Cơ chế điều chuyển vốn nội bộ tại ngân hàng đầu tư và phát triển việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



Nguyn Minh Khôi



C CH IU CHUYN VN NI B
TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM


LUN VN THC S KINH T







Thành ph H Chí Minh, nm 2011



B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH

Nguyn Minh Khôi


C CH IU CHUYN VN NI B
TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
Chuyên ngành: Kinh t tài chính ậ ngân hàng
Mã s: 60.31.12

LUN VN THC S KINH T

Ngi hng dn khoa hc: PGS. TS TRNG QUANG THÔNG






Thành ph H Chí Minh, nm 2011
i

LI CAM OAN

Tôi cam đoan rng, lun vn thc s kinh t:

“C CH IU CHUYN VN NI B
TI NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM”

Là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Nhng s liu đc s dng đc ch rõ ngun
gc c th, Tài liu tham kho đc trích dn đy đ trong danh mc tài liu tham

kho. Kt qu nghiên cu này cha đc công b trong bt k công trình nghiên cu
nào t trc đn nay.

Thành ph H Chí Minh, ngày 27 tháng 06 nm 2011
Hc viên
Nguyn Minh Khôi

ii

LI CM N

Trc ht, tôi xin chân thành cm n đn quí thy cô trng i hc Kinh t
Thành ph H Chí Minh, đã tn tình dy bo cho tôi sut thi gian hc tp ti trng.
Tôi xin gi li bit n sâu sc đn Phó giáo s – Tin s Trng Quang Thông
đã dành rt nhiu thi gian và tâm huyt hng dn nghiên cu và giúp tôi hoàn thành
lun vn tt nghip.
Nhân đây, tôi xin chân thành cm n quý anh ch phòng K hoch Tng hp,
phòng Tài chính K toán và phòng Quan h khách hàng Doanh nghip thuc chi nhánh
S Giao Dch 2 Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam đã nhit tình hng dn,
truyn đt kinh nghim thc tin v hot đng ti Chi nhánh.
Mc dù tôi đã có nhiu c gng hoàn thin lun vn, tuy nhiên không th tránh
khi nhng thiu sót, rt mong nhn đc nhng đóng góp quí báu ca quí thy cô và
các bn.
Thành ph H Chí Minh, ngày 27 tháng 06 nm 2011
Hc viên
Nguyn Minh Khôi

iii

TÓM LC LUN VN

H và Tên hc viên: NGUYN MINH KHÔI
Chuyên ngành: Ngân hàng Niên khoá: 18
Ngui hng dn khoa hc: PGS. TS TRNG QUANG THÔNG
Tên đ tài: C CH IU CHUYN VN NI B TI NGÂN HÀNG U T
VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
1. Tính cp thit ca đ tài:
Sau gn 5 nm áp dng ti BIDV, c ch điu chuyn vn ni b đã th hin
mt s u đim và thun li trong công tác qun lý ni b, tuy nhiên, c ch vn còn
vài hn ch và cha có s h tr tích cc đi vi nhng chi nhánh mang tính đc thù.
 tài thc hin nghiên cu trng hp đin hình ti chi nhánh S Giao Dch 2 là chi
nhánh có c cu khách hàng khác bit vi các chi nhánh khác trên đa bàn thành ph
H Chí Minh đ nêu ra u đim, tn ti và đ xut bin pháp nhm tng tính tng
thích, hiu qu ca c ch lên toàn b mng li chi nhánh ca BIDV.
2. Phng pháp nghiên cu:
Phng pháp mô t, thng kê và s dng ngun d liu th cp: Trình bày khái
quát c ch điu chuyn vn ni b, thng kê và s dng ngun d liu đ nêu bt vn
đ cn nghiên cu.
3. Kt qu và nhng đóng góp ca lun vn:
Phân tích đc đc thù trong hot đng ti chi nhánh S Giao Dch 2, đng thi
khái quát u nhc đim ca c ch điu chuyn vn ni b đ đ xut nhng ý kin
đóng góp có tính tham kho trong thc t và có th trin khai áp dng cho các chi
nhánh khác khi xut hin trng hp tng t chi nhánh S Giao Dch 2.

iv

DANH MC CÁC T VIT TT

BIDV (Bank for Investment and Development of Vietnam): Ngân hàng u t và Phát
trin Vit Nam

BQ: Bình quân
CIF: Mã s khách hàng ti BIDV
CN SGD2: Chi nhánh S Giao Dch 2
CTC: nh ch tài chính
FTP (Fund Transfer Pricing): C ch qun lý vn tp trung
Giá FTP: Giá điu chuyn vn ni b
HV: Huy đng vn
HSC: Hi s chính
KBNN: Kho Bc Nhà nc
LS: Lãi sut
NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn
NIM (Net Interest Margin): H s thu nhp lãi ròng cn biên
NVKDTT: Ngun vn kinh doanh tin t
O/N: K hn qua đêm
SD: S d
TCTD: T chc tín dng
TCT: Tng công ty
TD: Tín dng
TPHCM: Thành ph H Chí Minh
TSC: Tài sn có
TSN: Tài sn n
UBND: U ban Nhân Dân
WB (world bank): Ngân hàng Th Gii
v

