B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN C NAM
TÁC NG CA THC TIN QUN TR
NGUN NHÂN LC N S GN KT CA
NHÂN VIÊN VI T CHC TI CÁC CÔNG TY
TRUYN THÔNG TRÊN A BÀN
TP. H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
TP.HCM, Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN C NAM
TÁC NG CA THC TIN QUN TR
NGUN NHÂN LC N S GN KT CA
NHÂN VIÊN VI T CHC TI CÁC CÔNG TY
TRUYN THÔNG TRÊN A BÀN
TP. H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: TS. INH CÔNG KHI
TP.HCM, Nm 2014
LI CAM OAN
Kính tha quý thy cô, quý đc gi,
Tôi tên: Nguyn c Nam
Là hc viên cao hc khóa 21 – Lp Qun tr kinh doanh êm 2 – Trng i
hc Kinh t Thành ph H Chí Minh.
Tôi xin cam đoan đ tài lun vn: “Tác đng ca thc tin qun tr ngun
nhân lc đn s gn kt ca nhân viên vi t chc ti các công ty truyn thông
trên đa bàn thành ph H Chí Minh” là công trình nghiên cu ca riêng tôi. C
s lý lun tham kho t các tài liu đc nêu phn tài liu tham kho, s liu và
kt qu nghiên cu đc trình bày trong lun vn là trung thc và cha đc công
b trong bt k công trình khoa hc nào
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim vi cam kt trên.
Tp.H Chí Minh, ngày 30 tháng 06 nm 2014
Ngi thc hin lun vn
Hc viên: Nguyn c Nam
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH NH
DANH MC CÁC T VIT TT
TÓM TT
CHNG 1: TNG QUAN 1
1.1 LÝ DO CHN TÀI 1
1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU 2
1.3 I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU 3
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU 3
1.5 Ý NGHA THC TIN CA TÀI 4
1.6 KT CU CA TÀI 4
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 5
2.1 LÝ THUYT V QTNNL 5
2.1.1 Các khái nim v QTNNL 5
2.1.1.1 Khái nim v NNL 5
2.1.1.2 Khái nim qun tr NNL 6
2.1.2 Vai trò ca QTNNL 7
2.1.3 Thc tin QTNNL 8
2.1.3.1 Phân tích công vic 11
2.1.3.2 Tuyn dng 12
2.1.3.3 nh hng và phát trin 12
2.1.3.4 ào to và phát trin 13
2.1.3.5 Tr công lao đng 14
2.1.3.6 ánh giá kt qu làm vic ca nhân viên 14
2.1.3.7 Qun lý và thu hút nhân viên tham gia các hot đng ca t chc 15
2.2 LÝ THUYT V S GN KT NHÂN VIÊN VI T CHC 16
2.2.1 nh ngha 16
2.2.2 Các thành phn ca s gn kt 16
2.2.3 o lng mc đ gn kt ca nhân viên vi t chc 19
2.2.3.1 Mc đ gn kt vi t chc vì tình cm 19
2.2.3.2 Mc đ gn kt vi t chc vì li ích 19
2.2.3.3 Mc đ gn kt vi t chc vì đo đc 19
2.3 MI QUAN H GIA THC TIN QTNNL VÀ S GN KT CA NHÂN
VIÊN I VI T CHC 19
2.4 MÔ HÌNH NGHIÊN CU 22
2.5 GI THUYT NGHIÊN CU 23
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 25
3.1 QUY TRÌNH NGHIÊN CU 25
3.1.1 Nghiên cu s b 25
3.1.2 Nghiên cu chính thc 27
3.2 PHNG PHÁP X LÝ S LIU 30
3.2.1 Kim đnh thang đo bng h s Cronbach’s Alpha 30
3.2.2 Phân tích nhâm t khám phá EFA 31
3.2.3 Phân tích hi quy và kim đnh mi liên h 31
3.3 HIU CHNH THANG O 31
3.3.1 Quá trình hiu chnh thang đo 31
3.3.2 Thang đo v thc tin QTNNL 32
3.3.2.1 Thành phn phân tích công vic 32
3.3.2.2 Thành phn tuyn dng 33
3.3.2.3 Thành phn đnh hng và phát trin ngh nghip 33
3.3.2.4 Thành phn đào to và phát trin 33
3.3.2.5 Thành phn tr công lao đng 34
3.3.2.6 Thành phn đánh giá nhân viên 34
3.3.2.7 Thành phn qun lý và thu hút nhân viên vào các hot đng ca công ty 35
3.3.3 Thang đo v mc đ gn kt vi t chc 35
3.3.3.1 S gn kt tình cm 36
3.3.3.2 S gn kt vì li ích 36
3.3.3.3 S gn kt vì đo đc 36
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 38
4.1 THNG KÊ MÔ T MU KHO SÁT 38
