BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
NGUYNăTHăMINHăPHNG
NỂNGăCAOăCHTăLNGăDCHăVă
THANHăTOỄNăQUCăTăTI
NGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHNăSÀIăGọN
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mư s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TS.ăLIăTINăDNH
TP.H Chí Minh - Nm 2013
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s kinh t: “Nâng cao cht lng dch v
Thanh toán Quc t ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn” là kt qu ca quá
trình tìm hiu, thu thp, nghiên cu, phân tích đc lp và nghiêm túc.
Toàn b s liu, các ngun trích dn trong lun vn đc chú thích ngun
gc rõ ràng, minh bch, nghiên cu có cp nht và k tha t các tài liu, báo cáo,
các trang web, các công trình nghiên cu đư đc công b.
Tác gi
Nguyn Th Minh Phng
MCăLC
Trang
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
MCăLC
DANHăMCăCHăVITăTT
DANHăMCăCỄCăBNGăBIU
DANHăMCăCỄCăSă,ăBIUă
MăU 1
1. CHNG 1: C SăLụăLUNăVăCHTăLNGăDCHăVTHANHă
TOỄNăQUCăTăCAăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI. 4
1.1. TNGăQUAN VăTHANHăTOỄNăQUCăTăTIăNGỂNăHÀNGăTHNG
MI 4
1.1.1. Khái nim thanh toán quc t 4
1.1.2. c đim ca thanh toán quc t 5
1.1.3. Vai trò ca thanh toán quc t 6
1.1.4. Các phng thc thanh toán quc t 7
1.1.4.1. Phng thc chuyn tin 7
1.1.4.2. Phng thc nh thu 8
1.1.4.3. Phng thc tín dng chng t 9
1.1.4.4. Phng thc m tài khon 11
1.1.4.5. Phng thc thanh toán CAD (Cash against Documents) 11
1.1.5. Ri ro trong hot đng thanh toán quc t 11
1.1.5.1. Khái nim ri ro 11
1.1.5.2. Các loi ri ro trong hot đng TTQT 11
1.2. NHNGăVNăăC BNăVăNỂNGăCAOăCHTăLNGăDCHăVă
THANHăTOỄNăQUCăTăCAăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI 13
1.2.1. Khái nim v cht lng dch v thanh toán quc t ca ngân hàng thng
mi 13
1.2.2. Mt s ch tiêu phn ánh nâng cao cht lng dch v thanh toán quc t ca
ngân hàng thng mi 14
1.2.2.1. Các ch tiêu đnh tính 14
1.2.2.2. Các ch tiêu đnh lng 16
1.2.3. Các nhân ttác đng đn nâng cao cht lng dch v thanh toán quc t ca
ngân hàng thng mi 18
1.2.3.1. Các nhân t khách quan 18
1.2.3.2. Các nhân t ch quan 20
1.3. KINHăNGHIMăNỂNGăCAOăCHTăLNGăDCHăVăTTQTăTIăNHTM
24
1.3.1. Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) 24
1.3.2. Ngân hàng TMCP Quc T (VIB) 25
KTăLUNăCHNG 1 27
2. CHNGă2:ăTHCăTRNGăVăHOTăNGăDCHăVăTHANHTOỄNă
QUCăTăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHNăSÀIăGọNă(SCB) . 28
2.1. GIIăTHIUăCHUNGăVăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHNăSÀIă
GÒN 28
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca SCB 28
2.1.2. C cu t chc ca SCB 29
2.1.3. Các hot đng kinh doanh ch yu ca SCB 30
2.2. THCăTRNGăTHANHăTOỄNăQUCăTăTIăSCB 33
2.2.1. Mô hình t chc hot đng thanh toán quc t ti SCB 33
2.2.2. Kt qu hot đng thanh toán quc t ti SCB 35
2.2.2.1. Phng thc chuyn tin 35
2.2.2.2. Phng thc nh thu 37
2.2.2.3. Phng thc tín dng chng t 39
2.3. ỄNHăGIỄăCHTăLNGăTTQTăTIăSCB 43
2.3.1. So sánh quy mô hot đng thanh toán quc t ca Ngân hàng TMCP Sài
Gòn vi mt s Ngân hàng thng mi khác 43
2.3.2. Kt qu đt đc trong hot đng thanh toán quc t ti SCB 45
2.3.2.1. ánh giá kt qu đt đc thông qua ch tiêu đnh tính 45
2.3.2.2. ánh giá kt qu đt đc thông qua ch tiêu đnh lng 48
2.3.3. Nhng hn ch còn tn ti trong hot đng thanh toán quc t ti SCB 56
2.3.4. Nguyên nhân hn ch 60
2.3.4.1. Nguyên nhân khách quan 60
2.3.4.2. Nguyên nhân ch quan 62
KTăLUNăCHNG 2 66
3. CHNGă3:ăGIIăPHỄPăNỂNGăCAOăCHTăLNGăDCHăVăTHANHă
TOỄNăQUCăTăTIăNGỂN HÀNG THNGăMIăCăPHNăSÀIăGọN 67
3.1. XơyădngăchinălcăphátătrinăcăthăchoădchăvăTTQT 67
3.1.1. Xác đnh dch v TTQT là dch v quan trng trong hot đng SCB 67
3.1.2. Nâng cao nng lc qun lỦ, điu hành dch v TTQT 68
