1
z
BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
NGUYNăVINHăHIN
HOÀN THINăHĨNHăLANGăPHỄPăLụăCHOăHOTăNGă
TệNăDNGăCAăNGỂNăHĨNGăTHNGăMIăTRONG
THăCHăKINHăTăTHăTRNGăNHăHNGăXHCN
ăVITăNAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
T
T
p
p
.
.
H
H
C
C
h
h
í
í
M
M
i
i
n
n
h
h - Nmă2014
2
z
BăGIỄOăDCăVĨăợĨOăTO
TRNGăợIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
NGUYNăVINHăHIN
HOĨNăTHINăHĨNHăLANG PHỄPăLụăCHOăHOTăợNG
TệNăDNGăCAăNGỂNăHĨNGăTHNGăMIăTRONGă
TH CHăKINHăTăTHăTRNGăợNHăHNGăXHCNă
ăVIT NAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
ChuyênăngƠnhă:ăăăKinhătăchínhătr
Mƣăsăăăăăăăăăăăăăăă:ăăăăă60310102
NGIăHNGăDNăKHOAăHCă:
TSăăNGUYNăVNăSỄNG
T
T
P
P
.
.
H
H
C
C
H
H
Í
Í
M
M
I
I
N
N
H
H - NMă2014
3
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Lun vn nƠy lƠ công trình nghiên cu ca riêng tôi.
Kt qu nêu trong lun vn lƠ trung thc vƠ cha tng đc công b trong bt
c công trình nghiên cu nƠo
ThƠnh ph H Chí Minh , Tháng 8/2014
NguynăVinhăHin
4
MCăLC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các hình v, đ th Trang
M U 9
CHNG 1 : Lụ LUN CHUNG V NGỂN HÀNG THNG MI VÀ HÀNH LANG PHÁP LÝ CHO
HOT NG TệN DNG NGỂN HÀNG THNG MI TRONG TH CH KINH T TH TRNG
NH HNG XHCN 14
1.1 Tng quan v NHTM : 14
1.1.1 Quan đim ca mt s tác gi v t bn tƠi chính vƠ ngơn hƠng 14
1.1.2 Khái nim Ngơn hƠng : 16
1.1.3 c đim ca Ngơn hƠng thng mi trong nn kinh t hin đi 18
1.1.4 Chc nng ca NHTM trong th ch kinh t th trng : 21
1.1.4.1 Chc nng trung gian tín dng 21
1.1.4.2 Chc nng trung gian thanh toán 21
1.1.4.3 Chc nng to tin 21
1.1.5 Các nghip v tín dng ti NHTM : 22
1.1.6 H thng NHTM Vit Nam : 25
1.2 HƠnh lang pháp lỦ cho hot đng tín dng NHTM trong th ch kinh t th trng : 26
1.2.1 Khái nim hƠnh lang pháp lỦ : 26
1.2.2 Khái nim ,đc đim ca vn bn quy phm pháp lut 26
1.2.2.1 Khái nim : 26
1.2.2.2 c đim : 26
1.2.3 Mt s vn đ khi áp dng vn bn quy phm pháp lut 27
1.2.3.1 Thi gian hiu lc : 27
1.2.3.2 Phm vi, đi tng áp dng 28
1.2.3.3 Nguyên tc la chn áp dng 29
1.2.4 H thng vn bn quy phm pháp lut ti Vit Nam : 29
1.2.5 S cn thit vƠ vai trò ca hƠnh lang pháp lỦ trong s phát trin ca tín dng NHTM 30
1.3 Nhim v ca NhƠ nc vƠ NHNN trong vic xơy dng hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng tín dng
NHTM trong th ch kinh t th trng 32
1.3.1 Nhim v ca nhƠ nc trong th ch kinh t th trng 32
1.3.1.1 Qun lỦ, đnh hng vƠ h tr phát trin; 32
1.3.1.2 Phơn phi li thu nhp quc dơn. 34
1.3.1.3 Bo v môi trng. 35
1.3.2 Nhim v ca NHNN trong vic xơy dng hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng tín dng NHTM trong
th ch kinh t th trng 38
1.4 Kinh nghim nc M vƠ bƠi hc cho Vit Nam trong vic to dng hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng
tín dng NHTM : 39
5
1.4.1 Kinh nghim ca M 39
1.4.2 BƠi hc cho Vit Nam : 42
CHNG 2 : THC TRNG HÀNH LANG PHÁP LÝ IU CHNH TệN DNG NGỂN HÀNG THNG
MI NC TA 45
2.1 Khái quát thc trng hƠnh lang pháp lỦ trong th ch kinh t th trng đnh hng XHCN nc ta45
2.1.1 Các thƠnh tu đt đc : 45
2.1.2 Các hn ch 50
2.2 Thc trng hƠnh lang pháp lỦ điu chnh mi quan h tín dng NHTM nc ta 53
2.2.1 Các kt qu đƣ đt đc : 53
2.2.1.1 V huy đng vn : 54
2.2.1.2 V cho vay : 56
2.2.1.3 V các hình thc cp tín dng khác 64
2.2.2 Các hn ch, nhc đim: 66
2.2.2.1 Cha bao quát ht các quan h cn điu chnh: 66
2.2.2.2 S chng chéo, cha đng b ca các quy đnh 74
2.2.2.3 S cha thng nht, mơu thun ca các quy đnh 76
2.2.2.4 S cha hp lỦ, thiu kh thi ca các quy đnh 77
2.2.2.5 S thiu n đnh 79
2.3 Nhng vn đ đt ra cho hƠnh lang pháp lỦ trong mi quan h vi thc tin tín dng NHTM 79
2.3.1 Nhng vn đ đt ra 79
2.3.2 Nguyên nhơn ca các vn đ trên : 81
2.3.3 Hu qu ca vic chm khc phc các vn đ trên : 82
3.1 Yêu cu khách quan ca vic hoƠn thin hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng tín dng NHTM nc ta
ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 83
3.1.1 Bi cnh kinh t : 83
3.1.1.1 Bi cnh kinh t th gii : 83
3.1.1.2 Bi cnh kinh t trong nc : 84
3.1.2 Chin lc phát trin kinh t ca ng vƠ NhƠ nc 85
3.1.3 Chính sách tín dng ca NhƠ nc 87
3.1.4 Các đnh hng cho tín dng NHTM 87
3.1.5 Các yêu cu ca hƠnh lang pháp lỦ cho tín dng NHTM 88
