Ảnh hưởng các nhân tố kinh tế vĩ mô đến thị trường chứng khoán việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM



NG TH MINH CN



NH HNG CÁC NHÂN T KINH T V MÔ N
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM


CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH –NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201


LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
TS. TRN TH MNG TUYT



TP. H Chí Minh- Nm 2014
LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan đây là lun vn do chính tôi t nghiên cu và thc hin,
tài liu tham kho và s liu trong lun vn đc trích dn đy đ và hoàn toàn
trung thc.



Hc viên


ng Th Minh Cn




i
MC LC

trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC BNG, BIU , HÌNH V
PHN M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. i tng nghiên cu 2
4. Phm vi nghiên cu 2
5. Phng pháp nghiên cu 3
6. Ý ngha nghiên cu 3

CHNG 1: LÝ LUN TNG QUAN V CÁC NHÂN T KINH T V MÔ
TÁC NG N TH TRNG CHNG KHOÁN 6
1.1 Th trng chng khoán 6
1.1.1 Khái nim 6
1.1.2 Phân loi th trng chng khoán 7
1.1.2.1 Cn c vào s luân chuyn các ngun vn 7
1.1.2.2 Cn c vào phng thc hot đng ca th trng 8
1.1.2.3 Cn c vào hàng hóa trên th trng 8
1.1.3 Chc nng ca th trng chng khoán 9
ii
1.1.3.1 Huy đng vn cho nn kinh t 9
1.1.3.2 Cung cp môi trng đu t cho công chúng 9
1.1.3.3 To môi trng giúp Chính ph thc hin các chính sách kinh t 10
1.1.3.4 To tính thanh khon cho các chng khoán 10
1.1.3.5 ánh giá hot đng ca các doanh nghip 10
1.1.4 Các ch th tham gia th trng chng khoán 10
1.2 Ch s giá chng khoán 12
1.2.1 Khái nim 12
1.2.2 Các phng pháp tính ch s giá chng khoán 12
1.2.3 Mt s ch s giá chng khoán tiêu biu trên th gii 14
1.2.3.1 Các loi ch s chng khoán tiêu biu ca M 14
1.2.3.2 Ch s chng khoán ca Nht Bn 15
1.2.3.3 Ch s chng khoán ca Anh 15
1.3 Các nhân t tác đng đn ch s giá chng khoán 15
1.3.1 Lãi sut 17
1.3.2 Cung tin 17
1.3.3 Lm phát (CPI) 17
1.3.4 Giá du 18
1.3.5 Tng trng thc t ca nn kinh t (GDP) 18
1.3.6 T giá hi đoái 19

1.3.7 Ngun vn đu t trc tip nc ngoài 19
1.3.8 Giá vàng 20
1.4 Các nghiên cu trc đây v nh hng
ca các nhân t kinh t v mô đn
ch s giá chng khoán và mô hình nghiên cu đ xut 20
iii
1.4.1 Các nghiên cu trc đây v tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn
ch s giá chng khoán 20
1.4.2 Mô hình nghiên cu đ xut 24
Kt lun chng 1 27
CHNG 2: THC TRNG NH HNG CA CÁC NHÂN T KINH T V
MÔ N TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM 28
2.1 Tng quan v s hình thành và phát trin th trng chng khoán Vit Nam 28
2.2 Các ch s giá chng khoán trên th trng chng khoán Vit Nam 29
2.2.1 Ch s giá chng khoán Vit Nam (VN-Index) 29
2.2.2 Ch S HNX Index 30
2.2.3 Ch s UpCom Index 31
2.3 Thc trng nh hng ca các nhân t kinh t v mô đn th trng chng
khoán Vit Nam giai đon 2005-2013 32
2.3.1. Thc trng th trng chng khoán Vit Nam giai đon t 2005-2008 33
2.3.1.1 Din bin th trng chng khoán giai đon 2005-2008 33
2.3.1.2 nh hng ca các nhân t kinh t v mô đn th trng chng
khoán Vit Nam giai 2005-2008. 35
2.3.2 Thc trng th trng chng khoán Vit Nam giai đon 2009 -2013 41
2.3.2.1 Din bin th trng chng khoán giai đon t nm 2009-2013 41
2.3.2.2 nh hng ca các nhân t kinh t v mô đn th trng chng khoán Vit
Nam giai đon 2009-2013 44
Kt lun chng 2 58
CHNG 3: NGHIÊN CU THC NGHIM NH HNG CÁC NHÂN T
KINH T V MÔ N TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM THÔNG

QUA CH S VN INDEX 60
iv
3.1 Mc tiêu nghiên cu 60
3.2 Bin nghiên cu, các gi thit nghiên cu và mô hình nghiên cu 60
3.2.1 Bin nghiên cu 60
3.2.2 Mô t các bin, gi thit nghiên cu và mô hình nghiên cu 60
3.3 Phm vi nghiên cu và cách thc thu thp d liu 64
3.4 Phng pháp nghiên cu 65
3.5 Kt qu nghiên cu t phn mm Eviews 6.0: 66
Kt lun chng 3 78
CHNG 4: GII PHÁP T V MÔ GÓP PHN PHÁT TRIN TH
TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM 79
4.1 Chin lc phát trin th trng chng khoán Vit Nam đn nm 2020 79
4.2 Gii pháp vn dng tác đng các nhân t kinh t v mô đ phát trin th trng
chng khoán Vit Nam trong thi gian ti 81
4.2.1 Gii pháp v chính sách tng trng kinh t 82
4.2.2. Gii pháp v chính sách cung tin 84
4.2.3 Gii pháp v yu t lm phát 85
4.2.4 Gii pháp v chính sách lãi sut 86
4.2.5 Gii pháp v chính sách t giá 87
4.2.6 Gii pháp v giá vàng 87
4.2.7 Gii pháp v thu hút vn đu t nc ngoài 88
Kt lun chng 4 88
KT LUN 90
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
v
DANH MC CÁC CH VIT TT