3.1.3. Nâng cao uy tín, nng lc tài chính ca ngân hàng trên thng trng 70
3.2. NơngăcaoăkăthutănghipăvăTTQT 70
3.2.1. Nâng cao nng lc, trình đ cho đi ng cán b nhân viên TTQT 70
3.2.2. Phân công cán b chuyên trách đ gim thiu thi gian tác nghip ca nhân
viên thanh toán quc t 71
3.2.3. Hoàn thin quy trình nghip v thanh toán quc t 72
3.2.4. Hoàn thin công ngh ngân hàng phc v hot đng TTQT. 73
3.2.5. Nâng cao cht lng ngân hàng đi lỦ thc hin TTQT 73
3.2.6. Xây dng các bin pháp phòng nga ri ro trong hot đng thanh toán quc
t 74
3.3. TngăcngăphátătrinăcácănghipăvăhătrăhotăđngăTTQT 75
3.3.1. Tng cng phát trin hot đng ngai hi 75
3.3.2. Tng cng phát trin hot đng tài tr XNK 76
3.3.3. M rng hot đng tín dng phù hp đnh hng phát trin ca ngân hàng 77
3.4. PhátătrinădchăvăTTQT 78
3.4.1. y mnh hot đng tip th khách hàng 78
3.4.2. a dng hóa các sn phm thanh toán quc t 80
KTăLUNăCHNG 3 82
KTăLUN
TÀIăLIUăTHAMăKHO
PHăLCă1:ăCácăphngăthcăthanhătoánăqucăt
PHăLC2:ăSăđătăchcăcaăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGònă
PHăLCă3:ăBngăkhoăsát kháchăhƠngădoanhănghipăcaăNgân hàng TMCP
Sài Gòn
PHăLCă4:ăBngăkhoăsátăkháchăhƠngăcáănhơnăcaăNgơnăhƠngăTMCPăSƠiă
Gòn
DANHăMCăCỄCăCHăVITăTT
CN : Chi nhánh
DV : Dch v
DS : Doanh s
KH : Khách hàng
L/C : Letter of credit
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NHPH : Ngân hàng phát hành
NHTB : Ngân hàng thông báo
NHTL : Ngân hàng thng lng
NHTM : Ngân hàng thng mi
NK : Nhp khu
TNTTTM : Tác nghip Tài tr Thng mi
TMCP : Thng mi c phn
TN : Thu nhp
TTQT : Thanh toán quc t
XK : Xut khu
XNK : Xut nhp khu
TP : Thành ph
B : ng Bng
DANHăMCăBNG
Bng 2.1: Tình hình hot đng dch v ca SCB t nm 2007 ậ 2012 32
Bng 2.2 : Doanh s chuyn tin nc ngoài ca SCB t
nm 2007 ậ 2012 35
Bng 2.3: Doanh s chuyn tin nc ngoài quỦ II ca SCB
nm 2012 và nm 2013 36
Bng 2.4: Doanh s thanh toán nh thu ca SCB t nm 2007 ậ 2012 38
Bng 2.5: Doanh s Nh thu quỦ II ca SCB nm 2012 và nm 2013
39
Bng 2.6: Doanh s nghip v L/C ca SCB t nm 2007 ậ 2012 40
Bng 2.7: Doanh s Tín dng chng t quỦ II ca SCB
nm 2012 và nm 2013 41
Bng 2.8: Quy mô ca mt s NH có tr s chính ti TP.HCM tính đn nm 2012
43
Bng 2.9: So sánh Doanh s TTQT ca SCB và các NHTM khác t nm 2007ậ
2012 44
Bng 2.10: Thi gian x lỦ giao dch TTQT ti SCB giao dch ti SCB t nm 2009
ậ 2011 48
Bng 2.11: Doanh thu, thu nhp TTQT ca SCB t
nm 2007 ậ 2012 51
Bng 2.12: T trng tng phng thc TTQT ti SCB t
nm 2007 - 2012 53
Bng 2.13 : Kt qu kho sát tng loi hình dch v TTQT nm 2013 54
Bng 2.14 : Kt qu kháo sát s hài lòng ca khách hàng v dch v TTQT nm
2013 55
DANHăMCăBIUă
Biu đ 2.1: Tng ngun vn huy đng ca SCB t nm 2007 ậ 2012 30
Biu đ 2.2: Tng d n cho vay ca SCB t nm 2007 - 2012 31
Biu đ 2.3: Thu nhp t hot đng dch v và tng thu nhp hot đng ca
SCB t nm 2007 ậ 2012 33
Biu đ 2.4: Doanh s chuyn tin nc ngoài ca SCB t nm 2007-2017
35
Biu đ 2.5: Doanh s chuyn tin nc ngoài quỦ II ca SCB
nm 2012 và nm 2013 37
Biu đ 2.6: Doanh s thanh toán nh thu ca SCB t nm 2007- 2012 37
Biu đ 2.7: Doanh s Nh thu quỦ II ca SCB nm 2012 và nm 2013 39
Biu đ 2.8: Doanh s nghip v thanh toán L/C t nm 2007 ậ 2012 40
Biu đ 2.9: Doanh s thanh toán L/C quỦ II ca SCB
nm 2012 và nm 2013 42
Biu đ 2.10: Tng doanh s TTQT ca SCB t nm
2007 ậ 2012 50
Biu đ 2.11: S lng khách hàng TTQT t nm 2008-2012 56
1
MăU
1.ăLụăDOăCHNăăTÀI
Thng mi quc t là xu th chung ca các quc gia trên th gii đ hòa
nhp và phát trin đt nc. Do đó, các hot đng mua bán quc t càng tr nên sôi
đng và mang li hiu qu kinh t cao cho quc gia. đáp ng nhu cu giao
thng ngày càng m rng, các ngân hàng thng mi đư đa ra các sn phm dch
v ngân hàng hin đi trong đó có các sn phm thanh toán quc t phù hp vi
tng nhu cu thanh toán quc t ca khách hàng.