3.1.5.1 Tính bao quát, toƠn din : 88
3.1.5.2 Tính đng b 89
3.1.5.3 Tính thng nht 89
3.1.5.4 Tính kh thi, công khai, minh bch 89
3.1.5.5 Tính n đnh 89
3.1.5.6 Phù hp vi hi nhp kinh t quc t 90
3.2 Các gii pháp vƠ kin ngh hoƠn thin hƠnh lang pháp lỦ 90
3.2.1 Nhóm gii pháp c th v các quy đnh pháp lut 90
3.2.1.1 Ban hƠnh các quy đnh còn thiu : 90
3.2.1.2 B sung, chnh sa, hoƠn thin các quy đnh : 95
3.2.2 Nhóm kin ngh đi vi các c quan có thm quyn v quá trình xơy dng hƠnh lang pháp lỦ 101
3.2.2.1 V quy trình xơy dng hƠnh lang pháp lỦ : 101
3.2.2.2 V nhơn lc trong xơy dng hƠnh lang pháp lỦ 102
6
3.2.2.3 Bo đm các điu kin vt cht, trang thit b phc v công tác xơy dng vn bn quy phm
pháp lut : ầầ103
KT LUN 104
TƠi liu tham kho
Các ph lc
7
DANHăMCăCỄC T VITăTT
BLDS : B lut Dơn s
BS : Bt đng sn
GCNQSH : Giy chng nhn quyn s hu
L-TB&XH : Lao đng thng binh xƣ hi
NH : Ngân hàng
NHNN : Ngơn hƠng NhƠ nc
NHTM : Ngơn hƠng thng mi
N : Ngh đnh
Q : Quyt đnh
TCTD : T chc tín dng
TDNHTM : Tín dng ngơn hƠng thng mi
TP.HCM : ThƠnh ph H Chí Minh
TSB : TƠi sn bo đm
TSHTTTL : TƠi sn hình thƠnh trong tng lai
TT : Thông t
UBND : y ban nhơn dơn
UBTVQH : y ban thng v quc hi
XHCN : Xƣ hi ch ngha
8
DANHăMCăCỄCăBNG,ăHỊNHăVă,ăăTH
Trang
Bng 1.1 : Bng cơn đi k toán (tóm lc) ca mt NHTM 14
Bng 1.2 : Bng lit kê các loi vn bn quy phm pháp lut ti Vit Nam 22
Bng 2.1: Bng lit kê Lut, Pháp lnh quc hi thông qua t nm 1987 đn nay 38
Biu 2.2 : S lng Lut vƠ Pháp lnh thông qua ca Quc hi các khóa 39
Biu 2.3 : S lng Lut vƠ pháp lnh ca Quc hi các khóa còn hiu lc 39
Biu 2.4 : T l Lut vƠ pháp lnh liên quan đn dơn s vƠ kinh t trong tng s
Lut vƠ pháp lnh Quc hi các khóa thông qua 39
Bng 2.5 : Bng lit kê các vn bn pháp lut v huy đng vn 46
Bng 2.6: Bng kê các vn bn pháp lut quy đnh th l cho vay, quy ch cho vay
qua các thi k 49
9
MăU
1. LỦădoăchnăđătƠi
T nm 1986, Vit Nam bt đu công cuc đi mi vƠ chuyn đi sang th ch
kinh t th trng có s qun lỦ ca NhƠ nc, theo đnh hng xƣ hi ch ngha. Cho
dù xơy dng kinh t th trng theo mô hình nƠo trong lch s thì NhƠ nc cng phi
thc hin nhim v có tm quan trng bc nht lƠ cung cp khung kh pháp lỦ rõ
rƠng, nghiêm minh, có hiu lc vƠ phù hp vi đòi hi ca c ch th trng. Trong
đó có khung lut pháp cho vic xơy dng vƠ vn hƠnh th trng các yu t sn xut
quan trng nht nh lao đng, vn, đt đai, tƠi sn, khoa hc công nghầV vn đ
này, B Chính tr ng Cng sn Vit Nam đƣ ban hƠnh Ngh quyt s 48/NQ-TW
ngƠy 24 tháng 5 nm 2005 v chin lc xơy dng vƠ hoƠn thin h thng pháp lut
Vit Nam đn nm 2010, đnh hng đn nm 2020. Ngh quyt đƣ đánh giá thc
trng ca h thng pháp lut nc ta, nguyên nhơn, đnh hng vƠ các gii pháp thc
hin chin lc .
Tín dng nói chung vƠ tín dng NHTM nói riêng lƠ chic cu ni gia cung vƠ
cu v vn trong nn kinh t.Tín dng NHTM có vai trò quan trng trong vic phát
trin kinh t đi vi nc ta, đc bit trong giai đon hin nay, nn kinh t còn phát
trin ch yu da vƠo vn. Tín dng NHTM lƠ mt mi quan h kinh t nên cn phi
có mt hƠnh lang pháp lỦ. HƠnhălangăphápălỦăchoăhotăđngătínădngăNHTM là
toƠnăbăcácăvnăbn quyăphm phápălutănhmăđiuăchnhăhƠnhăviăcaăcácăchă
thăthamăgia vƠoămiăquanăhătínădngăNHTM ầ. Tín dng lƠ mi quan h da
trên s chuyn giao tƠi sn, mc đích s dng tƠi sn, th chp, cm c, x lỦ thu hi
n. Do đó đòi hi phi có mt hƠnh lang pháp lỦ đy đ, thng nht, minh bch đ tín
dng NHTM có th vn hƠnh mt cách thông sut, mang li li ích cho nn kinh t.
NhƠ nc ta trong gn ba mi nm đi mi đƣ đt nhiu thƠnh công trong vic
to lp h thng pháp lut cho th ch kinh t th trng vn hƠnh vƠ phát trin. Trong
đó hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng tín dng NHTM cng tng bc đc hoƠn thin.
Tuy nhiên, thc tin cng ch ra hành lang pháp lý choăhotăđngătínădngăcaă
NHTM ăVităNamăhinănayăcònăthiuănhiuăquyăđnhăcnăthit, cácăquyăđnhă
10
cònăchaăđngăb,ăchngăchéo,ăthiuătínhăthngănht,ăcóăquyăđnhăcònăchaăkhă
thi,ăchaătheoăkpăthcătin nh v điu kin cho vay, th chp, cm c tƠi sn, x lỦ
tƠi sn đ thu hi nầ.
Mt khi hƠnh lang pháp lỦ còn nhiu vn đ nh trên, các NHTM sălúngătúngă
trongăápădngălutăphápăkhiăthmăđnhăcácăkhonătínădng,ăvicăthuăhiănăkhiă
cóă riă roă xyă raă gpă nhiuăkhóă khnầnhă hngă đnă să phátă trină ca hotă
đngătínădngăcaăNHTM.
