Vận dụng thẻ cân bằng điểm (Balanced scorecard) trong đánh giá thành quả hoạt động tại công ty cổ phần xây lắp Sonacons Luận văn thạc sĩ

B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH


NGUYN QUCăCNG



VN DNG TH IM CÂN BNG
(BALANCED SCORECARD) TRONG
ÁNHăGIÁăTHÀNHăQU HOTăNG TI
CÔNG TY C PHN XÂY LP SONACONS


LUNăVNăTHC S KINH T






TP. H Chí Minh ậ Nmă2014
B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH


NGUUYN QUCăCNG

VN DNG TH CÂN BNGăIM
(BALANCED SCORECARD) TRONG
ÁNHăGIÁăTHÀNHăQU HOTăNG TI

CƠNG TY C PHN XÂY LP SONACONS

Chuyên ngành: Kế toán
Mã ngành: 60340301

LUNăVNăTHC S KINH T


NGIăHNG DN KHOA HC: TS. PHM NGC TỒN





TP. H Chí Minh ậ Nmă2014


LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan lun vn thc s vi đ tƠi ắVn dng th đim cơn bng
(BSC) trong đánh giá thƠnh qu hot đng ti công ty C phn Xơy Lp SonaconsẰ lƠ
công trình nghiên cu do chính bn thơn tôi thc hin di s hng dn khoa hc ca
TS. Phm Ngc ToƠn.
Tôi xin cam kt kt qu nghiên cu ca lun vn cha tng đc công b trong
bt k nghiên cu trc đơy.
Tôi xin hoƠn toƠn chu trách nhim v ni dung, tính trung thc ca đ tƠi
nghiên cu nƠy.

Tp.HCM, ngày 25 tháng 10 nm 2014
Tác gi lun vn

NguynăQucăCng








MC LC

Trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN

MC LC
DANH MC HÌNH V
DANH MC HÌNH V
PHN M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN CHUNG V BNG IM CÂN BNG
(BALANCED SCORECARD) 7
1.1 Sălc lch s raăđi ca Balanced Scorecard-BSC: 7
1.2 Khái nim Balanced Scorecard-BSC: 8
1.3 S cn thit phi s dngăBalancedăScorecardătrongăđánhăgiáăthƠnhăqu hot
đng 9
1.3.1. S gia tng ca tƠi sn vô hình: 9
1.3.2. Hn ch ca các thc đo tƠi chính truyn thng: 10

1.4 Các ni dung ch yu ca Balanced Scorecard: 12
1.4.1 Tm nhìn, chin lc: 12
1.4.2 Vai trò ca BSC: 13
1.4.3 Bn phng din ca BSC: 14
1.4.3.1 Phng din tƠi chính 14
1.4.3.2 Phng din khách hƠng 15
1.4.3.3 Phng din qui trình hot đng kinh doanh ni b: 16
1.4.3.4 Phng din hc hi vƠ phát trin: 18
1.5 PhngătrìnhămôăhìnhăTh đim cân bng: 20
1.6 Liên kt nhngăthcăđoătrongăBSCăvi chinălc ca t chc: 21
1.6.1 Mi quan h nhơn qu : 21
1.6.2 Các nhơn t thúc đy hiu qu hot đng: 23
1.6.3 Liên kt vi nhng mc tiêu tƠi chính: 23
1.7 Mt s doanh nghip  Vit Nam vn dng thành côngăBSCătrongăđánhăgiáă
thành qu hotăđng và bài hc kinh nghim. 24


1.7.1 Mt s doanh nghip  Vit Nam vn dng thƠnh công BSC trong đánh giá
thƠnh qu hot đng: 24
1.7.1.1 Công ty c phn k ngh lnh Searefico: 24
1.7.1.2 Công ty h thng thông tin FPT (FPT Information System-FPT IS):25
1.7.1.3 Công ty c phn công ngh Tiên Phong: 26
1.7.2 BƠi hc kinh nghim vn dng BSC  các doanh nghip Vit nam 27
KT LUN CHNG 1 30
CHNG 2: THC TRNG V ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT NG CA
CÔNG TY C PHN XÂY LP SONACONS 31
2.1 Gii thiu v Công ty C phn Xây Lp Sonacons:
31
2.1.1 Lch s hình thƠnh vƠ phát trin Công ty C phn Xây Lp Sonacons: 31
2.1.2 c đim hot đng kinh doanh: 32