4.2 ÁNH GIÁ S B THANG O QUA KIM TRA H S TIN CY
CRONBACH’S ALPHA 40
4.2.1 ánh giá thang đo thc tin QTNNL 40
4.2.2 ánh giá thang đo mc đ gn kt vi t chc 42
4.3 KIM NH THANG O BNG PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ (EFA) 44
4.3.1 Kim đnh thang đo thc tin QTNNL 44
4.3.2 Kim đnh thang đo mc đ gn kt vi t chc 47
4.4 HIU CHNH MÔ HÌNH GI THUYT NGHIÊN CU 48
4.5 KIM NH GI THUYT NGHIÊN CU 49
4.5.1 Phân tích tng quan 49
4.5.2 Phân tích hi quy tuyn tính bi 50
4.5.2.1 Phân tích hi quy tuyn tính bi gia thc tin QTNNL vi gn kt vì tình cm 51
4.5.2.2 Phân tích hi quy tuyn tính bi gia thc tin QTNNL vi Gn kt vì li ích 54
4.5.3 Tho lun kt qu 56
4.5.3.1 Tác đng ca thc tin QTNNL đn gn kt vì tình cm 56
4.5.3.2 Tác đng ca thc tin QTNNL đn gn kt vì li ích 58
CHNG 5: KT LUN VÀ KIN NGH 61
5.1 KT LUN 61
5.2 MT S KIN NGH TNG MC GN KT CA NHÂN VIÊN VI
CÁC CÔNG TY TRUYN THÔNG 62
5.2.1 Thc tin tr công lao đng 62
5.2.2 Thc tin tuyn dng, b nhim 64
5.2.3 Thc tin trao quyn qun lý 65
5.2.4 Thc tin phát trin bn thân 66
5.3 HN CH VÀ KIN NGH HNG NGHIÊN CU TIP THEO 67
5.3.1 Hn ch 67
5.3.2 Hng nghiên cu tip theo 68
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
PH LC 1: DÀN BÀI THO LUN
PH LC 2: KT QU NGHIÊN CU NH TÍNH
PH LC 3: BNG KHO SÁT
PH LC 4: PHÂN TÍCH TIN CY CRONBACH’S ALPHA
PH LC 5: PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ EFA
PH LC 6: PHÂN TÍCH HI QUY TUYN TÍNH
DANH MC BNG BIU
Bng Miêu t Trang
Bng 2.1 Tng hp các thành phn ca thc tin QTNNL 10
Bng 2.2 Tng hp các thành phn ca gn kt vi t chc 18
Bng 3.1
Bng thng kê s lng mu kho sát 10 công ty truyn
thông trên đa bàn TP.HCM
29
Bng 4.1 Mô t v thông tin nhân khu 39
Bng 4.2
S lng bin quan sát và h s Cronbach’s Alpha ca
thang đo thc tin QTNNL
42
Bng 4.3
S lng bin quan sát và h s Cronbach’s Alpha ca
thang đo gn kt vi t chc ca nhân viên
43
Bng 4.4
Kt qu phân tích nhân t khám phá ca thang đo thc
tin QTNNL
45
Bng 4.5
Kt qu phân tích nhân t khám phá ca thang đo gn kt
vi t chc
47
Bng 4.6 H s tng quan gia các bin 50
Bng 4.7 Các h s xác đnh mô hình 51
Bng 4.8 Kt qu hi qui trùng phn v gn kt vì tình cm 53
Bng 4.9
Tóm tt kt qu kim đnh gi thuyt v mc đ gn kt
vì tình cm
53
Bng 4.10 Các h s xác đnh mô hình 54
Bng 4.11 Kt qu hi qui trùng phn v gn kt vì li ích 55
Bng 4.12
Tóm tt kt qu kim đnh gi thuyt v mc đ gn kt
vì li ích
56
DANH MC HÌNH NH
Hình Miêu t Trang
Hình 2.1 Trình t đánh giá kt qu làm vic ca nhân viên 15
Hình 2.2 Mô hình nghiên cu 23
Hình 3.1 Qui trình nghiên cu 30
Hình 4.1 Mô hình nghiên cu đã hiu chnh 49
DANH MC CÁC T VIT TT
QTNNL Qun tr ngun nhân lc
NNL Ngun nhân lc
TD Tuyn dng
PTBT Phát trin bn thân
TCLD Tr công lao đng
QL Qun lý
GKTC Gn kt tình cm
GKLI Gn kt li ích
TP.HCM Thành ph H Chí Minh
CP C phn
TÓM TT
Nghiên cu này đc thc hin nhm đo lng tác đng ca thc tin QTNNL
đn s gn kt vi t chc ca nhân viên. Nghiên cu đc thc hin da trên c s
lý thuyt thc tin QTNNL ca Singh (2004) đc điu chnh bi Trn Kim Dung
(2009) và các hình thc gn kt vi t chc ca Meyer và Allen (1997). Nghiên cu
đnh tính đc thc hin nhm điu chnh, b sung bin quan sát cho các thang đo.
Nghiên cu đnh lng s dng phng pháp h s tin cy Cronbach’s Alpha, phân
tích nhân t khám phá EFA, phân tích tng quan và hi quy vi s lng mu
kho sát gm 400 nhân viên các cp đang làm vic ti 10 công ty truyn thông ln
trên đa bàn TP.HCM đ đánh giá thang đo và mô hình nghiên cu. Phn mm
SPSS 16.0 đc s dng đ phân tích d liu.