ADF : Kim đnh đn v (Augmented Dickey-Fuller)
AMEX : Sàn giao dch chng khoán ca M (
American Stock
Exchange)

APEC : T chc hp tác kinh t Châu Á Thái Bình Dng
ASEAN : Hip hi các quc gia ông Nam Á
CPI : Ch s giá tiêu dùng (Consumer Price Index)
ER : T giá (Exchange Rate)
FDI : u t trc tip nc ngoài (Foreign Indirect Investment)
GOS : Tng cc thng kê: (General Staticstics Office Of Vietnam)
GDP : Tng trng ca nn kinh t
HASTC : S giao dch chng khoán khoán Hà Ni
HNX Index : Ch s giá chng khoán các c phiu niêm yt trên S Giao dch
chng khoán Hà Ni
HOSE : S Giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh (Ho Chi Minh
Stock Exchange)
IIP : Ch s sn xut công nghip
IMF : Qu tin t quc t (International Monetary Fund)
IR : Lãi sut (Interest Rate)
M2 : Cung tin m rng (Broad Money)
NASDAQ : Sàn giao dch chng khoán ln nht Hoa K
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NYSE : S giao dch chng khoán New York
NYSEI : Ch s giá chng khoán tt c các c phiu niêm yt trên S Giao
dch chng khoán New York
OLS : Phng pháp bình phng nh nht (Ordinary Least Square)
OTC : Th trng giao dch các chng khoán cha niêm yt
PG : Giá du
vi

SGDCK : S giao dch chng khoán
Tp HCM : Thành ph H Chí Minh
TTCK : Th trng chng khoán
TCTK : Tng cc Thng kê
UpCom Index : Ch s giá chng khoán các c phiu cha niêm yt.
USD : ô la M
VN Index : Ch s giá chng khoán các c phiu niêm yt trên S Giao dch
chng khoán Thành ph H Chí Mính
VND : ng Vit Nam
WTO : T chc Thng mi Th gii (World Trade Organization )


vii
DANH MC BNG, BIU , HÌNH V
Danh mc bng
Bng 2.1: Tc đ tng trng GDP t nm 2000 đn 2008
Bng 3.1: Ma trn h s tng quan
Bng 3.2: Kt qu hi quy ca bin IIP theo bin M2
Bng 3.3: Kt qu hi quy ca bin IIP theo bin ER
Bng 3.4: Kt qu hi quy ca bin M2 theo bin ER
Bng 3.5: Kt qu hi quy ca bin IR theo bin FDI
Bng 3.6: Kt qu kim đnh tính dng ca các bin bng Kim đnh nghim đn v ADF
Bng 3.7: Kim đnh đng liên kt gia các bin trong mô hình
Bng 3.8: Kt qu c lng các tham s ca mô hình theo phng pháp OLS
Bng 3.9: Kt qu kim đnh Wald
Danh mc biu đ:
Biu đ 2.1: Ch s VN Index giai đon 2006-2008
Biu đ 2.2: ch s VN Index giai đon 2009-20013
Danh mc các hình v:
Hình 2.1 Cung tin M2, lm phát CPI, lãi sut huy đng k hn 3 tháng

Hình 2.2: Ngun vn FDI t 2000-2008

Hình 2.3: Tng trng GDP, CPI, 2009-2013
Hình 2.4: Bin đng cung tin M2, lãi sut huy đông t nm 2009-2013
Hình 2.5:
Biu đ t giá USD/VND 2005-2013
Hình 2.6: Vn đu t FDI vào Vit Nam 2008-2013
Hình 2.7: Giá vàng quc t và trong nc 2008-2013



1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài: Sau 14 nm hot đng, th trng chng khoán
(TTCK) Vit Nam đã có nhng đóng góp quan trng đi vi nn kinh t, đc bit là
huy đng vn cho các doanh nghip. Tuy nhiên, trong sut quá trình hot đng th
trng chng khoán luôn tim n nhng bin đng bt thng, n cha nhiu ri ro.
Sau giai đon tng trng nóng t cui nm
2006 đn nhng tháng đu nm 2008,
t quý 2 nm 2008 đn nay, th trng chng khoán đã liên tc st gim mnh và có
nhng đt phc hi yu. Cuc khng hong kinh t toàn cu nm 2008 đã làm cho
nn kinh t Vit Nam phi đng đu vi rt nhiu khó khn, nhng yu kém ca
nn kinh t dn bc l và nn kinh t bc vào giai đon suy thái. Chính nhng yu
t tiêu cc ca kinh t v mô đã tác đng không nh ti s suy gim ca th trng
chng khoán Vit Nam trong thi gian va qua. T cui nm 2010 đn nay, nn
kinh t v mô Vit Nam đã có nhng bin đng bt n, tng trng ca nn kinh t
ch đt mc thp. Nhng yu t này đã làm cho TTCK st gim nghiêm trng hn,
cùng vi nhng bin đng bt thng rt khó d đoán cho nhà đu t và gây ra tâm
lý lo s đi vi nhà đu t. Và mt câu hi đt ra là nhng yu t kinh t v mô nào
đã tác đng đn TTCK Vit Nam trong thi gian qua và mc đ tác đng ca các