Cùng vi s phát trin ca nn kinh t, dch v thanh toán quc t ngày càng
chng t vai trò quan trng ca mình. Không ch đn gin là la chn phng thc
thanh toán phù hp, mà quan trng hn ht là cht lng dch v thanh toán quc
t, dch v thanh toán quc t phi đc thc hin mt cách nhanh chóng, an toàn
mang li hiu qu cho khách hàng và ngân hàng.
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn (SCB) cng thy đc tm quan
trng ca dch v thanh toán quc t. Tuy nhiên, SCB ch mi trin khai hot đng
thanh toán quc t t nm 2006 đn 31/12/2011, nm 2012 SCB sáp nhp vi 2
ngân hàng khác là ngân hàng Tín ngha và ngân hàng nht và ly tên là Ngân
hàng thng mi c phn Sài Gòn (SCB), là ngân hàng th mnh v hot đng
thanh toán quc t so vi hai ngân hàng còn li, nhng vic ch mi trin khai hot
đng thanh toán quc t có tám nm nên quy mô thanh toán quc t ti SCB tng
đi nh, sn phm dch v thanh toán quc t cha đa dng, ch yu là các sn
phm thanh toán truyn thng, khách hàng s dng dch v cha nhiu. Do đó, vic
nghiên cu, tìm ra gii pháp nâng cao cht lng dch v thanh toán quc t cho
SCB là cp thit và quan trng đi vi s phát trin chung ca ngân hàng.
Trong quá trình công tác ti phòng Thanh toán quc t ca SCB, nhn thy
tác đng quan trng ca cht lng thanh toán quc t đn hot đng chung ngân
hàng, tác gi đư chn đ tài “ Nâng cao cht lng dch v thanh toán quc t ti
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn” làm đ tài lun vn thc s ca mình.
2
2.ăMCăTIểUăNGHIểNăCU
Da vào phân tích c s lỦ lun v vic nâng cao cht lng dch v thanh
toán quc t và thc trng dch v thanh toán quc t ti Ngân hàng thng mi c
phn Sài Gòn qua các nm đlàm rõ v tr và tm quan trng ca dch v thanh toán
quc t trong hot đng chung ca Ngân hàng. T đó đa ra các gii pháp nhm
nâng cao cht lng dch v thanh toán quc t ti Ngân hàng thng mi c phn
Sài Gòn.
3.ăNIăDUNGăNGHIểNăCU
3.1ăiătngănghiênăcu
tài tp trung nghiên cu cht lng dch v thanh toán quc t thông qua
phân tích các phng thc thanh toán quc t và thc trng hot đng thanh toán
quc t ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn.
3.2ăPhmăviănghiênăcu
Hot đng thanh toán quc t ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn t
nm 2007-2012 và 06 tháng đu nm 2013.
3.3ăPhngăphápănghiênăcu
Lun vn s dng các phng pháp phân tích ch s kinh t, phng pháp so
sánh, tng hp, ầ. trên c s thng kê s liu hot đng thanh toán quc t ca
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn và các Ngân hàng thng mi khác.
4.ăụăNGHAăCAăLUNăVN
H thng các lỦ lun c bn v hot đng thanh toán quc t ca các ngân
hàng thng mi.
Phân tích thc trng hot đng và hn ch ca cht lng dch v thanh toán
quc t ca Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn trong thi gian qua.
xut gii pháp mang tính thc tin trong vic nâng cao cht lng dch v
thanh toán quc t ti Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn.
3
5.ăKTăCUăCAăLUNăVN
Ngoài chng m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho, lut vn kt
cu gm 3 chng:
Chngă1: C s lỦ lun v cht lng dch v thanh toán quc t ca ngân
hàng thng mi.
Chngă 2: Thc trng v cht lung dch v thanh toán quc t ti Ngân
hàng thng mi c phn Sài Gòn.
Chngă3: Gii pháp nâng cao cht lng dch v thanh toán quc t ti Ngân
hàng thng mi c phn Sài Gòn.
4
1. CHNGă1: CăSăLụăLUNăVăCHTăLNGăDCHă
VTHANHăTOỄNăQUCăTăCAăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI.
1.1. TNGăQUAN VăTHANHăTOỄNăQUCăT TIăNGỂNăHÀNGă
THNGăMI
1.1.1. Kháiănimăthanhătoánăqucăt
Cùng vi s phát trin ca hot đng ngoi thng, TTQT vi vai trò h tr và
phc v cho hot đng XNKgia các quc gia đc din ra mt cách nhanh chóng
và hiu qu cng ngày càng phát trin và đa dng hn. Hot đng ngoi thng và
hot đng TTQT có liên quan gn lin vi nhiu lnh vc hot đng khác, mi lnh
vc là mt mt xích không th thiu trong dây chuyn hot đng kinh t đi ngoi
ca mi quc gia. Trong quá trình tin hành các hot đng kinh t đi ngoi dn đn
nhu cu chi tr, thanh toán gia các ch th các nc khác nhau, t đó càng đy
mnh hot đng TTQT, trong đó, ngân hàng là cu ni trung gian gia các bên.
Có th nói, c s hình thành TTQT là hot đng ngoi thng, c th là hot
đng ngoi thng và phi ngoi thng:
TTQT trong ngoi thng (thanh toán mu dch) là vic thc hin thanh
toán trên c s hàng hóa XNK và các dch v thng mi cung ng cho
nc ngoài theo giá c th trng quc t. Hp đng ngoi thng là c s
đ các bên tin hành mua bán và thanh toán cho nhau.