Nu nhng quy đnh ca pháp lut không rõ rƠng, không đng b, có nhiu k h
thì s rt khó khn cho Ngơn hƠng trong các hot đng nói chung vƠ hot đng tín
dng nói riêng. Vi nhng vn bn pháp lut đy đ rõ rƠng, đng b s to điu kin
cho Ngơn hƠng yên tơm hot đng kinh doanh, cnh tranh trong lnh vc này. ơy lƠ
c s pháp lỦ đ Ngơn hƠng x lỦ các khiu ni, t cáo khi có tranh chp xy ra. iu
đó giúp Ngơn hƠng tng cng hot đng cho vay . Doăđóănuă chmăđcăhoƠnă
thin,ăhƠnhălangăphápălỦăsălƠărƠoăcnătrongăvicăphátătrinătínădngăNHTM, gây
raă nhiuă vnă đă phápă lỦă cnă phiăgiiă quyt,ă gơyă áchă tcă trongă hotă đngă tínă
dngăNHTM,ănhăhngăđnăphátătrinăkinhătăcaăđtănc.ă
T nhng lỦ do trên đơy, tôi chn đ tƠi “HoƠnăthinăhƠnhălangăphápălỦăchoăhotă
đngătínădngăcaăNHTMătrongăthăchăkinhătăthătrngăđnhăhngăXHCNă
VităNam” lƠm đ tƠi lun vn thc s ậ chuyên ngƠnh Kinh t chính tr.
2. Tìnhăhìnhănghiênăcu
Vn đ tín dng các NHTM đƣ đc nghiên cu trong rt nhiu công trình khoa hc
ca các tác gi trong nc. Mt s công trình nghiên cu c bn nh:
- Gii pháp hoàn thin quan h tín dng gia NHTM vi các doanh nghip Vit
Nam - Lê Th Thanh Hà. Trng i Hc Kinh T, 2003 . Trong công trình này, tác
gi
trình bày nhng lỦ lun c bn, nêu mt s thc trng v hot đông tín dng ti
các NHTM ti Vit Nam cng nh đa ra các gii pháp đ hoƠn thin quan h tín
dng gia NHTM vi các doanh nghip Vit Nam
- Gii Pháp M Rng và Phát Trin Hình Thc Tín Dng Ngân Hàng trong S
nghip công nghip hóa, hin đi hóa đt nc - Lê Minh V. - TP.HCM : Trng
i Hc Kinh T, 2001. Vi công trình nƠy, ngoƠi
nhng lỦ lun c bn, mt s thc
11
trng v hot đông tín dng ti các NHTM ti Vit Nam, tác gi đa ra các gii pháp
m rng vƠ phát trin các hình thc tín dng Ngơn hƠng Vit Nam.
- Nghiên cu các nhân t tác đng đn hiu qu hot đng ca các NHTM Vit
Nam : Lun vn thc s - Trn Th Ngc Hnh ; ngi hng dn: TS Nguyn Th
Loan. - TP.HCM : Trng i Hc Kinh T, 2012. Trong nghiên cu nƠy tác gi đƣ
phơn tích các nhơn t nh hng đn hiu qu cng nh đ ra các gii pháp nơng cao
hiu qu hot đng ca các NHTM Vit Nam
- Hoàn thin h thng pháp lut đáp ng yêu cu xây dng Nhà nc pháp quyn
XHCN - PGS, TS HƠ Hùng Cng, 2008, Tp chí nghiên cu lp pháp.
Trong nghiên cu nƠy, tác gi phơn tích thc trng chung vƠ các gii pháp hoƠn thin
h thng pháp lut nói chung ca nc ta
- Thc trng xây dng và hoàn thin th ch kinh t th trng đnh hng xã hi ch
ngha Vit nam - TS inh Vn Ển, 2006, Cng thông tin Vin nghiên cu qun lỦ
kinh t Trung ng. Mt s vn đ v xơy dng pháp lut cho kinh t th trng đnh
hng xƣ hi ch ngha nc ta đƣ đc tác gi phơn tích .
Tuy nhiên các công trình trên cha đi sơu phơn tích thc trng cng nh đ ra các
gii pháp, kin ngh đ hoƠn thin hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng tínădngăcaăcácă
NHTM.
Trong lun vn ca nƠy, tác gi k tha nhng thƠnh qu ca nhng nghiên cu
trc, đng thi c gng lƠm rõ nhng lỦ lun c bn ,ăhăthngăhóaăcácăvnăđăvă
thcătrngăhƠnhălangăphápălỦăchoăhotăđngătínădngăNHTMătiăVităNamăcngă
nhăđaăraăcácăgiiăphápăhoƠnăthin.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
3.1. iătngănghiênăcu
i tng nghiên cu ca lun vn đc xác đnh lƠ nhng vn đ c bn thuc v
khung pháp lý mƠ NhƠ nc đƣ ban hƠnh nhm điu chnh mi quan h tín dng gia
các NHTM và khách hàng.
3.2. PhmăviănghiênăcuăvƠăgiiăhn
Lun vn nghiên cu thc trng h thng các vn bn pháp lut di góc đ tín dng
ca các NHTM . Tín dng ngơn hƠng lƠ hot đng trung gian tƠi chính huy đng vn ca
12
xƣ hi đ cp tín dng đi vi nn kinh t . Cp tín dng ca NHTM bao gm nhiu
nghip v nh : cho vay, bo lƣnh, cho thuê tƠi chính, chit khu giy t có giá vƠ mt s
nghip v khác đc quy đnh ti Lut các TCTD 2010 Lun vn s nghiên cu các
vn đ ca hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng huy đng vn vƠ các hình thc cp tín dng
ca các NHTM.
4.ăăăăăMcăđíchănghiênăcu
H thng hóa nhng vn đ lỦ lun vƠ thc tin c bn v vai trò ca NhƠ nc
trong vic ban hƠnh khung pháp lỦ đ điu chnh mi quan h tín dng; v h thng
pháp lut; v tín dng NHTM, t đó đ xut phng hng, quan đim vƠ các gii
pháp ch yu đ hoƠn thin hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng tín dng các NHTM.
5.ăăăăNhimăvănghiênăcuă
- LƠm rõ nhng vn đ lỦ lun c bn nh vai trò ca NhƠ nc trong vic ban
hƠnh h thng pháp lut trong th ch kinh t th trng ; hƠnh lang pháp lỦ nc ta
cho tín dng NHTM.
- Phơn tích thc trng h thng vn bn pháp lut nc ta điu chnh mi quan h
tín dng NHTM nc ta t nm 1986 đn nay
Trên c s nhng phơn tích v lỦ lun, thc tin có nhng đ xut phng hng,
quan đim vƠ các gii pháp ch yu đ hoƠn thin hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng tín
dng các NHTM nc ta.
6. PhngăphápălunăvƠăphngăphápănghiênăcu
6.1 Phngăphápălun
Lun vn da trên nn tng th gii quan, phng pháp lun duy vt bin chng
vƠ duy vt lch s, phng pháp tru tng hoá khoa hc ca ch ngha Mác-Lênin
vƠ t tng H Chí Minh, quan đim ca ng Cng sn Vit Nam, các nguyên lý
ca kinh t chính tr Mác - Lênin
6.2 Phngăphápănghiênăcu
- Phng pháp phơn tích so sánh vƠ suy lun logic đ tng hp các d liu, s kin
nhm xác đnh kt qu phù hp.
- Phng pháp tng hp các phn nghiên cu đ đa lun đim khoa hc.