yu t đó đn TTCK nh th nào? T lý do đó, tôi chn đ tài “nh hng ca các
nhân t kinh t v mô đn th trng chng khoán Vit Nam”.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Sau khi hình thành và đi vào hot đng, th trng chng khoán Vit Nam đã
có nhng đóng góp
quan trng cho nn kinh t. Bên cnh nhng kt qu đt đc
th trng chng khoán đã tri qua nhng bin đng thng trm cùng vi nhng
bin đng ca nn kinh t. Th trng chng khoán phn ng rt nhy cm vi
nhng bin đng ca nn kinh t đc bit là nhng bin đng v kinh t v mô và nó
đc xem nh là “hàn th biu ca nn kinh t”. Và mt câu hi đt ra cho chúng
ta: Th trng chng khoán Vit Nam chu tác đng bi các nhân t kinh t v mô
nào và mc đ nh hng ca các nhân t đó đn th trng? Tác đng ca các gii



2
pháp kinh t v mô đn s phát trin ca TTCK. Trên c s đó mc tiêu nghiên cu
ca bài lun vn gm có:
Xác đnh các nhân t kinh t v mô tác đng đn TTCK Vit Nam và đo
lng mc đ tác đng ca các nhân t đó đn TTCK Vit Nam trong thi gian
qua. T đó đa ra các gii pháp kinh t v mô phù hp góp phn phát trin th
trng chng khoán Vit Nam trong thi gian ti.
3. i tng nghiên cu:
Các
nhân t kinh t v mô gm có: lm phát, lãi sut, t giá, cung tin M2,
tng trng kinh t GDP, giá vàng trong nc, vn đu t trc tip nc ngoài và
s tác đng ca các
nhân t kinh t v mô đn th trng chng khoán Vit Nam
thông qua ch s giá chng khoán Vit Nam (VN Index).
4. Phm vi nghiên cu:

Lun vn này nghiên cu nh hng ca các nhân t kinh t v mô đn
TTCK Vit Nam giai đon t nm 2005 – 2013 và bài vit này ch nghiên cu v s
tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn th trng chng khoán Vit Nam thông
qua ch s VN Index ti S Giao Dch Chng khoán Thành ph H Chí Minh. Ch
s VN Index phn ánh bin đng giá ca các c phiu niêm yt ti S Giao Dch
Chng khoán Thành ph H Chí Minh- là ni niêm yt các Doanh nghip ln ca
nn kinh t, nên nó thu hút đc nhiu s quan tâm ca các nhà đu t và ch s VN
Index cng là ch s đu tiên ca th trng chng khoán Vit Nam. Bin đng ca
ch s VN Index cng phn ánh xu th ca khi lng giao dch hàng ngày và giá tr
vn hóa ca th trng chng khoán. Da vào bin đng tt ca ch s VN Index
các Doanh nghip s niêm yt đ thu hút vn. S tng, gim ca VN Index phn
ánh xu hng tng gim giá ca các c phiu niêm yt. Qua đó phn ánh hiu qu
kinh doanh ca các Doanh nghip, mc đ quan tâm ca nhà đu t, kh nng thu
hút vn ca th trng cho nn kinh t so vi các kênh đu khác. Ta có th thy
rng, bin đng ca ch s VN Index phn ánh mt phn quan trng s bin đng
ca th trng chng khoán, qua đó giúp các nhà đu t theo dõi th trng, các



3
doanh nghip có phng án thu hút vn, các nhà làm chính sách đa ra các gii
pháp phát trin th trng.
5. Phng pháp nghiên cu:
Lun vn dùng phng pháp nghiên cu đnh tính và đnh lng, phng
pháp đnh tính đ phân tích và đánh giá chung v thc trng tác đng ca các nhân
t kinh t v mô đn th trng chng khoán Vit Nam trong thi gian qua, phng
pháp đnh lng nhm tìm ra mi quan h và đo lng mc đ tác đng ca các
nhân t kinh t v mô đn ch s giá chng khoán Vit Nam (VN Index).
6. Ý ngha nghiên cu:
Vi s ra đi và phát trin khá lâu ca th trng chng khoán trên th gii,

nên đã có rt nhiu nghiên cu trên th gii v s tác đng ca các nhân t kinh t
v mô đn th trng chng khoán đc thc hin ti th trng chng khoán các
nc phát trin cng nh các nc đang phát trin. Ti Vit Nam, thi gian hot
đng ca th trng chng khoán còn quá ngn, vi hn 14 nm hình thành và phát
trin nên s lng nghiên cu v vn đ này còn hn ch. Mt s nghiên cu đã
đc thc hin ti Vit Nam nh: Paresh Kumar Naryan và Seema Narayan (2010)
đã nghiên cu v “Tác đng ca giá du đn ch s giá chng khoán Vit Nam giai
đon 2002-2008”. Kt qu nghiên cu ca tác gi đã tìm ra mi quan h gia giá
du và ch s giá chng khoán VN Index là cùng chiu, kt qu này trái vi các lý
thuyt và kt qu các nghiên cu trc. Tác gi cho rng, kt qu này có th do ch
s giá chng khoán VN Index chu tác đng mnh hn bi các yu t nh cung tin,
hay vn đu t nc ngoài vào nhiu và nhng yu t khác. TS. Phan Th M Dung
có bài phân tích đnh tính v các nhân t nh hng đn th trng chng khoán
Vit Nam trên (Tp Chí Phát Trin và Hi nhp), s 18- tháng 1-2/2013. Bài phân
tích đã nêu lên các nhân t tác đng đn th trng chng khoán, trong đó có các
nhân t kinh t v mô, nhng bài vit ch dng li  phân tích đnh tính và tác gi có
đ xut nghiên cu theo phng pháp đnh lng. PGS.TS. Phan Th Bích Nguyt
và Ths. Phm Dng Phng Tho có bài nghiên cu đnh lng “Tác đng ca