2.1.3 T chc qun lỦ ca công ty : 32
2.2 Thc trng đánh giá thƠnh qu hot đng ti Công ty CP Xây Lp Sonacons: 34
2.2.1 Thc trng đánh giá thƠnh qu  phng din tƠi chính: 34
2.2.1.1 Tình hình tƠi chính ca công ty 34
2.2.1.2 ánh giá thƠnh qu hot đng  phng din tƠi chính 36
2.2.2 Thc trng đánh giá thƠnh qu  phng din khách hƠng: 37
2.2.2.1 Tình hình đi tng khách hƠng ca công ty 37
2.2.2.2 ánh giá thƠnh qu hot đng  phng din khách hƠng 39
2.2.3 Phng din quy trình kinh doanh ni b: 43
2.2.3.1 Tình hình kinh doanh ni b hin ti ca doanh nghip 43
2.2.3.2 ánh giá thƠnh qu hot đng v phng din quy trình kinh doanh ni
b hin ti ca doanh nghip 46
2.2.4 Phng din hc hi vƠ phát trin: 46
2.2.4.1 Tình hình nhơn s vƠ h thng thông tin 46
2.2.4.2 ánh giá tình hình nhơn s vƠ h thng thông tin 49
2.3 Nhn xét v thc trngăđánhăgiáăthƠnhăqu hotăđng hin ti ca Công ty C
phn Xây Lp Sonacons: 52
2.3.1 Phng din tƠi chính: 52
2.3.2 Phng din khách hƠng: 53
2.3.3 Phng din quy trình kinh doanh ni b: 53
2.3.4 Phng din hc hi vƠ phát trin: 53
KT LUN CHNG 2 54


CHNG 3: VN DNG BNG IM CÂN BNG (BSC) TRONG ÁNH GIÁ
THÀNH QU HOT NG TI CÔNG TY C PHN XÂY LP SONACONS
55
3.1 Quanăđim vn dng Th đim cân bngătrongăđánhăgiáăthƠnhăqu hotăđng:
55
3.2 Vn dngăcácăphngădin ca Th đim cân bngătrongăđánhăgiáăthƠnhăqu

ti công ty C phn Xây Lp Sonacons: 56
3.2.1 Tm nhìn vƠ chin lc ca Công ty c phn xơy lp Sonacons: 56
3.2.1.1 S mnh, giá tr ct lõi: 58
3.2.1.2 Tm nhìn vƠ chin lc ca công ty C phn Xơy Lp Sonacons 59
3.2.2 Vn dng các khía cnh ca Th đim cơn bng trong đánh giá thƠnh qu
hot đng ca Công ty c phn Xơy lp Sonacons 62
3.2.2.1 Phng din tài chính: 62
3.2.2.1.1 Mc tiêu ca phng din tƠi chính: 62
3.2.2.1.2 Thc đo ca phng din tƠi chính: 63
3.2.2.2 Phng din khách hƠng: 64
3.2.2.2.1 Mc tiêu ca phng din khách hƠng: 64
3.2.2.2.2 Thc đo ca phng din khách hƠng: 66
3.2.2.3 Phng din quy trình kinh doanh ni b: 68
3.2.2.3.1 Mc tiêu ca phng din quy trình kinh doanh ni b: 68
3.2.2.3.2 Thc đo ca phng din quy trình kinh doanh ni b: 70
3.2.2.4 Phng din hc hi & phát trin: 72
3.2.2.4.1 Mc tiêu ca phng din hc hi & phát trin: 72
3.2.2.4.2 Thc đo ca phng din hc hi và phát trin: 73
3.3 Phngătrìnhăcơnăbngăđim ca vic trin khai chinălc trong bnăphngă
din ca BSC: 76
3.4 Trin khai s dng Th đim cân bng trong vicăđánhăgiáăthƠnhăqu hot
đng ca công ty CP xây lp Sonacons: 77
KT LUN CHNG 3 80
PHN KT LUN CHUNG 81
TÀI LIU THAM KHO
Ph lc 01: Phiu kho sát khách hàng
Ph lc 02: Qui trình đu thu, thi công, thanh toán
Ph lc 03: Bng đánh giá, nhn xét nhơn s
Ph lc 04: Phiu kho sát, ci thin công tác chm sóc ni b

Ph lc 05: Cách tính các thc đo phng din tƠi chính
Ph lc 06: Cách tính các thc đo phng din khách hƠng
Ph lc 07: Cách tính các thc đo phng din hot đng kinh doanh ni b
Ph lc 08: Cách tính các thc đo phng din hc hi vƠ phát trin
Ph lc 09: Bng trin khai chin lc v phng din tƠi chính
Ph lc 10: Bng trin khai chin lc phng din khách hƠng
Ph lc 11: Bng trin khai chin lc phng din hot đng kinh doanh ni b
Ph lc 12: Bng trin khai chin lc phng din hc hi vƠ phát trin
Ph lc 13: Th đim cơn bng Công ty c phn xơy lp Sonacons 2015



DANHăMCăHÌNHăV

Hình 1.1: BSC đa ra mt mô hình đ bin chin lc thành nhng hành đng c
th 8
Hình 1.2: Mi quan h các thc đo ca phng din khách hàng 15
Hình 1.3: Chui giá tr ca phng din qui trình hot đng ni b 17
Hình 1.4: Mi quan h ca các thc đo trong phng din hc hi và phát trin . 19
Hình 1.5 : Quan h nhân qu gia các thc đo trong BSC 23
Hình 2.1: S đ t chc Công ty 33
Hình 2.2: S đ t chc b máy k toán 33
Hình 2.3:  th th hin c cu doanh s theo đi tng khách hàng qua các nm.
38
Hình 2.4:  th biu din kt qu kho sát cht lng hng mc thi công 41
Hình 2.5:  th biu din kt qu kho sát cht lng ch tiêu ngoài hng mc thi
công 42
Hình 2.6: Quy trình kinh doanh ca công ty 46

