GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÁC NGHIỆP TẠI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
oOo



NGUYN TH THANH NGA


GII PHÁP HN CH RI RO TÁC
NGHIP TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI
CHÍNH II – NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201



LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRM TH XUÂN HNG



TP. H Chí Minh - Nm 2013

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan đ tài: “Gii pháp hn ch ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê
Tài chính II- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam” là công
trình nghiên cu ca riêng tôi vi s hng dn nhit tình ca ngi hng dn khoa
hc là PGS.TS Trm Th Xuân Hng. Các s liu s dng trong lun vn là trung
thc, do chính tác gi thu thp và phân tích. Các ni dung trích dn đu nêu rõ ngun
gc.
TÁC GI LUN VN



Nguyn Th Thanh Nga














MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN

MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU , HÌNH V
PHN M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Ý ngha thc tin 3
6. Lch s vn đ nghiên cu 3
7. Cu trúc lun vn 3
CHNG 1. TNG QUAN V HN CH RI RO TÁC NGHIP TI CÔNG
TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH 5
1.1TNG QUAN V CHO THUÊ TÀI CHÍNH 5
1.1.1 Lch s hình thành và phát trin 5
1.1.2 Khái nim cho thuê tài chính 6
1.1.3 c đim ca cho thuê tài chính 6
1.1.4 Phân bit gia cho thuê tài chính vi các hình thc cp tín dng khác 7
1.1.5 Các phng thc cho thuê tài chính ph bin 9
1.1.6 Nhng li ích ca cho thuê tài chính 11
1.1.7 Hn ch ca cho thuê tài chính 13
1.2 RI RO TRONG HOT NG KINH DOANH CA CÁC CÔNG TY CHO
THUÊ TÀI CHÍNH 13
1.2.1 Khái nim ri ro 13


1.2.2 Các loi ri ro trong hot đng kinh doanh ca công ty cho thuê tài chính 13
1.2.3 Ri ro tác nghip ti Công ty cho thuê tài chính 15
1.3 CÁC CHUN MC BASEL V QUN TR RI RO TÁC NGHIP TI CÁC
T CHC TÍN DNG 18

1.3.1 Lch s vn tt ca hip c Basel II 18
1.3.2 Các vn đ chính trong qun tr ri ro tác nghip theo y ban Basel 19
1.4 HN CH RI RO TÁC NGHIP TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH 21
1.4.1 Khái nim v hn ch ri ro tác nghip 21
1.4.2 Quy trình qun lý ri ro tác nghip 21
1.4.3 Các yu t nh hng đn công tác hn ch ri ro tác nghip 23
1.4.4 S cn thit phi hn ch ri ro tác nghip 24
1.5 KINH NGHIM HN CH RI RO TÁC NGHIP CA CÁC NC TRÊN
TH GII VÀ BÀI HC KINH NGHIM I VI VIT NAM 25
1.5.1 Kinh nghim hn ch ri ro tác nghip ca các t chc tín dng trên th gii
25
1.5.2 Bài hc kinh nghim đi vi các t chc tín dng Vit Nam 26
Kt lun Chng 1 28
CHNG 2. THC TRNG HN CH RI RO TÁC NGHIP TI CÔNG TY
CHO THUÊ TÀI CHÍNH II- NHO&PTNT VIT NAM 30
2.1 GII THIU V CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH II-NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM 30
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 30
2.1.2 Lnh vc hot đng 33
2.1.3 Tình hình hot đng kinh doanh t 2009 đn 2012 33
2.2. THC TRNG RI RO TÁC NGHIP TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI
CHÍNH II 37
2.2.1Thc trng ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê Tài chính II 37


2.2.2 Thc trng công tác hn ch ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê Tài chính
II 50
2.2.3 ánh giá thc trng công tác hn ch ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê
Tài chính II 54
Kt lun Chng 2 56

CHNG 3. GII PHÁP HN CH RI RO TÁC NGHIP TI CÔNG TY
CHO THUÊ TÀI CHÍNH II-NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN
NÔNG THÔN VIT NAM 57
3.1 NH HNG HN CH RI RO TÁC NGHIP TI CÔNG TY CHO THUÊ
TÀI CHÍNH II 57
3.1.1 nh hng chung v hot đng ca Công ty Cho thuê Tài chính II đn nm
2015 57
3.1.2 nh hng hn ch ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê Tài chính II 57
3.2 CÁC GII PHÁP HN CH RI RO TÁC NGHIP TI CÔNG TY CHO THUÊ
TÀI CHÍNH II 58
3.2.1 Nhóm gii pháp thuc v nhân t con ngi 58
3.2.2 Nhóm gii pháp thuc v quy trình nghip v và h thng h tr 61
3.3.3 Nhóm các gii pháp khác 63
3.3 MT S KIN NGH 64
3.3.1 Kin ngh đi vi chính ph và các c quan ban ngành 64
3.3.2 Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 65
3.3.3 Kin ngh đi vi Ngân Hàng Nông Nghip Và Phát Trin Nông Thôn Vit
Nam 66
Kt lun Chng 3 67
KT LUN 68
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC 01. HIP C BASEL II


