B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
OÀN NGC HÀ
XÂY DNG B TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ SC MNH NHÃN
HIU DOANH NGHIP TRONG PHNG PHÁP
INTERBRAND DÀNH CHO LNH VC GIÁO DC VÀ
ÀO TO ÂM NHC TI THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
Tp H Chí Minh, nm 2015
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
OÀN NGC HÀ
XÂY DNG B TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ SC MNH NHÃN
HIU DOANH NGHIP TRONG PHNG PHÁP
INTERBRAND DÀNH CHO LNH VC GIÁO DC VÀ
ÀO TO ÂM NHC TI THÀNH PH H CHÍ MINH
CHUYÊN NGÀNH: THM NH GIÁ
MÃ S: 60310105
LUN VN THC S KINH T PHÁT TRIN (THM NH GIÁ)
NGI HNG DN KHOA HC:
GS.TS. H C HÙNG
Tp H Chí Minh, nm 2015
LI CAM OAN
Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tác gi. Các s liu và
trích dn trong lun vn đc s dng t các ngun xác thc. Kt qu nêu trong lun vn là
trung thc và cha đc công b trong bt k công trình nghiên cu nào khác.
Hc viên cao hc
oàn Ngc Hà
DANH MC BNG BIU
Stt Tên bng Trang
Bng 1.1 7 yu t sc mnh nhãn hiu ca Interbrand 3
Bng 2.1
c tính giá tr kinh t gia tng do tài sn vô hình mang li 22
Bng 2.2
Mu chm đim sc mnh nhãn hiu ca Interbrand 24
Bng 2.3
10 yu t sc mnh nhãn hiu ca Interbrand 27
Bng 2.4
So sánh phng pháp thu nhp tng và phng pháp Interbrand 29
Bng 4.1
S lng ngi tiêu dùng bit đn nhãn hiu giáo dc và đào to âm nhc 45
Bng 4.2
Kt qu kho sát phân theo tui – Gi
i tính – Hôn nhân 83
Bng 4.3
Kt qu kho sát theo Thu nhp 84
Bng 4.4
Tính dn đu ca nhãn hiu theo đánh giá ca ngi tiêu dùng 84
Bng 4.5
Bng c tính dòng thu nhp ròng t tài sn vô hình nm 2014 46
Bng 4.6
Bng ch s vai trò nhãn hiu Sui Nhc 47
Bng 4.7
Bng phân tích sc mnh nhãn hiu Sui Nhc 48
Bng 4.8
ánh giá đim s tính dn đu 49
Bng 4.9
ánh giá đ
im s tính n đnh 49
Bng 4.10
ánh giá đim s gii hn đa lý 50
Bng 4.11
Tng doanh s nhãn hiu Sui Nhc (2011-2014) 51
Bng 4.12
ánh giá đim s xu hng 51
Bng 4.13
ánh giá đim s nhng h tr 52
Bng 4.14
ánh giá đim s bo h nhãn hiu 53
Bng 4.15
Sut chit khu nhãn hiu theo phng pháp Interbrand 54
DANH MC HÌNH
Stt Tên hình Trang
Hình 1.1 Khung phân tích 7
Hình 2.1
Phng pháp tip cn thm đnh giá nhãn hiu ca Interbrand 20
Hình 2.2
Quan h gia đim s sc mnh nhãn hiu và sut chit khu nhãn hiu 26
Hình 4.1
S ph bin ca phng pháp Interbrand ti Vit Nam 35
Hình 4.2
Nguyên nhân dn đn phng pháp Interbrand cha đc s dng rng rãi 36
Hình 4.3
Các khó khn khi chn phng pháp Interbrand ti Vit Nam 36
Hình 4.4
Tính dn đu ca nhãn hiu trong lnh v
c giáo dc và đào to âm nhc 40
Hình 4.5
Tính n đnh ca nhãn hiu trong lnh vc giáo dc và đào to âm nhc 41
Hình 4.6
Th trng trong lnh vc giáo dc và đào to âm nhc 41
Hình 4.7
a lý trong lnh vc giáo dc và đào to âm nhc 42
Hình 4.8
Xu hng ca nhãn hiu trong lnh vc giáo dc và đào to âm nhc 43
Hình 4.9
Nhng h tr trong lnh vc giáo dc và đào t
o âm nhc 44
Hình 4.10
Bo h trong lnh vc giáo dc và đào to âm nhc 44
Hình 4.11
Thng kê s lng ngi đã chn tham gia chng trình đào to ca doanh
nghip khi bt đu hc v âm nhc
45
Hình 4.12
T trng tính dn đu ca nhãn hiu gia các doanh nghip cùng ngành
theo đánh giá ca ngi tiêu dùng
46
Hình 4.13
Các yu t nh hng đn ch s vai trò nhãn hiu 47
DANH MC T VIT TT
BSS
: Brand Strength Score - im s sc mnh nhãn hiu
CAPM
: Capital Asset Pricing Model - Mô hình đnh giá tài sn vn
CF
: Cash Flow - Dòng tin
CPI
: Consumer Price Index - Ch s giá tiêu dùng
EBIT
: Earnings Before Interest and Taxes - Li nhun trc thu và lãi vay
EVA
: Economic Value Added - Giá tr kinh t tng thêm
FCFF
: Free Cash Flow to Firm - Dòng tin doanh nghip
GDP
: Gross Domestic Product - Tng sn phm quc ni
IAS
: International Accounting Standards - Chun mc k toán quc t
ITA
: International Trademark Association - Hip hi nhãn hiu thng mi quc t
NH
: Nhãn hiu
PP
: Phng pháp
PV
: Present Value - Giá tr hin ti
RBI
: Role of Brand Index - Ch s vai trò ca nhãn hiu
RIR
: Reinvestment Rate - T l tái đu t
SCK
: Sut chit khu
TG
: Thm đnh giá
TV
: Thm đnh viên
TPCP
: Trái phiu chính ph
TSVH
: Tài sn vô hình
VAS
: Vietnamese Accounting Standards - Chun mc k toán Vit Nam
WACC
: Weighted Average Cost of Capital - Chi phí s dng vn bình quân
WIPO
: World Intellectual Property Organization - T chc s hu trí tu th gii
TÓM TT
Ngày nay, thm đnh giá tr nhãn hiu trc ht đóng vai trò quan trng trong vic
xác đnh chính xác giá tr nhãn hiu phc v cho các hot đông mua bán, nhng quyn,
góp vn… ca doanh nghip. Thm đnh giá nhãn hiu còn giúp cho các nhà qun tr xác
đnh v th, kh nng cnh tranh ca doanh nghip. ã có nhiu phng pháp đc ng
dng đ xác đnh giá tr nhãn hiu, phn ln các phng pháp d
a vào kt qu kho sát tâm
lý, hành vi ngi tiêu dùng hoc nhng phng pháp da vào các t s tài chính. Nm
1988, Interbrand, ln đu tiên gii thiu mt phng pháp đnh giá nhãn hiu trên c s kt
hp c hai yu t th trng và tài chính. i vi phng pháp Interbrand, đ đánh giá đúng
đc giá tr ca mt nhãn hiu, phi tìm hiu đc “Sc mnh nhãn hiu” ca nhãn hiu đó
và nhng yu t nào tác đng.