WTO (World Trade Organization): T chc Thng mi th gii
%TT: % tng trng

vi

DANH MC CÁC BNG

Bng 2.1. Mt s ch tiêu kinh t v mô ca Vit Nam giai đon 2006 – 2010
Bng 2.2. Hi S Chính áp dng Giá FTP mua vn = FTP bán vn
Bng 2.3. các ch tiêu hot đng ca BIDV giai đon 2006 – 2010
Bng 2.4. Tình hình hot đng tín dng nm 2010
Bng 2.5. Thu nhp t hot đng tín dng và huy đng giai đon 2006 – 2010
Bng 2.6. So sánh các ch s trc và sau khi áp dng c ch FTP
Bng 3.1. Lãi sut gi đnh
Bng 3.2. Vi c ch t cân đi vn
Bng 3.3. Vi c ch FTP
Bng 3.4. So sánh lãi sut gia BIDV và mt s ngân hàng thng mi trên đa bàn
thi đim 31/12/2010.
Bng 3.5. Khon cách gia FTP mua vn và bán vn
Bng: 3.6. Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng.


vii

DANH MC CÁC BIU  VÀ HÌNH V

 BIU 
Biu đ 2.1. Tng trng huy đng vn và tín dng c nc giai đon 2006 – 2010
Biu đ 2.2. Tình hình huy đng vn ca chi nhánh SGD2
Biu đ 2.3. Tình hình tín dng ca chi nhánh SGD2
Biu đ 2.4. C cu tín dng ti chi nhánh S Giao Dch 2.
Biu đ 2.5. C cu ngun vn huy đng ti chi nhánh S Giao Dch 2.
 HÌNH V
Hình 1.1. Mô hình điu chuyn vn ni b ti các NHTM hin nay:
Hình 1.2. Mô hình điu chuyn vn ni b ca Vietinbank

Hình 2.1. Li nhun t lãi trc khi áp dng c ch FTP
Hình 2.2. Phân phi li li nhun khi áp dng c ch FTP
Hình 3.1. c ch t cân đi ngun trng hp tin gi ca khách hàng ln hn tin cho
vay
Hình 3.2. c ch t cân đi ngun trng hp tin gi ca khách hàng ít hn tin vay
Hình 3.3. nh giá FTP theo k hn và sn phm
Hình 3.4. Mô hình hot đng ca trung tâm vn ti TP HCM
Hình3.5. Mô hình các giai đon xây dng chin lc và qun tr chin lc ti chi
nhánh.

viii

MC LC

Li cam đoan i
Li cm n ii
Tóm lc lun vn iii
Danh mc các t vit tt iv
Danh mc các bng vi
Danh mc các biu đ và hình v viii
LI M U 1
Chng 1: C ch điu chuyn vn ni b ti các ngơn hƠng thng mi 3
1.1. Khái quát v c ch điu chuyn vn ni b 3
1.1.1. Gii thiu khái quát v c ch điu chuyn vn ni b 3
1.1.2. Mc tiêu ca c ch 3
1.1.3. u đim: 4
1.1.4. Hn ch ca c ch điu chuyn vn ni b 5
1.2. Các mô hình điu chuyn vn ni b 8
1.2.1. Mt s h thng điu chuyn vn ni b theo thông l quc t 8
1.2.2. Mô hình chung ca các NHTM Vit Nam 8

1.3. Nghiên cu c ch điu chuyn vn ti ngân hàng Vietinbank 12
Chng 2: C ch FTP ti BIDV vƠ tác đng đn hiu qu ti chi nhánh. 16
2.1. Khái quát v môi trng hot đng giai đon 2006 ậ 2010 16
2.2. C ch điu chuyn vn ni b ti BIDV 21
2.2.1. Mc đích 22
2.2.2. Nguyên tc đnh giá 22
2.2.3. Công thc xác đnh FTP mua/bán vn 23
2.2.4. Tng quan gia FTP mua vn và FTP bán vn: 24
2.2.5. Các c ch b tr: 25
ix

2.2.6. nh giá cho các giao dch mua bán vn 26
2.2.7. Kt qu chi phí/thu nhp mua/bán vn 30
2.3. Phơn tích u đim và hn ch ca c ch FTP ti BIDV 31
2.3.1. u đim 32
2.3.2. Tn ti 33
2.4. Nghiên cu trng hp chi nhánh SGD2 33
2.5. Tình hình huy đng vn và tín dng ti chi nhánh SGD2 giai đon 2006 ậ
2010. 35
2.5.1. Tình hình huy đng vn 35
2.5.2. Tình hình cho vay 35
2.5.3. Nét đc trng trong hot đng huy đng vn và tín dng ti Chi nhánh
SGD2 36
2.6. ánh giá tác đng ca c ch FTP đn hot đng huy đng vn và tín
dng ca CN SGD2 39
2.6.1. Thu nhp t hot đng tín dng và huy đng giai đon 2006 – 2010. 39
2.6.2. So sánh hiu qu hot đng huy đng vn và tín dng ti 2 thi đim:
trc và ngay sau khi áp dng c ch FTP 40
2.6.3. Cp bù lãi sut ca BIDV đi vi CN SGD2 43
2.7. Thun li vƠ khó khn khi thc hin c ch FTP ti chi nhánh SGD2 45