- Phng pháp thng kê mô t
13
7. Ktăcuăcaălunăvn
Chngă1:ăLỦ lun chung v NHTM vƠ hƠnh lang pháp lỦ cho hot đng tín dng
NHTM.trong th ch kinh t th trng đnh hng XHCN
Chngă2:ăThc trng h thng hƠnh lang pháp lỦ điu chnh mi quan h tín dng
NHTM nc ta
Chngă3:ănh hng vƠ gii pháp ch yu đ hoƠn thin hƠnh lang pháp lỦ cho
hot đng tín dng NHTM nc ta.
14
CHNGă 1 :ă Lụă LUNă CHUNGă Vă NGỂNă HĨNGă THNGă MIă VÀ
HÀNH LANG PHÁP LÝ CHOă HOTă NGă TệNă DNG NGÂN HÀNG
THNGăMIăTRONGăTHăCH KINHăTăTHăTRNG NHăHNGă
XHCN
1.1 TngăquanăvăNHTM
1.1.1 QuanăđimăcaămtăsătácăgiăvătăbnătƠiăchínhăvƠăngơnăhƠng
Theo V.I.Lê nin, s tp trung sn xut, cách t chc đc quyn sinh ra t s
tp trung đó. S hp nht hay s hp vƠo nhau gia ngơn hƠng vƠ công nghip đó lƠ
lch s phát sinh tƠi chính vƠ lƠ ni dung ca khái nim t bn tƠi chính. Nh vy t
bn tƠi chính lƠ s dung hp, thơm nhp vƠo nhau gia t bn đc quyn ngơn hƠng
vƠ t bn đc quyn công nghip.
Song song vi tích t vƠ tp trung trong sn xut, còn có s tích t vƠ tp
trung trong ngân hàng. Khi sn xut phát trin vƠ m rng, các nhƠ t bn công
nghip có trong tay mt s t bn nhƠn ri rt ln nh thu t qu khu hao, qu lng
ca công nhơn cha đn hn tr vƠ khon giá tr thng d tích ly đc. S tin nƠy
nhƠ t bn cha s dng cho nên có nhu cu có gi vƠo ngơn hƠng đ sinh li. Nhng
các ngân hƠng nh không còn đ tim lc vƠ uy tín đ thu nhn khon tin ln nƠy,
ch có ngơn hƠng mi mi đáp ng nhu cu nƠy. NgoƠi ra, do qui mô sn xut ngày
cƠng ln, các nhƠ t bn công nghip không đ vn đ m rng sn xut, cho nên có
nhu cu vay tin ngơn hƠng. Vi s tin vay ln nh vy ngơn hƠng nh không đ
tim lc cho s kinh doanh ca các xí nghip công nghip na, ch có ngơn hƠng ln
mi có th đáp ng đc. Do đó trong ngƠnh ngơn hƠng din ra tình trng các ngơn
hƠng nh phi t sát nhp vƠo các ngơn hƠng mnh hn hoc phi chm dt s tn ti
ca mình trc s cnh tranh khc lit . T đó , các t chc đc quyn ngơn hƠng ra
đi, tr thƠnh nhng t chc đc quyn vn nng, s dng đc hu ht tng s t
bn tin t ca các nhƠ t bn công nghip gi vƠo. Khi t chc đc quyn ngơn hƠng
ra đi nó có sc mnh ht sc to ln có th can thip vƠo sn xut đ m rng hoc
thu hp sn xut, liên kt hƠng ngƠn, hƠng vn nhng doanh nghip tn mn thƠnh
mt đn v thng nht mƠ ngơn hƠng lƠ trung tơm thn kinh. T đó mt hình thc tp
trung sn xut kiu mi ra đi, hình thc gn kt các ngƠnh công nghip đa dng li
15
bng cht keo tƠi chính, vƠ cng t đó nhng t bn riêng l mi tr thƠnh nhng t
bn tp th. ơy lƠ quá trình c bn ca s chuyn bin ch ngha t bn thƠnh ch
ngha đc quyn t bn. Vi qui mô ln nƠy ba nhng mi liên h chng cht, dƠy đc
thì t bn tƠi chính bin nhng chc nng nghip v thun túy thƠnh chc nng điu
tit vƠ khng ch nn sn xut xƣ hi.
Gia các đc quyn ngơn hƠng vƠ đc quyn công nghip có s gn bó quan
h cht ch vi nhau th hin 2 đim sau:
Mt lƠ, khi t chc đc quyn ngơn hƠng đáp ng cho t chc đc quyn
công nghip vay tin thì các nhƠ t bn ngơn hƠng xut vn đ mua mt s c phn
ca xí nghip vay tin, sau đó c ngi đi din tham gia vƠo hi đng qun tr xí
nghip nhm kim soát vƠ chi phi trc tip nhng xí nghip đó.
Hai lƠ, trc s khng ch vƠ chi phí ngƠy cƠng sit cht ca ngơn hƠng, thì
mt quá trình xơm nhp tng ng ca các xí nghip công nghip vƠo ngơn hƠng
đng thi cng din ra. Có ngha lƠ tp đoƠn đc quyn công nghip khi đƣ có vn ln
gi vƠo ngơn hƠng cng tìm cách b ra mt s t bn đ mua mt s c phiu ca các
ngơn hƠng, sau đó ca ngi đi din tham gia vƠo Hi đng qun tr ca ngơn hƠng
đ kim soát vƠ chi phi hot đng ca ngơn hƠng.Quá trình xơm nhp vƠo nhau gia
ngân hàng và các xí nghip công nghip lƠ mt bc phát trin hn na ca các quá
trình tích t vƠ tp trung Sn xut din ra di dng đng lc ca li ích kinh t , ca
vic đa nhau chy theo li nhun đc quyn cao. Chính s quyn vƠo nhau, s dung
hp vi nhau v logic đó đƣ ny sinh mt t bn mi đó lƠ t bn tài chính.
Do nm c t bn sn xut vƠ t bn tin t, t bn tƠi chính có th thng tr
đc toƠn b nn kinh t quc dơn. Nó xác lp đc s thng tr vƠ ch đ đc quyn
vng chc hn, bc l đy đ bn cht hn. T bn tƠi chính ra đi lƠm cho t bn s
hu vƠ t bn chc nng tách ri cao đ, s tách ri nƠy lƠ c s cho vic ra đi mi
loi chng khoán vƠ m rng th trng cho vy. ơy lƠ bc phát trin vƠ chín mùi
hn na ca quan h sn xut t bn ch ngha.
S ra đi ca t bn tƠi chính đƣ bin mt nhóm nh nhng nhƠ t bn tƠi
chính có th lc vƠ sc mnh nht thƠnh nhƠ trùm s tƠi chính. LƠ t bn tƠi chính
đc nhơn cách hóa, bn trùm s tƠi chính trc tip nm vƠ khng ch toƠn b s phát
16
trin ca nn kinh t quc dơn. Chúng chi phi bng thông qua ch đ tham d, tc lƠ
chúng b mt s t bn ra đ nm ly mt s c phiu đ sc khng ch các công ty
c phn. NgƠy nay nó còn có ch đ y nhim, cho phép huy đng vn trong nhơn
dơn. Bn trùm s tƠi chính mc dù không có lng vn ln lm nhng chi phí vn
ln.