Trong nhng nm gn đây, ngành giáo dc và đào to đang đóng mt vai trò quan
trng và đc bit là giáo dc và đào to trong ngành âm nhc đang phát trin mnh. Các
doanh nghip hot đng trong lnh vc này trên đa bàn thành ph H Chí Minh đang gp
nhiu khó khn trong vic mua bán, nhng quyn và góp vn vì không thng nht trong
đnh giá nhãn hiu gây nên sai lch ln gia giá tr
đnh giá và giá tr th trng ca doanh
nghip.
Kt qu ca nghiên cu, đ tài đã xây dng b tiêu chí đánh giá đim s sc mnh
nhãn hiu trong lnh vc giáo dc và đào to âm nhc ti thành ph H Chí Minh và nhn
dng đc các yu t và t trng đóng góp ca nhng yu t này vào đim s sc mnh
nhãn hiu.
tài cng đã ng dng b tiêu chí đánh giá đim s sc mnh nhãn hiu vào
thm đnh giá nhãn hiu Sui Nhc, mt nhãn hiu đang hot đng trong lnh vc giáo dc
và đào to âm nhc ti Thành Ph H Chí Minh và xác đnh đc giá tr nhãn hiu Sui
Nhc là 7.114.335.469 đng.
MC LC
CHNG 01. GII THIU NGHIÊN CU 1
1.1. LÝ DO CHN TÀI 1
1.2. MC TIÊU NGHIÊN CU TÀI 2
1.3. CÂU HI NGHIÊN CU 2
1.4. I TNG NGHIÊN CU 2
1.5. PHM VI NGHIÊN CU 3
1.6. CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY V SC MNH NHÃN HIU 3
1.7. KHUNG PHÂN TÍCH 6
1.8. CU TRÚC BÁO CÁO 8
CHNG 02. C S LÝ LUN V NHÃN HIU, THM NH GIÁ TR NHÃN HIU VÀ
SC MNH NHÃN HIU TRONG PHNG PHÁP INTERBRAND 9
2.1. KHÁI NIM NHÃN HIU VÀ CÁC THÀNH PH
N CA NHÃN HIU 9
2.1.1. Lch s ca nhãn hiu 9
2.1.2. Khái nim nhãn hiu 9
2.1.3. Các thành phn ca nhãn hiu 11
2.2. KHÁI NIM – MC ÍCH THM NH GIÁ NHÃN HIU 13
2.2.1. Thm đnh giá nhãn hiu đu tiên ca Rank Hovis McDougall 13
2.2.2. Khái nim thm đnh giá nhãn hiu 14
2.2.3. Mc đích ca thm đnh giá nhãn hiu 14
2.3. C S THM NH GIÁ NHÃN HIU 15
2.3.1. C s giá tr th trng 15
2.3.2. C s giá tr
phi th trng 15
2.4. BA CÁCH TIP CN TRONG THM NH GIÁ NHÃN HIU THEO TIÊU CHUN
THM NH GIÁ S 13 15
2.4.1. Cách tip cn th trng 16
2.4.2. Cách tip cn chi phí 16
2.4.3. Cách tip cn thu nhp 18
2.5. PHNG PHÁP INTERBRAND TRONG THM NH GIÁ NHÃN HIU 19
2.5.1. S ra đi và nhng ng dng ca phng pháp Interbrand trong thm đnh giá nhãn hiu
19
2.5.2. Quy trình thm đnh giá nhãn hiu bng phng pháp Interbrand 20
2.5.2.1. Phân khúc nhãn hiu 20
2.5.2.2. Phân tích tài chính 21
2.5.2.3. Phân tích nhu cu 22
2.5.2.4. Phân tích sc mnh nhãn hiu 23
2.5.2.5. Tính toán giá tr hin ti ròng ca nhãn hiu mang li 27
2.5.3. S thay đi các ch tiêu đánh giá đim sc mnh nhãn hiu ca Interbrand nm 2010 27
2.5.4. u và nhc đim ca phng pháp Interbrand 28
2.5.4.1. u đim 28
2.5.4.2. Nhc đim 28
2.6. SO SÁNH PHNG PHÁP THU NHP TNG THÊM THEO TIÊU CHUN THM
NH GIÁ S 13 VÀ PHNG PHÁP INTERBRAND. 28
KT LUN CHNG 02 29
CHNG 03. PHNG PHÁP NGHIÊN CU 30
3.1. TIÊU CHÍ PHÂN TÍCH CÁC YU T VÀ ÁNH GIÁ IM S SC MNH NHÃN
HIU. 30
3.2. C S XÂY DNG B TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ IM S SC MNH NHÃN HIU VÀ
XÁC NH DOANH NGHIP NG DNG THM NH GIÁ NHÃN HIU 30
3.3. GI THUYT NGHIÊN CU 31
3.4. CÁCH THU THP VÀ KHO SÁT 31
3.5. MÔ T B D LIU, CÁCH TRÍCH XUT D LIU 31
3.5.1. i vi d liu s cp 31
3.5.2.
i vi d liu th cp 32
3.6. PHNG PHÁP PHÂN TÍCH 33
3.7. CÔNG C PHÂN TÍCH 33
KT LUN CHNG 03 34
CHNG 04. PHÂN TÍCH VÀ NG DNG CÁC YU T TÁC NG N SC MNH
NHÃN HIU THEO PHNG PHÁP INTERBRAND TRONG LNH VC GIÁO DC VÀ
ÀO TO ÂM NHC TI THANH PH H CHÍ MINH 35
4.1. THC TRNG VN DNG PHNG PHÁP INTERBRAND TRONG HOT NG
THM NH GIÁ NHÃN HIU HIN NAY VIT NAM 35
4.2. HÀNH LANG PHÁP LÝ VIT NAM LIÊN QUAN
N PHNG PHÁP THM NH
GIÁ NHÃN HIU (TSVH) VÀ XÂY DNG VÀ PHÁT TRIN VN HÓA, CON NGI
VIT NAM 37
4.2.1. Hành lang pháp lý vit nam liên quan đn phng pháp thm đnh giá nhãn hiu (TSVH)
37
4.2.2. Xây dng và phát trin vn hóa, con ngi Vit Nam 37
4.3. PHÂN TÍCH CÁC YU T TÁC NG N SC MNH NHÃN HIU DOANH
NGHIP VÀ XÂY DNG B TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ IM S 38
4.3.1. Khái quát ngành giáo dc và đào to âm nhc 38
4.3.2. Phân tích các yu t tác đng đn sc mnh nhãn hiu doanh nghip và xây dng b tiêu
chí đánh giá đim s trong lnh vc giáo dc và đào to âm nhc ti thành ph h chí minh trên
c s phng pháp Interbrand. 39
4.4. THM NH GIÁ NHÃN HIU SUI NHC THEO PHNG PHÁP INTERBRAND . 45
4.4.1. Bc 1. Phân khúc th trng 45
4.4.2. Bc 2. Phân tích tài chính doanh nghip 46
4.4.3. Bc 3. Xác đnh ch s vai trò nhãn hiu 47
4.4.4. B
c 4. Xác đnh sut chit khu nhãn hiu 48
4.4.5. Bc 5. Xác đnh giá tr nhãn hiu sui nhc 54
KT LUN CHNG 04 54
CHNG 05. KT LUN VÀ KIN NGH 56
5.1. KT LUN 56
5.2. KIN NGH 56
TÀI LIU THAM KHO 59
PH LC 01. BNG CÂU HI 61
PH LC 02. B TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ IM S SC MNH NHÃN HIU 80
PH LC 04. H
S BETA DOANH NGHIP SUI NHC 85
PH LC 05. CHI PHÍ S DNG VN BÌNH QUÂN 92
PH LC 06. GIÁ TR NHÃN HIU SUI NHC 94
1
CHNG 01.
