HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN TPHCM.PDF

B
B




G
G
I
I
Á
Á
O
O


D
D


C
C


V
V
À
À





À
À
O
O


T
T


O
O




T
T
R
R




N
N
G
G





I
I


H
H


C
C


K
K
I
I
N
N
H
H


T
T





T
T
H
H
À
À
N
N
H
H


P
P
H
H




H
H




C

C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H









V DUY CHNG



H
H



N
N


C
C
H
H




R
R


I
I


R
R
O
O


T
T

Í
Í
N
N


D
D


N
N
G
G




T
T


I
I


N
N
G
G

Â
Â
N
N


H
H
À
À
N
N
G
G


T
T
H
H




N
N
G
G

M
M


I
I


C
C




P
P
H
H


N
N




P
P
H
H

Á
Á
T
T


T
T
R
R
I
I


N
N


T
T
H
H
À
À
N
N
H
H

P
P
H
H




H
H




C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H

LUN VN THC S KINH T











TP. H CHệ MINH – NM 2014
B
B




G
G
I
I

Á
Á
O
O


D
D


C
C


V
V
À
À




À
À
O
O


T
T



O
O




T
T
R
R




N
N
G
G






I
I

H
H


C
C


K
K
I
I
N
N
H
H


T
T




T
T
H
H
À
À

N
N
H
H


P
P
H
H




H
H




C
C
H
H
Í
Í


M
M

I
I
N
N
H
H









V DUY CHNG


H
H


N
N


C
C
H
H





R
R


I
I


R
R
O
O


T
T
Í
Í
N
N


D
D



N
N
G
G




T
T


I
I


N
N
G
G
Â
Â
N
N


H
H
À
À

N
N
G
G


T
T
H
H




N
N
G
G


M
M


I
I


C
C





P
P
H
H


N
N




P
P
H
H
Á
Á
T
T


T
T
R
R

I
I


N
N


T
T
H
H
À
À
N
N
H
H


P
P
H
H




H
H





C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H




Chuyên ngành : TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mư s : 60340201


LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
TS. LÊ TN PHC





TP. H CHệ MINH – NM 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi kt hp vi s hng dn
khoa hc ca Tin s Lê Tn Phc. Nhng s liu, kt qu nêu trong lun vn này là
trung thc, có ngun gc rõ ràng. Kt qu phân tích, đánh giá là kt qu nghiên cu
tng hp ca cá nhân trong phm vi hiu bit ca tôi. Lun vn không nht thit phn
ánh quan đim ca Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh.
TP.HCM, ngày tháng nm
Hc viên thc hin


V Duy Chng

MC LC
TRANG PH BỊA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC HỊNH V
LI M U 1
CHNG 1: TNG QUAN V RI RO TệN DNG TI NGỂN HÀNG THNG
MI 4

1.1 C s lỦ lun v ri ro tín dng ti ngân hàng thng mi 4
1.1.1 Khái nim 4
1.1.2 Phân loi ri ro tín dng 4
1.1.3 c đim ca ri ro tín dng 5
1.1.4 Nguyên nhân dn đn ri ro tín dng 6
1.1.4.1 Nguyên nhân khách quan 6
1.1.4.2 Nguyên nhân ch quan 8
1.1.5 nh hng ca ri ro tín dng 9
1.1.5.1 nh hng ca ri ro tín dng đn ngân hàng thng mi 9
1.1.5.2 nh hng ca ri ro tín dng đn nn kinh t - xư hi 10
1.2 C s lỦ lun v qun tr ri ro tín dng ti ngân hàng thng mi 11
1.2.1 Khái nim qun tr ri ro tín dng 11
1.2.2 Mô hình qun tr ri ro tín dng theo U ban Basel 11
1.2.2.1 Nhn din và phân loi ri ro 12
1.2.2.2 Tính toán, cân nhc các mc đ ri ro và mc đ chu đng tn tht
khi xy ra ri ro 12
1.2.2.3 Áp dng các chính sách, công c phòng chng thích hp vi tng loi
ri ro và tài tr ri ro 16
1.2.2.4 Theo dõi, đánh giá và điu chnh phng pháp phòng chng 17
1.2.3 S cn thit phi hn ch ri ro tín dng ti ngân hàng thng mi 18
1.3 Kinh nghim qun tr ri ro tín dng ca mt s ngân hàng thng mi trên th
gii và bài hc kinh nghim cho Ngân hàng TMCP Phát Trin TP.HCM 19
1.3.1 Kinh nghim qun tr ri ro tín dng ca mt s ngân hàng thng mi
trên th gii 19
1.3.2 Bài hc kinh nghim cho Ngân hàng TMCP Phát Trin TP.HCM 21
KT LUN CHNG 1 22
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO TệN DNG TI NGỂN HÀNG
THNG MI C PHN PHÁT TRIN THÀNH PH H CHệ MINH 23
2.1 Tng quan v Ngân hàng TMCP Phát trin TP.HCM 23
2.1.1 Gii thiu khái quát 23