4
các nhân t kinh t v mô đn th trng chng khoán Vit Nam giai đon 2000-
2011” trên (Tp Chí Phát Trin và Hi Nhp), s 18, tháng 1-2/2013. Tác gi đã
nghiên cu tác đng ca các nhân t v mô gm: lm phát, lãi sut, cung tin M2,
tng trng kinh t GDP (đi din bi ch s sn xut công nghip), giá du th gii
và t giá lên ch s giá chng khoán VN Index. Kt qu nghiên cu cho thy các
yu t cung tin, lm phát, ch s sn xut công nghip và giá du có tng quan
dng vi ch s giá chng khoán VN Index, còn các yu t lãi sut và t giá có
tng quan âm vi ch s giá chng khoán VN Index.

So vi các nghiên cu trc đc thc hin ti Vit Nam, bài lun vn đã kt
hp gia nghiên cu đnh tính và đnh lng v tác đng ca các nhân t kinh t v
mô đn th trng chng khoán Vit Nam. Ngoài 5 bin nghiên cu đã đc s
dng trong các nghiên cu trc gm: cung tin, lm phát, ch s sn xuât công
nghip, lãi sut và t giá, do giá du đã n cha trong yu t lm phát nên tác gi
loi ra khi nghiên cu thay vào đó, tác gi thêm vào 2 bin nghiên cu gm giá
vàng và vn đu t trc tip nc ngoài (FDI). Do trong nhng nm gn đây, th
trng vàng đã có
nhng bin đng phc tp và nó có nh hng đn s phát trin
ca th trng chng khoán Vit Nam. Còn dòng vn đu t nc ngoài cng đóng
góp rt quan trng đi vi s phát trin ca nn kinh t Vit Nam nói chung và th
trng chng khoán nói riêng trong thi gian va qua. Kt qu bài lun vn nhm
giúp các nhà làm chính sách điu chnh các chính sách kinh t v mô phù hp, có tác
đng tích cc đn hot đng ca th trng chng khoán, các nhà đu t có đc
nhng hiu bit quan trng v mi quan h gia kinh t v mô và th trng chng
khoán, t đó, có các quyt đnh hp lý khi đu t, trc nhng bin đng ca tình
hình kinh t v mô.
Kt cu lun vn: Ngoài phn m đu và kt lun, ni dung chính lun vn
có kt cu gm 4 chng nh sau:
Chng 1: Lý lun tng quan v các nhân t kinh t v mô tác đng đn th
trng chng khoán.



5
Chng 2: Thc trng tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn th trng
chng khoán Vit Nam.
Chng 3: Nghiên cu thc nghim tác đng các nhân t kinh t v mô đn
th trng chng khoán Vit Nam thông qua ch s VN Index.
Chng 4: Gii pháp kinh t v mô góp phn phát trin th trng chng

khoán Vit Nam.




















6
CHNG 1: LÝ LUN TNG QUAN V CÁC NHÂN T KINH T V MÔ
TÁC NG N TH TRNG CHNG KHOÁN
1.1 Th trng chng khoán
1.1.1 Khái nim
Th trng chng khoán là mt b phn ca th trng vn dài hn, thc hin
c ch trc tip t nhà đu t sang nhà phát hành, qua đó thc hin chc nng ca
th trng tài chính là cung ng vn trung và dài hn cho nn kinh t.
Th trng chng khoán là thut ng dùng đ ch c ch ca hot đng giao

dch mua bán chng khoán dài hn nh các loi trái phiu, c phiu và các công c
tài chính khác nh chng ch qu đu t, công c phái sinh- hp đng tng lai,
quyn chn, quyn mua c phiu, chng quyn. (Ngun: PGS.TS. Bùi Kim Yn và
TS. Thân Th Thu Thy ch biên, “Th trng chng khoán”, NXB Kinh t Thành
ph H Chí Minh).
Th trng chng khoán là mt b phn quan trng ca th trng vn, hot
đng ca nó nhm huy đng nhng ngun vn tit kim nh trong xã hi tp trung
thành ngun vn ln tài tr cho các doanh nghip, các t chc kinh t và Chính ph
đ phát trin sn xut, tng trng kinh t hay cho các d án đu t.
Vic mua bán chng khoán đc din ra  hai th trng s cp và th cp.
Th trng chng khoán là ni chng khoán đc phát hành và trao đi. Hàng hóa
giao dch trên th trng chng khoán bao gm: các loi c phiu, trái phiu và mt
s công c tài chính khác có thi hn phát hành trên mt nm. (Ngun:
vi.wikipedia.org)
Nh vy: Th trng chng khoán là mt b phn ca th trng vn, hot
đng ca th trng chng khoán nhm mc đích huy đng các ngun vn trong xã
hi đ cung cp vn trung và dài hn cho các doanh nghip, các t chc và Chính
ph nhm phc v phát trin kinh t, xã hi ca mt quc gia. Th trng chng
khoán là ni din ra các hot đng phát hành, và trao đi mua bán các chng khoán



