Quản trị rủi ro lãi suất tại ngân hàng thương mại cổ phần sài gòn thương tín

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN HOÀNG NAM
QUN TR RI RO LÃI SUT TI
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
SÀI GÒN THNG TÍN
LUN VN THC S KINH T
TP H Chí Minh – Nm 2015
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN HOÀNG NAM
QUN TR RI RO LÃI SUT TI
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
SÀI GÒN THNG TÍN
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN THANH PHONG
TP H Chí Minh – Nm 2015
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Nhng thông tin và ni
dung trong đ tài là da trên nghiên cu ca tác gi và hoàn toàn đúng vi ngun
trích dn.
Tác gi đ tài
Nguyn Hoàng Nam
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT

DANH MC BNG S LIU
DANH MC HÌNH V
DANH MC BIU 
LI M U
CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR RI RO LÃI SUT TI NGÂN
HÀNG THNG MI
1.1 Ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng thng mi 4
1.1.1 Khái nim ri ro và ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng thng
mi 4
1.1.2 Phân loi ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng thng mi 5
1.2 Ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi 7
1.2.1 Khái nim ri ro lãi sut 7
1.2.2 Nguyên nhân gây ra ri ro lãi sut 7
1.2.3 nh hng ca ri ro lãi sut 8
1.2.4 o lng ri ro lãi sut 9
1.3 Qun tr ri ro lãi sut 13
1.3.1 Khái nim qun tr ri ro lãi sut 13
1.3.2 Mc tiêu ca qun tr ri ro lãi sut 13
1.3.3 K thut qun tr ri ro lãi sut 14
1.3.4 Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro lãi sut 20
1.3.5 Các tiêu chí đánh giá qun tr ri ro lãi sut 22
1.3.6 Các chun mc quc t v qun tr ri ro lãi sut 23
1.4 Kinh nghim qun tr ri ro lãi sut ca các ngân hàng thng mi và bài
hc cho ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín 26
1.4.1 Kinh nghim qun tr ri ro lãi sut ti chi nhánh ngân hàng HSBC - Chi
nhánh TP.HCM 26
1.4.2 Kinh nghi
m qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng Calyon - Chi nhánh
TP.HCM 27
1.4.3 Bài hc cho ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín trong

qun tr ri ro lãi sut 29
KT LUN CHNG 1 30
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO LÃI SUT TI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN THNG TÍN
2.1 Gii thiu chung v ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín 31
2.1.1 Quá trình thành lp và phát trin 31
2.1.2 B máy t chc 32
2.1.3 Các sn phm kinh doanh ch yu 32
2.1.4 Mc tiêu hot đng 33
2.1.5 Thành tích đt đc 33
2.2 Thc trng ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
Thng Tín 37
2.2.1 Din bin lãi sut ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
giai đon 2009 - 2013 37
2.2.2 Thc trng ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
Thng Tín giai đon 2009 - 2013 41
2.3 Thc trng qun tr ri ro lãi sut ca ngân hàng thng mi c phn Sài
Gòn Thng Tín 45
2.3.1 Nguyên tc qun tr ri ro lãi sut ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
Thng Tín 45
2.3.2 Chính sách qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi c phn Sài
Gòn Thng Tín 47
2.3.3 Quy trình qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
Thng Tín 49
2.3.4 Phng pháp qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi c phn Sài
Gòn Thng Tín 52
2.4 ánh giá qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
Thng Tín 57
2.4.1 Thành tu đt đc trong hot đông qun tr ri ro lãi sut 57
2.4.2 Hn ch trong hot đng qun tr ri ro lãi sut 59

2.4.3 Nhng nguyên nhân ca tn ti trong công tác qun tr lãi sut 62
KT LUN CHNG 2 65
CHNG 3: GII PHÁP TNG CNG QUN TR RI RO LÃI SUT
TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN THNG TÍN
3.1 nh hng kinh doanh và yêu cu đi vi qun tr ri ro lãi sut ti ngân
hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng tín đn nm 2020 66
3.1.1. nh hng kinh doanh ti nm 2020 66
3.1.2 Yêu cu đt ra đi vi qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi c
phn Sài Gòn Thng Tín 67
3.2 Gii pháp tng cng qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi c
phn Sài Gòn Thng Tín 68
3.2.1 Nâng cao trình đ nhà qun tr trong công tác qun tr ri ro lãi sut 68
3.2.2 Thc hin nghiêm túc các nguyên tc trong qun tr ri ro lãi sut 70
3.2.3 Hoàn thin quy trình qun tr ri ro lãi sut 77
3.2.4 Áp dng mô hình đnh lng, đánh giá RRLS mt cách phù hp 80
3.2.5 S dng công c phái sinh nhm đi phó vi ri ro lãi sut 78
3.3 Các kin ngh cho đi vi Ngân hàng nhà nc nhm hoàn thin hot đng
qun tr ri ro lãi sut 86
KT LUN CHNG 3 88
KT LUN 89
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC T VIT TT
T vit tt Ting Vit Ting Anh
BG Ban giám đc
HQT Hi đng qun tr
KH Khách hàng
LS Lãi sut
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng nhà nc

NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
Q Quyt đnh
QL Qun lý
R Khe h nhy cm lãi sut
RR Ri ro
RRLS Ri ro lãi sut
Sacombank
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
Thng Tín
TSC Tài sn có
TSN Tài sn n
NI Thu nhp ròng Net income
NIM H s thu nhp lãi cn biên Net interest margin
RA Lãi sut tài sn nhy lãi Interest rate of assets
RL Lãi sut ngun vn nhy lãi Interest rate of liabilities
ROA T sut li nhun tài sn Return On Assets
ROE T sut li nhun vn ch s hu Return on equity
RSA Tài sn có nhy lãi
Interest rate sensitive
assets
RSL Tài sn n nhy lãi
Interest rate sensitive
liabilities
VaR Giá tr có th tn tht Value at risk
P&L Lãi và l Profit and Loss
DANH MC BNG S LIU
Bng 1.1: Các kt qu đo lng ri ro lãi sut ca khe h lãi sut 15
Bng 1.2: Tóm tt phng pháp qun tr khe h lãi sut nng đng 16
B

ng 2.1: Các kt qu đo lng v RRLS theo phng pháp đo lng khe h k
hn ti Sacombank t nm 2009 - 2013 41
Bng 2.2: H s thu nhp lãi ròng NIM ca Sacombank t 2009-2013 52
Bng 2.3: Hn mc khe h lãi sut ti Sacombank cho VND và USD nm 2013 54
Bng 2.4: Khe h nhy cm lãi sut ly k trên tng tài sn Sacombank thi đim
31/12/2013 54
DANH MC HÌNH V
Hình 1.1: C ch thc hin hp đng hoán đi lãi sut 20
Hình 2.1: Quy trình qun tr ri ro lãi sut ti NHTMCP Sài Gòn Thng Tín 49
Hình 3.1: Mô hình t chc b máy qun lý ri ro ti Hi s 71
Hình 3.2: Mô hình t chc qun lý ri ro ti Chi nhánh 72
DANH MC BIU 
Biu đ 2.1: Tng trng tng tài sn ca Sacombank t 2009 – 2013 34
Biu đ 2.2: Tng trng huy đng vn ca Sacombank 2009 – 2013 35
Biu đ 2.3: Tng trng cho vay ca Sacombank 2009 – 2013 35
Biu đ 2.4: Tng trng li nhun ca Sacombank 2009 – 2013 36
1
LI M U
1. TÍNH CP THİT CA  TÀI
Nm 2012-2013 khi nhc đn ngân hàng thì chúng ta s có rt nhiu thông
tin liên quan đn hot đng ngân hàng, ni lên hàng lot vn đ nóng nh n xu,
tín dng đen, chim dng vn, thua l, nhng bin đng ln trên th trng tin t…
đã cho thy vn đ qun tr ri ro trong h thng ngân hàng Vit Nam hin nay cn
đc nhìn nhn và chú trng quan tâm mt cách sâu rng hn na. Nu nh tình
trng nh hin nay ca h thng ngân hàng mà không đc khc phc, không có
cách thc qun tr ri ro tt thì đó s là mt điu rt bt li cho vic phát trin các
thành phn kinh t ca Vit Nam, khó có th hòa nhp cng nh cnh tranh vi các
nn kinh t khác.
T nhng thc t đó đòi hi h thng các Ngân hàng thng mi (NHTM)
phi có ci tin mnh m đ nâng cao nng lc qun tr ri ro đ có th tng cng

sc khe cho h thng ngân hàng và coi đây là mt vn đ cp bách các ngân hàng
cn chú trng nghiêm túc thc hin.
Trong hot đng ca NHTM thì có nhiu loi ri ro nh: ri ro tín dng, ri
ro thanh khon, ri ro t giá, và mt trong nhng loi hình ri ro ln nht mà ngân
hàng phi thng xuyên đi mt là ri ro lãi sut. Thc t vào nm 2011-2012 các
ngân hàng có nhng cuc đua lãi sut có ngân hàng đua vì s tn ti có ngân hàng
đua vì ch tiêu k hoch vi cuc đua khc lit nh vy thì ri ro v lãi sut là điu
mà các ngân hàng khó có th tránh khi vì th mà ngân hàng mun có sc khe tt
thì cn phi có mt h thng qun tr ri ro lãi sut phi hiu qu nht, cht lng
nht.
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín (Sacombank) đã nhn thc mun
nâng cao cht lng, hiu qu thì vic phân tích và qun lý ri ro luôn đc đt lên
hàng đu và qun tr ri ro lãi sut luôn là vn đ có ý ngha ht sc quan trng. Vi
tính cht thi s và tm quan trng nh vy, chúng ta cn phi đánh giá và phân tích
ri ro lãi sut mt cách sâu sc, toàn din nhm phát huy ti đa nng lc qun lý lãi
2
sut, đng thi hn ch đc nhng thit hi ca nó gây ra cho ngân hàng nói riêng
cng nh cho nn kinh t - xã hi nói chung. ó cng chính là lý do mà tôi chn đ
tài: “Qun tr ri ro lãi sut ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín ” làm lun
vn tt nghip. Hy vng đ tài này có th gii quyt các vn đ liên quan đn qun
tr ri ro lãi sut
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
Bài nghiên cu đc thc hin nhm gii đáp các mc tiêu bao gm:
- H thng lý thuyt v qun tr ri ro lãi sut ti NHTM
- ánh giá thc trng qun tr ri ro lãi sut ca ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thng Tín.
-  xut gii pháp tng cng qun tr ri ro lãi sut trong hot đng kinh
doanh ca nhng nm tip theo ti ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín.
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
 i tng nghiên cu