2.1.2 Quá trình hình thành phát trin 24
2.1.3 Tình hình hot đng kinh doanh ca Ngân hàng 25
2.1.3.1 Chin lc kinh doanh 25
2.1.3.2 Thc trng hot đng kinh doanh 25
2.2 C cu và cht lng tín dng ca Ngân hàng TMCP Phát Trin TP.HCM giai
đon 2009 - 2013 28
2.2.1 Tình hình hot đng tín dng 28
2.2.2 Tình hình n quá hn, t l n xu và phân loi n 30
2.2.3 Tình hình lp và s dng qu d phòng ri ro 34
2.3 Thc t công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Phát Trin Thành
ph H Chí Minh 35
2.3.1 Chính sách tín dng 35
2.3.1.1 nh hng chính sách tín dng khách hàng doanh nghip 35
2.3.1.2 nh hng tín dng khách hàng cá nhân 37
2.3.2 Quy trình nghip v tín dng 38
2.3.2.1 Thm quyn phê duyt cp tín dng 38
2.3.2.2 Quy trình cp tín dng 39
2.3.3 Xp hng tín dng ni b khách hàng 40
2.3.4 iu kin v đm bo tin vay và quy trình đnh giá tài sn đm bo 44
2.3.5 Quy trình kim tra và giám sát s dng vn vay 46
2.3.6 Quy trình theo dõi, giám sát và x lỦ n có vn đ 48
2.3.7 Kim tra tính tuân th 50
2.4 ánh giá công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Phát trin
Thành ph H Chí Minh 50
2.4.1 Kt qu đt đc 50
2.4.2 Nhng tn ti và nguyên nhân ca tn ti 52
KT LUN CHNG 2 57
CHNG 3: GII PHÁP HN CH RI RO TệN DNG TI NGỂN HÀNG
THNG MI C PHN PHÁT TRIN THÀNH PH H CHÍ MINH 58
3.1 nh hng phát trin ca Ngân hàng TMCP Phát trin Thành ph H Chí

Minh 58
3.2 Gii pháp hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Phát trin Thành ph
H Chí Minh 61
3.2.1 Xây dng và hoàn thin môi trng qun tr ri ro tín dng 61
3.2.1.1 Hoàn thin vic đánh giá li các chin lc và chính sách qun tr ri
ro tín dng 62
3.2.1.2 Hoàn thin công tác đánh giá ri ro thông qua vic nhn dng ri ro,
phân tích và đánh giá ri ro. 63
3.2.1.3 Chú trng cht lng và tính chuyên nghip ca cán b làm công tác
tín dng 64
3.2.1.4 Xây dng chính sách qun lỦ lao đng và c ch đưi ng lao đng hp
lý 65
3.2.2 Tng cng hiu qu thc thi quy trình nghip v tín dng 65
3.2.2.1 Ch đng phân tán ri ro đ ngn nga và hn ch ri ro tín dng 65
3.2.2.2 Phân cp xét duyt tín dng và hn mc quyt tín dng cho tng cp
mt cách hp lỦ 66
3.2.3 Phát huy nng lc giám sát ri ro tín dng, nhn bit sm ri ro tín dng
và qun lỦ các khon n có vn đ 67
3.2.3.1 Tng cng kim soát vic theo dõi sau cho vay 67
3.2.3.2 Qun lỦ có hiu qu vic x lỦ các khon n xu và trích lp d phòng
đy đ 68
3.2.4 Hoàn thin h thng xp hng tín dng khách hàng theo Basel II 68
3.2.5 Tng cng kh nng nhn bit và ngn chn tình hình giy t gi mo
trong hot đng tín dng 70
3.2.6 Chú trng cht lng và hiu qu ca hot đng kim toán ni b 71
3.2.6.1 Quy đnh tiêu chun đi vi Kim toán ni b 71
3.2.6.2 m bo cht lng hot đng kim toán ni b 71
3.2.7 Nâng cao cht lng h thng thông tin qun tr ri ro và báo cáo ri ro
trong hot đng tín dng 72
3.2.7.1 Các yêu cu đi vi h thng thông tin qun tr ri ro 72

3.2.7.2 Quy đnh v báo cáo ri ro 72
3.3 Các gii pháp h tr 73
3.3.1 i vi Chính ph 73
3.3.2 i vi Ngân hàng Nhà nc 74
3.3.2.1 Hoàn thin h thng pháp lut Ngân hàng 74
3.3.2.2 Nâng cao hot đng thanh tra kim soát, giám sát ngân hàng 75
3.3.2.3 Hoàn thin c ch qun lỦ, phi hp vi các c quan chc nng nhm
hn ch giy t gi mo trong giao dch ngân hàng 76
3.3.2.4 Hoàn thin h thng thông tin tín dng trong hot đng ngân hàng 78
3.3.2.5 Hoàn thin quy đnh v xp hng khách hàng ca ngân hàng thng
mi 78
3.3.2.6 Yêu cu các ngân hàng thng mi minh bch thông tin 79
KT LUN CHNG 3 79
KT LUN 80
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CH VIT TT

Ting Anh
CIC Credit Information Center
Trung tâm thông tin tín dng
DaiABank Great Asia Commercial Joint Stock Bank
Ngân hàng Thng mi C phn i Á
HO Head Office
Hi S
HDBank Ho Chi Minh City Development Joint Stock Commercial Bank
Ngân hàng Thng mi C phn Phát trin TP H Chí Minh
WTO World Trade Organization
T chc Thng Mi Th gii
Ting Vit