Kt qu nghiên cu cho thy, thang đo thc tin QTNNL có 4 thành phn vi 21
bin quan sát, bao gm: tuyn dng, phát trin bn thân, tr công lao đng, trao
quyn qun lý. Thang đo gn kt vi t chc có 2 thành phn vi 10 bin quan sát:
gn kt vì tình cm, gn kt vì li ích. Kt qu cng cho thy trong 4 thành phn
ca thc tin QTNNL ch có thành phn phát trin bn thân là không có nh hng
đn gn kt vì tình cm, thành phn tr công lao đng là có nh hng nhiu nht.
Gn kt vì li ích không b nh hng bi thc tin trao quyn qun lý trong nghiên
cu này. V ý ngha thc tin, kt qu nghiên cu s là c s khoa hc và khách
quan giúp cho các nhà qun tr trong các công ty truyn thông hiu rõ hn v nhân
viên đng thi đa ra các gii pháp đ nâng cao s gn kt ca nhân viên đi vi t
chc.
1
CHNG 1: TNG QUAN
1.1 LÝ DO CHN TÀI
Thc tin qun tr ngun nhân lc (QTNNL) ngày càng đc xem là nhng yu
t đóng góp ch yu cho nng lc ca mt t chc và nghiên cu v các thc tin
QTNNL là mt công vic ht sc quan trng trong qun lý và phát trin t chc.
Trong gn 20 nm qua, mc đ tác đng ca các thc tin QTNNL lên s gn kt
ca nhân viên là đ tài đc nghiên cu bi nhiu chuyên gia và nhà nghiên cu ni
ting nh Kramer (1994), Kouzes và Posner (1997) và Meyer và Allen (1990),
Jeffrey Pfeffer (1998) cng nghiên cu v 7 thc tin cho mt t chc thành công,
Becker và Gerhart (1996) so sánh nhng kt hp khác nhau gia các thc tin
QTNNL…Các kt lun đu ch ra rng thc tin QTNNL là mt phn không th
thiu và có nh hng quan trng đn kt qu hot đng ca các doanh nghip.
S phát trin nh v bão ca khoa hc – công ngh đã tác đng đn mi mt ca
đi sng, kinh t - xã hi, làm thay đi nhn thc và phng pháp sn xut kinh
doanh ca nhiu lnh vc, nhiu ngành kinh t khác nhau, trong có có lnh vc
truyn thông. Trong nhng nm gn đây, vn đ nhân viên ngh vic trong các công
ty truyn thông đc nhc đn khá nhiu, song vn cha có đc hng đi và cách
làm c th đ làm gim làn sóng ngh vic đang len li trong các t chc này
[1]
. S
thành công ca các công ty truyn thông gi đây không phi da vào công ngh và
vn na mà t NNL. NNL cng là tài sn, nhng là tài sn rt di đng, h có th t
b công ty bt k lúc nào, thm chí tài sn này có th b “đánh cp” bt c lúc nào
nu các công ty không có nhng chính sách phù hp. Mt cuc cnh tranh khc lit
tranh giành nhân lc cht lng cao đã và đang din ra gia các công ty truyn
thông
[2]
. Do đó, mt vn đ đc đt ra là làm sao đ nhân viên có s gn kt cao
[1]
và
[2]
Ngun: http:// ajc.epi.vn/Nghien-cuu-khoa-hoc/Dao-tao-nguon-nhan-luc-cho-bao-chi-truyen-thong-
quoc-te-o-Viet-Nam-hien-nay/17452.ajc
2
vi t chc ca mình. Có rt nhiu yu t nh hng đn s gn kt nhng liu thc
tin QTNNL ti các công ty truyn thông có nh hng đn s gn kt này không?
Và đâu là nhng thc tin tt nht, nh hng nht đn vic duy trì mt đi ng
nhân lc phù hp cho s phát trin ca các công ty truyn thông?
Theo nghiên cu ca Gallup (2009), c tính Anh, trung bình các nhân viên
không gn kt vi t chc làm thit hi khong £ 43,2 t/nm cho công ty. Vit
Nam, hin cha có nghiên cu chính thc nào v mi liên h thc tin QTNNL vi
s gn kt trong các công ty truyn thông. Các nghiên cu v lnh vc truyn thông
có th k đn nh: Trn Hu Quang (2001), nghiên cu chân dung công chúng
truyn thông (qua kho sát xã hi hc ti TP.HCM); T Ngc Tn (2006), nghiên
cu phng pháp qun lý, điu hành, phát huy vai trò sc mnh ca các loi hình
phng tin truyn thông; Trn Th Tho (2006) nghiên cu vai trò ca truyn
thông đi vi các doanh nghip ti Vit Nam,…Mt khác, các công ty truyn thông
Vit Nam cng cha tht s quan tâm, đu t đúng mc cho công tác QTNNL.