GII THIU NGHIÊN CU
1.1. LÝ DO CHN TÀI
Nhãn hiu là mt trong nhng yu t quan trng góp phn to nên kh nng thâm nhp
th trng, thu hút khách hàng, cnh tranh và to dng uy tín cho doanh nghip. Chính vì vy,
nhãn hiu là mt tài sn quan trng ca doanh nghip. Tuy nhãn hiu thc s là mt tài sn
quan trng ca riêng doanh nghip, giá tr ca tài sn vô hình này li là mt n s khó tìm và
đc bit trong lnh vc giáo dc và đào t
o âm nhc. Thm đnh giá tr nhãn hiu trc ht
đóng vai trò quan trng trong vic xác đnh chính xác giá tr nhãn hiu phc v cho các hot
đng mua bán, nhng quyn, góp vn… ca doanh nghip. Thm đnh giá nhãn hiu còn
giúp cho các nhà qun tr xác đnh v th, kh nng cnh tranh ca doanh nghip.
ã có nhiu phng pháp đc ng dng đ xác đnh giá tr nhãn hiu, phn ln các
phng pháp d
a vào kt qu kho sát tâm lý, hành vi ngi tiêu dùng hoc nhng phng
pháp da vào các t s tài chính. Nm 1988, Interbrand – mt tp đoàn hàng đu trong lnh
vc đnh giá, t vn xây dng nhãn hiu trên toàn th gii, đc thành lp nm 1974 ti Anh
– ln đu tiên gii thiu mt phng pháp đnh giá nhãn hiu trên c s kt hp c hai yu t
th trng và tài chính (sau đây gi tt là ph
ng pháp Interbrand).
i vi phng pháp Interbrand, đ đánh giá đúng đc giá tr ca mt nhãn hiu,
phi tìm hiu đc “Sc mnh nhãn hiu” ca nhãn hiu đó và nhng yu t nào tác đng.
Tuy nhiên, các yu t tác đng nh th nào đn sc mnh nhãn hiu vn còn là công vic ca
cá nhân các chuyên gia, đòi hi s nghiên cu rt k càng và cn trng nhng li thng cho
các k
t qu gây nhiu tranh cãi. Bên cnh đó, vic áp dng các phng pháp Interbrand và
xác đnh sc mnh nhãn hiu còn tùy vào tng cá nhân ngi đánh giá, vn bn pháp lut liên
quan còn thiu và không c th.
Ngày nay, kinh t và xã hi đã phát trin, ngành giáo dc và đào to đang đóng mt
vai trò quan trng. c bit, giáo dc và đào to trong ngành âm nhc đang phát trin mnh
trong các nm gn đây. Các doanh nghip hot đng trong lnh v
c này trên đa bàn thành
ph H Chí Minh đang gp nhiu khó khn trong vic mua bán, nhng quyn và góp vn vì
không thng nht trong đnh giá nhãn hiu trong lnh vc giáo dc và đào to âm nhc gây
nên sai lch ln gia giá tr đnh giá và giá tr th trng ca doanh nghip. Nhng sai lch
này tim n bt li cho doanh nghip trong ngành giáo dc và đào to âm nhc khi tin hành
các hot đng liên quan đn nhãn hiu.
2
Xut phát t đòi hi bc xúc ca thc t ca các doanh nghip, trong phm vi hn ch
đ tài này, tác gi đã chn vn đ “Xây dng b tiêu chí đánh giá sc mnh nhãn hiu doanh
nghip trong phng pháp Interbrand dành cho lnh vc giáo dc và đào to âm nhc ti
Thành ph H Chí Minh” làm đi tng nghiên cu.
1.2. MC TIÊU NGHIÊN CU TÀI
Theo phng pháp interbrand đ thm đnh giá tr nhãn hi
u, phi tin hành phân tích
sc mnh nhãn hiu da trên đim s sc mnh nhãn hiu. Và nh phng pháp Interbrand
thì bao gm by yu t là tính dn đu, tính n đnh, th trng, đa lý, xu hng nhãn hiu,
hot đng h tr và bo h nhãn hiu.
Trong lnh vc giáo dc âm nhc ti Thành ph H Chí Minh, nhân t nào giúp đánh
giá đc by yu t này m
t cách tt nht và hiu qu nht? Vì vy mc tiêu nghiên cu đ
tài là:
Xây dng b tiêu chí đánh giá đim s sc mnh nhãn hiu doanh nghip trong lnh
vc giáo dc và đào to âm nhc ti Thành ph H Chí Minh trên c s phng pháp
Interbrand.
ng dng b tiêu chí đánh giá đim s sc mnh nhãn hiu doanh nghip trong lnh
vc giáo dc và
đào to âm nhc ti Thành ph H Chí Minh trong thm đnh nhãn
hiu Sui Nhc.
1.3. CÂU HI NGHIÊN CU
đánh giá đim s sc mnh nhãn hiu doanh nghip trong lnh vc giáo dc và đào
to âm nhc ti Thành ph H Chí Minh các chuyên gia trong ngành cn c trên
nhng yu t nào?
ng dng b tiêu chí này vào thm đnh giá nhãn hiu bng phng pháp Interbrand
cho nhãn hi
u Sui Nhc cho kt qu nh th nào?
1.4. I TNG NGHIÊN CU
o lng mc đ tác đng ca các yu t lên sc mnh nhãn hiu trong phng pháp
Interbrand:
3
Bng 1.1 7 yu t sc mnh nhãn hiu ca Interbrand
Yu t sc mnh nhãn hiu im s sc mnh nhãn hiu
Tính dn đu 25
Tính n đnh 15
Th trng 10
a lý 25
Xu hng nhãn hiu 10
Hot đng h tr 10
Bo h nhãn hiu 5
Sc mnh nhãn hiu 100
Ngun: Interbrand, 2010.
1.5. CÁC GII HN CA NGHIÊN CU
Phm vi nghiên cu ch phân tích tác đng ca các yu t lên sc mnh nhãn hiu.
Phm vi kho sát là các doanh nghip hot đng trong lnh vc giáo dc và đào to âm
nhc ti Thành ph H Chí Minh.