Lun vn tp trung nghiên cu thc trng RRLS và tình hình qun tr ri ro lãi
sut ti ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín.
 Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên cu đc thc hin trong toàn h thng ngân hàng thng mi
c phn Sài Gòn Thng Tín vi ngun s liu nghiên cu đc thu thp t nm
2009 đn nm 2013.
4. PHNG PHÁP NGHİÊN CU
Phng pháp nghiên cu trong lun vn là s dng phi hp các phng pháp
nghiên cu đnh tính phù hp vi tng n dung c th, bao gm: thng kê, tng
hp, phân tích, so sánh đi chiu. Ngun s liu ch yu là các báo cáo tài chính
(BCTC), thuyt minh BCTC phn ri ro lãi sut (tài sn nhy cm lãi sut, n nhy
cm lãi sut, khe h nhy cm, k hn bình quân ca tài sn, k hn bình quân ca
n, vn ch s hu…) và các bn cáo bch phn qun lý ri ro và s đ t chc
qun lý ca các ngân hàng, các báo cáo qun tr RRLS nt b ca ngân hàng. S
3
liu thng kê v tình hình bin đng sut c bn, lãi sut th trng ngun t NHNN
Vit Nam.
5. KT CU LUN VN
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc kt cu thành 3 chng.
 Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi.
 Chng 2: Thc trng qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi c
phn Sài Gòn Thng Tín
 Chng 3: Gii pháp tng cng qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng thng
mi c phn Sài Gòn Thng Tín.
4
CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR RI RO LÃI SUT TI NGÂN
HÀNG THNG MI
1.1 Ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng thng mi
1.1.1 Khái nim ri ro và ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng
thng mi

1.1.1.1 Khái nim ri ro
Quan đim v ri ro cho ti nay vn cha thng nht. Tùy theo nhng trng
phái khác nhau, các tác gi đa ra nhng đnh ngha khác nhau. Nhng đnh ngha
này rt đa dng phong phú nhng tp trung li có th chia thành 2 trng phái:
 Theo trng phái truyn thng: Ri ro là nhng thit hi, mt mát, nguy
him hoc các yu t liên quan đn nguy him, khó khn, hoc điu không chc
chn có th xy ra cho con ngi.
 Theo trng phái trung hòa: Ri ro là mt s không chc chn, mt tình
trng bt n hay s bin đng tim n  kt qu. Tuy nhiên, không phi s không
chc chn nào cng là ri ro mà ch nhng s không chc chn có th đo lng
đc mi là ri ro. Theo đó ri ro va mang tính tích cc ln tiêu cc, nó có th
mang đn nhng tn tht, mt mát nhng cng có th đem đn nhng c hi, li
ích. Nu tích cc nghiên cu ri ro, ngi ta có th tìm ra nhng bin pháp phòng
nga, hn ch nhng ri ro tiêu cc, đón nhn nhng c hi mang li kt qu tt
đp cho tng lai.
Xét v bn cht thì ri ro và li nhun k vng ca ngân hàng là hai đi
lng đng bin trong mt khong nht đnh.
Khi đ cp đn ri ro, ngi ta thng nhc đn hai yu t mang tính đc
trng ca ri ro là biên đ ri ro trong đó bao gm 2 yu t mc đ thit hi do ri
ro gây ra và tn sut xut hin ri ro (s trng hp thun li đ ri ro xut
hin/tng s trng hp đng kh nng).
Ri ro là yu t khách quan, nên ngi ta không th nào loi tr đc hn
mà ch có th hn ch s xut hin và nhng tác hi ca chúng gây ra.
5
1.1.1.2 Khái nim ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng thng
mi
Ri ro luôn tn ti trong tt c các hot đng ca con ngi đc bit là trong
hot đng kinh t. Bi l các hot đng này rt đa dng, phong phú và luôn phát
sinh nhng loi hình mi, nhng phng thc mi. Trong đó hot đng kinh doanh
ngân hàng là mt loi hình kinh doanh tim n ri ro rt ln do đc thù ca nó liên

quan đn lnh vc tài chính – tin t và nh hng đn toàn b các hot đng kinh t
ca con ngi.
Qua tìm hiu khái nim v ri ro, ta có th rút ra đc khái nim ri ro trong
hot đng kinh doanh ngân hàng, đó là: Ri ro trong kinh doanh ngân hàng đc
hiu là nhng bin c không mong đi mà khi xy ra s dn đn s tn tht v tài
sn ca ngân hàng, gim sút li nhun thc t so vi d kin hoc phi b ra thêm
mt khon chi phí đ có th hoàn thành đc mt nghip v tài chính nht đnh.
1.1.2 Phân loi ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng thng mi
Theo cách phân loi ca y ban Basel v giám sát ngân hàng thì ri ro có th
phân thành 3 loi chính: ri ro th trng, ri ro tín dng và ri ro hot đng. Tuy
nhiên trong phm vi nghiên cu ca tác gi ch đ cp các loi ri cho ch yu sau:
1.1.2.1 Ri ro tín dng
Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng ca ngân
hàng, biu hin trên thc t qua vic khách hàng không tr đc n hoc tr n
không đúng hn cho ngân hàng.
Khi ri ro tín dng ny sinh, nó gây ra nhng tác hi nghiêm trng không ch
vi ngân hàng mà còn vi c nn kinh t.
Trc ht, đi vi ngân hàng thng mi, ri ro tín dng xy ra khin ngân
hàng không thu đc đy đ vn tín dng đã cp và lãi cho vay nhng vn phi tr
vn và lãi cho khon tin huy đng. iu này làm cho ngân hàng mt cân đi thu
chi, nh hng xu đn vòng quay vn có th dn đn mt kh nng thanh khon
gây tn hi ln đn hiu qu kinh doanh và uy tín ca ngân hàng
6
i vi nn kinh t, khi ngân hàng gp phi ri ro tín dng hay b phá sn s
gây hoang mang cho ngi dân kéo theo hiu ng rút tin hàng lot không ch 
ngân hàng đó mà cón là toàn h thng ngân hàng. H thng ngân hàng b tê lit s
nh hng đn các hot đng kinh doanh sn xut ca các ngành ngh khác kéo nn
kinh t đt nc lâm vào khng hong.
1.1.2.2 Ri ro thanh khon
Ri ro thanh khon là loi ri ro xut hin trong trng hp ngân hàng thiu

