MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI PHNÔM-PÊNH ĐẾN NĂM 2010.PDF

BO
GIAO
Dl)C
v A DAO
TRUONG HQC KINH
TE
THANH PHO HO
CHi
MINH
SORIN
V
ANNAK
" ? , ,
MOT
SO
GIAI
PHAP
NHAM PHA T
TRIEN
•
DOANH
NGHIEP
vUA
v A NHO
•
TAl
PHNOM-PENH
DEN
NAM 2010
•
CHUYEN NGANH :

?
QUAN TRJ KINH DOANH
MASO
60.34.05
A
,
,.,
K
LUAN VAN THAC
SI
KINH
TE
• •
NGUOI Hu'ONG
DAN
KHOA
HQC
:
PGS.
TS.
DONG
THl
THANH
PHU<1NG
B¢
GIAO
Dl.JC
VA
DAO
TP,.O

TRLIONO
KINH
TE
TP.HCM
TI.
Ho
cHi
MINH-
N.AM
2oo6
,
Trang
phQ
bia
Danh
mQc
bang
Danh
mQc
tit vie't tilt
m<l
Ml)C
Ll)C
Chu'dng 1. Vai
tro
coa
Doanh vua va nho
tho
do
Phnom-Penh

1
11
17
h , .
""
_,
h h
""

' h

1
•
.n ,
al
nlf}m
Ve
uoan
ng
lf}p
Vua
va
n 0

.
1
1
1 C
, d'
,tl

DNVVN ? A
"'

A h"' .

. 2
. .
ac
quan I
em
ve cua
mQt
so nu'oc tren t e gioL .
1.1.2
Khai DNVVN d Campuchia 3
1.2
Vai
tro cua
DNVVN
lJ
thu
do
Phnom-Penh 4
Chu'dng
2.
d()ng coa cac DNVVN
tho
do Phnom-Penh
trong
thoi gian

vua
qua 10
2.1
JJq,c
diim
cua thu
do
Phnom-Penh 10
2.1.1
2.1.2
,
.;J
A K
diem ve dan so
10
d',t/
k' h
"'
-
h"'
10
I
em
In
te - xa
QI
.
2.2 Tinh hinh
phat
triin

DNVVN
lJ
thu
do
Phnom-Penh trong thai gian qua 13
221
T
,
hh'
h
h'
.,t?
·c
h' ,
h''k'
13
. . m m p
at
tnen
ampuc
Ia
qua cac t oi y .
2.2.2 Tlnh hlnh
d§
u
tu'
nu'oc ngoai trl!c tie'p
17
2.3
M{jt

so'
kho khiin dffi vfli
DNVVN
tq,i
Campuchia 18
2.3.1 Chua doanh n6i chung va DNVVN n6i rieng
18
2.3.2 quan
sii'
d1:1ng
hang
19
2.3
.3
Tinh tranh ciia san phffm trong nu'oc ra't che'
19
2.3.4 Nhan
1\l'c
va trlnh
dQ
chuyen mon ky
19
2.3.5 Thong tin thi tru'ong 20
2
3 6 C
K A
1•
A ? K ' , ' h h"' 20
. . ung cap
san

xuat con
rat
c e .
2.3.7
S\1'
h6 trq ciia co quan Nha
nu'oc
20
2.3.8
VO'n

21
2.3.9 Co che' tie't vi mo chua cho cac DNVVN phat tri€n
23
Chtidng
3.
Giai
phap
nhdm
phat
triin
DNVVN
t11-i
tho
do
Phnom-Penh
25
3.1 Bffi canh quffc
ti
va trong mtuc

anh
kttllng
din
viic
phat
triin
DNVVN



25
3 1 1 B
,.,.
? h
, ,
. .
01
can
quoc te 25
3.1.2
BO'i
ciinh trong nuoc 26
3.2 Quan
diim
phat
triin
DNVVN
II thil do Phnom-Penh 28
3.2.1
Phat

DNVVN dlfa tren co
sd
khuye'n khich slf
phat
tri6n
cac
thanh ph§n kinh te' 28
3.2.2
Phat
DNVVN phiii phil hqp voi quy
phat
Kinh
te'-
xa
h{)i
ciia thii do Phnom-Penh 29
3.3 Mf)t
sff
giai
phap
va
kiin
nghi nhlim hB tr(l
phat
triin
DNVVN
tq,i
Phnom-Penh 30
3
3

1 C
,k
d,:t.
?
1'
h'

d"''
A•
DNVVN 30
. .
an
01
mo1
quan
y n a nuoc
01
vo1


3.3.2 C§n tri6n khai
cac
chfnh sach khuye'n khich va
h6
tro
cac
DNVVN
ra 33
3.3.3
Cac

giiii
phap
chii ye'u h3 trq
cac
DNVVN
phat
34
3.3.3.1 Cdc gidi phdp thuqc linh
V¥C
vi
mo

34
3.3.3.2
Cdc gidi phdp thuqc lfnh
V¥C
vi
mo

.42
Ke"t
46
Tai
tham
khao
, ?
DANHMlJC CAC BANG
Bang
1.1
Tieu

chi
xac
djnh DNVVN
C1
m<}t
s6 mtoc 1
Bang
1.2
Ty
ngu'C1i
c6
sue lao
d<}ng
va ty
ngu'C1i
c6
lam
5
Bang
2.1
T6c
d<}
tang
tru'dng kinh
tt
tu
1993-2001
14
Bang
2.2

T6c
dQ
tang
tru'dng kinh
tt
cua
Campuchia
so
voi
cac
nu'oc xung quanh
15
Bang
2.3
T6c
dQ
tang
tru'dng kinh
tt
ctia Campuchia so theo nganh
15
Bang
2.4
T6c
dQ
tang
tru'dng
san
xutlt nong
16

