B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
PHM TH THANH BCH
S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG CÁ
NHÂN I VI CHT LNG DCH V
TIN GI TIT KIM TI NGÂN HÀNG
TMCP ÔNG Á TRÊN A BÀN THÀNH
PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
THÀNH PH H CHÍ MINH - NM 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
PHM TH THANH BCH
S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN
I VI CHT LNG DCH V TIN GI
TIT KIM TI NGÂN HÀNG TMCP ÔNG Á
TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên Ngành: Tài chính-Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc:
PGS.TS.BÙI KIM YN
THÀNH PH H CHÍ MINH - NM 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s này là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các tài
liu tham kho trong lun vn đc trích dn ngun rõ ràng. D liu nghiên cu
đc thu thp t thc t và đc x lý khách quan và đáng tin cy. Các kt qu
nghiên cu trong lun vn là trung thc và cha tng đc công b trong bt k
công trình nào khác.
Thành Ph H Chí Minh, ngày 28 tháng 10 nm 2014.
Phm Th Thanh Bch.
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
PHN M U 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. i tng và phm vi nghiên cu 1
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Ý ngha thc tin ca đ tài 2
6. Cu trúc ca đ tài 2
CHNG 1: TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG CÁ
NHÂN I VI CHT LNG DCH V TIN GI TIT KIM TI
NGÂN HÀNG THNG MI 4
1.1. Tng quan v cht lng dch v tin gi tit kim và s hài lòng ca
khách hàng 4
1.1.1. Cht lng dch v tin gi tit kim 4
1.1.2. S hài lòng ca khách hàng 8
1.1.3. Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng 14
1.2. Vai trò s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v đi vi s phát
trin ca ngân hàng thng mi 15
1.3. Các mô hình đánh giá cht lng dch v ph bin 16
1.3.1. Mô hình SERVQUAL 16
1.3.2. Mô hình SERVPERF 16
1.3.3. Mô hình FSQ và TSQ 17
1.3.4. Mô hình BANKSERV 18
1.3.5. Mô hình BANKPERF 19
1.3.6. Lý do chn mô hình BANKPERF 19
1.4. Kinh nghim v nâng cao cht lng dch v tin gi tit kim ti mt s
ngân hàng trên th gii và bài hc kinh nghim cho các ngân hàng thng mi
ti Vit Nam. 20
1.4.1. Kinh nghim ca mt s ngân hàng trên th gii. 20
1.4.2. Bài hc kinh nghim cho các ngân hàng thng mi Vit Nam. 22
KT LUN CHNG 1 23
CHNG 2: THC TRNG HUY NG VN TIN GI TIT KIM TI
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN ÔNG Á 24
2.1. Tng quan v ngân hàng TMCP ông Á 24
2.2.1. Lch s hình thành và phát trin 24
2.1.2. Mt s ch tiêu tài chính c bn ca DongA Bank t 2009 đn 2013 27
2.2. Thc trng huy đng vn tin gi tit kim ti DongA Bank (giai đon
2009-2013) 29
2.2.1. Khái quát các sn phm tin gi tit kim ca DongA Bank 29
2.2.2. Thc trng huy đng tin gi tit kim ca khách hàng cá nhân ti ngân
hàng TMCP ông Á trong giai đon 2009-2013 38
2.2.3. ánh giá hot đng huy đng tin gi tit kim ca khách hàng cá nhân ti
ngân hàng TMCP ông Á. 42
2.2.4. ánh giá chung v thc trng cht lng dch v tin gi tit kim ti ngân
hàng TMCP ông Á 46
KT LUN CHNG 2 47
CHNG 3: THC TRNG S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG CÁ
NHÂN I VI CHT LNG DCH V TIN GI TIT KIM TI
NGÂN HÀNG TMCP ÔNG Á TRÊN A BÀN TP.HCM 48
3.1. Mô hình nghiên cu d kin 48
3.2. Thang đo ca mô hình 49
3.3. Phng pháp nghiên cu 51
3.3.1. Nghiên cu s b 51
3.3.2. Nghiên cu chính thc 52
3.4. Kt qu nghiên cu 54
3.4.1. Mô t mu kho sát 54
3.4.2. ánh giá đ tin cy ca thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 55
3.4.3. Phân tích nhân t khám phá EFA 57
3.4.4. Mô hình hiu chnh sau khi phân tích nhân t khám phá 62
3.4.5. Phân tích hi quy tuyn tính bi 63
3.4.6. Phân tích nh hng ca các bin đnh tính trong đánh giá s hài lòng ca
khách hàng v cht lng dch v tin gi tit kim 67
3.4.7. Thng kê mô t giá tr trung bình ca thang điu chnh 70
KT LUN CHNG 3 72
CHNG 4: GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
CÁ NHÂN I VI CHT LNG DCH V TIN GI TIT KIM TI
NGÂN HÀNG TMCP ÔNG Á TRÊN A BÀN TP.HCM 73
4.1. nh hng phát trin ca Ngân hàng TMCP ông Á trong tng lai 73
4.2. Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng cá nhân đi vi cht