Chng 3: HoƠn thin c ch điu chuyn vn ni b ti BIDV. 47
3.1. nh hng hot đng ca BIDV. 47
3.2.  xut thit lp C ch t cơn đi ngun đi vi 1 s khách hàng ln: 48
3.2.1. S cn thit ca c ch t cân đi ngun. 48
3.2.2. C ch đc đ xut. 48
3.2.3. Tóm tt: 54
3.3. Phát huy th mnh ca tng chi nhánh: 56
3.4. nh giá FTP theo tng k hn và tng sn phm. 56
x

3.5. C ch LS FTP theo đa bàn hot đng: 57
3.5.1. S cn thit ca c ch FTP theo đa bàn hot đng. 57
3.5.2. Ni dung ca c ch: 59
3.6. Thành lp Trung tâm vn trên đa bàn TP.HCM 60
3.6.1. Tình hình quan h vi các CTC ca BIDV: 60
3.6.2. Tình hình quan h vi CTC ca CN.SGD2 63
3.6.3. S cn thit chi nhánh ca Trung tâm giao dch vn trên đa bàn TP H
Chí Minh: 63
3.6.4. nh hng hot đng: 64
3.6.5. Phng án hot đng c th: 64
3.7. Xây dng mô hình phân tích hiu qu hot đng theo tng b phn kinh
doanh. 65
KT LUN 70
TÀI LIU THAM KHO 71
PH LC
Ph lc 01: C ch đng lc huy đng vn nm 2010 73
Ph lc 02: C ch cp bù nm 2010 82


1

LI M U

c nhn đnh là c ch qun lý có nhiu u đim trong qun lý ni b, c ch
điu chuyn vn ni b đã dn đc các Ngân hàng thng mi c phn áp dng.
Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam (BIDV) vi t cách là ngân hàng đnh
hng th trng tài chính tin t. Hot đng ngày càng ln mnh và đang tin ti mô
hình tp đoàn tài chính hàng đu ti Vit Nam, cùng vi quy mô ngày càng m rng,
yêu cu v qun lý tài sn n - tài sn có thuc ngân hàng tr thành vn đ cp thit.
T cui nm 2006, BIDV tin hành nghiên cu và trin khai áp dng c ch điu
chuyn vn ni b nhm tng cng hiu qu trong qun lý vn. Qua nhiu ln điu
chnh c ch cho phù hp vi thc tin ti BIDV, c ch này dn đi vào hoàn thin.
Thc t cho thy vic luân chuyn vn trong toàn h thng tr nên thun tin, nhanh
chóng, ngun vn đc s dng hiu qu.
Chi nhánh S Giao Dch 2 (SGD2) là chi nhánh ln nht nhì trong toàn h thng
đng thi trên đa bàn TP HCM, không nh các chi nhánh khác, SGD2 đc BIDV tin
tng giao cho nhiu trng trách, trong đó có nhm mc đích tài tr các d án trng
đim ti khu vc phía nam Vit Nam và phc v khách hàng ln ca BIDV
Thông thng, các nghiên cu trc đây v c ch điu chuyn vn ni b đu
đc phân tích, đánh giá t gc đ Hi S Chính. Trong nghiên cu này, tác gi xut
phát và phân tích t góc đ chi nhánh, đ làm rõ mi quan h, s xung đt trong li ích
gia chi nhánh vi Hi S Chính đ t đó đa ra nhng góp ý vi Hi S Chính nhm
nâng cao hiu qu ca c ch FTP trên toàn h thng BIDV.
Mc đích nghiên cu:
Nêu rõ s hn ch ca c ch FTP đi vi nhng chi nhánh có đt thù riêng v
c cu huy đng vn - tín dng, nghiên cu trng hp đin hình ti chi nhánh SGD2
đ t đó xác đnh đc nhng khó khn và thun li khi chi nhánh áp dng c ch điu
2