Bang
2.5
T6c
dQ
tang
tru'dng khach du ljch de'n Campuchia
16
Bang
2.6
s6Iuqng
DNVVN thti do Phnom-Penh 2005
17
Bang
2.7
B§u
tu'
nu'oc ngoai trlfc tie'p Campuchia
18
ASEAN
DNVVN
GDP
'
"'
&
DANHMVC
TUVIETTAT
Association
of
South East Asian Nation
h()i

cac
quO'c
gia Dong
NamA
Doanh vua va nho
Gross Domestic Products
T6ng san
quO'c
n()i
' ?
LOIMODAU
1.
Ly
do
chQn
tai
nay trong kinh te' ciia cac nu'oc tren The' gioi co de'n hdn 90%
trong t6ng
s6
cac doanh
Ia
doanh vua va nho (DNVVN), do
do DNVVN dong gop dang k€ trong phat tri€n kinh te'. d Campuchia,
s6
lu'<Jng
cac doanh vua va nho cilng
(J
ty xa'p xi nhu' tren,
(J
thii do Phnom-Penh thl ty do con

(J
muc cao hdn.
Thii do Phnom- Penh
Ia
trung tam kinh te' van hoa - khoa
h<;>c
- cong
thu'dng tai chinh, djch
V\1
cua ca
nu'OC
Va
ca cua khu
VlfC,
nen
cac DNVVN trung Ion
(J
ndi day.
V oi
mu6n djnh
nhfi'ng
dong gop to Ion ciia doanh vua
va nho
(J
Thii do Pnom- Penh noi rieng va ca nu'oc noi chung, cilng nhu'
xua't
m{)t
s6
giai phap h6
tr<J

phat tri€n hlnh doanh nay trong
tu'dng lai,
khai thac t6t hdn nang ciia khu vlfc kinh te' nay, tac
gia
van
ch<;>n
tai "MI)t sll
gicii
phap
nhlim
phat
triin
doanh
nghiQp
vita
va
nho
tq,i
Phnom-Penh den niim 2010 ".
2.
vi
cuu
ciia
tai
- khong gian:
van
chi khao sat cac DNVVN Thii do Phnom-
Penh.
- V€ thoi van chi d€ de'n slf phat tri€n ciia cac DNVVN
Thii do Phnom-Penh

tu
nam
2002 de'n nay.
3.
Ml}C
nghien
CUD
cua
van
Thong qua danh gia xu the' phat ti€m nang va nhii'ng
h1;tn
che'
cua
DNVVN, tac ghi dua ra cac
giiH
phap h6 trq
phat
nhanh DNVVN
t1;ti
Thii do
Phnom-Penh.
4. Phlidng
phap
nghien
CUD
v€
t6ng
van
sti'
dvng phu'dng phap duy chung, phu'dng

phap lOgic ke't hqp voi phu'dng phap lich
sti'.
Ngoai
ra
van con
sti'
dvng
cac
phu'dng
phap
t6ng hqp, th6ng ke phan tich, quy
nl;lp,
di€n giai, mo hlnh
hoa
lam
ro nhii'ng d€ ra trong van.
5. Ke't
ca'D
van
Ngoai
md
va ke't ke't cilu
van
duqc chia ra
lam
ba
chu'dng nhu' sau:
- Chu'dng
1:
Vai tro cua doanh

vua
va nho
t1;ti
Thii do
Phnom-Penh
- Chu'dng
2:
-
tr1;tng
ho1;tt
d()ng cua cac doanh vua
va nho
t1;ti
Thu do
Phnom-Penh
trong thai gian qua.
- Chu'dng
3:-
Giai phap phat doanh vua va
nho
t1;ti
Thii do
Phnom-
Penh.
Ngu6n
sef
trong van qua nien giam th6ng ke va qua di€u tra m()t
sef
DNVVN
t(.li

Thu do Phnom-Penh.
- 1 -
CHu'<1NG
1
VAl TRO CUA DOANH NGHI:¢P VUA
VA
NHO
? A A A
THU DO
PHNOM-
PENH
1.1
Khai
doanh
vua
va nho
DNVVN Ia doanh
du'<Jc
phan
theo quy mo.
Tren
the' gioi,
tieu thuc
xac
dinh DNVVN thu'ong la:
vO'n,
lao d9ng, doanh thu. C6 nu'oc
chi dung
m<?t
tieu chi, nhung cilng c6

m<?t
sO'
nu'oc dung
m<?t
sO'
tieu
xac dinh DNVVN. MQt
sO'
nu'oc dung tieu chi chung cho
ta"t
ca cho
ta"t
ca
cac
nganh, nhu'ng cilng c6 nu'oc dung
tieu
chi
rieng
xac
dinh
DNVVN
trong nganh.
E>i€u
d6
du'<Jc
qua 1.1 duoi
day:
Bang
1.1-
Tieu

chi
xac
djnh
DNVVN
lJ
mQt
so' nztuc.
Cac
tieu
chi
ap
dQng
Nti8c
SO'
lao d()ng
Tdng
vo'n
Doanh
tho
(ngtiOi)
gia
tri
tai
san
<200 trong huon ban
<150
yen
<450 trong cac nganh khac
Singapore
<200 <500 U$