kh nng chi tr, không chuyn đi kp các loi tài sn ra tin hoc không có kh
nng vay mn đ đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh toán.
Ri ro thanh khon xy ra là du hiu cho thy ngân hàng đang lâm bào tình
trng khó khn tài chính nghiêm trng. Hu qu ca nó có th là ngân hàng mt dn
các khon tin gi c do áp lc rút tin gia tng, không th thu hút các khon gi
tin mi do thái đ dè dt ca công chúng vi ngân hàng, mt s ngân hàng thm
chí còn phi chp nhn huy đng vn vi lãi sut cao hn lãi sut cho vay đ thu hút
khách hàng. T đó càng làm suy gim hn na li nhun ca ngân hàng.
1.1.2.3 Ri ro t giá hi đoái
Ri ro t giá hi đoái trong hot đng kinh doanh ngân hàng là ri ro phát
sinh trong quá trình cho vay ngoi t hoc quá trình kinh doanh ngoi t khi t giá
bin đng theo chiu hng bt li cho ngân hàng.
Khi ri ro t giá xy ra trong hot đng kinh doanh ca NHTM cng gây nh
hng xu li nhun ca ngân hàng. Bên cnh đó nó còn làm gim uy tín ca ngân
hàng trên th trng th gii khin ngân hàng không có đc nhiu li th trong các
giao dch liên quan đn ngoi t vi các ngân hàng nc ngoài.
1.1.2.4 Ri ro lãi sut
Ri ro lãi sut là ri ro xut hin khi có s thay đi lãi sut th trng hoc
các yêu t liên quan gây nh hng xu ti li nhun cng nh giá tr ròng ca ngân
hàng.
R
i ro lãi sut phát sinh cng làm gim sút hiu qu kinh doanh ca ngân
hàng do phn thu nhp t lãi gim cng nh giá tr ca các khon đu t, kinh
7
doanh chng khoán ca ngân hàng b mt giá. Ri ro lãi sut s đc phân tích c
th hn trong phn tip theo.
1.2 Ri ro lãi sut ti ngân hàng thng mi
1.2.1 Khái nim ri ro lãi sut
Theo Koch, Timothy W., 1995, đã đnh ngha v ri ro lãi sut nh là s thay
đi tim tàng v thu nhp lãi ròng và giá th trng ca vn ngân hàng xut phát t

s thay đi ca mc lãi sut.
Còn theo Fitch, Thomas P., 1997, thì cho rng ri ro lãi sut là ri ro đc thù
s xy ra khi có s thay đi lãi sut th trng mà theo đó s dn đn vic tài sn
sinh li gim giá tr.
Tuy có nhiu khái nim khác nhau nhng các khái nim đu có cùng mt ni
hàm nh nhau là: “Ri ro lãi sut là loi ri ro xut hin khi có s thay đi ca lãi
sut th trng hoc ca nhng yu t có liên quan đn lãi sut dn đn nguy c
bin đng thu nhp và giá tr ròng ca ngân hàng”.
Khi ri ro lãi sut xut hin s làm tng chi phí ngun vn ca ngân hàng;
gim thu nhp t tài sn ca ngân hàng; làm gim giá tr th trng ca tài sn và
vn ch s hu ca ngân hàng.
1.2.2 Nguyên nhân gây ra ri ro lãi sut
1.2.2.1 S không cân xng v k hn ca tài sn n và tài sn có
Nguyên nhân này đc phân tích c th nh sau:
 Trng hp 1: khi k hn ca TSC ln hn k hn ca TSN: ngân hàng huy
đng vn ngn hn đ cho vay, đu t dài hn. Ri ro s tr thành hin thc nu lãi
sut huy đng trong nhng nm tip theo tng lên trong khi lãi sut cho vay và đu
t dài hn không đi.
 Trng hp 2: khi k hn ca TSC nh hn k hn ca TSN: ngân hàng huy
đng vn có k hn dài đ cho vay, đu t ngn hn. Ri ro s tr thành hin thc
nu lãi sut huy đng trong nhng nm tip theo không đi trong khi lãi sut cho
vay và đu t dài hn gim xung.
8
1.2.2.2 Ngân hàng áp dng các loi lãi sut khác nhau trong quá trình
huy đng vn và cho vay
Nguyên nhân này đc phân tích c th nh sau:
 Trng hp 1: Ngân hàng huy đng vn vi lãi sut c đnh đ cho vay, đu
t vi lãi sut bin đi. Khi lãi sut gim, ri ro lãi sut s xut hin vì chi phí lãi
không đi trong khi thu nhp lãi gim làm gim li nhun ca ngân hàng.
 Trng hp 2: Ngân hàng huy đng vn vi lãi sut bin đi đ cho vay, đu