PH LC 02. HOT NG NGHIP V CH YU TI CÔNG TY CHO
THUÊ TÀI CHÍNH II
PH LC 03. BNG CÂU HI PHNG VN Ý KIN CHUYÊN GIA
PH LC 04. BNG CÂU HI KHO SÁT
PH LC 05. KT QU PHÂN TÍCH D LIU VI SPSS

DANH MC CH VIT TT
ALCII : Công ty Cho thuê Tài chính II- Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
AMA : Advanced Measurement Approach- h thng đo lng ri
ro hin đi
CTTC : Cho thuê tài chính
EFA : Exploraiton Factor Analysis- Phân tích nhân t khám phá

IBM : International Business Machines- Tp đoàn công ngh
máy tính đa quc gia
ING GROUP : Internatinal Netherlands Group- Tp đoàn v ngân hàng
và tài chính đa quc gia
KMO : Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy- Ch
s dùng đ xem xét s thích hp ca nhân t
NHNo&PTNT : Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
NHNo : Ngân hàng Nông nghip
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
RRTN : Ri ro tác nghip
Sig. : Observed Significance level- Mc ý ngha quan sát
SPSS : Statistical Package for Social Sciences- Phn mn x lý
thng kê dùng trong các ngành khoa hc xã hi.








DANH MC CÁC BNG

Trang
Bng 1.1: S khác nhau gia CTTC và cho vay trung và dài hn 8
Bng 1.2: S khác nhau gia CTTC và cho thuê vn hành 9
Bng 2.1: Tng hp s liu ngun vn huy đng t 2009-2012 34
Bng 2.2: Kt qu phân tích đ tin cy bng h s Cronbach alpha 43
Bng 2.3: Kt qu phân tích nhân t khám phá-EFA đi vi các bin đc lp 45

Bng 2.4: Kt qu phân tích nhân t khám phá-EFA đi vi bin ph thuc 46
Bng 2.5: Kt qu phân tích hi qui 47
Bng 2.6: Kt qu đo lng mc đ nh hng ca các nhân t 48

DANH MC CÁC BIU 

Trang
Biu đ 2.1: C cu d n cho thuê t 2009-2012 35
Biu đ 2.2: T l n xu trên tng d n t 2009-2012 35
Biu đ 2.3: Li nhun trc thu t 2009-2012 36

DANH MC CÁC HÌNH V

Trang
Hình 1.1: Quy trình qun lý ri ro tác nghip 21
Hình 1.2: Mô hình qun lý ri ro tác nghip theo tài liu t vn Deuchtbank 27

1


LI M U
1. Lý do chn đ tài
Trong điu kin hi nhp kinh t quc t hin nay, các t chc tín dng nói
chung và các NHTM nói riêng có c hi tip cn gn hn vi trình đ và chun
mc quc t. Tuy nhiên, xu hng t do hóa và toàn cu hóa kinh t khin hot
đng kinh doanh ca các t chc tín dng ti Vit Nam ngày càng tr nên phc tp
và gp phi nhiu ri ro trong đó có ri ro tác nghip. Ri ro tác nghip là ri ro liên
quan đn nhiu yu t nh: con ngi, h thng, quy trình, pháp lý và c các yu t
bên ngoài. ây là nhng yu t thng xuyên bin đi và khó lng đón đc nên
loi ri ro này xut hin trong hu ht các t chc tín dng. Chiu theo Basel II, ri
ro tác nghip là mt trong ba ri ro ln mà các t chc tín dng phi chú ý. Tuy

nhiên, trên thc t nhiu t chc tín dng trong nc mi ch chú ý đn ri ro tín
dng, sau đó là ri ro th trng trong khi cha my quan tâm đn ri ro tác nghip.
Nhng nm gn đây, các NHTM Vit Nam và các t chc tín dng đã phi
gánh chu nhng tn tht không nh do ri ro tác nghip gây ra. Mt s nghiên cu
ti các nc phát trin ghi nhn, ri ro tác nghip có th gây ra tn hi khong 10%
li nhun t hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Vic đ xy ra ri ro tác nghip
không ch gây tn tht cho các t chc tín dng v vt cht và ngun nhân lc mà
còn có th khin cho uy tín ca các t chc này b nh hng.
Cng nh mt s t chc tín dng khác, Công ty Cho thuê tài chính II- Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam cng đang đi mt vi ri ro
tác nghip và nhng tn tht do ri ro này gây ra. Trên phng tin thông tin đi
chúng thi gian gn đây, có th thy rng nhng sai phm ca Công ty Cho thuê Tài
chính II xut phát ch yu t hot đng tác nghip. Ri ro tác nghip đã làm nh
hng nghiêm trng đn hot đng kinh doanh cng nh uy tín ca Công ty Cho
thuê Tài chính II.Chính vì th, vai trò ca vic qun lý và hn ch ri ro tác nghip
ngày càng có ý ngha quan trng và cn thit. ây cng chính là lý do ngi nghiên
cu xác đnh đ tài nghiên cu: “ Gii pháp hn ch ri ro tác nghip ti Công ty
Cho thuê Tài chính II- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Nam”
2