Các tác gi hin đi rt xem trng vai trò ca Ngơn hƠng trong nn kinh t.
Trong hc thuyt ca mình, J.M.Keynes đƣ đánh giá cao vai trò ca công c chính
sách tin t vƠ lƣi sut đi vi chính ph .ng thi trong thc t, các chính ph đu
đƣ có s vn dng công c vƠ chính sách tin t đ tác đng ti nn kinh t. Chính
sách tin t đc th hin tp trung thông qua vic ngơn hƠng trung ng thay đi
mc cung tin vƠ t l lƣi sut, nh đó đƣ tác đng vƠo lng tin mt vƠ lƣi sut trên
th trng, đng thi tác đng ti tng cung vƠ tng cu trong nn kinh t, nơng cao
“cu có hiu qu” nhm chng khng hong vƠ suy thoái kinh t
Còn theo P. A .Samuelson, chc nng chính ca ngơn hƠng lƠ cung cp tƠi
khon thanh toán cho khách hƠng. Ngơn hƠng tit kim cung cp tƠi khon tit kim.
Các công ty bo him bán bo him. Ngơn hƠng du lch bán séc du lch.
Các NHTM, hi tit kim vƠ cho vay nhn tin tit kim hoc tin qu ca mt
nhóm nƠy vƠ cho nhóm khác vay li hình thƠnh các t chc môi gii tƠi chính .
Nhng t chc nƠy cung cp cho nhng ngi gi tin nhiu sn phm tƠi chính nh
hình thc tƠi khon thanh toán, tƠi khon tit kim, các chng ch tin gi vƠ cho
các nhóm khách hƠng khác vay nhng khon tin huy đng đc nói trên. Các
NHTM ngƠy nay có mt vai trò cc k quan trng trong nn kinh t nh chc nng
to tin. ó lƠ s m rng nhiu ln ca tin gi ngơn hƠng thông qua vic cho vay ra
vƠ to nhng khon tin gi mi. Chc nng nƠy ca NHTM s đc đ cp k hn
phn sau.
1.1.2 KháiănimăNgân hàng
Ngân hàng là mt loi hình trung gian tài chính ca nn kinh t mà hot đng
ct lõi, mang bn cht ngân hàng là nhn tin gi, cp tín dng và thanh toán
T khi ra đi t th k th 15 cho đn nay, thut ng ngơn hƠng không c đnh
mƠ có s thay đi theo thi gian vƠ không gian. Khi mi hình thƠnh khái nim ngơn
17
hƠng dùng đ ch các t chc chuyên nhn tin gi vƠ s dng tin đó đ cho vay. S
phát trin ca nn kinh t đƣ cho ra đi nhiu loi hình t chc khác nhau có phng
thc kinh doanh tin t đa dng phong phú nên thut ng “Ngơn hƠng” tr nên hn
hp, không bao trùm ht đc, vì vy xu hng trên th gii s dng thut ng “ T
chc tƠi chính” có phm vi rng hn, bao quát hn
T chc tƠi chính đc hiu lƠ mt doanh nghip mƠ tƠi sn ch yu ca nó lƠ các
tƠi sn tài chính, các hình thc trái quyn nh c phiu, trái phiu các khon vayầ
Có th khái quát v ngơn hƠng thông qua các đim sau :
Th nht : Ngơn hƠng lƠ mt loi hình trung gian tƠi chính ca nn kinh t (cn
phơn bit các khái nim đnh ch tƠi chính-trung gian tƠi chính) Tuy nhiên lƠ loi
trung gian tƠi chính quan trng nht ( so sánh v s lng cng nh quy mô phát
trin)
Th hai : Hot đng ct lõi, mang bn cht ngơn hƠng lƠ nhn tin gi, cp tín
dng vƠ thanh toán. ơy lƠ hot đng có tính truyn thng hình thƠnh lơu đi, th hin
đc trng riêng bit ca ngơn hƠng
Theo thi gian , hot đng ca các ngơn hƠng ngƠy cƠng m rng hn so vi các
hot đng ct lõi mang tính truyn thng ca nó tr thƠnh loi hình ngơn hƠng đa
nng, cung cp nhng sn phm đa dng, t vic nhn tin gi, cung cp dch v
thanh toán, cho vay thng mi, cho vay xut nhp khu cho đn tƠi tr các v mua
bán, sát nhp công ty , t vn đu t giám h, mua bán kinh doanh chng khoán (t
doanh), bo him.
Lut v ngơn hƠng ti Vit nam không s dng thut ng T chc tài chính mà
thay th bng thut ng T chc tín dng. Theo đó các loi hình t chc tín dng bao
gm ngơn hƠng, t chc tín dng phi ngơn hƠng, t chc tín dng tƠi chính vi mô vƠ
qu tín dng nhơn dơn. Trong s đó ngơn hƠng lƠ loi hình ph bin nht, chim t l
đông đo nht. Lut các TCTD (2010) quy đnh Ngơn hƠng lƠ t chc tín dng đc
thc hin tt c các hot đng ngơn hƠng bao gm : ngơn hƠng thng mi, ngơn hƠng
chính sách, ngơn hƠng hp tác xƣ vƠ cng theo lut nƠy thì : Ngân hàng thng mi
là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot
đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li nhun.
18
1.1.3 căđim caăNgơnăhƠng thngămi trongănnăkinhătăhinăđi
Vi mc tiêu lƠ ti đa hóa li nhun, ti thiu hóa ri ro, ngân hàng thng mi
có nhng đc trng c bn sau đơy :
Thănht, kinh doanh ngơn hƠng lƠ kinh doanh có điu kin
So vi nhng hot đng kinh doanh trên lnh vc khác, có th nói kinh doanh
ngơn hƠng phi tuơn th nhng điu kin kht khe v vn pháp đnh, v b máy t
chc hot đng, v phm vi các nghip v kinh doanh đc phép, không đc phép
thc hinầCó th lỦ gii điu nƠy lƠ vì lnh vc tƠi chính tin t lƠ mt lnh vc nhy
cm, có liên quan đn hu ht các ngƠnh ngh trong nn kinh t . Ngơn hƠng đc ví
nh h thn kinh ca nn kinh t, bi bt k mt bin đng nƠo ca h thng ngơn
hƠng cng có nh hng theo hai chiu ngc li đi vi toƠn b nn kinh t. Mt
khác hot đng ngơn hƠng có tính lan truyn rt cao. Vì vy nhng quy đnh kht khe
trong kinh doanh ngơn hƠng lƠ cn thit nhm to ra mt môi trng lƠnh mnh,
không ch có li cho tng t chc tín dng/ ngơn hƠng mƠ còn cho s n đnh chung
ca h thng vƠ nn kinh t
Nhng điu kin c bn quy đnh trong kinh doanh ngơn hƠng gm có :Quy đnh v
mc vn pháp đnh khi thƠnh lp ngân hàng; Quy đnh v các mc đm bo an toàn
trong kinh doanh ngân hàng; Quy đnh v phm vi hot đng đc phép ca ngân
hàng
Thăhai, đi tng kinh doanh ca ngơn hƠng lƠ các tƠi sn tƠi chính
Thc cht kinh doanh ngơn hƠng lƠ vic sn xut, buôn bán, qun lỦ , lu thông vƠ s
dng tin cùng các tƠi sn tƠi chính
TƠi sn tƠi chính lƠ các loi tƠi sn không tham gia trc tip vƠo quá trình sn xut
hƠng hóa dch v, nh tin, chng khoán vƠ các giy t có giáầCác loi tƠi sn nƠy
ch lƠ nhng chng ch bng giy hoc có th lƠ nhng d liu trong máy tính s sách.
C th hn, tƠi sn tƠi chính lƠ nhng tƠi sn có giá tr không da vƠo ni dung vt
cht ca nó (ging nh bt đng sn gm nhƠ ca, đt đai) mƠ da vƠo các quan h
trên th trng, chng hn nh c phiu, trái phiu, các giy t có giá khác
Thăba, Hot đng kinh doanh ngơn hƠng mang tính cht trung gian
19
Tính cht trung gian (intermediaries) trong hot đng ngơn hƠng xut phát t vic
ngơn hƠng lƠm trung gian gia ngi gi tin (Depositor) vƠ ngi vay tin
(Borrowers) . Có th phơn tích tính cht nƠy trên nhiu khía cnh khác nhau c th,
ó lƠ :
Trung gian v mnh giá : ngơn hƠng lƠ t chc tín dng thu thp nhiu khon tin
tit kim nh lầca nhiu tng lp, ch th trong nn kinh t , hình thƠnh nên qu
cho vay vƠ có th cung cp nhng khon tín dng quy mô ln cho các ch th nh
công ty, chính quynầ
Trung gian v k hn : qu cho vay ca ngơn hƠng đc hình thƠnh t nhng
khon tin gi có các loi k hn khác nhau, thm chí không có k hn, đƣ đc ngơn
hàng chuyn thƠnh nhng khon cho vay ra vi các k hn khác nhau tha mƣn nhu
cu ngi s dng, đc bit lƠ nhng khon vay trung dƠi hn mƠ thi hn có th lên
ti vƠi chc nm. iu nƠy d nhiên tim n nhiu ri ro ngơn hƠng.Tuy nhiên bng
nhiu k thut qun tr hin đi, các ngơn hƠng có hóa gii đc mơu thun nƠy đ
thc hin vai trò trung gian k hn ca mình. Vi tính cht nƠy, ngơn hƠng đƣ hóa gii
đc mơu thun tn ti tt yu t hai phía khách hƠng: ngi gi tin thì hu ht
mun gi tin có k hn ngn, trong khi ngi vay tin thì mun s dng trong thi
gian dài.
Trung gian lƣi sut: Ngơn hƠng đc xem lƠ các t chc kinh doanh chênh lch
lƣi sut. Lƣi sut ngơn hƠng tr cho ngi gi tin lƠ li sut đu vƠo còn lƣi sut ngơn
hàng là lãi sut đu ra.Nhng chi phí hot đng ngơn hƠng b ra, phí bù đp cho ri ro
khi cho vay vƠ li nhun ca ngơn hƠng nm trong khon chênh lch gia lƣi sut
ngơn hƠng thu đc vƠ lƣi sut ngơn hƠng phi tr cho ngi gi tin.
Trung gian thanh khon: thanh khon lƠ yêu cu ca con ngi đi vi hu ht
các loi tƠi sn đang nm gi.Tuy nhiên nhu cu thanh khon ca mi ngi li không
ging nhau. Vi ngi gi tin, có th tha thun gi tin theo k hn, nhng có th
thay đi theo thi gian bi các bin c không d kin đc t nn kinh t, t xƣ hi
h vn mun rút ra bt k lúc nƠo, thm chí chp nhn chu pht hoc không đc
hng lƣi. Ngi đi vay do đu t vƠo các d án, phng án kinh doanh nên ch mun
20
hoƠn tr khi d án, phng án kinh doanh kt thúc vƠ có li nhun, thm chí nhiu khi
mun tip tc xoay vòng vn, trì hoƣn vic tr nầ
NgoƠi các ni dung trên, ngơn hƠng còn thc hin các hot đng trung gian thông
tin, trung gian ri roầ
Thăt, Hot đng ngơn hƠng chu s chi phi mnh m ca môi trng kinh
doanh
Hot đng ca các ngơn hƠng liên quan đn lu chuyn tin t, không ch trong phm
vi mt nc mƠ liên quan đn nhiu nc đ h tr cho hot đng kinh t đi ngoi;
do vy kinh doanh trong h thng ngơn hƠng chu s chi phi ca nhiu yu t trong
nc nh : h thng pháp lut, kh nng tƠi chính ca các khách hƠngầ đc bit lƠ
chu s chi phi mnh m ca điu kin h tng c s tƠi chính, trong đó có công
ngh thông tin đóng vai trò cc k quan trng, có tính cht quyt đnh đi vi hot
đng kinh doanh ca các ngơn hƠng. Mt khác , xu th hi nhp quc t buc các
ngơn hƠng phi hiu r v tp quán kinh doanh ca các nc, thông l quc t, trong
đó các quy đnh ca y ban Basel (y ban giám sát hot đng ngơn hƠng) lƠ không
th thiu đc
Thănm, hot đng ngơn hƠng lƠ hot đng kinh doanh đc bit có ri ro h
thng cao
Mc dù ngơn hƠng cng lƠ mt doanh nghip , mc đích sau cùng lƠ hng ti li
nhun, hot đng ca ngơn hƠng li có Ủ ngha to ln đi vi nn kinh t , đc bit,
hot đng cp tín dng không ch đn thun vì túi tin ca riêng ngơn hƠng mƠ quan
trng hn nó đc xem lƠ đòn by phát trin kinh t, chính vì th chu s chi phi rt
mnh m ca pháp lut
So vi các ngƠnh kinh doanh khác, kinh doanh ngơn hƠng có mc đ tp trung rt
cao.c trng nƠy th hin tt c các quc gia trên th gii, không loi tr Vit nam.
Mi mt ngơn hƠng thng có mt t chc rng rƣi vi hi s vƠ mng li nhiu chi
nhánh lan ta khp ni. iu nƠy va to thun li va gơy khó khn cho ngơn hƠng
trong quá trình qun tr mng li hot đng ca mình sao cho hiu qu nht
Nh mi ngƠnh dch v khác, sn phm ca ngơn hƠng lƠ sn phm vô hình,
khách hƠng không th cơn đng đo đm mƠ ch “cm nhn” đc cht lng ca nó.
