Luận văn thạc sĩ Nâng cao hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM











NGUYN ANH SN


NÂNG CAO HOT NG THANH TOÁN
KHÔNG DÙNG TIN MT TI NGÂN HÀNG
TMCP SÀI GÒN



Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 62.64.02.01




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. HOÀNG C






TP. H CHÍ MINH – NM 2014



LI CAM OAN

H và tên : Hunh Nguyn Bo Nguyên
Sinh ngày : 25/10/1980
Ngành hc : Tài chính doanh nghip
 tài : Nghiên cu mi quan h gia lm phát và tng trng kinh t  Vit
Nam
Tác gi xin cam đoan đây là công trình do chính bn thân tác gi nghiên cu
và trình bày. Các s liu thu thp đc và kt qu nghiên cu trình bày trong
đ tài này là trung thc.
Tác gi xin hoàn toàn chu trách nhim v ni dung ca đ tài nghiên cu.
Xin chân thành cám n.

LI CÁM N
 hoàn thành lun vn này, tôi xin chân thành gi li cm n ti Quý
Thy, Cô Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh đã ht lòng truyn
đt nhng kin thc trong sut thi gian mà tôi đc hc ti trng, đc bit
là s hng dn tn tình ca PGS.TS. Nguyn Th Liên Hoa – Trng i
hc Kinh t Thành ph H Chí Minh.
Trong quá trình hoàn tt đ tài, mc dù đã c gng tham kho tài liu,
tham kho nhiu ý kin đóng góp, song thiu sót là điu không th tránh khi.
Rt mong nhn đc thông tin đóng góp quí báu t Quý Thy, Cô, ng
nghip và các bn.
Xin chân thành cám n.







LI CAM OAN

Tôi tên là Nguyn Anh Sn, sinh viên Cao hc Ngân hàng khóa 20 NH êm1.
Tôi xin cam đoan đ tài lun vn Thc s: “Nâng cao hot đng thanh toán không

dùng tin mt ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn” là do tôi t nghiên cu và trình bày.
 tài ca tôi cha đc ph bin trên các báo đài và công trình nghiên cu ca tác
gi nào khác.
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc hình v
LI M U 1
CHNG 1: TNG QUAN V THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIN MT TRONG
NN KINH T 3
1.1 KHÁI NIM VÀ CÁC C IM CA THANH TOÁN KHÔNG DÙNG
TIN MT. 3
1.1.1 Khái nim thanh toán không dùng tin mt. 3
1.1.2 c đim ca thanh toán không dùng tin mt. 3
1.1.3 Nguyên tc thanh toán không dùng tin mt 4
1.1.4 Xu hng phát trin ca thanh toán không dùng tin mt 5
1.2 CÁC HÌNH THC THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIN MT THÔNG
DNG HIN NAY. 6
1.2.1 Thanh toán bng Séc. 6
1.2.2 y nhim chi: 8
1.2.3 y nhim thu 9
1.2.4 Th thanh toán 10
1.2.5 Thanh toán bng th tín dng 13
1.2.6 Thanh toán qua dch v ngân hàng đin t: 14
1.3 CÁC YU T NH HNG N HOT NG THANH TOÁN
KHÔNG DÙNG TIN MT TI NGÂN HÀNG THNG MI: 15
1.3.1 Yu t khách quan: 15

1.3.1.1 Hành lang pháp lý 15
1.3.1.2 Môi trng kinh t xã hi 16
1.3.1.3 Yu t tâm lý 17
1.3.2 Yu t ch quan: 17
1.3.2.1 Khoa hc công ngh 17
1.3.2.2 Yu t con ngi 17
1.3.2.3 Hot đng kinh doanh ca Ngân hàng 18
1.4 Ý NGHA CA VIC NÂNG CAO HOT NG THANH TOÁN
KHÔNG DÙNG TIN MT TRONG NN KINH T. 18
1.4.1 Khái nim. 18
1.4.2 Các ch tiêu xác đnh vic nâng cao quy mô hot đng thanh toán
không dùng tin mt 18
1.4.2.1 Các ch tiêu đnh tính: 19
1.4.2.2 Các ch tiêu đnh lng: 19
1.4.3 Ý ngha ca vic nâng cao hot đng thanh toán không dùng tin
mt 20
1.4.3.1 i vi hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi 20
1.4.3.2 i vi khách hàng: 21
1.4.3.3 i vi nn kinh t: 22
1.5 KINH NGHIM NÂNG CAO HOT NG THANH TOÁN KHÔNG
DÙNG TIN MT CA MT S QUC GIA TRÊN TH GII: 22
1.6 BÀI HC KINH NGHIM CHO CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
VIT NAM: 24
KT LUN CHNG 1: 26
CHNG 2: THC TRNG V NÂNG CAO HOT NG THANH TOÁN KHÔNG
DÙNG TIN MT TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN. 27
2.1 TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN. 27
2.1.1 Gii thiu s lc v Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn. 27
2.1.2 Kt qu hot đng kinh doanh ca SCB: 27
2.1.2.1 Hot đng huy đng vn và cho vay: 28