Phm vi không gian: nghiên cu ch thc hin ti Thành ph H Chí Minh.
Phm vi thi gian: t tháng 10 nm 2014, đn tháng 3 nm 2015.
1.6. TNG QUAN CÁC NGHIÊN C
U THC NGHIM V SC MNH NHÃN
HIU
Giá tr nhãn hiu: có đc chú trng hn trong ngành dch v? Balaji C. Krishnan &
Michael D. Hartline (2001).
Trong khi giá tr nhãn hiu ca tài sn hu hình nhn đc s quan tâm trong các
nghiên cu, hiu bit c bn v bn cht ca giá tr nhãn hiu cho ngành dch v vn cha
đc phát trin. Phn ln s hiu bit v giá tr nhãn hiu cho dch v
đc da trên lý thuyt
hoc nhng bng chng c th. Hn na, gi đnh v s khác bit gia giá tr nhãn hiu ca
các yu t vt tri nh kh nng tìm kim, kinh nghim, hay lòng tin vn cha đc kim
chng. Mc tiêu ca nghiên cu này nhm kim chng tm quan trng ca giá tr nhãn hiu
cho sn phm d
ch v hn là các sn phm hu hình, đ kim tra s khác bit ca giá tr nhãn
hiu cho sn phm dch v chi phi bi yu t tìm kim, kinh nghim và tín nhim có th xác
đnh bng các bin pháp kim tra thc nghim, và kim tra s nh hng ca tt c nhng
hiu bit v sn phm ca khách hàng ti giá tr nhãn hiu trên toàn b dòng sn ph
m. i
lp vi các hc thuyt, kt qu cho thy giá tr nhãn hiu quan trng hn đi vi các sn
4
phm hu hình hn là các sn phm dch v. Nghiên cu này nhn mnh tm quan trng ca
vic kim chng thc nghim nhng ý kin trong sách v da trên gi thuyt hay bng chng
thc nghim. Thêm vào đó, nghiên cu ca chúng tôi h tr các lun đim ca Agarwal và
Rao (1996) rng giá tr nhãn hiu có th đo lng bng mt vài sn phm và nhng câu h
i
đn gin trong nhng nghiên cu trc đó. Nhng cách tìm kim d liu đn gin này d
dàng chng nhn ngi tr li không phi tr li nhng câu hi khó đòi hi phi tp trung
cao.
Thm đnh giá nhãn hiu: hoàn thin phng pháp Interbrand trên c s nhn đnh
ca ngi têu dùng. Yizheng Jia & Wensong Zhang (2013):
Bi vì các khái nim v vn ch s hu nhãn hiu đc đ
nh ngha mt cách m h
trong các tài liu khoa hc và xác đnh t nhng quan đim khác nhau. Mc tiêu ca nghiên
cu này là đ xây dng mt mô hình ti u Interbrand da trên quan đim ca ngi tiêu
dùng v giá tr nhãn hiu. Trong bài báo này, bng cách phân tích các mô hình đánh giá giá
tr nhãn hiu Interbrand và tìm ra khim khuyt ca mô hình, chúng tôi đã xây dng mt mô
hình toàn din v đánh giá giá tr nhãn hiu mà chúng tôi tin là có kh nng c tính c vn
ch
s hu nhãn hiu chính xác hn và hin th các ngun vn ch s hu nhãn hiu, và sau
đó, đa nhãn hiu Haier là mt ví d đ thc hin mt phân tích thc nghim ca mô hình ti
u. Kt qu thc nghim cho thy rng vic đánh giá kt qu so sánh vi mô hình Interbrand
là khách quan và toàn din hn.
óng góp ch yu ca nghiên cu là làm phong phú thêm giá tr nhãn hiu ca ngi
tiêu dùng d
a trên cung cp và phân tích thc nghim ca mô hình mi. Bng vic xem xét
tài liu, chúng ta có th thy rng đó không phi là mt phng pháp toàn din và có h
thng đc tích hp vi các yu t tài chính, yu t th trng và các yu t tiêu dùng và mt
dng c đ đo lng giá tr nhãn hiu t mt quan đim khách hàng đã đc thiu. Trong bài
báo này, đ xut mô hình có u đ
im là khc phc các đim yu ca phng pháp Interbrand
và kt hp các quan đim ca ngi tiêu dùng và quan đim tài chính vi nhau bng cách c
gng c tính giá tr nhãn hiu và hin th các ngun có giá tr.
Mt s đóng góp na trong nghiên cu là xác nhn ca các yu t góp phn vào sc
mnh nhãn hiu và xác đnh các ngun vn ch s hu nhãn hiu. Trong mô hình mi, chúng
tôi tng hp các yu t ca Interbrand Group và Aaker đ xut. Các yu t này đc phân
thành hai loi khác nhau: sc mnh th trng và sc mnh ca ngi tiêu dùng. Sc mnh
th trng sa đi đc mô t bi 7 ch s mi nh theo dõi nhãn hiu, mô hình phát trin
5
nhãn hiu và v.v. Sc mnh ca ngi tiêu dùng đc xác đnh bi ba yu t đó là nhn thc
v nhãn hiu, thái đ nhãn hiu, hành vi ca nhãn hiu. Hin th các thành phn ca giá tr
nhãn hiu là hu ích cho các doanh nghip đ có mt s hiu bit sâu sc v khái nim nhãn
hiu và nâng cao cht lng cm nhn dch v ca h đ tác đng tích cc s hài lòng c
a
khách hàng, có hiu lc s góp phn nâng cao giá tr nhãn hiu.
Thm đnh giá nhãn hiu. Tatjana Antić, Ladislav Antić & Mladen Pancić (2007).
Tài sn hu hình (các phng tin sn xut, đt đai, nhà ca và các tài sn tài chính) là
ngun ch yu đ xác đnh nên giá tr ca mt doanh nghip. Tuy nhiên, điu kin th trng
trong quý cui cùng ca th k XX cho thy giá tr ca mt công ty không ch đc xác đnh
t
tài sn hu hình mà còn t giá tr ca tài sn vô hình (ch yu là nhãn hiu, bng sáng ch,
công ngh và nhân lc). iu này dn đn mt s thay đi đáng k trong giá tr th trng ca
mt s công ty so vi giá tr s sách ca h. Mc dù, trong thc t, giá tr th trng ca công
ty (giá tr c đông) tng, đóng góp nhãn hiu và giá tr c th
ca nó vn cha đc đnh
lng c th và rõ ràng. Nhng chun mc k toán hin hành xác đnh giá tr doanh nghip
da trên tài sn hu hình. Giá tr nhãn hiu ca mt công ty khó xác đnh mt cách c th và
rõ ràng, và thng không đc th hin trong các báo tài chính ca doanh nghip. Nu có,
nhng con s này cng s không đc công nhn rng rãi.
Trong nhng nm gn đây, ngày càng nhiu công ty, c quan, t
chc c gng tìm mt
mô hình đnh giá nhãn hiu phù hp. Hin nay, các mô hình khác nhau đang đc s dng
cung cp nhiu hoc ít hn s liu đáng tin cy v giá tr nhãn hiu. H thng đnh giá nhãn
hiu chun và đáng tin cy hoàn toàn thit yu cho vic xác đnh giá tr thc ca mt doanh
nghip.