lng dch v tin gi tit kim ti ngân hàng TMCP ông Á trên đa bàn
TP.HCM 74
4.2.1. Gii pháp nâng cao cht lng dch v tin gi tit kim ti Ngân hàng
TMCP ông Á t mô hình nghiên cu. 74
4.2.2. Kin ngh t Chính ph và Ngân hàng nhà nc. 82
KT LUN CHNG 4 83
KT LUN VÀ HN CH CA TÀI 84
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
ATM : Máy rút tin t đng (Automated Teller Machine)
DAB : Ngân hàng TMCP ông Á
NHNN : Ngân hàng Nhà Nc
POS : n v chp nhn th (Point of Sale)
TMCP : Thng mi c phn
TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
VIP : Khách hàng rt quan trng (Very Important Person)
DANH MC CÁC BNG
Bng 2. 1: Các ch tiêu tài chính ch yu ca DongA Bank t 2009 đn 2013 28
Bng 2. 2: Doanh s ngun vn huy đng tin gi tit kim ca DAB giai đon
2009-2013 36
Bng 3. 1: Mô t mã hóa 6 thành phn ca thang đo cht lng dch v tin gi ti
Ngân hàng ông Á. 50
Bng 3. 2: Kt qu đánh giá đ tin cy ca thang đo 56
Bng 3. 3: Ma trn xoay nhân t ln 2 58
Bng 3. 4: Kt qu kim đnh KMO và Bartlett’s Test 60
Bng 3. 5: Bng phng sai trích 60
Bng 3. 6: Din gii các thành phn sau khi xoay nhân t 61
Bng 3. 7: Ma trn các h s tng quan Pearson 64
Bng 3. 8: Kt qu phân tích hi quy bi 65
Bng 3. 9: Bng kt qu hi quy 65
Bng 3. 10: Bng đánh giá s phù hp ca mô hình 66
Bng 3. 11: Giá tr trung bình ca các thang đo trong mô hình 70
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
Hình 1. 1: Mô hình phân tích s hài lòng ca khách hàng da theo chc nng và
mi quan h 10
Hình 1. 2: Mô hình nhân qu gia cm nhn cht lng và s hài lòng khách hàng
11
Hình 1. 3: Mô hình FTSQ 17
Hình 1. 4: Mô hình BANKSERV 19
Hình 3. 1: Mô hình nghiên cu d kin 48
Hình 3. 2: Mô hình nghiên cu điu chnh 62
th 2. 1: Doanh s huy đng vn qua các nm 38
th 2. 2: Doanh s tin gi tit kim qua các nm 39
th 2. 3: Doanh s tin gi tit kim ni t và ngoi t qua các nm 41
th 2. 4: Doanh s tin gi tit kim không k hn và có k hn qua các nm 41
1
PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Trong xu hng toàn cu hóa và hi nhp kinh t quc t, đ cnh tranh, bn thân
mi ngân hàng đã không ngng phát trin theo hng tng dn quy mô, đa dng
hóa loi hình sn phm và nâng cao cht lng dch v. c bit t sau cuc khng
hong nm 2008 cho đn nay, các ngân hàng thng mi c phn cnh tranh rt
mnh trong vic thu hút vn huy đng bi l đây đc coi là ngun vn sng còn
ca ngân hàng. Các gii pháp gia tng vn huy đng nh tng lãi sut huy đng, s
dng nhiu chng trình khuyn mãi, u đãi, … ch mang tính ngn hn. Do đó,
mun gi chân khách hàng lâu dài thì vic đu t cho cht lng dch v là điu cn
thit và quan trng.
Tri qua hn 20 nm hot đng, vi phng châm “ Ngân hàng trách nhim, Ngân
hàng ca nhng trái tim” Ngân hàng TMCP ông Á đã ngày càng khng đnh v trí
tin cy ca mình trong h thng ngân hàng Vit Nam. Hin nay, ngân hàng đang
trong giai đon chuyn đi toàn din đ hng đn mc tiêu “phát trin bn vng”
trong tng lai nên vic nâng cao cht lng dch v ngân hàng nói chung và dch
v tin gi tit kim nói riêng là mang tính chin lc và vô cùng cp thit. Xut
phát t thc tin trên, tác gi la chn đ tài: “S hài lòng ca khách hàng cá
nhân đi vi cht lng dch v tin gi tit kim ti Ngân hàng TMCP ông Á
trên đa bàn TP.HCM” làm đ tài nghiên cu cho lun vn cao hc ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
ánh giá mc đ hài lòng hin ti ca khách hàng cá nhân đi vi cht lng dch
v tin gi tit kim ti ngân hàng TMCP ông Á trên đa bàn TP.HCM. T đó đ
xut mt s gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v
tin gi tit kim ti ngân hàng TMCP ông Á.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: cht lng dch v tin gi tit kim và s hài
lòng ca khách hàng cá nhân đang gi tit kim ti ngân hàng TMCP
ông Á.
2
Phm vi nghiên cu: tác gi ch kho sát các khách hàng cá nhân đã và
đang gi tit kim ti ngân hàng TMCP ông Á trên đa bàn TP.HCM
trong giai đon 2009-2013.
4. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc: nghiên cu s b và nghiên cu
chính thc.
Nghiên cu s b: đc thc hin bng phng pháp đnh tính. T c
s lý thuyt xây dng các thang đo s b. Sau đó vi k thut ly ý
kin chuyên gia đ điu chnh và b sung thang đo cht lng dch v
tin gi tit kim.
Nghiên cu chính thc: đc thc hin bng phng pháp nghiên cu
đnh lng. Gi bng câu hi đn khách hàng trc tip giao dch tit
kim ti ngân hàng. Thông tin thu thp đc s đc x lý bng phn
mm SPSS, thang đo sau đó đc đánh giá bng phng pháp h s tin
cy Cronbach’s Alpha và phân tích nhân t khám phá EFA, phân tích
hi quy đc s dng đ kim đnh mô hình nghiên cu.
5. Ý ngha thc tin ca đ tài
Mô hình giúp đánh giá mc đ hài lòng hin ti ca khách hàng đi vi cht lng
dch v tin gi tit kim ti DongA Bank. T đó góp phn giúp cho các nhà qun
tr ca ngân hàng trong vic hoch đnh chin lc phát trin phù hp giúp nâng cao
s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v tit kim nói riêng và dch v
ngân hàng nói chung. a hình nh DongA Bank lên tm cao mi, sm tr thành
Ngân hàng bán l hàng đu Vit Nam đng thi tr thành Tp đoàn tài chính quc
t đc khách hàng mn yêu, tín nhim và gii thiu.
6. Cu trúc ca đ tài
tài nghiên cu gm 4 chng (ngoài phn m đu và kt lun):
Chng 1
: Tng quan v s hài lòng ca khách hàng cá nhân đi vi cht lng
dch v tin gi tit kim ti ngân hàng thng mi.
3
Chng 2
: Thc trng huy đng vn tin gi tit kim ti ngân hàng TMCP ông
Á.
Chng 3
: Thc trng s hài lòng ca khách hàng cá nhân đi vi cht lng dch
v tin gi tit kim ti ngân hàng TMCP ông Á trên đa bàn TP.HCM.
Chng 4
: Gii pháp nâng s hài lòng ca khách hàng cá nhân đi vi cht lng
dch v tin gi tit kim ti ngân hàng TMCP ông Á trên đa bàn TP.HCM.
4
CHNG 1: TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH
HÀNG CÁ NHÂN I VI CHT LNG DCH V TIN GI
TIT KIM TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v cht lng dch v tin gi tit kim và s hài lòng ca
khách hàng
1.1.1. Cht lng dch v tin gi tit kim
1.1.1.1. Khái nim dch v
Dch v là mt khái nim ph bin trong kinh doanh. Nghiên cu ca Valarie
A.Zeithaml & Mary J.Bitner (2000) cho rng: dch v là nhng hành vi, quá trình
và cách thc thc hin mt công vic nào đó nhm to giá tr s dng cho khách
hàng, làm tha mãn nhu cu và mong đi ca khách hàng.
Theo Gronroos (1990), có 5 đc tính c bn đ phân bit dch v vi hàng hóa, đó
là:
- Tính vô hình (Intangible): Dch v không có hình hài rõ rt, không th s, cân đo
đong đm mt cách c th và khách hàng cng không th yêu cu dùng th đ kim
tra cht lng sn phm nh các sn phm hu hình. iu này gây khó khn trong
vic đánh giá cht lng dch v. Tuy nhiên, tính vô hình ca dch v li có nhiu
cp đ khác nhau và không phi tt c các dch v đu hoàn toàn có tính vô hình.
Nhiu dch v ngân hàng cha đng mt s yu t hu hình cho phép ngi ta da
vào đó có th phán đoán đc cht lng dch v. Ví d, đ đánh giá dch v th
ca mt ngân hàng ngi ta có th da vào s lng máy ATM ca ngân hàng đó
đ đa ra nhn đnh v dch v th ca ngân hàng này. ng nhiên, nu ch da
vào yu t duy nht là s lng máy ATM thôi cha đ nhng đó cng là mt trong
nhng c s đ khách hàng nhn đnh v cht lng dch v th ca ngân hàng.
- Tính không th tách ri (Inseparable): i vi dch v, quá trình sn xut và tiêu
dùng không th phân chia rch ròi, mà thng din ra cùng vi nhau. Hay nói cách
khác, s gn lin ca hai quá trình này làm cho dch v tr nên hoàn tt. Chng hn
vi dch v tit kim ti ngân hàng, s tit kim đc to ra và đa đn tay khách
hàng và dch v s đc to ra và s dng trong sut quá trình khách hàng s dng.
5
- Tính không đng nht (Heterogeneous): Cht lng dch v ph thuc vào cách
thc phc v, nhà cung cp, ngi phc v, thi gian thc hin, lnh vc thc hin;
đi tng phc v và đa đim phc v. Do đó, đi vi dch v s không có cht
lng đng nht và vì vy dch v rt khó đ đo lng.
- Tính không lu gi đc (Perishable): Dch v đc s dng ngay khi to ra và
kt thúc ngay sau đó nên không th ct gi lu kho nh hàng hóa hu hình.
- Không có s chuyn giao s hu nh thông thng (No ordinary transfer of
ownership): i vi dch v, ngi tiêu dùng không cn đm bo quyn s hu, mà
ch có quyn s dng theo tha thun gia ngi mua và ngi bán mà thôi. Chng
hn, khách hàng có quyn s dng máy ATM đ rút tin nhng ko có quyn s hu,
máy ATM vn thuc quyn s hu ca ngân hàng.
1.1.1.2. Khái nim cht lng dch v
Cht lng dch v có nhiu cách đnh ngha khác nhau tùy thuc vào đi tng
nghiên cu và môi trng nghiên cu. Mt đnh ngha ph bin: cht lng dch v
chính là s khác bit gia k vng ca khách hàng v dch v vi dch v cm nhn
đc. Nu k vng ln hn thc t, khi đó, cht lng dch v s ít làm tha mãn
khách hàng hn, và do đó, khách hàng không hài lòng vi dch v (Parasuraman &
ctg, 1985; Leiws & Mitchell 1990; theo Arash Shahin, 2006).
Cht lng dch v có 5 đim c bn:
- Tính vt tri (Transcendent): i vi khách hàng, dch v có cht lng là dch
v th hin đc tính vt tri “u vit” so vi nhng sn phm khác. Chính điu
này làm cho cht lng dch v tr thành th mnh cnh tranh ca nhng nhà cung
cp dch v. Cn nhn mnh rng s đánh giá v tính vt tri ca cht lng dch
v chu nh hng rt ln bi s cm nhn t phía ngi s dng dch v, và điu
này có ý ngha rt ln trong vic nghiên cu s hài lòng ca khách hàng.
- Tính đc trng ca sn phm (Product led): Cht lng dch v là tng th
nhng mt ct lõi nht và tinh túy nht kt tinh to nên tính đc trng ca sn phm
dch v. Do đó, sn phm dch v có cht lng cao s hàm cha nhiu “đc trng
vt tri” hn so vi sn phm dch v cp thp. Nh các đc trng này mà khách
6
hàng có th nhn bit cht lng dch v ca nhà cung cp khác vi nhng đi th
cnh tranh. Tuy nhiên, trong thc t rt khó xác đnh các đc trng ct lõi ca dch
v mt cách đy đ và chính xác.
- Tính cung ng (Process or supply led): Cht lng dch v gn lin vi quá trình
thc hin, chuyn giao dch v đn khách hàng. Vì vy, vic trin khai dch v,
phong thái phc v, và cách cung ng dch v s quyt đnh cht lng dch v tt
hay xu. ây là yu t ni ti bên trong ph thuc vào s biu hin ca nhà cung
cp dch v. Do đó, vic ci thin yu t ni ti này s to thành th mnh lâu dài
trong hot đng cung cp dch v cho khách hàng.
- Tính tha mãn nhu cu (Customer led): Dch v đc to ra nhm đáp ng nhu
cu khách hàng. Vì vy, cht lng dch v nht thit phi tha mãn nhu cu khách
hàng và ly yêu cu ca khách hàng làm cn c đ ci thin cht lng dch v. Nu
khách hàng cm thy dch v không đáp ng đc nhu cu ca mình thì h s
không hài lòng vi cht lng dch v mà h nhn đc. Cng nhn mnh rng
trong môi trng kinh doanh hin đi thì đc đim này càng tr nên quan trng hn
bao gi ht vì các nhà cung cp dch v phi luôn hng đn nhu cu khách hàng và
c gng ht mình đ đáp ng các nhu cu đó. Xét trên phng din phc v khách
hàng, “tính tha mãn nhu cu” đã bao hàm c ý ngha ca “tính cung ng”. Bi l,
cht lng dch v bt đu t khi nhà cung cp nm bt nhu cu ca khách hàng đn
khi tin hành trin khai dch v. Nhng chính trong quá trình thc hin cung ng
dch v mà khách hàng s cm thy hài lòng hay không và t đó khách hàng cm
nhn đc cht lng dch v là tt hay xu. Nu tính cung ng mang yu t ni ti
thì tính tha mãn nhu cu li b chi phi bi tác đng bên ngoài nhiu hn.
- Tính to ra giá tr (Value led): Cht lng dch v gn lin vi các giá tr đc
to ra nhm phc v khách hàng. Dch v không sn sinh ra giá tr nào ht thì đc
xem nh là không có cht lng. Nhà cung cp to ra giá tr và khách hàng là đi
tng tip nhn nhng giá tr đó. Vì vy vic xem xét cht lng dch v hay c th
hn là các giá tr đem li cho khách hàng ph thuc vào đánh giá ca khách hàng
ch không phi ca nhà cung cp. Thông thng, khách hàng đón nhn nhng giá
7
tr dch v mang li và so sánh chúng vi nhng gì h mong đi s nhn đc. Mt
khác, tính giá tr ca cht lng dch v cng b chi phi nhiu bi yu t bên ngoài
(khách hàng) hn là ni ti. Dch v cht lng cao là dch v to ra các giá tr
không ch đáp ng nhu cu khách hàng mà còn vt hn hn các mong mun ca
khách hàng và làm cho nhà cung cp ni bt hn đi th cnh tranh. Do đó, tính to
ra giá tr là đc đim c bn và là nn tng cho vic xây dng và phát trin cht
lng dch v.
1.1.1.3. Khái nim cht lng dch v tin gi tit kim
Tin gi tit kim là hình thc huy đng vn ch yu khon tin đ dành
ca cá nhân đc gi vào ngân hàng vi mc đích sinh li và an toàn v tài sn
(Trm Th Xuân Hng và Hoàng Th Minh Ngc, 2011).
Có hai hình thc tin gi tit kim ch yu:
- Tin gi tit kim không k hn: ây là hình thc tin gi tit kim mà ngi gi
đc rút tin ra bt c lúc nào. Do ngân hàng không ch đng đc ngun vn nên
hình thc tin gi này thng có lãi sut huy đng thp.
- Tin gi tit kim có k hn: ây là hình thc tin gi tit kim mà ngi gi ch
đc rút vn sau mt khon thi gian nht đnh. Vì là khon tin gi tit kim vi
mc tiêu an toàn và sinh li, có tính cht n đnh nên lãi sut ngân hàng huy đng s
tng đi cao, chim t trng ln trong ngun vn huy đng ca ngân hàng. Vi
hình thc tin gi tit kim này, ngân hàng có th huy đng di hình thc s tit
kim hay chng ch tin gi.
Dch v tin gi tit kim là dch v huy đng tin t khách hàng thông qua
vic bán sn phm và dch v ca ngân hàng. Dch v tin gi tit kim là dch v
ngân hàng va mang nhng đc tính chung ca mt dch v thông thng, va
mang đc tính riêng ca lnh vc tài chính nh:
- Chu s chi phi và qun lý ca chính sách quc gia. Ví d: dch v tin gi tit
kim phi đc mua bo him tin gi và chu s ràng buc ca trn lãi sut huy
đng do NHNN ban hành ti mi thi k.
8
- S tín nhim và minh bch thông tin là yu t quan trng nh hng đn quan h
gia khách hàng và ngân hàng. Bi l ngân hàng đng trên góc đ có trách nhim
qun lý tài chính cho khách hàng, s tin tng gia khách hàng vi ngân hàng là bt
buc phi có trong quá trình s dng dch v.
- Tính ri ro phát sinh trong quá trình giao dch. Bi l ngân hàng kinh doanh hàng
hóa là tin, giá c là lãi sut nên bt c s sai sót nào cng luôn tim n ri ro cao.
V phía ngân hàng, ri ro phi đi mt là: ri ro lãi sut, ri ro thanh khon, ri ro
pháp lý, v.v V phía khách hàng, ri ro phi đi mt là: ri ro mt tin, ri ro gian
ln, ri ro l thông tin, v.v Do đó, tính chính xác trong giao dch và tính bo mt
thông tin là rt quan trng trong mi quan h hp tác lâu dài gia ngân hàng và
khách hàng.
Tóm li, vi nhng ni dung đã đ cp trên, có th nói cht lng dch v tin
gi tit kim chính là s khác bit gia k vng ca khách hàng v dch v vi dch
v tin gi tit kim do ngân hàng cung cp vi cm nhn ca khách hàng khi đã s
dng dch v. Hay nói cách khác, đó là toàn b nhng hot đng, li ích tng thêm
t dch v tin gi tit kim mà ngân hàng mang li cho khách hàng nhm thit lp
cng c và m rng quan h đi tác lâu dài vi khách hàng thông qua vic to nên
s hài lòng cho khách hàng.
1.1.2. S hài lòng ca khách hàng
1.1.2.1. Khái nim
Mô hình s phn đi ca Oliver đc xem là mô hình truyn thng nht bàn lun v
s hài lòng. Theo đó, s hài lòng ca khách hàng chính là s phn hi ca khách
hàng đi vi nhà cung cp dch v trên c s so sánh s khác bit gia nhng gì h
nhn đc so vi mong đi trc đó (Richard L. Oliver & Wayne S. DeSarbo,
1988). Cng trên quan đim này, Philip Kotler (2000) ch ra rng, s hài lòng ph
thuc vào s khác bit gia kt qu nhn đc t dch v và mong đi ca khách
hàng, c th trên 3 mc đ:
- Khách hàng s cm thy không hài lòng nu kt qu nhn đc ít hn mong
đi.
9
- Khách hàng s hài lòng nu kt qu nhn đc tng xng vi mong đi.
- Khách hàng s rt hài lòng nu kt qu nhn đc nhiu hn mong đi.
Cn nói thêm rng, mong đi ca khách hàng đc hình thành t kinh nghim mua
sm t bn bè, đng nghip và t nhng thông tin v ngi bán và đi th cnh
tranh. Do đó, s hài lòng ca khách hàng còn đc coi là mt nhim v ca doanh
nghip th hin qua mi quan h gia nhng giá tr ca sn phm, dch v đó so vi
nhng mong đi trc đó ca khách hàng v chúng (Oliva, Oliver & Bearden,
1995).
Tóm li, mc dù có nhiu khái nim khác nhau v s hài lòng nhng phn nhiu
các tác gi khi đnh ngha v s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v
đu tp trung vào nhng vi nhng yu t sau:
- Tình cm, thái đ đi vi nhà cung cp dch v.
- Mong đi ca khách hàng v kh nng đáp ng nhu cu t phía nhà cung cp
dch v.
- Kt qu thc hin dch v, các giá tr do dch v mang li.
- Ý đnh sn sàng tip tc s dng dch v.
S hài lòng ca khách cá nhân
Nh chúng ta đã bit, khách hàng cá nhân có s phong phú và đa dng v nhu cu
s dng sn phm dch v, bi l h là nhng cá th đc lp có s khác nhau v đ
tui, gii tính, thu nhp, trình đ hc vn và ngh nghip. Mt khác, mi khách
hàng cá nhân đu có nhn thc riêng bit v mu mã, giá c, và cht lng ca dch
v, kinh nghim s dng dch v. Do đó, s hài lòng ca khách hàng cá nhân phn
ln s chu nh hng t nhng nhân t cá nhân. Và đ nâng cao s hài lòng ca
khách hàng cá nhân thì vic xem xét đánh giá s hài lòng trong mi quan h ca các
nhân t này là tht s cn thit.
S hài lòng ca khách hàng cá nhân s khác nhiu so vi s hài lòng ca khách
hàng doanh nghip bi l khách hàng cá nhân có toàn quyn quyt đnh mi giao
dch ca mình, trong khi đó, khách hàng doanh nghip phi cn s đng ý ca cp
có thm quyn. Do đó, s hài lòng ca khách hàng cá nhân đn gin ch là s hài
10
lòng ca mt cá nhân, trong khi đó đi vi khách hàng doanh nghip thì đó không
ch là s hài lòng ca mt ngi mà là s hài lòng ca nhiu ngi trong nhiu b
phn có liên quan đn s dng sn phm dch v.
1.1.2.2. Các nhân t quyt đnh s hài lòng ca khách hàng
Theo nghiên cu ca Parasuraman, Valarie A. Zeithmal & Leonard L. Berry (1993)
đa ra 2 mô hình phân tích s hài lòng ca khách hàng.
Mô hình th nht cho rng s hài lòng ca khách hàng đc cu thành t 2
thành phn:
- Chc nng: S hài lòng có đc khi s dng sn phm, dch v vi cht lng và
giá c hp lý.
- Mi quan h: Mi quan h hình thành t giao dch kinh doanh tích ly theo thi
gian nh s tin tng vào nhà cung cp dch v, kh nng chuyên môn ca nhân
viên, thái đ phc v khách hàng…
S hài lòng theo chc nng và mi quan h b nh hng bi nhng nhân t: giá c,
cht lng dch v, cht lng sn phm, cht lng thông tin liên lc và dch v
liên quan (hình 1.1).
Hình 1. 1: Mô hình phân tích s hài lòng ca khách hàng da theo chc nng
và mi quan h
Ngun: Parasuraman, Valarie A. Zeithmal & Leonard L. Berry (1993)
Mô hình th hai cho rng s hài lòng đc xây dng da trên quan h nhân
qu gia cm nhn v cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng.
11
Các thành phn trong mô hình bao gm: cht lng sn phm, cht lng dch v,
giá c, yu t tình hung và yu t cá nhân (hình 1.2).
Hình 1. 2: Mô hình nhân qu gia cm nhn cht lng và s hài lòng khách
hàng
Ngun: Parasuraman, Valarie A. Zeithmal & Leonard L. Berry (1993)
Cht lng dch v: Là s đánh giá ca khách hàng kt hp vi dch v hin
hu nh dch v khách hàng, dch v sn phm, điu kin và đa đim cung
cp sn phm.
Cht lng sn phm: Vic cân nhc li các sn phm tiêu dùng hin ti.
Giá c: S tin b ra đ nhn đc sn phm hoc dch v.
Yu t tình hung: Bao gm mt s các yu t không kim soát đc nh là
kinh nghim tiêu dùng ca khách hàng, s đánh giá ca khách hàng v công
ty.
Yu t cá nhân: Tui, ngh nghip, tình trng kinh t, quan đim và phong
cách sng ca khách hàng, hay nhng yu t mang tính tâm lý…
Tóm li, vi nhng ni dung đã đ cp, theo tác gi có 3 nhân t chính quyt đnh
s hài lòng ca khách hàng:
Cht lng dch v
Cht lng dch v đc xem là nhân t tác đng nhiu nht đn s hài lòng ca
khách hàng. Do đó mun nâng cao s hài lòng thì trc ht ngân hàng phi nâng
cao cht lng dch v, cht lng dch v càng tt thì s hài lòng ca khách hàng
càng cao.
12
Giá c dch v
Khi đánh giá s hài lòng ca khách hàng, giá c dch v chính là nhân t cn phi
xem xét trc tiên bi l khi khách hàng mun s dng mt sn phm, dch v nào
đó, điu quan tâm đu tiên chính là gi c sn phm, dch v đó. i vi dch v
tin gi tit kim, giá c chính là lãi sut tit kim khách hàng nhn đc. Phn ln
khi khách hàng gi tit kim, đa s h điu quan tâm đn lãi sut và đng nhiên ai
cng mun là s nhn đc lãi sut cao nht có th. Các nghiên cu thc nghim
cho thy rng giá c cm nhn mc dù không nh hng đn cht lng dch v
nhng s là nhân t tác đng đn s hài lòng ca khách hàng. đánh giá đy đ
hn tác đng ca nhân t giá c đn s hài lòng khách hàng, cn xem xét ba khía
cnh: giá so vi cht lng, giá so vi các đi th cnh tranh, giá so vi mong đi
ca khách hàng (Maythew & Winer, 1982; theo Tin Hòa, 2007). Hu ht trong
các bài nghiên cu ph bin v s hài lòng ca khách hàng, yu t giá c đc xem
xét chính là tính cnh tranh ca giá đc cm nhn. Nu khách hàng cm nhn tính
cnh tranh ca giá c càng cao thì h s càng hài lòng và ngc li.
Quan h khách hàng
Trong dch v ngân hàng, các li ích t mi quan h gia khách hàng và nhân viên
cng là nhân t tác đng đn s hài lòng ca khách hàng. Nhng li ích trong mi
quan h, chng hn nh mt s đi x đc bit, s tin tng hay li ích xã hi s có
nh hng to ln đn nhng ln giao dch thng xuyên ca khách hàng vi ngân
hàng. T đó, tác đng đn s hài lòng ca khách hàng. Khách hàng cm thy h
nhn đc nhiu li ích gia tng t mi quan h này thì mc đ hài lòng ca h s
gia tng (Beatty & ctg, 1996; theo Hoàng hi Yn, 2013).
1.1.2.3. Khái nim nâng cao s hài lòng, ý ngha ca nó.
Khái nim nâng cao s hài lòng ca khách hàng
có khái nim rõ hn v nâng cao s hài lòng, chúng ta cn xác đnh mc đ hài
lòng ca khách hàng. Theo các nghiên cu ph bin v s hài lòng thì mc đ hài
lòng ca khách hàng đc phân thành 3 loi:
13
- Hài lòng tích cc (Demanding customer satisfaction): ây là s hài lòng mang
tính tích cc và đc phn hi thông qua các nhu cu s dng ngày mt tng lên đi
vi ngân hàng. i vi nhng khách hàng có s hài lòng tích cc, h và ngân hàng
s có mi quan h tt đp, tín nhim ln nhau và cm thy hài lòng khi giao dch.
Hn th, h cng hy vng ngân hàng s có đ kh nng đáp ng nhu cu ngày càng
cao ca mình. Chính vì vy đây là nhóm khách hàng d tr thành khách hàng trung
thành ca ngân hàng min là h nhn thy ngân hàng cng có nhiu ci thin trong
vic cung cp dch v cho h. Yu t tích cc còn th hin ch chính t nhng
yêu cu không ngng tng lên ca khách hàng mà ngân hàng càng n lc ci tin
cht lng dch v ngày càng tr nên hoàn thin hn.
- Hài lòng n đnh (Stable customer satisfaction): i vi nhng khách hàng có s
hài lòng n đnh, h s thy thoi mái và hài lòng nhng gì đang din ra và không
mun có s thay đi trong cách cung cp dch v ca ngân hàng. Vì vy, nhng
khách hàng này t ra d chu, có s tin tng cao đi vi ngân hàng và rt sn lòng
tip tc s dng dch v ca ngân hàng.
- Hài lòng th đng (Resigned customer satisfaction): Nhng khách hàng có s
hài lòng th đng ít tin tng vào ngân hàng và h cho rng rt khó đ ngân hàng
có th ci thin đc cht lng dch v và thay đi theo yêu cu ca mình. H cm
thy hài lòng không phi vì ngân hàng tha mãn hoàn toàn nhu cu ca h mà vì h
ngh rng s không th nào yêu cu ci thin tt hn na. Vì vy, h s không tích
cc đóng góp ý kin hay t ra th vi nhng n lc ci tin ca ngân hàng.
Tóm li, nâng cao s hài lòng chính là vic nâng cao mc đ hài lòng ca khách
hàng mc cao nht (“hài lòng tích cc”), th hin qua vic ngân hàng s c gng
ci tin cht lng dch v ngày càng hoàn thin hn, tt hn đ có đ kh nng
đáp ng nhu cu ngày càng cao ca khách hàng.
Ý ngha ca nâng cao s hài lòng ca khách hàng
Khi nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng, vic làm cho khách hàng hài lòng là
rt cn thit, nhng vic làm cho khách hàng cm thy hoàn toàn hài lòng (“hài lòng
tích cc”) li quan trng hn nhiu. Chính s “hài lòng tích cc” giúp cho ngân
14
hàng có đc nhng khách hàng trung thành nht. Do đó, vic nâng cao s hài lòng
ca khách hàng có vai trò cc k quan trng đi vi s phát trin ca ngân hàng bi
l, nhng khách hàng hài lòng th đng, h có th ri b ngân hàng bt c lúc nào
trong khi nhng khách hàng hài lòng tích cc s là nhng khách hàng trung thành
nht, luôn ng h ngân hàng. ây là yu t góp phn giúp ngân hàng tn ti và phát
trin bn vng.
1.1.2.4. o lng s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v
Hin nay, đ đo lng s hài lòng ca khách hàng, rt nhiu tác gi đã đa ra các
tiêu chí đo lng khác nhau. Mt s tiêu chí ph bin trong các nghiên cu đo
lng s hài lòng nh: tng th cht lng dch v, kh nng đáp ng yêu cu ca
khách hàng, mc đ hài lòng ca khách hàng, gii thiu ngân hàng cho ngi th
ba và tip tc s dng dch v ngân hàng (Heskett et al, 1994; Jones &Sasser, 1995;
Terrence Levesque & Gordon H.G McDougall, 1996; theo Tin Hòa, 2007).
Trong đó, ba tiêu chí cui theo nghiên cu ca Lassar &ctg (2000) là đc nhiu
ngi tin tng và s dng nht, đó là:
- Mc đ hài lòng ca khách hàng vi cht lng dch v.
- Cam kt tip tc s dng dch v.
- Sn sàng gii thiu dch v ca ngân hàng cho ngi th ba.
1.1.3. Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng
Nhiu nghiên cu thc nghim đã chng minh mi quan h gia cht lng dch v
và s hài lòng ca khách hàng. Theo đó, cht lng dch v là tin đ ca s hài
lòng (Spreng & Mackoy, 1996; theo Tin Hòa, 2007). Trong nghiên cu v mi
quan h gia hai yu t này, Oliver (1993) đã ch ra rng: mc dù cht lng dch
v và s hài lòng có nhiu đim chung nhng s hài lòng thng là khái nim rng
hn vì nó bao hàm nhiu yu t hn và chu nh hng bi nhng nh hng ca
khách hàng v cht lng dch v, sn phm giá c, và các nhân t cá nhân khác
Tóm li, cht lng dch v là nhân t tác đng nhiu nht đn s hài lòng ca
khách và nó cng s là yu t d báo mnh m cho s hài lòng ca khách hàng. Nu
nhà cung cp dch v đem đn cho khách hàng nhng sn phm có cht lng tha
15
mãn nhu cu ca h thì doanh nghip đó đã bc đu làm cho khách hàng hài lòng.
Do đó, mun nâng cao s hài lòng khách hàng, nhà cung cp dch v phi nâng cao
cht lng dch v. Nói cách khác, cht lng dch v và s hài lòng ca khách
hàng có quan h tng h cht ch vi nhau (positive relationship), trong đó cht
lng dch v là cái đc to ra trc và sau đó quyt đnh đn s hài lòng ca
khách hàng. Mi quan h nhân qu gia hai yu t này là vn đ then cht trong hu
ht các nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng.
1.2. Vai trò s hài lòng ca khách hàng v cht lng dch v đi vi s phát
trin ca ngân hàng thng mi
S hài lòng mang đn nim tin ca khách hàng t nhng li ích ca dch v, chính
nim tin dn đn mt thái đ tích cc khi s dng dch v. Vì vy, có th nói rng
s hài lòng ca khách hàng đóng vai trò quyt đnh đi vi s sng còn ca Ngân
hàng. i vi nhng ngân hàng đnh hng theo khách hàng, s hài lòng ca khách
hàng va là mc tiêu, va là yu t chính trong s thành công ca ngân hàng. Trong
bi cnh cnh tranh gay gt và quyt lit nh hin nay, s hài lòng ca khách hàng
đi vi s phát trin ca ngân hàng càng tr nên quan trng hn bao gi ht. Bi l
khi khách hàng rt hài lòng vi các sn phm và dch v cung cp, h s tr thành
các khách hàng trung thành ca ngân hàng. H s tip tc s dng các sn phm,
dch v ca ngân hàng; ng h các sn phm, dch v mi do ngân hàng gii thiu;
D dàng chp nhn mc giá chào bán các sn phm dch v ca ngân hàng.
Nâng cao s hài lòng cho khách hàng chính là cách gi chân khách hàng, góp phn
gim chi phí và tng li nhun ca ngân hàng. Theo thng kê khong 65% doanh
thu có đc t khách hàng c và chi phí đ tìm kim mt khách hàng mi cao gp
gp 5-6 ln so vi chi phí gìn gi mt khách hàng c, ít nht là 25%). Mt khác, khi
đã rt hài lòng khách hàng không ch s tr li s dng dch v ca ngân hàng mà
còn nói tt v ngân hàng vi ngi khác và mi ngi này li có th nói vi nhu
ngi khác na và chính h đã góp phn gia tng đáng k doanh s, th phn, li
nhun kinh doanh và xây dng hình nh tt đp ca ngân hàng trong lòng mi
khách hàng.
16
1.3. Các mô hình đánh giá cht lng dch v ph bin
1.3.1. Mô hình SERVQUAL
ây là mô hình nghiên cu cht lng dch v ph bin và đc áp dng nhiu nht
trong các nghiên cu marketing. Mô hình SERVQUAL đc xây dng da trên nn
tng mô hình khong cách ca Parasuraman & ctg (1985), tc là khong cách gia
giá tr cm nhn (Perceptions) và mc đ k vng (Expectation). Mô hình
SERVQUAL xem xét hai khía cnh ch yu ca cht lng dch v là kt qu dch
v và cung cp dch v đc nghiên cu thông qua 22 thang đo ca 5 tiêu chí: s tin
cy, hiu qu phc v, phng tin hu hình, s đm bo, s cm thông. Trong đó:
- S tin cy: là kh nng cung ng dch v chính xác, đúng gi và uy tín, cam
kt thc hin li ha vi khách hàng.
- Hiu qu phc v: là kh nng gii quyt vn đ nhanh chóng, x lý hiu qu
các khiu ni, sn sàng giúp đ khách hàng và đáp ng các yêu cu ca
khách hàng.
- Phng tin hu hình: là hình nh bên ngoài nh c s vt cht, thit b, máy
móc, tài liu, sách hng dn và h thng thông tin liên lc.
- S đm bo: là yu t to nên s tín nhim, tin tng cho khách hàng đc
cm nhn thông qua s phc v chuyên nghip, kin thc chuyên môn gii,
phong thái lch thip và kh nng giao tip tt ca nhân viên.
- S cm thông: là s quan tâm, chm sóc khách hàng, thu hiu nhng nhu
cu ca khách hàng đ phc v khách hàng tt nht.
Nghiên cu ca mô hình gm 2 ln kho sát nên s bin trong mô hình là 44 bin.
1.3.2. Mô hình SERVPERF
Mô hình SERVPERF do Cronin & Taylor (1992) phát trin da trên nn tng ca
mô hình SERVQUAL nhng đo lng cht lng dch v trên c s đánh giá cht
lng dch v thc hin đc (performance-based) ch không phi là khong cách
gia giá tr cm nhn (Perceptions) và mc đ k vng (Expectation).
Mô hình SERVPERF đc đánh giá hiu qu hn SERVQUAL vì bin s gim
50% và tính thc nghim cao hn so vi SERVQUAL trong vic gii thích phng