BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
CAOăTHăTHANHăTỂM
HOĨNăTHINăHăTHNGăKIMăSOÁTăNIă
BăTIăCÁCăCăSăKHÁMăCHAăBNHă
CỌNGăLPăTRểNăAăBĨN
TNHăTINăGIANG
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Thành phăHăChíăMinhă- nmă2014
BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
CAOăTHăTHANHăTỂM
HOĨNăTHINăHăTHNGăKIMăSOÁTăNIă
BăTIăCÁCăCăSăKHÁMăCHAăBNHă
CỌNGăLPăTRểNăAăBĨN
TNHăTINăGIANG
Chuyên ngành: Kătoán
Mƣăs:ă60340301
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Ngiăhngădnăkhoaăhc:
PGS.TSăNguynăXuơnăHng
ThƠnhăphăHăChíăMinhă- nmă2014
LIăCAMăOAN
o0o
Tôi xin cam đoan lun vn ắHoƠnăthinăhăthngăkimăsoátăniăbătiăcácăcăsă
khámăchaăbnhăcôngălpătrênăđaăbƠn tnhăTinăGiangẰ hoàn toàn là do tôi thc
hin. Các s liu và kt qu nghiên cu trong lun này là trung thc và không trùng
lp vi các đ tài khác.
Lun vn này cha tng đc công b trc đây.
Tácăgi: CaoăThăThanh Tâm
MCăLC
TrangăPhăBìa
LiăCamăoan
Danhămcăcácăchăvitătt
Danhămcăbngăbiu
PHN MăU 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Tng quan nghiên cu 2
3. Mc tiêu nghiên cu 5
4. Câu hi nghiên cu 6
5. i tng và phm vi nghiên cu 6
6. Phng pháp nghiên cu 6
7. Kt cu ni dung 7
CHNGă I:ă Că Să Lụă LUNă Vă Hă THNGă KIMă SOÁTă NIă Bă
TRONGăKHUăVCăCỌNG
1.1. Tng quan v kim soát ni b 8
1.1.1. Lch s hình thành và phát trin h thng kim soát ni b 8
1.1.1.1. Giai đon trc nm 1992 8
1.1.1.2. Giai đon t nm 1992 đn nay 10
1.1.2. Khái nim h thng kim soát ni b 13
1.1.2.1. H thng kim soát ni b theo báo cáo COSO nm 1992 13
1.1.2.2. H thng kim soát ni b theo báo cáo COSO nm 2004 14
1.1.2.3. H thng kim soát ni b theo hng dn ca INTOSAI 16
1.1.3. Các b phn cu thành nên h thng KSNB theo INTOSAI 17
1.1.3.1. Môi trng kim soát 17
1.1.3.2. ánh giá ri ro 19
1.1.3.3. Hot đng kim soát 20
1.1.3.4. Thông tin và truyn thông 22
1.1.3.5. Giám sát 22
1.1.4. Mc tiêu ca kim soát ni b 23
1.1.5. Mi quan h gia các b phn hp thành h thng kim soát ni b 23
1.1.6. c đim ca h thng kim soát ni b theo INTOSAI 24
1.2. c đim ca đn v s nghip có thu 26
1.2.1. Khái nim 26
1.2.2. c đim 26
1.2.3. Ch đ tài chính ca đn v s nghip có thu 27
KTăLUNăCHNGă1ă 29
CHNGă2:ăTHCăTRNGăHăTHNGăKIMăSOÁTăNIăBăTIăCÁC
Că Să KHÁMă CHAă BNHă CỌNGă LPă TRểNă Aă BĨN TNHă TINă
GIANG.
2.1. Gii thiu v các c s khám cha bnh công lp trên đa bàn tnh Tin Giang 30
2.1.1. H thng ngành Y t tnh Tin Giang 30
2.1.2. Chc nng, nhim v và quyn hn ca các c s khám cha bnh trên đa
bàn tnh Tin Giang 33
2.2. Thc trng hot đng h thng kim soát ni b ti các c s khám cha bnh
công lp tuyn trên đa bàn tnh Tin Giang 36
2.2.1. Khái quát v quá trình kho sát 36
2.2.2. Thc trng hot đng h thng kim soát ni b ti các c s khám cha
bnh công lp trên đa bàn tnh Tin Giang 36
2.2.2.1. Môi trng kim soát 37
2.2.2.1.1. Tính chính trc và giá tr đo đc 37
2.2.2.1.2. Cam kt v nng lc 40
2.2.2.1.3. Trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà lưnh đo 44
2.2.2.1.4. C cu t chc 46
2.2.2.1.5. Chính sách nhân s 48
2.2.2.2. ánh giá ri ro 51
2.2.2.3. Hot đng kim soát 53
2.2.2.3.1. y quyn và phê duyt 53
2.2.2.3.2. Hot đng kim soát công tác k toán 54
2.2.2.3.3. Hot đng kim soát quá trình x lỦ thông tin 56
2.2.2.3.4. Hot đng kim soát đi vi quyn tip cn tài sn 57
2.2.2.4. Thông tin và truyn thông 58
2.2.2.5. Giám sát 59
2.3. ánh giá h thng kim soát ni b ti các c s khám cha bnh công lp trên
đa bàn tnh Tin Giang 61
2.3.1. Nhng mt làm đc 61
2.3.2. Nhng cha mt làm đc và nguyên nhân 63
KTăLUNăCHNGă2 66
CHNGă3:ăCÁCă GIIăPHÁPăNHMăHOĨNăTHINă Hă THNGă KIMă
SOÁTăNIăBăTIăCÁCăCăSăKHÁMăCHAăBNHăCỌNGăLPăTRÊN
AăBĨN TNHăTINăGIANG
3.1. C s đ ra gii pháp hoàn thin 67
3.2. Mt s gii pháp hoàn thin h thng kim soát ni b ti các c s khám cha
bnh công lp trên đa bàn tnh Tin Giang 67
3.2.1. Môi trng kim soát 67
3.2.2. ánh giá ri ro 72
3.2.3. Hot đng kim soát 74
3.2.4. Thông tin và truyn thông 76
3.2.5. Giám sát 77
3.3. Nhng gii pháp khác 78
3.4. Mt s kin ngh 78
3.4.1. i vi B Y t 79
3.4.2. i vi UBND tnh Tin Giang 79