Canada <450 Trong CN va DV
<21
do
1a
Canada
Indonesia
<400 Trong CN
H6ng Cong
< 200 Trong CN va DV
(Ngu&n:
BQ
Cong Campuchia,
D¥
an
chinh sdch
h6
tn;
DNWN
a Campuchia. nghien cau dao
tq,o
phdt
triin
tq,i
Campuchia
2001).
-2-
Can
eli'
vao
tieu thli'c

xac
djnh DNVVN
neu
tren, c6 th€ khai quat thanh
cac
khai
nic$m
sau:
1.1.1 Cac quan
dilm
vi
DNNVN
cua ml)t
sff
nztbc tren
tht
gifli
- Quan tha nhtft cho rdng, tieu chuffn de'
danh
gia xe'p
lo'}.i
DNVVN
ngoai tieu thll'c
ve
lao d9ng va
vO'n
kinh doanh con quan
tam
de'n doanh
thu

hang
nam
ciia doanh
nghic$p,
theo quan
nic$m
nay
c6 Canada : doanh
nghic$p
c6
21
tric$u
dola canada doanh
sO'
du'qc xe'p
vao
DNVVN.
- Quan tha hai
Ia
can
eli'
vao tieu thli'c
sO'
lu'qng lao d9ng tham gia
c6 phan
bic$t
nganh nghe, khong c6
phan
bic$t
nganh nghe, quan

nic$m
nay nhdm
d€
nha nude c6 nhfi'ng chinh sach
dO'i
voi doanh
nghic$p
trong va'n
de
thu
hut
lao d9ng giai quye't
vic$c
lam.
Theo
quan
nic$m
nay c6
cac nude nhu: Myanmar, Oxtraylia, Hdng cong.
- Quan tha ba cho rdng, tieu chuffn danh gia xe'p
lo'}.i
DNVVN khong
phan
bic$t
nganh nghe rna chi
can
eli'
vao
sO'
lao d9ng va

vO'n
thu
hut
vao
kinh doanh,
cac
nude theo quan
nic$m
nay
gdm
c6:
Thai
Lan, Sigapore,
Philippin Tuy
nhien
ve
mli'c
d9 thl c6 khac nhau, nhu'
Thai
Lan
la 200 lao
dqng, con Philipppin chi la 250 lao d9ng,
ve
vO'n
thl Singapore
Ia
500 do la
Singapore,
con
la nho hdn 150

tric$u
yen.
-
Quan
tha
tzt
la tieu chuffn danh gia xe'p
lo£J.i
DNVVN
phai
gAn
voi
diem
tll'ng nganh ddng thai phcli tinh de'n
sO'
luqng
vO'n
va lao d9ng
du'qc
thu
hut
vao
ho'}.t
d9ng san xua't kinh doanh,
Ban
la nude theo
quan
nic$m
nay,
ve

DNVVN ciia
Ban
quy djnh trong linh vlfc
kinh doanh huon
ban
cac
DNVVN la nhil'ng doanh
nghic$p
thu
hut
duoi 200
-
3-
lao d()ng, nhu'ng trong linh
Vf!C
che' bie'n va cac nganh khac Ia du'oi 450 lao
d()ng va
vo'n
Ia du'oi 150
trit$u
Yen.
1.1.2
Khai
vi
DNVVN
(J
Campuchia
Qua
vit$c
nghien

cll'u
rut kinh nghit$m tinh hinh cv th€ ciia cac nu'oc phat
tri€n va cac nu'oc
dang phat tri€n c6 th€ khai
quat
chung DNVVN
nhu'
sau:
- DNVVN la doanh nghit$p de thay
dcSi
linh
vf!c
san xua't kinh doanh khi
tinh hinh
thj tru'ong bie'n d()ng
- DNVVN
Ia
doanh nghit$p c6 gia trj
tai
san
khong qua 2
trit$u
USD, lao
d()ng khong qua 500 nguoi (Theo quy
phat
tri€n nong thon thu()c Ngan
hang nha nu'oc)
Ne'u
phan logi
Cl:l

thl
hdn c6
thl
khdi quat
nhu
sau :
- Doanh nghit$p vlia Ia cac doanh nghit$p c6 so' lao d()ng tli 50 de'n 400
ngu'oi,
c6
vo'n
co' djnh duoi 1
trit$u
USD.
- Doanh nghit$p nho Ia cac doanh nghit$p c6 so' lao d()ng duoi 50 nglioi, c6
vo'n
co' djnh du'oi 200 USD.
Tli cac khai
nit$m
da
neu
(J
tren va theo quy djnh phap ly ciia Nha nlioc
Campuchia, c6 th€ djnh nghia DNVVN
(J
Campuchia Ia cac cd sd san xua't
kinh doanh c6 dang
ky'
khong phan
bit$t
cac thanh kinh te', c6 quy mo

vo'n, lao d()ng thoa man quy djnh ciia chinh phii
do'i
voi tling thai ky
phat tri€n ciia
kinh te'. Nhli khu
vf!c
DNVVN
(J
Campuchia bao
gom:
-4-
+
Cac
hqp tac
xa
c6 quy mo vua va nho dang ky d()ng theo
doanh
nghi<$p
nha
m.tdc.
+
Cac
doanh
nghi<$p
nha nu'dc c6 quy mo
vua
va
nho
du'QC
thanh

va dang ky theo doanh
nghi<$p
Nha
nude.
+
Cac
Cong ty c6 Cong ty TNHH, Cong ty hqp doanh va
doanh
nghi<$p
Tu'
Nhan
c6 quy mo vua va nho
dang
ky d()ng theo
doanh
nghi<$p,
tu'
nude ngoai Campuchia.
T6m
(J
Campuchia
vi<$c
xac
djnh DNVVN trong
nam
2000 la phu hqp
vdi
thl.fc
te' khach quan trong
ki<$n