S cnh tranh toàn cu gia tng và thi gian u th ca s
n phm ngn hn bao gi ht
cùng vi công ngh ti tân s làm cho giá tr nhãn hiu ca mt doanh nghip tip tc gia
tng. Nhãn hiu ca doanh nghip ch là mt trong nhng yu t to nên li th cnh tranh
bn vng.
Mc dù tm quan trng thng mi ca nhãn hiu, ban qun tr ca công ty vn tt hu
so vi các đi tác hin h
u ca mình. Mt s phng pháp đã đc phát trin đ qun lý sn
xut, đo lng và phân tích tng chi tit quá trình sn xut s dng h thng máy tính phc
tp. Mt tình hung tng t đc tìm thy trong kim soát tài chính. Tuy nhiêu, điu này có
th không đc nói cho công tác qun lý ca các tài sn nhãn hiu.Mc dù nhng phng
pháp xác đnh giá tr nhãn hiu đu sn có, nhng ch
có ít ngi có th liên kt nhãn hiu
6
ca doanh nghip vi kh nng to ra giá tr tài chính trong dài hn. u t nhãn hiu và kt
qu ca h không đc chú trng nhiu nh đu t vào các tài sn khác.
Khi tm quan trng ca tài sn vô hình đi vi các công ty tng lên, các nhà qun lý
chc chn s cn phi thit lp thêm các h thng qun lý nhãn hiu da trên giá tr mà có th
sp xp vic qun lý tài s
n nhãn hiu vi các tài sn khác ca công ty, và cung cp các ch s
đáng tin cy hn v s đóng góp ca nhãn hiu đn hiu qu kinh doanh chung. Vi mc đích
đó, vic sa đi các tiêu chun k toán là hoàn toàn cn thit bi vì các tiêu chun hin hành
không còn phù hp đ theo dõi và phân tích ca tài sn vô hình.
Khi nhu cu đnh giá nhãn hiu không ngng gia tng t ban qun tr và th trng,
bc đu tiên và quan tr
ng nht là s phát trin phng pháp s dng kinh t đc quyn đ
đnh giá nhãn hiu. Mt h thng nh vy cng có th tr thành công c qun lý quan trng
nht trong tng lai.
Tóm li, sc mnh nhãn hiu có th đo lng bng nhng câu hi đn gin không đòi
hi ngi tr li phi tr li nhng câu hi khó đòi h
i phi tp trung cao. Vic đánh giá sc
mnh nhãn hiu thông qua 7 yu t vn là mt phng pháp toàn din và có h thng đc
tích hp vi các yu t tài chính, yu t th trng và các yu t tiêu dùng và mt dng c đ
đo lng giá tr nhãn hiu cho đn nay.
1.7. KHUNG PHÂN TÍCH
Da trên c s mc đích nghiên cu ca đ tài này, tác gi thc hin vi
c la chn s
dng các c s lý thuyt có liên quan và kho sát tình hình thc t đ làm rõ vn đ nghiên
cu. Xây dng b tiêu chí đánh giá đim s sc mnh nhãn hiu doanh nghip trong lnh vc
giáo dc và đào to âm nhc ti thành ph H Chí Minh. Quá trình phân tích, xây dng và
đánh giá đó đc mô phng trong hình 1.1. di đây:
7
Hình 1.1 Khung phân tích
Ngun: Phân tích ca tác gi
CSLÝLUNĐÁNHGIÁSCMNHNHÃNHIUTRÊNCSPHNG
PHÁPINTERBRAND
Giátrnhãnhiu(BalajiC.Krishnan&MichaelD.Hartline).
Thmnhgiánhãnhiu(YizhengJia&WensongZhang).
Thmnh giá nhãn hiu (Tatjana Anti, LadislavAnti & Mladen
Panci).
CHNG02.CSLÝLUNVNHÃNHIU,TH
MĐNHGIÁTRNHÃNHIUVÀSCMNHNHÃNHIUTRONG
PHNGPHÁPINTERBRAND
CSLÝLUNVNHÃNHIU
Lýlunchungvnhãnhiu.
Cácthànhphncanhãnhiu.
PHNGPHÁPTHMĐNHGIÁNHÃNHIU
PhngphápInterbrandtrongthmnhgiánhãnhiu.
Thmnhgiánhãnhiutheotiêuchunthmnhgiás13.
CHNG03.PHNGPHÁPNGHIÊNCU
PHNG PHÁP XÂY DNG B TIÊU CHÍĐÁNH
GIÁĐIMSSCMNHNHÃNHIU
Xácnh c s xây dng b tiêu chí theo
phngphápInterbrand.
Phngphápchuyêngia.
Phngphápkhosátth
ct.
THC TRNG VNDNG PHNG PHÁP INTERBRAND VÀNG
DNGTHMĐNHGIÁNHÃNHIUSUINHC
Phngphápphântíchtnghp.
Phngphápkhosátthct.
Phngphápthngkêmôt.
Phngphápphântíchnhlng.
Phngphápphântíchdliu.
CHNG04.PHÂNTÍCHVÀNGDNGCÁCY
UT TÁCĐNGĐ
NSCMNHNHÃNHIUTHEOPHNGPHÁP
INTERBRANDTRONGLĨNHVCGIÁODCVÀĐÀOTOÂMNHCTITHANHPHHCHÍMINH
XÂYDNGBTIÊUCHÍĐÁNHGIÁĐIMSSC
MNHNHÃNHIUTRONGLĨNH VCGIÁODC
VÀĐÀOTOÂMNHCTITHÀNHPHHCHÍ
MINH
Xây dng tiêu chíánh giáim s theo
phngphápInterbrand.
ĐÁNHGIÁTHCTRNGVNDNGPHNGPHÁPINTERBRAND
VÀNGDNGTHMĐNHGIÁNHÃNHIUSUINHC
ThctrngvndngphngphápInterbrandtiVitNam.
Hànhlangpháplý.
Đnhhngngành.
ngdngthmnhgiánhãnhiuSuiNhc.
CHNG05.K
TLUNVÀKI
NNGH
KTLUN
Btiêuchíánhgiáimsscmnhnhãn
hiutheophngphápInterbrand.
KINNGH
Vndngbtiêuchíánhgiáimsscmnhnhãnhiu
vàphngphápInterbrand.
CHNG01.GIITHIUNGHIÊNCU
KHÁIQUÁTNGHIÊNCU
Lýdovàmctiêuphântíchscmnh
nhãn hiutrong lnh vc giáo dc và
àotoâmnhctiThànhPhHChí
Minh.
Câuhi,itngvàphmvinghiên
cucatài.
8
1.8. CU TRÚC BÁO CÁO
Vi mc tiêu đã đc xác đnh, báo cáo đc thit k thành bn chng:
Chng 01: Gii thiu nghiên cu
Chng 02: C s lý lun v nhãn hiu, thm đnh giá tr nhãn hiu và sc mnh nhãn
hiu trong phng pháp Interbrand.