3.4.3. i vi S Y t tnh Tin Giang 79
KTăLUNăCHNGă3 80
KTăLUNăCHUNG 81
TĨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLCă1
PHăLCă2
PHăLCă3
DANHăMCăTăVITăTT
Ting Anh
AAA : American Accounting Association
(Hi k toán Hoa K)
AICPA : American Institute of Certified Public Acountants
(Hip hi k toán viên công chng Hoa K)
AIDS : Acquired Immunodeficiency Syndrome
(Hi chng suy gim min dch mc phi)
BCBS : Basle Commettee on Banking Supervision
(y ban Balse v giám sát ngân hàng)
CAP : Committee on Auditing Procedure
(y ban th tc kim toán)
CoBIT : Control Objectives for Information and Related Technology
(Các mc tiêu kim soát trong công ngh thông tin và các
lnh vc có liên quan)
COSO : Committee of Sponsoring Organization
(y ban các t chc đng bo tr)
ERM : Enterprise Risk Management Framework
(H thng qun tr ri ro doanh nghip)
FED : Federal Reserve System
(Cc d tr liên ban Hoa K)
FEI : Financial Executives Institute
(Hip hi Qun tr viên tài chính)
GAO : Government Accountabilit Office
(C quan Kim toán nhà nc – ti Hoa k)
HIV : Human Immunodeficiency Virus
(Siêu vi trùng gây suy gim min dch ngi)
IIA : Institute of Internal Auditors
(Hip hi Kim toán viên ni b)
IMA : Institute of Management Accountants
(Hip hi K toán viên qun tr)
INTOSAI : International Organisation of Supreme Audit Institutions
(T chc quc t các c quan kim toán cp cao)
ISA : International Standard on Auditing
(H thng chun mc kim toán quc t)
ISACA : Information System Audit and Control Association
(Hip hi v kim soát và kim toán h thng thông tin)
ISO : International Organization for Standardization
(T chc tiêu chun hóa quc t)
SAP : Statement Auditing Procedure
(Báo cáo v th tc kim toán)
SAS : Statement on Auditing Standard
(Chun mc kim toán)
SEC : Securities and Exchange Commission
(y ban chng khoán và an ninh)
Ting vit
BHXH : Bo him xư hi
BHYT : Bo him y t
HTKSNB : H thng kim soát ni b
HND : Hi đng nhân dân
KSNB : Kim soát ni b
QTRR : Qun tr ri ro
UBND : y ban nhân dân
DANHăMCăBNGăBIU
Bngăă Tênăbngă Trang
Bng 2.1. Bng kt qu kho sát v tính trung thc và giá tr đo đc 37
Bng 2.2. Thng kê kinh phí BHYT n các c s y t 40
Bng 2.3. Bng kt qu kho sát cam kt v nng lc 41
Bng 2.4. Thng kê s lng cán b tham gia kim soát ni b 42
Bng 2.5. Bng thng kê trình đ chuyên môn ca các cán b ngành y t tnh Tin
Giang (đn ngày 31/12/2013) 44
Bng 2.6. Bng kt qu kho sát v trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà
lưnh đo 45
Bng 2.7. Bng kt qu kho sát v c cu t chc 46
Bng 2.8. T chc b máy và cán b Vn phòng S Y t 47
Bng 2.9. Bng kt qu kho sát v chính sách nhân s 49
Bng 2.10. Bng kt qu kho sát v vic đánh giá ri ro 51
Bng 2.11. Thng kê cán b tham d tp hun nghip v tài chính 52
Bng 2.12. Bng kt qu kho sát v y quyn và phê duyt 53
Bng 2.13. Thng kê nhân lc tài chính k toán ti các đn v 54
Bng 2.14. Bng kt qu kho sát v hot đng kim soát công tác k toán 54
Bng 2.15. Bng kt qu kho sát v hot đng kim soát quá trình x lỦ thông tin 56
Bng 2.16. Bng kt qu kho sát v HKS đi vi quyn tip cn tài sn 57
Bng 2.17. Bng kt qu kho sát v thông tin và truyn thông 58
Bng 2.18. Bng kt qu kho sát v công tác giám sát 59
Bng 2.19. Giám sát ca S y t đi vi các đn v 60
Bng 2.20. Thng kê s ln kim toán và thanh tra 61
1
PHNăMăU
1. TínhăcpăthităcaăđătƠi
H thng kim soát ni b (HTKSNB) là toàn b các chính sách, th tc, quy
đnh đc thc hin trong mt quá trình bi các nhà qun lỦ và nhân viên nhm bo
đm cho t chc hot đng đt đc nhng mc tiêu đ ra mt cách tt nht. Kim
soát ni b (KSNB) đc xem là mt chc nng quan trng ca công tác qun lỦ.
Mt HTKSNB tt s giúp cho t chc qun lỦ và s dng các ngun kinh phí đúng
quy đnh và có hiu qu, tránh lưng phí, tht thoát; đm bo các ngun kinh phí đt
yêu cu v tính trung thc và đáng tin cy, mi thành viên trong t chc tuân th
ni quy, quy ch, quy trình hot đng ca t chc cng nh các quy đnh ca lut
pháp đng thi có th ngn chn và phát hin, x lỦ kp thi các sai phm xy ra,
góp phn cho đn v phát trin liên tc và bn vng.