ngu6n vo'n c6 lao d()ng d6i
dao,
dap
U'ng
du'qc
yeu
bll'c
bach
cua
xa
h()i la cong
an
lam,
nang
cao
muc
so'ng cua nhan
dan
lao d()ng- G6p xoa d6i
giam
ngheo.
khac, ciing
da
dl.f
tinh de'n
tO'c
d()
phat
tri€n kinh te' theo hu'dng cong
nghi<$p

hoa,
hi<$n
hoa.
1.2.
Vai
tro
cila DNVVN
lJ
Thil do Phnom-Penh
Campuchia,
Bang
va Nha nude
bi<$t
quan
tam
de'n
vi<$c
phat
tri€n
DNVVNvl:
-
Phat
DNVVN Ia
c6ng
an
lam
cho
nhan
dan
lao

d(}ng
nen
se
co
chinh
sach
hfi trcj. Theo
thO'ng
ke
(J
BQ
Lao
d()ng Campuchia
cho
tha'y
sO'
ngu'oi tha't
nghi<$p
la 5.408.800 ngu'oi, trong d6 chi c6
2.593.000 ngu'oi 47,9%
Ia
nam
va 2.815.800 ngu'oi 52,1% la
nfi').
Trong
nam
2000 chi c6 2,1% la nam va 2,8% la
nfi'
khong c6
vi<$c

lam.
-5-
-
DNVVN
khong
doi
hoi
nganh
ky
cao,
vo'n
khong
rna
c6
mang
lfji
ich
cho
kinh
te'-
xa
h()i. d Campuchia
phat
triSn
cac
nganh
tho'ng, vi trlnh
d(>
van
h6a

ciia ngu'oi
dan
chua cao,
theo
tho'ng
ke
nam
2002 so' ngu'oi chua to't
nghit%p
ph6
thong,
nam
chie'm 79%,
nii'
chie'm 55%. Do d6
phat
triSn
DNVVN
dS
ra
vit%c
lam
cho
hQ
d Thii do
Phnom
-
Penh
va
nong thon

da
so' ngu'oi
c6
vit%c
lam
Ia
nam
han
nfi'.
Ti
It%
ngu'oi
c6
cong
an
vit%c
lam
khoang
97,5%, trong d6
nam
97,9%
va
nii'
chi
c6
97,2%.
Bang
1.2 -
Ty
l?

ngllm co sue lao dl)ng va
tj
l?
ngllm co vi?c lam
BVT:%
Ty
ngu'oi
c6
Ty
ngu'oi
c6 Ty nguoi khong
c6
sue lao
d()ng
tren
Khu
Vrfc
t6ng
s6lao
d()n_g
lam
vic$c
lam
Nam
Nii'
Nam
Nii'
Nam
Nii'
Campuchia 64,2

68,6 97,9 97,2
2,1
2,8
Thu do
62,4
53.9
96,9 96,3
3,1
3,7
Phnom Penh
Nong thon
69,4 68,2 98,0 97,3 2,0
2,7
Ngu6n:Ty nhilng nguili co sac lao
dtJng
va co lam, khong co
lam
(BQ
Lao dtJng- Campuchia 2002).
Do hlnh
thanh
DNVVN don
gian
han, chu ye'u xua't
phat
tu
nhu
dja phu'ong,
vit%c
tra cong lao

d(>ng
khong
doi
hoi
cao nhu' doanh
-
6-
ldn, ddng thoi
c6
sii'
d1,1ng
lao dqng theo thoi
v1,1,
chu doanh
khong
cffn
sef
vefn
ldn,
nen
ph'it DNVVN nhanh bon va
thanh DNVVN don gian hon nhieu so vdi doanh ldn.
DNVVN d€ dang tie'p
lao dqng doi ra
tu
khu
vl:f.c
nong chua
c6
trlnh dq cao, khong doi hoi dao qua nhieu thoi gian va chi phi

tefn
kern, rna chi
cffn
bdi du'ong hay dao ngifn
Ia
c6
tham gia san
xua't du'qc
ngay.
Vai
tro giai quye't
lam
cua cac DNVVN khong chi
Ia
sef
lao dqng
thu'ong xuyen
(j
cac doanh rna con la tie'p lao dqng thoi
Vl,l
- DNVVN c6
bic
dl}ng
quan
trQng
do'i
v8i qua
trlnb
cong
boa -

boa
va
cbuyin
djcb
cd
cdu
kinb te'
cua
dja pblidng.
Qua trlnh
phat
DNVVN cling la qua trlnh
cai
tie'n may moe thie't bj,
d6i mdi cong
nang cao nang
ll:f.c
san xua't va nang cao cha't lu'qng san
phffm
dap ung thi hie'u ngu'oi tieu dung, md rqng cac
mefi
quan giua
san xua't va tieu dung.
Tu
d6 phat
them
nhieu nganh nghe moi, md
rqng them nhieu nganh nghe moi, md rqng nhieu
mij.t
hang

lam
cho qua
trlnh cong boa - boa da't nude di€n ra khong chi
C1
chieu
sau
rna
con
(1
ca chieu rqng. DNVVN phat
lam
cho cong va
djch
Vl,l
phat
ddn de'n djch co ca'u kinh te' theo hu'dng ngay
mqt
teft
bon dap ung nhu
cffu
ngay cang gia tang cua xa hqi. Dieu nay cling
phu hqp voi chu
tru'dng cua Thu Do Phnom
Penh
la
tu
nay de'n 2010.
-
7-
DNVVN Ia

ngudn
tang
tntdng
kinh te',
gop
gia
tang
GDP
d dia
phu'dng vl
hi<%n
nay
DNVVN
chie'm 90% trong
tdng
s6
doanh
nghi<%p
dia
phu'dng.
d Thu do
Phnom
Penh,
theo
s6
li<%u
th6ng
ke
nam
2002

uoc
tinh khoclng
35%
GDP
du'<jc
ra
tu
khu
vrf.c
DNVVN.
CJ
trong linh
vrf.c
san
xufft
cong
nghi<%p
khu
vrf.c
DNVVN
cilng dong
g6p
u'oc tinh 39% gia tri
tdng
san
lu<jng
cong
nghi<%p
hang
nam.