chuyn vn ni b. ng thi qua đó đ xut nhng thay đi mang tính linh hot hn

góp phn khc phc hn ch ca c ch này.
Phng pháp nghiên cu:
Phng pháp mô t, thng kê và s dng ngun d liu th cp: Trình bày khái
quát c ch điu chuyn vn ni b, thng kê và s dng ngun d liu đ nêu bt vn
đ cn nghiên cu.
i tng nghiên cu: C ch FTP trong h thng BIDV
Phm vi nghiên cu:
- T gc đ ti chi nhánh, tác gi nhn thy hot đng huy đng vn và tín dng
là 2 mng hot đng mang li li nhun cao cho chi nhánh, bài nghiên cu này
gii hn trong phm vi minh ho s liu ca chi nhánh SGD2 v hot đng huy
đng vn, tín dng.
- Giai on nghiên cu: t nm 2006 đn nm 2010. ây là giai đon BIDV áp
dng c ch điu chuyn vn ni b trong điu kin môi trng kinh t, tài
chính bin đng phc tp, nghiên cu giai đon này s thy rõ tác đng ca c
ch đi vi hot đng huy đng vn và tín dng ti chi nhánh SGD2
Kt cu bài nghiên cu: kt cu bài gm có 3 chng:
- Chng 1: Khái quát v c ch điu chuyn vn ni b ti các ngân hàng
thng mi.
- Chng 2: C ch FTP ti BIDV và tác đng đn hiu qu ti chi nhánh,
chng 2 phân tích s liu ca chi nhánh SGD2 đ minh ho cho nhng đc
trng trong hot đng huy đng vn và tín dng. T đó nêu ra đc thun li và
khó khn khi chi nhánh mang tính đc thù này áp dng c ch FTP
- Chng 3: Hoàn thin c ch điu chuyn vn ni b ti BIDV.

3

Chng 1: C ch điu chuyn vn ni b ti các ngơn hƠng thng mi
1.1. Khái quát v c ch điu chuyn vn ni b
1.1.1. Gii thiu khái quát v c ch điu chuyn vn ni b
nh giá vn điu chuyn (FTP) đc đnh ngha là mt h thng các c ch k

toán – qun lý nhm đo lng giá tr ca chi phí c hi ca các khon vn huy đng
đc và s dng đu t.
Vic đnh giá vn điu chuyn chính xác rt quan trng trong vic xác đnh
đúng kh nng sinh li ca tng đn v kinh doanh, tng sn phm, theo tng khách
hàng…Ngoài ra, kt qu phân tích FTP có th giúp xác đnh b phn nào to ra nhiu
li nhun nht trong báo cáo l, lãi.
FTP có mi liên h mt thit vi phng pháp và thc tin qun lý Tài sn
có/Tài sn n (TSC/TSN) ca mt ngân hàng thng mi. Vic hiu rõ các b phn
khác nhau trong bng cân đi k toán liên h qua li nh th nào là rt cn thit đi vi
qun tr ngân hàng thng mi. Mt h thng FTP đc xây dng tt s giúp ngân
hàng xác đnh đc, đnh giá đc và qun lý ri ro lãi sut, đa ra nhng đng lc
phù hp cho các đn v kinh doanh, đng thi nhn din đc tác đng ca chuyn
giao ri ro lãi sut trong b phn cân đi ngun vn.
Bng vic chuyn giao ri ro lãi sut sang b phn cp vn trong ngân hàng, h
thng FTP giúp trng các b phn kinh doanh tp trung vào các quyt đnh kinh
doanh c bn (bao gm c các quyt đnh v ri ro tín dng), chuyn giao vic qun lý
đu c lãi sut cho các nhà qun lý ri ro lãi sut chuyên nghip. Tách bch ri ro lãi
sut và ri ro tín dng là mt trong nhng mc tiêu ch yu ca quy trình FTP.
1.1.2. Mc tiêu ca c ch
Tùy thuc vào quy mô ca ngân hàng mà xác đnh đc nhng mc tiêu chính
ca FTP bao gm:
- Xác đnh đc chi phí c hi hoc giá tr c hi ca ngun vn đi vi ngân
hàng;
4

- Giúp đo lng kh nng sinh li ca các b phn/đn v khác nhau (chi nhánh,
sn phm, khách hàng, tài khon) trong ngân hàng bng cách kt ni nhng
khon chi phí phù hp vào các khon doanh thu;
- Tách bch ri ro lãi sut khi b phn kinh doanh và tp trung vic qun lý ri
ro lãi sut ti mt đn v riêng;

- Nâng cao cht lng các quyt đnh đnh giá TSC và TSN;
- H tr b phn qun lý TSC/TSN và tách bch ri ro tín dng vi ri ro lãi sut;
- nh lng nh hng ca chênh lch vn lên thu nhp thun t lãi;
- ánh giá v tng b phn trong ngân hàng da theo nh hng kinh t ca tng
b phn đó lên tng thu nhp ca ngân hàng;
- S dng FTP đ điu chnh hot đng ca các b phn nhân viên đc đo lng
hiu qu hot đng.
1.1.3. u đim:
 Qun lý tp trung ri ro thanh khon, ri ro ngoi hi và ri ro lãi sut:
ây là ba ri ro trong các loi ri ro chính trong hot đng kinh doanh ngân
hàng. Trc khi ng dng c ch qun lý vn tp trung, các chi nhánh t chu trách
nhim v vic qun lý ri trong trong hot đng dn đn s phân tán trong chin lc
hot đng kinh doanh, không hiu qu và không kim soát đc thng xuyên hot
đng ca các chi nhánh. Vi c ch mi, các chi nhánh ch tp trung vào công vic
kinh doanh, toàn b ri ro nêu trên chuyn v Hi s chính qun lý.
 Hn ch tình trng tha/thiu thanh khon:
Trong c ch qun lý vn tp trung, mi giao dch ca chi nhánh đu phi tp
trung v Hi s chính thông qua Trung tâm vn. Khi huy đng đc ngun tin gi,
chi nhánh thc hin bán toàn b cho Trung tâm, khi có nhu cu thanh toán, đu t, cho
vay,… chi nhánh thc hin mua li vn t Trung tâm. Trung tâm vn s thc hin
đng tác luân chuyn vn gia các chi nhánh. Vì th, các chi nhánh không cn quan
5