S Y t Tin Giang và các c s khám cha bnh có chc nng tham mu
giúp UBND tnh qun lỦ toàn din v lnh vc y t trên đa bàn toàn tnh. S Y t
Tin Giang đc t chc qun lỦ theo ngành dc, thng nht t tuyn tnh đn c s
xư, p vi 33 đn v trc thuc và hn 5.000 cán b, công chc, viên chc y t. T
đó vic qun lỦ các ngun lc ch yu đòi hi phi thc s có hiu qu và đúng
theo quy đnh ca pháp lut. Thi gian qua, các c s khám cha bnh đư bc đu
thc hin kim soát ni b trong toàn đn v nhm qun lỦ, kim soát mt cách cht
ch, không đ xy ra sai phm nghiêm trng. Tuy nhiên, vi đa bàn rng ln trong
toàn tnh, s lng các đn v trc thuc và nhân viên khá đông, khi lng công
vic tng đi nhiu nhng ngun nhân lc ca HTKSNB tng đi mng thì khó
có th kim soát cht ch, đy đ. Nhim v ca nhà qun lỦ trong các đn v này
không ch làm nhim v chuyên môn nghip v mà còn phi làm tt công tác qun
lỦ tài chính, biên ch chung nhng nhng cán b này thng ch đc đào to v
chuyên môn. Do đó, vic đánh giá HTKSNB trong ngành Y t Tin Giang tht s là
cn thit, va là nhim v, va là nghiên cu mang tính khoa hc, ch đng đ xây
dng quy trình phù hp, đ xut nhng gii pháp nhm nâng cao cht lng qun
2
lỦ, điu hành trong toàn ngành y t. Chính vì vy, tác gi chn đ tài nghiên cu
“Hoàn thin h thng kim soát ni b ti các c s khám cha bnh công lp
trên đa bàn tnh Tin Giang” đ làm lun vn tt nghip cho mình nhm đánh giá
thc trng HTKSNB ti các c s khám cha bnh công lp trên đa bàn tnh Tin
Giang và đ xut nhng gii pháp hoàn thin công tác KSNB cho toàn ngành y
trong thi gian ti.
2. Tngăquanănghiênăcu
tài nghiên cu v HTKSNB hin nay đc nhiu tác gi nghiên cu, phn
ln các đ tài nghiên cu là tìm hiu và hoàn thin HTKSNB ti các doanh nghip.
Rt ít đ tài nghiên cu v HTKSNB ti các đn v công lp, đn v hành chính s
nghip. Tác gi đư tìm hiu mt s đ tài v HTKSNB trc đây bao gm KSNB ti
các doanh nghip và KSNB ti các đn v công lp nh sau:
Understanding Internal Control, Sephen J. Gauthier - Government
Finance Review, 2006 - gfoa.org: Trong bài vit tác gi đư đt ra câu hi: Khi
nhng nhà qun lý cp trên và hi đng qun tr đc gi đnh rng h có trách
nhim v kim soát ni b, vy làm th nào đ h bit rng h đư thc s hoàn
thành ngha v ca mình và kim soát bao nhiêu là đ? Qua bài vit này tác gi đư
nêu ra nhng gì mà mi ngi qun lý tài chính khu vc công và hi đng qun tr
nên bit v kim soát ni b. Tác gi đư cho rng mt h thng kim soát ni b đy
đ hoc toàn din thì phi thc hin theo các thành phn trong khuôn kh ca báo
cáo COSO.
Nguyn Thanh Hoàng Yn (2009) “Hoàn thin h thng kim soát ni b
doanh nghip va và nh tnh Bình Dng”: tác gi đư kt hp gia c s lỦ lun
v HTKSNB c th là báo cáo COSO nm 1992 và kho sát thc t thông qua bng
câu hi ti 30 doanh nghip va và nh ti tnh Bình Dng đ đa ra mt s gii
pháp nhm nâng cao tính hiu qu, góp phn hoàn thin HTKSNB ti các doanh
nghip va và nh tnh Bình Dng. Trong đ tài nghiên cu ca mình tác gi đư
đa ra nhng nguyên nhân dn đn HTKSNB ti các doanh nghip va và nh ti
tnh Bình Dng cha thc s hiu qu. ng thi cng nêu lên mt s gii pháp
3
t phía nhà nc vi mong mun góp phn hoàn thin HTKSNB các doanh
nghip va và nh tnh Bình Dng. Tuy nhiên do các doanh nghip kho sát hu
ht là các doanh nghip có vn đu t t ài Loan và Trung Quc nên giám đc là
ngi ài Loan và Trung Quc và k toán trng đc thuê là ngi Vit Nam nên
bng câu hi ch yu gi cho k toán trng ca công ty, ch mt s ít gi cho
Giám đc; mu kho sát còn ít mi doanh nghip ch kho sát mt thành viên: k
toán trng hoc giám đc điu làm cho kt qu kho sát cha mang tính thuyt
phc cao.
Phm Hng Thái (2011) “Mt s gii pháp hoàn thin h thng kim soát
ni b ca ngành y t tnh Long An”: da vào các thành phn cu thành nên
HTKSNB tác gi đư tìm hiu, phân tích và đánh giá thc trng HTKSNB ti các
đn v ngành y t tnh Long An, t đó đ xut mt s gii pháp nhm hoàn thin
HTKSNB ti các đn v đc kho sát. Vic kho sát thc trng HTKSNB ti các
đn v thuc ngành y t tnh Long An tác gi đư da trên 5 yu t cu thành theo
báo cáo COSO 1992 và tin hành lp bng câu hi kho sát, qua kt qu kho sát
tác gi s dng phng pháp thng kê mô t, so sánh, tng hp, phng pháp bin
chng duy vt đ phân tích đánh giá thc trng và đ ra các gii pháp. im chú Ủ
ca đ tài này là gii pháp hoàn thin tác gi da trên 5 yu t cu thành ca COSO
1992 nêu ra các gii pháp cho các đn v, đng thi cng nêu song song các gii
pháp cho các c quan nhà nc có liên quan. Tuy nhiên tác gi cha đa ra các
nguyên nhân dn đn nhng yu kém trong hot đng KSNB đi vi các đn v
thuc ngành y t tnh Long An. Hn ch ca đ tài là tác gi nghiên cu v
HTKSNB ti các đn v thuc khu vc công nhng da trên c s lỦ thuyt là báo
cáo COSO 1992 đ kho sát và đa ra gii pháp.