TTQT phi ngoi thng (thanh toán phi mu dch) là vic thc hin thanh
toán không liên quan đn hàng hóa XNK, cung ng dch v cho nc
ngoài, ngha là thanh toán cho các hot đng không mang tính thng
mi. ó là vic chi tr các chi phí ca c quan ngoi giao nc ngoài, cá
nhân chuyn tin du hc, tr cp, cha bnh nc ngoài, đnh c và
nhng hot đng khác tng t.
T phân tích trên ta đa ra khái nim: “Thanh toán quc t là vic thc hin
các ngha v chi tr và quyn hng li v tint phát sinh trên c s các hot đng
kinh t và phi kinh t gia các t chc, cá nhân nc này vi t chc, cá nhân nc
5
khác, hay gia mt quc gia vi t chc quc t, thông quan h gia các ngân hàng
ca các nc liên quan.” (Nguyn Vn Tin,2009, trang 294).
1.1.2. căđimăcaăthanhătoánăqucăt
Theo (Phan Th Minh LỦ, 2006), t khái nim TTQTta có th thy mt s đc
đim c bn ca TTQT nh sau,
Thanh toán quc t thc hin da trên các điu kin v tin t, đa đim,
phng thc, thi gian thanh toán
ây là các điu kin có liên quan đn quyn li và ngha v mà các bên tham
gia cn phi th hin trong hp đng ngoi thng. c bit, chn la đng tin
thanh toán là mt vn đ quan trng, vì không phi bt k đng tin ca nc nào
cng có kh nng thc hin TTQT. ng tin dùng đ thanh toán nên là ngoi t
ph bin trên th gii nh: USD, EUR, AUD, CAD, SGDầ Bên cnh đó, vic
la chn phng thc thanh toán phù hp da trên mc đ quan h thng mi
gia hai bên, đc thù hàng hóaầ s mang li hiu qu cao nht trong vic thc hin
TTQT (thanh toán nhanh, hn ch ti thiu ri ro, đm boli ích cho các bên ).
Thanh toán quc t phc v ch yu cho hot đng kinh t đi ngoi
TTQT phc v ch yu cho hot đng kinh t đi ngoi, trong đó phn ln phc
v cho các giao dch trong lnh vc ngoi thng và là khâu có Ủ ngha cc k quan
trng, quyt đnh đn hiu qu và tng trng ngoi thng, bi vì ch khi hot
đng thanh toán an toàn và trôi chy thì ngi bán mi thu đc tin và ngi mua
mi tr đc tin, và đây là c s nn tng bc nht khin cho hot đng xut nhp
khu tn ti phát trin.
Bên cnh vic phc v cho hot đng xut nhp khu, ngày nay TTQT cng
phc v nhiu nhu cu chuyn ngoi t ra và vào ca cá nhân theo tng mc đích c
th mà lut pháp mi quc gia đư quy đnh.
Gp nhiu ri ro do có s bin đng v tin t, tp quán ca tng quc gia
Khác vi thanh toán ni đa, đng tin thanh toán trong TTQT là các loi ngoi
t, nên vic thanh toán có th gp nhiu ri ro do s bin đng ca tin t,bt n
6
chính tr ca mt quc gia, s khác bit v c ch chính sách,lut pháp, s khác bit
v trí đa lỦ ca các bên tham gia làm hn ch vic tìm hiu kh nng thanh toán ca
nhau Do vy các nghip v bo lưnh NH, hot đng tín dng ca các t chc tin
t, tài chính quc t ra đi nh là mt yu t không th thiu đ h tr cho hot
đng TTQT. TTQT bên cnh vic b chi phi điu chnh bilut, công c, các tp
quán thông l quc t còn chu s điu chnh ca lut pháp các quc gia khác
nhau, mà lut pháp và tp quán ca tng quc gia có th gây ri ro cho vic thc
hin TTQT nu vic thc hin thanh toán hp đng ngoi thng không phù hp
vi lut quc gia.
1.1.3. Vaiătròăcaăthanhătoánăqucăt
Theo (Nguyn Vn Tin, 2009) trong hot đng ngoi thng, TTQT đóng vai
trò quan trng góp phn thúc đy hot đng XNK ca nn kinh t và hot đng ca
ngân hàng.
Vaiătròăcaăthanhătoánăqucătăđiăviănnăkinhăt
Ngày nay, ngoi tr các hot đng mua bán ti biên gii, hu ht các hot đng
mua bán đu đc thc hin thanh toán thông qua các đnh ch tài chính trung gian
và vi chc nng trung gian thanh toán ca mình, hot đng TTQT ca các NHTM
đư tr thành dch v quan trng và không th thiu trong nn kinh t.
TTQT đc hình thành thông qua nhu cu thanh toán gia các quc gia, trong
quá trình thanh toán, đ an toàn, nhanh chóng, chính xác s thúc đy quan h
thng mi ngày càng phát trin và m rng. Vì vy, hot đng TTQT đóng vai trò
bôi trn và thúc đy các hot đng xut nhp khu, đu t trc tip, gián tip, m
rng dch v du lch, hp tác quc t, tng cng thu hút kiu hi và thúc đy quá
trình hi nhp quc t din ra thun li.