Xut phát t nhng yêu cu trên cùng vi mong mun đóng góp, xây dng cho s
phát trin ca NNL Công ty CP Truyn Thông Vit Nam (VCcorp) – ni tác gi
đang công tác, lun vn “Tác đng ca thc tin qun tr ngun nhân lc đn s
gn kt ca nhân viên vi t chc ti các công ty truyn thông trên đa bàn thành
ph H Chí Minh” đc thc hin nhm kho sát c th mc đ nh hng ca
thc tin QTNNL lên s gn kt ca nhân viên trong các công ty truyn thông trên
đa bàn TP.HCM. T đó giúp các công ty truyn thông nói chung và công ty CP
Truyn thông Vit Nam nói riêng hiu chính xác hn v tác đng ca thc tin
QTNNL trong t chc ca mình, nhm đa ra nhng chính sách thích hp đ thay
đi cách QTNNL dn đn làm tng mc đ gn kt ca nhân viên.
1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU
tài nghiên cu nhm mc tiêu:
- o lng tác đng ca thc tin QTNNL đn s gn kt vi t chc ti
các công ty truyn thông theo cm nhn ca nhân viên.
3
- Làm c s khoa hc và khách quan cho các nhà qun tr có nhng gii
pháp đ nâng cao s gn kt ca nhân viên đi vi t chc.
đt đc mc tiêu nghiên cu này, vic nghiên cu cn xác đnh rõ mc đ
tác đng ca các yu t trong thc tin QTNNL đn mc đ gn kt ca nhân viên
nh th nào và nghiên cu cn tr li đc các câu hi sau:
- Các yu t thc tin QTNNL nào nh hng đn mc đ gn kt ca
nhân viên trong các công ty truyn thông?
- Mc đ tác đng ca các yu t trong thc tin QTNNL đn mc đ gn
kt ca các nhân viên trong các công ty truyn thông trên đa bàn
TP.HCM nh th nào?
- Nhà qun tr ti các công ty truyn thông cn tp trung nâng cao các yu
t nào ca thc tin QTNNL đ duy trì s gn kt ca nhân viên?
1.3 I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
i tng nghiên cu: các yu t thc tin QTNNL nh hng đn mc đ gn
kt ca nhân viên trong các công ty truyn thông.
Phm vi nghiên cu: nhng nhân viên và qun lý cp trung tr xung và làm
vic toàn thi gian ti 10 công ty truyn thông trên đa bàn TP.HCM.
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Nghiên cu đc thc hin thông qua 2 giai đon: nghiên cu s b và nghiên
cu chính thc:
Nghiên cu s b: Thc hin thông qua phng pháp đnh tính trên c s các
nghiên cu trc đây và các tài liu v tác đng ca thc tin QTNNL đn mc đ
gn kt ca nhân viên, đng thi thông qua k thut tham vn ý kin ca các chuyên
gia và ging viên có nhiu kinh nghim trong lnh vc nhân s và truyn thông đ
điu chnh thang đo, thit lp bng câu hi s dng cho nghiên cu chính thc.
Nghiên cu chính thc: đc thc hin thông qua phng pháp đnh lng vi
k thut thu thp thông tin bng hình thc phng vn trc tip, phng vn bng th
đin t thông qua bng câu hi điu tra. Mu điu tra gm 400 nhân viên các cp
ca 10 công ty truyn thông ln nh trên đa bàn TP.HCM. Bng câu hi điu tra
4
chính thc đc hình thành t nghiên cu đnh tính sau khi có s tham vn ý kin
ca các chuyên gia. Các d liu, thông s đc tin hành kim tra, phân tích, đánh
giá bng phn mm SPSS.
1.5 Ý NGHA THC TIN CA TÀI
Các thông tin v tác đng ca thc tin QTNNL đn mc đ gn kt ca nhân
viên vi t chc s là c s khoa hc vng chc đ ban lãnh đo các công ty truyn
thông trin khai nhng bin pháp nhm nâng cao hiu qu QTNNL, hn ch tình
hình ngh vic ca nhân viên cng nh gi chân nhng nhân viên gii.
1.6 KT CU CA TÀI
tài nghiên cu đc trình bày gm:
Chng I: Gii thiu tng quan v đ tài nghiên cu.
Chng II: Trình bày c s lý thuyt v thc tin QTNNL, s gn kt ca nhân
viên vi t chc, mi quan h gia thc tin QTNNL và s gn kt vi t chc; t
đó, xây dng mô hình nghiên cu và phát trin các gi thuyt nghiên cu.
Chng III: Trình bày phng pháp nghiên cu đ kim đnh các gi thuyt
nghiên cu đã đ ra.
Chng IV: Trình bày các kt qu nghiên cu.
Chng V: Kt lun và kin ngh - Trình bày nhng kt qu chính ca nghiên
cu, đng thi đa ra nhng kin ngh nhm nâng cao hiu qu hot đng QTNNL
cho các công ty truyn thông hn ch tính trng ngh vic ca nhân viên, gi chân
đc nhng nhân viên gii cng nh nhng hn ch ca nghiên cu và đ xut cho
các nghiên cu tip theo trong tng lai.
5
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN
CU
Chng này s trình bày c s lý lun, các vn đ v NNL, thc tin QTNNL,
s gn kt ca nhân viên vi t chc, mi quan h gia thc tin QTNNL và s gn
kt vi t chc; qua đó xác đnh các thành phn nghiên cu, các bin nghiên cu,
hiu chnh mô hình nghiên cu và xác đnh các gi thuyt nghiên cu.