BCTG Báo cáo Thm nh Giá
CN Cá nhân
CV Chuyên viên
DN Doanh nghip
T u t
VKD n v kinh doanh
VTG n v Thm nh Giá
GSTX Giám sát t xa
GDV Giao dch viên
HQT Hi đng qun tr
HMTD Hn mc tín dng
KH Khách hàng
KHCN Khách hàng cá nhân
KHDN Khách hàng doanh nghip
KSV Kim soát viên
L VKD Lưnh đo n v kinh doanh
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTW Ngân hàng Trung ng
Q Quyt đnh
QLRR Qun lý ri ro
QL & HTTD Qun lý và H tr Tín dng
QHKH Quan h Khách hàng
SXKD Sn xut kinh doanh
TCTD T chc tín dng
TD Tín dng
T Thm đnh
TG Tng Giám c
TG Thm nh Giá

TT Tái Thm nh
TMCP Thng mi c phn
TSB Tài sn bo đm
TP.QHKH Trng phòng Quan h Khách hàng
TP/PP Trng phòng/Phó phòng
XHTD Xp hng tín dng
XHTDNB Xp hng tín dng ni b
XLN X lý n
DANH MC CÁC BNG BIU


Bng 2.1 Mt s ch tiêu hot đng chính ca HDBank 25
Bng 2.2 C cu d n theo thi gian đáo hn ca HDBank 29
Bng 2.3 Hiu sut s dng vn ca HDBank 30
Bng 2.4 Tình hình n quá hn ti HDBank 31
Bng 2.5 Tình hình n xu ti HDBank 32
Bng 2.6 D phòng ri ro các khon cho vay ti HDBank 34
Bng 2.7 Bin đng d phòng chung cho các khon vay ca khách hàng 34
Bng 2.8 Bin đng d phòng c th cho các khon cho vay khách hàng 34
Bng 2.9 Bng đnh hng chính sách đi vi khách hàng cá nhân 38

DANH MC CÁC HÌNH V


Hình 2.1 Quy trình chm đim xp hng tín dng ni b khách hàng doanh nghip
Hình 2.2 Quy trình chm đim xp hng tín dng ni b khách hàng cá nhân

1

LI M U

1. LỦ do nghiên cu
Hi nhp quc t và toàn cu th đư tr thành xu th tt yu ca thi đi và din ra
trên nhiu lnh vc. Trong thi k này, các doanh nghip không nhng phi gia tng cnh
tranh vi các doanh nghip ni đa mà còn cnh tranh vi các doanh nghip quc t vào
Vit Nam đu t, kinh doanh. K t khi chính thc gia nhp WTO vào nm 2007, và đang
trong giai đon khó khn theo tình hình chung ca khng hong kinh t th gii, nn kinh
t Vit Nam đc k vng s có nhng s phát trin vt bc trong tng lai. Vic tham
gia ca nhiu t chc, thành phn kinh t chuyên nghip trong nc và nc ngoài s làm
cho các lnh vc kinh doanh không ngng thay đi và phát trin, mc đ cnh tranh s tr
nên khc lit hn bao gi ht, trong đó lnh vc gây đc s chú Ủ nht là tài chính –
ngân hàng.
i vi lnh vc ngân hàng – mt trong nhng lnh vc quan trng nh hng sâu
sc đn toàn b nn kinh t ngày có s cnh tranh mnh m khi có s tham gia ca các
ngân hàng trong nc, ngân hàng nc ngoài và chi nhánh ca ngân hàng nc ngoài sau
khi Vit Nam gia nhp WTO. c bit trong giai đon hin nay, khi ngành ngân hàng
đang liên tc gp rt nhiu khó khn do s bt n ca nn kinh t th gii và chính t hot
đng ca h thng ngân hàng. Liên tc nhng thông tin bt li v lnh vc ngân hàng xut
hin, nh hng rt nhiu đn nim tin ca ngi dân và s n đnh ca hot đng ngân

hàng. Mt môi trng cnh tranh gay gt trong bi cnh hin nay đư đt ra yêu cu bc
thit cho các nhà qun tr ngân hàng phi qun tr ri ro mt cách có hiu qu. S khác
bit c bn ca các ngân hàng trong qun tr ri ro tín dng là kh nng khng ch n xu
 mt t l có th chp nhn đc nh xây dng mt mô hình qun tr ri ro có hiu qu,
phù hp vi môi trng hot đng đ hn ch đc nhng ri ro mang tính ch quan,
xut phát t yu t con ngi và nhng ri ro tín dng khác có th kim soát đc. Mt
trong nhng mô hình qun tr ri ro tín dng đư và đang đc các nhà qun tr ngân hàng
quan tâm chính là hip c quc t v an toàn vn trong hot đng ngân hàng – Hip c
2

Basel. Hip c Basel ra đi nhm nâng cao cht lng và s n đnh ca h thng ngân
hàng quc t; to lp và duy trì mt sân chi bình đng cho các ngân hàng hot đng trên
bình din quc t; đy mnh vic chp nhn các thông l nghiêm ngt hn trong lnh vc
qun lỦ ri ro.
Riêng đi vi Vit Nam, l trình ng dng hip c Basel còn khá chm và nhiu
vng mc do nhng đc thù riêng ca nn kinh t Vit Nam, th trng tài chính còn s
khai và đang tng bc áp dng mt s tiêu chí đn gin. Tuy nhiên, hi nhp quc t là
xu th tt yu và qun tr ri ro là điu kin tiên quyt đ th trng tài chính Vit Nam
phát trin n đnh, an toàn, hiu qu. T lỦ do này, đ tài nghiên cu đc chn là “
H
H