Phat
DNVVN
gop
lam
cho thu
ngu'oi
lao
d()ng
tang
len,
cai
thi<%n
du'<jc
moi
tru'ong
s6ng
cua
ngu'oi
lao
d()ng,
lam
cho giao thong d nhii'ng
vung
ven,
nong
than
phat
tren
cd sd do dffy
nhanh

nhip
d()
do thi
hoa
nong
thon.
Hdn
nii'a
DNVVN
gop
tang
GDP
cho khu
Vrf.C
va
ki<%n
tai
tu' cho dia phu'dng,
ddng thoi
ki<%n
rut
ngii:n
Srf.
each
bi<%t
gifi'a
thanh
thi
Va
nong thon.

-
DNVVN
phat
thuc
dd'y
srf.
phat
ciia
nong
thon
Cac
DNVVN
co
xay
drf.ng
d nhii'ng
vung
nong
than
dvng
ngudn
nguyen
li<%u
dia
phu'dng
Va
phl;IC
Vl;l
cho thi tru'ong
cua

dia phu'dng do.
DNVVN
co
l<ji
the'
Ia
linh hdn
doanh
nghi<%p
Ion trong
vi<%c
dinh
vi
tri,
va
do do co
phan
bd
h<jp
ly
tren
cac
dia
ban,
cac
vung
kinh te'
khac
nhau.
Tren

cd
sd
do
nose
nen
bu'oc
phat
nong
thon
va
n6i
giii'a
nang
than
va
thanh
thi, rut
ngii:n
each
bi<%t
giii'a
nang
thon va
thanh
thi.
Nho
srf.
phat
cua
cac

DNVVN
tren
cac
linh
Vrf.C
kinh te'
xa
h()i,
Srf.
phat
cua
doanh
nghi<%p
nong
nghi<%p
da
gop
dang
vao
di<%n
khi hoa
nong
nghi<%p
nong than,
phat
giao thong
nang
than,
srf.
ph:H

- 8 -
tri€n ciia
cac
doanh
cd
khi
sua
chua
da
dffy
nhanh t6c
d<?
cd
gidi
hoa nong
tu
khau
lam
d(t
de'n
khau
thu slf
phat
tri€n ciia
doanh xay -
xat
ng6i
da
di€u cho
nong

dan
tieu
san
phffm, thu
hut
lao
d<}ng
nhan
r6i
trong
nong
thon, slf
phat
trie'n
DNVVN
lam
cho
b<?
nong
phat
trie'n hdn, cho
dan
cu'
(j
nong thon thay
d6i
thuc
dang
k€',
d6

Ia
tu
lao
d<}ng
thii cong truy€n
th6ng
sang lao
d<}ng
cho doanh
Tren
cd
sd d6
sii'
lao
d<}ng
nhan
r6i
c6 qua ro di€u
phat
trie'n
dan
tri va c6 y
nghia
IOn
trong thlfc cong hoa - hoa
(j
nong thon
- DNVVN co tfnh linh thfch nghi v8i bie'n d()ng ciia
thi tru(fng:
St! hlnh thanh,

t6n
va
phat
trie'n ciia
doanh
nghjep
vua
va
nho
r(t
voi bo'i
canh
kinh te'. N6
phan
ung
nhanh tru'oc slf chuye'n bie'n v€
san
phffm, djch quy trlnh
san
xu(t
ciia thj tru'ong.
DNVVN
c6 kha
nang
khai thac nhung
khoang
tr6ng ciia thj tru'ong
nhu':
C6
the

thffu
cac
doanh
lon va c6 the'
d<}ng
nhi€u linh vlfc:
Cong
djch thu'dng
ban
Ie, v.v

phat
trie'n DNVVN
kha
nang
thuc dffy
ti€m
nang
ciia
cac
nganh
ngh€ truy€n tho'ng
(j
dja
phu'dng ciing nhu'
nganh
ngh€ thii cong my

Ngoai
ra

c6 DNVVN voi
u'u the'
nang
d<}ng
da
tham
gia
vao
cac
nganh
san
xua"t
ky cao.
M<?t
so'
doanh
da
dffu
tu'
mua
sdm
may
m6c
thie't
bj
cong
tien tie'n
lam
hang
xua"t

khffu, vl ti trQng
xu(t
khffu trong n€n kinh te'
qu6c
dan
ciia
cac
DNVVN
da
tang
len
trong
m(y
nam
nay.
-9-
- DNVVN gop
phan
dao
b6i
dliO'ng,
ren
trong
thl.fc te' m()t
d()i
ngii doanh
nhan
mO'i
trong
kinh te' thi tru(ing.