2.1 LÝ THUYT V QTNNL
2.1.1 Các khái nim v QTNNL
2.1.1.1 Khái nim v NNL
Tùy theo cách hiu và cách tip cn khác nhau mà có các nhìn nhn khác nhau
v NNL:
Các c quan chuyên môn ca Liên hip quc cho rng NNL là tt c nhng kin
thc, k nng, kinh nghim, nng lc và tính sáng to ca con ngi có quan h ti
s phát trin ca mi cá nhân và đt nc.
Ngân hàng Th gii (WB) cho rng: NNL là toàn b vn con ngi bao gm th
lc, trí lc, k nng ngh nghip ca mi cá nhân.
Vit Nam, theo ý kin ca các nhà khoa hc tham gia chng trình Khoa hc
– Công ngh cp Nhà nc (2001), mã s KX – 07 do Giáo s, Tin s Phm Minh
Hc làm ch nhim thì cho rng NNL đc hiu là s dân và cht lng con ngi,
bao gm c th cht và tinh thn, sc khe và trí tu, nng lc, phm cht và đo
đc ca ngi lao đng. Nó là tng th NNL hin có thc t và tim nng đc
chun b sn sàng đ tham gia phát trin kinh t - xã hi ca mt nc hay mt đa
phng nào đó.
Theo Nguyn Tn Thnh (2005), NNL đc hiu là toàn b các kh nng v th
lc hay trí lc ca con ngi đc vn dng trong quá trình lao đng sn xut. Nó
cng đc xem là sc lao đng ca con ngi – mt ngun lc quý giá nht trong
các yu t ca sn xut ca các doanh nghip. Nhân lc ca doanh nghip bao gm
tt c nhng ngi lao đng làm vic trong doanh nghip.
6
Theo Nguyn Dng (2005), NNL là toàn b trình đ chuyên môn mà con
ngi tích ly đc, có kh nng đem li thu nhp trong tng lai. ó chính là mt
ngun lc sng có giá tr ca con ngi đi vi xã hi đc th hin nng lc lao
đng vi mt c th khe mnh, bn b, có nng lc ngh nghip phù hp vi tinh
thn ch đng làm vic và ý thc sáng to cái mi, có kh nng thích ng vi môi
trng t chc và vn hóa ca doanh nghip.
T các khái nim ca các nhà nghiên cu, có th hiu, NNL là tng th nhng
tim nng ca con ngi (trc ht và c bn nht là tim nng lao đng), gm: th
lc, trí lc và nhân cách ca con ngi nhm đáp ng yêu cu ca mt t chc.
2.1.1.2 Khái nim qun tr NNL
Khái nim QTNNL đc đnh ngha theo nhiu cách khác nhau bi nhiu tác gi
và các nghiên cu khác nhau.
QTNNL là khoa hc v qun lý con ngi da trên nim tin cho rng nhân lc
đóng vai trò quan trng bc nht ti s thành công lâu dài ca t chc hay doanh
nghip. Mt t chc, doanh nghip có th tng li th cnh tranh ca mình bng
cách s dng ngi lao đng mt cách hiu qu, tn dng kinh nghim và s khéo
léo ca h nhm đt đc các mc tiêu đã đt ra. Qun tr nhân lc nhm mc đích
tuyn chn đc nhng ngi có nng lc, nhanh nhy và cng hin trong công
vic, qun lý hot đng và khen thng kt qu hot đng cng nh phát trin nng
lc ca h (Price, 2004).
QTNNL bao gm tt c các quyt đnh qun tr và các hành đng có nh hng
đn mi quan h gia doanh nghip và nhân viên (Beer, 1984).
QTNNL là h thng các trit lý, chính sách và hot đng chc nng v thu hút,
đào to – phát trin và duy trì con ngi ca mt t chc nhm đt đc kt qu ti
u cho c t chc ln nhân viên (Trn Kim Dung, 2009).
QTNNL là mt lot nhng quyt đnh tng hp hình thành nên mi quan h v
công vic. Cht lng ca nhng quyt đnh đó góp phn trc tip vào nng lc ca
t chc và ca nhân viên đ đt đc nhng mc tiêu đ ra (George, 2002).
7
QTNNL là tìm cách to điu kin thun li cho nhân viên hoàn thành tt các
mc tiêu chin lc và các k hoch đ ra, tng cng s cng hin ca mi ngi
theo đnh hng phù hp vi chin lc ca doanh nghip, đo đc và xã hi
(Davis, 1996).
QTNNL là cách tip cn đc bit đ qun lý nhân viên nhm khám phá li th
cnh tranh thông qua chin lc qun lý nhân viên có nng lc và có lòng tn ty
cao, giúp h hòa nhp vào vn hóa, cu trúc và k thut cá nhân (Townley, 1994).
Wayne và Noe (1996) đnh ngha mt cách cô đng rng QTNNL liên quan đn các
chính sách, thc tin, và h thng nh hng hành vi, thái đ và kt qu thc hin
ca nhân viên.
Theo Dessler (2008) thì QTNNL là h thng các chính sách và hành đng mà
mt nhà qun lý s dng đ tác đng đn NNL, bao gm tuyn dng, sàng lc, đào
to, tr công và đánh giá.
Mathis và Jackson (2007), QTNNL là vic thit k các h thng chính thc
trong mt t chc đ đm bo hiu qu và hiu qu s dng tài nng ca con ngi
nhm thc hin các mc tiêu ca t chc.
Tuy có nhng đnh ngha khác nhau tùy theo góc đ tip cn nghiên cu nhng
ta có th thy đc hai mc tiêu c bn ca QTNNL mà các đnh ngha đ cp ti
là:
- S dng NNL có hiu qu.
- áp ng nhu cu ngày càng cao ca nhân viên, to điu kin cho nhân viên
phát huy ti đa các nng lc cá nhân, đc kích thích, đng viên nhiu nht
ti ni làm vic và trung thành, tn tâm vi t chc.
2.1.2 Vai trò ca QTNNL
QTNNL nghiên cu các vn đ v qun tr con ngi trong các t chc tm vi
mô và có hai mc tiêu c bn: Th nht, là s dng hiu qu NNL nhm tng nng
sut lao đng và nâng cao tính hiu qu ca t chc; Th hai, đáp ng nhu cu ngày
càng cao ca nhân viên, to điu kin cho nhân viên phát huy ti đa các nng lc cá
8
nhân, đc kích thích, đng viên nhiu nht ti ni làm vic và trung thành, tn tâm
vi doanh nghip (Trn Kim Dung, 2007).
QTNNL giúp cho các nhà qun tr hc đc cách giao dch vi ngi khác; bit
tìm ra ngôn ng chung; bit cách nhy cm vi nhu cu ca nhân viên; bit cách
đánh giá nhân viên chính xác; bit lôi kéo nhân viên say mê vi công vic; tránh
đc các sai lm trong tuyn chn, s dng nhân viên; bit cách phi hp thc hin
mc tiêu ca t chc và mc tiêu ca các cá nhân, nâng cao hiu qu ca t chc và
dn dn đa chin lc con ngi tr thành mt b phn hu c trong chin lc
kinh doanh ca doanh nghip.
Nh vy, v mt kinh t, QTNNL giúp cho doanh nghip khai thác các kh nng
tim tàng nâng cao nng sut lao đng và li th cnh tranh ca doanh nghip v
NNL. V mt xã hi, QTNNL th hin quan đim rt nhân bn v quyn li ca
ngi lao đng, đ cao v th và giá tr ca ngi lao đng, chú trng gii quyt hài
hòa mi quan h li ích gia t chc, doanh nghip và ngi lao đng.
2.1.3 Thc tin QTNNL
S lng, tên gi, thành phn ca thc tin QTNNL có s khác bit trong các
nghiên cu trc đây:
Nghiên cu ni ting ca Pfeffer (1998) đ xut 7 thc tin: (1) bo đm n đnh
trong công vic (nhân viên không b mt vic); (2) tuyn chn nhân viên mi; (3)
đi t qun và phi tp trung trong vic ra quyt đnh; (4) mc đãi ng (lng
thng) tng đi cao theo kt qu; (5) m rng đào to; (6) gim khong cách v
chc v, và các rào cn nh gim khong cách v tin lng; (7) m rng vic chia
s thông tin và kt qu tài chính trong t chc.
Theo Singh (2004), thc tin QTNNL ca n gm có 7 thành phn vi
nhng ni dung chính: (1) Xác đnh công vic, (2) Tuyn dng, (3) ào to, (4)
ánh giá nhân viên, (5) Hoch đnh ngh nghip và c hi thng tin, (6) Thu hút
nhân viên tham gia tích cc vào các hot đng, (7) ãi ng v lng, thng.
Theo mô hình nghiên cu ca Pathak, Budhwar, Singh và Hannas (2005), thc
tin QTNNL gm có 11 thành phn: Tuyn dng; Tính linh hot/ làm vic nhóm;
9
Xã hi hóa; Thng tin ni b; S an toàn trong công vic; S tham gia ca nhân
viên; Vai trò ca nhân viên; Cam kt hc tp; Tr công lao đng; Quyn s hu ca
nhân viên; S hòa hp.
Trn Kim Dung (2009) đã đ ngh thc tin QTNNL trong các doanh nghip
Vit Nam có 9 thành phn. Ngoài 6 thành phn cn bn thuc các chc nng nghip
v chính ca QTNNL: Xác đnh nhim v, công vic; Thu hút; Tuyn chn; ào
to; ánh giá kt qu làm vic ca nhân viên; Thng kê nhân s; Thc hin quy
đnh lut pháp; và Khuyn khích thay đi. Thành phn Thng kê nhân s và Thc
hin quy đnh ca phát lut là công vic có tính cht hành chính, s v và không đòi
hi k nng cao. a s các doanh nghip Vit Nam là doanh nghip va và nh
đang chuyn đi sang nn kinh t th trng. Do đó, hai thành phn Thng kê nhân
s và Thc hin quy đnh ca lut pháp thích hp vi các doanh nghip Vit Nam
có điu kin, trình đ QTNNL mc đ thp. Thành phn Khuyn khích thay đi
gn tng t nh thành phn Thu hút nhân viên tham gia tích cc vào các hot đng
ca Singh (2004), thành phn này thích hp vi các yêu cu ca doanh nghip hot
đng trong môi trng kinh doanh bin đng và hi nhp vi th trng toàn cu.
10
Bng 2.1 Tng hp các thành phn ca Thc tin QTNNL
Pfeffer
(1998)
Singh
(2004)
Pathak, Budhwar,
Singh và Hannas
(2005)
Trn Kim
Dung (2009)
Xác đnh nhim v, công vic x x
Thu hút, tuyn chn x x x x
ào to x x x x
ánh giá kt qu làm vic x x
Lng thng x x x x
Phát trin quan h lao đng x x
Hoch đnh ngh nghip và c
hi thng tin
x x
Thng kê nhân s x
Thc hin quy đnh ca lut
pháp
x x
Thu hút nhân viên tham gia vào
các hot đng
x x x x
Bo đm n đnh công vic x x
Gim khong cách v chc v,
tin lng
x x
Chia s thông tin và kt qu tài
chính
x
Vai trò ca nhân viên x
Tính linh hot/ làm vic nhóm x
(Ngun: Theo s tng hp ca tác gi)
11
Bng 2.1 cho thy hai tác gi Singh (2004) và Trn Kim Dung (2009) đa ra
đc nhng thc tin QTNNL c bn và phù hp vi tình hình thc t ca các
doanh nghip Vit Nam nói chung và các công ty truyn thông nói riêng.
Da vào các nghiên cu trc đây, đc bit là hai nghiên cu ca hai tác gi trên
và kt qu trao đi, tho lun vi mt s chuyên gia ph trách nhân s ca Công ty
CP Truyn thông Vit Nam v tình hình QTNNL ti mt s công ty truyn thông
trên đa bàn TP.HCM, đa s các chuyên gia đu đng ý có th s dng 7 thành phn
nh sau ca thc tin QTNNL cho nghiên cu này: (1) Phân tích công vic; (2)
Tuyn dng; (3) nh hng và phát trin ngh nghip; (4) ào to và phát trin;
(5) Tr công lao đng; (6) ánh giá nhân viên; (7) Qun lý và thu hút nhân viên
tham gia tích cc vào các hot đng.
2.1.3.1 Phân tích công vic
Phân tích công vic là quá trình nghiên cu ni dung công vic nhm xác đnh
điu kin tin hành, các nhim v, trách nhim, quyn hn khi thc hin công vic
và các phm cht, k nng nhân viên cn thit phi có đ thc hin tt công vic.
Phân tích công vic có ý ngha quan trng và là công c c bn nht trong mi giai
đon ca QTNNL. Thiu nó nng sut lao đng s thp, nhân viên dm chân lên
công vic ca nhau, không ai bit rõ trách nhim và quyn hn ca mình, lng
bng và thng thng s tùy tin, vic đào to hun luyn s khó khn (Trn Kim
Dung, 2009)
Mc đích ca phân tích công vic là đ tr li các câu hi sau: Nhân viên thc
hin công vic gì? Khi nào công vic hoàn tt? Công vic đc thc hin đâu?
Làm công vic đó nh th nào? Ti sao phi thc hin công vic đó? thc hin
công vic đó cn phi hi đ nhng tiêu chun nào?
Phân tích công vic cung cp cho nhà qun tr mt bng tóm tt các nhim v và
trách nhim ca mt công vic nào đó, mi tng quan ca công vic đó vi các
công vic khác, kin thc và k nng cn thit và các điu kin làm vic (Trn Kim
Dung, 2009)
12
2.1.3.2 Tuyn dng
Tuyn dng là quá trình sàng lc các ng viên có đc sau quá trình chiêu m
theo các tiêu chun c th, phù hp vi yêu cu công vic ca công ty và quyt đnh
s dng h. Yêu cu công vic đc xác đnh c th qua quá trình phân tích công
vic và đc th hin thông qua bng mô t công vic và bng tiêu chun công vic.
Vic tuyn dng có th thc hin bên trong hoc bên ngoài doanh nghip.
Ni dung, trình t ca quá trình tuyn dng trong các doanh nghip thng đc
tin hành theo 10 bc: (1) chun b tuyn dng; (2) thông báo tuyn dng; (3) thu
nhn và nghiên cu h s; (4) phng vn s b; (5) kim tra, trc nghim; (6) phng
vn ln hai; (7) xác minh, điu tra; (8) khám sc khe; (9) ra quyt đnh tuyn dng;
(10) b trí công vic (Trn Kim Dung, 2009)
2.1.3.3 nh hng và phát trin
nh hng và phát trin ngh nghip là quá trình liên tc khám phá v bn thân
ca mi ngi v các phng tin nh tài nng, các giá tr đng viên và các yêu
cu. Nghiên cu đnh hng và phát trin ngh nghip giúp cho mi ngi phát
hin ra các kh nng ngh nghip, đa ra quyt đnh chn la ngh nghip đúng đn
và có k hoch đu t vào giáo dc, đào to chính xác, tit kim. S thành công
trong đnh hng và phát trin ngh nghip th hin thông qua s tha mãn ca mi
cá nhân đi vi các mc tiêu ngh nghip, đng thi to ra s đóng góp tt nht cho
t chc, doanh nghip (Trn Kim Dung, 2009).
