Mối quan hệ giữa rủi ro và giá trị doanh nghiệp - Bằng chứng từ các doanh nghiệp niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán TPHCM Luận văn Thạc sĩ 2014

DOANH

Chuyên ngành: Tài chính
60340201

-

ngân hàng


L

uc
TS. Nguy n Kh c Qu c B o

Gi

is

ng d n khoa h c c a

i h c Kinh t Tp. H Chí

Minh. S li u th ng kê trung th c, n i dung và k t qu nghiên c u c a lu
c công b cho t i th

m hi n t i.

Thành ph H

............................................................................................................................. 1
.................................................................................................................... 2
.......................................................................................................... 2
................................................................... 3
................................................................ 4
................................................................................................ 4
1.5. K

............................................................................................................. 4
..................................................... 5
............................. 5
.......................................... 10
................................................................................. 12
...................................................................................................... 12
.............................................................................................. 13
.............................................................................................. 15
........................................................................................................ 15
......................................................................................................... 16
.............................................................................................................. 18


............................................................................................ 20
............................................................................................ 22
4.1. Phân

.................................................................................................... 23
....................................................................... 25
....................................................................................................... 29
......................................... 29
... 40

4.4. Ki

nh s phù h p c a các bi

.................................................. 52
................................................................... 54

..................................................................................................................... 56
.................................................................................... 56
....................................................... 58


DANH M C CÁC KÝ HI U VÀ T

VI T T T


DANH M C CÁC B NG

..................................................... 21
:

........................ 23

:

.................. 24

:

yq
.................................................................................................................. 25

:
.............................................................................. 27
:

......................................................... 30

:

.......................................................................... 30

:

....................... 31

:

.................................... 32

:
ngành ........................................................................................................................ 33
:

..... 34

:
........................................................................ 35

:
...................................................................................... 35
B

:

French (1998) ........................................................................................................... 36
:
(1998) ....................................................................................................................... 37
:
................................................................................ 39


:
.................................................................................................. 39
:

................................................. 41

:

.................................................................... 41

9:

............... 42

:

............................... 43

:
và French (1998) ...................................................................................................... 44
:
(1998) ........................................................................................................................ 45
:
.................................................. 46
:
............................................................ 46
:
............................................................................. 47
:
............................................................................................... 48
:

.......... 49
......................... 52

............................................................................................................ 53
.................................................. 54
..... 55


DANH M C CÁC HÌNH V

TH

.............................. 16
.................................. 17

1

TĨM T T

0

Hyun. Han Shin

S

Thành

HCM (HOSE)

2006

ng báo cáo tài chính

2013, s

i quy
.

(1)

3 cách:
u nhiên), fixed effect
i quy nào l

cách

Likelihood Ratio test (LR test)
(2) P

và

;
.

theo
trong

qua


2

1. GI I THI U
1.1. V

nghiên c u

ro tài chính.

L

obin's Q

doanh

.
(market capitalization) chia cho
o
Tobin's Q

Q
q = MV/BV (MV: Market Value, BV: Book Value)
q

(BV) do

q
MV)


3

chính khác, q

(verbrought) cịn q
(oversold).
Hyun. Han Shin

q
q

này khá

tìm

giá
2013. Nghiên

54

.

1.2. M c tiêu nghiên c u và câu h i nghiên c u
trên
h hàng ngày
HOSE
-

to

h
quy.

các
là

cho câu


4

ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u

2006

2013.

u

io)

7/2000, JEL No.G30,

1.5. K t c u lu
bao g

Stulz (2000).

quy.


5

2. T NG QUAN CÁC NGHIÊN C
2.1. Khung lý thuy t v m i quan h gi a r i ro và giá tr doanh nghi p
ra

phái sinh là

c


6

1

doanh

Theo
2
3

olde (1995) và
Samant (1996)4
.