t vi lãi sut c đnh. Khi lãi sut tng, ri ro lãi sut s xut hin vì chi phí lãi
tng trong khi thu nhp lãi không đi làm gim li nhun ca ngân hàng.
1.2.2.3 S không phù hp v khi lng và thi hn gia ngun vn huy
đng vi vic s dng ngun vn đó đ cho vay
Khi ngân hàng không s dng ht ngun vn huy đng ca mình cho vay
hay đu t thì cng gây ri ro lãi sut bi ngân hàng vn phi tr lãi đy đ cho các
khon huy đng ca mình nhng li không th to ra li nhun cao hn t các
khon huy đng này.
Ngoài ra, ri ro lãi sut cng xut hin làm gim li nhun nu ngân hàng
huy đng và cho vay, đu t vi cùng mt khi lng nh nhau nhng huy đng
vi k hn dài hn cho vay, đu t.
1.2.2.4 S không phù hp gia t l lm phát d kin và t l lm phát
thc t.
Khi ngân hàng cp tín dng s hình thành lãi sut cho vay gi là lãi sut cho
vay danh ngha và đc xác đnh nh sau:
Lãi sut danh ngha (%)= Lãi sut thc (%)+ T l lm phát d kin (%)
Do đó nu t l lm phát thc t bin đng ln hn t l lm phát d kin thì
lãi sut thc mà ngân hàng đc hng s gim sút so vi k vng thm chí phát
sinh âm nu t l lm phát thc t cao hn lãi sut ca hp đng vay.
1.2.3 nh hng ca ri ro lãi sut
T nhng nguyên nhân dn đn ri ro lãi sut nêu trên, có th thy nhng
nh hng ca ri ro lãi sut đn hot đng kinh doanh ca ngân hàng nh sau:
9
 Ri ro LS làm tng chi phí ngun vn ca NH:
Nhng thay đi v lãi sut s gây ra nhng bt li v chi phí ca NH. ó là
nu lãi sut th trng tng, đ có th huy đng đc ngun vn t các t chc kinh
t và cá nhân cng nh gi chnâ đc khách hàng thì các ngân hàng buc phi huy
đng vi lãi sut cao hn. iu này làm tng chi phí ngun vn ca ngân hàng.
 Ri ro LS làm gim thu nhp t tài sn ca NH:
Ri ro phát sinh khi lãi sut th trng gim thì các khon cp tín dng mi

ca ngân hàng s buc phi thc hin  mc lãi sut thp hn trc đây và các
khon tín dng hin hành thc hin lãi sut linh hot thay đi theo th trng cng
gim xung. Tác đng này cng tng t đi vi khon khon đu t kinh doanh
ca ngân hàng. Do đó dn đn thu nhp t tài sn ca ngân hàng b gim.
 Ri ro LS làm gim giá tr th trng ca tài sn có và vn ch s hu
ca ngân hàng:
Khi ri ro lãi sut xy ra mà làm phát sinh vic thu nhp t tài sn tng ít hn
chi phí t ngun vn hay thu nhp t tài sn gim nhiu hn chi phí t ngun vn
thì nó s làm gim li nhun ròng ca ngân hàng làm gim vn ch s hu ca ngân
hàng. Ngoài ra vic lãi sut tng s khin cho giá tr th trng ca các trái phiu và
các khon cho vay vi lãi sut c đnh ca ngân hàng b gim giá nh hng đn
toàn b giá tr th trng ca tài sn có và vn ch s hu ca ngân hàng.
1.2.4 o lng ri ro lãi sut
1.2.4.1 o lng ri ro lãi sut bng phng pháp khe h nhy cm lãi
sut
Khi giá tr tài sn nhy cm lãi sut và giá tr ngun vn nhy cm lãi sut
không cân bng, khe h nhy cm lãi sut đc hình thành:
Khe h nhy cm lãi sut (R)= Giá tr TSC nhy cm vi lãi sut (có th
đc đnh giá li) – Giá tr TSN nhy cm vi lãi sut (có th đc đnh giá li)
Mc thay đi li nhun (∆NI) = Khe h nhy cm lãi sut (R) * Mc
thay đi lãi sut (∆I)
10
TSC và TSN ca ngân hàng có th đc phân chia thành các nhóm tài sn
nhy cm vi lãi sut theo các mc k hn, tính trên c s thi hn còn li ca tài
sn. C s ca vic phân loi là da vào mc đ bin đng ca thu nhp lãi (vi
TSC) và chi phí lãi (vi TSN) khi lãi sut th trng thay đi.
TSC nhy cm vi lãi (có th đnh giá li) bao gm:
 Các khon cho vay có lãi sut bin đi.
 Các khon cho vay ngn hn có thi hn di n tháng.
 Các khon cho vay có thi hn còn li di n tháng.

 Chng khoán có thi hn còn li di n tháng (trái phiu chính ph, công ty,
xí nghip,…)
 Tin gi trên th trng liên ngân hàng, tin gi không k hn ti các ngân
hàng khác, các khon đu t tài chính có thi hn còn li di n tháng.
TSN nhy cm vi lãi sut (có th đnh giá li) bao gm:
 Tin gi thanh toán (tin gi không k hn, tin gi giao dch) và tit kim
không k hn ca khách hàng.
 Tin gi có k hn và tit kim có k hn di n tháng
 Các khon cho vay ngn hn trên th trng tin t di n tháng (vay qua
đêm, vay tài chit khu thi hn di n tháng)
Trong mi giai đon k hoch (ngày, tun, tháng…), nu giá tr tài sn nhy
cm lãi sut ln hn giá tr ngun vn nhy cm lãi sut, ta có khe h nhy cm lãi
sut dng hay khe h nhy cm tài sn. Và ngc li, nu giá tr tài sn nhy cm
lãi sut nh hn giá tr ngun vn nhy cm lãi sut, ta có khe h nhy cm lãi sut
âm hay khe h nhy cm n.
 Trng hp R = 0: giá tr tài sn nhy cm lãi sut bng giá tr ngun vn
nhy cm lãi sut. Khi lãi sut tng hay gim cng không làm nh hng đn li
nhun ca ngân hàng.
 Trng hp R > 0: giá tr tài sn nhy cm lãi sut ln hn giá tr ngun vn
nhy cm lãi sut. Khi lãi sut th trng tng, li nhun ca ngân hàng s tng. Và
11
ngc li, khi lãi sut th trng gim, thu nhp t lãi gim nhanh hn chi phí lãi
phi tr, ri ro lãi sut s xut hin làm gim li nhun ca ngân hàng.
 Trng hp R < 0: giá tr tài sn nhy cm lãi sut nh hn giá tr ngun vn
nhy cm lãi sut. Khi lãi sut th trng gim li nhun ca ngân hàng s tng. Và
ngc li, khi lãi sut th trng tng, thu lãi tng chm hn chi phí lãi, ri ro lãi
sut xut hin làm gim li nhun ca ngân hàng.
Tuy nhiên, trong thc t thì phng pháp đo lng này có mt hn ch đó là
m
c đ thay đi lãi sut gia TSN nhy cm lãi sut và TSC nhy cm lãi sut ca