2.1.2.2 Kt qu hot đng kinh doanh ca SCB: 29
2.2 THC TRNG NÂNG CAO QUY MÔ HOT NG THANH TOÁN
KHÔNG DÙNG TIN MT TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI
GÒN. 30
2.2.1 T chc hot đng thanh toán không dùng tin mt ti Ngân hàng
thng mi c phn Sài Gòn. 30
2.2.1.1 Cn c pháp lý thc hin hot đng thanh toán không dùng tin
mt trong nn kinh t. 30
2.2.1.2 Mt s dch v thanh toán không dùng tin mt ti SCB đã thc
hin: 32
2.2.2 Kt qu hot đng thanh toán không dùng tin mt ti SCB 34
2.2.3 Thc trng phát trin h thng tài khon thanh toán ti SCB: 41
2.2.4 Quy mô cung ng dch v ti SCB: 42
2.2.4.1 H thng máy ATM, POS: 42
2.2.4.2 Nhân viên phc v: 42
2.2.5 a dng v sn phm dch v thanh toán không dùng tin mt: 43
2.2.6 Kim soát ri ro trong thanh toán không dùng tin mt: 43
2.2.7 ánh giá v thc trng nâng cao hot đng thanh toán không dùng
tin mt ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn: 44
2.2.7.1 Nhng kt qu đt đc: 44
2.2.7.2 Nhng hn ch và nguyên nhân: 45
KT LUN CHNG 2: 49
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO QUY MÔ HOT NG THANH TOÁN
KHÔNG DÙNG TIN MT TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN.50
3.1 NH HNG PHÁT TRIN CA NGÂN HÀNG THNG MI C
PHN SÀI GÒN N NM 2015 VÀ TM NHÌN N NM 2020. 50
3.1.1 nh hng phát trin chung 50
3.1.2 nh hng nâng cao hot đng thanh toán không dùng tin mt. 51
3.2 CÁC GII PHÁP NÂNG CAO QUY MÔ HOT NG THANH TOÁN
KHÔNG DÙNG TIN MT CA NGÂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI

GÒN. 52
3.2.1 Nhóm gii pháp do Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn t
chc thc hin 52
3.2.1.1 Các gii pháp c th đi vi các phng thc thanh toán không
dùng tin mt: 52
3.2.1.2 Phát trin s lng và dch v tài khon cá nhân 55
3.2.1.3 Xây dng chin lc khách hàng 56
3.2.1.4 Qung bá, tip th sn phm 57
3.2.1.5 Phát trin, m rng mng li chp nhn thanh toán 58
3.2.1.6 Gii pháp v công ngh 59
3.2.1.7 Gii pháp v kim soát ri ro: 60
3.2.1.8 M rng quan h vi các ngân hàng và các công ty trong hot
đng phát trin dch v thanh toán không dùng tin mt. 60
3.2.2 Nhóm gii pháp h tr. 61
3.2.2.1 i vi Ngân hàng Nhà nc Vit Nam. 62
3.2.2.2 i vi Chính ph. 65
KT LUN CHNG 3: 68
KT LUN. 69
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC CH VIT TT

- CMND Chng minh nhân dân
- CNTT Công ngh thông tin
- VCNT n v chp nhn th
- SCB Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
- TTKDTM Thanh toán không dùng tin mt
- UNT y nhim thu
- UNC U nhim chi
DANH MC CÁC BNG

Bng 2.1: Mt s ch tiêu phn ánh kt qu hot đng kinh doanh ca SCB t
nm 2009 – 2013
Bng 2.2: S lng giao dch thanh toán không dùng tin mt ti SCB t 2009 –
2013
Bng 2.3: Doanh s giao dch thanh toán không dùng tin mt ti SCB t 2009 –
2013
Bng 2.4: Tình hình hot đng th ngân hàng ti SCB t 2009 – 2013
Bng 2.5: Hn mc ca mt s loi th ghi n ni đa ti SCB.
Bng 2.6: Tình hình thanh toán qua dch v ngân hàng đin t ti SCB giai đon
2009 – 2013
Bng 2.7: Tình hình hot đng thanh toán không dùng tin mt ti SCB giai đon
2009 – 2013
Bng 2.8: S lng tài khon thanh toán ti SCB giai đon 2009 - 2013
Bng 2.9: Quy mô cung ng dch v t 2009 – 2013.
DANH MC HÌNH V
Hình 1.1: C cu t chc ca Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn

1
LI M U
Lý do chn đ tài:
Tin mt đóng vai trò rt quan trng trong quá trình phát trin kinh t xã hi
ca loài ngi, tuy nhiên không phi lúc nào tin mt cng đem li hiu qu cao
nht bi nhng hn ch ca nó nh: ri ro trong lu thông, tn kém chi phí vn
chuyn, nguy c lm phát, nh hng đn hiu lc qun lý ca Nhà nc… ó
chính là nguyên nhân dn đn s ra đi và ngày càng phát trin ca các phng tin
thanh toán không dùng tin mt trong nn kinh t. Là h thng cung ng dch v
thanh toán cho nn kinh t, ngành ngân hàng đóng vai trò rt quan trng trong s
phát trin thanh toán không dùng tin mt. Ngân hàng thng mi là cái nôi đ các
phng thc thanh toán không dùng tin mt ra đi và phát trin.
Trong nhng nm qua, dch v thanh toán ca các ngân hàng thng mi đã

tng bc đc ci tin và tác đng tích cc đn lu thông tin t trong nn kinh t
cng nh hiu qu hot đng doanh nghip.  quá trình thanh toán đc thc hin
nhanh chóng, an toàn và hiu qu, làm hài lòng và thu hút càng nhiu khách hàng
thì các ngân hàng thng mi phi tp trung hoàn thin các phng thc thanh toán
ca mình da trên nn tng công ngh thông tin và khuôn kh pháp lý ca Nhà
nc.
ng trc tình hình đó, vic nghiên cu đ đa ra nhn đnh v thc trng
hot đng thanh toán không dùng tin mt và đa ra gii pháp nhm mc đích cui
cùng là phát huy nhng kt qu tích cc mà hot đng này mang li là cn thit, do
đó, tác gi đã chn đ tài: “Nâng cao hot đng thanh toán không dùng tin mt
ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn” làm đ tài nghiên cu.
Mc tiêu nghiên cu:
- H thng hóa c s lý lun v thanh toán không dùng tin mt.
- Phân tích thc trng qui mô hot đng thanh toán không dùng tin mt ti
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn.
-  xut các gii pháp nhm nâng cao qui mô hot đng thanh toán không
dùng tin mt ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn trong thi gian ti.
2
i tng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu: hot đng thanh toán không dùng tin mt ti Ngân
hàng thng mi c phn Sài Gòn
- Phm vi nghiên cu:  tài gii hn nghiên cu quy mô hot đng thanh
toán không dùng tin mt trong nc ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn,
thi gian nghiên cu t 2009 - 2013.
Phng pháp nghiên cu:
Lun vn s dng phng pháp thng kê, phân tích, so sánh, tng hp ngun
d liu th cp đáng tin cy và kinh nghim thc tin, t đó ch ra nhng u đim,
nhng tn ti ca hot đng thanh toán không dùng tin mt và nguyên nhân ca
nhng tn ti đó, t đó đa ra nhng gii pháp, kin ngh nhm nâng cao hot đng
thanh toán không dùng tin mt ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn.

Ý ngha ca đ tài:
 tài cung cp v mt lý lun các vn đ liên quan đn thanh toán không
dùng tin mt, đng thi cung cp mt bc tranh toàn cnh v thc trng thanh toán
không dùng tin mt ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn. Qua đó thy đc
các u nhc đim, t đó đ xut mt s gii pháp nhm nâng cao hot đng thanh
toán không dùng tin mt ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn.
Kt cu ca lun vn:
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc chia thành 3 chng:
Chng 1: Tng quan v thanh toán không dùng tin mt trong nn kinh t.
Chng 2: Thc trng v nâng cao hot đng thanh toán không dùng tin mt
ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hot đng thanh toán không dùng tin mt ti
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn.



3
Chng 1: TNG QUAN V THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIN MT
TRONG NN KINH T
1.1 KHÁI NIM VÀ CÁC C IM CA THANH TOÁN KHÔNG
DÙNG TIN MT.
1.1.1 Khái nim thanh toán không dùng tin mt.
Thanh toán trong các mi quan h kinh t đc hiu mt các khái quát nht là
vic thc hin chi tr bng tin gia các bên trong nhng quan h kinh t nht đnh.
Tin  đây đc hiu là bt c cái gì đc chp nhn chung trong vic thanh toán
đ nhn hàng hoá hoc dch v hoc trong vic tr n.
Thanh toán không dùng tin mt là cách thc thanh toán trong đó không có s
xut hin ca tin mt mà vic thanh toán đc thc hin bng cách trích chuyn
trên các tài khon ca các ch th liên quan đn s tin phi thanh toán.
Thanh toán không dùng tin mt còn đc đnh ngha là phng thc thanh