Chng 03: Phng pháp nghiên cu.
Chng 04: Phân tích vá ng dng các yu t tác đng đn sc mnh nhãn hiu theo
phng pháp Interbrand trong lnh vc giáo d
c và đào to âm nhc ti Thành ph H Chí
Minh.
Chng 05: Kt lun và kin ngh.
9
CHNG 02.
C S LÝ LUN V NHÃN HIU, THM NH GIÁ TR NHÃN
HIU VÀ SC MNH NHÃN HIU TRONG PHNG PHÁP
INTERBRAND
2.1. KHÁI NIM NHÃN HIU VÀ CÁC THÀNH PHN CA NHÃN HIU
2.1.1. Lch s ca nhãn hiu
Thut ng nhãn hiu có ngun gc t mt t Bc Âu c “Brenna” có ngha là đánh
du (Jan Lindermann, 2010). Ngi nông dân thi k đó đã chng minh quyn s hu bng
cách nung nóng các thanh st và đóng lên gia súc ca mình. Vic đánh du lên gia súc nhanh
chóng tr thành công c đ phân bit gia súc đn t các đàn khác nhau. Theo th
i gian, ngi
nông dân xây dng đc mt danh ting nht đnh v cht lng gia súc ca mình và th hin
cht lng đó qua các du hiu. iu này to điu kin thun li cho ngi mua nhanh chóng
đánh giá cht lng ca gia súc. Nói cách khác, các thông tin đc cung cp bi du hiu đã
giúp ngi mua đa ra quyt đnh mua hàng.
Nhng bng chng kho c hc thu
đc Etruria, Hy Lp và Rome đã cho thy rng
nhãn hiu đã đc nhà sn xut s dng t thi k c đi đ đánh du ngun gc và đm bo
cht lng ca đ gm. Trong th k th XVII và XVIII, vic đánh du lên các hàng hóa nh
đ s, đ ni tht và thm đã tr nên ph bin. Tuy nhiên, s ra đi c
a nn sn xut hàng
hóa hàng lot đóng gói trong cui th k XIX mi mang li ý ngha đu tiên v mt thng
mi cho nhãn hiu. Khi khong cách gia nhà cung cp và ngi mua ngày càng ln, thông
tin v ngun gc và cht lng sn phm ngày càng tr nên quan trng. Trong khi sn xut
hàng lot mang li hiu qu theo quy mô và cht lng sn phm tt hn các hàng hóa cn
đc bán cho mt th trng l
n hn, ti ni mà khách hàng ch quen vi các nhà cung cp
đa phng. Các nhà sn xut hàng hóa đã phi thuyt phc ngi tiêu dùng đa phng rng
sn phm ca h tt hn so vi các nhà sn xut đa phng. Bao bì đã tr thành phng tin
đu tiên giúp phân bit hàng hóa.
Ngày nay, nhãn hiu ngày càng phát trin và tr thành mt đi tng rt phc tp trên
phng din lý thuyt và thc t
.
2.1.2. Khái nim nhãn hiu
Theo quan đim ca Hip hi Marketing Hoa K
10
Nhãn hiu là mt cái tên, mt t ng, mt ký hiu, mt biu tng hoc mt hình v,
kiu thit k … hoc tp hp các yu t trên, nhm xác đnh và phân bit hàng hóa hoc dch
v ca mt ngi bán hoc nhóm ngi bán vi hàng hóa và dch v ca các đi th cnh
tranh.
Theo quan đim ca T chc s hu trí tu Th gi
i WIPO
Nhãn hiu là du hiu (hu hình và vô hình) đc bit đ nhn bit mt sn phm hàng
hóa hay mt dch v nào đó đc sn xut hay đc cung cp bi mt t chc hay mt doanh
nghip.
Theo quan đim ca Hip hi nhãn hiu thng mi quc t ITA
Nhãn hiu bao gm nhng t ng, tên gi, biu tng hay bt k s
kt hp nào gia
các yu t trên đc dùng trong thng mi đ xác đnh và phân bit hàng hóa ca các nhà
sn xut hoc ngi bán vi nhau và đ xác đnh ngun gc ca hàng hóa đó.
Theo quan đim k toán: IAS 38 và VAS 04
Nhãn hiu là tài sn c đnh vô hình. Tài sn c đnh vô hình là tài sn không có hình
thái vt cht nhng xác đnh đc giá tr và do doanh nghip nm gi, s dng trong kinh
doanh và cung cp d
ch v hoc cho các đi tng khác cho thuê phù hp vi tiêu chun ghi
nhn tài sn c đnh vô hình.
Trong rt nhiu hoàn cnh và tình hung, “nhãn hiu” đc s dng đ ch ba khái
nim khác nhau (Haigh và Knowles, 2004)
Mt tên, biu tng và các yu t hình nh kt hp khác: ây là đnh ngha c th
nht, bi nó tp trung vào các yu t t ng và hình nh có th đc bo v tr
c pháp lut
có th đc s dng đ phân bit các sn phm và dch v ca công ty này vi các sn phm
dch v ca công ty khác. Các thành t pháp lý c bn đc s dng trong đnh ngha này là
tên thng mi, logo và các biu tng thng mi. Theo Haigh và Knowles (2004), nhãn
hiu có giá tr khi nó mang “thin chí có liên quan”. Vic thm đnh giá da trên đnh ngha
này đc hiu vi ngha “thm đnh giá tr
nhãn hiu”.
Mt phm vi rng hn là các yu t bao gm tên, logo, các yu t ngôn t và hình
nh khác, vá các quyn s hu trí tu có liên quan: Theo đnh ngha này, khái nim “nhãn
hiu” đc m rng đ bao quát mt phm vi rng hn bao gm các quyn s hu trí tu,
nh tên min, các quyn thit k sn phm, bao bì thng mi, bao bì đóng gói, bn quyn
đi vi đ
ng kí s hu các loi logo có liên quan, b miêu t, âm thanh, màu sc, mùi v,
nh ngha này thông thng đc áp dng cho thm đnh giá tr nhãn hiu theo hng
11
marketing, nhng nó cng có th áp dng vào vic thm đnh giá tr cho mc đích k toán,
bi chun mc k toán quc t 38 (đon 37) cho phép vic cng dn các tài sn vô hình giành
đc khi chúng có vòng đi hu dng tng t nhau hoc các giá tr hp lý ca chúng không
th đc đo lng mt cách có cn c trên c s tính toán đc lp. Trong trng hp này,
ngi mua li có th
kt hp nhãn hiu đn và các tài sn vô hình có liên quan vào mt nhóm
duy nht (“nhãn hiu”)
Mt nhãn hiu ca toàn b công ty hay t chc: Thut ng “nhãn hiu” thng
xuyên đc s dng đ ch “đn v kinh doanh” hot đng di nhãn hiu đó. Trong đnh
ngha này, các yu t t ng và hình nh, cùng vi vn hóa, nhân s và các chng trình ca
các công ty, các yu t cung cp cho công ty c
s đ to ra s khác bit và giá tr, đu đc
tính đn. Khi đc xem xét cùng vi nhau, chúng th hin mt phn đóng góp khá c th ca
giá tr, và đt nn móng cho vic xây dng mi quan h cht ch vi khách hàng, các nhà
cung cp và các nhân viên.