mt ngân hàng là không đng nht vi nhau. iu này đc bit xut hin rõ nét 
các quc gia mà ngân hàng trung ng kim soát hot đng ca h thng tài chính
tin t thông qua các mnh lnh hành chính hay nn kinh t đt nc đang  trong
tình trng khng hong, bt n đnh. Lúc đó vic tính toán s thay đi ca thu nhp
ròng do nh hng ca thay đi lãi sut s đc xác đnh nh sau:
NI = RSA × RA – RSL × RL
Trong đó: NI: thay đi thu nhp ròng
RSA: TSC nhy lãi
RSL: TSN nh
y lãi
RA: thay đi lãi sut tài sn nhy lãi
RL: thay đi lãi sut gun vn nhy lãi
1.2.4.2 o lng ri ro lãi sut bng phng pháp khe h k hn
Phng pháp khe h k hn đo lng mc đ ri ro lãi sut ca ngân hàng
thông qua vic đánh giá mc đ nhy cm ca các giá tr kinh t ca tài sn đi vi
lãi sut. Theo đó mt ngân hàng có giá tr kinh t ca tài sn nhy cm cao vi s
thay đi ca lãi sut thì ngân hàng đó đang có mt mc đ ri ro lãi sut ln vì khi
lãi sut tng hay gim đt ngt thì s nh hng mnh ti giá tr tài sn mà ngân
hàng đang nm gi. Phng pháp này cng đc thc hin da trên các báo cáo tài
chính ca ngân hàng. Tuy nhiên, thay vì quan tâm đn thu nhp ca ngân hàng
trong tng thi k bin đng th thì phng pháp này chú trng đn giá tr hin ti
12
ca tt c dòng tin trong tng lai tác đng đn vn ch s hu th nào. Thc t
cho thy mt ngân hàng có thu nhp dng nhng vn không th hoàn tr đy đ
các khon n ca mình và ngc li.
K hn kinh t ca mt tài sn đc đnh ngha là thc đo tn ti lung tin
ca tài sn này, đc tính trên c s các giá tr hin ti ca nó. K hn kinh t ca
bt c mt chng khoán nào có thu nhp c đnh đc tính bng công thc sau:
D = 1/P
0

x ∑[(t x CF
t
)/(1+r)
t
]
Trong đó :
D: k hn kinh t
P
0
: giá chng khoán ti thi đim t=0
CF
t
: dòng tin nhn đc ti thi đim cui k t
r: Mc lãi sut th trng hin hành ( %/ nm)
Nh vy khi coi ngân hàng nh mt danh mc các TSC và TSN ta có th
tính toán đc k hn kinh t ca TSC (D
A
) và k hn kinh t ca TSN (D
L
). Khi đó
khe h k hn kinh t ca ngân hàng (Duration Gap) có th đc tính toán theo
công thc:
Khe h k hn = K hn ca các TSC – D/(D+E) x K hn kinh t ca
các món n
D-Gap = D
A
- (D/D+E)x D
L
Trong đó: D: Tng n phi tr trong c cu TSN
E : Vn ch s hu

S thay đi giá tr ca vn ch s hu đc tính bng công thc:

E = (D-Gap/1+y)* i* Asset Value
-Trng hp khe h k hn kinh t dng, ngha là TSC nhìn chung là nhy
cm giá hn so vi TSN, do vy khi lãi sut tng (gim), các TSC s gim vi t l
nhiu hn (ít hn) v giá tr so vi TSN và do vy giá tr th trng ca vn ch s
hu (MVE=Market Value of Equity) s gim (tng) mt cách tng ng.
- Trng hp khe h k hn kinh t âm, ngha là TSN nhìn chung là nhy
cm giá hn so vi TSC, do vy khi lãi sut tng (gim), các TSC s gim vi t l
13
ít hn (nhiu hn) v giá tr so vi TSN và do vy giá tr th trng ca vn ch s
hu (MVE=Market Value of Equity) s tng (gim) mt cách tng ng.
1.3 Qun tr ri ro lãi sut
1.3.1 Khái nim qun tr ri ro lãi sut
Theo y ban Basel, qun tr ri ro là mt quá trình liên tc cn đc thc
hin  mi cp đ ca mt t chc tài chính và là yêu cu bt buc đ các t chc
tài chính có th đt đc các mc tiêu đ ra, duy trì kh nng tn ti và s minh
bch v tài chính.
Qun tr RRLS là gim thiu nhng thit hi hay tn tht có th phát sinh t
s bin đng ca lãi sut. Qun tr ri ro lãi sut ti ngân hàng là vic ngân hàng
nhn bit, đnh lng nhng tn tht đang và s gây ra t ri ro lãi sut đ t đó có
th giám sát và kim soát ri ro lãi sut thông qua vic lp nên nhng chính sách,
chin lc s dng các công c phòng nga và hn ch đn mc ti đa nh hng
ca ri ro lãi sut ti các hot đng kinh doanh ca ngân hàng mt cách đy đ,
toàn din và liên tc (Phan Th Thu Hà, 2013).
Qun tr RRLS là vic ngân hàng t chc mt b phn nhm nhn bit, đnh
lng nhng tn tht đang và s xy ra đ t đó có th giám sát và gim thiu ri ro
lãi sut thông qua vic lp nên nhng chính sách, chin lc s dng các công c
phòng nga và hn ch ri ro lãi sut t các hot đng kinh doanh ca ngân hàng
mt cách đy đ, toàn din và liên tc (Rose, 2004).