Nguyn Th Thanh Trúc (2012) “Hoàn thin h thng kim soát ni b ti
các doanh nghip vin thông di đng Vit Nam”: tác gi đư s dng phng pháp
nghiên cu đnh lng thông qua thng kê mô t, đng thi tác gi s dng bng
câu hi phng vn đ tìm hiu v thc trng HTKSNB ti các doanh nghip vin
thông di đng Vit Nam t đó thit lp gii pháp hoàn thin HTKSNB ti các
4
doanh nghip vin thông di đng Vit Nam. Trên c s lỦ thuyt nn là báo cáo
COSO 1992, bng phng pháp tng hp phân tích t kt qu phng vn tác gi đư
nêu lên đc nhng u đim và nhc đim ca HTKSNB ti các doanh nghip
vin thông di đng Vit Nam, t nhng nhc đim tác gi đư đa ra mt s gii
pháp phù hp vi thc t hot đng ti các doanh nghip vin thông di đng Vit
Nam. c bit, tác gi đư đa gii pháp hoàn thin mt s chu trình c th: chu
trình bán hàng-thu tin, chu trình mua hàng, dch v-đu thu, chu trình mua và s
dng tài sn c đnh-công c dng c. Lun vn không nêu lên mt hn ch ca đ
tài và hng nghiên cu tip theo.
Võ Th Thiên Trang (2013) “Mt s gii pháp hoàn thin h thng kim
soát ni b ti công ty cp thoát nc Bn Tre: trong đ tài nghiên cu tác gi s
dng phng pháp duy vt bin chng kt hp phng pháp phân tích, tng hp,
quy np, din dch, thng kê, so sánh đi chiu gia lỦ lun và thc tin đ đánh giá
nhng thiu sót ca HTKSNB ti công ty. Thông qua bng câu hi đc thit lp
vi ni dung kho sát xoay quanh nhng yu t cu thành nên HTKSNB theo báo
cáo COSO 1992, tác gi chú trng nghiên cu 5 b phn cu thành theo báo cáo
COSO 1992 đi vi công tác qun lỦ tài chính thuc hot đng kinh doanh sn xut
và phân phi nc sch ti công ty cp thoát nc Bn Tre. Tác gi đư nêu đc
nhng nguyên nhân dn đn hn ch trong KSNB ti công ty. Tuy nhiên tác gi
cha nêu lên nhng mt tích cc và mt hn ch cn khc phc.
Trn Dng Khôi Nguyên (2013) “Hoàn thin h thng kim soát ni b ti
ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín”: tác gi đư s dng
phng pháp kho sát thông qua bng câu hi đ tìm hiu và đánh giá vic áp dng
các nguyên tc ca HTKSNB ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng
Tín trên c s lỦ thuyt nn là báo cáo COSO 1992 và BASEL, đ tài đư nên lên
đc thc trng v đc đim HTKSNB và công tác qun lỦ ri ro ti ngân hàng c
phn Sài Gòn Thng Tín. Tác gi cng nêu lên đc nhng u đim, khuyt đim
và nguyên nhân ca nhng hn ch t đó đa ra nhng gii pháp nhm hoàn thin
HTKSNB ti ngân hàng đang kho sát. Tác gi đư tin hành nghiên cu lỦ lun và
5
kho sát thc t đ có th kt lun và đ ra gii pháp mang tính thc tin và ng
dng cao.
Phm Th Hoàng (2013) “Hoàn thin h thng kim soát ni b ti trng
cao đng Công Ngh Thông Tin Tp. HCM”: da theo INTOSAI tác gi đư dùng
phng pháp đnh tính thông qua vic kho sát, thng kê d liu thc t nhm đánh
giá tng phn ca HTKSNB ti trng cao đng Công Ngh Thông Tin Tp. HCM
nhm đa ra gii pháp nâng cao hiu qu hot đng KSNB. Tác gi đư nêu đc
nhng mt làm đc, nhng mt hn ch và nguyên nhân tn ti ca HTKSNB ti
trng cao đng Công Ngh Thông Tin Tp.HCM. ng thi tác gi cng đư đ
xut mt s kin ngh cho nhà trng và c quan nhà nc liên quan. Tuy nhiên,
mu kho sát còn ít nên kt qu kho sát cha mang tính thuyt phc cao.
Nhng nghiên cu trên đu đi sâu vào vic tìm hiu, phân tích các vn đ v
HTKSNB ti tng đn v. Da trên c s lỦ thuyt và tham kho các nghiên cu
trc đây, tác gi s đi vào tìm hiu v HTKSNB ti các c s khám cha bnh
công lp trên đa bàn tnh Tin Giang, đ xut mt s gii pháp, kin ngh nhm
hoàn thin HTKSNB, gim thiu phn nào ri ro ti các đn v đc kho sát.
3. Mcătiêuănghiênăcu
- Mcătiêuăchung:
Trên c s nghiên cu mt cách có h thng v HTKSNB ti các c s khám
cha bnh công lp trên đa bàn tnh Tin Giang, qua đó đ xut nhng gii pháp
nhm hoàn thin HTKSNB ti các c s khám cha bnh công lp trên đa bàn tnh
Tin Giang.