2. Mc tiêu nghiên cu
- Phân tích nhng ni dung c bn ca ri ro tác nghip và nh hng ca ri ro
tác nghip ti hot đng kinh doanh ca công ty cho thuê tài chính.
- Xác đnh các nhân t tác đng đn ri ro tác nghip nói chung và ri ro tác
nghip ti Công ty Cho thuê Tài chính II nói riêng
- ánh giá thc trng công tác hn ch ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê Tài
chính II, tìm ra nhng tn ti và nguyên nhân ca nhng tn ti đó.
-  xut mt s gii pháp hn ch ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê Tài

chính II, góp phn giúp Công ty hot đng kinh doanh an toàn và hiu qu, gim
thiu ti đa các chi phí và tn tht do ri ro tác nghip gây ra.
3. i tng, phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Hn ch ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê Tài chính
II- Ngân hàng Nông nghip Và Phát trin Nông thôn Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu: ti Công ty Cho thuê Tài chính II t nm 2009 đn 2012
4. Phng pháp nghiên cu
Vi mc tiêu, đi tng và phm vi nghiên cu trên, đ tài đc thc hin
thông qua hai phng pháp nghiên cu sau:
- Phng pháp nghiên cu đnh tính:
• S dng phng pháp nghiên cu thng kê, so sánh, phân tích …đi t c
s lý thuyt đn thc tin nhm gii quyt và làm sáng t mc đích đt ra
trong lun vn.
• Nghiên cu tình hung, đi chiu nhm đánh giá thc trng công tác hn
ch ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê Tài Chính II
- Phng pháp nghiên cu đnh lng: đc s dng bng cách kho sát ý kin
ca lãnh đo và nhân viên công ty Cho thuê Tài Chính II thông qua bng câu hi
nhm xác đnh các nhân t tác đng đn ri ro tác nghip ti Công ty Cho thuê
Tài chính II
• Phng pháp chn mu: Ly mu thun tin
• Kích thc mu: 150
3


• i tng chn làm mu: Lãnh đo và cán b nhân viên Công ty Cho
thuê Tài chính II
• Phng pháp thu thp d liu: kho sát bng bng câu hi
• Phng pháp phân tích d liu: D liu đc phân tích trên phn mm
SPSS 16.0
5. Ý ngha khoa hc và thc tin

V phng din khoa hc: Kt qu ca nghiên cu cng c và b sung c s
lý lun v ri ro tác nghip, các nhân t tác đng đn ri ro tác nghip cng nh các
gii pháp nhm hn ch ri ro tác nghip.
V phng din thc tin: qua nghiên cu đ tài có th là c s khoa hc cho
Công ty Cho thuê tài chính II xây dng k hoch qun lý ri ro tác nghip. Góp
phn giúp Công ty khc phc nhng tn ti, hn ch trong công tác hn ch ri ro
tác nghip hin nay và gim thiu đn mc thp nht nhng thit hi do ri ro tác
nghip gây ra.
6. Lch s vn đ nghiên cu
Trên th gii cng nh  Vit Nam, đã có rt nhiu nghiên cu v ri ro tác
nghip, v qun tr ri ro tác nghip và các gii pháp nhm hn ch ri ro tác
nghip. Tuy nhiên hu ht các nghiên cu ch tp trung vào ri ro tác nghip trong
lnh vc ngân hàng, riêng đi vi lnh vc cho thuê tài chính vn đ này còn khá
mi m.

7. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu và phn kt lun, ni dung chính ca lun vn đc trin
khai thành 3 chng:
CHNG 1 – TNG QUAN V HN CH RI RO TÁC NGHIP
TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH
CHNG 2 – THC TRNG HN CH RI RO TÁC NGHIP TI
CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH II- NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP
VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM
4


CHNG 3 − GII PHÁP HN CH RI RO TÁC NGHIP TI CÔNG
TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH II- NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ
PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM

5


CHNG 1. TNG QUAN V HNCH RI RO TÁC NGHIP TI
CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH

1.1 TNG QUAN V CHO THUÊ TÀI CHÍNH
1.1.1 Lch s hình thành và phát trin
Cho thuê tài chính là mt hình thc tài tr vn trung và dài hn đã đc sáng
to t rt sm trong lch s vn minh nhân loi. Theo th t c, các giao dch thuê
tài sn đã xut hin t nm 2800 trc công nguyên ti thành ph Sumerian, nhng
tài sn đc đem thuê by gi là các công c sn xut nông nghip, xúc vt kéo, nhà
ca, rung đt…các ch th tham gia vào hot đng này ch yu là nhng ngi
trc tip sn xut. n nhng nm 1700 trc công nguyên, vua Babilon là
Hammunabi đã ban hành nhiu vn bn quan trng to thành mt b lut ln trong
đó đa ra các qui đnh v hot đng thuê tài sn. Ngoài ra, các kho sát còn cho
thy hot đng cho thuê cng xut hin ngay trong các nn vn minh c đi khác:
Hy Lp- La Mã, Ai Cp…Các giao dch cho thuê trong thi k này có nhng đc
đim tng t nh hot đng cho thuê vn hành hin nay và tn ti trong mt thi
gian khá dài
u th k XIX, s phát trin ca sn xut nông nghip, công nghip, giao
thông vn ti…đã cho ra đi nhiu loi thit b mi phù hp đ cho thuê. Do đó,
hot đng cho thuê tài chính đã có s phát trin đáng k v s lng và chng loi
thit b, tng bc hoàn thin đ tr thành công c tài chính đc nhiu ngi chp
nhn. Tín dng thuê mua đu tiên đc thc hin ti Hoa K vào nm 1952 do mt
công ty có tên United States Leasing Corporation. Sau đó, nghip v này nhanh
chóng xâm nhp vào Châu Âu đu nhng nm 60- đã đc ghi vào Lut thuê tài sn
ca Pháp nm 1960 vi tên gi là “ Credit Bail”, cng vào nm 1960 hp đng thuê
mua đu tiên đc th
o ra  Anh có giá tr 18.000 bng Anh