DNVVN cilng la vuon
udm
nhan tai cho cong cuqc
phat
tri€n kinh te' ciia
da't mtoc. Phai xoa bo
mQi
St!
ky thi, phan
dO'i
xu
dO'i
voi doanh
nhan nha't Ia doanh nhan trong khu vt!c
tu
nhan.
Day
Ia nhfi'ng nguoi ra't
dang ton
vinh vl
hQ
da dung
cam
bo
vO'n
ddu
tu
kinh doanh trong
kho khan ba't
tra:c

nay d€ gop phdn
phat
tri€n kinh te' ciia da't
nude.
Tom
ltJ,i,
DNVVN co vai tro ra't Ion trong
dl;lng
d€ cac ngu6n
lt!c xa hqi, gop phdn khong nho
trong
giai
quye't cong
an
lam cho
nguoi lao d9ng, gop phdn xoa doi giam ngheo, gop phdn
phat
tri€n kinh
te',
thuc
diy
st! phat trien ciia nong thon va co tac
dl;lng
quan
trQng
trong qua trlnh cong hoa - hoa Thii Do
Phnom-
Penh noi rieng va da't nude Campuchia noi chung.
-
10-

CHUONG
II
" " ? ,
HIEN
TRANG HOAT DONG CUA
CAC
DNVVN
. . . .
?
"'
, " '
THU DO
PHNOM-
PENH
TRONG
THOI
GIAN QUA
2.1. Dijc
ciia
Tho
do
Phnom
-
Penh
2.1.1. Bijc
diim
vl
dan
slf
()

Thu Do Phnom-Penh c" tich da't tlf nhien
Hi
181.053km
2
va
c6
dan
s6
-··· '
?4,2 trieu n
(Ji,
ca nu'oc
s6
ngu'oi lao d()ng chie'm 47,3%
dan
s6,
c6 24
c6
185 va 1621
phu'C1ng.
d()
dan
s6
59,1
ngu'C1ilkm
2
(1996), 64
ngu'C1il
km
2

(1998), 74
ngu'C1i
I km
2
(2004).
2.1.2. Bijc
diim
kinh
ti-
xii hfji
Ba't nu'oc Campuchia da trai qua nhi€u giai phlH tri€n khac nhau.
Tu
nam
1975-
1979 Ia giai rna Campuchia s6ng du'oi che'
d()
Khomer do
chung,
nhan
dan
vo cung dau kh6. Sau khi giai ph6ng 1979 de'n nay
Campuchia da vu'dn
len,
phat
tri€n n€n kinh te' da't nu'oc, da nang cao vi tri
cua
Campuchia tren the' gioi.
Voi dan
s6
14

ngu'C1i
va GDP binh
quan
dffu
ngu'C1i
khoang 350
r

Trong
nam
2004,
Campuchia-
m()t thi
tru'C1ng
nho d
Bong
Nam
1\-
da du'qc the' gioi da quan tam.
-
11-
Campuchia
Ut
m()t nu'oc dang phat va du'qc h6 trq nu'oc ngoai ra't
dij.c
la
My
va
khcSi
ASEAN, Campuchia da thu hut dlf

an
tu'
(1
nu'oc ngoai vl sue lao d()ng re, c6 ngu6n llfc tlf nhien.
T6c
d()
phat kinh te' blnh quan la 6-7%
nam
1994 - 2004. Tuy nhien
voi t6c
d()
tang
len
d6 khong dap ung cho nhu
phat
ctia xa
h()i,
ty ngu'oi ngheo vfin con cao. NSn kinh te' phat chti ye'u la do
nganh may
mij.c,
du lich
g3:n
voi
sl)'
h6 trq nu'oc ngoai. Ngoai
d()ng ctia th6ng nganh may
mij.c,
du lich va qmin ly xa h()i, phiii
phat
cac nganh khach moi co nhanh t6c d9

phat
nen
kinh te' Campuchia. nghien cuu kinh te' Campuchia dlf doan la
kinh te' Campuchia c6
sti'
dtJng khoang 85%
tGng
sue lao d()ng trong ca
nu'oc.
Cac DNVVN Campuchia da cong
an
lam
cho ngu'oi dan
Campuchia,
dij.c
(1
thanh thi.
Trong
nam
2004 slf giam slit GDP la 2%. vay
(1
nu'oc ngoai h6 trq
khoang 21%. Trong thoi gian 12nam day, t6ng nq nu'oc ngoai
chua tra
khoang 1,2 ty USD, muc s6ng giil'a ngu'oi
dan
thti do va cac thanh
phO'
c6 slf chenh kha Ion, tuy muc thu ctia nguoi dan thanh
thi vftn chua

6n
dinh, vftn con thay d6i theo mua.
Thti do Phnom-Penh tru'oc day cfing
nhu'
nay la trung
tam
kinh
te',
van
h6a, chinh tri, thu'dng Thti do c6 th6ng giao thong
dti
hdn
so
ca nuoc (vS d9 va
chtl't
luqng) g6m th6ng duong
b(),
duong thtiy,
du'ong hang khong voi cac
cd
sd va c6 kha nang phat
teSt,
cac
be'n cang san
bay, kho tang v.v

kha hoan chinh. Thti
Do
Phnom-Penh
-

12-
cfing la ndi trung cd sd van h6a, xa
hQi,
y te', giao
d1;1c
Ion trong
ca
mtoc. tho'ng
cac
ngan hang, cac cd sd thu'dng du lich, khach
cac cd sd cong Ion va da cfing trung thii do.
Nhii'ng thanh t\fu
du'<Jc
trong 6 nam cu6i nay (2000 - 2006) thii do
Phnom-Penh da
lam
cho cu9c
so'ng
ciia nhan dan thii do ngay cang
6n
dinh, ra the' va l\fc moi dS thii do phat triSn c6 qua hdn. Tuy
nhien, so
voi
yeu
ciia
mQt
trung
tam
kinh te' quan trQng ciia ca nu'oc,
thii do

pha'u da'u
mli'c
tang tru'dng vii'ng va toan hdn.
So
voi yeu
phat
triSn, Thii
f>o
Phnom-
Penh cfing dang dli'ng tru'oc
kh6 khan
va
thach
thli'c
nhu':
• Cd sd xuo'ng ca'p nghiem trQng, khong du
sli'c
phat triSn
kinh te' voi t6c
dQ
cao.
• Cong con chie'm ty Ion.
•
h.fc
trong dan con ra't
IOn
chu'a
du'<Jc
d1;1ng
va khai thac

dung
mli'c.
•
Cac
huon
lam
hang gia, quan lieu cii'a con khong it.
• Ty lao d9ng chua c6
lam
con cao.
• xa
hQi
con va'n
bli'c
xuc.
• T6c
dQ
tang dan so' cd
hQc
con cao.
Ta't ca nhii'ng kh6 khan n6i tren anh hu'dng Ion de'n phat trie'n kinh te'
Campuchia n6i chung va cac DNVVN n6i rieng Phnom-Penh.
-
13-
2.2.
Tinh hinh
phat
DNVVN
tho
do