tâm đn vn đ thanh khon và s không tn ti tình trng tha hoc thiu thanh khon
ti chi nhánh ca mình.
 Phng pháp qun lý ngun vn thng nht nhng không can thip vào
hot đng kinh doanh c th ca tng chi nhánh:
iu này th hin qua vic Hi s chính đnh mt giá điu chuyn vn thng
nht cho các chi nhánh và thc hin mua – bán vn vi các chi nhánh mà không can
thip c th vào hot đng c th ca tng chi nhánh.

1.1.4. Hn ch và tn ti ca c ch điu chuyn vn ni b
 Tn ti tính phi tp trung hóa công tác qun lý vn
Mt cách mang tính khái quát hóa, hin nay hu ht các ngân hàng thng mi
(NHTM) Vit Nam (bao gm c các NHTM nm trong nhóm ln nht v quy mô tng
tài sn cng nh giàu truyn thng kinh nghim nht) đu cha thc s nm rõ vai trò
ca vic áp dng “khái nim” công c FTP trong qun lý TSC/TSN. Tt nhiên, v mt
đc thù, mi ngân hàng đang hot đng đu có nhng h thng qun lý riêng (ví d: y
ban ALCO), nhng thc s công tác qun lý TSC/TSN mi dng  cp đ khp k
hn.
Mt cách đin hình, mô hình t chc ca các NHTM Vit Nam hin nay là tr
s chính và các chi nhánh, trong đó mi chi nhánh hot đng đc lp tng đi. Chi
nhánh đó có bng cân đi riêng, trong đó có phân loi TSC và TSN theo k hn và theo
mc đ ri ro. Nu nh tách bit vn đ v hch toán, có th coi mi chi nhánh nh
mt ngân hàng đc lp. Và nu nh trên cùng mt đa bàn có nhiu hn mt chi nhánh
ca mt ngân hàng, thì bn thân các chi nhánh đó cng cnh tranh vi nhau tng t
nh đi vi mt ngân hàng khác.
Thc tin qun tr d dàng đi vi tr s chính ca các NHTM Vit Nam là giao
ch tiêu k hoch cho các chi nhánh ca mình, trong đó yêu cu các chi nhánh ca mình
phi đt các ch tiêu v TSN, TSC và theo đó là li nhun. Thông thng kèm theo đó
không bao gm các h tr v qun tr ri ro, đc bit ri ro thanh khon. Mt s ngân
6

hàng thng yêu cu chi nhánh ca mình làm luôn vic t cân đi TSN và TSC, mà
phn ln là ngun vn huy đng và cho vay tín dng. Trong khi đó,  cp đ chi
nhánh, vic qun lý ri ro lãi sut và ri ro thanh khon là không th thc hin hiu
qu. Chính vic phi tp trung hóa công tác qun lý vn này khin cho bn thân ngân
hàng gp phi ri ro cc ln. Th nht, ri ro lãi sut: Do các chi nhánh đc yêu cu
t cân đi vn kinh doanh theo ngha t huy đng TSN chi nhánh (tin gi dân c và
tin gi doanh nghip) đ dùng làm ngun cho các TSC ca chi nhánh (ch yu là cho
vay thng mi, cho vay tiêu dùng, tài tr thng mi…); mt bin đng tng đi ln

trong lãi sut áp dng cho TSN trong khi mc lãi sut ca TSC có đ tr ln hn s to
ngay lp tc mt áp lc lên hot đng kinh doanh ca chi nhánh gây ra ri ro lãi sut.
i vi loi ri ro này, mt s NHTM Vit Nam áp dng c ch khng ch trn lãi
sut huy đng và sàn lãi sut cho vay nh mt hình thc qun tr kiu “song st”. C
ch này dn đn hu qu tt yu là cnh tranh trong chính ni b các chi nhánh ca
ngân hàng đi vi ngun vn r (ví d: tin gi không k hn) và d án cho vay đi
vi khách hàng tt, trong khi đó vai trò tr s chính ca ngân hàng trong kinh doanh và
h tr kinh doanh hu nh không có. Th hai, ri ro thanh khon: Ph bin nht khi
TSN ti chi nhánh đáo hn vi k hn vn ngn hn k hoch (hay còn gi là đon
vn) khin chi nhánh không có kh nng chi tr các khon rút TSN đó. Th ba, ri ro
tín dng: ây là ri ro mang tính gián tip nhng li là nguy c mt vn ln nht, vì
khi bn thân cán b làm công tác khách hàng ti chi nhánh va phi đi lo v ngun vn
huy đng, va phi trc tip bán các sn phm tín dng s làm suy yu nghiêm trng
khâu qun lý ri ro, thm đnh h s và giám sát quá trình s dng vn vay; trong khi
đó, v mt nguyên tc, các cán b này ch cn lo v khâu khách hàng vay vn.
 Không có mô hình phân tích hiu qu theo b phn kinh doanh
Mô hình t chc ca các NHTM Vit Nam hin nay đã có nhiu thay đi tin b
so vi trc đây, đc bit đi vi các NHTM vn tin thân là các ngân hàng quc
doanh. S thay đi này ch yu theo cách hng trng tâm phc v vào khách hàng;
7

theo đó, các phòng chc nng ti tr s chính và chi nhánh đc lp theo tng phân
đon th trng nht đnh đ kinh doanh. Ví d: B phn khách hàng doanh nghip, b
phn khách hàng cá nhân… Nhiu ngân hàng đt ra mc tiêu hng ti nhng cái mà
h gi là “thành tu” nh: Giao dch mt ca, one-stop service (ch cn đn mt ni
khách hàng đc phc v tt c nhu cu)…
Tuy nhiên, mô hình t chc này dn đn mt khim khuyt ln trong qun tr
kinh doanh khin cho hu ht các ngân hàng sai lm trong s dng và phân b ngun
lc ca mình. ó là mô hình này trit tiêu đng lc đ các ngân hàng thc hin phân
tích hiu qu theo b phn kinh doanh, t đó cng không đt đc mc tiêu là phc v

khách hàng theo phân đon.
 Hn ch thao tác nghip v ti các chi nhánh:
C ch qun lý vn tp trung là tin đ công ngh đ hình thành Tp đoàn tài
chính ngân hàng trên c s tt c giao dch v tin t, dch v ngân hàng, qun tr ri ro
đc tp trung v Hi s chính thông qua các Trung tâm. Trong tng lai, các chi
nhánh ch đóng vai trò là ni tip xúc khách hàng, tip nhn nhu cu khách hàng và
đa v Trung tâm x lý. Vì vy, các thao tác nghip v ti chi nhánh s b hn ch dn,
làm hn ch trình đ nghip v ca các nhân viên ngân hàng, hn ch kinh nghim
thc tin, kinh nghim chuyên môn.
 Chi phí ng dng cao:
 áp dng c ch qun lý vn tp trung, C ch này phi đc trin khai đng
b đn tt c các chi nhánh ngân hàng trên toàn quc. i vi các ngân hàng có mng
li chi nhánh rng ln (nh Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Nam), vic đu t cho phát trin công ngh ng dng c ch qun lý vn tp trung đòi
hi phi có tim lc vn rt ln.
Nói tóm li, công tác qun tr vn đóng vai trò quyt đnh trong vic kinh doanh
thành công hay tht bi ca mt ngân hàng. Vi c ch qun lý vn tp trung, vic
qun tr vn tht s tr thành trung tâm điu hành vn trong h thng ngân hàng, xóa
8

b c ch qun lý vn phân tán nh trc đây, gim thiu ti đa chi phí s dng vn và
ri ro điu hành vn.
1.2. Các mô hình điu chuyn vn ni b.
1.2.1. Mt s h thng điu chuyn vn ni b theo thông l quc t.
Theo thông l trên th gii, có 3 phng pháp đnh giá điu chuyn vn:
Phng pháp th nht (single pool method): xác đnh mt giá mua duy nht cho
các giao dch huy đng vn và mt giá bán duy nht cho các giao dch s dng vn,
không quan tâm đn k hn. Cách này đn gin nhng li không phn nh đúng li
nhun ca đn v so vi ri ro v thanh khon và LS ca các khon huy đng và cho
vay.

Phng pháp th hai (multiple pool method): chia s d theo mt s k hn
nht đnh ví d 1 tháng, 2 tháng… Cách này s gom tt c các khon huy đng vn có
cùng k hn vào mt nhóm (pool method) và áp giá theo k hn cho tng s d ca k
hn đó, không tính đn các tính cht khác ca giao dch nh sn phm, khách hàng
Do vy, cách th hai tuy đã khp k hn nhng cng vn cha phân bit đc các sn
phm có tính cht khác nhau ngoài k hn nh đi tng khách hàng, phng thc xác
đnh LS (th ni, c đnh)…
Phng pháp th ba: mua bán vn khp k hn đn cp giao dch (matched
maturity method): Vi yêu cu kinh doanh ngày càng phi phát trin nhiu sn phm
huy đng vn và tín dng đa dng, công tác điu chuyn vn ni b cng đc phát
trin lên mt bc hin đi hn là mua bán khp theo tính cht giao dch. Ví d tin
gi ca dân c s có giá mua vn khác vi tin gi ca nh ch tài chính do thanh
khon ca hai sn phm huy đng vn này khác nhau.
1.2.2. Mô hình chung ca các NHTM Vit Nam:
Hình 1.1. Mô hình điu chuyn vn ni b ti các NHTM hin nay:
9