Tóm li, nhãn hiu là mt tài sn c đnh vô hình ca doanh nghip, bao gm các yu
t t ng và hình nh cùng vi vn hóa, nhân s và các ch
ng trình ca các công ty, các yu
t cung cp cho công ty c s đ to ra s khác bit, giá tr và đt nn móng cho vic xây
dng mi quan h cht ch vi khách hàng, các nhà cung cp và các nhân viên.
2.1.3. Các thành phn ca nhãn hiu
Giá tr chính ca mt nhãn hiu đc to bi các thành phn sau: Mc đ nhn bit
nhãn hiu (Awareness), cht lng cm nhn ca khách hàng (Perceived quality), lòng trung
thành ca khách hàng (Loyalty), s liên tng ca khách hàng
đi vi nhãn hiu
(Associations).
Mc đ nhn bit nhãn hiu
Mc đ nhn bit nhãn hiu đc hiu là kh nng nhn din nhãn hiu trong mt tp
hp rt nhiu nhãn hiu khác nhau ca cùng ngành hàng tn ti trên th trng. ây là giai
đon đu tiên trong tin trình mua sm hay s dng dch v ca khách hàng và là mt tiêu chí
quan trng đ đo lng s
c mnh nhãn hiu. Các mc đ nhn bit nhãn hiu đc sp xp
theo thc t gim dn nh sau:
Nhn bit đu tiên (Top of mind) – T.O.M: đây là cp đ cao nht, khi nhc đn mt
ngành hàng thì nhãn hiu đu tiên mà khách hàng ngh ti đc gi là “T.O.M”.
12
Nhn bit không nhc nh (Brand Recall): sau khi nhc đn nhãn hiu đu tiên thì
khách hàng bt đu ngh đn nhng nhãn hiu tip theo trong ngành mà h bit mà không cn
nhc nh. Hay nói cách khác là khách hàng có nhn bit và bt đu quan tâm.
Nhn bit có nhc nh (Brand recognition): khi ngi hi nhc đn nhãn hiu đó thì
ngi tiêu dùng mi nh đc nhãn hiu đó. Nh mt cách m h và có l đã nghe đâu
đó
nhng cha quan tâm.
Không nhn bit (Unaware of brand): cha h nghe đn tên nhãn hiu đó, và không h
bit gì v nhãn hiu.
Cht lng cm nhn ca khách hàng
Cht lng cm nhn là yu t cn bn ca giá tr nhãn hiu (Farquhar, 1989). ây
chính là nhn thc ca khách hàng v toàn b cht lng sn phm, là s chênh lch gia
tng giá tr khách hàng nhn
đc và nhng giá tr mà h mong đi mt sn phm
(Zeithaml, 1988). Cht lng cm nhn ca khách hàng đc hiu là mc hu dng ca
khách hàng khi s dng sn phm dch v mang nhãn hiu đó. Cht lng cm nhn đó có
th s khác nhau đi vi tng khách hàng vì nhng s thích ca tng khách hàng s khác
nhau. Vì vy mt nhãn hiu có cht lng c
m nhn tt đi vi khách hàng là nhãn hiu đáp
ng đc đa s s thích ca khách hàng. Có 2 loi cht lng cm nhn:
Mt là, cht lng cm nhn v vt lý: là cht lng mà ngi tiêu dùng cm nhn
đc v s lng, đ bn, các công ngh hin đi … đây là mt phn cm nhn rt quan
trng. Tuy nhiên ngày nay, vi công ngh ngày mt cao và tc
đ bt kp v công ngh rt
nhanh gia các nhãn hiu vi nhau nên cht lng v mt vt lý gn nh s ngang nhau gia
các nhãn hiu.
Hai là, cht lng cm nhn v tâm lý: là cht lng cm nhn mà ngi tiêu dùng
cm nhn v mt tâm lý v s phù hp, cm giác thun li, h thng phân phi tt, an tâm v
cht lng sn phm, tin t
ng vào dch v … ây chính là phn giá tr cn đc duy trì và
phát trin trong điu kin kinh t ngày nay.
S liên tng
Liên tng nhãn hiu là bt c điu gì "liên kt" trong b nh ca khách hàng v mt
nhãn hiu (Aaker, 1991). ây là nhng lu tr trc tip hoc gián tip trong b nh ca
khách hàng và đc liên kt vi các nhãn hiu hoc ch s hu nhãn hi
u (Aperia, 2004).
Khách hàng s liên tng đn ngay mt hay mt vài đim đc trng ca mt nhãn hiu nào
đó khi nhãn hiu này đc nhc đn hay đc nhìn thy. Nhng liên tng đó có th liên
13
quan đn sn phm kinh doanh ca nhãn hiu, cht lng ca sn phm dch v, hình nh đi
din ca nhãn hiu, mt s kin nào đó đc tài tr bi nhãn hiu, đ bao ph ca nhãn hiu
trên th trng. Liên tng nhãn hiu to ra giá tr cho công ty và khách hàng ca mình bng
cách: cung cp thông tin; to ra thái đ và cm xúc tích cc; cung cp lý do đ mua sn
phm; phân bit và đnh v
nhãn hiu.
Lòng trung thành ca khách hàng
Lòng trung thành nhãn hiu là ct lõi ca giá tr nhãn hiu (Aaker, 1991). Lòng trung
thành nhãn hiu là thc đo s gn bó ca khách hàng đi vi nhãn hiu. Mt khi s trung
thành nhãn hiu cao thì khách hàng ít có kh nng chuyn nhãn hiu khác ch vì giá và khách
hàng trung thành cng mua hàng thng xuyên hn (Bowen & Shoemaker, 1998). S tn ti
ca khách hàng trung thành làm gim c hi cho các đi th cnh tranh, làm cho đi th cnh
tranh nn chí trong vic tìm cách lôi kéo khách hàng vì chi phí cao mà hiu qu mang l
i
thp. Ngoài ra, khách hàng trung thành mang li cho công ty mt li ích rt ln thông qua
vic h gii thiu các sn phm ca công ty đn các khách hàng khác (Assael, 1995). Tóm
li, s trung thành ca khách hàng là yu t quan trng ca nhãn hiu. Khách hàng trung
thành th hin tng sut mua sm cng nh vic gii thiu nhng ngi khác s dng sn
phm ca công ty. ây là mc tiêu cui cùng ca vic xây dng nhãn hi
u và là điu ct lõi
nht ca tài sn nhãn hiu.