Phnom
-
penh
trong
th(li
gian qua
2.2.1 Tznh
hinh
phat
triin
kinh
te'
tf}i
Campuchia qua cac thiJi
ky
c6 cd sd de ra nhfi'ng giai phap phat DNVVN Thii Do
Phnom-
Penh, c5n
phan
tich tlnh hlnh
d{)ng
cua cac DNVVN. Can
ell'
vao dieu
ct;t
cua
Thu Do
Phnom-
Penh trong chie'n tranh cilng
nhu'

qua
trlnh xay
dl.fng
nen
kinh te', c6 phan chia tlnh hlnh
d{)ng
DNVVN
thanh cac thoi ky sau.
a.
ThiJi
kY
niim
1979
- 1992:
La giai thu nha't sau khi danh dd che'
d{)
Khdmer do chung
da
thO'ng
tri
ca nu'oc g5n 4 nam. Trong giai nay g5n nhu'
nen
kinh te'
phai xay
dl.fng
tu
con
sO'
khong.
b.

ThiJi
kY
ndm 1993 - 1997:
La giai thu 2 rna thoi gian ddt nu'oc c6
sl.f
tac
d{)ng,
va giup do
cua cac nu'oc
tren
the' gioi, tuy nhien sau thoi ky chung, nhieu va'n de
trong
n{)i
b{)
da't nu'oc
gl}p
ra't nhieu kh6 khan, g5n nhu' cac doanh
. n6i chung va DNVVN
bi
x6a bo hoan toan. Do d6
ml}c
du c6
sl.f
giup do
cua nu'oc ngoai
nhu'ng
n{)i
ll.fc
qua ye'u,
nen

chu'a
phat
du'<jc
gl dang
e.
c.
ThiJi
kY
ndm 1998
de'n
nay:
La giai thu 3 , la giai chinh phd da
du'<Jc
thanh la giai
da't nu'oc c6 hoa blnh, dan
sO'ng
5n
dinh.
Tu
nam
1988, sau khi giai
-
14-
ph6ng che'
dQ
chung, du chinh phd ciing ra't nhi€u kh6 khan
nhung
tO'c
dQ
tang tru'dng kinh te' ciing da tang

dffn
qua cac nam
Bang
21-
Toe
do
tiing tntling
kinh
te' tit 1993 2001 0
-
r-:
0
Nam
1993 1994
1995
1996 1997
1998
1999
200oj
2001
To'c
d()
tang
GDP
%
4.1
6.3
8.4
3.5
3.7

1.5
6.9
5.4
'61-
To'cd()tang
229
246
304
300
231
247
260
253
286
GDP /tmu ngtim
T6ng
GDP
do Ia)
2173
2406
3079
3153
3059
2794
3054
3090
3259
Ngu&n: Vifn nghien cau phdt triln Campuchia.
+
ve

dich
Vl;l
da tang len tu 34% cua GDP trong
nam
1990 len
37,7% trong
nam
2000,
len
45% nam 2002. Thudng giao thong
tLH
va du ljch tang blnh quan 12,03%
tu
nam
1998 - 2000. Do nganh thu'dng
va du lich phat sO'luqng khach du lich de'n Campuchia va
hang h6a da tang len 0,3% nam 2000,
dQng
lien quan de'n voi
khach
du ljch la khach va nha hang da tang
len
nl't nhanh trong nam
1993 de'n 1996 blnh quan tang 17,6% , tuy c6 giam
xuO'ng
trong nam 1997
- 1998
nhung sau d6
h;li
tang len 18,4% trong

nam
1999. Do
nam
2000 c6
tht!c chinh sach md
rQng
duong hang khong
lam
cho doanh
sO'
nganh
du lich da tang
len
9%,
c1;1
khach du lich da tang
len
26%, tudng dudng
466.365 nguoi so voi
nam
1999.
+ Nganh cong ciing c6 vai tro ra't quan trQng trong n€n kinh
te' cua Campuchia,
nam
2000 nganh may tang
len
29%. GDP cua
-
15-
nganh

cong
tang
13% trong
nam
1999. Mij.c
du
(J
My
da
quy djnh
Quota xua't khffu trong
nam
1999, rna
GDP
nganh
may
mij.c
nay
vfin
40%
- 63,8% trong
t6ng
thu
quO'c
dan
nam
2000.
Do
thl;fc
dung

cac
di€u
cua
My
dij.t
ra
nen
Campuchia
da
du'qc ty Quota xua't
khffu
tang
them
9%
nam
2000-
2001
va
16%
nam
2002.
Bang
2.2 -
Toe
dQ
tiing trlillng kinh
tt
cua Campuchia so voi cac nlioc
xung
quanh (% so

vOi
niim 2000)
Nam
2002
2003
2004
2005
7.1 7.3
7.7 7.5
Thai Lan
5.3
6.9 6.1
5.2
Lao
5.8
5.3
6.0 7.0
Campuchia 5.2 7.0
7.7 5.0
Ngu6n: Vi?n nghien cau thong ke
CPC.
Bang
2.3 -
Toe
dQ
tiing trlillng kinh
tt
cua Campuchia so theo
ngimh
(% so voi

nllm
2000):
Nam
2002 2003
2004
2005
Nong
-2.8 12.0
-2.1
1.3
lua -7.8 22.3
-12.3
-0.4
Cong va
xay
dt,tng
17.7 12.3 16.5 6.9
May
21.2 16.9
24.9 8.5
Djch
V\1
4.4 0.1
9.2 6.5
Du
ljch
18.8
-10.3 23.6
17.9
Ngu6n: Vi?n nghien cau thong ke

CPC.
-
16-
+ Nganh nong Trong
nam
2004 Campuchia da chiu anh
hudng ye'u to' tlf
nhien,
bi
ma't mua
nen
t6ng thu nganh Nong
giam xuo'ng 2.1
%,
san luqng san xua't nong
giam
xuo'ng hdn 12%
va thuy
san
giam
xuo'ng 3% so vdi
nam
2003.
Bang
2.4-
Tffc dl)
tang
trui'lng
san
xudt

nong
nghifp
(%so
vOi
nam
2000):
Nam
2002
2003
2004
2005
Lua
-7.8
22.3
-12.3
-0.4
Tr6ng
trQt
khac
-0.9
29.0
6.1
2.1
Thl,l'c
-1.2
5.1
4.3
3.7
Thuy san
0.6

1.7
-3.3
0.9
Cao
suva
g6
-7.6
-5.3
-1.5
-0.2
N guJn : nghien cuu thdng ke CPC.
+ Nganh du lich, theo
B()
Du
Jich
ctia Campuchia cho bie't, trong nam
2005 khach
du lich de'n Campuchia tang len 35% so vdi nam 2004. du
khach
du lich tang len nhu nhung dich vv chua phong phu, do d6
so'
ngay
khach htu tru khong
cao, keo theo doanh thu khong tang nhiSu
Bang
2.5 - Tffc dl)
tang
trui'lng
khach
du ljch den Campuchia

(%
binh
qulin 2002)
Nam
2002
2003
2004
Thu
Do
Phnompenh
5,3
-22,6
17,4
Tinh
Stem-Ric$p
42,4 -1,4 66,1
E>uC1ng
b()
va
duC1ng
thuy
34,0
-7,2 47,3
Dich
VQ
4,7 0,4
10,3
2005 2006
25,0 15,0
50,0 35,0

30, 35,0
6,8 5,7
Ngu6n:
BQ
du ljch Cdmpuchia 2002.
-
17-
Thu Do
Phnom-Penh
hit$n
c6 1.635 doanh nghit$p
thu(>c
cac
thanh
phffn
kinh
te"
dang
d(>ng.
Bang
2.6-
Stf
lu(lng
DNVVN
tfl,i Thu Do Phnom-Penh 2005
Doanh
Sue lao d()ng
T6ngvo'n
Vo'nhiu
USD) d()ng(USD)

n
7 Makera 238 1,228 8,298,500
7,956,341
Don Penh 184
776
1,155,505
981,971
Cham Ka Mon 334 1,791 4,837,348 4,300,795
Tuoi Kork 334
2,025
6,362,722 5,576,502
Mey chey 242
1,842 8,685,856 5,759,595
Rousey kev 213
2,302
3,866,707
3,241,132
Dong Kor
90
591 1,630,610
1,272,830

T6ngso'
)
34,837,248
29,089,166
Nguon:
B9Ki
hot;zch
2.2.2 Tinh

hinh
dllu
ttl
nliuc ngoai trt!c
tiep
Nam
1994, Campuchia
da
thttc
hit$n
dffu
tu',
de"n
nay
da
dttqc
khoang 873 dt!
an
dffu
tu'
nude ngoai,
vt1i
sO'
ti€n dffu
tu'
khoang
hdn 5.900
USD
B¢
GIAO

VA
fJAO
TAO
TRUONG
f)H
KlNH
TE
TP.HCM
TH'VVIEN
- .
s-l
!lrr(;
-
18-
Bang
2.
7 -
Bilu
ttt
nttuc ngoai tr¢c tiep
tf!,i
Campuchia
NAM
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000

2005
T8ng
s6
Tdng
s6
d\1'
an
26 124
189
205 143
91
62
33
873
u
tu
Thii
Do
505.6 2242.8
761.8 744.5
850.2 447.9 269.2 121.9 5943.9
USD)
Sue
lao d()ng
13.261
36.392
70.265 128.457 116.235 77.171 33.112 15.248 490.141
(ngu<1i)
tUtu
nhan

505.6
2242.8
761.8
744.5 850.2 447.9 269.2 121.9 5943.9
USD)
tungoai
qu6c doanh
358 513.3 518 383.1
433.2 413.9
478.4
528.3 3626.2
USD)
Ngu6n:
B9
Ke' hog,ch- Campuchia
Tuy t6ng
s6
dt!
an
c6 ghim di, nhung nhii'ng
nam
sau bao g6m cac dt!
an
Ion
nen
gia tri tli tang qua cac
nam
2.3 M()t
s6kh6
khan

dffi
vbi DNVVN Campuchia
2.3.1 Chzta co luljt doanh
noi
chung
va
luQ,t
DNVVN
noi
rieng
nay nha nu'oc chua quan
Him
toi s\f phat tri€n DNVVN, do d6 phiii c6
bQ
doanh ro rang d€ dam bao
S\1'
t6n
Hiu
dai, cong
an
lam
cho nhan dan va
dffy
d<)ng
kinh te' trong nu'oc.