21
Vì vy, s thƠnh công trong kinh doanh ngơn hƠng ph thuc rt nhiu vào long tin
dân chúng. Do tƠi chính, tin t lƠ lnh vc kinh doanh rt nhy cm, chu tác đng
bi rt nhiu nhơn t v kinh t, chính tr, xƣ hi, tơm lỦ truyn thng vn hóa ầ vì
vy , s thay đi dù nh nht ca bt k mt nhơn t nƠo cng đu nh hng rt
nhanh chóng vƠ mnh m đn môi trng kinh doanh chung ca ngơn hƠng, gây đ
v luôn chính ngơn hƠng nƠy do tác đng dơy chuyn
1.1.4 ChcănngăcaăNHTM trong thăchăkinhătăthătrng
1.1.4.1 Chcănngătrungăgianătínădng
Chc nng trung gian tín dng đc xem lƠ chc nng quan trng nht ca
NHTM. Khi thc hin chc nng trung gian tín dng, NHTM đóng vai trò lƠ cu ni
gia ngi tha vn vƠ ngi có nhu cu v vn. Vi chc nng nƠy, NHTM va
đóng vai trò lƠ ngi đi vay, va đóng vai trò lƠ ngi cho vay vƠ hng li nhun lƠ
khon chênh lch gia lƣi sut nhn gi vƠ lƣi sut cho vay vƠ góp phn to li ích
cho tt c các bên tham gia: ngỦi gi tin vƠ ngỦi đi vay
1.1.4.2 Chcănngătrungăgianăthanhătoán
đơy NHTM đóng vai trò lƠ th qu cho các doanh nghip vƠ cá nhơn, thc hin
các thanh toán theo yêu cu ca khách hƠng nh trích tin t tƠi khon tin gi ca h
đ thanh toán tin hƠng hóa, dch v hoc nhp vƠo tƠi khon tin gi ca khách hƠng
tin thu bán hƠng vƠ các khon thu khác theo lnh ca h.
Các NHTM cung cp cho khách hƠng nhiu phng tin thanh toán tin li nh
séc, y nhim chi, y nhim thu, th rút tin, th thanh toán, th tín dngầ Tùy theo
nhu cu, khách hƠng có th chn cho mình phng thc thanh toán phù hp. Các ch
th kinh t s tit kim đc rt nhiu chi phí, thi gian, li đm bo thanh toán an
toƠn. Chc nng nƠy vô hình chung đƣ thúc đy lu thông hƠng hóa, đy nhanh tc đ
thanh toán, tc đ lu chuyn vn, t đó góp phn phát trin kinh t.
1.1.4.3 Chcănngătoătin
To tin lƠ mt chc nng quan trng, phn ánh rõ bn cht ca NHTM. Vi mc
tiêu lƠ tìm kim li nhun nh lƠ mt yêu cu chính cho s tn ti vƠ phát trin ca
mình, các NHTM vi nghip v kinh doanh mang tính đc thù ca mnh đƣ vô hình
chung thc hin chc nng to tin cho nn kinh t.
22
Chc nng to tin đc thc thi trên c s hai chc nng khác ca NHTM lƠ
chc nng tín dng vƠ chc nng thanh toán. Thông qua chc nng trung gian tín
dng, ngơn hƠng s dng s vn huy đng đc đ cho vay, s tin cho vay ra li
đc khách hƠng s dng đ mua hƠng hóa, thanh toán dch v trong khi s d trên
tƠi khon tin gi thanh toán ca khách hƠng vn đc coi lƠ mt b phn ca tin
giao dch, đc h s dng đ mua hƠng hóa, thanh toán dch vầ Vi chc nng
nƠy, h thng NHTM đƣ lƠm tng tng phng tin thanh toán trong nn kinh t, đáp
ng nhu cu thanh toán, chi tr ca xƣ hi. NHTM to tin ph thuc vƠo t l d tr
bt buc ca ngơn hƠng trung ng đƣ áp dng đi vi NHTM. do vy ngơn hƠng
trung ng có th tng t l nƠy khi lng cung tin vƠo nn kinh t ln.
1.1.5 Các nghip v tín dng ti NHTM :
Ti các NHTM có nhiu nghip v ngơn hƠng, bao gm :
Bng 1.1 : Bng cơn đi k toán (tóm lc) ca mt NHTM
TƠi sn
TƠi sn n vƠ vn
1.D tr tin
1. Tin gi khách hƠng
Tin mt
Tin gi giao dch
Tin gi ti ngơn hƠng trung ng
Tin gi phi giao dch
Tin gi ti các TCTD
2. Vay th trng tƠi chính
2. Cho vay khách hàng
3.Vn ch s hu
3. u t
Vn điu l
4. TƠi sn c đnh
Qu vƠ lƣi không chia
5. TƠi sn khác
4. TƠi sn n khác
Tng tƠi sn
Tng tƠi sn n vƠ vn
(Ngun: Bùi Diu Anh (2011))
Các nghip v tín dng ti NHTM gm có :
-Tínădng
ơy lƠ nghip v sinh li ch yu ca các ngơn hƠng nên chim t trng ln nht
trong các nghip v v s dng ngun vn . V phng din qun tr, khon mc tín
dng đc xem lƠ nhng tƠi sn có ri ro sinh li ca NHTM , nht lƠ các ngơn hƠng
qui mô nh, t trng tƠi sn đc lu gi di khon mc tín dng vn còn khá cao.
23
Tuy nhiên xu hng ca các ngơn hƠng hin đi lƠ s gim dn t trng ca khon
mc nƠy, nhm hn ch nhng hu qu xu bi các ri ro tt yu do tín dng mang
li. các yu t nh hng đn nghip v nƠy lƠ: đc đim th trng, ngun vn, qui
đnh ca NhƠ nc v hot đng tín dng ngơn hƠng, v th cnh tranh vƠ lƣi sut mƠ
ngơn hƠng áp dng
đơy cn dƠnh ít thi gian đ lƠm rõ khái nim Tín dng vƠ Tín dng ngơn hƠng
. Theo quan đim kinh t hc chính tr Mác ậ Lê nin thì: Tín dng lƠ mt phm trù
ca kinh t hƠng hóa, lƠ hình thc vn đng ca vn cho vay. Tín dng phn ánh quan
h kinh t gia ch th s hu vƠ các ch th s dng ngun vn nhƠn ri trong nn
kinh t trên nguyên tc hoƠn tr có k hn c vn gc ln li tc. Tín dng trong ting
Anh lƠ Credit. Theo nhiu cun T đin ting Vit thì hu ht đc gii thích lƠ vic
cho vay vƠ mn tin. Theo mc Tín dng trang vi.wikipedia.org thì ”Tín dng là
vic mt bên (bên cho vay) cung cp ngun tƠi chính cho đi tng khác (bên đi vay)
trong đó bên đi vay s hoƠn tr tƠi chính cho bên cho vay trong mt thi hn tha
thun vƠ thng kèm theo lƣi sut”.Theo Nguyn Minh Kiu (2012) thì ”V mt tƠi
chính, tín dng lƠ quan h chuyn nhng quyn s dng vn t ngi s hu sang
cho ngi s dng trong mt thi hn nht đnh vi mt chi phí nht đnh” vƠ ”Tín
dng ngơn hƠng lƠ quan h tín dng phát sinh gia ngơn hƠng vƠ khách hƠng, theo đó
có th lƠ quan h cho vay ca ngơn hƠng đi vi hoc quan h gi tin ca khách hƠng
vƠo ngơn hƠng ”.