Tóm li, có th hiu qun tr ri ro lãi sut là quá trình tip cn ri ro mt
cách khoa hc, toàn din và có h thng nhm nhn dng, kim soát, phòng nga và
gim thiu nhng tn tht, mt mát, nhng nh hng bt li ca ri ro lãi sut.
1.3.2 Mc tiêu ca qun tr ri ro lãi sut
Mc tiêu quan trng ca qun tr ri ro lãi sut là hn ch ti mc ti đa kh
nng xy ra ri ro lãi sut ti ngân hàng cng nh ti thiu hóa thit hi mà ngân
hàng phi gánh chu khi ri ro xy ra đ cho dù lãi sut có thay đi th nào thì cng
nm trong tm kim soát ca ngân hàng. Có nh vy ngân hàng mi có th đt đc
14
mc li nhun n đnh cng nh thc hin các mc tiêu phát trin trong dài hn. 
đt đc mc tiêu này ngân hàng cn phi:
 Tp trung phân tích nhng tài sn và n nhy cm nht vi lãi sut. Bi vì
theo s bin đng liên tc ca lãi sut th trng thì nhng loi tài sn và n này
cng thay đi liên tc. Thêm na nhng tài sn và n nhy cm lãi sut này chim
t l đáng k trong c cu danh mc TSN –TSC ca ngân hàng. Nu ngân hàng
không nm rõ đc c cu và cht lng nhng tài sn và n nhy cm vi lãi sut
này thì ngân hàng không th
 có mt chính sách qun tr hp lý và đúng đn đc.
 Duy trì c đnh t l thu nhp lãi ròng cn biên (NIM) sao cho đm bo NIM
phi đt đc mc đ nht đnh đ bo v thu nhp ca ngân hàng trc RRLS.
T l thu nhp lãi ròng cn biên (NIM)= (Thu nhp lãi cho vay và đu t
CK - Chi tr lãi tin gi và n khác)/ Tng tài sn có sinh li bình quân
T l thu nhp lãi cn biên đc các nhà qun tr quan tâm theo dõi vì nó
giúp ngân hàng d báo trc kh nng to lãi ca ngân hàng thông qua vic kim
soát cht tài sn sinh li và vic tìm kim nhng ngun vn có chi phí thp nht.
Qua công thc xác đnh NIM ta thy nu chi phí huy đng vn tng nhanh
hn lãi thu t cho vay và đu t hoc lãi thu t cho vay và đu t gim nhanh hn
chi phí huy đng vn s làm cho NIM b thu hp, ri ro lãi sut ln.
Thông qua vic duy trì t l thu nhp lãi cn biên chúng ta thy rng, vic
phi hp gia qun tr tài sn nhy cm vi lãi sut và ngun vn nhy cm vi lãi

sut phi luôn luôn đc thc hin song song, h tr ln nhau mi có th bo v thu
nhp d kin ca ngân hàng khi ri ro lãi sut.  có th thy rõ hn quan h gia
qun tr tài sn nhy cm vi lãi sut và ngun vn nhy cm vi lãi sut, chúng ta
xem xét k thut phòng chng ri ro lãi sut thông qua vic xác đnh và kim soát
khe h nhy cm lãi sut và vic qun lý khe h k hn ca các ngân hàng.
1.3.3 K thut qun tr ri ro lãi sut
1.3.3.1 Qun tr khe h lãi sut
Ri ro lãi sut xy ra khi có s chênh lch gia lãi sut huy đng và lãi sut
cho vay khi lãi sut th trng thay đi ngoài d kin ca ngân hàng to ra khe h
15
lãi sut làm gim thu nhp ca ngân hàng. Ta có phng pháp qun lý khe h lãi
sut đc tóm tt  bng 1.1.
Bng 1.1: Các kt qu đo lng ri ro lãi sut ca khe h lãi sut
GAP Cu trúc Gap S thay đi lãi sut S thay đi thu nhp ròng
R>0 RSA > RSL Tng Tng
R>0 RSA > RSL Gim Gim
R<0 RSA < RSL Tng Gim
R<0 RSA < RSL Gim Tng
R=0 RSA = RSL Tng Không đi
R=0 RSA = RSL Gim Không đi
(Ngun: Tác gi t tng hp)
 thc hin vic qun lý khe h nhy cm lãi sut, ngân hàng cn tin hành
phân tích k hn, đnh giá li các c hi gn vi nhng tài sn sinh li ca ngân
hàng, nhng khon tin gi cng nh vi nhng khon vn vay trên th trng.
Ti bt c thi đim nào, ngân hàng có th t bo v trc nhng thay đi
ca lãi sut bng cách bo đm cân bng sau:
Giá tr TSC nhy cm lãi sut = Giá tr TSN nhy cm lãi sut
Nh vy t vic đo lng lãi sut bng khe h nhy cm lãi sut, ngân hàng
có th thc hin qun tr khe h lãi sut trong mi trng hp nh sau:
 Khi R = 0: Ri ro lãi sut không xut hin