Ti Vit Nam, hot đng cho thuê tài sn xut hin t nhng nm thp niên
90 ca th k XX, nhng hot đng này ch tr thành tín dng thuê mua k t tháng
5/1995 khi ngân hàng Nhà nc Vit Nam ban hành “ Th l tín dng thuê mua”.
Ngày 09/10/1995, Chính ph ban hành Ngh đnh 64/CP v quy ch tm thi t
chc và hot đng ca công ty cho thuê tài chính, đánh du s phát trin ca tín

6


dng thuê mua thành hot đng cho thuê tài chính ti Vit Nam. Tháng 10/1996,
công ty cho thuê tài chính đu tiên đc thành lp ti Vit Nam di hình thc liên
doanh, sau đó hàng lot các công ty cho thuê tài chính khác đc thành lp và đi
vào hot đng. Ngày 02/05/2001, Chính ph ban hành Ngh đnh 16/2001/N-CP
v t chc và hot đng ca công ty cho thuê tài chính, tip sau đó là Ngh đnh
65/2005/N-CP ngày 19/05/2005 và Ngh đnh 95/2008/N-CP ban hành ngày
25/08/2008 quy đnh v vic sa đi, b sung mt s điu ca Ngh đnh
16/2001/N-CP. iu này cho thy hot đng cho thuê tài chính ti Vit Nam đang
ngày càng hoàn thin hn và phát trin thành mt hình thc cp tín dng chuyên
nghip.
1.1.2 Khái nim cho thuê tài chính
Cho thuê tài chính là hình thc cp tín dng trung dài hn, trong đó bên cho
thuê chuyn giao cho bên thuê quyn s dng tài sn cho thuê trong mt khon thi
gian xác đnh. Trong thi gian s dng tài sn, bên thuê phi tr tin cho bên cho
thuê. Khi kt thúc thi hn cho thuê, bên thuê đc quyn mua li tài sn thuê hoc
tip tc thuê tài sn hoc hoàn tr li tài sn cho bên cho thuê.
Ti Vit Nam, theo ngh đnh s 16/2001/N-CP: Cho thuê tài chính là
hot đng tín dng trung và dài hn thông qua vic cho thuê máy móc, thit b,
phng tin vn chuyn và các đng sn khác trên c s hp đng cho thuê gia
bên cho thuê vi bên thuê. Bên cho thuê cam kt mua máy móc, thit b, phng tin
vn chuyn và các đng sn khác theo yêu cu ca bên thuê và nm gi quyn s
hu đi vi các tài sn cho thuê. Bên thuê s dng tài sn thuê và thanh toán tin
thuê trong sut thi hn thuê đã đc hai bên tha thun.
1.1.3 c đim ca cho thuê tài chính
Ngoài nhng đc đim chung ca nghip v cp tín dng, cho thuê tài chính
có nhng đim đc thù:
- Cho thuê tài chính là nghip v cp tín dng trung và dài hn. Thi hn ca

CTTC chim phn ln thi gian hu dng ca tài sn. Tài sn cho thuê là tài
sn có giá tr ln và thi gian hu dng dài.
7


- Cho thuê tài chính là nghip v cp tín dng bng tài sn. Bên cho thuê trc
tip mua tài sn theo yêu cu ca bên thuê và chuyn giao cho bên thuê s
dng.
- Trong CTTC, bên thuê không cn dùng tài sn ca mình đ bo đm ngha
v tr n. Tài sn cho thuê cng chính là tài sn bo đm vì trong sut thi
hn cho thuê, quyn s hu tài sn cho thuê thuc v bên cho thuê
- Trong CTTC, bên thuê không cn có vn t có tham gia vào quá trình hình
thành tài sn cho thuê. Bên cho thuê trc tip ký hp đng mua toàn b tài
sn cho thuê và thanh toán toàn b chi phí phát sinh cho vic hình thành tài
sn cho thuê.
- Cho thuê tài chính là loi hình tín dng sn xut kinh doanh. Tài sn cho thuê
là các máy móc, thit b phc v nhu cu sn xut kinh doanh ca bên thuê.
- Trong nghip v CTTC có s tham gia ca ba ch th: bên cho thuê, bên
thuê và bên cung cp
• Bên cho thuê là các công ty CTTC, là mt t chc tín dng đc thành lp đ
thc hin nghip vCTTC bao gm các công ty cho thuê tài chính đc lp và
các công ty cho thuê tài chính trc thuc ngân hàng thng mi
• Bên thuê là các t chc và cá nhân có nhu cu s dng tài sn thuê cho hot
đng sn xut kinh doanh
• Bên cung cp là đn v sn xut ra nhng tài sn cho thuê
- Hp đng cho thuê tài chính là loi hp đng không hy ngang.
1.1.4 Phân bit cho thuê tài chính vi các hình thc cp tín dng khác
1.1.4.1 Phân bit gia cho thuê tài chính và cho vay trung dài hn
Cho thuê tài chính cng nh cho vay trung và dài hn ca các NHTM đu có
cùng đc đim đó là đu là hot đng tín dng trung và dài hn ca các t chc tín

dng. Tuy nhiên , vi nhng đc thù riêng bit ca mình, CTTC và cho vay trung
dài hn ca NHTM có nhng đim khác bit sau đây:


8


Bng 1.1: S khác nhau gia cho thuê tài chính và cho vay trung dài hn


1.1.4.2 Phân bit gia cho thuê tài chính và cho thuê vn hành
Hai hình thc CTTC và cho thuê vn hành đu có đim ging nhau là cùng
có s tách bit gia quyn chim hu, quyn đnh đot tài sn vi quyn s dng tài
sn. Tài sn thuc quyn chim hu, đnh đot ca ngi cho thuê nhng quyn s
dng tài sn đc ngi cho thuê giao li cho ngi đi thuê khai thác. Tuy nhiên,
hai hình thc này cng có nhng đim khác nhau c bn sau đây:





STT
HÌNH THC
TIÊU CHÍ
CHO THUÊ TÀI CHÍNH
CHO VAY TRUNG,
DÀI HN
1
Hình thái tài tr
Bng hin vt

Bng tin
2
Tài sn th chp
đm bo khon vay
Không bt buc phi có tài
sn th chp
Bt buc phi có tài sn
th chp
3
Hình thc pháp lý
Hp đng cho thuê
Hp đng tín dng
4
Ch th tham gia
Ba bên: Bên thuê, bên cho
thuê và bên cung ng tài sn
Hai bên: Ngi đi vay
và ngi cho vay
5
Quyn s hu
Tài sn thuê thuc s hu
ca Bên cho thuê trong sut
thi hn thuê.
Tài sn đng tên s hu
ca ngi vay trong
sut thi hn vay
6
Chuyn giao quyn
s hu
Cui thi hn thuê, có s

chuyn giao quyn s hu
hay không tùy vào tha
thun ca hai bên
Không đt ra vn đ s
hu tin vay ca bên
vay khi kt thúc thi
hn vay.
9


Bng 1.2:S khác nhau gia cho thuê tài chính và cho thuê vn hành


1.1.5 Các phng thc cho thuê tài chính ph bin
1.1.5.1 Cho thuê tài chính thông thng
ây là hình thc cho thuê tài chính đc trng và ch yu nht. Theo hình
thc này Bên thuê la chn tài sn, la chn nhà cung cp, Bên cho thuê mua, thanh

STT
HÌNH THC
TIÊU CHÍ
CHO THUÊ TÀI
CHÍNH
CHO THUÊ VN
HÀNH
1
Thi hn thuê
Trung, dài hn
Ngn hn
2

Quyn hy b hp
đng
Không đc phép hy b
Có th đc phép hy b
3
Trách nhim bo
him, thu và bo trì
Thuc v Bên thuê
Thuc v Bên cho thuê
4
Mc thu hi vn ca
hp đng
Tng s tin thuê bng
hoc ln hn giá tr tài
sn
Tng s tin thuê mt
hp đng nh hn nhiu
so vi giá tr tài sn
5
Chuyn quyn s
hu hoc bán tài sn
Có điu khon tha thun
chuyn quyn s hu, bán
hoc tip tc cho thuê
Không có tha thun
6
Trách nhim v ri
ro liên quan đn tài
sn
Bên thuê phn ln chu

mi ri ro, k c ri ro
không phi do mình gây
ra
Bên cho thuê phn ln
chu mi ri ro, ch tr
li do bên thuê gây ra
7
u đãi v thu
Ngi thuê đc hng
Ngi cho thuê hng
và khu tr vào tin thuê
8
Cung ng tài sn
thuê
Tài sn cho thuê thng
do ngi thuê đt hàng,
giao nhn và s dng
Tài sn cho thuê thng
do ngi cho thuê cung
cp
10


toán tin mua tài sn và giao cho Bên thuê s dng. Nhà cung cp giao tài sn đúng
theo hp đng mua bán ký vi bên cho thuê. Sau khi hoàn thành ngha v thanh
toán đy đ s tin thuê, Bên cho thuê làm th tc thanh lý hp đng CTTC và x
lý tài sn cho thuê.
Cho thuê tài chính thông thng là phng thc cho thuê chim t trng ln
trong th phn CTTC. Tuy nhiên, do điu kin thc t ca khách hàng nên CTTC có
nhng thay đi nh v k thut đ t đó hình thành nên các sn phm CTTC khác,