2.2. KHÁI NIM – MC ÍCH THM NH GIÁ NHÃN HIU
2.2.1. Thm đnh giá nhãn hiu đu tiên ca Rank Hovis McDougall
Vào nm 1998, công ty qun lý Rank Hovis McDougall (RHM) tin hành thm đnh
giá các nhãn hiu RHM đ chng li bt li t Good Fielder Wattie (DFW), GFW đ ngh
mt lot các giao dch trong nhng nm 1980, trong đó các doanh nghip thâu tóm tng bc
mua li các công ty có nhãn hiu mnh b
thm đnh giá rt thp. Tình trng này làm sáng t
mt thc t là các nhà phân tích đã đánh giá thp tài sn ch yu ca các doanh nghip có các
nhãn hiu mnh. tránh thit hi v giá tr này, RHM đã quyt đnh thc hin quá trình xác
đnh giá tr nhãn hiu. Trong tài liu phn hi, RHM kêu gi s chú ý đn sc mnh ca mt
s nhãn hiu ca mình, khng đnh rng m
c giá bên mua đa ra thp hn so vi giá tr thc
ca công ty.
Bng thông tin v giá tr nhãn hiu, RHM có kh nng thuyt phc các nhà đu t rng
mc giá chào mua mc thp. Các nhà đu t đã đánh giá li công vic kinh doanh ca công
14
ty, giá tr th trng ca RHM tng lên, và GFW rút li li đ ngh. Phn ln các hc gi
trong ngành coi s kin này là s ra đi ca ngành công nghip thm đnh giá nhãn hiu.
Sau khi t chi vic mua li ca GFW, RHM ghi nhn giá tr ca các nhãn hiu mua
li bên ngoài và các nhãn hiu ni sinh trong bn báo cáo thng niên nm 1988 là 678 tru
Bng Anh, trong khi tài sn vô hình ca công ty đc thm đnh giá mc di 400 triu
Bng Anh.
2.2.2. Khái nim thm đnh giá nhãn hiu
Thm đnh giá nhãn hiu là mt ngh thut hay mt khoa hc v c tính giá tr ca
tài sn nhãn hiu phù hp vi th trng ti mt thi đim nht đnh, cho mt mc đích nht
đnh theo nhng tiêu chun đc công nhn nh nhng thông l quc t, hoc quc gia. Quan
đi
m này đã đc trình bày trong công trình ca Trn Bích Vân và Nguyn Qunh Hoa
(2014). Theo Interbrand, thm đnh giá tr nhãn hiu là mt quá trình tng hp và đo lng
giá tr kinh t ca nhãn hiu trong hin ti và tng lai. Nh vy, thm đnh giá nhãn hiu là
mt quá trình tng hp và đo lng giá tr ca tài sn nhãn hiu phù hp vi th trng ti
mt thi đim nht đnh, cho m
t mc đích nht đnh theo nhng tiêu chun đc công nhn.
2.2.3. Mc đích ca thm đnh giá nhãn hiu
Lch s ca thm đnh giá nhãn hiu bt đu t cui nhng nm 80 ca th k trc
nhng mãi cho đn cách đây 15 nm, các công c thm đnh giá nhãn hiu mi đc áp dng
rng rãi cho nhng mc đích thm đnh giá khác nhau. Ngày nay, m
c đích thm đnh giá
nhãn hiu đc chia thành ba nhóm chính (Salinas, 2009):
Thm đnh giá cho mc đích qun tr nhãn hiu;
Thm đnh giá cho mc đích k toán;
Thm đnh giá cho mc đích giao dch.
Thm đnh giá cho mc đích k toán và mc đích giao dch thng đc s dng
nhm ghi nhn vào bng cân đi k toán, lp k hoch thu, h
tr pháp lý, mua bán và sáp
nhp, và thu hút nhng nhà đu t. Thm đnh giá cho mc đích qun tr nhãn hiu là vic
làm cn thit cho các hot đng nh xây dng kin trúc nhãn hiu, đnh v nhãn hiu, xây
dng chin lc marketing, phân b ngân sách marketing…
Theo Russell Abratt và Geoffrey Bick (2003) Li ích ca vic xác đnh chính xác giá
tr nhãn hiu s đm bo rng các ngun lc đc phân b mt cách hp lý đn ni mà ngun
lc đó s mang li giá tr ln nht đi vi t chc, đc bit là trong vic ti u hóa danh mc
đu t nhãn hiu. Quyt đnh chính xác v mc đ chi tiêu cho công tác tip th, đánh giá
15
hiu qu vic qun lý nhãn hiu, và là quyt đnh ban đu cho dù đ xây dng mt nhãn hiu
mnh cng s đc đn gin hóa. Mt khác đc s dng là tim lc đm bo chính xác giá
tr đ xác đnh cho mc đích sáp nhp và mua li. ây cng là mt thi đim đ công vic
tip th có th áp dng các tiêu chun chung ging nh công vi
c k toán đã áp dng các
chun mc hành vi trong lnh vc ca h. Hn na, thm đnh giá tài sn nhãn hiu chính xác
đm bo rng l phí cp bo h nhãn hiu phn ánh đúng li ích nhn đc (Keller, 1998).
2.3. C S THM NH GIÁ NHÃN HIU
2.3.1. C s giá tr th trng
Giá tr th trng là mc giá c tính ca nhãn hiu ti th
i đim, đa đim thm đnh
giá, gia mt bên là ngi mua sn sàng mua và mt bên là ngi bán sn sàng bán, trong
mt giao dch khách quan, đc lp, có đ thông tin, các bên tham gia hành đng mt cách có
hiu bit, thn trng và không b ép buc. Quan đim này đã đc trình bày trong tiêu chun
thm đnh giá Vit Nam s 02 (2014).
2.3.2. C s giá tr phi th trng
Giá tr phi th trng là mc giá
c tính ca mt nhãn hiu ti thi đim, đa đim
thm đnh giá, không phn ánh giá tr th trng mà cn c vào đc đim kinh t ca nhãn
hiu, nhng li ích mà nhãn hiu mang li trong quá trình s dng, giá tr đi vi mt s
ngi mua đc bit, giá tr khi giao dch trong điu kin hn ch, giá tr đi vi m
t s mc
đích thm đnh giá đc bit và các giá tr không phn ánh giá tr th trng khác. Giá tr phi
th trng bao gm: giá tr nhãn hiu bt buc phi bán, giá tr đc bit, giá tr đu t, giá tr
đ tính thu hoc các giá tr khác. Quan đim này đã đc trình bày trong tiêu chun thm
đnh giá Vit Nam s 03 (2014).
2.4. BA CÁCH TIP CN TRONG THM NH GIÁ NHÃN HIU THEO TIÊU
CHUN TH
M NH GIÁ S 13
Tiêu chun thm đnh giá quc t và tiêu chun thm đnh giá Vit Nam khi bàn đn
phng pháp thm đnh tài sn nói chung và nhãn hiu nói riêng đu ghi nhn có ba cách tip
cn: cách tip cn th trng, cách tip cn chi phí và cách tip cn thu nhp. Trong phm vi
đ tài này, tác gi xin đ cp đn ba cách tip cn thm đnh giá nhãn hiu theo tinh thn ca
tiêu chun thm đnh giá s 13 (Thông t s
06/2014/TT-BTC ngày 07/01/2014 ca B Tài
chính v ban hành tiêu chun thm đnh giá s 13 v thm đnh giá tài sn vô hình).