N
N


C
C
H

H




R
R


I
I


R
R
O
O


T
T
Í
Í
N
N


D
D



N
N
G
G


T
T


I
I


N
N
G
G
Â
Â
N
N


H
H
À
À
N

N
G
G


T
T
H
H




N
N
G
G


M
M


I
I


C
C





P
P
H
H


N
N


P
P
H
H
Á
Á
T
T


T
T
R
R
I
I



N
N


T
T
H
H
À
À
N
N
H
H


P
P
H
H




H
H



C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H
”
”

1. Mc tiêu nghiên cu
 H thng hóa lý lun c s v ri ro tín dng ca ngân hàng thng mi
 Phân tích công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Phát Trin
Thành ph H Chí Minh
  xut mt s gii pháp hn ch ri ro tín dng ca Ngân hàng TMCP Phát
Trin Thành ph H Chí Minh
2. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu
 i tng nghiên cu: công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP
Phát Trin Thành ph H Chí Minh
 Phm vi nghiên cu: hot đng tín dng ca Ngân hàng TMCP Phát Trin

Thành ph H Chí Minh giai đon t 2009 đn 2013, các s liu đc thng kê cng
trong giai đon này.
3. Phng pháp nghiên cu
 S dng các phng pháp nghiên cu khoa hc kt hp vi các phng pháp
thng kê, so sánh, phân tích, đi t c s lý lun đn thc tin nhm gii quyt và làm sáng
t mc tiêu nghiên cu ca lun vn.
4. Kt cu ca lun vn:
3

Lun vn bao gm 3 chng:
CHNG 1: TNG QUAN V RI RO TÍN DNG TI NGỂN HÀNG
THNG MI
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO TÍN DNG TI NGỂN
HÀNG THNG MI C PHN PHÁT TRIN THÀNH PH H CHÍ MINH
CHNG 3: GII PHÁP HN CH RI RO TÍN DNG TI NGỂN HÀNG
THNG MI C PHN PHÁT TRIN THÀNH PH H CHÍ MINH

4

CHNG 1
TNG QUAN V RI RO TÍN DNG TI NGỂN HÀNG THNG MI
1.1 C s lỦ lun v ri ro tín dng ti ngơn hƠng thng mi
1.1.1 Khái nim
Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng ca ngân hàng,
biu hin qua vic khách hàng không tr đc n hoc tr n không đúng hn cho ngân
hàng.
Cn c vào khon 01 iu 02 ca Quy đnh v phân loi n, trích lp và s dng d
phòng đ x lỦ ri ro theo Quyt đnh s 493 /2005/Q-NHNN ngày 22/4/2005 ca
Thng đc NHNN thì :“ Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng
là kh nng xy ra tn tht trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng do khách
hàng không thc hin hoc không có kh nng thc hin ngha v ca mình theo cam
kt.”
1.1.2 Phơn loi ri ro tín dng
 Cn c vào nguyên nhân phát sinh ri ro
Ri ro giao dch: là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân phát sinh là
do nhng hn ch trong quá trình giao dch và xét duyt cho vay, đánh giá khách hàng.
Ri ro giao dch bao gm ri ro la chn, ri ro đm bo và ri ro nghip v.
Ri ro la chn: ri ro liên quan đn quá trình đánh giá, phân tích tín dng, khi ngân
hàng la chn phng án vay vn có hiu qu đ ra quyt đnh cho vay.
Ri ro đm bo: ri ro phát sinh t các tiêu chun đm bo nh các điu khon

trong hp đng cho vay, các loi TSB, ch th đm bo, cách thc đm bo và mc cho
vay trên giá tr ca TSB.
Ri ro nghip v: ri ro liên quan đn công tác qun lỦ khon vay và hot đng cho
vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro và k thut x lỦ các khon vay có
vn đ.
5

Ri ro danh mc: là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân phát sinh do
nhng hn ch trong qun lỦ danh mc cho vay ca ngân hàng, đc phân chia thành ri
ro ni ti và ri ro tp trung.
Ri ro ni ti: xut phát t các yu t, các đc đim riêng có, mang tính riêng bit
bên trong ca mi ch th đi vay hoc ngành, lnh vc kinh t. Xut phát t đc đim hot
đng hoc đc đim s dng vn ca khách hàng đi vay vn.
Ri ro tp trung: xy ra khi ngân hàng tp trung cho vay vn quá nhiu đi vi mt
khách hàng, mt nhóm khách hàng có liên quan, cho vay quá nhiu doanh nghip hot
đng trong cùng mt ngành, lnh vc kinh t; hoc trong cùng mt vùng đa lỦ nht đnh;
hoc cùng mt loi hình cho vay có ri ro cao.
 Cn c vào kh nng tr n ca khách hàng
Ri ro không hoàn tr n đúng hn: khi thit lp mi quan h tín dng, ngân hàng
và khách hàng phi quy c v khong thi gian phi hoàn tr n vay. Tuy nhiên, đn
thi hn tr n mà ngân hàng vn cha thu hi đc vn vay, nhng tn tht xy ra trong
trng hp này là ri ro không hoàn tr n đúng hn.
Ri ro do không có kh nng tr n: ri ro xy ra trong trng hp khách hàng đi
vay đư mt kh nng chi tr. Ngân hàng buc phi thanh lỦ tài sn đ thu hi n.
Ri ro không gii hn  hot đng cho vay: bao gm các hot đng khác mang tính
cht tín dng ca ngân hàng nh bo lưnh, cam kt, chp thun tài tr thng mi, cho
vay th trng liên ngân hàng, tín dng thuê mua, đng tài tr,…
1.1.3 c đim ca ri ro tín dng
Ri ro tín dng mang tính gián tip: ri ro tín dng xy ra sau khi ngân hàng gii
ngân vn vay và trong quá trình s dng vn vay ca khách hàng. Do tình trng thông tin