- Mcătiêuăcăth:
Qua đ tài này, tác gi mong mun đt đc các mc tiêu sau:
- H thng hóa c s lỦ lun v HTKSNB theo INTOSAI dành cho các đn
v thuc khu vc công.
- Tìm hiu, phân tích và đánh giá thc trng v nhng u đim cng nh
nhng tn ti ca HTKNSB ti các đn v trc thuc ngành y t tnh Tin Giang
da trên INTOSAI.
6
- Da vào c s lỦ lun kt hp vi kt qu nghiên cu, tác gi đ xut mt
s gii pháp đ hoàn thin nâng cao tính hu hiu và hiu qu ca HTKSNB ti các
đn v trc thuc ngành y t tnh Tin Giang.
4. Cơuăhiănghiênăcu
đt đc các mc tiêu trên, các câu hi nghiên cu đc đt ra:
- Các b phn cu thành nên HTKSNB theo INTOSAI?
- HTKSNB ti S Y t Tin Giang và các đn v trc thuc có hiu qu
không?
- Nhng vn đ tn ti ca HTKSNB ti S Y t Tin Giang và các đn v
trc thuc?
- Nguyên nhân ca nhng hn ch tn ti trong HTKSNB ti S Y t Tin
Giang và các đn v trc thuc?
- Các gii pháp cn thc hin nhm hoàn thin HTKSNB ti các đn v khám
cha bnh công lp trên đa bàn tnh Tin Giang?
5. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
- Văđiătngănghiênăcu:
Tác gi xác đnh đi tng nghiên cu trong đ tài này là các thành phn cu
thành ca HTKSNB ti các c s khám cha bnh công lp trên đa bàn tnh Tin
Giang, da theo INTOSAI c th nh sau: môi trng kim soát, đánh giá ri ro,
hot đng kim soát, thông tin và truyn thông, giám sát.
- Văphmăviănghiênăcu:
Phm vi nghiên cu ca đ tài là kho sát thc trng HTKSNB ti S Y t
tnh Tin Giang và các đn v trc thuc.
Các đn v trc thuc ca S Y t Tin Giang đc t chc và hot đng mt
cách thng nht theo chính sách do B Y t, UBND tnh quy đnh. Vì vy,
HTKSNB đc nghiên cu trong mi quan h tng th ch không theo tng nghip
v riêng l nào.
6. Phngăphápănghiênăcu
tài s dng phng pháp đnh tính, phng pháp thng kê mô t, phng
7
pháp so sánh, tng hp. Thông qua vic kho sát, thng kê d liu thu thp đc ti
S Y t tnh Tin Giang và các đn v trc thuc kt hp vi lỦ thuyt nn. T đó,
đa ra nhng nhn xét, phân tích, đánh giá đ xut nhng gii pháp nhm hoàn
thin HTKSNB ti các c s khám cha bnh công lp trên đa bàn tnh Tin
Giang.
Phng pháp thu thp s liu:
- S liu s cp: thu thp bng cách gi bng câu hi kho sát, phng vn trc
tip các đi tng liên quan nh: Ban Giám đc, k toán trng, các trng/phó
khoa dc, y,…ti S Y t và các đn v trc thuc.
- S liu th cp: thông qua các sách báo, các bài báo cáo chuyên đ khoa hc,
s liu thng kê, báo cáo ti S Y T tnh Tin Giang.
7. Ktăcuăniădung
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm có 3 chng:
Chngă1: C s lỦ lun v h thng kim soát ni b trong khu vc công.
Chngă2: Thc trng h thng kim soát ni b ti các c s khám cha
bnh công lp trên đa bàn tnh Tin Giang.
Chngă3: Các gii pháp nhm hoàn thin h thng kim soát ni b ti các
c s khám cha bnh công lp trên đa bàn tnh Tin Giang.
8
CHNGă1
CăSăLụăLUNăVăHăTHNGăKIMăSOÁTăNIăBăTRONGăKHUă
VCăCỌNG
1.1.ăTngăquanăvăKimăsoátăniăb
1.1.1.ăLchăsăhìnhăthƠnhăvƠăphátătrinăhăthngăkimăsoátăniăb
1.1.1.1.ăGiaiăđonătrcănmă1992
Trong mt t chc bt k, s thng nht và xung đt quyn li chung - quyn
li riêng ca ngi s dng lao đng vi ngi lao đng luôn tn ti. Nu không có
HTKSNB, làm th nào đ ngi lao đng không vì quyn li riêng ca mình mà
làm nhng vic thit hi đn li ích chung ca toàn t chc, ca ngi s đng lao
đng? Làm sao qun lỦ đc các ri ro? Làm th nào có th phân quyn, y nhim,
giao vic cho cp di mt cách chính xác, khoa hc ch không phi ch da trên
s tin tng cm tính? iu đó đòi hi doanh nghip, t chc phi có mt
HTKSNB hu hiu.
Thut ng KSNB bt đu xut hin t cuc cách mng công nghip (cui
th k XIX), vi hình thc ban đu là kim soát
tin. KSNB lúc by gi đc
hiu là mt bin pháp đ ngn nga vic gian ln tin.
Nm 1929, thut ng KSNB đc đ cp chính thc trong mt Công b ca
Cc D tr Liên bang Hoa K (FED - Federal Reserve System). Theo công b
này, KSNB đc xem là mt công c đ bo v tin và các tài sn khác đng thi
thúc đy nâng cao hiu qu hot đng, và đây là c s đ phc v cho vic ly mu
th nghim ca kim toán viên.