VaiătròăcaăthanhătoánăqucătăđiăviăngơnăhƠng
Ngày nay, hot đng TTQT ti các NH đc quan tâm đu t phát trin hn bao
gi ht, nh vic t chc đào to thng xuyên các nghip v TTQT cho cán b
nhân viên, cng nh c cán b tham gia các lp tâp hun TTQT bên ngoài cho thy
7
NH ngày càng Ủ thc đc tm quan trng ca hot đng TTQT. TTQT là mt dch
v đem li ngun thu nhp cao vi đ ri ro thp cho NH. Bên cnh đó, thông qua
nghip v chuyn tin, nh thu, tín dng chng t, NH thu đc ngun ngoi t
đáng k phc v cho hot đng NH, đng thi thúc đy các hot đng khác ca NH
cng phát trin theo nh: tài tr xut nhp khu, bo lưnh ngân hàng trong và ngoài
nc. Vi ngun phí thu đc, TTQT góp phn vào vic nâng cao hiu qu hot
đng ca NH cng nh nâng tm v th NH trên th trng giao dch trong và ngoài
nc.
Vaiătròăcaăthanhătoánăqucătăđiăviăkháchăhàng
i tng khách hàng thc hin TTQT ti các NHTM rt đa dng, có th phân
thành hai nhóm chính là khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghip. Vi các
mc đính thanh toán đa dng nh: Chuyn tin du hc, đnh c, tr cp, thanh toán
tin hàng, thanh toán phí dch v, nhng hot đng TTQT do các NHTM cung cp
đóng vai trò quan trng trong vic thúc đy quá trình thanh toán đc din ra an
toàn, nhanh chóng và chính xác.
Vi các dch v TTQT đc cung cp, khách hàng đc t vn, hng dn khi
thc hin các hot đng ngoi thng nhm hn ch ri ro trong thanh toán, đng
thi hot đng TTQT còn thúc đy phát trin thêm các sn phm cho vay tài tr
XNK, cho vay du hcầ.góp phn gii quyt tình trng thiu vn ca khách hàng.
Có th thy rng, TTQT có vai trò quan trng trong thi đi giao thng quc t m
rng và mang li nhiu li ích cho khách hàng.
1.1.4. Cácăphngăthcăthanhătoánăqucăt
1.1.4.1. Phngăthcăchuynătin
Kháiănim:ă
“Chuyn tin là phng thc TTQT, trong đó khách hàng (ngi yêu cu
chuyn tin) yêu cu ngân hàng phc v mình chuyn mt s tin nht đnh cho
ngi khác (ngi th hng) mt đa đim nht đnh, trong mt thi gian nht
đnh bng hình thc chuyn tin do khách hàng ch đnh” (Trn Hoàng
8
Ngân,2001,trang 122).
Các hình thc chuyn tin:
- Chuyn tin bng th (Mail Transfer – M/T): là hình thc chuyn tin trong đó
lnh thanh toán, hay còn gi Hi phiu ngân hàng (Bankdraft) ca ngân hàng
chuyn tin đc chuyn bng th qua đng bu đin cho ngân hàng tr tin.
- Chuyn tin bng đin (Telegraphic Transfer – T/T): là hình thc chuyn tin
trong đó lnh thanh toán ca ngân hàng chuyn tin đc th hin trong ni
dung mt bc đin gi cho ngân hàng tr tin bng mngSWIFT (Society for
Worldwide Interbank Financial Telecommunication).
Quyătrìnhăthcăhin:ă(Tham kho phu lc 1,mc 1.1)
uănhcăđimăcaăphngăthcăchuynătin: (Tham kho phu lc
1,mc 1.2)
1.1.4.2. Phngăthcănhăthu
Kháiănimă
“Nh thu là mt phng thc thanh toán theo đó, ngi bán (nhà xut khu)
sau khi hoàn thành ngha v giao hàng hoc cung ng dch v, u thác cho ngân
hàng phc v mình xut trình BCT thông qua ngân hàng thu h cho bên mua (nhà
nhp khu) đ đc thanh toán, chp nhn hi phiu hay chp nhn các điu kin
và điu khon khác” (Nguyn Vn Tin, 2009, trang 340).
Phơnăloiănhăthuă
- Nh thu phiu trn (Clean collections): Là phng thc thanh toán trong đó,
chng t nh thu ch bao gm chng t tài chính (hi phiu, k phiu, séc, giy
nhn n hay công c thanh toán khác), còn các chng t thng mi (chng t
vn ti, hoá đn, bo himầ) đc gi trc tip cho ngi nhp khu, không
thông qua ngân hàng.
- Nh thu kứm chng t: Là phng thc thanh toán trong đó ngi bán u thác
cho ngân hàng phc v mình thu h tin trên c s BCT. BCT nh thu bao
gm yêu cu đòi tin (hi phiu) và chng t thng mi. Có 2 dng c bn:
9
+ Nh thu kèm chng t dng D/A (Document Collection D/A): iu kin
đngi mua đc nhn BCT thng mi đi nhn hàng là phi kỦ chp nhn
thanh toán hi phiu ti mt thi đim nht đnh trong tng lai vi ch th rng
“Document against Acceptance ậ D/A”.
+ Nh thu kèm chng t dng D/P (Document Collections D/P):iu kin đ
ngi mua nhnBCT thng mi là thanh toán chng t “Document against
Payment ậ D/P”.
Quyătrìnhănhăthuăkèmăchngăt:(Tham kho phu lc 1,mc 2.1)
uă nhcă đimă caă phngă thcă nhă thu: (Tham kho phu lc
1,mc 2.2)
1.1.4.3. Phngăthcătínădngăchngăt
Kháiănim
“Phng thc tín dng chng t là mt s tho thun, trong đó theo yêu cu
ca KH (ngi yêu cu m th tín dng), mt ngân hàng (ngân hàng phát hành th
tín dng) s phát hành mt bc th, gi là L/C (Letter of credit), theo đó ngân hàng
phát hành cam kt tr tin hoc chp nhn hi phiu cho mt bên th ba (ngi th
hng L/C) khi ngi này xut trình cho ngân hàng phát hành mt b chng t
thanh toán phù hp vi nhng điu kin và điu khon quy đnh trong L/C” (Trn
Hoàng Ngân, 2001, trang 135).
Phơnăloiăphngăthcătínădngăchngăt
- L/C hy ngang (Revocable L/C): Là L/C mà ngi m có th yêu cu ngân
hàng phát hành sa đi, hy b bt c lúc nào mà không cn s chp thun ca
ngi hng. Tuy nhiên nu hàng hóa đư đc giao thì s sa đi bt k thông
tin trên L/C phi có s chp thun ca ngi hng.
- L/C không hy ngang (Irrevocable L/C): Là L/C mà ngân hàng phát hành
không th sa đi hay hy b L/C trong thi hn hiu lc L/C nu không có s
chp thun ca ngi hng.Da vào điu kin thanh toán, L/C có 3 dng c
bn:
10
+ L/C tr ngay (Sight L/C): Ngân hàng phát hành phi thanh toán cho ngi
hng trong vòng 5 ngày sau khi nhn đc b chng t khi b chng t không
có bt hp l.
+ L/C tr chm (Deffered L/C): Ngân hàng phát hành đi đin chp nhn b
chng t trong vòng 5 ngày sau khi nhn b chng t khi b chng t không có
bt hp l và s thanh toán cho ngi hng vào ngày đáo hn b chng t.
+ L/C hn hp (Mix L/C): Tùy vào quy đnh thanh toán tr ngay và tr chm
cho tng phn giao hàng đư quy đnh trong L/C mà ngân hàng phát hành s có
s thanh toán b chng t phù hp.
Ngoài mt s L/C thông dng còn có mt s L/C đc bit nh:
- L/C chuyn nhng (Transferable L/C): Ngi hng li th nht chuyn
nhng mt phn hay toàn b ngha v thc hin L/C cng nh quyn đòi tin
cho nhng ngi hng li th hai.
- L/C giáp lng (Back to Back L/C): Sau khi nhn đc L/C do nhà nhp khu
m, ngi xut khu dùng L/C này đ th chp và m mt L/C khác vi ni
dung gn ging nh L/C ban đu cho ngi khác hng.
- L/C tun hoàn (Revolving L/C): Là L/C sau khi đư s dng ht giá tr hoc ht
hiu lc s t đng có giá tr nh c và tip tc s dng tun hoàn trong thi hn
nht đnh cho đn khi giá tr hp đng đc thc hin.
- L/C đi ng (Reciprocal L/C): L/C ch bt đu có hiu lc khi L/C đi ng
đc m.
Quyătrìnhănghipăvătínădngăchngăt: (Tham kho phu lc 1,mc
3.1)
uănhcăđimăcaăphngăthcătínădngăchngăt: (Tham kho
phu lc 1,mc 3.2)
11
1.1.4.4. PhngăthcămătƠiăkhon
Kháiănim
Ngi bán m mt tài khon hoc mt quyn s đ ghi n ngi mua sau khi
ngi bán đư hoàn thành giao hàng hay dch v, đn tng đnh k có th là tháng,
quỦ hoc nm ngi mua tr tin cho ngi bán.
Ngi bán ch m tài khon đn biên, không m tài khon song biên. Nu
ngi mua m tài khon đ ghi, tài khon y ch là tài khon theo dõi, không có giá
tr thanh toán gia hai bên.
QuyătrìnhănghipăvămătƠiăkhon:ă(Tham kho ph lc 1, mc 4.1)
uănhcăđimăcaăphngăthcămătƠiăkhon:ă(Tham kho ph
lc 1, mc 4.2)
1.1.4.5. PhngăthcăthanhătoánăCADă(CashăagainstăDocuments)
Kháiănim
Là phng thc thanh toán trong đó t chc nhp khu da trên c s hp
đng ngai thng s yêu cu ngân hàng m mt tài khon tín thác đ thanh toán
tin cho t chc xut khu sau khi xut trình đy đ chng t theo tha thun.
Quyătrìnhănghipăvăthanhătoán CAD: (Tham kho ph lc 1, mc
5.1)
uă nhcă đimă caă phngă thcă thanhă toánă CAD:ă (tham kho
ph lc 1, mc 5.2)
1.1.5. Rirotronghotđngthanhtoánquct
1.1.5.1. Kháiănim riăro
Ri ro trong TTQT là nhng ri ro phát sinh trong quá trình thc hin TTQT,
nguyên nhân gây ra ri ro có th do nhân t ch quan nh nhà XK, nhà NK, NH
tham gia và nhân t khách quan nh ri ro thiên tai, chính trầ.
1.1.5.2. Cácăloi riăroătrongăhotăđngăTTQT
12
Riăroăthătrng
Hot đng trong môi trng đa quc gia, các bên tham gia TTQT thng gp
ri ro v t giá, pháp lỦ, ri ro quc giaầ i vi ri ro t giá, khi t giá bin
đng s gây tn tht cho ngi mua và ngi bán, nu ngoi t đc la chn thanh
toán lên giá s gây tn tht cho nhà NK, nu ngoi t đc la chn thanh toán
xung giá s gây tn tht cho nhà XK, các ngân hàng tham gia thanh toán cng gp
ri ro trong trng hp ngân hàng đang trng thái thiu ht ngoi t cn thanh
toán và phi mua mc giá cao khi đn hn thanh toán và ngc li.
i vi ri ro pháp lỦ, nh đư bit, cho dù la chn phng thc thanh toán tín
dng chng t theo UCP 600, song nhiu nc khác nhau giao dch này cng b
điu chnh, chi phi theo lut quc gia. Mc đ áp dng UCP vào các nc rt khác
nhau, tùy thuc vào pháp lut nc đó, thông thng lut quc gia thng tôn trng
và phù hp hp lut quc t, tuy nhiên, nu có s đi nghch thì lut quc gia đc
tuân th trc tiên. Vì vy ri ro v pháp lỦ là không tránh khi nu có tranh chp
xy ra trong giao dch quc t.