Còn theo Lut các TCTD (2010) thì không có gii thích t tín dng mƠ ch gii
thích cm t cp tín dng: ” Cp tín dng lƠ vic tha thun đ t chc, cá nhơn s
dng mt khon tin hoc cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc
có hoƠn tr bng nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tƠi chính, bao thanh toán,
bo lƣnh ngơn hƠng vƠ các nghip v cp tín dng khác.” Thông thng trong các
giáo trình , các nhƠ son sách thng đng nhơt tín dng vi cho vay, còn các nghip
v chit khu, cho thuê tƠi chính, bao thanh toán, bo lƣnh ngơn hƠng s đc trình
bƠy các phn khác không thuc phn tín dng. Nh vy t ngha ban đu lƠ cho
vay, đn nay ngha ca t tín dng đƣ đc m rng sang mt s nghip v khác ca
Ngân hàng.
24
Tínădngăcóăvaiătròătoălnătrongăvicăphátătrinăkinhătăxƣăhi, đc th hin
trên các phong din:
TínădngăngơnăhƠngăđápăngăvnăđăduyătrìăquáătrìnhătáiăsnăxut,ăđngăthiă
đuătăphátătrinăkinhăt.
Do quá trình tái sn xut xƣ hi lƠ thòng xuyên vƠ liên tc nên nhu cu v vn
thng xuyên mc đ cao. Trong khi đó li có t chc, cá nhơn có ngun vn nhƠn
ri tm thi trong mt thi gian nht đnh. Bên cn vn thì có th vay đc vn vi
chi phí thp vƠ kp thi đ hoƠn thƠnh công vic ca mình, bên có vn thì thu đc
khon li trong thi gian mình không dùng ti khon vn đó. Hot đng tín dng ra
đi bin các ngun vn tin t tm thi nhƠn ri trong xƣ hi thƠnh nhng ngun vn
đa vƠo hot đng kinh doanh có hiu qu cho các doanh nghip trong các lnh vc
sn xut kinh doanh cng nh phc v cho mi tng lp dơn c khi cn vn.
Thông qua tín dng ngơn hƠng các ngun vn đc tp trung vƠ các ngun vn
đó đc đa vƠo quá trính sn xut kinh doanh. iu nƠy khin đu t cho nn kinh t
đc m rng góp phn thúc đy, kích thích tng trng kinh t.
Tínă dngă ngơnă hƠngă lƠă côngă că thúcă đyă quáă trìnhă tpă trungă vnă vƠă tpă
trungăsnăxut.
Tín dng ngơn hƠng lƠ hot đng đi vay đ cho vay, lƠm nhim v đa vn t ni
tha đn ni thiu.
Ngun vn tín dng ngơn hƠng to điu kin cho ngơn hƠng đu t vƠo các ngƠnh, các
lnh vc ca nn kinh t.
Trong quá trình đu t, tín dng ngơn hƠng không chia đu cho mi ch th có nhu
cu mƠ vic đu t đc thc hin mt cách tp trung ch yu vƠo nhng doanh
nghip kinh doanh có hiu qu. u t tp trung lƠ quá trình tt yu va đm bo
tránh ri ro, va thúc đy đc quá trình tng trng kinh t.
TínădngăngơnăhƠngăthúcăđyăquáătrìnhăluơnăchuynăhƠngăhoá,ătinăt,ăđiuă
titătrongăluăthôngăvƠăkimăsoátălmăphát.
Tín dng ngơn hƠng s lƠm cho hƠng hóa , dch v đc tiêu th nhanh hn, nhiu
hn. Qua đó thúc đy luơn chuyn hƠng hóa , tin t. Vic điu hoƠ vn tín dng trong
nn kinh t không ch lƠ gii quyt mi quan h cung cu v vn trong nn kinh t mƠ
25
còn to điu kin đ m rng phm vi thanh toán không dùng tin mt vƠ hn ch vic
s dng tin mt, t đó tit kim đc chi phí lu thông cho xƣ hi, góp phn vƠo
vic điu hoƠ vƠ n đnh lu thông tin t, đng thi kim soát đc lm phát.
TínădngăngơnăhƠngătoăđiuăkinăđăphátătrinăcácăquanăhăkinhătăviăncă
ngoài.
Quá trình phát trin kinh t ca mi nc đu gn lin vi th trng th gii.
Tín dng ngơn hƠng đc m rng s kéo theo quan h đu t trong nn kinh t tng
khin cho các quan h thng mi khác cng tng theo. Thông qua quá trình nhn vƠ
cho vay, tƠi tr, xut nhp khu ca các nc cp tín dng cng nh các t chc tín
dng khác cng tham gia trc tip vƠo quan h thanh toán quc t. ng thi tín dng
ngơn hƠng thúc đy hot đng xut nhp khu, thúc đy sn xut trong nc phát trin
vƠ lƠm mi quan h gia các nc tr nên tt đp.
- Tinăgi
ơy lƠ các khon tin ca các t chc, ca dơn c gi vƠo ngơn hƠng vi nhng
mc tiêu an toƠn, hng lƣi, hoc hng các tin ích ca dch v thanh toán qua ngơn
hƠng. Ngun tin gi đc xem lƠ ngun vn ch yu ca các ngơn hƠng nht lƠ
NHTM nên tính n đnh ca ngun tin gi có Ủ ngha ht sc quan trng vi các
NH.
- Vayătrênăthătrngătài chính và liên ngân hàng
ơy lƠ quan h tín dng gia các ngơn hƠng trong th trng liên ngơn hƠng,
thông qua các hot đng nh tái chit khu, vay qua đêm, vi mc tiêu ch yu lƠ
tng kh nng thanh toán cho các ngơn hƠng.Trên thc t mt s ngơn hƠng nh do
thiu kh nng huy đng ngun tin gi có th dung vn vay đ s dng vƠo hot
đng tín dng. Trong khi các ngơn hƠng qui mô ln, có thng hiu lơu đi dùng
ngun huy đng ca mình đ cho vay li các ngơn hƠng nh. ơy lƠ mt hn ch
trong hot đng đi vay vƠ cho vay ca các ngơn hƠng cn đc qun lỦ.
Mt s nghip v khác nh bo lƣnh, chit khu
1.1.6 HăthngăNHTM VităNam
H thng NHTM Vit Nam đc thƠnh lp t sau ngh đnh 53-HBT ca Hi
đng b trng ngày 26/3/1988, Tri qua hn 35 nm hot đng, các NHTM ngƠy