Subrahmanyam (1992)

1

ro tài chính
2

3

Cơng trình nghiên c u c
u m i quan h gi a qu n tr r i ro tài chính
và các cơng c phái sinh, th c nghi m trên 3.022 doanh nghi
n Th Ng c
Trang và c ng s , 2007. Qu n tr r i ro tài chính. Thành ph H Chí Minh: Nhà xu t b n Th ng
kê, trang: 613).
4

chính

kê, trang: 613).


7

5

VGO)
(real options)6

bi

.
L

5

:C

Theo Nguy n Th Ng c Trang và c ng s , 2007. Qu n tr r i ro tài chính. Thành ph H Chí
Minh: Nhà xu t b n Th ng kê, trang 611.

6


8

,

ro).

L

:

Cheung
và Ng (1992), Duffee (


9

âm

Mơ hình Merton (1974)7

-

7

c hi n nghiên c u v
nh giá trái phi u: c u trúc r i ro c a t su t sinh l i
(On the Pricing of Corporate Debt: The Risk Structure of Interest Rates). Giá tr c a trái phi u ph
thu c ch y u vào 3 y u t : (1) T su t sinh l i yêu c u c a trái phi u phi r
u ki n
trong h
n, lãi su
u ki
t mà doanh nghi p
không th th c hi n m t ph n hay toàn b n i dung h

ng.


10

.

.
2.2. Nghiên c u c a Hyun. Han Shin và Rene M. Stulz (2000)

có trong Compustat

.
Hyun.

i các

có trong Compustat

n

-pass regression methodology):

i ro
h bày
ng.
,

i di
là giá tr th

ng (giá tr c a doanh nghi p)
ng c a doanh nghi p chia giá tr s sách.

Bi
R i ro h th ng.
R i ro phi h th ng.

,


11

T ng r i ro.

Bi n gi ngành.
Tu i c a doanh nghi p.
Tài s n doanh nghi p.
Div (Cash dividends paid): C t

b ng ti n m t.

IntEx (Interest expenses): Chi phí lãi vay.
RDEx (R&D expenditures): Chi tiêu cho nghiên c u và phát tri n.
EBI (Earnings before interest): Thu nh
Hyun. Han Shin

c lãi vay
cách

R i ro h th

a TSSL th

R i ro phi h th

c tính b

mơ hình h i quy th

ng.

ng (a market model regression).

T ng r i ro c a doanh nghi p

a ph

c

a c a TSSL c a

ch ng khoán hay là t ng c a r i ro h th ng và phi h th ng.
T

Hyun. Han Shin và Rene M. Stulz

Hyun. Han Shin và Rene M. Stulz (2000)
,

S

Hyun. Han Shin


12

:

,
Hyun. Han Shin và Rene M. Stulz (2000)

q gia

U
3.1. Mô hình nghiên c u
Mơ hình nghiên c u này d a trên mơ hình nhóm tác gi Hyun. Han Shin và Rene
M. Stulz (2000) nh m tìm hi u m i quan h gi a r
Lu

ng.

c nghi m trên m u các doanh nghi
n 2006

t trên HOSE trong

n 2013, s d

n (two-pass

regression methodology):
,

=

+

+

(1)
j trong ngày i.

R i ro h th ng (systematic risk).
R i ro phi h th ng (unsystematic risk).
T ng r i ro (total risk).


13

h

,

ng (Panel data):
=

+

+

(2)

là

.

.

t.
3.2. P

u

Mơ hình nghiên c u c a bài s d ng d li u b ng (panel data), m i phép h i quy
c h i quy theo
-

ng OLS (Ordinary Least Squares) th c hi n theo 3

cách: pooling, random effect (hi u ng ng u nhiên), fixed effect (hi u ng c

nh),

i quy nào là phù h p nh t trong 3 cách trên, tác gi s
d ng hai ki

nh là Likelihood Ratio test (LR test) và ki

-

ng GLS (Generalises Least Squares)

kh c ph c hi

ki

cs d

i có th t n t i trong m u nghiên c u.

Tác gi th c hi n nhi u phép h
2013

nh Hausman test.

nm ut

n

nh k t qu mơ hình nghiên c u.

V i mơ hình h i quy giá tr doanh nghi p theo r i ro, tác gi th c hi n
các phép h i quy sau:
(1)

H i quy bi n ph thu c theo r i ro (r i ro h th ng, r i ro phi h
th ng; t ng r i ro).

(2)

H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki m soát.


14

(3)

H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki m soát s d ng t t
c các doanh nghi p trong t t c

(4)

i bi n gi ngành.

H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki
h i quy 3 lo i b 5% bi n r i ro cao nh t và th p nh t.

(5)

H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki m soát nh
và French (1998)8 bao g m: c t
nh

(6)

c lãi và s

c chi tr , chi phí lãi vay, thu

i trong giá tr doanh nghi

H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki
h i quy 3 s d ng thêm thu nh

c thu vào các bi n ki m sốt.

Do khơng lý thuy t nào trong các lý thuy t ph n 2.1 d báo rõ ràng v m i quan h
gi a giá tr doanh nghi p và r
quan h gi

i trong r

gi th c hi n nh ng phép h
bi

cl

t d báo rõ ràng cho m i
i trong giá tr doanh nghi p. Nên tác
iv is

tìm hi u m i quan h gi a s

giá tr doanh nghi p.

ng th

i c a bi n ph thu c và
i trong r

kh o sát li u k t qu h

i trong
c gi i thích

b i các lý thuy t ph n 2.1, tác gi th c hi n các phép h i quy 6, 7, 8.
V i mơ hình h i quy s

i giá tr doanh nghi p theo s

i

r i ro, tác gi th c hi n các phép h i quy sau:
(1) H i quy bi n ph thu c theo r i ro (r i ro h th ng, r i ro phi h
th ng; t ng r i ro).
(2) H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki m soát s d ng t t
c các doanh nghi p trong t t c

8

i bi n gi ngành.

c hi n nghiên c u v Thu , Quy
nh tài tr và Giá tr doanh
nghi p (Taxes, Financing Decisions, and Firm Value), b ng cách s d ng h i quy d li u chéo
(crosstìm m i quan h gi giá tr doanh nghi p v i c t c và n .


15

(3) H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki
và French (1998) bao g m: c t
nh

c chi tr , chi phí lãi vay, thu

c lãi.

(4) H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki
h i quy 2 lo i b 5% bi n r i ro cao nh t và th p nh t.
(5) H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki
h i quy 2 s d ng thêm s

i thu nh

c thu vào các bi n

ki m soát.
(6) H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki
h i quy 2 theo nhóm doanh nghi p có t l n dài h n cao, th p, trung
bình.
(7) H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki
h i quy 2 theo nhóm doanh nghi p l n, v a, nh

theo t ng tài

s n c a doanh nghi p.
(8) H i quy bi n ph thu c theo r i ro v i các bi n ki
h i quy 2 theo nhóm doanh nghi p giá tr doanh nghi p l n, v a, nh .

3.3. Thu th p và x lý d li u
3.3.1. L a ch n d li u

154

doanh


16

3.3.2. Thu th p d li u
Hyun. Han Shin và Rene M. Stulz (2000),
966

154
- 2013. Các

doanh ngh

nhau.

HOSE vào ngày 28/07/2000
(Hình 3.
-

350
288

300

300 303

260
250

187

200
139

150
113
100

82

50
6

4

24
14 14 16

HOSE

0
2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

Hình 3.1
/>

17

1,400
1,167

1,200

1,088

1,000
800
633

600
400

297

586

594

562

571

379

273

251

200

337

131

119

-

/>Tác gi

b

ng khoán theo

ngày, g
Q

doanh

c thu th p
nt

n 31/12/2013,

doanh

ockbiz Investment Ltd,

c(
PhutoanProstock)
Ch s th

c l a ch n là VNINDEX.

StoxPro,