Riăroătácănghip
Là nhng ri ro do sai sót k thut gây nên, ri ro tác nghip này thng gp
trong phng thc tín dng chng t, mt s không phù hp ca chng t so vi
L/C có th khin cho b chng t b t chi thanh toán. Do là bên lp chng t nên
ngi bán thng gp nhiu khó khn trong vic lp chng t phù hp, đi vi các
chng t do ngi bán phát hành, vic sa các sai sót s đc thc hin d dàng,
tuy nhiên đi vi các chng t do bên th ba phát hành vic sa các sai sót trong
các chng t nh B/L, Insuranceầgp nhiu khó khn, mt s trng hp các sai
sót này không th sa đc và ngi bán s gp ri ro khi gi b chng t không
phù hp đi đòi tin.
Ri ro tác nghip này cng thng gp đi vi NH phát hành khi kim tra
chng t, trng hp chng t có đim không phù hp vi điu khon L/C, nu NH
không phát hin ra có th gây thit hi cho nhà nhp khu khi nhn hàng không
đúng vi điu khon đư quy đnh mà tin đư thanh toán cho nhà xut khu. i vi
13
NH chp nhn chit khu b chng t cho ngi bán, vic kim tra b chng t nu
gp sai sót s gp ri ro không nhn đc tin thanh toán t NH phát hành trong khi
tin đư đc ng trc cho ngi bán.
Riăroătínădng
Là ri ro mt kh nng thanh toán ca mt trong các bên tham gia vào thanh
toán. Trng hp nhà NK b phá sn, mt kh nng thanh toán mà ngân hàng phát
hành khi phát hành L/C cho phép kỦ qu nh hn 100% tr giá L/C thì ngân hàng
phát hành b tn tht phn kỦ qu còn thiu. Trng hp nhà XK xut trình chng
t không phù hp nhng NH xut trình không kim tra thy và thc hin chit khu
cho nhà XK, khi đó NH phát hành t chi thanh toán do chng t không phù hp
lúc đó NH xut trình truy đòi li khon đư chit khu nhng nhà XK mt kh nng
tr n s gây ra ri ro cho NH xut trình. Trng hp NH phát hành b phá sn hay
mt kh nng thanh toán cng gây ri ro tín dng cho NH xut trình và nhà XK.
Do thông tin tín dng không đy đ, nu mt bên không nm rõ tình hình tài
chính, uy tín ca đi tác, hiu qu ca d án mình tài tr thì ri ro tín dng s xy
ra.
1.2. NHNGă VNă ă Că BNă Vă NỂNGă CAO CHTă LNG
DCHă Vă THANHă TOỄNă QUCă Tă CAă NGỂNă HÀNGă THNG
MI
1.2.1. KháiănimăvăchtălngădchăvăthanhătoánăqucătăcaăngơnăhƠngă
thngămi
Vi xư hi ngày càng phát trin, con ngi ngày càng phát sinh nhiu nhu cu
dch v đa dng, do đó nâng cao cht lng dch v tr thành mt vn đ quan
trng đi vi các nhà cung cp sn phm.
Theo Tiêu chun Vit Nam (TCVN) ISO 9000:2000 ậ Phn mô t C s và t
vng thì “Cht lng dch v là tp hp các đc tính ca mt đi tng, to cho
đi tng đó kh nng tha mãn nhng yêu cu đã nêu ra hoc tim n”.Cng có
th hiu cht lng dch v là mc đ tha mưn KH đc đo bng hiu s gia cht
lng mong đi và cht lng đt đc.
14
Ngày nay, đ gim thiu ri ro do tín dng mang li, các NH tp trung phát
trin mng dch v, trong đó dch v TTQT đc xem trng do TTQT đc xem là
nghip v c bn, làm tin đ cho các nghip v khác phát trin nh kinh doanh
ngoi hi, tài tr xut nhp khu, bo lưnh ngân hàngầNhn thc đc tm quan
trng ca TTQT, các NHTM không ngng nâng cao cht lng thanh toán quc t
đ đáp ng tt nht nhu cu ca doanh nghip đ tng tính cnh tranh và hiu qu.
Cht lng dch v thanh toán quc t ca NHTM đc th hin qua vic giao
dch TTQT đc thc hin nhanh chóng, chính xác, an toàn và hiu qu tt c các
giao dch thanh toán quc t ti NH.
đánh giá cht lng thanh toán quc t ca NHTM, ngi ta thng xem xét
c quá trình cung cp dch v t khâu tip th khách hàng, tip nhn t vn h s,
chng t giao dch, thi gian thc hin giao dch, chính sách khách hàng, mc đ
cnh tranh ca biu phí áp dngầ
1.2.2. Mtăs chătiêuăphnăánhănâng cao chtălngădchăvăthanh toán
qucătăcaăngơnăhƠngăthngămi
1.2.2.1. Cácăchătiêuăđnhătính
Mc đ đa dng ca sn phm dch v TTQT
Khi la chn NH phc v mình, khách hàng ngoài vic quan tâm đn sn phm
TTQT còn quan tâm đn các sn phm h tr cho hot đng TTQT nh bo lưnh
thanh toán, tài tr XNKầ Do đó, mc đ đa dng ca sn phm dch v TTQT là
ch tiêu quan trng đ đánh giá cht lng TTQT. Sn phm đa dng th hin qua
s lng và chng loi sn phm dch v TTQT, k c dch v TTQT truyn thng
và dch v h tr TTQT. S đa dng ca sn phm TTQTgiúp NH đáp ng đc tt
hn các yêu cu dch vđa dng v TTQT ca KH, NH nào đáp ng đc nhu cu
ca khách hàng mt cách cao nht cho thy cht lng dch v TTQT ca NH đó
cao hn. Ngoài ra, s đa dng sn phm TTQT còn phn ánh kh nng cung cp
dch v TTQT cng nh quy mô TTQT mà NH đt đc, vic gia tng quy mô
TTQT cho thy cht lng dch v TTQT ca NH đc nâng cao.