7
đã đc phát hành. Hàng hóa giao dch trên th trng chng khoán gm có các loi
c phiu, trái phiu và các công c tài chính có thi hn phát hành trên mt nm.
1.1.2 Phân loi th trng chng khoán
1.1.2.1 Cn c vào s luân chuyn các ngun vn: Th trng chng khoán
đc chia thành th trng s cp và th trng th cp
Th trng s cp: Th trng s cp là th trng mua bán các chng
khoán mi phát hành. Trên th trng này, vn t nhà đu t s đc chuyn sang

nhà phát hành thông qua vic nhà đu t mua các chng khoán mi phát hành
Vai trò ca th trng s cp: Th trng s cp nhm chng khoán hóa
ngun vn cn huy đng, vn ca công ty đc huy đng thông qua vic phát hành
chng khoán. Thc hin quá trình chu chuyn tài chính trc tip đa các khon tin
nhàn ri tm thi trong dân chúng vào đu t, chuyn tin sang dng vn dài hn.
c đim ca th trng s cp: Th trng s cp là ni duy nht mà các
chng khoán đem li vn cho ngi phát hành. Là th trng to vn cho đn v
phát hành và đng thi cng to ra hàng hóa cho th trng giao dch. i vi nn
kinh t, th trng s cp làm tng vn đu t. Nhng ngi bán chng khoán trên
th trng s cp đc xác đnh thng là Kho bc, Ngân hàng Nhà nc, công ty
phát hành, tp đoàn bo lãnh phát hành. Th trng s cp ch đc t chc mt ln
cho mt loi chng khoán nht đnh, trong mt thi hn xác đnh.
Th trng th cp: Th trng th cp là ni giao dch các chng khoán đã
đc phát hành trên th trng s cp, là th trng chuyn nhng quyn s hu
chng khoán. Th trng th cp đm bo tính thanh khon cho các chng khoán đã
phát hành.
Vai trò ca th trng th cp: Th trng th cp là ni to điu kin cho
các nhà đu t mua-bán các loi chng khoán đã đc phát hành mt cách d dàng.
Các nhà đu t có th d dàng chuyn đi chng khoán thành tin nhanh, thun tin
khi cn thit. Th trng th cp ra đi giúp th trng s cp hot đng thun tin
hn.



8
c đim ca th trng th cp: Trên th th cp, các khon tin thu đc
t vic bán chng khoán thuc v các nhà đu t và các nhà kinh doanh chng
khoán ch không thuc nhà phát hành. Th trng th cp là mt b phn quan
trng ca th trng chng khoán, gn bó cht ch vi th trng s cp. Giao dch
trên th trng th cp phn ánh nguyên tc cnh tranh t do, giá chng khoán trên

th trng th cp do cung cu quyt đnh. Th trng th cp là th trng hot
đng liên tc, các nhà đu t có th mua và bán các chng khoán nhiu ln trên th
trng th cp.
1.1.2.2 Cn c vào phng thc hot đng ca th trng: Th trng
chng khoán bao gm S giao dch chng khoán (th trng tp trung) và th trng
OTC (th trng phi tp trung).
S giao dch chng khoán (SGDCK): Ti S giao dch chng khoán, các
giao dch đc tp trung ti mt đa đim, các lnh đc chuyn ti sàn giao dch
và tham gia vào quá trình ghép lnh đ hình thành nên phiên giao dch. Ch có các
loi chng khoán đ tiêu chun niêm yt mi đc giao dch ti đây.
Th trng OTC (th trng phi tp trunng): Th trng OTC là th
trng phi tp trung cùng vi th trng tp trung to nên mt th trng chng
khoán hoàn chnh. Th trng OTC là mt th trng có t chc dành cho nhng
chng khoán không niêm yt trên S giao dch chng khoán. Th trng OTC
không có đa đim giao dch chính thc, thay vào đó các nhà môi gii (các công ty
chng khoán) kt ni các giao dch qua mng máy tính din rng gia các công ty
chng khoán và trung tâm qun lý h thng.
1.1.2.3 Cn c vào hàng hóa trên th trng: Th trng chng khoán đc
phân thành các th trng: th trng c phiu, th trng trái phiu, th trng các
công c chng khoán phái sinh.
Th trng c phiu: là th trng giao dch và mua bán các loi c phiu,
bao gm c phiu thng và c phiu u đãi.



9
Th trng trái phiu: là th trng giao dch và mua bán các loi trái phiu
đã đc phát hành, các trái phiu này bao gm trái phiu chính ph, trái phiu công
ty, trái phiu đô th.
Th trng các công c phái sinh: là th trng phát hành và mua đi bán li

các chng t tài chính khác nh quyn mua c phiu, chng quyn, hp đng quyn
chn.
1.1.3 Chc nng ca th trng chng khoán
1.1.3.1 Huy đng vn cho nn kinh t: Th trng chng khoán góp phn
to vn cho các doanh nghip bng nhiu cách khác nhau, thông qua th trng
chng khoán các doanh nghip có th phát hành chng khoán ln đu ra công chúng
thông qua th trng s cp, bán chng khoán phát hành thêm ra th trng chng
khoán. Thông qua th trng chng khoán, Chính ph và chính quyn các đa
phng cng huy đng đc các ngun vn cho mc đích s dng và đu t phát
trin h tng kinh t, phc v các nhu cu xã hi. Vi chc nng h tr này, th
trng chng khoán đã có nhng đóng góp quan trng đi vi s phát trin ca nn
kinh t.
Th trng chng khoán không nhng thu hút các ngun vn trong nc mà
còn giúp Chính ph và các doanh nghip có th phát hành trái phiu hoc c phiu
công ty ra th trng vn quc t đ thu hút thêm vn ngoi t. Vic thu hút vn đu
t nc ngoài qua kênh chng khoán là an toàn và hiu qu vì các ch th phát
hành đc toàn quyn s dng vn huy đng cho mc đích riêng mà chu ít các điu
kin ràng buc.
1.1.3.2 Cung cp môi trng đu t cho công chúng: Th trng chng
khoán cung cp cho công chúng mt môi trng đu t lành mnh vi các c hi
la chn phong phú. Các loi chng khoán trên th trng rt khác nhau v tính
cht, thi hn và đ ri ro, cho phép các nhà đu t có th la chn loi hàng hóa
phù hp vi kh nng, mc tiêu và s thích ca mình đ có th mang li li nhun
tt nht cho quyt đnh đu t.



10
1.1.3.3 To môi trng giúp Chính ph thc hin các chính sách kinh t:
Các ch báo ca th trng chng khoán phn ánh đng thái ca nn kinh t

mt cách nhy bén và khá chính xác. Giá các chng khoán tng lên cho thy đu t
đang m rng, nn kinh t tng trng, và ngc li giá chng khoán gim s cho
thy các du hiu tiêu cc ca nn kinh t nh lm phát, lãi sut tng cao, nn kinh
t suy gim. Vì th, th trng chng khoán đc gi là “phong v biu ca nn
kinh t” và là mt công c quan trng giúp Chính ph thc hin các chính sách kinh
t v mô. Thông qua th trng chng khoán, Chính ph có th mua và bán trái
phiu Chính ph to ra ngun bù đp thâm ht ngân sách và qun lý lng tin lu
thông trong nn kinh t nhm kim soát lm phát.
1.1.3.4 To tính thanh khon cho các chng khoán: Nh có th trng
chng khoán, các nhà đu t có th chuyn đi các chng khoán h s hu thành
tin mt hoc các loi chng khoán khác khi h mun, đ có th mang li li nhun
đu t ti u. Kh nng thanh khon là mt trong nhng đc tính hp dn ca chng
khoán đi vi nhà đu t.
1.1.3.5 ánh giá hot đng ca các doanh nghip: Trong mt th trng
thông tin minh bch, nhng bin đng giá c phiu ca doanh nghip, tình hình hot
đng kinh doanh, sc khe tài chính và các c hi kinh doanh ca doanh nghip
đc phn ánh mt cách tng hp và khá chính xác, giúp cho vic đánh giá và so
sánh hot đng ca các doanh nghip đc nhanh chóng và thun tin.
Nh s bin đng ca giá c phiu, các nhà đu t có th đánh giá doanh
nghip mt cách khách quan và khoa hc nht ti bt k thi đim nào. Bên cnh
đó, yêu cu minh bch hóa thông tin đi vi các Công ty niêm yt trên th trng
chng khoán, giúp các nhà đu t, nhà qun lý th trng có th đánh giá tình hình
hot đng ca các doanh nghip.
1.1.4 Các ch th tham gia th trng chng khoán: Các ch th tham
gia trên th trng chng khoán có th đc chia thành các nhóm nh sau:



11
Nhà phát hành: là các t chc thc hin huy đng vn trên th trng s

cp, gm chính quyn các cp, các công ty và các t chc tài chính. Trên th trng
s cp, Chính ph và các công ty ln đu tiên bán chng khoán ca mình cho các
nhà đu t đ huy đng vn cho nn kinh t. Thông qua các t chc phát hành,
chng khoán s đc phân phi đn các nhà đu t, nh vy, song song vi vic
huy đng vn, các ch th phát hành là ngi cung cp hàng hóa ca th trng
chng khoán
Nhà đu t: là nhng ngi thc s mua và bán chng khoán trên th trng
chng khoán. Nhà đu t có th chia thành hai loi: nhà đu t cá nhân và nhà đu
t t chc
- Nhà đu t cá nhân: là nhng ngi có vn tm thi nhàn ri, tham gia
đu t mua bán chng khoán trên th trng chng khoán nhm kim li qua chênh
lch giá hoc hng c tc.
- Nhà đu t t chc: là các t chc tham gia mua bán chng khoán trên th
trng chng khoán vi hình thc đu t tài chính, h thng giao dch vi khi
lng ln, đây là mt b phn đu t quan trng ca th trng. Các t chc này
thng có các chuyên viên nghiên cu phân tích th trng đ đa ra các quyt đnh
đu t hiu qu cho t chc.
T chc kinh doanh trên th trng chng khoán: gm có các công ty
chng khoán và các công ty qun lý qu.
Công ty chng khoán: là nhng công ty hot đng trong lnh vc chng
khoán có th đm nhn mt hoc mt trong s các nghip v chính là bo lãnh phát
hành, môi gii, t doanh, t vn và đu t chng khoán.
Công ty qun lý qu: là nhng công ty thc hin vic qun lý qu đu t
chng khoán, công ty qun lý qu thay mt qu đu t đ phát hành các chng ch
qu, qua đó hình thành nên các qu đu t hot đng trên th trng chng khoán
vi chc nng kinh doanh chng khoán và qun lý danh mc đu t.

12
Các t chc liên quan đn th trng chng khoán:
C quan qun lý nhà nc: là c quan qun lý, điu hành, giám sát hot
đng th trng chng khoán.
S giao dch chng khoán (SGDCK): là trung tâm vn hành giao dch th
trng tp trung, ban hành nhng qui đnh, điu chnh các hot đng giao dch
chng khoán trên SGDCK phù hp vi các qui đnh ca pháp lut và y ban Chng
khoán Nhà nc.
Hip hi các nhà kinh doanh chng khoán
T chc lu ký và thanh toán bù tr chng khoán: là t chc nhn và lu gi
các chng khoán và tin hành các nghip v thanh toán bù tr cho các giao dch
chng khoán
Công ty dch v máy tính chng khoán
Các t chc đánh giá h s tín nhim
1.2 Ch s giá chng khoán
1.2.1 Khái nim:
Ch s giá chng khoán là ch báo giá c phiu phn ánh xu hng phát trin
ca th trng c phiu, th hin xu hng thay đi ca giá c phiu và tình hình
giao dch trên th trng. n gin, ch s giá chng khoán là ch s giá bình quân
c phiu ti mt ngày nht đnh so vi ngày gc.
1.2.2 Các phng pháp tính ch s giá chng khoán:
- Phng pháp bình quân s hc: Ch s giá theo phng pháp này đc
tính bng cách ly tng th giá ca các loi c phiu cn tính toán chia cho s loi
c phiu.
Ch s giá chng khoán = ∑Pi/N
- Trong đó: Pi th giá ca c phiu I; -N: S loi c phiu cn tính
- Ch s giá bình quân đn gin: Ch s theo phng pháp này đc tính
tng t nh bình quân s hc.Tuy nhiên s khác nhau gia hai phng pháp này là
 ch “s chia” trong ch s bình quân s hc đc điu chnh trong các trng hp

13
nh tách, gp c phiu, phát hành quyn tng vn đ đm bo tính liên tc ca ch
s theo thi gian.
Công thc giá bình quân gin đn:


Trong đó: I là ch s giá bình quân
Pi: là giá ca chng khoán i thi k nghiên cu
n : là s lng chng khoán đa vào tính toán
- Phng pháp bình quân có trng s: Ch s theo phng pháp này đc
tính bng cách ly tng vn th trng ca các loi c phiu cn tính chia cho tng
s lng c phiu niêm yt

Trong đó: Pi là th giá ca c phiu
Qi là s lng c phiu niêm yt ca c phiu i
Trong phng pháp tính này, ch s giá chu tác đng ca s lng c phiu
niêm yt. Do vy, các c phiu có s lng niêm yt ln s tác đng nhiu đn bình
quân có trng s.
- Ch s tng hp:Ch s giá theo phng pháp này đc tính toán da trên
các bin v giá và s lng c phiu đang lu hành


- Phng pháp Laspeyres


Trong đó: I
L
là ch s giá bình quân Laspeyres

P
t
: là giá thi k báo cáo; - P
0:
là giá thi k gc
Q
0
là khi lng chng khoán (quyn s) thi k gc hoc c cu
khi lng thi k gc.
I=
n

∑P
i
I=
∑Q
i

∑P
i
Q
i
I
L
=
∑P
t
Q
0

∑P
0
xQ
0
Ch s tng hp =
Tng giá tr th trng k hin hành
Tng giá tr th trng k c s
x 100



14
- Phng pháp Paascher:
∑ qt pt
I p = x 100
∑ qt po
Trong đó: Ip : Là ch s giá Passcher
pt : Là giá thi k t
po : Là giá thi k gc
qt : Là khi lng (quyn s) thi đim tính toán ( t )
hoc c cu ca khi lng thi đim tính toán.
i: Là c phiu i tham gia tính ch s giá
n: là s lng c phiu đa vào tính ch s
Ch s giá chng khoán đc theo dõi cht ch và đc các nhà kinh t hc
quan tâm vì nó có mi liên h cht ch đn tình hình kinh t, chính tr, xã hi ca
mt quc gia và ca th gii.
1.2.3 Mt s ch s giá chng khoán tiêu biu trên th gii
1.2.3.1 Các loi ch s chng khoán tiêu biu ca M
- Ch s Dow Jones (Dow Jones Average): Ch s Dow Jones là ch s giá
chng khoán phn ánh s bin đng bình quân ca giá 65 chng khoán đi din

thuc nhóm hàng đu trong các chng khoán đc niêm yt ti S giao dch chng
khoán New York. Nó bao gm ba ch s thuc ba nhóm ngành: Ch s Dow Jones
Công nghip DJIA gm 30 chng khoán, ch s Dow Jones vn ti gm 20 chng
khoán ngành vn ti, và ch s Dow Jones dch v gm 15 chng khoán ngành dch
v.
- Ch s NASDAQ Composite Index: NASDAQ (National Association of
Securities Dealer Automated Quatation System) là ch s chng khoán tng hp ca
4.700 công ty, k c ca M và nc ngoài đc niêm yt trên th trng chng
khoán NASAQ. Ngày c s là ngày 05/02/1971 vi giá tr là 100 công ty, có tính
thêm các ch s cho các nhóm ngành: ngân hàng, máy tính, công nghip, bo him,
vn ti, tài chính khác và bu chính vin thông.



15
- NYSEI (New York Stock Exchange Index): là ch s tính theo phng pháp
bình quân gia quyn giá tr cho tt c chng khoán trên S Giao dch chng khoán
New York (NYSE), ngày c s là ngày 31/12/1964. Quyn s thay đi theo giá th
trng, tr giá c s là 50 USD, và bin đi ca nó đc th hin theo đim.
- S & P 500 (Standard and Poors
,
): ây là ch s giá bình quân giá tr, tng
hp ca 500 c phiu, nó bao gm các c phiu đc niêm yt trên NYSE, mt s
thuc nhóm AMEX và NASDAQ. Ch s này bao gm 381 c phiu thuc ngành
công nghip, 47 c phiu thuc ngành dch v công cng, 56 c phiu thuc ngành
tài chính và 16 c phiu thuc ngành vn ti, đi din cho 74% giá tr th trng ca
tt c các c phiu giao dch trên NYSE.
1.2.3.2 Ch s chng khoán ca Nht Bn
- Ch s Nikkei 225: Là ch s chng khoán tng hp c phiu vi quyn s
giá ca 225 c phiu thuc S giao dch chng khoán Tokyo và 250 c phiu thuc

S giao dch chng khoán Osaka
- Ch s TOPIX: Ch s này tính cho tt c chng khoán niêm yt quan trng
ca th trng chng khoán Tokyo.
1.2.3.3 Ch s chng khoán ca Anh
- Ch s FT-30: Là ch s giá ca 30 c phiu công nghip hàng đu ca th
trng chng khoán London. Ch s này đc công b tng gi k t 10 gi sáng
đn 3 gi chiu và vào lúc đóng ca S giao dch chng khoán London.
- Ch s FT-SE 100: Là ch s ca 100 c phiu hàng đu ti s giao dch
chng khoán London.
1.3 Các nhân t tác đng đn ch s giá chng khoán
Bin đng ca ch s giá chng khoán chu tác đng t s lng c phiu
đang lu hành và giá ca các c phiu. Trong đó, ta có th thy rng s lng c
phiu đang lu hành thng bin đng chm, nên bin đng hàng ngày ca ch s
giá chng khoán chu tác đng ln t bin đng giá ca các c phiu niêm yt. Có
nhiu cách đ phân tích nguyên nhân gây ra s dao đng giá ca c phiu. Mt cách
tng quát chúng ta có th chia ra làm các nhóm nhân t tác đng sau đây:



16
- Nhân t kinh t vi mô: Các nhân t làm tng, gim giá tr ca ca c phiu
gn vi công ty niêm yt đc gi là nhân t kinh t vi mô. Khi các nhà đu t la
chn mua mt c phiu, điu h quan tâm nhiu nht là hiu qu hot đng ca
công ty, bi c tc thu đc t c phiu ph thuc vào li nhun công ty đó to ra,
tính cnh tranh ca mt c phiu cng ph thuc rt ln vào li tc ca c phiu đó.
Các yu t to ra li nhun ca mt công ty là li th khai thác các ngun lc ca
công ty, li th kinh doanh và các li th vô hình khác mà công ty đã to ra đc.
Nói cách khác, giá tr ca hàng hóa chng khoán là hình nh đng phn ánh nhng
giá tr hu hình, vô hình ca hàng hóa thc và xu th hot đng cng nh tình hình
nng lc tài chính ca công ty niêm yt.

- Nhân t kinh t v mô: Th trng chng khoán là mt b phn cu thành
ca th trng tài chính, nên nó chu tác đng trc tip t nhng bin đng trên th
trng tài chính. Do vy, các nhân t kinh t v mô nh tng trng kinh t, lm
phát, gim phát, bin đng ca lãi sut, cung tin, t giá, giá vàng, giá du đu có
tác đng đn ch s giá chng khoán. Nu tình hình kinh t v mô tt thì s có tác
đng giúp th trng chng khoán tng trng, ngc li nu tình hình kinh t v
mô xu thì nó s có tác đng làm th trng chng khoán st gim.
- Các nhân t khác: Bên cnh tác đng ca các yu t vi mô ca doanh
nghip, các yu t v mô ca nn kinh t thì ch s giá chng khoán đôi khi còn chu
tác đng bi các yu khác nh: tâm lý các nhà đu t, các nhân t đu c, làm giá,
lng đon th trng ca các cá nhân trong và ngoài nc to ra cung - cu gi to,
làm giá chng khoán b méo mó. Các chính sách can thip trc tip hay gián tip
đn th trng ca Chính ph cng làm ch s giá chng khoán bin đng.
Ta có th thy rng, ch s giá chng khoán chu tác đng bi ba nhóm nhân
t chính là: nhân t kinh t vi mô, nhân t kinh t v mô và các nhân t khác. Trong
đó nhân t kinh t vi mô và v mô tác đng thng xuyên nht đn ch s giá chng
khoán. Hai nhân t kinh t vi mô và v mô luôn có tác đng qua li vi nhau và
thng xuyên bin đng, chính điu này làm nên bin đng ca th trng chng