Nm 1949, Hip hi k toán viên công chng Hoa K (AICPA-American
Institute of Certified Public Accountants) đư công b công trình nghiên cu đu
tiên v KSNB: “Kim soát ni b, các b phn cu thành và tm quan trng đi
vi vic qun tr doanh nghip và đi vi kim toán viên đc lp”. Và đnh ngha
KSNB là “…c cu t chc và các bin pháp, cách thc liên quan đc chp nhn
và thc hin trong mt t chc đ bo v tài sn, kim tra s chính xác và đáng tin
cy ca s liu k toán, thúc đy hot đng có hiu qu,
khuyn khích s tuân th
9
các chính sách ca ngi qun lỦ”.
(1)
Nm 1958, y ban th tc kim toán (CAP - Committee on Auditing
Procedure) đn v trc thuc AICPA ban hành báo cáo th tc kim toán 29 (SAP
- Statement Auditing Procedure) v “phm vi xem xét kim soát ni b ca kim
toán viên đc lp”. SAP 29 đư phân bit KSNB v qun lỦ và KSNB v k toán.
(2)
Nm 1962, CAP tip tc ban hành SAP 33 (1962) và đư làm rõ hn v vn đ
này. Da trên khái nim v kim soát k toán và kim soát qun lỦ, CAP đư xây
dng chun mc kim toán yêu cu công ty kim toán nên gii hn nghiên cu
KSNB v k toán.
Nhng nm 1970, KSNB đc đc bit chú Ủ nhm thit lp HTKSNB và
đc áp dng trong các cuc kim toán.
Nm 1977, sau s kin Watergate vi các khon thanh toán bt hp pháp
cho Chính ph nc ngoài, lut v chng hi l nc ngoài đc Quc hi M thông
qua. Khái nim v KSNB ln đu đc xut hin trong mt vn bn pháp lut.
Vi ni dung nhn mnh rng KSNB nhm ngn nga các khon thanh toán bt
hp pháp ra nc ngoài.
Nm 1979, y ban chng khoán Hoa K (SEC - Securities and Exchange
Commission) đa ra bt buc các công ty báo cáo v KSNB đi vi công tác k
toán đn v mình. Yêu cu báo cáo v KSNB ca công ty cho công chúng là
mt ch đ gây nhiu tranh lun. Mt trong nhng tranh lun này là vic thiu
các tiêu chun đánh giá tính hu hiu ca KSNB.
(3)
Các tranh lun cui cùng đư đa đn vic thành lp COSO vào nm 1985,
di s bo tr ca nm t chc ngh nghip là:
- Hip hi K toán viên công chng Hoa K (AICPA),
- Hip hi K toán Hoa K (AAA),
- Hip hi Qun tr viên tài chính (FEI),
- Hip hi K toán viên qun tr (IMA),
- Hip hi Kim toán viên ni b (IIA).
COSO đư s dng chính thc t KSNB thay vì t KSNB v k toán.
(1): i hc kinh t Tp.HCM, khoa k toán-kim toán, b môn kim toán. Kim soát ni b, trang 6.
(2): i hc kinh t Tp.HCM, khoa k toán-kim toán, b môn kim toán. Kim soát ni b, trang 6.
(3): i hc kinh t Tp.HCM, khoa k toán-kim toán, b môn kim toán. Kim soát ni b, trang 9.
10
1.1.1.2 .ăGiaiăđonătănmă1992ăđnănay
Nm 1992, COSO đư phát hành Báo cáo nm 1992, đây là tài liu đu tiên
trên th gii đư đa ra khuôn mu lỦ thuyt v KSNB mt cách đy đ và có h
thng. c đim ni bt ca báo cáo này là cung cp mt tm nhìn rng và mang
tính qun tr, trong đó KSNB không ch còn là mt vn đ liên quan đn báo cáo
tài chính, mà còn đc m rng ra cho c các phng din hot đng và tuân th.
Báo cáo COSO 1992 cha thc s hoàn thin nhng đó là c s lỦ thuyt c bn
v KSNB.
Báo cáo COSO 1992 đư đa ra nm b phn ca KSNB: môi trng kim
soát, đánh giá ri ro, hot đng kim soát, thông tin và truyn thông, giám sát.
Hàng lot nghiên cu v KSNB các lnh vc khác nhau đc ra đi,
chng hn nh:
+ăPhátătrinătheoăhngăqunătr:
Nm 2001, COSO trin khai nghiên cu h thng qun tr ri ro doanh
nghip (ERM – Enterprise Risk Management Framework), đn nm 2004 COSO
ban hành hng dn da theo nghiên cu trên, theo đó ERM đc đnh ngha gm
8 b phn cu thành: môi trng ni b, thit lp mc tiêu, nhn din s kin, đánh
giá ri ro, đi phó ri ro, các hot đng kim soát, thông tin và truyn thông, giám
sát.
+ăPhátătrinăchoădoanhănghipănh:
Da trên nn tng ca báo cáo COSO 1992, nm 2006, COSO đư nghiên cu
và ban hành hng dn “Kim soát ni b đi vi báo cáo tài chính – Hng dn
cho các công ty đi chúng quy mô nh”. Hng dn này da trên báo cáo COSO
1992, trình bày cách thc áp dng KSNB phù hp vi điu kin ca công ty đi
chúng có quy mô nh.
+ăPhátătrinătheoăhngăcôngănghăthôngătin:
Nm 1996, Hip hi v K toán và Kim toán h thng thông tin (ISACA-
Information System Audit and Control Association) đư ban hành bn tiêu chun
“Các mc tiêu kim soát trong công ngh thông tin và các lnh vc có liên quan”
11
gi tt là CoBIT – Control Objectives for Information and Related Technology.
Trong bn tiêu chun CoBIT đư nhn mnh đn h thng kim soát trong môi
trng tin hc, bao gm các lnh vc nh: hoch đnh và t chc, mua và trin
khai, phân phi và h tr, giám sát.