Cuc đi ngh nghip ca mi ngi tri qua nhiu giai đon thay đi khác
nhau, bt đu t giai đon phát trin, giai đon thm dò, đn giai đon thit lp, giai
đon duy trì và cui cùng là giai đon suy tàn. Các giai đon trong cuc đi ngh
nghip hp thành “Chu k ngh nghip” ca mi ngi (Trn Kim Dung, 2009).
i vi các nhà lãnh đo doanh nghip, nghiên cu đnh hng và phát trin
ngh nghip giúp cho doanh nghip có th
[3]
:
- Tuyn nhân viên phù hp vi công vic.
[3]
Ngun:
13
- Khuyn khích nhân viên trung thành, gim bt t l ngh vic.
- ng viên nhân viên thc hin công vic tt hn.
- Khai thác và giúp nhân viên phát trin các kh nng tim tàng ca h thông
qua vic cho nhân viên thy rõ ràng kh nng thng tin và c hi ngh
nghip.
Các doanh nghip có th giúp cho nhân viên ca mình phát trin ngh nghip
thông qua các chng trình hot đng v ngh nghip nh: thc hin các cuc hi
tho hoc c vn v ngh nghip; thit lp các mc tiêu ngh nghip ca h; đt ra
các yêu câu, tiêu chun cao đ nhân viên hình thành thói quen làm vic tt, chun b
các điu kin đ thng tin sau này; đnh k thc hin luân phiên thay đi công vic
to điu kin cho nhân viên bit nhiu k nng khác nhau.
2.1.3.4 ào to và phát trin
Hun luyn, đào to, phát trin là quá trình giúp con ngi tip thu nhng kin
thc, hc các k nng mi và thay đi các quan đim hay hành v và nâng cao kh
nng thc hin cng vic ca cá nhân (Trn Kim Dung, 2009).
Theo Cherrington (1995), đào to liên quan đn vic tip thu các kin thc, k
nng đc bit, nhm thc hin nhng công vic c th, còn phát trin liên quan đn
vic nâng cao kh nng trí tu và cm xúc cn thit đ thc hin công vic tt hn.
Các doanh nghip tin hành đào to và phát trin NNL vì nhng lý do và tác dng
sau đây:
- chun b và bù đp cho nhg ch b thiu, b b trng. S bù đp và b
sung này din ra thng xuyên nhm làm cho doanh nghip hot đng trôi
chy.
- chun b cho nhng ngi lao đng thc hin đc nhng trách nhim và
nghip v mi do có s thay đi trong mc tiêu: c cu, thay đi v pháp
lut, chính sách và k thut công ngh mi to ra.
- hoàn thin kh nng ngi lao đng (nhim v hin ti cng nh nhim
v tng lai mt cách có hiu qu).
14
- gim bt đc s giám sát, vì đi vi ngi lao đng đc đào to, h là
ngi có th t giám sát; gim bt nhng tai nn, do nhng hn ch ca con
ngi hn là do nhng hn ch ca trang b; s n đnh và nng đng ca t
chc tng lên, chúng đc bo đm có hiu qu ngay c khi thiu nhng
ngi ch cht do có ngun đào to d tr thay th (Nguyn Thành Hi,
2007).
2.1.3.5 Tr công lao đng
S tr công đc hiu là tin lng, hoc lng bng c bn, bình thng hay
ti thiu và mi th li ích, ph khon khác, đc tr trc tip hay gián tip bng
tin hay hin vt, mà ngi s dng lao đng tr cho ngi lao đng theo vic làm
ca ngi lao đng (Trn Kim Dung, 2009).
Tr công lao đng là công c đ kích thích ngi lao đng hng say vi công
vic, làm vic có nng sut cao hn, thu hút nhân tài và duy trì h gn bó vi công
ty. Tuy nhiên, nu mun tr thành mt công c hu hiu nh mong mun và đt
đc hiu qu v chi phí và li th cnh tranh vi bên ngoài, đm bo s công bng,
s đng tình ca ngi lao đng, tuân th lut pháp và tính kh thi. Ngc li, cách
thc tr công cng s là nguyên nhân tht bi ca doanh nghip. Nu không đm
bo tính cnh tranh, s công bng và s đng tình dn đn ngi lao đng không
tha mãn trong quan h vic làm, kt qu là nng sut lao đng thp, mun ri b
công ty.
2.1.3.6 ánh giá kt qu làm vic ca nhân viên
ánh giá thành tích công tác ca nhân viên là chìa khóa giúp cho công ty có c
s đ hoch đnh, tuyn m - tuyn chn, phát trin NNL cng nh đn bù đãi ng,
phát trin ngh nghip và tng quan nhân s. Các doanh nghip thng áp dng
nhiu cách đánh giá khác nhau, tuy nhiên phn ln các doanh nghip thng thc
hin đánh giá theo trình t sau: