GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM




LÊ L MN


GII PHÁP HN CH RI RO TệN DNG TI
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN K
THNG VIT NAM




LUN VN THC S KINH T






TP.HCM – NM 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM



LÊ L MN

GII PHÁP HN CH RI RO TệN DNG TI
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN K
THNG VIT NAM



Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201


LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC
TS. Nguyn Thanh Phong



TP.HCM – NM 2014


LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan lun vn tt nghip “GII PHÁP HN CH RI RO TệN
DNG TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN K THNG VIT
NAM” đc hình thành t quá trình nghiên cu ca cá nhân tôi. Các thông tin, s liu
và kt qu đc đa ra trong lun vn là hoàn toàn trung thc.

TP.HCM, ngày 20 tháng 05 nm 2014
Ngi thc hin




Lê L Mn

MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc biu đ
Danh mc bng s liu
LI M U 01
CHNG 1: TNG QUAN V RI RO TệN DNG TRONG HOT NG
KINH DOANH CA NGÂN HÀNG THNG MI 03
1.1. Hot đng kinh doanh ca ngân hàng 03
1.1.1. Khái nim hot đng kinh doanh ngân hàng thng mi 03
1.1.2. c đim hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi 03
1.1.3. Các hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi 04
1.2. Ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng thng mi 06
1.2.1. Khái nim ri ro trong kinh doanh ngân hàng 06
1.2.2. Phân loi ri ro trong kinh doanh ngân hàng 07
1.2.3 nh hng ca ri ro trong kinh doanh ngân hàng 08
1.3. Ri ro tín dng 09
1.3.1. Khái nim ri ro tín dng 09
1.3.2. c đim ca ri ro tín dng 09
1.3.3. Nguyên nhân dn đn ri ro tín dng 10
1.3.4. Tác đng ca ri ro tín dng 13
1.3.5. o lng ri ro tín dng 15
1.4 Hn ch ri ro tín dng 24
1.4.1. Khái nim hn ch ri ro tín dng 24

1.4.2. Nguyên tc hn ch ri ro tín dng 25
1.4.3 Các bin pháp hn ch ri ro tín dng 25
1.4.4. Các tiêu chí đ đánh giá kt qu mang li t hn ch ri ro tín dng 27




1.5. Kinh nghim hn ch ri ro tín dng ca mt s ngân hàng trong nc và bi hc
trong công tác hn ch RRTD cho các NHTM 29
1.5.1 Kinh nghim t nhng sai phm ca Ngân hàng Nông nghip và phát trin
Nông Thôn Vit Nam (Agribank) 29
1.5.2. Kinh nghim ca Ngân hàng Công Thng Vit Nam (Vietinbank) 30
1.5.3. Bài hc kinh nghim trong công tác hn ch RRTD cho các NHTM 31
1.6 Các quy đnh v qun lỦ ri ro tín dng theo Hip c Basel 32
1.6.1 Quá trình ra đi ca Hip c Basel 32
1.6.2 Các nguyên tc trong qun lỦ ri ro tín dng theo Hip c Basel 33
KT LUN CHNG 1 35
CHNG 2: THC TRNG HN CH RI RO TệN DNG TI NGÂN
HÀNG TMCP K THNG VIT NAM 36
2.1. Tng quan v Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam 36
2.2 Thc trng tín dng và ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP K Thng Vit
Nam 39
2.2.1 Thc trng hot đng tín dng ti Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
39
2.2.1.1. Chính sách tín dng và sn phm tín dng 39
2.2.1.2. Kt qu hot đng tín dng ti Ngân hàng TMCP K Thng Vit
Nam 42
2.2.2 Thc trng ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam . 45
2.2.2.1 Kt qu phân loi n 45
2.2.2.2. Ch tiêu đo lng hn ch ri ro tín dng 46

2.3. Hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam 51
2.3.1. Các bin pháp hn ch ri ro tín dng 51
2.3.2 Nhn đnh v hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP K Thng
Vit Nam 57
2.3.2.1. Kt qu đt đc 57
2.3.2.2. Nhng mt hn ch 59
2.3.2.3 Nguyên nhân ca hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP K
Thng Vit Nam 61
KT LUN CHNG 2 66


CHNG 3: GII PHÁP HN CH RI RO TệN DNG TI NGÂN HÀNG
TMCP K THNG VIT NAM 67
3.1. nh hng phát trin tín dng ca Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam 5
nm (2015-2019) 67
3.2. Các gii pháp hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
69
3.3. Mt s kin ngh vi các cp qun lỦ v mô và NHNN 78
KT LUN CHNG 3 81
KT LUN 82
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC T VIT TT

Techcombank : Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam

NH : Ngân hàng
HSBC : Ngân hàng TNHH Mt Thành Viên HSBC
KH : Khách hàng
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHNN : Ngân hàng nhà nc
TMCP : Thng mi c phn
RRTD : Ri ro tín dng
CBTD : Cán b tín dng
TCTD : T chc tín dng
TSB : Tài sn đm bo
CIC : Trung tâm thông tin tín dng
HQT : Hi đng qun tr
BKS : Ban kim soát
TG : Tng giám đc
CGPD : Chuyên gia phê duyt
CCA : Trung tâm Kim soát và h tr tín dng
CVQLCT : Chuyên viên qun lỦ chng t
KSCT : Kim soát chng t
QLRR : Qun lỦ ri ro

DANH MC BIU 

Biu đ 2.1 Thc trng huy đng vn qua các nm 2010-2013 38
Biu đ 2.2 D n qua các nm 2010-2013 42
Biu đ 2.3 C cu d n theo thi gian qua các nm 2010-2013 44
Biu đ 2.4 C cu d n theo khách hàng qua các nm 2010-2013 45
Biu đ 2.5 T l n xu qua các nm 2010-2013 48
Biu đ 2.6 D phòng ri ro tín dng qua các nm 2010-2013 49
Biu đ 2.7 T l h s khi kin qua các nm 2010-2013 50

DANH MC BNG S LIU

Bng 1.1 Mô hình xp hng ca công ty Moody’s và Standard & Poor’s 19
Bng 1.2 Mô hình cho đim tín dng tiêu dùng 22
Bng 1.3 Khung chính sách tín dng theo mô hình đim s 23
Bng 2.1 Tng hp ch tiêu hot đng kinh doanh ca Techcombank qua các nm
2010-2013 37
Bng 2.2 D n theo thi gian qua các nm 2010-2013 43
Bng 2.3 D n theo khách hàng qua các nm 2010-2013 44
Bng 2.4 D n tín dng phân theo nhóm n qua các nm 2010-2013 46
Bng 2.5 D n quá hn qua các nm 2010-2013 46
Bng 2.6 D n xu qua các nm 2010-2013 47
Bng 2.7 D n xu theo nhóm n qua các nm 2010-2013 48

1
LI M U
Tính cp thit ca đ tƠi
Hin nay, vn đ n xu là mt trong nhng vn đ cp thit mà Ngân hàng
nhà nc, các ngân hàng thng mi và ban ngành liên quan đc bit quan tâm.
N
xu đã và đang tác đng tiêu cc đn vic lu thông dòng vn vào nn kinh t và
tính an toàn, hiu qu kinh doanh ca chính các ngân hàng.  hn ch ri ro trên,
vn đ đt ra  đây là các ngân hàng thng mi nên xem li h thng qun tr ri
ro mà c th là ri ro trong hot đng tín dng.
Hot đng tín dng luôn tim n nhiu yu t ri ro, thêm na theo thông cáo
báo chí v “Kt qu điu hành chính sách tin t 2 tháng đu nm 2014” – NHNN
vi mc tiêu tng trng tín dng 12-14%. Mt mt đ đm bo đt đc mc tiêu
trên, mt khác phi chu s cnh tranh gay gt, các ngân hàng thng mi không
tránh khi tình trng cnh tranh không lành mnh, lôi kéo khách hàng, xem nh cht
lng tín dng tt yu làm gia tng ri ro tín dng.
Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam – Techcombank nm trong top 5
ngân hàng thng mi c phn hàng đu Vit Nam. Tuy nhiên đim đáng chú Ủ là
t l n xu có xu hng tng khá mnh hai nm gn đây. Dù gim đc nhanh
ngay trong nm 2013 t mc 5,9%, nhng ti Techcombank vn có t l cao nht
vi 3,7%. Vy, vn đ đt ra  đây là làm th nào đ va đm bo đc mc tiêu
tng trng tín dng, va nâng cao cht lng tín dng và hn ch đc thp nht
nh hng t ri ro tín dng.
T nhng lí do trên, hc viên la chn và nghiên cu đ tài “Gii pháp
hn ch ri ro tín dng ti Ngơn hƠng TMCP K Thng Vit Nam”
Mc tiêu nghiên cu
H thng hóa c s lỦ thuyt v ri ro, ri ro tín dng và hn ch ri ro tín
dng ti Ngân hàng thng mi.

2

ánh giá thc trng ri ro tín dng và hn ch ri ro tín dng ti Ngân
hàng TMCP K Thng Vit Nam giai đon 2010- 2013
Trên c s đó, tác gi đ xut các gii pháp nhm hn ch ri ro tín dng ti
Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam.
i tng vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP K
Thng Vit Nam
Phm vi nghiên cu: Hot đng tín dng ti Ngân hàng TMCP K Thng
Vit Nam trong giai đon 2010-2013.
Phng pháp nghiên cu
Trong quá trình thc hin đ tài, hc viên s dng phng pháp nghiên
cu đnh tính, bao gm:
+ Phng pháp tng hp s liu da trên: các báo cáo ca các c quan
chc nng, ca Ngân hàng thng mi, sách, báo, website,
+ Phng pháp thng kê chn mu, so sánh: theo thi gian, theo ch tiêu,
T đó phân tích và làm rõ nhng vn đ ca lun vn.
Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu và phn kt lun, lun vn đc chia thành 03 chng,
c th nh sau:
Chng 1: Tng quan v ri ro tín dng trong hot đng kinh doanh ca
Ngân hàng thng mi
Chng 2: Thc trng hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP K
Thng Vit Nam
Chng 3: Gii pháp hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP K
Thng Vit Nam

3


CHNG 1: TNG QUAN V RI RO TệN DNG TRONG
HOT NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
THNG MI
1.1 Hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi
1.1.1 Khái nim hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi đã hình thành, tn ti và phát trin gn lin vi s
phát trin ca kinh t hàng hoá. S phát trin ca h thng ngân hàng thng mi đã
có tác đng rt ln và quan trng đn quá trình phát trin ca nn kinh t hàng hoá,
ngc li kinh t hàng hoá phát trin mnh m đn giai đon kinh t th trng thì
ngân hàng thng mi cng ngày càng đc hoàn thin và tr thành nhng đnh ch
tài chính không th thiu đc.
Vi vai trò là đnh ch tài chính trung gian quan trng vào loi bc nht trong
nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch này mà các ngun tin vn nhàn ri
s đc huy đng, to lp ngun vn tín dng to ln đ có th cho vay phát trin
kinh t.
Do vy, Hot đng kinh doanh ngân hàng là hot đng kinh doanh tin t và
dch v khác liên quan đn tin t vi ni dung thng xuyên là nhn tin gi và s
dng s tin này đ cp tín dng, cung ng dch v thanh toán.
1.1.2 c đim hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi
Ngân hàng là mt loi hình doanh nghip đc bit, thc hin kinh doanh
trong lnh vc tin t nhm huy đng tin t t các ch th đang nm gi tin tm
thi cha dùng ti đ ri dùng tin đó cho vay, đu t vào nhng lnh vc nhà nc
cho phép. ây là đc đim c bn nht đ phân bit lnh vc kinh doanh ngân hàng
vi các lnh vc kinh doanh khác. Tuy nhiên các ngân hàng ngày càng phi hot
đng trong s cnh tranh gay gt nên sn phm và phng thc kinh doanh ca
ngân hàng cng có s thay đi, đa dng hóa các dch v.

4


Hot đng kinh doanh ngân hàng là hot đng cha đng nhiu ri ro.
Thng thì ngân hàng đi vay, huy đng vn ngn hn vi lãi sut thp đ cho vay
vi thi hn dài hn vi lãi sut cao hn. T đó ngân hàng s thu đc li nhun.
Tuy nhiên ch bng nhng kinh nghim gin đn cng có th thy đc tính cht
tp trung ri ro ca lnh vc ngân hàng. Nu đn hn vì mt nguyên nhân nào đó
ngi vay tin không tr đc n hoc tr không d s làm cho ngân hàng lâm vào
tình trng ri ro. Trng hp khác na là ngân hàng s có th gp ri ro thanh
khon nu khách hàng đn rút tin trc hn, ngân hàng phi tr tin cho khách
hàng khi đáo hn nhng ngân hàng li không có đ tin đ thanh toán do các khon
cho vay hoc đu t cha thu hi đc và ngân hàng cng không th vay tin  các
th trng tài chính khác…
1.1.3 Các hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi
 Hot đng huy đng vn
- Hot đng huy đng vn là điu kin cn đi vi mt ngân hàng đm bo
s tn ti ca ngân hàng và thc hin chc nng trung gian tài chính. Vn huy đng
quyt đnh quy mô hot đng và quy mô tín dng ca ngân hàng.  tn ti và m
rng quy mô hot đng đòi hi ngân hàng phi có uy tín trên th trng. Do vy vn
huy đng quyt đnh đn kh nng thanh toán và đm bo uy tín ca các ngân hàng
trên th trng trong nn kinh t.
 Hot đng cp tín dng
- Hot đng cp tín dng là hot đng ch yu và quan trng ca các Ngân
hàng thng mi, nó thng chim t trng ln trong tng tài sn Có ca ngân hàng
và là thành phn tài sn sinh li nhiu nht cho Ngân hàng thng mi .
- Hot đng cp tín dng giúp ngân hàng cung ng vn cho nn kinh t thúc
đy m rng sn xut kinh doanh. Các Ngân hàng thng mi luôn phn đu đ đt
mc d n cao nht bi thu lãi cho vay là ngun thu chính, tuy nhiên bên cnh đó
hot đng này cng cha đng nhiu ri ro.

5


-Theo qui đnh, cp tín dng là vic t chc tín dng tho thun đ khách
hàng s dng mt khon tin vi nguyên tc có hoàn tr bng các nghip v cho
vay, chit khu, cho thuê tài chính, bo lãnh ngân hàng, bao thanh toán và các
nghip v khác.
 Các hot đng kinh doanh khác
Mc dù mc tiêu đu tiên và quan trng nht ca ngân hàng là li nhun
nhng ngân hàng thng mi vn cn có s an toàn, tránh đc các ri ro trong
hot đng kinh doanh ca mình. Do vy, ngoài các hot đng chính là huy đng, tín
dng, các ngân hàng thng mi hin đi ngày nay ngày càng quan tâm đn vic
phát trin các dch v mi, đáp ng ti đa nhu cu ca khách hàng qua đó Ngân
hàng tìm kim li nhun vi mc ri ro thp nht. Các dch v khác mà ngân hàng
cung cp vô cùng phong phú, gm có:
- Dch v thanh toán
+ ây là hot đng mang tính dch v đn thun mà không cn s dng đn
ngun vn ca ngân hàng, thêm vào đó nó còn to ra mt ngun vn tng đi ln
cho ngân hàng thông qua quá trình thanh toán
+ Ngân hàng thng mi có th thc hin dch v thanh toán trong nc
thông qua các phng tin thanh toán nh: séc, u nhim thu, u nhim chi, th
…hoc thanh toán quc t di các hình thc nh: chuyn tin, nh thu,
L/C…Thông qua các dch v thanh toán, Ngân hàng thng mi không nhng thu
đc các khon phí mà còn tng sc cnh tranh ca mình đi vi các đi th.
- Nghip v kinh doanh ngoi hi và kinh doanh vàng trên th trng trong
nc và th trng Quc t khi ngân hàng nhà nc cho phép.
+ Ngân hàng thng mi có th kinh doanh giao ngay (spots), giao dch
ngoi hi k hn (forwards), hoc giao dch hoán đi (swaps), giao dch quyn chn
(options).

6


+ Trong xu th m ca giao lu vi quc t, đ tr thành các ngân hàng
thng mi phát trin đa nng thì nghip v kinh doanh ngoi hi ngày càng tr nên
quan trng đi vi các Ngân hàng thng mi. Bi nó không ch đem li li nhun
trc tip do t giá thay đi theo chiu hng có li cho Ngân hàng thng mi mà
còn h tr đ m rng các nghip v khác.
- Ngoài các dch v trên, ngân hàng thng mi còn cung cp các sn phm
dch v khác nh: qun lỦ ngân qu, cho thuê két st,…
1.2 Ri ro trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi
1.2.1 Khái nim ri ro trong kinh doanh ngân hàng
Ri ro là nhng bt trc không lng trc đc gây thit hi v tài sn cho
con ngi.
Ri ro còn là kh nng xy ra nhng điu không mong mun và khi nó xy
ra thì mang li nhng tn tht, là nhng thit hi, mt mát, nguy him hoc yu t
có liên quan đn nguy him, khó khn hoc điu không chc chn có th xy ra cho
con ngi.
Tht vy, Ri ro là mt s không chc chn, mt tình trng bt n hay s
bin đng tim n  kt qu.
Tuy nhiên, ch có nhng tình trng không chc chn nào có th c đoán
đc xác sut xy ra mi xem là ri ro. Nhng tình trng không chc chn nào cha
tng xy ra và không th đoán đc xác sut xy ra đc xem là s bt trc. Ri ro
là s bt trc có th đo lng đc.
Ngày nay ri ro có th đo lng đc và đc chp nhn  mt mc đ cho
phép. Trong mi lnh vc, mi ngành ngh ri ro luôn tn ti, chúng ta không th
loi b ri ro mà ch có th gim thiu s tác đng cng nh nhng tn tht mà ri
ro mang li.
Tóm li, Ri ro trong hot đng ngân hàng thng mi là nhng bin c

không mong đi khi xy ra dn đn nhng tn tht v tài sn ca ngân hàng, gim

7


sút li nhun thc t so vi d kin hoc phi b ra thêm khon chi phí đ có th
hoàn thành mt nghip v tài chính nht đnh.
1.2.2 Phơn loi ri ro trong kinh doanh ngân hàng
Ri ro trong kinh doanh ngân hàng là mt phn ca kinh doanh ngân hàng,
không th tránh khi ri ro mà phi chp nhn ri ro và phi qun lỦ, đnh lng ri
ro sao cho ngân hàng có th va m rng quy mô, va tng li nhun va đm bo
an toàn hot đng ngân hàng.  tránh hoc ti thiu hóa ri ro cn phi phân loi
ri ro. Mt s ri ro c bn trong kinh doanh ngân hàng gm:
- Ri ro tín dng là nguy c mà ngi đi vay hoc đi tác ca ngân hàng
không thc hin hoc không có kh nng thc hin các ngha v ca mình theo
nhng điu khon đã cam kt. Ri ro tín dng bao gm ri ro giao dch và ri ro
danh mc
- Ri ro thanh khon là loi ri ro xut hin trong trng hp ngân hàng
thiu kh nng chi tr, không chuyn đi kp các loi tài sn ra tin hoc không có
kh nng vay mn đ đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh toán.
- Ri ro th trng là ri ro liên quan đn thay đi giá tr tài sn tài chính
phát sinh do bin đng v giá trên th trng. Ri ro th trng bao gm: ri ro lãi
sut, t giá và giá chng khoán.
+ Ri ro lãi sut là ri ro phát sinh khi có s chênh lch v thi hn gia tài
sn có và tài sn n huy đng tài tr cho các tài sn có đó. Tt c hot đng cho
vay, huy đng, đu t đu to ra ri ro lãi sut.
+ Ri ro t giá là ri ro liên quan đn tác đng bt li do t giá thay đi lên
giá tr trng thái m ca các loi ngoi t.
+ Ri ro v giá chng khoán là ri ro liên quan đn thay đi giá tr ca danh
mc tài sn do thay đi bt li v giá các loi chng khoán

8


- Ri ro tác nghip là ri ro phát sinh do yu t con ngi hoc do s không
hoàn chnh trong các quy trình, s yu kém trong công ngh thông tin, h thng
kim soát ni b hoc do thay đi ca các yu t khách quan.
- Ngoi ra còn có các loi ri ro nh: ri ro danh ting, ri ro chin lc, ri
ro công ngh, ri ro pháp lỦ…
1.2.3 nh hng ca ri ro trong kinh doanh ngơn hƠng
i vi ngân hàng: Ri ro làm nh hng thu nhp ca ngân hàng, làm gim
kh nng thanh toán ca ngân hàng và có nguy c dn đn phá sn. Nu mc đ ri
ro trong tm kim soát ca ngân hàng thì ngân hàng có th bù đp bng qu d
phòng ri ro, còn nu ri ro xy ra mc đ nghiêm trng thì s làm mt kh nng
thanh toán ca ngân hàng. Ngoài vic ri ro gây tn tht v tài sn cho ngân hàng,
ri ro còn làm gim uy tín ca ngân hàng, lòng tin ca khách hàng b st gim
nhanh chóng và khách hàng chuyn sang s dng dch v ca ngân hàng khác.
Thêm na, Khi mt ngân hàng gp phi ri ro khin ngân hàng b thua l
thm chí phá sn làm cho ngi gi tin hoang mang, lo s  t kéo đn ngân hàng
rút tin không ch  ngân hàng đó mà còn nhiu ngân hàng khác na làm cho toàn
b h thng ngân hàng gp khó khn.
i vi nn kinh t: hot đng ca ngân hàng liên quan đn nhiu cá nhân,
nhiu lnh vc trong nn kinh t. Ngân hàng là kênh thu hút và bm tin cho nn
kinh t. Vì vy ri ro gây cho ngân hàng b phá sn s làm cho nn kinh t b suy
thoái, giá c tng, sc mua gim, tht nghip tng, gây ri lon trt t xã hi.
i vi khách hàng: Ngân hàng là trung gian tài chính quan trng ca nn
kinh t, là công c điu hòa vn t ni tha đn ni thiu. Khi ngân hàng gp ri ro
ngi gi tin có th b mt lãi ln vn còn ngi vay tin không đc đáp ng đ
vn dn đn hot đng kinh doanh b đình tr h ly nghiêm trng là ngi vay tin
có th b phá sn.

9


1.3 Ri ro tín dng ti ngơn hƠng thng mi
1.3.1 Khái nim ri ro tín dng
Có nhiu cách tip cn khái nim ri ro tín dng. Hiu mt cách đn gin:
Ri ro tín dng là ri ro do khách hàng không thc hin đy đ ngha v tr n.
Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng ca ngân
hàng, biu hin trên thc t qua vic khách hàng không tr đc n hoc tr n
không đúng hn cho ngân hàng.
Tóm li, Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng là kh nng xy ra tn
tht trong hot đng ngân hàng do khách hàng không thc hin hoc không có kh
nng thc hin ngha v ca mình theo cam kt.
1.3.2 c đim ca ri ro tín dng
 ch đng phòng nga ri ro tín dng có hiu qu, nhn bit các đc đim
ca ri ro tín dng rt cn thit và hu ích. Ri ro tín dng có nhng đc đim c
bn sau:
- Ri ro tín dng mang tính gián tip: Trong quan h tín dng, ngân hàng
chuyn giao quyn s dng vn cho khách hàng. Ri ro tín dng xy ra khi khách
hàng gp nhng tn tht và tht bi trong quá trình s dng vn; hay nói cách khác
nhng ri ro trong hot đng kinh doanh ca khách hàng là nguyên nhân ch yu
gây nên ri ro tín dng ca ngân hàng.
- Ri ro tín dng có tính cht đa dng và phc tp: c đim này biu hin 
s đa dng, phc tp ca nguyên nhân, hình thc, hu qu ca ri ro tín dng do đc
trng ngân hàng là trung gian tài chính kinh doanh tin t. Do đó khi phòng nga và
x lỦ ri ro tín dng phi chú Ủ đn mi du hiu ri ro, xut phát t nguyên nhân
bn cht và hu qu do ri ro tín dng đem li đ có bin pháp phòng nga phù hp.
- Ri ro tín dng có tính tt yu tc luôn tn ti và gn lin vi hot đng tín

dng ca ngân hàng thng mi: Tình trng thông tin bt cân xng đã làm cho ngân
hàng không th nm bt đc các du hiu ri ro mt cách toàn din và đy đ, điu

10


này làm cho bt c khon vay nào cng tim n ri ro đi vi ngân hàng. Kinh
doanh ngân hàng thc cht là kinh doanh ri ro  mc phù hp và đt đc li
nhun tng ng.
1.3.3 Nguyên nhân dn đn ri ro tín dng
Ri ro tín dng xy ra trong hot đng kinh doanh ca NHTM có th ny
sinh t nhiu nguyên nhân
 Nguyên nhân t ngân hàng
Th nht, Thiu s giám sát ca các cp qun lỦ. Cán b tín dng cn có s
phê duyt ca lãnh đo trc khi gii ngân. Do vy, nu cp qun lỦ không có s
kim tra, đánh giá xem quyt đnh ca cán b đã thc s chính xác cha thì nguy c
ri ro tín dng s là rt cao. Hn na, sau khi gii ngân ri, cán b tín dng vn phi
tip tc theo dõi khách hàng đ sm phát hin ra du hiu ca nhng khon n có
vn đ. Tuy nhiên, vic theo dõi này đi vi nhiu cán b ch mang tính hình thc.
Do vy, nu các cp qun lỦ không có s giám sát đi vi cán b tín dng, hot
đng ca các cán b tín dng s không hiu qu, thm chí dn đn nhng sai phm
đo đc trong cho vay và thu n. Ngoài ra, các c quan cp trên không quan tâm
đn thc trng tín dng ca ngân hàng thì s không có nhng ch đo kp thi đ
ngn nga và x lỦ ri ro xy ra.
Th hai, S yu kém ca đi ng cán b. S yu kém  đây bao gm c v
nng lc và phm cht đo đc. Nu mt cán b tín dng non kém v trình đ, thiu
kin thc, thiu kinh nghim thì s không có kh nng thm đnh và x lỦ thông tin,
đánh giá khách hàng thiu chính xác, mc vay, lãi sut vay và k hn không phù
hp; dn đn cht lng tín dng thp, ri ro cao. Ngoài ra, nu cán b tín dng
không tuân th theo đúng quy trình tín dng nh gii ngân trc khi hoàn thành

chng t hay không kim tra giám sát vic s dng vn ca ngi vay, thì vic mt
vn rt d xy ra. Hn na, cán b tín dng mà phm cht đo đc kém, không có
tinh thn trách nhim, d b cám d thì s gây thit hi rt ln cho ngân hàng bng

11


cách cho vay ch da trên mi quan h vi khách hàng, da trên li ích cá nhân mà
b qua nhng điu kin và th tc cn thit.
Th ba, Ngân hàng cha đa dng hoá các danh mc đu t. Mt công c
luôn đc nhc đn trong qun tr tín dng  tt c các ngân hàng trên th gii là
qun tr danh mc đu t. Qun tr danh mc làm cân đi và kim ch ri ro bng
cách nhn dng, d báo và kim soát mc đ ri ro vi tng th trng, khách hàng,
loi sn phm tín dng và điu kin hot đng khác nhau. Mc dù hiu rõ tm quan
trng ca vic đa dng hoá danh mc đu t, song rt nhiu ngân hàng ch cho vay
mt hoc hai ngành hoc ch cho vay mt vài doanh nghip ln, nhóm kinh doanh
đn l. Mt danh mc đu t ph thuc ch yu vào mt ngành hay mt loi mt
hàng là rt nguy him vì không ngành nào là không có ri ro.
Th t, nh giá khon vay không theo mc đ ri ro ca khách hàng. V c
cu, lãi sut cho mt khon vay phi đc xác đnh  mc đm bo bù đp đc chi
phí vn đu vào, chi phí qun lỦ, phn li nhun mong mun và phn bù đp ri ro
ca khon vay. Khách hàng đc đánh giá có mc đ ri ro càng cao, phn bù ri
ro càng ln. Nhng vì cnh tranh nên mt s ngân hàng có th chp nhn mc giá
cho vay thp, thm chí ch đ chi phí vn đu vào và chi phí qun lỦ, không tính
đn phn bù ri ro. Vic làm đó trong dài hn không nhng làm gim li nhun mà
còn làm tng tính ri ro trong hot đng tín dng ca ngân hàng.
 Nguyên nhân t phía khách hàng
Th nht, Do khách hàng kinh doanh thua l nên mt kh nng tr n.
Trng hp này rt ph bin do khách hàng có trình đ yu kém trong d đoán các
vn đ kinh t, yu kém trong nng lc qun lỦ, s dng vn sai mc đích, sn

phm cht lng thp không bán đc… Hn na có rt nhiu ngi vay sn sàng
lao vào nhng c hi kinh doanh mo him vi k vng thu đc li nhun cao, mà
không tính toán k hoc không có kh nng tính toán nhng bt trc có th xy ra
nên kh nng xy ra tn tht vi ngân hàng là rt ln.

12


Th hai, Do khách hàng c tình chim dng vn ca ngân hàng.  đt đc
mc đích thu đc li nhun, nhiu khách hàng sn sàng tìm mi th đon đ ng
phó vi ngân hàng nh mua chuc hoc cung cp các báo cáo tài chính sai lch.
Trong trng hp này, nu không phát hin ra, ngân hàng s đánh giá sai v kh
nng tài chính ca khách và cho vay vn vi khi lng và thi hn không hp lỦ,
dn đn ri ro tim n là rt cao. Ngoài ra, cng có nhng trng hp ngi kinh
doanh có lãi song vn không tr n cho ngân hàng đúng hn mà c tình kéo dài vi
Ủ đnh không tr n hoc tip tc s dng vn vay càng lâu càng tt.
 Các nguyên nhân khác
Nhng nguyên nhân này phn ln xut hin t môi trng xung quanh nh
cht lng thông tin, bin đng kinh t, chính sách pháp lut, môi trng t nhiên,
Th nht, Cht lng thông tin cha cao. Các thông tin mà ngân hàng thu
thp thng liên quan đn hot đng sn xut kinh doanh, kh nng tài chính ca
khách hàng, tình hình kinh t xã hi, cnh tranh trên th trng; sau đó da vào các
thông tin thu thp đc đ ra quyt đnh cho vay. Tuy nhiên, trên thc t thì không
phi lúc nào các thông tin ngân hàng thu thp đc đu có tính chính xác, đy đ và
kp thi. Do vy, nu h thng thông tin tín dng ca ngân hàng không hot đng có
hiu qu, cp nht đc nhng thông tin đáng tin cy thì tt yu dn đn vic ngân
hàng tht thoát vn khi cho vay.
Th hai, S thay đi trong các chính sách kinh t, pháp lut. S thiu nht
quán trong các chính sách kinh t pháp lut cng gây nh hng không nh ti ngân
hàng cng nh nh các doanh nghip có s dng vn vay ngân hàng. Hot đng

kinh doanh ca doanh nghip s không n đnh khi có nhng thay đi trong quy
đnh v thu, vn ,cng nh hot đng tín dng ca ngân hàng cng b tác đng
nhiu bi nhng vn bn lut v tài sn đm bo, d tr, trích lp d phòng… Nh
vy, các chính sách kinh t, pháp lut không hoàn chnh cng gây khó khn có
doanh nghip v kh nng tr n, cng nh đe do đn s an toàn ca ngân hàng
trong cho vay.

13


Th ba, Nhng bin đng kinh t không d báo đc. Khi nn kinh t n
đnh, tng trng lành mnh thì nhu cu đu t trong xã hi có xu hng gia tng,
to điu kin thun li cho hot đng tín dng. Tuy nhiên, khi xut hin nhng bin
đng kinh t nh lm phát, giá tng  mt s mt hàng nào đó nh hng đn mt
nhóm ngành thì ri ro tín dng vi ngân hàng là rt ln. Nhiu ngi vay có th
thích ng và vt qua khó khn đó, nhng cng có rt nhiu ngi b đình tr hot
đng sn xut, kinh doanh thua l nên kh nng tr n vn vay ngân hàng không
đc đm bo.
Th t, do môi trng t nhiên là yu t bt kh kháng không th kim
soát đc nh đng đt, bão lt, sóng thn,… gây nh hng đn hot đng kinh
doanh ca ngi đi vay, tài sn b tn tht, không có kh nng tr n.
1.3.4. Tác đng ca ri ro tín dng
Nhng tn tht do ri ro tín dng gây ra không ch tác đng đn bn thân
ngân hàng mà còn có tác đng xu đn toàn b h thng ngân hàng và nn kinh t
và có th lan rng ra h thng tài chính th gii.
 i vi hot đng ca NHTM
Khi ri ro tín dng xy ra, NHTM s b gim thu nhp c th là nu khách
hàng không tr đc n đúng hn s gây ra tình trng tn đng vn, NH không th
tip tc cho vay và đu t.
Ngoài ra NH còn phi b ra mt khon chi phí đáng k đ thu hi vn, trích

lp d phòng ri ro và quan trng là phi tr vn và lãi cho khon tin huy đng khi
đn hn, điu này s làm cho ngân hàng mt cân đi trong vic thu chi. T đó NH
s ri vào tình trng mt kh nng thanh toán, có th dn đn nguy c gp ri ro
thanh khon. Và kt qu là làm thu hp quy mô kinh doanh, nng lc tài chính gim
sút, uy tín, sc cnh tranh gim không nhng trong th trng ni đa mà còn lan
rng ra các nc, kt qu kinh doanh ca ngân hàng ngày càng xu có th dn ngân
hàng đn thua l hoc đa đn b vc phá sn.

14


 i vi nn kinh t - xã hi
Bt ngun t bn cht và chc nng ca ngân hàng là mt t chc trung gian
tài chính chuyên huy đng vn nhàn ri trong nn kinh t đ cho các t chc, các
doanh nghip và cá nhân có nhu cu vay li. Bi vy, khi ri ro tín dng xy ra thì
không nhng ngân hàng chu thit hi mà quyn li ca ngi gi tin cng b nh
hng. Khi mt ngân hàng gp phi ri ro tín dng hay b phá sn thì ngi gi tin
 các ngân hàng khác hoang mang lo s và kéo nhau  t đn rút tin  các ngân
hàng khác, làm cho toàn b h thng ngân hàng gp phi khó khn.
Trên thc t  rt nhiu nc trên th gii, khi các ngân hàng gp phi ri ro
thì hàng lot các vn đ kinh t - xã hi đã ny sinh và nhng gii pháp nhm n
đnh tình hình bao gi cng rt tn kém và hu qu có th còn đ li nhng di chng
trong thi gian dài, đc bit v mt tâm lỦ và lòng tin ca công chúng. Ngoài ra, hu
qu ca ri ro làm gim thp uy tín quc gia, kh nng thu hút vn nc ngoài và
các quan h kinh t đi ngoi khác đu phi chu nhng điu kin khó khn hn.
Ngoài ra, ri ro tín dng cng nh hng đn nn kinh t th gii vì ngày
nay, nn kinh t mi quc gia đu ph thuc vào nn kinh t khu vc và th gii.
 i vi khách hàng
Khi gp ri ro tín dng, ngân hàng không thu đc vn tín dng đã cp và lãi
cho vay thm chí dn đn phá sn không th chi tr lãi và vn tin gi cho ngi

gi tin đng thi các doanh nghip, cá nhân có nhu cu vn không đc đáp ng
nh hng đn nhu cu vn cho mc đích sn xut kinh doanh và các mc đích
khác.
Tóm li, Ri ro tín dng ca mt ngân hàng xy ra  nhiu mc đ khác
nhau làm cho ngân hàng b gim li nhun, không thu hi đc lãi cho vay, thm
chí dn đn mt vn. Nu tình trng này kéo dài không khc phc đc, ngân hàng
s b phá sn, gây hu qu nghiêm trng cho nn kinh t nói chung và h thng ngân
hàng nói riêng. Chính vì vy đòi hi các nhà qun tr ngân hàng phi ht sc thn
trng và có nhng bin pháp thích hp nhm gim thiu ri ro.

15


1.3.5 o lng ri ro tín dng
o lng ri ro tín dng là vic ngân hàng xây dng mô hình thích hp đ
lng hóa mc đ ri ro tín dng. T đó xác đnh phn bù ri ro và gii hn tín
dng ban toàn ti đa đi vi mt khách hàng, cng nh trích lp qu d phòng đ
tài tr cho ri ro tín dng.  đo lng ri ro, ngân hàng cn thu thp s liu, thông
tin và phân tích, đánh giá ri ro. Trên c s kt qu thu thp đc, lp ma trn đo
lng ri ro.
o lng ri ro tín dng giúp ngân hàng ra quyt đnh cp tín dng cho
khách hàng; đnh k hoc đt xut đánh giá li ri ro tín dng cho toàn b danh mc
tín dng; cho phép ngân hàng lng trc đc nhng du hiu mà khon cp tín
dng có cht lng xu đi đ có bin pháp đi phó kp thi. Vic đo lng ri ro tín
dng giúp ngân hàng c lng đc mc tn tht có th xy ra đ phân loi tín
dng làm c s trích lp d phòng.
Có hai phng pháp c bn đ đo lng ri ro tín dng: phng pháp đnh
tính và phng pháp đnh lng, hai phng pháp này h tr ln nhau đ đo lng
ri ro tín dng. Ngân hàng có th s dng mt trong hai phng pháp trên hoc c
hai phng pháp đ đo lng ri ro tín dng.

- Phng pháp đnh tính: là phng pháp ngân hàng tin hành thu thp, phân
tích thông tin và đo lng thông qua các mt: nng lc pháp lut dân s, nng lc
hành vi dân s, kh nng tài chính, các bin pháp đm bo ngha v tr n,…c th
qua mt s mô hình và ch tiêu sau:
 Mô hình 6C
Trng tâm ca mô hình này là xem xét liu ngi vay có thin chí và kh
nng thanh toán các khon vay khi đn hn hay không. C th bao gm 6 yu t
sau:
+ T cách ngi vay (Character): Cán b tín dng phi làm rõ mc đích
xin vay ca KH, mc đích vay ca KH có phù hp vi chính sách tín dng hin
hành ca NH hay không, đng thi xem xét v lch s đi vay và tr n đi vi

16


KH c; còn KH mi thì cn thu thp thông tin t nhiu ngun khác nh Trung
tâm phòng nga ri ro, t NH khác, hoc các c quan thông tin đi chúng …
+ Nng lc ca ngi vay (Capacity): Tùy thuc vào qui đnh lut pháp
ca quc gia. Ngi vay phi có nng lc pháp lut dân s và nng lc hành vi dân
s.
+ Thu nhp ca ngi vay (Cash): Trc ht phi xác đnh đc ngun tr
n ca ngi vay nh lung tin t doanh thu bán hàng hay t thu nhp, tin t
bán thanh lý tài sn, hoc tin t phát hành chng khoán … Sau đó cn phân tích
tình hình tài chính ca doanh nghip vay vn thông qua các t s tài chính.
+ Bo đm tin vay (Collateral): ây là điu kin đ NH cp tín dng và là
ngun tài sn th hai có th dùng đ tr n vay cho NH.
+ Các điu kin (Conditions): NH quy đnh các điu kin tùy theo chính
sách tín dng theo tng thi k.
+ Kim soát (Control): ánh giá nhng nh hng do s thay đi ca lut
pháp, quy ch hot đng đn kh nng KH đáp ng các tiêu chun ca NH.

Mô hình 6C tng đi đn gin, tuy nhiên li ph thuc quá nhiu vào mc
đ chính xác ca ngun thông tin thu thp đc, kh nng d báo cng nh
trình đ phân tích, đánh giá ch quan ca cán b tín dng.
 Ch tiêu CAMELS
Phân tích theo ch tiêu CAMELS là mt phng pháp hoc mt công c
dùng đ phân tích tình hình hot đng và ri ro ca mt ngân hàng. Phân tích theo
ch tiêu CAMELS da trên 6 yu t c bn là: Mc đ an toàn vn, Cht lng tài
sn có, Qun lý, Li nhun, Thanh khon và Mc đ nhy cm th trng.
+ Capital Adequacy (Mc đ an toàn vn): Mc đ an toàn vn th hin s
vn t có đ h tr cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Ngân hàng càng chp
nhn nhiu ri ro (ví d nh trong phm vi mt danh mc cho vay) thì càng đòi hi
phi có nhiu vn t có đ h tr hot đng ca ngân hàng và bù đp tn tht tim
nng liên quan đn mc đ ri ro cao hn.