Hình 1.1. trình bày tng quan v quy trình FTP. Trong mô hình, trung tâm qun
lý vn tp trung s “mua” vn t các b phn to TSN ca ngân hàng và “bán” vn cho
các b phn to TSC (có nhu cu vn) ca ngân hàng. Trung tâm qun lý vn tp trung
này tin hành mua và bán vn theo nhng mc lãi sut phù hp vi nhng đc đim v
đnh giá li ca TSC đã đu t hoc TSN đã mua, qua đó cân đi vn cho mi giao
dch. Trong trng hp tha hoc thiu vn, trung tâm qun lý vn tp trung s gii
quyt trên th trng tin t. Theo cách này, mi tác đng ca ri ro chênh lch lãi sut
s đc tp trung vào b phn qun lý vn và tng đn v kinh doanh s tp trung vào
x lý ri ro tín dng ca b phn mình. Chênh lch lãi sut thun ca b phn to TSC
(ví d: cho vay) phn ánh mc chênh lch gia lãi sut h thu ca khách hàng trên tng
d n (tr đi d phòng tn tht tín dng) vi chi phí điu chuyn vn h phi tr cho
b phn qun lý vn. Ngc li, chênh lch lãi sut thun ca b phn to TSN là mc

chênh gia lãi sut h phi tr cho khách hàng tính trên tng d n huy đng vi thu
nhp điu chuyn vn h nhn đc t trung tâm qun lý vn.
Thu nhp lãi sut thun ca trung tâm qun lý vn là phn còn li gia phn thu
v và phn tr ra cho các b phn khác trong ngân hàng. Nó cng bao gm các giao
dch mua vn hoc bán vn trên th trng tin t. Nhng giao dch này không nht
thit phi bù đp chính xác s l hoc lãi trong điu chuyn (kinh doanh) vn vi các
b phn kinh doanh trong ngân hàng. Kt qu thun ca trung tâm qun lý vn phn
10

ánh tng mc ri ro lãi sut mà ngân hàng sn sàng chp nhn, da theo k vng v
bin đng lãi sut trong tng lai mà trung tâm đa ra.
i vi thc tin hot đng ngân hàng thng mi thì GAAP (Nhng nguyên
tc k toán đc chp nhn chung) s đc s dng trong vic xác đnh các s d phi
đnh giá. Nguyên tc này giúp đn gin hoá vic đi chiu các s d báo cáo bên ngoài
vi các s d đc s dng bên trong h thng. Nó cng giúp gim bt tranh cãi v
vic x lý các khon l hoc lãi ghi s (chênh lch gia giá tr ghi s vi giá tr th
trng) cha thc hin nh th nào theo cách: các khon đó có tn ti nu nh GAAP
quy đnh nh vy. Mt s ngân hàng có th coi giá tr th trng có th là thc đo
hiu qu hn giá tr ghi s. Và trong vic qun lý TSC/TSN, nhng thay đi ca giá tr
th trng khi lãi sut thay đi có th đc s dng b tr trong phân tích thu nhp
thun t lãi ca ngân hàng. Tuy nhiên, trên quan đim ca qun lý vn, nhng s d
không ghi s không nh hng gì ti báo cáo thu nhp ca ngân hàng và do đó, có th
b qua mt bên trong qun lý FTP.
Các mc lãi sut FTP s do b phn qun lý vn tính toán xác đnh. B phn
qun lý vn (thng là mt bàn giao dch th trng tin t hoc mt b phn thuc
ngân qu) thng hiu rõ nhng giá tr th trng (hay chi phí c hi) ca vn. Do vy,
b phn này có trách nhim xác đnh t sut lãi FTP và t sut thu nhp FTP. Tuy
nhiên, vic đnh giá vn điu chuyn phi đc y ban qun lý TSC/TSN rà soát li
đnh k xem nó có đc xác đnh chính xác hay không.
Các mc lãi sut FTP áp dng phi giúp các b phn kinh doanh trong ngân

hàng tránh đc ri ro chênh lch. Ri ro chênh lch phi đc đnh giá tp trung và
qun lý bi b phn qun lý vn. Các b phn kinh doanh phi nhn đc/tr phn thu
nhp FTP/phí FTP phn ánh đc giá tr k hn ca vn. Các mc lãi sut phi đc
la chn t đng cong li sut FTP đ phù hp vi k hn tái đnh giá ca các TSC b
tính phí hoc các TSN đc tr phí. B phn qun lý vn s đa ra đng cong li sut
FTP ca mình. Các mc hch toán trong bng cân đi k toán trong k hn ca đng
11

cong li sut s đc đnh giá theo mc lãi sut tng ng vi k hn tái đnh giá ca
nó.
Có nhiu phng pháp đ xây dng đng cong li sut FTP. Mt s ngân hàng
s dng đng cong li sut trái phiu Kho bc (ri ro bng 0) cng vi mt phn
chênh lch đ bù đp ri ro th trng và ri ro ln mang tính t chc. Mt s ngân
hàng khác s dng đng cong li sut giao dch hoán đi thay cho chi phí vay vn
trên th trng. Xét theo khía cnh quan đim, tt c các phng pháp này đu nhm
lng hoá chi phí bán vn và chi phí mua vn trên th trng m.
Vic đnh giá vn s dng đu t và vn huy đng đc phi bám sát nguyên lý
trùng hp thi gian đáo hn (thi hn tái đnh giá hoc k hn) đm bo có lãi. Vic
đnh giá phi phn ánh đc đng cong li sut và các mc lãi sut mà ngân hàng có
đc (hoc phi tr) trên th trng. Vic s dng các mc lãi sut tham chiu c th
phi ngân hàng s làm vic đnh giá không còn chính xác. Nó cng ngn cn vic tính
toán đc giá tr thc s ca chi phí c hi đi vi ngân hàng khi to ra mt TSC hay
mt TSN.
Mt s ngân hàng hch toán các khon phi thu và các khon phi tr gia các
đn v kinh doanh vi trung tâm qun lý vn nhm làm bng cân đi tài sn ca nhng
đn v y thc s cân đi. Sau đó, ngân hàng s tính giá điu chuyn các khon phi
thu/khon phi tr đ xác đnh tng chi phí điu chuyn vn hoc thu nhp điu chuyn
vn ca mt đn v kinh doanh. Phng pháp này không nên áp dng, vì nó làm ngân
hàng không th áp dng phng pháp đnh giá theo nhóm TSN và TSC cn c theo k
hn tái đnh giá – phng pháp tiên tin và tinh vi hn.

Hn na, thu nhp ca các đn v kinh doanh (nhng trung tâm li nhun) đc
phân b vào b phn qun lý tài chính. Các khon thu này không phi là ngun tái cp
vn. Không có li nhun gi li trong các đn v kinh doanh. Phn cp vn cho các
đn v kinh doanh t ngun vn t có s đc xác đnh bng công thc phân b vn
trong ngân hàng.
12

Phi loi b càng nhiu càng tt các c hi t s dng vn vi giá chênh lch
trong h thng. Có ngha là, các đn v kinh doanh trong ngân hàng phi tránh thc
hin các giao dch ni b ngân hàng, ví d t cp vn chng hn, đ “qua mt” trung
tâm qun lý vn và tránh s điu tit ca c ch đnh giá vn điu chuyn. Ngoài ra,
các đn v kinh doanh không đc che du ri ro lãi sut đ hòng nhn đc nhiu thu
nhp điu chuyn vn. Nhng hành đng này s phá hng tính thng nht ca h
thng, không giúp các nhà qun lỦ có đc công c qun lý ri ro lãi sut
1.3. Nghiên cu c ch điu chuyn vn ti ngân hàng Vietinbank
Vietinbank là ngân hàng áp dng c ch FTP tng đi chm hn so vi các
ngân hàng TMCP ln khác nh Vietcombank, BIDV, do đó, Vietinbank đã tip nhn
và phát huy nhng u đim, khc phc hn ch ca các NH đi trc gp phi. Nghiên
cu h thng FTP ca Vietinbank giúp BIDV xem xét và so sánh vi c ch hin ti
mà BIDV đang áp dng.
H thng FTP do VietinBank nghiên cu cho phép đnh giá mua bán vn theo
k hn và tính cht ca giao dch (sn phm, loi hình LS, đi tng khách hàng) cho
mng hot đng cho vay và huy đng vn. Các mng hot đng khác đc mua theo
tính cht ri ro và theo phng pháp 1 giá. Chng trình cho phép ngi s dng điu
chnh thu nhp và chi phí điu chuyn vn theo đúng k hn thc t ca giao dch (ví
d: tin gi rút sm, n tr sm…) So vi c ch điu hoà 1 giá đc tính toán th
công và hch toán hàng tháng, h thng FTP tính toán t đng và hch toán hàng ngày.

13

Hình 1.2. Mô hình điu chuyn vn ni b ca Vietinbank









Sau hn mt nm nghiên cu và xây dng, chng trình FTP đã chính thc
trin khai trên toàn h thng VietinBank t đu tháng 4/2011. Có th nói, h thng FTP
đi vào vn hành đã h tr có hiu qu và tng cng công tác qun tr, điu hành vn
và phân tích thông tin ca VietinBank, c th:
- Cung cp công c mnh đ linh hot trong công tác qun lý ri ro LS, thanh
khon mnh và linh hot: H thng FTP cho phép mua bán vn khp k hn và
tính cht ca giao dch (sn phm, loi hình LS, đi tng khách hàng) đ ngi
qun lý có th linh hot trong chính sách LS và đa ra các đnh hng v k hn
cho toàn h thng.
- To đng lc và nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh cho CN: Vic thay đi
LS điu hoà vn ch nh hng đn các khon tin gi/cho vay mi phát sinh
hoc đn k điu chnh LS. Vì vy, đã gim thiu ri ro LS cho các đn v và
không làm nh hng ngay đn kt qu kinh doanh ca CN nh di c ch
mt giá. Bên cnh đó, các khon vay LS thp trc đây theo c ch FTP mi

đc CN nhn thc rõ ràng và có đng lc đàm phán tng LS cho vay đm bo
hiu qu chung ca CN và toàn h thng. iu này giúp to đng lc cho CN