+ăPhátătrinătheoăhngăkimătoánăđcălp
Các chun mc kim toán (SAS-Statement on Auditing Standard) ca Hoa
K chuyn sang s dng báo cáo COSO làm nn tng cho vic đánh giá
HTKSNB, chng hn nh:
- Chun mc kim toán SAS 78 ban hành 1995: xem xét KSNB trong
kim toán báo cáo tài chính.
- Chun mc kim toán SAS 94 ban hành 2001: nh hng ca công ngh
thông tin đn vic xem xét KSNB trong kim toán báo cáo tài chính.
H thng chun mc kim toán quc t (ISA – International Standard on
Auditing) cng s dng báo cáo COSO khi xem xét HTKSNB trong kim toán
báo cáo tài chính, c th:
- Chun mc kim toán ISA 315 “Hiu bit v tình hình kinh doanh, môi
trng hot đng ca đn v và đánh giá ri ro các sai sót trng yu” đư yêu
cu kim toán viên cn hiu bit đy đ v HTKSNB ti đn v đc kim
toán.
- Chun mc kim toán ISA 265 “Thông báo v nhng khuyt đim ca
KSNB” yêu cu kim toán viên đc lp sau khi phát hin nhng khuyt đim
ca HTKSNB trong đn v đang kim toán thì cn báo cáo ngay cho nhng
ngi có trách nhim trong đn v.
+ăPhátătrinătheoăhngăkimătoánăniăb
Hip hi kim toán viên ni b nêu ra các mc tiêu ca KSNB bao gm:
- tin cy và tính trung thc ca thông tin.
- Tuân th các chính sách, k hoch, th tc, lut pháp và quy đnh.
- Bo v tài sn.
- S dng hiu qu và kinh t các ngun lc.
12
- Hoàn thành các mc đích và mc tiêu cho các hot đng và các chng
trình.
+ăPhátătrinătheoăhngăchuyênăsơuăvƠoănhngăngƠnhăcăth:ăă
Chng hn nh: Báo cáo Basel 1998 ca y ban Basel v giám sát ngân hàng
(BCBS – Basel Committee on Banking Supervision) đư đa ra công b v phng
pháp, khuôn kh KSNB trong ngân hàng.
(4)
+ăTrongăkhuăvcăcông:ă
Trong khu vc công, KSNB cn đc bit quan tâm, nht là đi vi kim toán
viên nhà nc. Nm 1992, T chc Quc t các c quan kim toán ti cao gi tt là
INTOSAI (International Organization of Supreme Audit Institutions) đư ban hành
“Hng dn v kim soát ni b dành cho khu vc công”. Hng dn này đc cp
nht vào nm 2001 và đc công b vào nm 2004. Hng dn này đư tích hp các
lỦ lun chung v KSNB ca báo cáo COSO.
(5)
Ti Hoa K, C quan Kim toán Nhà nc (GAO – Government
Accountability Office) đư ban hành “Chun mc v kim soát ni b trong chính
quyn liên bang” vào nm 1999.
Nhìn chung, các chun mc v KSNB trong khu vc công hin nay đt trên
nn tng ca báo cáo COSO 1992 vi nhng đim chính: xác đnh KSNB là mt b
phn, mt quy trình không th thiu trong mt đn v nhm giúp to ra hiu qu cho
các hot đng nh không đ tht thoát h hng tài sn, bên cnh đó báo cáo tài
chính phi đáng tin cy, các cá nhân, t chc phi tuân th pháp lut và các quy
đnh. Cng tng t nh báo cáo COSO 1992, chun mc v KSNB trong khu vc
công cng có nm yu t to thành đó là: môi trng kim soát, đánh giá ri ro, các
hot đng kim soát, thông tin và truyn thông, giám sát.
So vi báo cáo COSO 1992, các chun mc KSNB trong khu vc công tp
trung hn vào các chc nng và đc đim ca đn v nhà nc và các quy đnh có
tính quy chun hn là ch hng dn.
(4): Basle Committee on Banking Supervision, 1998. Framework for Internal Control System in Banking Oganisations.
(5): Intosai, 2004. Guidelines for internal control standards for the public sector.
13
1.1.2.ăKháiănimăhăthngăkimăsoátăniăb
1.1.2.1.ăHăthngăKSNBătheoăbáoăcáoăCOSOănmă1992
(6)
+ănhănghaăKSNBătheoăbáoăcáoăCOSOă1992:
Theo COSO 1992, KSNB đc đnh ngha nh sau: “Kim soát ni b là mt
quá trình b chi phi bi ngi qun lỦ và các nhân viên ca đn v, nó đc thit
lp đ cung cp mt s đm bo hp lỦ nhm đt đc các mc tiêu sau đây:
- Mc tiêu v s hu hiu và hiu qu ca hot đng.
- Mc tiêu v s tin cy ca BCTC.
- Mc tiêu v s tuân th các lut l và quy đnh”.
Trong đnh ngha trên, có bn khái nim quan trng cn lu Ủ, đó là: quá trình,
con ngi, đm bo hp lỦ và mc tiêu.
- KSNBălƠămtăquáătrình: tc khng đnh KSNB không phi là mt s kin
hay tình hung mà là mt chui các hot đng hin din rng khp trong doanh
nghip. KSNB t ra hu hiu nht khi nó đc xây dng nh mt phn c bn trong
hot đng ca doanh nghip ch không phi là mt s b sung cho các hot đng
ca doanh nghip hoc là mt gánh nng b áp đt bi các c quan qun lỦ hay th
tc hành chính. KSNB phi là mt b phn giúp doanh nghip đt đc mc tiêu
ca mình.
