B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN TH THANH HU
BÁO CÁO TÀI CHÍNH HP NHT TI
TNG CÔNG TY DU LCH SÀI GÒN - THC
TRNG VÀ GII PHÁP HOÀN THIN
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh - Nmă2013
B GIÁO DC VÀ ĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN TH THANH HU
BÁO CÁO TÀI CHÍNH HP NHT TI
TNG CÔNG TY DU LCH SÀI GÒN - THC
TRNG VÀ GII PHÁP HOÀN THIN
Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60340301
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC:
PGS.TS. VẪăVNăNH
TP. H Chí Minh - Nmă2013
LIăCAMăOANă
ắBáo cáo tài chính hp nht ti Tng Công ty Du lch Sài Gòn - thc trng và
gii pháp hoàn thin” lƠ công trình nghiên cu khoa hc đc lp ca tôi. ơy lƠ đ tài
lun vn thc s kinh t, chuyên ngành k toán. Lun vn này cha đc ai công b
di bt k hình thc nào.
Tác gi
Nguyn Th Thanh Hu
MCăLC
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC S , BNG BIU
PHN M U 1
Chng 1: C S LÝ LUN V LP VÀ TRÌNH BÀY BÁO CÁO TÀI CHÍNH HP
NHT 5
1.1.Mt s vn đ chung v báo cáo tài chính hp nht và mi quan h công ty m - công ty
con 5
1.1.1. Mt s vn đ chung v báo cáo tài chính hp nht 5
1.1.1.1.Khái nim 5
1.1.1.2.Mc đích ca báo cáo tài chính hp nht 5
1.1.1.3.H thng báo cáo tài chính hp nht 6
1.1.1.4.Trách nhim lp báo cáo tài chính hp nht 7
1.1.2. Mi quan h công ty m - công ty con 7
1.1.2.1.Xác đnh quyn kim soát ca công ty m đi vi công ty con 7
1.1.2.2.Xác đnh t l li ích ca công ty m đi vi công ty con 9
1.2.Trình t vƠ phng pháp lp báo cáo tài chính hp nht 9
1.2.1. Trình t hp nht 9
1.2.2. Phng pháp lp báo cáo tài chính hp nht 10
1.2.2.1.Bng cơn đi k toán hp nht và Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh hp nht
10
1.2.2.2.Báo cáo lu chuyn tin t hp nht 21
1.2.2.3.Bn thuyt minh báo cáo tài chính hp nht 21
1.3.Chun mc k toán quc t v lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht 22
1.3.1. Gii thiu v chun mc k toán quc t s 27 (IAS 27) 22
1.3.2. So sánh vi chun mc k toán Vit Nam s 25 (VAS 25) 23
KT LUN CHNG 1 27
Chng 2: THC TRNG LP VÀ TRÌNH BÀY BÁO CÁO TÀI CHÍNH HP NHT TI
TNG CÔNG TY DU LCH SÀI GÒN 28
2.1.Gii thiu chung v Tng Công ty Du lch Sài Gòn 28
2.1.1. Lnh vc hot đng kinh doanh 28
2.1.2. C cu t chc qun lý 28
2.1.3. T chc công tác k toán 31
2.2.Tình hình lp báo cáo tài chính hp nht ti đn v 32
2.2.1. Ni dung t chc công tác k toán hp nht ti đn v 32
2.2.1.1.S phân công trong b máy k toán 32
2.2.1.2.Quy trình lp báo cáo tài chính hp nht 33
2.2.2. Trình t vƠ phng pháp c th đ lp báo cáo tài chính hp nht 34
2.2.2.1.Bng cơn đi k toán hp nht và Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh hp nht
34
2.2.2.2.Báo cáo lu chuyn tin t hp nht 41
2.2.2.3.Bn thuyt minh báo cáo tài chính hp nht 53
2.3.Nhn xét 53
2.3.1. Thành tu và thun li 53
2.3.2. Hn ch vƠ khó khn 54
2.3.3. Nguyên nhân ca nhng hn ch 57
KT LUN CHNG 2 59
Chng 3: GII PHÁP HOÀN THIN VIC LP VÀ TRÌNH BÀY BÁO CÁO TÀI CHÍNH
HP NHT TI TNG CÔNG TY DU LCH SÀI GÒN 60
3.1.Nguyên tc hoàn thin 60
3.1.1. Nguyên tc đng b, thng nht 60
3.1.2. Nguyên tc tun t 60
3.2.Gii pháp hoàn thin 60
3.2.1. i vi ni dung t chc công tác k toán hp nht 61
3.2.2. i vi phng pháp đo lng giá tr 63
3.2.3. i vi ni dung trình bày trên báo cáo tài chính hp nht 66
3.2.4. i vi trình t vƠ phng pháp c th đ lp báo cáo tài chính hp nht 68
3.2.4.1.Bng cơn đi k toán hp nht và báo cáo kt qu hot đng kinh doanh hp nht
68
3.2.4.2.Báo cáo lu chuyn tin t hp nht 71
3.2.4.3.Bn thuyt minh báo cáo tài chính hp nht 79
3.2.5. i vi vn đ ng dng công ngh thông tin 81
3.3.Kin ngh 81
3.3.1. i vi đn v 81
3.3.2. i vi c quan nhƠ nc 82
KT LUN CHNG 3 84
PHN KT LUN 85
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANHăMCăCHăVITăTT
BCKT : Bng cơn đi k toán
BCKQHKD : Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh
BCLCTT : Báo cáo lu chuyn tin t
BCTC : Báo cáo tài chính
CTS : C đông thiu s
CL : Chênh lch
CP : C phn
DV : Dch v
HTK : Hàng tn kho
IAS : Chun mc k toán quc t
IASB : Hi đng chun mc k toán quc t
KT : K toán
LD : Liên doanh
LK : Liên kt
LN : Li nhun
LTTM : Li th thng mi
MS : Mã s
MTV : Mt thành viên
TCT : Tng Công ty
TK : Tài khon
TNDN : Thu nhp doanh nghip
TNHH : Trách nhim hu hn
TSC : Tài sn c đnh
VAS : Chun mc k toán Vit Nam
VCSH : Vn ch s hu
DANH MCăSă,ăBNGăBIU
Trang
S đ 2.1: S đ c cu t chc 29
S đ 2.2: Mô hình đu t vƠo các công ty con 30
S đ 2.3: S đ t chc b máy k toán ca Tng Công ty Du lch Sài Gòn 31
Bng 1.1: So sánh IAS 27 và VAS 25 23
Bng 2.1: Bng tng hp các ch tiêu hp nht 35
Bng 2.2: Bng tính lu chuyn tin t 52
Bng 3.1: Bng tng hp các bút toán điu chnh khi lp BCLCTT hp nht 73
Bng 3.2: Bng tng hp các ch tiêu hp nht trên BCLCTT 73
1
PHN MăU
1. Tính cp thit caăđ tài
Hin nay, các tp đoƠn kinh t, các tng công ty nhƠ nc hot đng theo mô
hình công ty m - công ty con thành lp ngày càng nhiu vƠ đóng góp không nh cho
s phát trin kinh t. Nhu cu v thông tin đ ra các quyt đnh kinh t lƠ đòi hi không
th thiu. Thc t cho thy báo cáo tài chính riêng ca công ty m và các công ty con
không th cung cp đy đ nhng thông tin hu ích cho các đi tng s dng báo cáo
tài chính. Do vy k toán cn tng hp và trình bày mt cách tng quát, toàn din tình
hình tài chính, kt qu kinh doanh, dòng tin ca tp đoƠn, tng công ty nh mt doanh
nghip đc lp, không tính đn ranh gii pháp lý ca các các pháp nhân riêng bit trong
báo cáo tài chính hp nht.
Vic lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht đư đc B Tài chính quy đnh
vƠ hng dn c th. Tuy nhiên có nhiu vn đ ny sinh trong thc tin liên quan đn
báo cáo tƠi chính hp nht, dn đn không có mt hng dn chi tit nƠo có th bao
quát ht mi trng hp. Và thc t công tác k toán hp nht ti Tng Công ty Du
lch Sài Gòn là mt minh chng cho nhn đnh này.
Tng Công ty Du lch Sài Gòn là doanh nghip nhƠ nc hch toán kinh t đc
lp vƠ đc chuyn đi sang hot đng theo mô hình công ty m - công ty con t gia
nm 2005 theo con theo Quyt đnh s 3665/Q-UBND ngày 25/07/2005 ca y ban
Nhân dân Thành ph H Chí Minh. Là mt tng công ty nhƠ nc thành lp và hot
đng theo mô hình có công ty con, hƠng nm Tng Công ty Du lch Sài Gòn phi lp
báo cáo tài chính hp nht. Cho đn nay, đn v đư lp đc 05 báo cáo tài chính hp
nht cho niên đ k toán kt thúc ngày 31/12/2007, 31/12/2008, 31/12/2009,
31/12/2010 và 31/12/2011. Trong khong thi gian đó, đn v nƠy đư tích ly đc
nhng kinh nghim gì, cng nh gp phi nhng khó khn gì trong quá trình lp và
trình bày báo cáo tài chính hp nht. ó lƠ lỦ do tác gi chn đ tƠi ắBáo cáo tƠi chính
2
hp nht ti Tng Công ty Du lch Sài Gòn - thc trng và gii pháp hoàn thin” lƠm
lun vn thc s.
2. Mcăđích nghiên cu
Tác gi tìm hiu h thng lý lun v báo cáo tài chính hp nht và thc t áp
dng ti Tng Công ty Du lch Sài Gòn. Trên c s đó, nhn din các khó khn ti đn
v và đ xut các gii pháp hoàn thin.
3. iătng và phm vi nghiên cu:
Lun vn tp trung nghiên cu các vn đ sau:
Th nht, các quy đnh k toán ca Vit Nam và ca Hi đng chun mc k
toán quc t (IASB) v lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht sau ngày mua.
Th hai, thc tin v trình t vƠ phng pháp lp báo cáo tài chính hp nht
nm ca Tng Công ty Du lch Sài Gòn. Các s liu phơn tích đc s dng là s liu
nm 2010.
4. Phngăphápă nghiênăcu
Phng pháp so sánh, đi chiu: đc s dng đ so sánh, đi chiu gia h
thng báo cáo tài chính hp nht hin ti ca Tng Công ty Du lch Sài Gòn vi ni
dung đc quy đnh trong chun mc k toán Vit Nam và thông t 161/2007/TT-BTC
đ nhn thc vn đ nghiên cu.
Phng pháp phng vn: đc s dng đ phng vn trc tip các nhân viên k
toán ti Tng Công ty Du lch Sài Gòn nhm nhn thc đc vn đ phc tp, khó
khn trong công tác lp báo cáo tài chính hp nht ti đn v.
Phng pháp phơn tích: đc s dng đ phơn tích vƠ đánh giá thc trng công
tác lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht ti Tng Công ty Du lch Sài Gòn nhm
xác đnh đc nhng mt tích cc, nhng hn ch còn tn ti và nguyên nhân ca
nhng hn ch đó.
Phng pháp tng hp: đc s dng đ tng hp các kt qu thu thp đc t
quá trình nghiên cu, tìm hiu và phân tích thc trng công tác lp và trình bày báo cáo
3
tài chính hp nht ti Tng Công ty Du lch Sài Gòn, t đó đa ra các đ xut phù hp
nhm hoàn thin hn v công tác lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht ti đn v.
5. ụănghaăcaăđ tài nghiên cu
Cho đn nay B Tài chính vn cha có hng dn c th nào v trình t lp Báo
cáo lu chuyn tin t hp nht. Do vy tác gi hy vng lun vn s tr thành ngun tài
liu tham kho cho Tng Công ty Du lch Sài Gòn nói riêng và các tp đoƠn kinh t nói
chung v ni dung này. Bên cnh đó, tác gi đ xut mt s gii pháp nhm hoàn thin
vic lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht ti Tng Công ty Du lch Sài Gòn
trong các nm tip theo.
6. Nhngăđóngăgópăca lunăvn
Báo cáo tài chính hp nht là mt lnh vc đang tip tc hoàn thin. S lng đ
tài nghiên cu v lnh vc này khá nhiu, trong đó không ít đ tài nghiêng v khía cnh
thc trng lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht ti các tp đoƠn, tng công ty nhà
nc hin nay. Nhiu tác gi đư đa ra nhng gii pháp hoàn thin vic kim soát
thông tin v các giao dch trong ni b tp đoƠn, cng nh đ cp đn nhng giao dch
thc t phát sinh mà chun mc hay thông t cha đ cp đn hoc đư đ cp nhng
cha rõ rƠng. c bit, nhiu lun vn đư đ xut các bút toán hp nht trong trng
hp các đn v trong ni b tp đoƠn cm gi c phiu ln nhau.
Vì vy, trong ni dung lun vn nƠy, tác gi mun tp trung gii quyt mt s
hn ch hin đang tn ti ti Tng Công ty Du lch SƠi Gòn, nh: công tác thu thp
thông tin hp nht; xác đnh li th thng mi; xác đnh quyn kim soát, t l li ích
ca Tng Công ty đi vi các công ty con và trình t lp Báo cáo lu chuyn tin t
hp nht. Qua đó tác gi đa ra s so sánh gia kt qu ca các gii pháp vi cách làm
thc t ti đn v nhm khng đnh đc tính hu ích và s cn thit ca các gii pháp
đư đa ra.
4
7. Kt cu ca lunăvn
Lun vn đc kt cu nh sau:
- Phn m đu
- Phn ni dung
Chng 1: C s lý lun v lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht
Chng 2: Thc trng lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht ti Tng Công
ty Du lch Sài Gòn
Chng 3: Gii pháp hoàn thin vic lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht
ti Tng Công ty Du lch Sài Gòn
- Phn kt lun
- Các ph lc
Ph lc 01: Các bng biu thu thp thông tin hp nht ti Tng Công ty Du lch
Sài Gòn.
Ph lc 02: Báo cáo tài chính hp nht ca Tng Công ty Du lch SƠi Gòn nm
2010.
Ph lc 03: Các bng biu cn b sung vào h thng bng biu thu thp thông
tin hp nht.
Ph lc 04: Minh ha bng s liu cho các gii pháp đ xut chng 3.
5
Chngă1:ăCăSăLụăLUNăVăLPăVĨăTRỊNHă
BĨYăBỄOăCỄOăTĨIăCHệNHăHPăNHT
1.1. Mtă să vnă đă chungă văbáoăcáoătƠiăchínhăhpănhtă và miăquanăhă
côngătyămă- công ty con
1.1.1. Mtăs vnăđăchungăvăbáoăcáoătƠiăchínhăhpă nht
1.1.1.1. Kháiănim
Báo cáo tài chính là mt phân h thuc h thng báo cáo k toán. Báo cáo tài
chính đc lp theo quy đnh nhm cung cp thông tin v tài sn, ngun vn, v tình
hình và kt qu hot đng kinh doanh, các lung tin và mt s thông tin khác liên
quan đn hot đng kinh doanh ca doanh nghip trong mt thi k nht đnh. Hay nói
cách khác, báo cáo tƠi chính lƠ phng tin trình bày thc trng tài chính và tình hình
kinh doanh ca doanh nghip cho các đi tng quan tâm (ch doanh nghip, nhƠ đu
t, ch n, các c quan chc nng nh thu, thng kê, tài chính ).
Báo cáo tài chính hp nht đc bao hàm bi thut ng ắBáo cáo tài chính”.
Báo cáo tài chính hp nht là báo cáo tài chính ca mt tp đoƠn, đc trình bƠy nh
báo cáo tài chính ca mt doanh nghip. Báo cáo nƠy đc lp trên c s hp nht báo
cáo ca công ty m và các công ty con.
1.1.1.2. McăđíchăcaăbáoăcáoătƠiăchínhăhpănht
Th nht là tng hp và trình bày mt cách tng quát, toàn din tình hình tài
sn, n phi tr, ngun vn ch s hu ti thi đim kt thúc nm tƠi chính, kt qu
hot đng kinh doanh và các dòng lu chuyn tin t trong nm tƠi chính ca tp đoƠn,
tng công ty nh mt doanh nghip đc lp không tính đn ranh gii pháp lý ca các
pháp nhân riêng bit là công ty m hay các công ty con trong tp đoƠn.
Th hai là cung cp thông tin kinh t, tài chính ch yu cho vic đánh giá thc
trng tình hình tài chính và kt qu kinh doanh vƠ các dòng lu chuyn tin t ca tp
đoƠn, tng công ty trong nm tƠi chính đư qua vƠ d đoán trong tng lai. Thông tin
6
ca BCTC hp nht lƠ cn c quan trng cho vic đ ra các quyt đnh v qun lỦ, điu
hành hot đng kinh doanh, hoc đu t vƠo tp đoƠn hoc tng công ty ca các ch s
hu, các nhƠ đu t, các ch n hin ti vƠ tng lai
1.1.1.3. HăthngăbáoăcáoătƠiăchínhăhpă nht
H thng BCTC hp nht gm BCTC hp nht nm vƠ BCTC hp nht gia
niên đ.
Báo cáo tài chính hp nhtănmăgm:
– BCKT hp nht;
– BCKQHKD hp nht;
– BCLCTT hp nht;
– Bn thuyt minh BCTC hp nht.
Báo cáo tài chính hp nht giaăniênăđ
BCTC hp nht gia niên đ gm BCTC hp nht gia niên đ dng đy đ và
BCTC hp nht gia niên đ dng tóm lc.
a) BCTC hp nht gia niên đ dng đy đ, gm:
– BCKT hp nht gia niên đ (dng đy đ);
– BCKQHKD hp nht gia niên đ (dng đy đ);
– BCLCTT hp nht gia niên đ (dng đy đ);
– Bn thuyt minh BCTC hp nht chn lc.
b) BCTC hp nht gia niên đ dng tóm lc, gm:
– BCKT hp nht gia niên đ (dng tóm lc);
– BCKQHKD hp nht gia niên đ (dng tóm lc);
– BCLCTT hp nht gia niên đ (dng tóm lc);
– Bn thuyt minh BCTC hp nht chn lc.
BCTC hp nht đc lp tuơn theo các quy đnh ca h thng chun mc k
toán Vit Nam ch yu là các chun mc sau đơy:
– Chun mc k toán s 07 - ắK toán khon đu t vƠo công ty liên kt”;
7
– Chun mc k toán s 08 - ắThông tin tài chính v nhng khon góp vn liên
doanh”;
– Chun mc k toán s 10 - ắnh hng ca vic thay đi t giá hi đoái”;
– Chun mc k toán s 11 - ắHp nht kinh doanh”;
– Chun mc k toán s 21 - ắTrình bày báo cáo tài chính”;
– Chun mc k toán s 24 - ắBáo cáo lu chuyn tin t”;
– Chun mc k toán s 25 - ắBáo cáo tài chính hp nht và k toán khon đu t
vào công ty con”.
1.1.1.4. Tráchă nhimălpăbáoăcáoătƠiăchínhăhpănht
Kt thúc k k toán, bên cnh BCTC riêng, công ty m ca tp đoƠn kinh t,
tng công ty nhƠ nc hot đng theo mô hình có công ty con và công ty m trong t
hp công ty m - công ty con (sau đơy gi chung là công ty m) có trách nhim lp
BCTC hp nht; tr khi công ty m đng thi là công ty con b mt công ty khác s
hu toàn b hoc gn nh toƠn b vƠ đc các CTS trong công ty chp thun thì
công ty m này không phi lp và trình bày BCTC hp nht.
1.1.2. Miăquanăh côngătyămă- công ty con
Mt công ty đc coi là công ty m ca mt công ty khác nu có quyn kim
soát thông qua vic chi phi các chính sách tài chính và hot đng nhm thu đc li
ích kinh t t các hot đng ca công ty này.
1.1.2.1. Xácă đnhăquynăkimăsoátăcaăcôngătyămăđiăvi công
ty con
- Quyn kim soát ca công ty m đi vi công ty con đc xác đnh khi công ty
m nm gi trên 50% quyn biu quyt trc tip hoc gián tip công ty con.
+ Trng hp công ty m đu t trc tip vào công ty con:
T l quyn biu quyt ca công ty
m ti công ty con đu t trc tip
=
T l vn góp ca công ty m
ti công ty con đu t trc tip
+ Trng hp công ty m đu t gián tip vào công ty con:
8
Công ty m có th có quyn kim soát mt công ty con thông qua mt công ty
con khác trong tp đoƠn. Khi đó, t l quyn biu quyt ca công ty m ti công ty con
đu t gián tip đc xác đnh đúng bng t l quyn biu quyt ca công ty con đu t
trc tip ti công ty con đu t gián tip, tc là:
T l quyn biu quyt ca
công ty m ti công ty con
đu t gián tip
=
T l vn góp ca công ty con
đu t trc tip ti công ty con
đu t gián tip
+ Trng hp công ty m va đu t trc tip va đu t gián tip vào mt công
ty con thông qua mt công ty con khác:
Công ty m có th có quyn kim soát công ty con thông qua hot đng va đu
t trc tip và va đu t gián tip vào mt công ty con thông qua mt công ty con
khác.
T l quyn biu quyt
ca công ty m ti công ty
con đc đu t kt hp
=
T l vn góp ca công
ty m ti công ty con
đc đu t kt hp
+
T l vn góp ca công
ty con đu t trc tip
ti công ty con đc
đu t kt hp
- Trng hp đc bit: Quyn kim soát còn đc thc hin ngay c khi công ty
m nm gi ít hn 50% quyn biu quyt ti công ty con trong các trng hp sau đơy:
+ Công ty m có quyn trc tip hoc gián tip b nhim hoc bãi min đa s các
thành viên Hi đng qun tr, Giám đc hoc Tng giám đc ca công ty con;
+ Công ty m có quyn b đa s phiu ti các cuc hp ca Hi đng qun tr
hoc cp qun lỦ tng đng;
+ Công ty m có quyn quyt đnh vic sa đi, b sung điu l ca công ty con;
+ Các nhƠ đu t khác tho thun dành cho công ty m hn 50% quyn biu
quyt;
+ Công ty m có quyn chi phi các chính sách tài chính và hot đng theo quy
ch tho thun.
9
1.1.2.2. Xácăđnhătălăliăíchăcaăcôngătyămăđiăviăcôngătyăcon
- Khi công ty m đu t trc tip vào công ty con, t l li ích ca công ty m
công ty con đc xác đnh nh sau:
T l li ích ca công ty m ti
công ty con đu t trc tip
=
T l vn góp ca công ty m ti
công ty con đu t trc tip
- Khi công ty m đu t gián tip vào công ty con thông qua mt công ty con
khác, t l li ích ca công ty m công ty con đu t gián tip đc xác đnh nh sau:
T l li ích ca công
ty m ti công ty con
đu t gián tip
=
T l li ích ca công
ty m ti công ty con
đu t trc tip
x
T l li ích ca công ty con
đu t trc tip ti công ty
con đu t gián tip
1.2. TrìnhătăvƠăphngă phápă lpăbáoăcáoătƠiăchínhăhpă nht
1.2.1. Trìnhătăhpănht
Các bc c bn khi áp dng phng pháp hp nht:
Bc 1: Hp cng các ch tiêu trong BCKT và BCKQHKD ca công ty m
và các công ty con trong tp đoƠn.
Bc 2: Loi tr toàn b giá tr ghi s khon đu t ca công ty m trong tng
công ty con và phn vn ca công ty m trong vn ch s hu ca công ty con và ghi
nhn LTTM (nu có).
Bc 3: Phân b LTTM (nu có).
Bc 4: Tách li ích ca CTS.
Bc 5: Loi tr toàn b các giao dch ni b trong tp đoƠn, c th nh sau:
– Doanh thu, giá vn ca hàng hoá, dch v cung cp gia các đn v trong ni b
tp đoƠn, kinh phí qun lý np tng công ty, kinh phí ca công ty thành viên, lãi
đi vay vƠ thu nhp t cho vay gia các đn v trong ni b tp đoƠn, c tc đư
phơn chia vƠ đư ghi nhn phi đc loi tr toàn b.
10
– Các khon lưi cha thc hin phát sinh t các giao dch trong ni b tp đoƠn
đang nm trong giá tr tài sn (nh HTK, TSC, ) phi đc loi tr hoàn
toàn.
– Các khon l cha thc hin phát sinh t các giao dch ni b đang phn ánh
trong giá tr tài sn nh HTK hoc TSC phi đc loi b tr khi chi phí to
nên khon l đó không th thu hi đc.
– S d các khon mc phi thu, phi tr trên BCKT gia các đn v trong cùng
tp đoƠn phi đc loi tr hoàn toàn.
Bc 6: Lp các Bng tng hp các bút toán điu chnh và Bng tng hp các
ch tiêu hp nht.
Bc 7: Lp BCTC hp nht cn c vào Bng tng hp các ch tiêu hp nht
sau khi đư đc điu chnh và loi tr.
1.2.2. Phngăphápă lpăbáoăcáoătƠiăchínhăhpă nht
1.2.2.1. Bngăcơnăđiăkătoánăhpănht vƠăBáoăcáoăktăquăhotă
đngăkinhădoanhă hpănht
Bc 1: Hp cng các ch tiêu trong BCKT vƠ BCKQHKD ca công ty m
và các công ty con trong tp đoƠn.
Bc 2: Loi tr toàn b giá tr ghi s khon đu t ca công ty m trong tng
công ty con và phn vn ca công ty m trong vn ch s hu ca công ty con và ghi
nhn LTTM (nu có).
Trong BCTC hp nht, giá tr ghi s ca khon đu t ca công ty m trong
tng công ty con và phn s hu ca công ty m trong vn ch s hu ca công ty con
ti ngày mua phi đc loi tr hoàn toàn. LTTM và chênh lch gia giá tr hp lý và
giá tr ghi s ca các khon mc tài sn và n phi tr nu có phát sinh trong quá trình
hp nht đc ghi nhn phù hp vi quy đnh vƠ hng dn ca Chun mc k toán s
11 - ắHp nht kinh doanh”.
11
Lãi hoc l phát sinh sau ngày mua không nh hng đn các ch tiêu phi loi
tr khi thc hin vic loi tr khon đu t ca công ty m trong tng công ty con và
phn s hu ca công ty m trong vn ch s hu ca công ty con ti ngày mua.
Bút toán điu chnh:
N Vn đu t ca ch s hu
N Thng d vn c phn
N Vn khác ca ch s hu
N Chênh lch đánh giá li tài sn
N Chênh lch t giá hi đoái
N Qu đu t phát trin
N Qu d phòng tài chính
N Các qu khác thuc vn ch s hu
N Li nhun sau thu cha phân phi
N Li th thng mi (Nu có)
….
Có u t vào công ty con
Bc 3: Phân b LTTM (nu có).
LTTM phát sinh ti ngƠy mua đc phân b dn vào kt qu hot đng kinh
doanh hp nht theo phng pháp đng thng trong thi gian không quá 10 nm.
Do BCTC hp nht đc lp trên c s BCTC riêng ca công ty m và các công
ty con nên khi phân b LTTM k toán phi điu chnh c s đư phơn b lu k t ngày
mua đn ngƠy đu k báo cáo. Khi đư phơn b ht LTTM, k toán vn phi lp bút toán
điu chnh đ phn ánh nh hng ca s đư phơn b đn li nhun sau thu cha phơn
phi và LTTM cho đn khi thanh lý công ty con.
Bút toán điu chnh:
Trng hp phân b LTTM trong k đu tiên, k toán xác đnh LTTM phi
phân b trong k và ghi:
12
N Chi phí qun lý doanh nghip (LTTM phân b trong k)
Có Li th thng mi (LTTM phát sinh trong k)
Trng hp phân b LTTM t k th hai tr đi, k toán phi phn ánh s phân
b trong k này và s lu k đư phơn b t ngƠy mua đn ngƠy đu k báo cáo và ghi
nhn nh sau:
N Li nhun sau thu cha phân phi (LTTM đã phân b lu k đn đu k)
N Chi phí qun lý doanh nghip (LTTM phân b trong k)
Có Li th thng mi (LTTM đã phân b lu k đn cui k)
Sau khi đư phơn b ht LTTM, bút toán điu chnh s nh sau:
N Li nhun sau thu cha phân phi (LTTM)
Có Li th thng mi (LTTM)
Bc 4: Tách li ích ca CTS.
Trong BCKT hp nht, li ích ca CTS trong giá tr tài sn thun ca các
công ty con đc xác đnh và trình bày thành mt dòng riêng bit mc C thuc phn
Ngun vn ắC - Li ích ca c đông thiu s” (Mã s 439).
Giá tr li ích ca CTS trong giá tr tài sn thun ca các công ty con hp nht,
gm:
– Giá tr các li ích ca CTS ti ngƠy mua đc xác đnh phù hp vi Chun
mc k toán s 11 - ắHp nht kinh doanh”;
– Li ích ca CTS trong s bin đng ca tng vn ch s hu k t ngày mua
đn đu nm báo cáo; vƠ
– Li ích ca CTS trong s bin đng ca tng vn ch s hu phát sinh trong
nm báo cáo.
Bút toán điu chnh:
a) Tách li ích ca CTS ti ngƠy đu k báo cáo: Cn c vào li ích ca CTS
đư đc xác đnh ti ngƠy đu k báo cáo k toán ghi:
13
N Vn đu t ca ch s hu
N Thng d vn c phn
N Qu d phòng tài chính
N Qu đu t phát trin
N Li nhun sau thu cha phân phi
N Các qu khác thuc vn ch s hu
N Chênh lch đánh giá li tài sn
N Chênh lch t giá hi đoái
….
Có Li ích ca c đông thiu s
b) Ghi nhn li ích ca CTS t kt qu hot đng kinh doanh trong k:
Trng hp kt qu hot đng kinh doanh trong nm có lưi, k toán xác đnh li
ích ca CTS trong thu nhp sau thu ca các công ty con phát sinh trong k, ghi:
N Li nhun sau thu ca c đông thiu s
Có Li ích ca c đông thiu s
Trng hp kt qu hot đng kinh doanh trong nm l, k toán xác đnh s l
các CTS phi gánh chu trong tng s l ca các công ty con phát sinh trong k, ghi:
N Li ích ca c đông thiu s
Có Li nhun sau thu ca c đông thiu s
Trng hp trong k đn v trích lp các qu đu t phát trin và qu d phòng
tài chính t li nhun sau thu cha phơn phi, k toán ghi:
N Qu đu t phát trin
N Qu d phòng tài chính
Có Li nhun sau thu cha phân phi
Trng hp trong nm đn v phân phi li nhun và tr c tc cho các CTS,
k toán cn c vào s phân chia cho các CTS ghi:
14
N Li ích ca c đông thiu s
Có Li nhun sau thu cha phân phi
Bc 5: Loi tr toàn b các giao dch ni b trong tp đoƠn.
Giao dch bán hàng trong ni b tpăđoƠn
Trong BCTC hp nht, doanh thu và giá vn ca hàng tiêu th trong ni b tp
đoƠn phi đc loi tr toàn b. Các khon lãi, l cha thc hin t các giao dch bán
hƠng đang phn ánh trong giá tr ca HTK cng phi đc loi tr hoàn toàn.
– Lãi hoc l cha thc hin trong giá tr HTK cui k đc xác đnh nh sau:
Lãi hoc l cha
thc hin trong
HTK cui k
=
Giá tr HTK cui
k tính theo giá
bán ni b
-
Giá tr ca HTK cui
k tính theo giá vn
ca bên bán hàng
– Lãi hoc l cha thc hin trong giá tr HTK cui k phi đc loi tr khi giá
tr HTK cui k, đng thi lãi hoc l cha thc hin trong giá tr HTK đu k cng
phi đc loi tr khi giá vn hàng bán trong k.
– Nu đn cui k k toán bên mua hàng vn cha tr ht tin thì khon mc phi
thu ca khách hàng và khon mc phi tr cho ngi bán trên BCKT hp nht cng
phi loi tr s tin còn n gia các đn v trong tp đoƠn.
– Giá tr ghi s ca HTK trong BCTC hp nht đư loi tr lãi hoc l cha thc
hin phát sinh t giao dch ni b, tuy nhiên c s tính thu ca HTK đc xác đnh
trên c s hoá đn mua hƠng đư có lưi hoc l t các giao dch bán hàng ni b.
Vic loi tr lưi cha thc hin trong giá tr HTK cui k phát sinh t giao dch
bán hàng gia các đn v trong ni b tp đoƠn s làm cho giá tr ghi s ca HTK cui
k trong BCTC hp nht nh hn c s tính thu ca nó. Trng hp này s phát sinh
mt khon chênh lch tm thi đc khu tr theo quy đnh ca Chun mc k toán s
17 - ắThu thu nhp doanh nghip”. Khon chênh lch tm thi đc khu tr này s
làm phát sinh tài sn thu thu nhp hoãn li, đng thi làm gim chi phí thu TNDN
hoãn li trong k ca c tp đoƠn. Do đó, k toán phi phn ánh tài sn thu thu nhp
15
hoãn li trong BCKT hp nht và phi ghi gim chi phí thu TNDN hoãn li trong
BCKQHKD hp nht.
Vic loi tr khon l trong giá tr HTK cui k phát sinh t giao dch ni b
ch đc thc hin khi chc chn rng giá vn xét trên phng din tp đoƠn đi vi lô
hàng này vn nh hn giá tr thun có th thc hin đc ca chúng. Trong trng hp
đó, vic loi tr khon l trong giá tr HTK cui k phát sinh t giao dch bán hàng
gia các đn v trong ni b tp đoƠn s làm cho giá tr ghi s ca HTK trong BCTC
hp nht ln hn c s tính thu ca nó. Trng hp này s to ra chênh lch tm thi
phi chu thu và làm phát sinh thu thu nhp hoãn li phi tr, đng thi lƠm tng chi
phí thu TNDN hoãn li ca c tp đoƠn. Do đó, k toán phi phn ánh thu thu nhp
hoãn li phi tr trong BCKT hp nht và phi ghi tng chi phí thu TNDN hoãn li
trong BCKQHKD hp nht.
– Vic loi tr lãi hoc l cha thc hin trong giao dch công ty m bán hàng cho
công ty con không nh hng đn vic phân chia li ích cho các CTS ca công ty
con vì toàn b lãi hoc l cha thc hin thuc v công ty m.
Trng hp công ty con là bên bán thì vic loi tr lãi hoc l cha thc hin s
nh hng đn kt qu kinh doanh ca công ty con vƠ theo đó nh hng đn vic xác
đnh li ích ca CTS phát sinh trong k.
Giao dch bán tài sn c đnh trong ni b tpăđoƠn
– Các khon thu nhp khác, chi phí khác, lãi hoc l cha thc hin phát sinh t
các giao dch bán TSC trong ni b tp đoƠn phi đc loi tr hoàn toàn.
– Trong BCTC hp nht ca tp đoƠn, giá tr ghi s ca TSC (nguyên giá, hao
mòn ly k) phi đc điu chnh li nh th không phát sinh giao dch bán TSC
trong ni b tp đoƠn.
– Trng hp TSC đc bán có lãi thì chi phí khu hao đang đc ghi nhn
trong BCTC riêng ca bên mua TSC s cao hn chi phí khu hao xét trên phng
16
din tp đoƠn, do đó trong BCTC hp nht k toán phi điu chnh gim chi phí khu
hao và hao mòn lu k do nh hng ca giao dch bán TSC trong ni b tp đoƠn.
– Khi loi tr lưi cha thc hin trong giao dch bán TSC trong ni b tp đoƠn
thì giá tr ghi s ca TSC trong BCTC hp nht s nh hn c s tính thu ca nó
nên k toán phi phn ánh tài sn thu thu nhp hoãn li tng ng vi s lưi cha thc
hin b loi tr khi giá tr TSC. Trong BCKQHKD, khon mc chi phí thu
TNDN hoãn li cng phi đc ghi gim s tin tng ng. Tài sn thu thu nhp hoãn
li phát sinh t giao dch bán TSC gia các đn v trong ni b tp đoƠn s đc
hoàn nhp dn hàng k khi k toán điu chnh gim chi phí khu hao ca tp đoƠn.
Trng hp giao dch bán TSC gia các đn v thuc tp đoƠn lƠm phát sinh
mt khon l thì giá tr ghi s ca TSC xét trên phng din tp đoƠn s ln hn c
s tính thu ca nó nên BCTC hp nht phi phn ánh đc phn thu thu nhp hoãn
li phi tr tng ng vi s l cha thc hin nm trong giá tr TSC. Trong
BCKQHKD, chi phí thu TNDN hoãn li phi phn ánh tng s tin tng ng. Thu
thu nhp hoãn li phát sinh t giao dch bán TSC gia các đn v trong ni b tp
đoƠn s đc hoàn nhp dn hàng k khi k toán điu chnh tng chi phí khu hao ca
tp đoƠn.
– Trng hp phát sinh lãi hoc l cha thc hin t giao dch bán TSC gia
các đn v trong ni b tp đoƠn thì khi xác đnh li ích ca CTS, k toán phi xác
đnh phn lãi hoc l cha thc hin cn phân b cho các CTS vƠ điu chnh li ích
ca CTS.
Nu công ty con là bên bán thì vic loi tr lãi hoc l cha thc hin s nh
hng đn kt qu kinh doanh ca công ty con vƠ theo đó nh hng đn vic xác đnh
li ích ca CTS phát sinh trong k.
Nu công ty con là bên mua thì vic loi tr lãi hoc l cha thc hin s nh
hng đn chi phí khu hao TSC ca công ty con vƠ theo đó nh hng đn vic xác
đnh li ích ca CTS phát sinh trong k.
17
C tcăđc chia t li nhun sau ngày mua
– Toàn b c tc đc chia t li nhun sau ngày mua t các công ty con trong
tp đoƠn phi đc loi tr hoàn toàn trong BCTC hp nht.
– Nu công ty m cha nhn đc s c tc hoc li nhun đc chia này do
công ty con cha chuyn tin thì khi lp BCTC hp nht phi loi tr s phi thu, phi
tr v s c tc li nhun đc chia đang phn ánh trong khon mc phi thu khác
trong BCTC riêng ca công ty m và khon mc phi tr khác trong BCTC riêng ca
công ty con chia li nhun.
Bút toán điu chnh:
Khi công ty con tr c tc sau ngày mua, k toán phi loi tr c tc, li nhun
đc chia t các công ty con phát sinh trong k:
N Doanh thu hot đng tài chính (C tc công ty m đc chia)
N Li ích ca c đông thiu s (C tc các CTS đc chia)
Có Li nhun sau thu cha phân phi
Loi tr công n phi thu, phi tr do cha thanh toán ht s c tc đc nhn:
N Các khon phi tr, phi np ngn hn khác
Có Các khon phi thu khác
Các khon vay trong ni b
Các khon vay trong ni b tp đoƠn cha tr phi đc loi tr hoàn toàn khi
lp BCTC hp nht. Theo đó, các khon thu nhp t cho vay vƠ chi phí đi vay cng
phi loi tr toàn b trong BCTC hp nht.
– Nu các đn v trong mt tp đoƠn có quan h vay mn ln nhau thì s d tin
vay trong ni b tp đoƠn đang phn ánh trong các khon mc ắVay vƠ n ngn hn”,
ắVay vƠ n dài hn”, ắu t ngn hn”, ắu t dƠi hn khác” phi đc loi tr toàn
b.
– Trng hp vay ni b đ đu t xơy dng hoc sn xut sn phm, nu các
khon chi phí đi vay đ điu kin đc vn hoá vào giá tr tài sn đu t xơy dng d