chng hn mua và cho thuê li, cho thuê tài chính giáp lng…
1.1.5.2 Mua và cho thuê li
Mua và cho thuê li là phng thc cho thuê mà trong đó Bên mua (Bên cho
thuê) s mua tài sn ca Bên bán (Bên thuê) và sau đó cho Bên bán thuê li chính
tài sn này đ tip tc s dng cho sn xut kinh doanh.
Trong phng thc này, tài sn cho thuê là tài sn đã hình thành ri nên ch
có hai ch th tham gia vào quy trình cho thuê, đó là: Bên cho thuê (Bên mua) và
Bên thuê (bên bán)
Phng thc này thng đc áp dng đi vi nhng khách hàng thiu vn
lu đng đ khai thác các tài sn c đnh hin có nhng không đ điu kin đ tip
cn ngun vn vay ca NHTM.
1.1.5.3 Cho thuê tài chính giáp lng
Cho thuê tài chính giáp lng là phng thc cho thuê mà trong đó Bên thuê
th nht (bên trc tip ký hp đng vi bên cho thuê) không phi là bên trc tip s
dng tài sn cho thuê, mà tài sn cho thuê đc chuyn giao cho Bên thuê th hai
s dng di s giám sát ca Bên thuê th nht.
Cho thuê tài chính giáp lng đc xem là phng thc cho thuê th hin s
vn dng mt cách linh hot trong nghip v CTTC nhm hn ch ri ro cho Bên
cho thuê đng thi m rng hot đng thuê tài chính đn vi nhiu đi tng khách
hàng.
Trong phng thc cho thuê này có hai ch th đóng vai trò là bên đi thuê
(Bên đi thuê th nht, Bên đi thuê th hai). Thc cht, Bên th nht ch là bên trung
gian, Bên thuê th hai mi là bên có nhu cu s dng tài sn này nhng bên thuê
11


th hai không đ điu kin đ thuê trc tip t Bên cho thuê. Bên thuê th nht chu
trách nhim hoàn toàn v vic s dng tài sn thuê và ngha v thanh toán tin thuê
cho bên cho thuê.
1.1.6 Nhng li ích ca cho thuê tài chính

i vi nn kinh t:
- Cho thuê tài chính là hình thc tín dng trung dài hn đáp ng nhu cu vn
đi vi nn kinh t. Mt nn kinh t phát trin đòi hi phi đu t thích đáng
vào các ngành sn xut kinh doanh. Yu t đu tiên là phi có vn đ đu t
vào các yu t ca quá trình sn xut trong đó có đu t đi mi các công c
lao đng. Vn nhàn ri trong dân c, doanh nghip, các đnh ch tín dng
ngân hàng, chính ph, vn t nc ngoài…trong đó CTTC là mt phng
thc cp vn trung dài hn hiu qu cho nn kinh t.
- Cho thuê tài chính góp phn thúc đy ci tin khoa hc k thut, đi mi
công ngh cho nn kinh t: Bên cnh ngun vn vay ca ngân hàng, thông
qua CTTC, các loi máy móc thit b có trình đ công ngh tiên tin đc
đa vào các doanh nghip góp phn nâng cao trình đ ca nn sn xut trên
nhiu lnh vc. i vi các quc gia đang phát trin nh Vit Nam, đi mi
k thut công ngh càng tr nên cp bách, là điu kin sng còn đ các
doanh nghip nâng cao kh nng cnh tranh, thì CTTC càng phát huy tác
dng ca nó. Các doanh nghip thay vì vay vn đ nhp khu trc tip công
ngh mi, có th thuê trc tip các công ngh hin đi t các công ty CTTC
ca Vit Nam và ca nc ngoài, góp phn nâng cao trình đ công ngh toàn
cc ca xã hi mc dù trong điu kin doanh nghip có gii hn v vn đu
t. Tuy nhiên  mt này cng cn chú trng đn nhng bin pháp kim soát,
qun lý cht ch đ tránh tình trng đu t máy móc thit b đã lc hu, li
thi, gây ô nhim môi trng và lãng phí ngun vn.
- Cho thuê tài chính góp phn đa dng hóa nghip v ca các t chc tài chính:
S ra đi ca các công ty cho thuê tài đã góp phn to ra s đa dng hóa các
nghip v ca các t chc tài chính , phá v th đc quyn ca ngân hàng
trong vic cung cp vn trung dài hn cho nn kinh t, to s cnh tranh sng
12


đng trong lnh vc tin t giúp khách hàng có kh nng so sánh, la chn

nhiu hình thc thích hp vi mình nht. iu này góp phn thúc đy h
thng tài chính ca quc gia phát trin, t đó làm nn tng cho nn kinh t
phát trin.
i vi ngi cho thuê:
- Cho thuê tài chính là hình thc tài tr có mc đ an toàn cao: Trong sut thi
gian thuê, quyn s hu tài sn vn thuc ngi cho thuê nên h có quyn
kim tra, giám sát quyn s dng tài sn. Nu có nhng biu hin đe da s
an toàn trong giao dch CTTC, ngi cho thuê có quyn thu hi tài sn ngay
lp tc. Nh vy, h tránh đc nhng thit hi, mt vn tài tr đn mc
thp nht. Ngoài ra, trong CTTC mi ri ro gn lin vi tài sn đc chuyn
cho ngi đi thuê thông qua điu khon ngi đi thuê phi tin hành nhng
hot đng bo dng tài sn bo him ghi trong hp đng. Nu chng may
có nhng ri ro khách quan xy ra thì t chc cho thuê còn có th thu hi
vn tài tr qua s tin bi thng bo him nhn đc t công ty bo him.
- Cho thuê tài chính là mt hình thc tài tr b sung bên cnh các nghip v
tài chính khác. iu này giúp cho các t chc thu hút và gi chân khách
hàng.
i vi bên thuê:
- Giúp cho bên thuê rút ngn đc thi gian, gim chi phí đu t tài sn c
đnh, góp phn đy nhanh vic ci tin k thut, đi mi dây chuyn thit b
sn xut, nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh.
- Mang đn cho các doanh nghip không đ điu kin tip cn ngun vn vay
t NHTM, đc bit là các doanh nghip va và nh, mt kênh tài tr vn
trung và dài hn hiu qu.
- Cho thuê tài chính là loi hình tài tr dài hn, thi hn tài tr trong CTTC
chim phn ln thi gian hu dng ca tài sn. ây là mt thun li rt ln
cho bên thuê trong quá trình sn xut kinh doanh, gim bt áp lc tr n đi
vi bên thuê.

13

1.1.7 Hn ch ca cho thuê tài chính
- Cho thuê tài chính d bin đt nc thành bãi rác thit b công ngh nu
không có thông tin đy đ, chính sách đúng đn, khoa hc, lut pháp rõ ràng.
- Nu không có th trng mua bán máy móc thit b c thì db đng vn
trong kinh doanh.
1.2 RI RO TRONG HOT NG KINH DOANH CA CÁC CÔNG TY
CHO THUÊ TÀI CHÍNH
1.2.1 Khái nim ri ro
Theo đnh ngha truyn thng: ri ro là nhng thit hi, mt mát, nguy him
hoc có yu t liên quan đn nguy him, khó khn hoc điu không chc chn có
th xy ra cho con ngi.
Theo quan đim trung hòa: ri ro là mt s không chc chn, mt tình trng
bt n hay s bin đng tim n  kt qu.
Tuy nhiên, ch có nhng tình trng không chc chn nào có th c đoán
đc xác sut xy ra mi đc xem là ri ro. Nhng tình trng không chc chn nào
cha tng xy ra và không th c đoán đc xác sut xy ra đc xem là s bt
trc. Ri ro là s bt trc có th đo lng đc.
Trong bi cnh nn kinh t trong nc và quc t gp nhiu khó khn, ri ro
càng ny sinh và tim n nhiu thách thc đi vi mi ngành ngh, mi lnh vc. Vì
vy, ri ro trong kinh doanh ca các công ty cho thuê tài chính là nhng bin c
không mong đi mà khi xy ra s dn đn tn tht v tài sn, v li nhun và k c
uy tín ca các t chc này.
1.2.2 Các loi ri ro trong hot đng kinh doanh cacông ty cho thuê tài
chính
Nh đã đ cp  trên, hot đng CTTC thc cht là hot đng tín dng trung
và dài hn. Khác vi hình thc tài tr tín dng ca ngân hàng là tài tr di hình
thái tin t, cho thuê tài chính tài tr di hình thái hin vt là tài sn. Vì vy, trong
CTTC cng có nhng ri ro nh các t chc tín dng khác tc là bao gm 4 loi ri

ro chính: Ri ro tín dng, r
i ro th trng, ri ro thanh khon và ri ro tác nghip
1.2.2.1 Ri ro tín dng
14


Theo quyt đnh 493/2005/Q-NHNN v phân loi n, trích lp và s dng
d phòng đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng
thì khái nim ri ro tín dng đc đnh ngha nh sau:
“ Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng là kh
nng xy ra tn tht trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng do khách
hàng không thc hin hoc không có kh nng thc hin ngha v ca mình theo
cam kt”
Nh vy, có th kt lun : Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh trong quá
trình cp tín dng ca ngân hàng, biu hin trên thc t qua vic khách hàng không
tr đc n hoc tr n không đúng hn cho ngân hàng.
Hiu rng ra, đi vi hot đng CTTC, ri ro tín dng tc là ri ro cho thuê_
là loi ri ro phát sinh trong quá trình cho thuê, th hin thông qua vic bên thuê
không tr đc n tin thuê hoc tr n nhng không đúng hn.
Khi gp ri ro cho thuê, các công ty CTTC không thu đc vn đã cp,
nhng vn phi tr gc lãi cho khon tin huy đng đ phc v hot đng cho thuê,
điu này làm cho các công ty CTTC mt cân đi trong vic thu chi. Khi không thu
đc n, thì vòng quay vn b chm li làm cho công ty CTTC hot đng không
hiu qu và có th mt kh nng thanh khon. iu này làm gim lòng tin t phía
khách hàng, nh hng nghiêm trng đn uy tín ca công ty.
1.2.2.2 Ri ro th trng
Ri ro th trng là ri ro xy ra do s bin đng, thay đi bt li ca các yu
t th trng chng hn nh s bin đng ca lãi sut, t giá…lãi sut và t giá là
nhng phm trù khác nhau và s bin đng ca chúng cng tác đng không ging
nhau đn hot đng CTTC. Trong khi lãi sut bin đng làm thay đi thu nhp và

chi phí, thì t giá bin đng s làm thay đi giá tr ca tài sn và ngun vn ca
công ty. Song hai phm trù này li có nhng đim ging nhau là luôn thay đi trên
th trng ph thuc vào các yu t cung cu v vn và v ngoi t. Quan trng
hn, vic xác đnh, đo lng mc đ và các bin pháp đ hn ch ri ro ca lãi sut
và t giá là tng t nhau và đu phi thc hin thông qua các nghip v phái sinh
trên th trng tin t.
15