- KSNBăbăchiăphiăbiăconăngi: trong đn v (bao gm ban giám đc, nhà
qun lỦ và các nhân viên). Con ngi đt ra mc tiêu và đa c ch kim soát vào
vn hành hng ti các mc tiêu đư đnh. Ngc li, KSNB cng tác đng đn hành
vi ca con ngi. Mi cá nhân có mt kh nng, suy ngh và u tiên khác nhau khi
làm vic và h không phi luôn luôn hiu rõ nhim v ca mình cng nh trao đi
và hành đng mt cách nht quán. KSNB s to ra Ủ thc kim soát mi cá nhân
và hng các hot đng ca h đn mc tiêu chung ca t chc.
- măboăhpălý: KSNB ch có th cung cp mt s đm bo hp lỦ cho ban
giám đc và nhà qun lỦ vic đt đc các mc tiêu ca đn v. iu này là do
nhng hn ch tim tàng trong HTKSNB nh: sai lm ca con ngi, s thông
(6):
14
đng ca các cá nhân, s lm quyn ca nhà qun lỦ và do mi quan h gia li ích
và chi phí ca vic thit lp nên HTKSNB.
- Cácămcătiêu: mi đn v phi đt ra mc tiêu mà mình cn đt ti (mc tiêu
chung và mc tiêu c th cho tng hot đng, tng b phn trong đn v). Có th
chia các mc tiêu mà đn v thit lp ra thành 3 nhóm sau đây:
+ Nhóm mc tiêu v hot đng: nhn mnh đn s hu hiu và hiu
qu ca vic s dng các ngun lc.
+ Nhóm mc tiêu v báo cáo tài chính: đn v phi đm bo tính trung
thc và đáng tin cy ca báo cáo tài chính mà mình cung cp.
+ Nhóm mc tiêu v s tuân th: đn v phi tuân th các lut l và quy
đnh.
S phân chia các nhóm mc tiêu nh trên ch có tính tng đi vì mt mc
tiêu c th có th liên quan đn 2 hoc 3 nhóm trên. S phân chia này ch yu da
vào s quan tâm ca các nhóm đi tng khác nhau đi vi HTKSNB ca đn v:
nhóm mc tiêu v hot đng xut phát t yêu cu ca đn v là chính; nhóm mc
tiêu v báo cáo tài chính ch yu xut phát t yêu cu ca c đông, nhà đu t và
ch n; nhóm mc tiêu v s tuân th xut phát t yêu cu ca các c quan qun lỦ.
1.1.2.2.ăHăthngăKSNBătheoăbáoăcáoăCOSOănmă2004
(7)
+ănhănghaăKSNBătheoăbáoăcáoăCOSOă2004:
Theo Báo cáo ca COSO nm 2004 thì qun tr ri ro (QTRR) doanh nghip
là mt quá trình do hi đng qun tr, các cp qun lỦ và các nhân viên ca đn v
chi phi, đc áp dng trong vic thit lp các chin lc liên quan đn toàn đn v
và áp dng cho tt c các cp đ trong đn v, đc thit k đ nhn dng các s
kin tim tàng có th nh hng đn đn v và qun tr ri ro trong phm vi chp
nhn đc nhm cung cp mt s đm bo hp lỦ v vic đt đc các mc tiêu ca
đn v.
Theo đnh ngha trên, các ni dung c bn ca QTRR là: quá trình, con ngi,
thit lp chin lc, áp dng toàn đn v, nhn dng s kin, đm bo hp lỦ và
mc tiêu. Và đc hiu nh sau:
(7):
15
- QunătrăriăroădoanhănghipălƠămtăquáătrình: QTRR bao gm mt chui
các hot đng liên tc tác đng đn toàn đn v thông qua nhng hot đng qun lỦ
đ điu hành s hot đng ca đn v. Quá trình qun tr ri ro doanh nghip giúp
đn v tác đng trc tip đn vic thc hin các mc tiêu đư đ ra và góp phn hoàn
thành s mng ca đn v.
- Qună tră riă roă doanhă nghipă đcă thită kă vƠă vnă hƠnhă biă conă
ngi: QTRR không ch đn thun là nhng chính sách, th tc, biu mu, mà
phi bao gm nhng con ngi trong đn v nh hi đng qun tr, ban giám đc và
các nhân viên. Mi cá nhân trong đn v vi nhng đc đim riêng s tác đng đn
cách thc ngi đó nhn dng, đánh giá và phn ng vi ri ro trong phm vi mc
tiêu hot đng ca đn v.
- Qunătrăriăroăđcăápădngătrongăvicăthitălpăcácăchină lc: mi
đn v thng thit lp các s mng cho t chc ca mình và các mc tiêu liên quan
đ đt đn s mng đó. Vi mi mc tiêu, đn v thit lp các chin lc tng ng
đ thc hin và cng có th thit lp các mc tiêu liên quan cp đ thp hn. Khi
đó, QTRR h tr cho các cp qun lỦ xem xét các ri ro liên quan đn vic la chn
các chin lc thay th khác nhau.
- Áp dngăchoătoƠnăđnăv: QTRR không xem xét ri ro trong mt s kin
riêng bit hoc cp đ riêng r mà xem xét hot đng trên tt c các cp đ ca đn
v nh k hoch chin lc và phân b ngun lc đn các mng hot đng c th
nh hot đng marketing, ngun nhân lc và đn các chu trình nghip v nh chu
trình sn xut, xem xét hn mc tín dng ca khách hàng,…
- QTRRăđcăthităkăđănhnădngăcácăsăkin: các s kin tim tàng tác
đng đn đn v phi đc nhn dng thông qua QTRR. Khi s kin tim tàng đc
nhn dng, đn v đánh giá đc ri ro và c hi liên quan đn các s kin, t đó
xây dng các cách thc qun lỦ ri ro liên quan trong phm vi mc ri ro có th
chp nhn ca đn v.
- Mcăriăroăcóăthăchpănhn: là mc đ ri ro mà đn v sn sàng chp
nhn đ thc hin vic làm tng giá tr xét trên bình din toàn đn v. Nó phn ánh