DANHăMCăBNGăBIU

Bng 1.1: Các mc tiêu và thang đo ca phng din tài chính 14
Bng 1.2: Các mc tiêu và thang đo ca phng din khách hàng 16
Bng 1.3: Các mc tiêu và thang đo ca phng din qui trình hot đng kinh
doanh ni b 17
Bng 1.4: Mc tiêu và thc đo ca phng din hc hi và phát trin 19
Bng 2.1: Bng so sánh doanh thu và li nhun ca Sonacons t 2011-2013 34
Bng 2.2: Bng cân đi k toán và Báo hot đng sn xut kinh doanh rút gn Công
ty C phn Xây Lp Sonacons nm 2012- 2013. 35
Bng 2.3: Bng ch s tài chính Công ty C phn Xây Lp Sonacons nm 2012 –
2013 36
Bng 2.4: Bng theo dõi doanh thu khách hàng c và khách hàng mi 39
Bng 2.5: Bng thng kê kt qu kho sát cht lng hng mc thi công nm 2013
40
Bng 2.6: Bng thng kê kt qu kho sát cht lng ngoài hng mc thi công nm
2013 41
Bng 2.7: Bng thng kê kt qu kho sát tin đ thi công nm 2012 42
Bng 2.8: C cu nhân viên nm 2013 theo trình đ, gii tính và đ tui 47




DANH MC CH VIT TT

BSC: (Balanced Scorecard): Th đim cân bng
MCE: (Manufacturing Cycle Efficiency): Hiu qu ca quy trình

ROA:(Return on Assets): T sut sinh li trên tng tài sn
ROE: (Return on Equity): T sut sinh li trên vn ch s hu
ROCE:(Return on Capital Employed): ch s thu nhp trên vn s dng
SWOT: (Strengths-Weaknesses-Opportunities-Threat): im mnh, đim yu, c
hi, thách thc
-1-



PHNăMăU

1. LỦădoăchnăđătƠi
Nn kinh t Vit Nam trong nhng nm gn đơy chu tác đng rt ln ca s suy yu
nn kinh t toƠn cu và nhng cng thng ngƠy mt gia tng trên Bin ông gia Trung
Quc vƠ mt s nc trong khu vc. Trong môi trng kinh doanh nh hin nay, doanh
nghip mun tn ti vƠ phát trin thì phi chn cho mình mt hng đi vƠ mt chin lc
phù hp. Nhng lƠm th nƠo đ bin chin lc thƠnh hƠnh đng li lƠ vn đ khó hn vƠ
khó nht lƠ vic đánh giá thƠnh qu hot đng ca đn v đ khng đnh con đng mƠ đn
v đang đi không b chch hng vƠ chin lc h đang thc hin phù hp vi mc tiêu đt
ra.
Nhng thc đo tƠi chính truyn thng s dng trong đánh giá thƠnh qu hot đng
ca mt t chc ậ ch yu lƠ cung cp các thông tin tƠi chính trong quá kh, không th d
báo thành qu hot đng trong tng lai đư tr nên lc hu, không còn phù hp vi thi k
cnh tranh thông tin khi mƠ hot đng to ra giá tr ca t chc ngƠy cƠng chuyn t s
ph thuc vƠo tƠi sn hu hình, tƠi sn vt cht sang tƠi sn vô hình, tƠi sn phi vt cht.
Rober S.Kaplan vƠ David Norton đư phát trin h thng Th đim cơn bng (Balanced
Scorecard ậ BSC) giúp các t chc chuyn tm nhìn chin lc thƠnh mc tiêu vƠ thc đo
c th thông qua vic thit lp h thng bn phng din tƠi chính, khách hƠng, qui trình
hot đng kinh doanh ni b vƠ hc hi vƠ phát trin đ đo lng thƠnh qu hot đng ca
doanh nghip.

Công ty C phn Xơy Lp Sonacons lƠ đn v có hn 35 nm hot đng trong lnh vc
xơy lp ti ng Nai, chính thc đc c phn hóa vƠo nm 2009, đang đng trc mi đe
da cnh tranh ngƠy cƠng tng vƠ gp phi nhng thách thc vƠ khó khn trong nhng nm
va qua. Chính vì điu nƠy nên vic xơy dng đc mt chin lc tt vƠ mt h thng đo
-2-



lng đánh giá thƠnh qu hot đng mt cách hu hiu vƠ hiu qu s giúp Công ty vt
qua khó khn, to đƠ cho s phát trin bn vng trong tng lai. Xut phát t vn đ nêu
trên, vic nghiên cu vƠ la chn đ tƠi ắVnă dngă Thă đimă cơnă bng (Balanced
Scorecard)ă trongă đánhă giáă thƠnhă quă hotă đngă tiă Côngă tyă C phnă Xơyă Lpă
SonaconsẰ vi mong mun tìm hiu thc trng v qui trình đánh giá thƠnh qu hot đng
ca Công ty nhm ch ra nhng thƠnh tu vƠ hn ch, đ t đó đa ra phng pháp vn
dng BSC đ Công ty có đnh hng chin lc phát trin bn vng trong tng lai.
2. McătiêuăcaăđătƠi
2.1 Mc tiêu chung:
Tìm hiu thc trng h thng đánh giá thƠnh qu hot đng ti Công ty c phn
Xơy Lp Sonacons vƠ phng hng vn dng BSC đ hoƠn thin h thng đánh giá
thƠnh qu hot đng ti công ty.
2.2 Mc tiêu c th:
- Mc tiêu 1: Nghiên cu tng quan v Th đim cân bng v mt lý lun nh
mt h thng đo lng thành qu hot đng ca mt t chc đ đnh hng cho
vic ng dng lý thuyt này vào thc tin
- Mc tiêu 2: Nghiên cu, phân tích thc trng qui trình đánh giá thành qu hot
đng ca Công ty C phn Xây Lp Sonacons t đó thy đc nhng hn ch
mƠ công ty đang gp phi.
- Mc tiêu 3:Vn dng Th đim cân bng (Balanced Scorecard) đ đa ra mt s
gii pháp nhm đánh giá thƠnh qu hot đng ca Công ty mt cách xác thc và
hp lý hn.

3. Câu hi nghiên cu:
- C s lý lun nƠo đ đo lng thành qu hot đng ca mt t chc hiu qu
nht trong thc tin?
-3-



- Các đc đim hot đng nào ca Công ty Sonacons nh hng đn vic vn
dng Th đim cân bng hiu qu?
- Thc trng vn dng Th đim cân bng ti Công ty nh th nào?
- Mt s gii pháp nƠo đc đa ra nhm vn dng Th đim cân bng đ đánh
giá thành qu hot đng ca công ty mt các xác thc và hp lỦ hn?
4. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu:
 i tng nghiên cu : Vn dng Th đim cơn bng ( Balanced Scorecard ậ BSC)
đ đánh giá thƠnh qu hot đng.
 Phm vi nghiên cu : Ti Công ty Sonacons trong nm 2013
5. Phngăphápănghiênăcu:
S dng phng pháp đnh tính: điu tra, chn mu, thng kê, phân tích, so sánh,
tng hpầ nghiên cu các vn đ thc tin mt cách logic, có c s khoa hc đ
thy rõ nhng u đim cng nh nhng hn ch ca nó, t đó đa ra nhng
phng hng vn dng BSC đ đánh giá thƠnh qu hot đng ca Sonacons phù
hp vƠ có kh nng thc hin đc.
6. Tng quan các nghiên cuătrcăđơy:
 oàn ình Hùng Cng (2010). Xây dng phng pháp đánh giá thành qu
Balanced Scorecard ti Công ty B.S Vit Nam Footwear. Lun vn thc s kinh t.
Trng i Hc Kinh T Thành Ph H Chí Minh.
Mc tiêu nghiên cu: nghiên cu v th đim cân bng và vic ng dng
ca nó vào vic đánh giá thƠnh qu hot đng ti Công ty B.S Vit Nam
Footwear. T đó, phơn tích đim mnh, đim yu, bài hc kinh nghim giúp
cho vic ng dng vào qun lý hiu sut đi vi toàn b nhân viên.

-4-



 đt đc mc tiêu nghiên cu: tác gi xây dng các mc tiêu vƠ thc đo
đánh giá đ qun lý hiu sut công vic da trên các tiêu chí ca th đim
cân bng.

 Th Lan Chi,(2010). Vn dng bng cân bng đim đ hoàn thin h thng k
toán qun tr ti công ty TNHH MTV Kinh doanh Ô tô Sài Gòn. Lun vn Thc s.
Trng i hc kinh t Tp.H Chí Minh
Mc tiêu nghiên cu: Xây dng đc phng pháp Th đim cân bng phù
hp vi công ty TNHH MTV kinh doanh Ô Tô Sài Gòn giúp công ty đo
lng đc các tài sn vô hình và hu hình đ có th s dng chúng hiu
qu to điu kin thc thi chin lc thành công.
 đt đc mc tiêu nghiên cu, đ tài tin hành vn dng phng pháp
th đim cân bng đ đánh giá thƠnh qu tài chính và qun tr ti công ty
TNHH MTV kinh doanh Ô Tô Sài Gòn. Sau đó tác gi tin hành xây dng
phng pháp đánh giá thƠnh qu hot đng thông qua th đim cân bng ti
công ty .

Lý Nguyn Thu Ngc (2010). Vn dng Bng Cân Bng im (Balanced
Scorecard) trong đánh giá thành qu hot đng ti Trng Cao ng S Phm
Trung ng Thành Ph H Chí Minh. Lun vn thc s kinh t. Trng i Hc
Kinh T Thành Ph H Chí Minh
Mc tiêu ca nghiên cu: u tiên là gii thiu v BSC, tip đó lƠ phơn tích
thc trng h thng đánh giá thành qu hot đng ca Trng Cao đng S
phm Trung ng thƠnh ph H Chí Minh t đó thy đc mt s khó
khn trng đang gp phi, và cui cùng nghiên cu hng ti mc tiêu vn
dng bng cân bng đim đ đa ra mt s kin ngh đ khc phc nhng

khó khn mƠ Trng đang đi mt.
 đt đc các mc tiêu đ ra, đ tài tin hành s dng phng pháp thng
kê mô t, thu thp nhng s liu th cp v tình hình tài chính ca Trng,
-5-



tình hình sinh viên ca Trng, qui trình hot đng ca Trng và nhân lc,
h thng thông tin ca Trng đ t đó thy đc mt s khó khn mƠ
Trng đang phi đi din trong h thng đánh giá thƠnh qu hot đng. Và
t nhng khó khn nƠy, tác gi tin hành vn dng BSC đ đa ra mt s
kin ngh nhm gii quyt nhng khó khn cho Trng.

Nguyn Th Hng Hnh (2013). Áp dng bng cân bng đim trong các doanh
nghip Vit Nam. Lun vn thc s kinh t. Trng i hc kinh t H Chí Minh
Mc tiêu nghiên cu: Th 1 là nêu bt s phù hp ca BSC cho các doanh
nghip Vit Nam thông qua kho sát các doanh nghip và tp đoƠn ln  Vit
Nam đư áp dng BSC. Th 2 là xác đnh nhn thc ca các doanh nghip
Vit nam v tm quan trng ca vic thc hin BSC. Th 3 xác đnh nng lc
ca các doanh nghip  Vit Nam đ thc hin BSC
 đt đc các mc tiêu ca nghiên cu này, d liu đc thu thp t các
doanh nghip thông qua mt bng câu hi đc thit k đc bit.
7. NhngăđóngăgópăcaăđătƠi:
 VălỦălun :
Ch ra nhng hn ch ca thc đo tƠi chính truyn thng vƠ s cn thit phi
s dng BSC trong đánh giá thƠnh qu hot đng.
Trình bƠy mt cách h thng hóa bn phng din trong BSC theo tng mc
tiêu, thc đo, hƠnh đng c th vƠ ch rõ mi liên h nhơn qu ca các phng din.
 Văthcătină:ă
 tài giúp cho Công ty C phn Xơy Lp Sonacons có đnh hng chin

lc thƠnh nhng mc tiêu vƠ hƠnh đng c th đ phát trin bn vng hn vi công
c đo lng hu hiu.

-6-



8. KtăcuăcaăđătƠi:
 M đu
 Chng 1: C s lỦ lun chung v Th đim cơn bng (Balanced Scorecard)
 Chng 2: Thc trng v đánh giá thƠnh qu hot đng ca Công ty C phn Xây
Lp Sonacons
 Chng 3: Vn dng Th đim cơn bng (Balanced Scorecard) trong đánh giá thƠnh
qu hot đng ti Công ty C phn Xơy Lp Sonacons
 Kt lun













-7-

CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăCHUNGăVăTH IMăCÂN
BNG (BALANCED SCORECARD)

1.1 Sălc lch s raăđi ca Balanced Scorecard:
Khi mƠ thi đi công nghip dn b thay th bi thi đi thông tin vƠ kéo theo là
s gia tng ca tƠi sn hu hình, thì các cách thc đo lng hiu qu hot đng hin
ti, ch yu da vƠo các thc đo tƠi chính đư dn tr nên li thi vƠ không th giúp
doanh nghip đánh giá đc thƠnh qu hot đng, đnh hng phát trin trong tng
lai.
Nm 1990, David Norton- thuc nhóm t vn  vùng Boston và Giáo s Robert
S.Kaplan ậ mt giáo s chuyên ngƠnh k toán thuc Trng i hc Kinh doanh
Harvard đư phát trin Th đim cơn bng (Balanced Scorecard) vi bn phng din:
tài chính, khách hàng, qui trình hot đng kinh doanh ni b, đƠo to vƠ phát trin.
Tác phm ắThe Balanced Scorecard: Translating Strategy into ActionẰ (Th đim
cơn bng: bin chin lc thƠnh hƠnh đng) đc xut bn nm 1996, tác gi lƠ
Robert Kaplan vƠ David Norton. Sau đó đc dch ra 22 th ting vƠ dành huy
chng vƠng gii thng Wildman nm 2001 do Hip hi k toán Hoa K trao tng
vì tính thit thc ca nó. (Kaplan and Norton, 1996)
ắTh đim cơn bngẰ (Balanced Scorecard-BSC) đư phn ánh s cơn bng gia
các mc tiêu ngn hn vƠ dƠi hn, gia các thc đo tài chính và phi tƠi chính. BSC
cng cho ta cái nhìn tng quan vƠ cơn bng v tt c các ngun lc đ t đó đa ra
công thc đánh giá phù hp vi mc tiêu vƠ chin lc ca t chc.
S dng BSC đ chuyn tm nhìn vƠ chin lc ca doanh nghip thƠnh nhng
mc tiêu c th, nhng phép đo vƠ ch tiêu rõ rƠng thông qua vic thit lp mt h
thng đo lng hiu qu trong qun lỦ công vic. Nhng phép đo ca phng pháp
-8-

ắTh đim cơn bng" th hin s cơn bng gia bn phng din: tài chính, khách
hƠng, quy trình ni b, đƠo to vƠ phát trin.
BSC đc áp dng rng rưi trong các t chc phi li nhun, chính ph, ngƠnh
công nghip vƠ kinh doanh trên toƠn th gii.
1.2 Khái nim Th đim cân bng (Balanced Scorecard-BSC):
Balanced Scorecard (Th đim cân bng) là mt h thng qun lý nhm chuyn tm
nhìn và chin lc chung ca doanh nghip thành nhng mc tiêu hot đng vƠ thc
đo c th thông qua vic thit lp mt h thng đo lng thành qu hot đng ca
doanh nghip trên các phng din sau: (Hình 1.1)
i. Phng din tài chính (The Financial Perspective)
ii. Phng din khách hàng (The Customer Perspective)
iii. Phng din qui trình hot đng kinh doanh ni b (The Business Process
Perspective)
iv. Phng din hc hi và phát trin (The Learning and Growth Perspective)

Hình 1.1: BSC đa ra mt mô hình đ bin chin lc thƠnh nhng hƠnh đng c
th
-9-



(Ngun: Robert S. Kaplan and Anthony A. Atkinson (1996). Balanced Scorecard:
Translating Strategy into Action)
Bnăphngădin này cho phép to ra s cân bngăđóălƠ:ă
- Cân bng gia mc tiêu ngn hn ậ mc tiêu dài hn.
- Cân bng gia nhng đánh giá bên ngoƠi liên quan đn các c đông, khách
hàng ậ nhng đánh giá ni b liên quan đn qui trình x lỦ, đi mi, hc hi
và phát trin.
- Cân bng gia kt qu mong mun đt đc (tng lai) ậ nhng kt qu

trong thc t (quá kh).
- Cân bng gia nhng đánh giá khách quan ậ đánh giá ch quan.
Nh vy, BSC không phi là mt t hp các thc đo tƠi chính vƠ phi tƠi chính
không theo th thc mà nó là qui trình t trên xung di gn lin tm nhìn và chin
lc ca t chc. H thng nƠy giúp đnh hng hành vi ca toàn b các b phn và cá
nhân trong công ty - đ mi ngi cùng hng ti mc tiêu chung cng nh s phát
trin bn vng ca doanh nghip vƠ lƠm c s cho h thng qun lỦ vƠ đánh giá công
vic. Các phép đo đc la chn là công c dƠnh cho nhƠ lưnh đo truyn đt ti ngi
lao đng và các bên liên quan nhng đnh hng v kt qu và hiu qu hot đng mà
qua đó t chc s đt đc nhng mc tiêu chin lc ca mình.

1.3 S cn thit phi s dng Balanced Scorecardă trongă đánhă giáă thƠnhă
qu hotăđng
1.3.1. S giaătngăca tài sn vô hình:
Cuc cách mng khoa hc công ngh trong nhng thp niên cui ca th k 20 đư
đa nhơn loi tin đn k nguyên thông tin vi s chuyên môn hóa, ng dng khoa hc
công ngh đ có máy móc thit b hin đi và khai thác chúng phc v cho vic sn
xut sn phm hàng lot, s ct gim chi phí, qun lý tt tài chính, tài sn và các khon
-10-



n ầ Tuy nhiên vic này đư không còn to ra li th cnh tranh cho các t chc mà
thay vào đó, li th cnh tranh ca các t chc là kh nng huy đng và trin khai tài
sn vô hình. Thông thng, ngi ta chia tài sn vô hình thành 2 nhóm: nhóm có giá
thƠnh đc th hin trong s sách k toán và nhóm không th hin trong s sách k
toán, mà ch th hin trong các giao dch liên quan (mua bán, nhng quyn, góp vn).
Các yu t nhân lc, quy trình qun lý, cht lng, kh nng sáng to, quan h vi
khách hƠngầ không th xut hin trên bng cơn đi k toán, khó có th đo đm đc
nhng chúng có giá tr bn vng, là tài sn quan trng nht ca t chc.

Các doanh nghip cng nhn ra vic to ra giá tr cho doanh nghip không ch
thông qua các tài sn vt cht và tài sn tài chính mà còn ph thuc nhiu vào các tài
sn vô hình ca h (Kaplan and Atkinson, 1998), chính vì th mà ngày nay doanh
nghip ra sc đu t vào các tài sn vô hình đ nâng cao v th ca mình trong th
trng cnh tranh khc lit. S gia tng giá tr ca tài sn vô hình trong các t chc t
tài sn vô hình ch chim 38% ngun giá tr ca t chc vƠo nm 1982 thì đn nm
1992 con s nƠy đư lƠ 62% vƠ đn nhng nm đu th k XXI con s này là 75%
(Niven, 2002).
S gia tng giá tr ca tài sn vô hình đư đa đn mt yêu cu đòi hi h thng
đánh giá thƠnh qu hot đng ca t chc phi ghi nhn đy đ giá tr và qun lý tài sn
vô hình đ ngày càng mang li nhiu ngun li cho t chc. Vic đo lng chính xác
các giá tr này s giúp các t chc ci thin đc tình hình hin ti, thm chí trong giai
đon khó khn.
1.3.2. Hn ch ca các thcăđoătƠiăchínhătruyn thng:
Có mt s nghi ngi ca mt s chuyên gia v vic áp dng ch yu các ch s tài
chính vƠ ngơn sách đ đo lng mc đ thành công khin các Công ty có xu hng ch
tp trung vào ngn hn và các ch s này ch phn nh các s vic đư xy ra trong quá
kh. Cho đn khi xy ra liên tc mt s bê bi ca mt s tp đoƠn kinh t hƠng đu th
gii nh sp đ ca tp đoƠn Enron (Hoa K), tp đoƠn Parlamat (Ý), tp đoƠn
-11-