15
Các quy đnh, quy trình, vn bn áp dng cho hot đng TTQT
Các quy trình, quy đnh, vn bn là c s pháp lỦ hng dn các bc x lỦ h
s cn thit, trong quy trình th hin rõ trình t thc hin giao dch,quy đnh rõ trách
nhim và ngha v ca các đn v có liên quan. Phm vi điu chnh, vic quy đnh rõ
ràng, c th và khoa hc ca các quy trình nghip v TTQT đm bo giao dch đc
thc hin nhanh chóng, chính xác, an toàn, hiu qu. Vic xây dng quy trình TTQT
ngoài vic tuân th đc các quy đnh ca NHNN v qun lỦ ngoi hi, pháp lut
Vit Nam, còn phi phù hp vi thông l, tp quán quc t nhm bo v cho doanh
nghip và NH khi tham gia TTQT. Vic hoàn thin các quy trình TTQTgiúp cho các
TTV tip nhn và t vn h s ca KH mt cách d dàng và thng nht, t đó h s
KH s đc x lỦ nhanh chóng, an toàn và hiu qu. Vì vy, vic ban hành các quy
trình hng dn TTQT c th s góp phn nâng cao cht lng TTQTvà tng tính
cnh tranh ca NH trên th trng.
Trình đ chuyên môn ca thanh toán viên
Thanh toán viên là ngi tip xúc vi khách hàng, do đó trình đ chuyên môn
ca thanh toán viên s quyt đnh đn cái nhìn ca khách hàng đi vi NH. Mt
thanh toán viên vng chuyên môn, có kh nng ngoi ng tt, kh nng x lỦ tình
hung nhanh nhy s t vn h s cho khách hàng mt cách tt nht nh giúp khách
hàng la chn đc phng thc TTQT phù hp, x lỦ h s vi thi gian sm và
ít sai sót t đó làm tng s hài lòng ca khách hàng v dch v TTQT mà NH cung
cp.Thanh toán viên không gii chuyên môn s gp ri ro trong quá trình tác nghip
nh: nhp sai d liu vào h thng qun lỦ gây ra sai quy chun đin quc t có th
khin đin thanh toán ca khách hàng b tr li, vic đi nhiu đin sai quy chun
quc t có th khin ngân hàng quc t đánh giá thp cht lngTTQT ca NH. Do
đó, chuyên môn ca thanh toán viên là ch tiêu quan trng khi NH mun nâng cao
cht lng dch v TTQT, chuyên môn TTV càng cao thì dch v TTQT mà NH
cung cp cho KH càngcàng tt
16
Mc đ hin đi ca h thng công ngh thông tin
Do các sn phm TTQT mà NH cung cp đa phn đu ging nhau, đ tng tính
cnh tranh trong vic cung cp sn phm dch v TTQT, các NH đy mnh hin đi
hóa h thng công ngh thông tin. Các yu t đc s dng đ đánh giá mc đ
hin đi ca công ngh thông tin nh : S hin đi và s lng máy móc đc trang
b đ tác nghip, đng truyn d liu nhanh hay chm, phn mm phc v có bt
kp s phát trin ca NH, nhân viên công ngh thông tin có x lỦ kp thi các li k
thut khi xy ra s c.
Công ngh hin đi giúp NH theo kp xu hng phát trin ca các NH quc t,
nâng cao cht lng dch v TTQT do NH cung cp đc nhng sn phm TTQT
tiên tin nh các sn phm TTQT online, giúp KH tit kim thi gian giao dch.
Ngoài ra, hin đi hóa công ngh thông tin còn giúp cho thi gian x lỦ h s KH
din ra nhanh chóng, chính xác, an toàn, làm tng nng sut và hiu qu qun lỦ ca
NH.
1.2.2.2. Cácăchătiêuăđnhălng
Thi gian x lý giao dch
Ch tiêu này phn ánh mc đ nhanh chóng khi thc hin thành công mt giao
dch TTQT theo yêu cu ca khách hàng. Thi gian x lỦ giao dch tuân th nhng
chun mc ca quc t quy đnh cho tng loi giao dch và mc tiêu cam kt ca
NHTM. Thi gian thc hin giao dch tuân th đúng quy đnh giúp khách hàng hn
ch ri ro, luân chuyn vn nhanh, đt hiu qu sn xut kinh doanh, NH tit kim
đc chi phí. Thi gian x lỦ giao dch càng nhanh thì cht lng dch v TTQT
mà NH cung cp càng đc KH và các NH quc t đánh giá cao.
Mc đ ri ro do sai sót trong quá trình tác nghip
Vic thc hin các giao dch TTQTphi đúng yêu cu ca khách hàng v thi
gian, đn v th hng, s tin, ni dung giao dch, các điu khon và điu kin
khác tùy theo tng phng thc thanh toán nhng phi đm bo tuân th quy đnh
ca NH và chun mc quc t nhm hn ch ti đa nhng sai sót trong quá trình x