bt cân xng nên thông thng ngân hàng  th b đng, ngân hàng thng bit thông tin
không kp thi hoc thông tin không chính xác v nhng khó khn trong hot đng kinh
doanh ca khách hàng và do đó thng có nhng ng phó chm tr.
Ri ro tín dng có tính cht đa dng và phc tp: đc đim này biu hin  s đa
dng và phc tp ca nguyên nhân, hình thc và hu qu ca ri ro tín dng. Do ngân
6

hàng là trung gian tài chính kinh doanh tin t, khi phòng nga và x lỦ ri ro tín dng,
ngân hàng cn phi chú Ủ đn mi du hiu ri ro, xut phát t nguyên nhân nào và hu
qu ca ri ro tín dng nhm có bin pháp phù hp.
Ri ro có tính tt yu: ri ro tín dng luôn tn ti và gn lin vi hot đng tín dng
ca ngân hàng thng mi. Chp nhn ri ro là tt yu trong hot đng ngân hàng. Các
ngân hàng cn phi đánh giá các c hi kinh doanh da trên mi quan h ri ro – li ích
nhm tìm ra nhng c hi đt đc nhng li ích phù hp vi mc ri ro chp nhn.
Ngân hàng s hot đng hiu qu và an toàn nu mc ri ro ca ngân hàng gánh chu là
hp lỦ và kim soát đc, nm trong phm vi kh nng các ngun lc tài chính và nng
lc hot đng ca ngân hàng.
1.1.4 Nguyên nhơn dn đn ri ro tín dng
Trong quan h tín dng có hai đi tng tham gia chính là ngân hàng cho vay và
ngi đi vay. Ngân hàng và ngi đi vay hot đng tuân theo s chi phi vi nhng điu
kin c th ca môi trng kinh doanh. Môi trng kinh doanh là đi tng th ba có mt
trong quan h tín dng. Ri ro xut phát t môi trng kinh doanh gi là ri ro do nguyên
nhân ch quan. S tip cn các yu t, nguyên nhân gây ri ro giúp chúng ta nhìn nhn ri
ro mt cách đy đ, toàn din và khách quan, t đó s đa ra đc nhng đ xut phòng
nga, gim thiu ri ro trong kinh doanh ca ngân hàng thng mi.
1.1.4.1 Nguyên nhân khách quan
 Ri ro t môi trng kinh doanh
Nguyên nhân t môi trng t nhiên: nn kinh t chu tác đng trc tip ca môi
trng t nhiên. Các din bin không th lng trc đc ca t nhiên, nht là các thiên
tai nh l lt, hn hán, dch bnh, ha hon… gây tác đng đn hot đng sn xut, kinh

doanh ca các doanh nghip, h kinh doanh, cá nhân hot đng trong lnh vc nông
nghip, công nghip, thng mi, dch v,… và nh hng trc tip đn kh nng tr n
ca khách hàng, dn đn ri ro cho ngân hàng thng mi.
Nguyên nhân t môi trng kinh t: môi trng kinh t tác đng mnh m đn lnh
vc kinh doanh ca ngân hàng cng nh các doanh nghip, cá nhân trong nn kinh t. Khi
7

nn kinh t phát trin và tng trng n đnh thì các doanh nghip làm n hiu qu cao và
kh nng tr n ngân hàng tt.
Nguyên nhân t môi trng chính tr – xã hi – vn hóa: môi trng chính tr, xư
hi n đnh to điu kin cho các t chc, cá nhân phát trin. Nu các doanh nghip, cá
nhân hot đng trong tình trng bt n đnh nh chin tranh, cm vn, chính tr bt n…
thì s gp nhiu ri ro trong kinh doanh. Mi ri ro ca doanh nghip đu dn đn tình
hình hot đng kinh doanh và nng lc tài chính suy gim, làm cho doanh nghip gp khó
khn hoc suy gim kh nng tr n. Vn hóa ca mt đt nc, mt đa phng liên
quan đn tp tc và thói quen s dng các dch v tài chính, ngân hàng nh: thói quen s
dng tin mt, ct gi tin mt, tiêu dùng theo mùa v,… đu nh hng đn hot đng
ca ngân hàng nói chung và ri ro tín dng nói riêng.
 Ri ro t môi trng pháp lý
Các chính sách, quy đnh ca pháp lut v hot đng ngân hàng vn đang trong quá
trình hoàn thin đ tip cn các chun mc, quy tc quc t. Có mt thc t là hin nay
các quy đnh ca pháp lut đc ban hàng da trên Ủ chí ch quan ca c quan ban hành
thay vì da trên các cn c khoa hc.
S bt cp, kém hiu qu ca c quan pháp lut đa phng. Vic thc thi pháp lut
đ h tr hot đng ngân hàng cha thc s hiu qu, đc bit là trong quá trình cng
ch và thu hi n. Theo quy đnh thì trong trng hp khách hàng không tr đc n vay,
ngân hàng thng mi có quyn x lỦ tài sn đm bo đ thu hi n vay. Tuy nhiên, trên
thc t, các ngân hàng thng mi không th ch đng x lỦ tài sn thông qua vic thanh
lỦ tài sn khi khách hàng không hp tác mà phi x lỦ thông qua con đng t tng…
Vic x lỦ thông qua t tng thng mt nhiu thi gian dn đn vic ngân hàng thng