toán không trc tip dùng tin mt mà da vào các giy t hp pháp nh u nhim
thu, u nhim chi, séc….đ trích chuyn vn tin t t tài khon ca đn v này
sang tài khon ca đn v khác  ngân hàng. Thanh toán không dùng tin mt gn
vi s ra đi ca đng tin ghi s.
1.1.2 c đim ca thanh toán không dùng tin mt.
Thanh toán không dùng tin mt đc hiu là s vn đng ca tin t vi chc
nng là phng tin thanh toán gia các t chc, cá nhân trong xã hi nhng s vn
đng ca tin t đc lp vi s vn đng ca hàng hóa; đc thc hin bng cách
trích chuyn t tài khon đn v này sang tài khon đn v khác hoc bù tr ln
nhau gia các đn v tham gia thanh toán, thông qua ngân hàng. Nó có mt s đc
đim sau:
+ Trong thanh toán không dùng tin mt s vn đng ca tin t đc lp vi s
vn đng ca hàng hóa c v thi gian ln không gian và thng không có s n
khp nhau. ây là đc đim quan trng và ni bt nht ca hình thc thanh toán
không dùng tin mt. Tuy nhiên, điu này không có ngha là s tách ri gia tin và
4
hàng gây ra s chm tr, gian ln trong thanh toán mà phi hn ch đn mc thp
nht mi rc ri có th xy ra trong thanh toán.
+ Trong thanh toán không dùng tin mt, tin t ch xut hin di hình thc
tin t k toán và đc ghi chép trên các chng t s sách k toán. ây là đc đim
riêng và ni bt trong thanh toán không dùng tin mt. Vi đc đim này, mi bên
tham gia thanh toán nht đnh phi m tài khon ti ngân hàng và hn na phi có
tin trong tài khon đó. ó là điu kin bt buc, nu không vic thanh toán s
không đc tin hành. Ngoài ra, do vic m tài khon và thanh toán nh trên mà
các ngân hàng có th thc hin tt công tác kim soát tính hp pháp, hp l ca các
giao dch thanh toán hàng hóa dch v din ra trong nn kinh t.
+ Trong thanh toán không dùng tin mt, ngân hàng va là ngi t chc va
là ngi thc hin các khon thanh toán. Ch có ngân hàng, ngi qun lý tài khon
tin gi ca các khách hàng mi đc quyn trích chuyn nhng tài khon này theo
các nguyên tc chuyên môn đc thù nh là mt nghip v riêng ca mình. Vi

nghip v này, ngân hàng tr thành trung tâm thanh toán đi vi các khách hàng
ca mình.
Vi nhng đc đim nêu trên, thanh toán không dùng tin mt nu đc t
chc và thc hin tt s phát huy đc tác dng tích cc ca nó. Trong tng lai,
theo đà phát trin ca xã hi và theo nhu cu ca th trng, thanh toán không dùng
tin mt s gi mt v trí cc k quan trng trong vic lu chuyn tin t và trong
thanh toán giá tr ca nn kinh t.
1.1.3 Nguyên tc thanh toán không dùng tin mt
Mun thanh toán qua Ngân hàng, khách hàng phi chp hành đúng quy đnh
ca Ngân hàng Nhà nc v thanh toán qua Ngân hàng cng nh nhng hng dn
c th ca tng Ngân hàng. Dù là khách hàng ca Ngân hàng nào khi mun thanh
toán qua Ngân hàng cng phi tuân theo nhng nguyên tc sau:
+ Phi m tài khon tin gi ti Ngân hàng và trên tài khon phi đm bo có
s d đ đáp ng nhu cu thanh toán. Ch tài khon phi chu trách nhim v vic
chi tr vt quá s d trên tài khon và chu pht theo th l thanh toán không dùng
5
tin mt, (tr trng hp đã có tha thun thu chi vi Ngân hàng), chu trách
nhim v nhng sai sót, li dng trên nhng giy t thanh toán ca nhng ngi
đc ch tài khon y quyn ký thay.
+ S tin thanh toán phi da trên c s lng hàng hoá, dch v đã chuyn
giao gia ngi mua và ngi bán. Ngi mua phi chun b đy đ phng tin
thanh toán đ đáp ng yêu cu thanh toán đy đ, kp thi khi xut hin yêu cu
thanh toán. Nu ngi mua chm tr thanh toán hoc vi phm ch đ thanh toán thì
phi chu pht theo ch tài hin hành.
+ Ngi bán hay ngi cung cp dch v là ngi đc hng s tin do
ngi chi tr chuyn vào tài khon ca mình nên phi có trách nhim giao hàng hay
cung cp dch v kp thi và đúng vi lng giá tr mà ngi mua đã thanh toán,
đng thi phi kim soát k càng các chng t phát sinh trong quá trình thanh toán
nh kim soát các t séc ca ngi mua giao hàng khi nhn hàng
+ Khi thc hin thanh toán qua Ngân hàng, ch tài khon phi chp hành

nhng quy đnh và hng dn ca Ngân hàng v vic lp nhng giy t thanh toán,
phng thc np, lnh tin  Ngân hàng; du và ch ký trên các giy t thanh toán
phi đúng mu đã đng ký ti Ngân hàng.
+ Ngân hàng có trách nhim kim soát các giy t thanh toán ca khách hàng,
s d trên tài khon và chi tr kp thi theo yêu cu ca khách hàng, mi sai sót do
ch quan ca Ngân hàng làm thit hi đn khách hàng đu phi bi thng theo quy
đnh.
1.1.4 Xu hng phát trin ca thanh toán không dùng tin mt
Trong tng lai c thanh toán dùng tin mt và thanh toán không dùng tin
mt đu tng c v s lng tuyt đi và tng đi, tuy nhiên, xét v xu hng thì
thanh toán không dùng tin mt ngày càng chim t trng ch yu do các li ích ca
nó nh:
+ Giá tr hàng hóa trao đi ln.
+ Công ngh hin đi, an toàn, nhanh chóng.
6
+ Gim các chi phí liên quan đn hot đng giao dch, thanh toán, chi phí kim
đm, thi gian, chi phí đi li… thông qua vic khai thác và phát huy ti đa nhng
tin ích t công ngh ng dng, t nhà cung cp dch v mng, dch v internet.
+ Vic tr lng qua tài khon đã đem li li ích to ln đi vi Nhà nc cng
nh li ích thit thân cho ngân hàng và ngi s dng dch v.
+ Tính nng bo mt cao bng ch ký đin t s góp phn gim thiu vic gi
mo ch ký, con du trên chng t trong các giao dch thanh toán truyn thng nh
hin nay
Trong tng lai, th thanh toán s đc s dng rng rãi, và s tr thành mt
phng tin thanh toán không dùng tin mt hu dng và đa nng nht. Th thanh
toán là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt ngày càng thông dng
trong th gii vn minh hin đi. Th không nhng ch dùng trong thanh toán ni
đa mà còn tr thành phng tin chi tr trong giao lu quc t. Xã hi ngày càng
phát trin, kinh t càng phn thnh thì xu hng thanh toán không dùng tin mt
trong dân chúng s gia tng. Lúc đó, ngi ta s thy rõ nhng tiêu cc, hn ch ca

vic thanh toán bng tin mt. Hn na, nhng điu kin c s vt cht k thut,
kinh t s góp phn tích cc đ dân chúng s dng đc các phng tin thanh toán
không dùng tin mt hu dng hn, thun tin hn.
1.2 CÁC HÌNH THC THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIN MT
THÔNG DNG HIN NAY.
1.2.1 Thanh toán bng Séc.
Séc là lnh tr tin vô điu kin do ch tài khon ký phát đc lp di dng
vn bn, yêu cu ngân hàng trích chuyn mt s tin nht đnh t tài khon ca
mình đ tr cho ngi th hng (ngi cm séc, ngi có tên trên séc hoc tr
theo lnh ca ngi xut trình).
* Các bên tham gia trong thanh toán séc:
7
- Ngi ký phát séc (ngi phát hành séc): là ngi lp và ký tên trên séc, yêu
cu ngân hàng thay mt mình thanh toán mt s tin c th đc ghi trên séc.
Ngi phát hành có th là ch tài khon hoc đc ch tài khon u quyn.
- Ngi th hng séc: Là ngi s hu s tin ghi trên séc. Ngi th hng
séc đc ghi rõ h tên trên t séc (Nu là séc ký danh) hoc là ngi cm séc (Nu
là séc vô danh)
- Ngi chuyn nhng séc: Là ngi chuyn nhng quyn th hng séc
ca mình cho ngi khác theo lut đnh.
- Ngân hàng thu h: Là ngân hàng đc phép làm dch v thanh toán tin hành
nhn các t séc do ngi th hng np vào đ thu h tin cho ngi th hng.
- Ngân hàng thanh toán: Là ngân hàng gi tài khon tin gi ca ch tài
khon, đc phép làm dch v thanh toán. Thc hin vic trích tin trên tài khon
tin gi ca ch tài khon đ thanh toán cho ngi th hng séc khi t séc đc
chuyn nhng đn.
* Thanh toán bng séc có nhng u nhc đim nh:
u đim:
- Thanh toán bng séc rt thun li và nhanh chóng trong giao dch mua bán.
Ngi mua hàng ký séc đa cho ngi bán và ngi bán ch cn cm séc và CMND

ra ngân hàng là có th nhn đc tin.
- Séc có quyn phn kháng vi yêu cu thc hin Séc nh khi Séc b mt hoc
ngi phát lnh b toà án tuyên b phá sn, và ngân hàng có th t chi thanh toán
Séc vì mt s lý do đc bit. Vì vy, Séc giúp gim lu thông tin mt trong th
trng nhng vn đm bo đc kh nng thanh khon ca tin t. ng thi, Séc
có th chn đc mt s nghip v phát sinh do ch Séc b mt s ch không nh
tin mt.
Nhc đim:
- Tuy vic thanh toán bng séc rt thun li và nhanh chóng trong giao dch
mua bán. Nhng thc t, tâm lý ca ngi bán nhn séc thng lo ngi là trên tài
8
khon ca ngi mua không còn tin, séc gi, d dn đn ri ro trong giao dch nên
hay t chi vic thanh toán séc.
- Ngi dân vn nng thói quen dùng tin mt.  các ngân hàng thng mi,
hình thc thanh toán bng séc chim t l rt thp (khong 2%) trong tng thanh
toán phi tin mt; trong đó ch yu là thanh toán gia các doanh nghip vi nhau,
còn thanh toán gia doanh nghip vi cá nhân, gia cá nhân vi cá nhân rt ít.
- Vic thanh toán séc cng gp không ít phin phc. Hin nay ngi mua và
ngi bán hàng có tài khon  cùng mt ngân hàng thì khi ngi bán đn ngân hàng
đ np séc, ngân hàng s ghi có trên tài khon ngi bán và ghi n trên tài khon
ngi mua. Nhng khi ngi mua và ngi bán không có tài khon  cùng mt
ngân hàng, buc các ngân hàng thng mi phi thông qua h thng thanh toán bù
tr ca Ngân hàng Nhà nc. Nu các ngân hàng phát hành my chc ngàn t séc
mi ngày thì vic thanh toán bù tr trong ngày gp rt nhiu khó khn.
1.2.2 y nhim chi:
y nhim chi là lnh chi do ch tài khon lp trên mu in sn đ yêu cu ngân
hàng hoc kho bc ni mình m tài khon trích mt s tin nht đnh t tài khon
ca mình đ tr cho ngi th hng v tin hàng hóa, dch v, hoc chuyn vào
mt tài khon khác tng ng.
 thanh toán đc bng u nhim chi, ngi mua và ngi bán phi ký kt

hp đng thng mi nêu rõ các điu khon thanh toán bng u nhim chi và cung
cp s tài khon tin gi thanh toán  ngân hàng ca hai bên, riêng đi vi ngi
mua phi có mt s tin trong tài khon tin gi thanh toán ca mình đ đm bo
cho vic thanh toán và thu phí ca ngân hàng.
* Các bên tham gia trong thanh toán:
- Bên mua: là ngi lp y nhim chi yêu cu ngân hàng trích tin t tài
khon ca mình đ thanh toán tin cho bên bán.
- Bên bán: là bên đc nhn s tin thanh toán theo lnh chi ca bên mua.
9
- Ngân hàng bên mua: là ngân hàng ni bên mua m tài khon, đc phép làm
dch v thanh toán. Thc hin trích tin t tài khon ca bên mua đ thanh toán cho
bên bán thông qua ngân hàng bên bán (khi nhn đc y nhim chi).
- Ngân hàng bên bán: là đn v đc phép làm dch v thanh toán. Thc hin
ghi có vào tài khon bên bán và gi giy báo có cho bên bán ngay khi nhn đc
tin hoc giy báo có t ngân hàng bên mua.
* Thanh toán bng U nhim chi có các u nhc đim:
u đim:
- Gim chi phí in n, vn chuyn, kim đm, bo qun tin mt.
- Th tc thanh toán đn gin, nhanh chóng, an toàn và đ chính xác cao.
- Ngân hàng s huy đng thêm vn đ đu t cho nn kinh t.
- Thanh toán nhanh, th tc đn gin, to th ch đng cho khách hàng khi s
dng tin trên tài khon ca mình.
Nhc đim:
- òi hi 2 bên phi ký hp đng mua bán mi có th lp y nhim chi đ tr
tin.
- Quyn li ngi bán b nh hng do vic ch tr tu thuc vào thin chí bên
mua.
- Thi gian thanh toán dài hn.
- Ngi bán b chim dng vn.
- Kh nng kim soát ca ngân hàng b hn ch.

1.2.3 y nhim thu
U nhim thu là phng thc thanh toán đc thc hin trên c s ngi bán
lp U nhim thu theo mu ca ngân hàng, đ u nhim ngân hàng thay mình thu
h tin t ngi mua hàng hoá, dch v đã đc ký kt trên hp đng thng mi
ca hai bên.
 thanh toán bng U nhim thu, ngi bán phi cung cp đc hp đng
thng mi, trong đó nêu rõ thanh toán bng U nhim thu và s tài khon tin gi
10
thanh toán  ngân hàng cng nh các chng t liên quan chng minh vic ngi
bán đã cung ng hàng hoá, dch v cho ngi mua.
* Các bên tham gia trong thanh toán:
- Bên mua (bên tr tin): thc hin chi tr cho bên bán theo ni dung y
nhim thu.
- Bên bán (bên th hng): là bên lp y nhim thu đ y nhim cho ngân
hàng phc v mình thu h tin t bên chi tr.
- Ngân hàng bên mua: tip nhn y nhim thu do ngân hàng bên bán chuyn
đn và thc hin trích tin t tài khon bên mua đ thanh toán cho bên bán thông
qua ngân hàng bên bán sau khi đã kim tra k lng tính hp l ca chng t thanh
toán.
- Ngân hàng bên bán: tip nhn y nhim thu t ngi bán và chuyn cho
ngân hàng bên mua sau khi đã kim tra k lng tính hp l ca chng t thanh
toán.
* Thanh toán bng U nhim thu có các u nhc đim:
u đim:
- Phm vi thanh toán rng, giúp ngi bán ch đng trong vic thanh toán.
- Bên bán không b  đng vn.
Nhc đim:
- Th tc thanh toán phc tp, có kh nng xy ra chênh lch gia tin trên U
nhim thu do ngi bán lp vi giá tr hàng hoá mà ngi mua đc cung cp tht
s.