Worldcom (Hoa K) đư lƠm cho các thc đo tƠi chính bc l mt nhiu khuyt đim
vƠ không đ mnh khi đánh giá thƠnh qu hot đng ca các t chc trong thi đi
thông tin. iu này có th đc lý gii bi nhng nguyên nhân ch yu sau đơy (Niven,
2002):
Th nht,ăthcăđoătƠiăchínhătruyn thng không cung cpăđyăđ các thông
tinăđ đánhăgiáăthƠnhăqu hotăđng. Các báo cáo tài chính hin nay vn cung cp
các thông tin tài chính mà không cung cp đy đ thông tin phi tƠi chính nh tƠi sn vô

hình đc bit là các tài sn vô hình thuc v trí tu ca t chc vƠ nng lc ca t chc
vì không đa ra đc giá tr đáng tin cy. Thêm na, các thc đo tƠi chính ch đa ra
các kt qu trong quá kh mƠ thng thiu đi sc mnh d báo vƠ các thc đo tƠi
chính thng đc s dng đ đánh giá thƠnh qu ca các nhà qun lý cp cao, không
th s dng đ đánh giá thƠnh qu hot đng ca nhân viên cp thp hn.
Th hai, không quan tâm li ích dài hn mà ch quanătơmăđn mc tiêu ngn
hn. Các hot đng to ra giá tr dài hn trong t chc có th b nh hng bi các mc
tiêu tài chính ngn hn nh ti thiu hóa chi phí bng cách ct gim lao đng. iu này
s dn đn mt s thu hp v qui mô và phá hng giá tr ca t chc trong dài hn.
Th ba, vic hch toán k toán có th b bópăméoăđ phc v nhng mcăđích
tài chính trong ngn hn. Nhiu t chc li dng tài khon ch phân b chi phí đ
tng li nhun, khai khng doanh thu và gian ln trong các khon thu đ đt mc tng
trng mong mun trong báo cáo. Vì vic đánh giá thƠnh qu hot đng ca t chc ch
da vào các kt qu tài chính th hin trên báo cáo tài chính nên tình trng các ch s tài
chính b ắch binẰ theo mc đích ca ngi đng đu t chc thng xuyên xy ra.
Thông tin cung cp cho bên ngoài không còn khách quan và hoàn toàn khác so vi
thông tin ni b ca t chc.
Th t,ăvic s dngăcácăthcăđoătƠiăchínhăkhôngătiênăliu đc nhng yu t
đnhăhng cho s thƠnhăcôngătrongătngălai.ăCác ch s tƠi chính đc tính toán
-12-



da vƠo thông tin đc phn ánh trong báo cáo tài chính ca đn v. ó lƠ nhng thông
tin ca quá kh, không có giá tr d báo tng lai.
Th nm,ăkhôngăcungăcp thông tin kp thi cho nhiu cpăđ trong t chc.
Các báo cáo tƠi chính đc lp ra đ cung cp các thông tin tng hp ca đn v. Do
đó, nguyên nhơn sơu xa dn đn vic kinh doanh b l hoc có li nhun không đc
th hin rõ ràng.
 đáp ng yêu cu v h thng đánh giá thƠnh qu hot đng trong k nguyên

thông tin và khc phc nhng nhc đim ca các thc đo tƠi chính truyn thng,
công c đoă lng thành qu hotă đng ca k toán qun tr đcă raă đi đóălƠă
Balanced Scorecard (BSC).
1.4 Các ni dung ch yu ca Balanced Scorecard:
1.4.1 Tm nhìn, chinălc:
- Tm nhìn: là mt Ủ tng cho nhng gì mà mt t chc mong mun đt đc
trong tng lai.  có mt tm nhìn hiu qu thì phi thoã mãn các tính cht
sau:
Ngn gn: Tm nhìn đc miêu t đn gin và d nh
Hp dn và lôi cun: Tm nhìn phi có sc hp dn đi vi tt c các bên có
li ích liên quan trong s thành công ca Công ty.
Phù hp vi s mnh và giá tr: tm nhìn là mt s din gii chi tit hn s
mnh và các giá tr quan trng trong t chc.
Có th xácăminhăđc: các tuyên b tm nhìn cho bit đc thi gian t chc
đt đc mc đích
Kh thi: Tm nhìn phi đc đt trên nn tng thc t vng chc
Truyn cm hng: tuyên b tm nhìn không ch dn dt mƠ còn thúc đy khát
vng chung ca nhân viên
-13-



- Chinălc: là cách mà t chc vi nhng ngun lc ni ti ca mình nm bt
nhng c hi ca th trng đ đt đc nhng mc tiêu ca t chc. Mt Công ty
nu mun phát trin Th đim cân bng da trên chin lc thì phi hiu rõ chin
lc ca mình là gì? (Kaplan et al, 2012)
Mt chin lc tt s có hai thƠnh phn quan trng nh sau: S xác đnh rõ rƠng
v li th ca công ty trong th trng cnh tranh vƠ phm vi chin lc, ni mƠ
công ty có Ủ đnh cnh tranh mt cách tích cc nht
Cóăhaiănhómăchinălcăcnhătranhăcăbn:

Chin lc sn phm khác bit: là chin lc mà các doanh nghip cung cp
cho các khách hàng vi nhng tính nng ni tri hoc có nhng đim khác bit
vi các sn phm ca các doanh nghip khác trong nghành.
Chinălc dnăđu v chi phí: là chin lc mà doanh nghip đt đc chi
phí thp hn so vi các đi th cnh tranh thông qua vic gia tng hiu qu sn
xut kinh doanh, thc hin các bin pháp hu hiu đ qun lý chi phí.
1.4.2 Vai trò ca BSC:
BSC có vai trò là mt h thng đo lng, h thng qun lý chin lc và là công c
trao đi thông tin. Trong phm vi nghiên cu ca đ tài, tác gi ch gii hn trình bày
vai trò ca BSC là mt h thng đo lng thành qu hot đng ca mt t chc.
Vi vai trò là mt h thng đo lng thành qu hot đng, BSC cho phép làm rõ
tm nhìn và chin lc ca t chc bng cách đa ra nhng mc tiêu vƠ thc đo đ
đánh giá thƠnh qu hot đng trên bn phng din: tài chính, khách hàng, qui trình
hot đng kinh doanh ni b và hc hi và phát trin.
 thy rõ ni dung này, tác gi đi vƠo chi tit các mc tiêu vƠ thc đo trong tng
phng din.
-14-



1.4.3 Bnăphngădin ca BSC:
1.4.3.1 Phngădin tài chính
Phng din tài chính ca Th đim cân bng bao gm các mc tiêu và các thang
đo th hin cho s thành công toàn b doanh nghip. ơy lƠ yu t quan trng nht ca
Th đim cân bng vì nó là nn tng đánh giá ca tt c nhng phng din còn li.
Phng din tƠi chính đóng vai trò quan trng trong vic tng hp tình hình hot đng
và mc tiêu chung ca toàn doanh nghip. Mt doanh nghip đc gi thành công khi
nó to ra giá tr tng thêm cho c đông. Hiu sut tài chính ca công ty đc ci thin
thông qua hai phng pháp tip cn: (1) Ci thin nng sut bao gm ct gim chi phí
và s dng hp lỦ hn tƠi sn tài chính và vt cht công ty. (2) Tng trng doanh thu

bao gm to ra nhiu hn doanh thu vƠ thu nhp t khách hàng hin ti và to ra doanh
thu tng thêm bng cách to ra nhiu sn phm mi, bán cho nhiu khách hàng mi và
m rng th trng. (Kaplan et al, 2012).
Mt s mcătiêuăvƠăthangăđoăcaăphngădin tài chính:
:Bng 1.1: CácămcătiêuăvƠăthangăđoăcaăphngădinătƠiăchính
Mc tiêu
Thangăđo
Tng thêm giá tr cho
c đông
- Ch s thu nhp trên vn s dng (ROCE)
- Giá tr kinh t tng thêm (EVA)
- H s giá ghi s trên th trng.
Ci tin cu trúc chi phí
- Chi phí cho mi đn v, ci thin hot đng đ cnh
tranh
- Chi phí bán hàng, qun lý doanh nghip cho mi đn v
đu ra hoc doanh s
Tng hiu qu tài sn
s dng
- H s doanh s bán hàng/tài sn
- H s vòng quay hàng tn kho
- % nng sut s dng
Nâng cao giá tr khách
hàng hin ti
- % tng trng trong kinh doanh t khách hàng hin ti
- % tng trng doanh thu
-15-

M rng doanh thu
- % doanh thu t sn phm mi
- % doanh thu t khách hàng mi
(Ngun: Kaplan et al, 2012, trang 28)
1.4.3.2 Phngădin khách hàng
Trong phng din khách hàng doanh nghip cn xác đnh đc nhóm khách hàng,
phân khúc th trng mc tiêu vƠ đo lng giá tr cung cp cho khách hàng. Phng
din này s ch ra phng pháp đ doanh nghip có th thu hút đc khách hàng mi
cng nh gi li mi quan h vi khách hàng mc tiêu.Thông qua phng din này có
th bit đc doanh nghip cn ci tin cái gì trong lnh vc kinh doanh ni b. S
thành công v mt phng din khách hàng s dn đn s ci thin các mc tiêu tng
trng trong doanh thu và li nhun ca phng din tài chính (Kaplan et al, 2012).

Hình 1.2: Mi quan h các thc đo ca phng din khách hƠng
(Ngun: Robert S. Kaplan and David P. Norton (1996). Balanced Scorecard:
Translating strategy into Action)
Trong phng din này, doanh nghip cn phi gi chơn đc khách hƠng c vƠ thu
hút khách hàng mi đ doanh nghip co th gia tng th phn khách hàng mc tiêu ca