bài giảng phân loại của bloom định luật hướng vào kỹ năng tư duy mức độ cao

PHÂN LOẠI CỦA
PHÂN LOẠI CỦA
BLOOM
BLOOM
ĐỊNH HƯỚNG VÀO
KỸ NĂNG TƯ DUY MỨC ĐỘ CAO

BẢNG PHÂN LOẠI CỦA BLOOM
Benjamin Bloom, giáo sư trường đại học
Chicago, đã công bố kết quả nổi tiếng của ông
“Sự phân loại các mục tiêu giáo dục” (1956),
trong đó nêu ra 6 mức độ nhận thức. Sau đây là
bảng phân loại của ông.

Đánh giá
Tổng hợp
Phân tích
Vận dụng
Hiểu
Biết
Các kỹ năng tư duy
Các kỹ năng tư duy

Bi
Bi
ết
ết


Nhớ và nhắc lại chính xác những kiến thức đã học

•
Nhớ là cần thiết cho tất các mức độ tư duy.
•
Nhớ ở đây được hiểu là nhớ lại những kiến thức đã học
một cách máy móc và nhắc lại.
•
Những hoạt động tương ứng với mức độ biết có thể là xác
định, đặt tên, liệt kê, đối chiếu hoặc gọi tên.
Một ví dụ cho mức tư duy này là khi giáo viên yêu cầu học
viên kể tên các ngày trong tuần.

Hiểu
Hiểu


•
Hiểu là mức độ khá gần với biết nhưng ở đây học viên phải có khả
năng hiểu thấu đáo ý nghĩa của kiến thức.
•
Hiểu không đơn thuần là nhắc lại cái gì đó. Học viên phải có khả
năng diễn đạt khái niệm theo ý hiểu của họ.
•
Những hoạt động tương ứng với mức độ hiểu có thể là diễn giải,
tổng kết, kể lại, viết lại theo cách hiểu của mình.
Một ví dụ của mức độ hiểu đó là khi giáo viên yêu cầu học viên kể
lại truyện “Tấm Cám”….
Là khả năng hiểu, diễn dịch, diễn giải, giải thích sự kiện hiện
tượng bằng ngôn ngữ của chính mình.

Vận dụng
Vận dụng


•
Vận dụng là bắt đầu của mức tư duy sáng tạo. Tức là vận dụng
những gì đã học vào đời sống hoặc một tình huống mới.
•
Vận dụng có thể được hiểu là khả năng sử dụng kiến thức đã học
trong những tình huống cụ thể hay tình huống mới.
•
Những hoạt động tương ứng với mức tư duy vận dụng có thể là
chuẩn bị, sản xuất, giải quyết, vận hành
Một ví dụ về hoạt động vận dụng đó là khi giáo viên đưa cho học viên
các bản hướng dẫn viết và yêu cầu “Dựa trên kiến thức đã học, biện
pháp nào là phù hợp trong trường hợp này?”
Năng lực sử dụng thông tin và chuyển đổi kiến thức từ dạng này sang
dạng khác (Sử dụng những kiến thức đã học trong hoàn cảnh mới).

Phân tích
Phân tích


•
Ở mức độ này đòi hỏi khả năng phân loại.

•
Phân tích là khả năng phân nhỏ đối tượng thành các hợp phần cấu
thành để hiểu rõ hơn cấu trúc của nó.
•

Các hoạt động liên quan đến mức độ phân tích có thể là vẽ biểu đồ,
lập dàn ý, phân biệt hoặc chia nhỏ các thành phần.
Một ví dụ của mức độ phân tích là khi giáo viên hỏi học sinh “Nguyên
nhân của chiến tranh thế giới thứ II và ảnh hưởng của nó đến đời
sống của người dân Việt Nam?”.
Là khả năng nhận biết chi tiết, phát hiện và phân biệt các bộ phận cấu thành
của thông tin hay tình huống, giải thích mối quan hệ giữa các thành phần đó.

Tổng hợp
Tổng hợp


•
Ở mức độ này học viên phải sử dụng những gì đã học để tạo ra hoặc
sáng tạo một cái gì đó hoàn toàn mới.
•
Tổng hợp liên quan đến khả năng kết hợp các phần cùng nhau để tạo
một dạng mới.
•
Các hoạt động liên quan đến mức độ tổng hợp có thể gồm: thiết kế,
đặt kế hoạch, tạo hoặc sáng tác.
Một ví dụ hoạt động ở mức độ tổng hợp đó là khi giáo viên yêu cầu
học sinh “Điều gì sẽ xảy ra nếu trái đất không có vi sinh vật?”
Là khả năng hợp nhất các thành phần để tạo thành một tổng
thể/sự vật mới.

Đánh giá
Đánh giá
•
Đánh giá là khả năng phán xét giá trị của đối tượng.

•
Để sử dụng đúng mức độ này, học viên phải có khả năng giải
thích tại sao sử dụng những lập luận giá trị để bảo vệ quan điểm.

•
Những hoạt động liên quan đến mức độ đánh giá có thể là: biện
minh, phê bình hoặc rút ra kết luận.
Một ví dụ liên quan đến mức độ đánh giá là khi giáo viên hỏi học
sinh tại sao nên hay không nên huỷ bỏ hình phạt tử hình?
Là khả năng phán xét giá trị hoặc sử dụng thông tin theo các tiêu chí thích hợp. (Sử
dụng một bộ tiêu chí do người học tự đặt ra để đưa ra những nhận xét hợp lý. Hỗ trợ
đánh giá bằng lý do/lập luận).

Lang Liêu là ai?

Nhà vua đã yêu cầu các hoàng tử làm gì?

Lang Liêu đã làm những bánh gì? từ những
nguyên liệu nào?


Truyện "Bánh trưng bánh dày”
Truyện "Bánh trưng bánh dày”


có thể sử dụng
có thể sử dụng
để kích thích tư duy học sinh theo những
để kích thích tư duy học sinh theo những
mức độ khác nhau…

mức độ khác nhau…
Nhớ

Hiểu

Các nàng tiên đã dạy Lang Liêu làm bánh như
thế nào?

Hãy kể lại theo trình tự những sự kiện chính
của câu chuyện.

Vận dụng

Theo hướng dẫn trong chuyện có thể làm bánh
trưng/bánh dày như thế nào?

Phân tích

Hãy so sánh bánh của Lang Liêu với lễ
vật của các hoàng tử khác.

Những dạng bánh nào có thành phần
tương tự như bánh trưng, bánh dày?

Tổng hợp

Viết hoặc vẽ một câu chuyện về một loại
bánh có ý nghĩa tượng trưng khác (bánh
trôi, bánh phu thê…).


Viết tiếp câu chuyện khi Lang Liêu hướng
dẫn người dân cách cấy trồng lúa nước.

Đánh giá

Tại sao Nhà vua lại ưng ý với lễ vật của Lang
Liêu?

Nếu trong trường hợp của Lang Liêu, anh (chị)
sẽ chọn lễ vật gì? Tại sao?

Tại sao Lang Liêu lại nhận được sự giúp đỡ của
các nàng tiên trong khi các hoàng tử khác thì
không?

Các mức độ nắm vững kiến thức
Mức
độ
Yêu cầu Những hoạt động
tương ứng
Ví dụ
1.
Biết
Nhớ và nhắc lại
chính xác một cách
máy móc những
kiến thức đã học
Xác định, nhận
biết, gọi tên, liệt
kê, đối chiếu,

phân biệt, nhớ
lại, định vị
Hãy nêu định
nghĩa liên kết
cộng hoá trị,
liên kết ion.
2.
Hiểu
Hiểu vấn đề, biết
diễn giải, giải thích
sự kiện, hiện tượng
bằng ngôn ngữ của
chính mình
Diễn giải, giải
thích, kể lại, viết
lại theo cách hiểu
của mình, lấy ví
dụ
Vì sao các
nguyên tử lại
liên kết với
nhau.

Mức
độ
Yêu cầu Những hoạt động
tương ứng
Ví dụ
3.
Vận

dụng
Sử dụng những
kiến thức đã học
vào đời sống
hoặc một tình
huống mới.
Giải thích, giải quyết,
diễn dịch, dự đoán, tính
toán, thao tác, áp dụng,
sản xuất, vận hành theo
lý thuyết
Vận dụng kiến thức
về độ bền của liên
kết giải thích tính
axit của HCl lớn
hơn HF.
4.
Phân
tích
Khả năng phân
nhỏ đối tượng
thành các hợp
phần cấu thành
để hiểu rõ hơn
cấu trúc của nó.
Phân loại, chỉ ra sự
khác biệt, so sánh, lựa
chọn, vẽ biểu đồ, lập
dàn ý, nhận biết chi
tiết, phát hiện và phân

biệt các bộ phận cấu
thành, giải thích mối
quan hệ giữa các thành
phần đó.
- Nguyên nhân của
chiến tranh thế giới
thứ II và ảnh hưởng
của nó đến đời sống
của người dân Việt
Nam?
- Vì sao aminoaxit
có tính chất lưỡng
tính ?

Mức
độ
Yêu cầu Những hoạt động
tương ứng
Ví dụ
5.
Tổng
hợp
Có khả năng hợp
nhất các thành phần
để tạo thành một
tổng thể mới; sử
dụng những gì đã
học để tạo ra một cái
gì đó hoàn toàn
mới.

Tổng luận, viết báo
cáo, tổng kết, thiết
kế, tổ chức, lập kế
hoạch, sáng tác.
- Điều gì sẽ xảy ra
nếu trái đất không
có vi sinh vật?
- Lập bảng tổng
kết về các
hyđrocacbon.
6.
Đánh
giá
Có khả năng phán
xét giá trị của đối
tượng hoặc sử dụng
thông tin theo các
tiêu chí thích hợp.

Nhận xét, phán xét,
định giá, xếp loại, lựa
chọn, bảo vệ, bào
chữa, biện minh,
tranh luận, kết luận,
phê bình hoặc rút ra
kết luận
- Nên hay không
nên huỷ bỏ hình
phạt tử hình?
- Phương pháp

đàm thoại có
những ưu và
nhược điểm gì?