1.2.4 Th thanh toán
Th ngân hàng là mt loi công c thanh toán hin đi do ngân hàng phát hành
và cung cp cho các đn v và cá nhân, đ h s dng trong thanh toán tin mua
hàng hóa, dch v hoc rút tin mt ti các ngân hàng đi lý hay ti các máy rút tin
t đng (ATM).
Phân loi th thanh toán:
Cn c vào phm vi s dng th gm có: th ni đa và th quc t.
11
Cn c vào tính cht thanh toán ca th, gm có:
+ Th ghi n (debit card) là loi th đc s dng đ thc hin các giao dch
nh rút tin, thanh toán trong phm vi s tin mà ch th đã np vào tài khon ca
mình ti ngân hàng.
+ Th tín dng (credit card) là loi th mà ngân hàng s cp mt hn mc tín
dng cho ch th và ch th đc phép s dng trong phm vi hn mc này đ
thanh toán cho các khon mua hàng hoá, dch v.
+ Th tr trc (prepaid card) gm th tr trc vô danh và đnh danh, tng
t nh th ghi n, ch th ch đc s dng thanh toán các khon giao dch trong
phm vi giá tr đã tr trc cho ngân hàng phát hành th
Cn c vào ch th phát hành th gm th do ngân hàng phát hành và do các
t chc phi ngân hàng phát hành.
Cn c vào đc đim k thut ca th gm ba loi: th khc ch ni
(Embossing card), th bng t (Magnetic stripe) và th thông minh (Smart card).
* Các bên tham gia trong thanh toán:
-Ngân hàng phát hành th: là ngân hàng thit k các tiêu chun k thut, mt
mã, ký hiu,…cho các loi th thanh toán đ đm bo đ an toàn trong quá trình s
dng th. Ngân hàng phát hành th cung cp hoc bán th cho khách hàng và chu
trách nhim thanh toán s tin mà khách hàng tr cho ngi bán bng th thanh
toán.
-Ngi s sng th (ch th): là các t chc hoc cá nhân có nhu cu s dng
th thanh toán và đc ngân hàng phát hành th chp nhn cho s dng th. Ch th

có th phi tr phí cho ngân hàng phát hành th (tùy tng loi th).
-n v chp nhn thanh toán th: là các t chc hoc cá nhân đóng vai trò là
ngi cung cp hàng hóa, dch v và chp nhn cho ngi mua thanh toán bng th.
n v cp nhn thanh toán s đc ngân hàng phát hành th trang b mt máy
chuyên dùng đ kim tra, đc th và lp hóa đn thanh toán nhm đm bo thanh
toán kp thi, chính xác và an toàn. n v chp nhn th có th phi tr phí cho
ngân hàng phát hành th.
12
-Ngân hàng đi lý thanh toán th: bao gm nhng ngân hàng đc ngân hàng
phát hành th chp nhn cho làm đi lý. Ngân hàng đi lý thanh toán th thc hin
vic thanh toán cho đn v chp nhn thanh toán th khi đn v này np biên lai
thanh toán vào ngân hàng.
* Thanh toán bng Th thanh toán có các u nhc đim:
u đim:
- Nhanh chóng và chính xác và tin li hn trong vic dùng th thanh toán
tin hàng hóa dch v…
- Gim đc nhiu chi phí cho xã hi. Thanh toán qua th s gim đc khi
lng tin mt trong lu thông, t đó gim đc mt khon chi phí rt ln cho vic
in n, bo qun, vn chuyn, kim đm, nhân s thc hin…
- Ngân hàng phát hành th có th tìm kim li nhun khi phát hành th vì thu
đc phí ca c hai bên: Phí thu t ch th và phí t đi lý chp nhn th.
- Ngân hàng thanh toán th có th gia tng li nhun t phn hoa hng đc
hng khi làm trung gian thanh toán, có thêm các dch v thanh toán mi đ phc
v khách hàng hin có, góp phn duy trì s trung thành ca khách hàng.
- Thông qua vic làm đi lý chp nhn th, các đn v kinh doanh có th thu
hút khách hàng s dng th. a dng hóa hình thc thanh toán s giúp các đn v
kinh doanh to thun tin cho khách hàng trong vic thanh toán, qua đó góp phn
tng doanh thu.
- Là phng tin thanh toán không dùng tin mt đc pháp lut chp nhn,
thun tin cho vic thanh toán.

