiu nng: Do đu ra ca các trung tâm doanh thu đc lng
Mc chênh lch doanh thu = Doanh thu thc t - Doanh thu d toán