 Khi R > 0: Ri ro lãi sut gây thit hi cho ngân hàng xut hin khi lãi sut
th trng gim vì NIM gim. Lúc đó, ngân hàng có th không làm gì vì ngh lãi
sut s tng li hoc n đnh; hoc kéo dài k hn ca tài sn hoc thu hp k hn
ca danh mc ngun vn; hoc tng ngun vn nhy cm lãi sut hoc gim tài sn
nhy cm lãi sut
16
 Khi R < 0: Ri ro lãi sut gây thit hi cho ngân hàng xut hin khi lãi sut
th trng tng vì NIM gim. Ngân hàng có th không làm gì vì ngh lãi sut s
gim hoc n đnh; hoc thu hp k hn ca tài sn hoc kéo dài k hn ca danh
mc ngun vn; hoc gim ngun vn nhy cm lãi sut hoc tng tài sn nhy cm
lãi sut.
Nu ngân hàng tin vào kh nng d báo lãi sut ca mình, h thng xuyên
thay đi khe h nhy cm lãi sut, đt ngân hàng vào trng thái nhy cm tài sn
ho
c nhy cm ngun vn. ây gi là phng pháp qun lý khe h nng đng.
Tuy nhiên, chin lc qun lý nng đng buc các ngân hàng phi đi mt
vi nhiu ri ro hn vì kh nng d đoán đúng chiu hng thay đi ca lãi sut rt
thp nên phn ln các ngân hàng ch s dng đ phòng nga ri ro ch không phi
đ tng thu nhp.
Các ngân hàng ln ngày nay thng s dng phn mn công ngh thông tin
đ xác đnh giá tr tài sn nhy cm lãi sut và giá tr ngun vn nhy cm lãi sut
trong nhng khong thi gian khác nhau và qun lý mc đ nhy cm lãi sut da
trên quan đim qun lý ri ro và s nhy cm v ri ro ca nhng ngi qun lý
ngân hàng. Tuy nhiên, k thut qun lý khe h nhy cm lãi sut còn có nhiu hn
ch. S la chn thi gian đ phân tích hoàn toàn tùy theo tng ngân hàng. ng
thi, lãi sut trong hot đng ngân hàng và lãi sut th trng thay đi vi nhng tc
đ khác nhau. Và cui cùng, vic qun lý khe h nhy cm lãi sut không nhm
mc đích bo v giá tr tài sn và đc bit là không bo v đc giá tr ròng ca
ngân hàng.  làm đc vic đó, chúng ta phi đi vào phân tích khe h k hn
Bng 1.2: Tóm tt phng pháp qun tr khe h lãi sut nng đng

D đoán ca ngân
hàng v thay đi
lãi sut
Giá tr khe h
nhy cm lãi
sut ti u
Phn ng ca các
nhà qun lý
Kt qu
Lãi sut th
trng tng
Khe h dng
- Tng tài sn nhy
cm lãi sut
- Gim ngun vn
Thu nhp lãi t tài
sn s tng nhiu
hn chi phí tr lãi
17
nhy cm lãi sut
Lãi sut th
trng gim
Khe h âm
- Gim tài sn nhy
cm lãi sut
- Tng ngun vn
nhy cm lãi sut
Chi phí tr
 lãi cho
các khon n s

gim nhiu hn thu
lãi
(Ngun: Tác gi t tng hp)
1.3.3.2 Qun tr khe h kì hn
c s dng đ khc phc nhc đim ca vic da vào khe h nhy cm
lãi sut đ đánh giá ri ro lãi sut là ch chú trng vào s liu trên s sách k toán
ca vn mà không nghiên cu đy đ tác đng ca ri ro lãi sut đn giá tr th
trng ca vn. Nh đã trình bày thì:

E = (D-Gap/1+y)* i* Asset Value
Trong công tác qun tr ti các ngân hàng đu hng đn duy trì D-Gap=0 đ
đm bo đc giá tr th trng ca vn ch s hu không đi khi lãi sut thay đi.
Vic gi D-Gap=0 đòi hi các ngân hàng phi có s tính toán cn thn, lâu dài, bn
vng trong quá trình hot đng kinh doanh đ đm bo mt t l cân đi gia k
hn kinh t ca TSC và k hn kinh t ca TSN.
Mc dù các ngân hàng có th s dng công c khe h k hn đ nâng cao
kh nng qun tr RRLS ti ngân hàng nhng nó vn tn ti mt s hn ch: rt khó
khn trong vic tìm kim các tài sn, ngun vn có k hn hoàn vn và k hn hoàn
tr phù hp vi yêu cu ca ngân hàng. i vi mt s loi tài khon không th xác
đnh đc chính xác mô hình lung tin vào ra làm cho vic tính k hn hoàn tr,
k hn hoàn vn rt khó khn. Tuy nhiên, nó vn đc s dng đ giúp các ngân
hàng hn ch ri ro lãi sut.
1.3.3.3 S dng các công c phái sinh
 Hp đng kì hn
Hp đng k hn lãi sut (Forward Rate Agreement) là mt tho thun gia
hai đi tác đ cht c đnh lãi sut vi mt lng tin gc danh ngha cho mt k