mi không th x lỦ nhanh n xu, thu hi vn dù có tài sn đm bo.
 Ri ro h thng thông tin
Nhng thách thc cho h thng ngân hàng là vic thông tin bt cân xng đ làm c
s trong vic m rng và kim soát tín dng cho nn kinh t. Nu các ngân hàng m rng
8

tín dng trong điu kin môi trng thông tin không cân xng s d dn đn ri ro gia
tng n xu cho ngân hàng.
1.1.4.2 Nguyên nhơn ch quan
 Ri ro tín dng do các nguyên nhân t phía ngi vay
S thay đi ca chính sách, pháp lut nh hng bt li đn hot đng kinh doanh
ca doanh nghip và cá nhân – nhng ch th đi vay.
Kh nng qun lỦ kinh doanh kém. Khi các doanh nghip vay tin ngân hàng đ m
rng quy mô kinh doanh, đa phn là tp trung vn đu t vào tài sn vt cht ch ít doanh
nghip dám mnh dn đi mi cung cách qun lỦ, đu t cho b máy giám sát kinh
doanh, tài chính, k toán theo đúng chun mc. Quy mô kinh doanh phát trin quá nhanh
so vi t duy qun lỦ là nguyên nhân dn đn s phá sn ca các phng án kinh doanh
đy kh thi mà l ra nó phi thành công trên thc t.
Khi ngi vay c Ủ la đo, làm gi mo giy t đ vay vn ngân hàng. H s giy
t làm gi rt tinh vi, bng mt thng hoc ch s dng nhng thit b k thut thô s
nh đèn cc tím, kính lúp vn không th phát hin tài liu gi hoc nhm ln gia tài liu
tht và tài liu gi.
 Ri ro tín dng do các nguyên nhân t phía ngân hàng
Do các quy trình, quy đnh trong hot đng tín dng ngân hàng thiu cht ch, cha
đy đ, b máy qun tr và kim soát ri ro hot đng cha hiu qu.
Cho vay và đu t vn quá nhiu vào mt khách hàng, nhóm khách hàng có liên
quan hoc mt ngành kinh t hoc mt đa bàn nào đó.
Do thiu am hiu th trng, thiu thông tin hoc phân tích thông tin không đy đ
dn đn cho vay đu t không hp lỦ. Thm đnh s sài dn đn không phát hin khách
hàng vay vn thiu nng lc pháp lỦ, nng lc tài chính.

Công tác kim soát ni b còn lng lo, cha đt hiu qu cao.
B trí cán b thiu đo đc và trình đ chuyên môn nghip v. o đc ca nhân
viên tín dng là mt trong nhng yu t ti quan trng đ gii quyt vn đ kim soát ri
ro tín dng. Mt cán b kém v nng lc có th bi dng thêm, nhng mt nhân viên tha
9

hóa v mt đo đc mà li gii v mt nghip v thì vô cùng nguy him khi đc b trí
công tác tín dng.
S hp tác gia các ngân hàng thng mi còn lng lo. Trong qun tr tài chính,
kh nng tr n ca mt khách hàng là mt con s c th, có gii hn ti đa ca nó. Nu
do s thiu trao đi thông tin, dn đn vic nhiu ngân hàng cùng cho vay mt khách
hàng đn mc quá gii hn ti đa này thì ri ro chia đu cho các ngân hàng, ch không
ngoi tr mt ngân hàng nào. Trong tình hình cnh tranh gia các ngân hàng thng mi
ngày càng gay gt, s hp tác cht ch gia các ngân hàng thng mi là rt quan trng
trong vic cung cp thông tin kp thi, chính xác đ các ngân hàng quyt đnh cho vay
hp lỦ.
1.1.5 nh hng ca ri ro tín dng
1.1.5.1 nh hng ca ri ro tín dng đn ngơn hƠng thng mi
 Làm gim li nhun và kh nng thanh toán ca NHTM
Nhng khon TD gp ri ro s gây cho NHTM nhng thit hi to ln v mt tài
chính. Khi ri ro TD xy ra, NH không thu đc vn TD đư cp và lãi cho vay, nhng
NH phi tr vn và lãi cho khon tin huy đng khi đn hn, điu này s làm cho NH mt
cân đi trong vic thu chi, quay vòng vn TD gim làm cho NH kinh doanh không hiu
qu, chi phí ca NH tng lên so vi d kin. ng thi ri ro TD cng làm chm quá
trình chu chuyn vn ca các NHTM, do các khon lãi vay hay n quá hn, làm NH mt
c hi đu t vào nhng d án kh thi, có kh nng mang li li nhun cho NH.
Ri ro TD đư khin cho vic hoàn tr tin gi ca NH gp khó khn. Nu mt khon
vay nào đó b mt kh nng thu hi thi NH phi s dng các ngun vn ca mình đ tr
cho ngi gi tin, đn mt chng mc nào đó, NH không có đ ngun vn đ tr cho
ngi gi tin thì NH s ri vào tình trng mt kh nng thanh toán, do đó có th dn đn

nguy c gp ri ro thanh khon.
 Làm gim uy tín ca NHTM
Ri ro TD đư làm gim uy tín ca NH và nh hng đn hot đng kinh doanh ca
NH. KH mt long tin  NH s không gi tin vào NH, thm chí có th rút li nhng
10

khon tin đư gi. iu này không nhng gây khó khn cho hot đng huy đng vn ca
NH mà còn làm gim quy mô hot đng ca NH. NHTM gp ri ro cng s làm mt lòng
tin đi vi các NH khác, NH nc ngoài nên rt khó có th nhn đc nhng khon TD
t phía các NH này khi cn thit. Ngoài ra, NH không có uy tín s khó có th có các quan
h đi lý tin cy làm cu ni trong thanh toán quc t, do đó khó phát trin cá dch v ca
NH
 Là nguy c dn đn phá sn NHTM
NHTM gp ri ro TD đư làm gim sút lòng tin ca KH giao dch, đc bit là lòng tin
ca dân chúng. Vì lo s b mt nhng khon tin đư gi, KH s đn rút tin đ tìm c hi
đu t có li hn  mt NH khác. Trong trng hp nghiêm trng, khi có quá nhiu
ngi đn rút li tin ti cùng mt thi đim thì NH s không đ tin mt đ thanh toán,
làm cho KH tin rng NH có nguy c phá sn và càng đ xô đn rút tin, kt c làm NH
phá sn thc s.
1.1.5.2 nh hng ca ri ro tín dng đn nn kinh t - xƣ hi
 Ri ro TD có th gây nh hng đn tính toán an toàn và hiu qu ca c h
thng NH
Bt đu t bn cht và chc nng ca NH là mt t chc trung gian tài chính chuyên
huy đng vn nhàn ri trong nn kinh t đ cho các t chc và cá nhân có nhu cu vay li.
Do đó, thc cht quyn s hu nhng khon cho vay là quyn s hu ca ngi đư gi
tin cho NH. Bi vy, khi ri ro TD xy ra thì không nhng NH chu thit hi mà quyn
li ca nhng ngi gi tin cng b nh hng. Bên cnh đó, ngày nay hot đng ca
NH mang tính xã hi hóa cao nên mt khi ri ro TD xy ra đi vi NH thì s nh hng
rt ln đn nn kinh t - xã hi. Nu có s tht thoát trong hot đng TD, dù ch  mt
NH mà không đc ng cu kp thi thì có th gây phn ng dây chuyn đe da đn tính

an toàn và n đnh ca c h thng NH. T đó s gây ra nhng bt  v kinh t - xã hi.
Chính vì th, NHTW ca tt c các nc đu có chính sách bt buc các NHTM phi đm
bo an toàn  mc đ nht đnh nhm gim tác đng tiêu cc ca ri ro t mt NH đn
nn kinh t.
11

 Ri ro TD có th gây ra hu qu tiêu cc đi vi nn kinh t - xã hi
Ri ro TD có th gây ra hu qu tiêu cc ti mi đi tng trong xã hi, thm chí
khi đu cho chu k lm phát mi, làm trm trng thêm tình trng tht nghip, gây tâm lý
hoang mang, to môi trng cho các t nn xã hi phát trin. Ri ro TD làm gim lòng tin
ca dân chúng vào s lành mnh và vng chc ca h thng tài chính quc gia vào chính
sách tin t ca NHTW dn đn khuynh hng tiêu dùng và tích ly cho đu t không
hiu qu.
1.2 C s lý lun v qun tr ri ro tín dng ti ngơn hƠng thng mi
1.2.1 Khái nim qun tr ri ro tín dng
Chp nhn và qun tr ri ro là nguyên tc c bn trong kinh doanh NH. Tuy nhiên,
NH cn phi tính đn kh nng chp nhn ri ro trong chin lc kinh doanh ca mình và
cn hiu thu đáo, đo lng và kim soát ri ro trong phm vi kh nng sn sàng ng phó
đi vi nhng bt li có th chp nhn đc.
Qun tr ri ro tín dng là quá trình xây dng và thc thi các chin lc, chính sách
qun lý, kinh doanh tín dng, tng cng các bin pháp phòng nga, hn ch và gim
thp n quá hn, n xu nhm đt đc các mc tiêu an toàn, hiu qu, nâng cao cht
lng và phát trin bn vng đi vi hot đng TD ca NH.
1.2.2 Mô hình qun tr ri ro tín dng theo U ban Basel
Theo khuyn ngh ca U ban Basel, mt mô hình qun tr ri ro TD toàn din chính
là h thng các mô hình bao gm mô hình t chc qun tr ri ro, mô hình đo lng ri ro
và mô hình kim soát ri ro đc xây dng và vn hành mt các đy đ, toàn din và liên
tc trong hot đng qun lỦ TD ca NH. Mô hình qun tr ri ro TD phn ánh mt cách
h thng các vn đ v c ch, chính sách, quy trình nghip v nhm thit lp các gii
hn hot đng an toàn và các cht kim soát ri ro trong mt quy trình thc hin nghip

v; các công c đo lng, phát hin ri ro; các hot đng giám sát s tuân th và nhn
din kp thi các loi ri ro mi phát sinh và các phng án, bin pháp ch đng phòng
nga, đi phó mt khi có ri ro xy ra.
12

1.2.2.1 Nhn din vƠ phơn loi ri ro
Nhn dng ri ro bao gm các bc: theo dõi, xem xét, nghiên cu môi trng hot
đng và quy trình cho vay đ thng kê các dng ri ro TD, nguyên nhân tng thi k và
d báo nhng nguyên nhân tim n có th gây ra ri ro TD.
 nhn dng ri ro TD, nhà qun tr phi lp đc bng lit kê chi tit tt c các ri
ro đư, đang và s có th xut hin bng các phng pháp; lp bng câu hi nghiên cu,
tin hành điu tra, phân tích các h s TD, đc bit quan tâm điu tra các h s đư có vn
đ. Kt qu phân tích cho ra nhng du hiu, biu hin, nguyên nhân ri ro TD, t đó
nhm tìm ra bin pháp hu hiu nht đ phòng chng ri ro.
1.2.2.2 Tính toán, cơn nhc các mc đ ri ro vƠ mc đ chu đng tn tht
khi xy ra ri ro
 đo lng ri ro, cn thu thp s liu và phân tích đánh giá mc đ ri ro da trên
các tiêu chun đc đt ra.
ánh giá ri ro KH vay
Hip c Basel II cho phép NH la chn gia “đánh giá tiêu chun” và “xp loi ni
b”. V c bn có hai công c là xp loi TD (Credit rating) đi vi KHDN và chm đim
TD (Credit scoring) đi vi KHCN. V bn cht c hai công c đu dùng đ xp loi TD.
 Chm đim tín dng: ch áp dng trong h thng NH đ đánh giá mc đ ri ro
TD đi vi khon vay ca DN nh và cá nhân. Chm đim TD ch yu da vào thông tin
phi tài chính và các thông tin cn thit trong giy đ ngh vay vn cùng các thông tin khác
v KH do NH thu thp đc nhp vào máy tính, thông qua h thng thông tin TD đ phân
tích, x lý bng phn mm cho đim. Kt qu ch ra mc đ ri ro TD ca ngi vay.
Hiu qu k thut này cao s giúp ích đc lc cho qun tr ri ro đi vi KHCH và DN
nh. Vì đi tng này không có báo cáo tài chính hoc không đy đ, thiu tài sn th
chp, thiu thông tin nên thng khó khan trong tip cn NH.

 Xp loi tín dng: áp dng đi vi DN ln, có đ báo cáo tài chính, s liu thng
kê tích ly nhiu thi k phc v cho vic xp loi. Áp dng rng rưi hn, không nhng
13

trong hot đng NH, kinh doanh chng khoán mà còn trong kinh doanh thng mi, đu
t,…
Ti các NH có th khác nhau v cách thc hin, tên gi, ch tiêu đánh giá, nhng
luôn cùng chung mt mc đích là xác đnh kh nng, thành ý ca KH trong vic hoàn tr
tin vay, lãi vay theo hp đng TD đư kỦ kt. T đó xác đnh phn bù ri ro và gii hn
TD an toàn ti đa vi mt KH cng nh đ trích lp d phòng ri ro. Các NH thng s
dng hai phng pháp phân tích sau:
Phân tích phi tài chính: s dng mô hình 6C phân tích đnh tính KH da trên 6 yu
t là tính cách ca ngi vay (Character); nng lc ca ngi vay (Capacity); vn ch s
hu (Capital); điu kin v TSB (Collateral); điu kin/tình hình ca nn kinh t; ngành
ngh kinh doanh ca KH (Conditional) và kim soát (Control). Phân tích này khá đn
gin, tuy nhiên li ph thuc quá nhiu vào mc đ chính xác ca ngun thông tin thu
thp đc và kh nng phân tích, đánh giá ca cán b thm đnh.
Phân tích tài chính: ngoài các yu t phi tài chính, NH còn s dng các ch tiêu tài
chính đ đánh giá kh nng tr n ca DN. ây là vic phân tích hin trng tài chính, khái
quát kh nng qun tr vn và các hot đng kinh dc báo doanh qua s liu trong các báo
cáo tài chính ca DN ti thi đim. Mt s ch tiêu phân tích tài chính thng áp dng là:
nhóm ch tiêu thanh khon, nhóm ch tiêu hot đng, nhóm ch tiêu đòn cân n, nhóm ch
tiêu doanh li…Tùy theo tng loi hình TD mà NH quan tâm đn các ch s khác nhau
nh cho vay ngn hn thì lu Ủ đn các ch s lu đng, ch s v n, cho vay dài hn thì
quan tâm ch s sinh li, kh nng tr n. Bên cnh đó, tùy theo loi hình DN (DN ln,
DN va vào nh), loi hình kinh doanh (thng mi, sn xut) đ xây dng nhóm t s
trung bình ngành, t đó có bc so sánh trong phân tích.
Tính toán tn tht tín dng
Theo Basel II, các NH s dng h thng c s d liu ni b đ đánh giá ri ro TD,
t đó xác đnh h s an toàn vn ti thiu, kh nng tn tht TD. Vi mi k hn xác đnh

tn tht có th đc tính da trên công thc sau:
EL = PD x EAD x LGD