- Là mt hình thc mà gi tin mt ni, s dng đc nhiu ni, vic s dng
d dàng, nhanh chóng, vn minh và hin đi và an toàn.
- Có th s dng th trên phm vi quc t, gim đn mc ti thiu nhu cu gi
tin mt.
- Trong mt s trng hp ch th đc ngân hàng cho vay tin s dng trc
tr sau mà không cn phi th chp (thu chi).

13
Nhc đim:
- Không s dng đc vi giá tr ln vì b gii hn hn mc giao dch trong
ngày và gii hn giá tr giao dch ca th. Vi nhc đim đó th thng đc s
dng mang tính cht cá nhân.
- Các VCNT có th b mt tin nu không thc hin đúng các quy đnh v
kim tra, lp hóa đn thanh toán th.
-  phát trin dch v th các ngân hàng thng phi đu t rt ln v công
ngh, máy móc thit b, phng tin và phát trin nhân lc….
1.2.5 Thanh toán bng th tín dng
Th tín dng là mt cam kt ca ngân hàng phc v bên mua (theo đ ngh
ca ngi mua) đi vi ngân hàng phc v bên bán đ tin hành tr tin cho ngi
bán theo các chng t ca ngi bán xut trình v hàng hóa đã giao, dch v đã
cung ng cho bên mua, phù hp vi các điu khon đã ghi trong th tín dng. Mi
th tín dng ch đc dùng đ thanh toán gia các bên mua và bán.
* Các bên tham gia trong thanh toán:
- Ngi xin m L/C (Applicant): thông thng là ngi mua hay là t chc
nhp khu.
- Ngi hng li (Beneficiary): là ngi bán hay là ngi xut khu hàng
hóa.
- Ngân hàng m hay ngân hàng phát hành th tín dng (The issuing bank): là
ngân hàng phc v ngi nhp khu,  bên nc nhp khu, cung cp tín dng cho
nhà nhp khu và là ngân hàng thng đc hai bên nhp khu và xut khu tha

thun, la chn và đc quy đnh trong hp đng thng mi. Nu cha có s quy
đnh trc ngi nhp khu có quyn la chn.
- Ngân hàng thông báo th tín dng (The advising bank): là ngân hàng phc
v ngi xut khu, thông báo cho ngi xut khu bit th tín dng đã m. Ngân
hàng này thng  nc ngi xut khu và có th là ngân hàng chi nhánh hoc đi
lý ca ngân hàng phát hành th tín dng.
* Thanh toán bng Th tín dng có các u nhc đim:
14
u đim:
- i vi ngi xut khu:
+ Ngân hàng s thc hin thanh toán đúng nh qui đnh trong th tín dng bt
k vic ngi mua có mun tr tin hay không.
+ Chm tr trong vic chuyn chng t đc hn ch ti đa.
+ Khi chng t đc chuyn đn Ngân hàng phát hành, vic thanh toán đc
tin hành ngay hoc vào mt ngày xác đnh (nu là L/C tr chm).
+ Khách hàng có th đ ngh chit khu L/C đ có trc tin s dng cho vic
chun b thc hin hp đng
- i vi ngi nhp khu:
+ Ch khi hàng hóa thc s đc giao thì ngi nhp khu mi phi tr tin.
+ Ngi nhp khu có th yên tâm là ngi xut khu s phi làm tt c nhng
gì theo qui đnh trong L/C đ đm bo vic ngi xut khu s đc thanh toán tin
(nu không ngi xut khu s mt tin).
- i vi Ngân hàng:
+ c thu phí dch v (phí m L/C, phí chuyn tin, phí thanh toán h).
+ M rng quan h thng mi quc t.
Nhc đim:
Th tín dng là phng thc thanh toán vi ngân hàng là ngi bo lãnh. Tuy
nhiên ngân hàng ch làm vic trên giy t, không bit ti hàng hóa vì vy đôi khi
hàng hóa và giy t khác nhau. iu này có th gây phin phc cho c bên mua và
bán.

1.2.6 Thanh toán qua dch v ngân hàng đin t:
Ngân hàng đin t là nhng dch v ngân hàng da trên nn tng công ngh
thông tin hin đi. Dch v ngân hàng đin t cho phép khách hàng có th truy cp
t xa vào mt ngân hàng nhm nm bt thông tin có liên quan đn hot đng ngân
hàng, thc hin các giao dch vi ngân hàng thông qua phng tin thông tin hin
đi mà không cn đn quy giao dch trc tip vi ngân hàng.