Ri ro lãi sut: Là loi ri ro xut hin khi có s thay đi lãi sut trên th
trng hoc ca nhng yu t có liên quan đn lãi sut dn đn nguy c bin đng
thu nhp và giá tr ròng ca doanh nghip.
Ri ro t giá hi đoái: Là ri ro phát sinh trong quá trình mua bán ngoi t đ
nhp các tài sn cho thuê t nc ngoài khi t giá bin đng theo chiu hng bt
li, làm nh hng đn kh nng chi tr ca công ty CTTC.
1.2.2.3 Ri ro thanh khon
Ri ro thanh khon là loi ri ro xut hin trong trng hp các t chc tín
dng thiu kh nng chi tr, không chuyn đi kp các loi tài sn ra tin hoc
không có kh nng vay mn đ đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh toán.
Mt trong nhng nhim v quan trng ca bt k t chc tín dng nào là
đm bo kh nng thanh toán đy đ. iu này có ngha là, các t chc tín dng
hoc là có sn lng vn kh dng trong tay, hoc có th tip cn d dàng các
ngun vn vay mn t bên ngoài vi chi phí hp lý nht.
Trong nhng nm gn đây, tình trng thiu ht thanh khon  mc đ ln ti
mt s t chc tín dng đã tr thành mt trong nhng nguyên nhân đa đn phá sn
càng khng đnh rng vn đ thanh khon vô cùng quan trng và không th b qua.
Do đó, các t chc tín dng cn có phng thc qun tr ri ro thanh khon hp lý,
tránh nhng nh hng ca nó đ
n hot đng kinh doanh ca các t chc này.
1.2.2.4 Ri ro tác nghip

Ri ro tác nghip là ri ro phát sinh do yu t con ngi, s yu kém trong h
thng công ngh thông tin, s s h, yu kém trong qui trình nghip v hoc t
nhng yu t bên ngoài.
Ri ro tác nghip là ri ro khó lng đón đc mà khi xy ra thì hu qu do
ri ro này mang đn là rt to ln, gây thit hi v tài sn và nh hng đn uy tín
ca các t chc tín dng nói chung và công ty CTTC nói riêng
1.2.3 Ri ro tác nghip ti công ty cho thuê tài chính
1.2.3.1 Khái nim v ri ro tác nghip
Ri ro tác nghip phát sinh do yu t con ngi, h thng thông tin không
hiu qu, do sai sót k thut, nhng sai phm trong kim soát ni b, nhng bin c
16


không đnh trc hay nhng vn đ hot đng khác có th gây ra nhng tn tht.
Phm vi và thi gian xy ra ri ro tác nghip rt rng ln, nó có th xy ra bt c
lúc nào trong thi gian hot đng ca các t chc tín dng.
Theo Basel II: Ri ro tác nghip đc đnh ngha là nguy c xy ra tn tht
trc tip hoc gián tip do con ngi, quy trình và h thng ni b không đy đ
hoc không hot đng hoc do các s kin bên ngoài tác đng vào.
1.2.3.2 Phân loi ri ro tác nghip
Theo thông l quc t, RRTN đc chia làm by loi:
Th nht:Ri ro liên quan đn mô hình t chc, cán b và an toàn ni làm
vic: là tn tht do hành vi vi phm qui đnh, qui ch tuyn dng, mô hình t chc,
sp xp cán b không hp lý, an toàn ni làm vic không đm bo.
Th hai:Ri ro liên quan đn c ch, chính sách, quy đnh: là tn tht xy ra
do các quy đnh, quy ch cha cht ch hoc chng chéo lên nhau, to khe h cho
k xu có th li dng hoc có nhng vn bn, quy đnh cha đúng vi pháp lut
hin hành.
Th ba:Ri ro liên quan đn gian ln ni b: là tn tht do hành vi la đo,
tham ô, chim dng tài sn hoc hành vi trn tránh quy ch, pháp lut ca cán b,

nhân viên trong t chc.
Th t:Ri ro liên quan đn gian ln bên ngoài: là tn tht do hành vi la
đo, tham ô, chim đot tài sn hoc hành vi vi phm pháp lut ca cá nhân, t chc
bên ngoài công ty
Th nm:Ri ro liên quan đn quá trình x lý công vic: là t
n tht xut phát
t quan h vi đi tác giao dch hoc nhà cung cp, do li trong qui trình giao dch
hoc qun lý qui trình.
Th sáu:Ri ro liên quan đn h thng công ngh thông tin: là tn tht sinh
ra t ri ro h thng.
Thby:Ri ro liên quan đn thit hi tài sn vt cht: là tn tht tài sn hu
hình t các thm ho t nhiên.
1.2.3.3 Các nhân t tác đng đn ri ro tác nghip: