SỰ TRUYỀN DẪN CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



V TH BÍCH HIU

S TRUYN DN CA CHÍNH SÁCH
TIN T THÔNG QUA HOT NG
TÍN DNG CA NGÂN HÀNG
THNG MI VIT NAM

LUN VN THC S KINH T


Thành ph H Chí Minh, tháng 9 nm 2013

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH

V TH BÍCH HIU

S TRUYN DN CA CHÍNH SÁCH TIN
T THÔNG QUA HOT NG TÍN DNG
CA NGÂN HÀNG THNG MI
VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS TS. TRM TH XUÂN HNG

Thành ph H Chí Minh, tháng 9 nm 2013
LI CAM OAN

Tôi tên V Th Bích Hiu, là hc viên cao hc chuyên ngành Tài chính Ngân
hàng, Khoa Ngân hàng, khóa K21, ti trng i Hc Kinh T TP. H Chí Minh.
Tôi xin cam đoan:
Công trình nghiên cu này do chính tôi thc hin.
Các s liu trong lun vn là hoàn toàn trung thc.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v kt qu nghiên cu trong Lun vn tt
nghip ca mình.
Hc viên




V Th Bích Hiu
MC LC


Trang
Trang bìa ph
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các kỦ hiu, ch vit tt
Danh mc bng, biu

Danh mc các hình v, đ th
LI M U
1.LỦ do chn đ tƠi …………………………………………………………………… 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. Phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Kt cu đ tƠi 2
CHNG 1: C S Lụ LUN V S TRUYN DN CA CHệNH SÁCH TIN
T QUA HOT NG TệN DNG CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Tng quan v chính sách tin t 4
1.1.1 Khái nim…………………………………………………………………4
1.1.2 Các mc tiêu ca chính sách tin t……………………………………….4
1.1.3 Công c chính sách tin t ……………………………………………… 9
1.2 S truyn dn ca chính sách tin t thông qua hot đng tín dng ca các
ngơn hƠng thng mi trong nn kinh t 13
1.2.1 Khái nim s truyn dn ca CSTT thông qua hot đng tín dng ca
các ngân hàng thng mi ………………………………………………13
1.2.2 iu kin đ thc hin s truyn dn CSTT thông qua hot đng tín
dng ca các NHTM…………………………………………………………13





1.2.3 Tng quan nghiên cu trc đây v s truyn dn CSTT thông qua hot
đng tín dng ca các NHTM………………………………………………14
Kt lun chng 1………………………………………………………………… 16
CHNG 2: THC TRNG S TRUYN DN CHệNH SÁCH TIN T THÔNG
QUA HOT NG TệN DNG CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
VIT NAM

2.1. Tng quan v chính sách tin t vƠ hot đng tín dng ca các NHTM Vit
Nam 17
2.1.1. Chính sách tin t Vit Nam 17
2.1.1.1. Mc tiêu chính sách tin t . 17
2.1.1.2. Các công c thc hin chính sách tin t 18
2.1.2. Hot đng tín dng ca các ngân hàng thng mi Vit Nam 19
2.1.2.1. Tc đ tng trng tín dng 19
2.1.2.2. Th phn tín dng ca các nhóm NHTM . 21
2.1.2.4. N xu 21
2.2. Thc trng s truyn dn chính sách tin t thông qua hot đng tín
dng ca các ngơn hƠng thng mi Vit Nam ………………………… 24
2.2.1.

S truyn dn chính sách tin t thông qua hot đng tín dng ca các
NHTM Vit Nam t nm 2006 đn quý 2/ 2008…………………… 24
2.2.1.1. Bi cnh kinh t Vit Nam t nm 2006 đn quý 2/2008 ……24
2.2.1.2. S truyn dn CSTT thông qua hot đng tín dng ca các
NHTM Vit Nam t nm 2006 đn quý 2/2008……………… 25
2.2.2. S truyn dn chính sách tin t thông qua hot đng tín dng ca các
NHTM Vit Nam t quý 3/2008 đn cui nm 2009……………… 37
2.2.2.1. Bi cnh kinh t Vit Nam t quý 3/2008 đn cui nm 2009 37
2.2.2.2. S truyn dn CSTT thông qua hot đng tín dng ca các
NHTM Vit Nam t quý 3/2008 đn cui nm 2009……………38
2.2.3.

S truyn dn CSTT thông qua hot đng tín dng ca các
NHTM
Vit Nam t nm 2010 đn cui nm 2012 ……………………48

2.2.3.1.

Bi cnh kinh t Vit Nam t nm 2010 đn cui 2012…….48
2.3.2. S truyn dn CSTT thông qua hot đng tín dng ca các
NHTM Vit Nam t nm 2010 đn cui nm 2012 ………………48
2.3. ánh giá s truyn dn CSTT thông qua hot đng tín dng ca các
NHTM Vit Nam .……………………………………………………….58
2.3.1. Nhng kt qu đt đc . 58
2.3.2. Nhng hn ch . 59
2.3.3. Nguyên nhân . 60
Kt lun chng 2………………………………………………………………… 63
CHNG 3: GII PHÁP  XUT I VI S TRUYN DN CHệNH SÁCH
TIN T THÔNG QUA HOAT NG TệN DNG CA CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI VIT NAM
3.1 nh hng mc tiêu chính sách tin t ………………………………65
3.2 Các kin ngh đi vi NHNN trong vic thc hin truyn dn CSTT
thông qua hot đng tín dng NHTM 65
3.2.1 Xác đnh mc tiêu ca CSTT và thc hin các công c ca CSTT linh
hot . 65
3.2.2 Hoàn thin c ch qun lý tín dng ngân hàng ca NHNN, nâng cao hiu
qu điu hành chính sách tín dng ……………………………………67
3.2.3 Tng cng công tác qun lý, kim tra vi hot đng tín dng NHTM….68
3.3. Các gii pháp đ xut đi vi NHTM trong vic thc hin truyn dn
CSTT thông qua hot đng tín dng NHTM .69
3.3.1. Bin pháp ngn nga ri ro tín dng………………………………………70
3.3.2. Bin pháp x lý n tn đng………………………………………………….72
Kt lun chng 3………………………………………………………………… 74
KT LUN 75
TƠi liu tham kho
Ph lc

DANH MC CÁC T VIT TT

T VIT TT
DIN GII
ADB
Ngân Hàng Phát Trin Châu Á
CAR
H s an toàn vn
CPI
Ch s hàng tiêu dùng
CSTD
Chính sách tín dng
CSTT
Chính sách tin t
DNVVN
Doanh nghip va và nh
DTBB
D tr bt buc
GDP
Tng sn phm quc gia
GTCG
Giy t có giá
HTXTD
Hp tác xã tín dng
ICOR
H s s dng vn
LTD
T l d n/ vn huy đng
NHLD
Ngân hàng liên doanh

NHNN
Ngân hàng Nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
NHTMCP
Ngân hàng thng mi c phn
NHTMNN
Ngân hàng thng mi nhà nc
NHTW
Ngân hàng trung ng
QTDNN
Qu tín dng nhân dân
TCTD
T chc tín dng
TTCK
Th trng chng khoán
UBCK
y Ban Chng Khoán
VCSH
Vn ch s hu
WTO
T chc Thng mi Th gii
DANH MC  TH
 th 2.1: Tc đ tng trng tín dng và huy đng ca NHTM
 th 2.2: T l n xu ca NHTM các nm
 th 2.3: Mi quan h gia tc đ tng tin gi và tc đ tng M¬2
 th 2.4: Các mc thay đi lãi sut t tháng 12/2005 đn tháng 8/2008
 th 2.5: Tc đ tng tin gi bình quân các NHTM t nm 2006 -2008
 th 2.6: Lãi sut cho vay bình quân ca NHTM t nm 2006-2008
 th 2.7: Tc đ tng tin vay bình quân ca các NHTM t nm 2006-2008

 th 2.8: Lãi sut huy đng bình quân ca NHTM t nm 2006-2008
 th 2.9: Lãi sut trúng thu th trng m
 th 2.10: Mi quan h gia tc đ tng trng tín dng, tng GDP và tng CPI
 th 2.11: Din bin tc đ tng tin gi và tng d n ca NHTM
 th 2.12: Các mc thay đi lãi sut t tháng 19/8/2008 đn 1/12/2009
 th 2.13: Thay đi các mc lãi sut ca các NHTM Vit Nam
 th 2.14: Tc đ tng tin gi bình quân ca các NHTM t 2007-2009
 th 2.15: Tc đ tng tín dng bình quân ca các NHTM t 2007-2009
 th 2.16: u t và h s ICOR Vit Nam t nm 2001-2010
 th 2.17: Tc đ tng tin gi bình quân ca các NHTM t 2010-2012
 th 2.18: Tc đ tng d n tín dng ca NHTM nm 2010-2012
 th 2.19: Các mc lãi sut OMO, tái cp vn, tái chit khu
 th 2.20: Mi liên h gia tc đ tng trng tín dng, tng tng đu t, tng trng
GDP và CPI











DANH MC BNG, HÌNH V
DANH MC BNG
Bng 2.1: Th phn tín dng ca các nhóm NHTM
Bng 2.2: T l DTBB ca NHNN t nm 2006 đn đu nm 2008
Bng 2.3: Tng doanh s trúng thu OMO qua các nm

Bng 2.4: Biên đ t giá t nm 2006 đn quý 2/2008
Bng 2.5: H s ICOR ca các nc (vt: %)
Bng 2.6: Các mc điu chnh t l DTBB ca CSTT t 2008-tháng 3/2009
Bng 2.7: Các mc thay đi lãi sut ca NHNN t nm 2010-2012
Bng 2.8: Doanh s trúng thu chào mua trên th trng m
DANH MC HÌNH V
Hình 2.1: T l d n/ huy đng ca các NHTM qua các nm
Hình 2.2: Các gói kích thích kinh t ca Chính ph nm 2009
Hình 2.3: So sánh tc đ tng trng cung tin và tng trng GDP ca ba nc nm
2009-2012
1

LI M U
1.1. LỦ do chn đ tài
Chính sách tin t đc xem là mt công c chính sách quan trng
nhm tác đng đn nn kinh t đ đt đc các mc tiêu nh n đnh kinh t v
mô và kim soát giá c. Tác đng ca chính sách tin t luôn đc th hin rõ
nét và có uy lc ti nn kinh t nói chung và th trng tài chính nói riêng so
vi nhiu chính sách kinh t v mô khác trong sut quá trình vn hành ca nn
kinh t, đc bit là trong ngn hn, thông qua các ch tiêu tin t nh: cung tin
M2, tín dng, lãi sut và t giá hi đoái, mà mc tiêu cui cùng ca công tác
điu hành chính sách tin t là tác đng đn th trng tin t, hot đng kinh t
và mc giá c trong nn kinh t.
Vì vy, đ có mt chính sách tin t phù hp, đòi hi các nhà hoch
đnh chính sách phi có mt s hiu bit rõ ràng v c ch truyn dn tin t và
tm quan trng ca các kênh truyn dn khác nhau nh tín dng, lãi sut và t
giá hi đoái và nh hng ca các kênh truyn dn này đn các khu vc ca
nn kinh t, đc bit là khu vc sn xut. Trên thc t, các NHTW  nhiu nc
đã tin
hành phân tích và đánh giá s truyn dn tin t ca nc mình

thông qua các
nghiên cu đnh lng, t đó đ ra các gii pháp hn ch các
tác đng tiêu cc,
nâng cao hiu qu thc thi CSTT, cng nh tn dng các c
hi trong quá trình hi nhp và t do hóa th trng tài chính.
i vi Vit Nam, trong điu kin th trng tài chính cha phát trin
đy
đ: th trng tin t cha to đc tin đ cho s phát trin nng đng;
và th
trng vn cng cha phi là kênh phân b vn đa dng và hiu qu ca
nn kinh t, thì kênh tín dng ngân hàng thc s đã tr thành kênh truyn dn tác
đng CSTT quan trng và ph bin. Xut phát t đó, em xin chn
đ tài “
S
truyn dn ca chính sách tin t thông qua hot đng tín dng ca các
NHTM Vit Nam” làm đ tài nghiên cu.
2

1.2. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn có các mc tiêu là nghiên cu sau:
Nghiên cu nhng vn đ c bn v s truyn dn ca CSTT thông qua
hot đng tín dng ca các NHTM.
Phân tích thc trng truyn dn ca CSTT Vit Nam thông qua hot
đng tín dng ca các NHTM đn nn kinh t.
ánh giá vai trò hot đng tín dng ca các NHTM Vit Nam trong
truyn dn CSTT đn nn kinh t.
 xut nhng gii pháp hoàn thin s truyn dn CSTT thông qua hot
đng tín dng ngân hàng.
1.3. Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên cu ca lun vn gii hn  s truyn dn ca CSTT

thông qua hot đng tín dng ca các NHTM Vit Nam trong thi gian t nm
2006 đn 2012 và
ly mu 15 ngân hàng thng mi Vit Nam, đi din
cho ba nhóm ngân hàng: nhóm
NHTMNN, nhóm NHTMCP quy mô ln và
nhóm NHTMCP quy mô nh.
1.4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp thng kê, phân tích, tng hp đ phân
tích và đánhh giá s truyn dn ca chính sách tin t thông qua hot đng tín
dng ca các ngân hàng thng mi, t đó nhm xem xét khuôn kh chính sách
tin t ca mt nn kinh t th trng vi đ m nh nh Vit Nam trong thi
gian t khi hi nhp WTO (2006) đn nm 2012.
1.5. Kt cu đ tài:  tài nghiên cu bao gm 3 chng sau:
Chng 1: C s lý lun v s truyn dn ca CSTT thông qua hot đng tín
dng ca các ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng truyn dn CSTT thông qua hot đng tín dng ca các
3

NHTM Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp hoàn thin s truyn dn ca CSTT thông qua hot đng
tín dng ca các NHTM Vit Nam.

4

CHNG 1: C S Lụ LUN V S TRUYN DN CA CHệNH
SÁCH TIN T THÔNG QUA HOT NG TệN DNG CA CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI
2.1 TNG QUAN V CHệNH SÁCH TIN T
2.1.1 Khái nim
Chính sách tin t (monetary policy) là quá trình qun lý cung tin
(money supply) ca c quan qun lý tin t (có th là ngân hàng trung ng),
thng là hng ti mt lãi sut mc tiêu (targeting interest rate) đ đt đc
nhng mc đích n đnh và tng trng kinh t - nh kim ch lm phát, duy trì
n đnh t giá hi đoái, đt đc toàn dng lao đng hay tng trng kinh t
(Mishkin, 1992).
Tu điu kin các nc, CSTT có th đc xác lp theo hai hng:
CSTT m rng (tng cung tin, gim lãi sut đ thúc đy sn xut kinh doanh,
gim tht nghip nhng lm phát tng - CSTT chng tht nghip) hoc CSTT tht
cht (gim cung tin, tng lãi sut làm gim đu t vào sn xut kinh doanh t đó
làm gim lm phát nhng tht nghip tng - CSTT n đnh giá tr đng tin).

2.1.2 Các mc tiêu ca chính sách tin t
2.1.2.1 . Mc tiêu cui cùng
Mc tiêu cui cùng c th ca CSTT ca nhng quc gia khác nhau thì
không ging nhau. Tuy nhiên, CSTT là mt công c qun lý kinh t v mô nên dù
các mc tiêu c th ca CSTT  các nc có th khác nhau nhng v c bn
CSTT đu hng ti các mc tiêu ca kinh t v mô đó là tng trng kinh t, to
công n vic làm và n đnh giá tr đng ni t (Mishkin, 1992).
n đnh giá tr đng tin
n đnh giá tr đng tin, đc coi là mc tiêu c th nht, rõ ràng nht
mà bt k mt loi CSTT nào cng phi hng đn. NHTW thông qua CSTT n
5

đnh giá tr đng tin ca nc mình, làm cho đng tin đó chp hành các chc
nng ca tin t mt cách bình thng, qua đó phát huy vai trò tích cc ca tin t
đi vi nn kinh t-xã hi. S n đnh đng tin quc gia th hin  nhiu khía
cnh nh:
Giá c ni đa không tng, gim đt bin vi t l ln. Giá c n đnh th
hin qua ch s giá hàng tiêu dùng - CPI và ch s giá sn xut- PPI, nhng ph
bin là s dng CPI đ đánh giá mc đ n đnh giá c. Nu CPI tng bình quân
hàng nm khong di 10% thì đc coi là n đnh.
Th trng phát trin n đnh và đng đu trên phm vi c nc, to điu
kin giao lu trao đi hàng hoá dch v thun li gia các vùng, các khu vc
trong nc.
T giá hi đoái gia đng tin quc gia và các ngoi t đc n đnh.
Nu t giá n đnh, có ngha là n đnh đng tin quc gia trên bình din quc t.
ây cng là điu kin quan trng đ thc đy mi quan h ngoi thng và các
quan h khác gia các nc phát trin.
n đnh và thúc đy tng trng kinh t
n đnh và thúc đy tng trng kinh t s có ý ngha rt quan trng, vì
mt lý do rt đn gin là nu nn kinh t n đnh và phát trin không ngng s

làm cho nn kinh t ngày càng ln mnh mà còn kéo theo và gii quyt hàng lot
vn đ ca đt nc v giáo dc, an ninh quc phòng, v y t, vn hoá…
Mt nn kinh t n đnh và phát trin bn vng s là cái gc, cái nn tng
ca dân giàu nc mnh. Không gii quyt đc bài toán kinh t, thì hàng lot
vn đ khác, k c chính tr và trt t xã hi, s b lung lay và nh hng nng
n. Do đó, mc tiêu n đnh và thúc đây tng trng kinh t phi là mc tiêu
xuyên sut ca chính sách tin t quc gia.
To công n vic làm, góp phn n đnh trt t xã hi
ây là mc tiêu có ý ngha rng ln, đây cng là mc tiêu giúp gii
6

quyt vn đ tht nghip và s phân hoá giàu nghèo trong nn kinh t. Mt xã
hi phát trin, mt xã hi vn minh phi là mt xã hi không có s phân hoá giàu
nghèo quá ln, không có tình trng tht nghip cao, nu xét theo khía cnh kinh t
và vic làm.
Nu chính sách hp lý (CSTT, chính sách lao đng tin lng,
chính sách tài
khoá…) s khai thác tt đc ngun lao đng có tim nng ln,
lúc này không dng li ch to vic làm mà còn gim gánh nng cho Nhà nc
và xã hi, là điu kin đ n đnh trt t xã hi và thúc đy kinh t phát trin.
2.1.2.2 . Mc tiêu trung gian
Mc tiêu trung gian ca CSTT là nhng bin s tin t mà có th đo
lng đc, NHTW có th kim soát đc và phi có tác đng d báo đc mc
tiêu cui cùng. iu đó có ngha là bin s tin t đó phi có mi liên h vi mc
tiêu hot đng và có th tác đng ti mc tiêu cui cùng ca CSTT (Mishkin,
1992).
Ngân hàng th gii qua đúc kt kinh nghiêm ca các nc đã chia mc
tiêu trung gian thành ba loi sau:
Tng lng tin
Khuôn kh lý thuyt cho vic thc hin mc tiêu trung gian là khi

lng tin là lý thuyt s lng tin.  thc hin đc mc tiêu này NHTW
phi thc hin các bc sau: (i) đt mc tiêu cui cùng v lm phát trong tng
thi k nht đnh; (ii) c tính mc tng ca sn lng thc t; (iii) d báo tc
đ tng ca tc đ chu chuyn tin t.
Tuy nhiên, mc tiêu trên s khó có th đt đc nn nh tc đ chu
chuyn ca tin không n đnh hoc có s bin đng không theo mt chiu
hng s gây khó khn cho vic d báo. Chng hn nh đi vi nhng nc
đang trong quá trình t do hoá tài chính, tin t hoá nn kinh t thì cu tin tng
nhanh do đó tc đ chu chuyn ca tin gim xung, vic tng cung tin có th
không phi là nguyên nhân ca lm phát trong tng lai nh lý thuyt s lng.
7

Do vy, đi vi nhng nc này cn phi d báo cu tin đ đa ra con s
chính sách v khi lng cung ng tin t tng thêm.
T giá
Vi mc tiêu trung gian là t giá thì mc tiêu ca CSTT ca nc la
chn
mc tiêu ph thuc vào CSTT ca nc neo t giá. Mc tiêu t giá
tránh đc
nhng bin đng ngn hn v lãi sut và sn lng do nhng bin
đng khó lng v nhu cu tin t nu nh chn mc tiêu trung gian là tng
lng tin. Thc hin mc tiêu t giá có u đim là rt minh bch và nu nc
neo t giá có lm phát thp thì v c bn nc b neo t giá cng có lm phát
thp vì sau mt thi gian điu chnh giá c  nc b neo t giá s sát vi nc
neo t giá.
Tuy nhiên, khi đt mc tiêu trung gian là t giá cng có nhng bt li so
vi mc tiêu là tng lng tin trong trng hp có nhng thay đi ngc
chiu ca th trng đi vi nn kinh t nh điu kin thng mi xu đi, nng
sut thp, mt th trng xut khu, khi đó c đnh t giá có liên quan ti vic
c đnh mt giá c tng đi thì không th ngn chn nhng cú sc thc đi

vi nn kinh t do b chi phi ca sc ép phá giá, sn lng thc t s gim (ít
nht trong ngn hn) nu tin lng và giá c trong nc là không hoàn toàn
linh hot.
Lãi sut th trng
NHTW điu hành CSTT hng lãi sut th trng theo lãi sut mc tiêu.
La chn lãi sut là mc tiêu trung gian đng ngha vi vic hn ch tác đng
ca mc
cu tin hoc cung tin đn tng cu ca nn kinh t. iu này có
ngha là khi
NHTW đã la chn mc tiêu trung gian là lãi sut th trng thì
không th đng thi chn tng khi lng tin là mc tiêu trung gian.
Thc tin cho thy NHTW có th n đnh đc lãi sut danh ngha trên
th trng thông qua vic xác đnh giá tín phiu kho bc trên th trng m nhng
vic xác đnh lãi sut thc t là rt khó đo lng vì nó ph thuc vào t l lm
8

phát d tín. Tuy nhiên vi nhng nc có t do hoá tài chính thì mc tiêu lãi
sut không đc la chn.
2.1.2.3 . Mc tiêu hot đng
Mc tiêu hot đng là nhng bin tin t mà NHTW có th tác đng hay
kim soát mt các trc tip bng các công c CSTT, nhm thay đi mc tiêu trung
gian và qua đó tác đng đn mc tiêu cui cùng. Theo Mishkin (1992), tiêu chun
đ la chn mc tiêu hot đng là ch tiêu tin t mà có th d báo đc mc tiêu
trung gian và chu tác đng trc tip ca các công c CSTT. Mc tiêu hot đng
theo IMR có th là giá c tin t (lãi sut) hoc khi lng tin c s.
Trong trng hp NHTW chn mc tiêu hot đng là lãi sut thì NHTW là
ngi kim soát lãi sut ngn hn trên th trng liên ngân hàng. NHTW thông
qua công c CSTT có th kim soát trc tp lãi sut này. Vic quy đnh lãi sut
trn, lãi sut sàn ca NHTW trên th trng liên ngân hàng nhm to hành lang
dao đng cho lãi sut ngn hn trên th trng theo mc mong mun ca NHTW,

thông qua s tác đng ca công c CSTT nh nghiêp v th trng m…Trong
trng hp vic ch đo CSTT hu ht thông qua s can thip ca NHTW trên th
trng ngoi hi hn là vic điu chnh lãi sut thì t giá đc xem là mc tiêu
hot đng.
Nu mc tiêu hot đng là khi lng tin c s (MB) thì NHTW phi d
báo khi lng tin c s cn tng thêm thông qua các công c ca CSTT kim
soát trc tip khi lng tin đó.
Mc tiêu hot đng là khi lng tin c s đc áp dng trong điu kin
th trng tin t cha phát trin, kém hiu qu, kh nng cnh tranh gia các ngân
hàng thp, nht là trong tình hng nn kinh t có lm phát  mc cao. Tuy nhiên,
đ mc tiêu đó có hiu qu thì mt điu kin không th thiu là cu tin và h s
to tin phi có liên h cht ch vi nhau và phi gn vi mc tiêu trung gian là
tng phng tin thanh toán hoc tng tín dng ca nn kinh t.
9

2.1.3 Các công c chính sách tin t
2.1.3.1 . D tr bt buc
D tr bt buc là s tin mà các NHTM phi duy trì trên tài khon tin gi
ti NHTW, đc xác đnh bng t l d tr bt buc là t l % tính trên tng s d
tin gi các loi mà các NHTM phi d tr di dng tin mt hoc tin gi ti
NHTW. ây là mt trong nhng công c ca NHTW nhm thc hin chính sách
tin t bng cách làm thay đi s nhân tin t.
Thông qua hot đng to tin, t tin c s (gm tin mt lu thông ngoài
h thng ngân hàng cng vi tin mt d tr trong h thng ngân hàng), các
NHTM to ra mt lng cung tin ln hn nhiu so vi tin c s. T l gia cung
tin vi tin c s chính là s nhân tin và đc tính toán theo công thc sau:
m = (1+R):(R+r),
trong đó: R là t l gia tin mt so vi tin gi (C/D) ca các ngân hàng;
r là t l d tr bt buc.Do đó khi r thay đi thì s nhân tin
thay đi theo t l nghch.

Chính vì th bng cách thay đi t l d tr bt buc, NHTW có th thay
đi s nhân tin đ điu tit cung tin vi mt tin c s bt k.
u đim ca
công c này là giúp
NHTW ch đng trong vic điu chnh lng tin cung
ng; ngoài ra, tác đng ca công c này cng rt mnh (ch cn thay đi mt
lng nh t l d tr bt buc là nh hng ti mt lng rt ln mc cung
tin). Tuy nhiên, tính linh hot ca công c DTBB không cao vì vic t chc thc
hin nó rt chm, phc tp, tn kém và nó có th nh hng không tt ti hot
đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi (Mishkin, 1992).
2.1.3.2 . Chính sách tái chit khu
ây là hot đng mà NHTW thc hin cho vay ngn hn đi vi các
NHTM thông qua nghip v chit khu các giy t có giá bng vic điu chnh
10

lãi sut chit khu và hn mc cho vay chit khu (ca s chit khu).
Khi NHTW tng (gim) lãi sut chit khu s hn ch (khuyn khích)
vic các NHTW làm cho kh nng cho vay ca các NHTM gim (tng) t đó làm
cho mc cung tin trong nn kinh t gim (tng). Mt khác, khi NHTW mun
hn ch NHTM vay chit khu thì NHTW s thc hin khép ca s chit khu
li. Ngoài ra,  các nc có th trng cha phát trin (thng phiu cha ph
bin đ có th làm công c chit khu) thì NHTW còn thc hin nghip v này
thông qua vic cho vay tái cp vn ngn hn đi vi các NHTM.
u đim ca công c chit khu là giúp các NHTW thc hin vai trò là
ngi cho vay cui cùng đi vi các NHTM khi các NHTM gp khó khn trong
thanh toán. T đó, giúp NHTW có th kim soát đc hot đng tín dng ca
các NHTM đng thi có th tác đng ti vic điu chnh c cu đu t đi vi
nn kinh t thông qua u đãi tín dng vào các lnh vc c th. Tuy nhiên, hiu
qu ca công c này còn ph thuc vào hot đng cho vay ca các NHTM, mt
khác, mc lãi sut chit khu có th làm méo mó, sai lch thông tin v cung cu

vn trên th trng (Mishkin, 1992).
2.1.3.3 . Lãi sut
Vic thay đi lãi sut s kéo theo s bin đi ca chi phí tín dng, t đó
tác đng đn vic thu hp hay m rng khi lng tín dng trong nn kinh t.
Thc t cho thy, tu theo điu kin thc t và trình đ phát trin ca th trng
tài chính, NHTW có th s dng công c lãi sut đ điu hành CSTT theo các
chính sách:
NHTW kim soát lãi sut th trng bng cách quy đnh các loi lãi sut
nh: lãi sut tin gi và lãi sut cho vay theo tng k hn; hoc sàn lãi sut tin
gi và trn lãi sut cho vay đ to nên khung lãi sut gii hn; hoc công b lãi
sut c bn cng vi biên đ giao dch…Qua đó, giúp cho NHTW thc hin
qun lý lng tin cung ng theo mc tiêu ca tng thi k, điu này phù hp
vi các quc gia khi cha có điu kin đ phát huy tác dng ca các công c gián
11

tip. Tuy nhiên, vic kim soát lãi sut d làm mt đi tính khách quan ca lãi sut
trong nn kinh t vì thc cht lãi sut là “giá c” ca vn do vy nó phi đc
hình thành t chính quan h cung cu v vn trong nn kinh t.
óng vai trò là công c quan trng ca CSTT, lãi sut nu đc s dng
đúng đn và phù hp vi điu kin, tình hình kinh t trong tng thi k nht đnh
s có tác dng trc tip đn kim soát lm phát, kích thích tit kim và đu t
phát trin, cng nh nh hng đn nhng thay đi ca t giá hi đoái trong mi
quan h vi cán cân thanh toán. Ngc li, nu s dng lãi sut cng nhc không
phù hp vi điu kin thc t ca nn kinh t, lãi sut tr thành vt cn kìm hãm,
trói buc nn kinh t (Mishkin, 1992).
2.1.3.4 . Th trng m
Nghip v th trng m là nhng hot đng mua bán chng khoán ca
NHTW vi các đi tác đc la chn trên th trng tin t, nh hng đn khi
lng d tr ca các NHTM, t đó tác đng trc tip đn kh nng cung ng tín
dng ca các NHTM và gián tip đn lãi sut th trng nhm điu tit mc cung

tin thông qua nhng nh hng v mt lng và giá.
Khi NHTW mua (bán) chng khoán thì s làm cho c s tin t tng
(gim), d tr ca các NHTM tng (gim), làm tng (gim) kh nng kh nng
cung ng tín dng ca các NHTM. Bên cnh đó, vic NHTW mua (bán) chng
khoán ra th trng m s làm gim (tng) cung chng khoán, trong điu kin
các nhân t khác không đi, giá chng khoán này s t tng (gim). Và do vy,
lãi sut chng khoán gim (tng) lên, dn đn các NHTM s gim (tng) lãi sut
ngân hàng, kích thích doanh nghip đi vay, khi tin t tng lên hoc gián tip
tht cht thêm khi tin t.
Vi cách vn hành nh trên, nghip v th trng m đc coi là mt
công c rt nng đng, hiu qu, chính xác ca CSTT vì khi lng chng khoán
mua (bán) t l vi qui mô lng tin cung ng cn điu chnh,ít tn kém v chi
phí, d đo ngc tình th. Tuy vy, vì đc thc hin thông qua quan h trao
12

đi nên nó còn ph thuc vào các ch th khác tham gia trên th trng, do đó,
đ công c này hiu qu thì cn phi có s phát trin đng b ca th trng tin
t, th trng vn (Mishkin, 1992).
2.1.3.5 . T giá hi đoái
T giá hi đoái là tng quan sc mua gia đng ni t và đng ngoi t.
Nó va phn ánh sc mua ca đng ni t, va là biu hiên quan h cung cu
ngoi hi. S bin đng ca t giá hi đoái có tác đng mnh m đn mi hot
đng kinh t, t hot đng xut nhp khu đn sn xut kinh doanh và tiêu dùng
trong nc qua bin đi ca giá c hàng hoá. Do vy, t giá hi đoái là mt công
c đ NHTW thc thi CSTT ca mình. Tuy nhiên, khi vn dng công c này,
NHTW không đy t giá lên cao hay kéo t giá xung thp mà là n đnh t giá
 mc phù hp vi đc đim, điu kin thc t ca quc gia trong tng giai đon.
Khi vn hành t giá hi đoái, NHTW có th n đnh t giá c đnh, hoc
th ni t giá theo quan h cung-cu ngoi t trên th trng ngoi hi. Các loi
t giá nh: t giá c đnh, t giá th ni hoàn toàn, t giá th ni có s qun lý

ca Nhà nc. Bin pháp ch yu mà các NHTW thng dùng đ can thip vào
cung-cu ngoi t là s dng d tr ngoi hi và qu bình n hi đoái. C th,
khi t giá hi đoái tng cao, NHTW tung ngoi t ra bán, làm cho cung ngoi t
trên th trng tng lên, trong điu kin các yu t khác không đi, thì t giá s
t t gim xung. Ngc li, khi t giá hi đoái gim, NHTW hút ngoi t v
bng cách mua vào, trong khi các yu t khác vn không đi thì t giá s dn
tng lên.  áp dng bin pháp này hiu qu, đòi hi quc gia phi có khi lng
d tr ngoi hi đ ln.
V thc cht t giá không phi là công c ca CSTT vì t giá không làm
thay đi lng tin t trong lu thông. Tuy nhiên  nhiu nc, đc bit là các
nc có nn kinh t đang chuyn đi coi t giá là công c h tr quan trng cho
CSTT (Mishkin, 1992).

13

2.2 S TRUYN DN CA CHệNH SÁCH TIN T THÔNG QUA
HOT NG TệN DNG CA CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
2.2.1 Khái nim s truyn dn ca chính sách tin t thông qua hot đng
tín dng ca các NHTM
S truyn dn ca CSTT thông qua hot đng tín dng ca NHTM mô t
cách thc mà nhng thay đi t chính sách tin t (nh cung tin hay lãi sut
danh ngha) s tác đng lên các bin thc nh tng sn lng, mc giá thc và
vic làm. (Bernanke và Blinder (1988, 1992)).
Theo s đ, nh hng ca CSTT qua kênh hot đng tín dng NHTM
đc thc hin nh sau:
MTin gi ngân hàng  các khon vay ngân hàng  I  Y
Sau khi tht cht tin t, các NHTM gp s st gim trong thanh khon
tin gi ngân hàng, và vi vai trò là ngi cho vay ca nhng ngi đi vay, các
NHTM buc phi gim ngun vn cp tín dng cho nn kính t. S thu hp này
khuch đi truyn ti CSTT vào nn kinh t thc. Ngc li, CSTT ni lng làm

tng d tr ngân hàng và tin gi ngân hàng, ngun vn cp tín dng tng, dn
đn đu t tng.
Hàm ý quan trng ca quan đim v s truyn dn ca CSTT thông qua
hot đng tín dng ca các NHTM là CSTT có nh hng ti các cá nhân, doanh
nghip nh ph thuc nhiu vào các khon vay ngân hàng hn là các doanh
nghip ln có kh nng huy đng vn trc tip t th trng bng cách phát hành
c phiu và trái phiu.
2.2.2 iu kin đ thc hin s truyn dn CSTT thông qua hot đng tín
dng ca các NHTM.
Th nht, h thng ngân hàng hai cp: Là h thng bao gm hai cp đ
ngân hàng: NHTW và ngân hàng trung gian. NHTW gi chc nng đc quyn
phát hành tin và qun lý h thng tin t và điu tit toàn b h thng ngân hàng
14

vi mc tiêu phi li nhun là ch yu. Ngân hàng trung gian gi chc nng trung
gian tín dng, làm cu ni gia các ch th khác trong xã hi. Ngân hàng trung
gian bao gm các loi: NHTM, ngân hàng đu t, ngân hàng phát trin, ngân
hàng chính sách… Vi h thng ngân hàng hai cp, CSTT ca NHTW đc
truyn dn đn nn kinh t thông qua các hot đng tín dng ca các ngân hàng
trung gian, c th là các NHTM.
Th hai, tín dng NHTM đóng vai trò quan trng ca nn kinh t: khi tín
dng NHTM chim th phn tín dng ln, nn kinh t s có nhng phn ng tích
cc vi nhng thay đi ca CSTT tác đng ti hot đng tín dng NHTM; hay
nói cách khác, s truyn dn CSTT thông qua hot đng tín dng ca các NHTM
s kém hiu qu nu th trng tài chính phát trin: nn kinh t có th tip cn
nhiu ngun vn khác nhau trên th trng mt cách d dàng (phát hành trái
phiu, c phiu, tín dng thng mi…) khi đó, nhng thay đi ca CSTT nhm
thay đi tin gi ca NHTM, t đó tác đng đn ngun vn cp tín dng cho nn
kinh t s không còn tác dng hoc tác dng rt ít. (Bernanke và Blinder (1988);
Bernanke và Gertler (1995); Farinha và Marques (2001)).

Th ba, ngun vn cp tín dng ca NHTM ph thuc nhiu vào nhng
thay đi ca CSTT: các NHTM buc phi ct gim ngun vn cp tín dng khi
có s suy gim ca lng tin gi ngân hàng (do CSTT tht cht), bi các ngun
tài tr thay th (phát hành các chng t có giá, ngun vn vay ngân hàng nc
ngoài, vn tài tr, y thác đu t ) luôn phát sinh thêm chi phí ln. iu kin
này, giúp cho s truyn dn ca CSTT thông qua hot đng tín dng NHTM bt
đu phát huy kh nng truyn dn. (Bernanke và Blinder (1988,1995); Farinha và
Marques (2001)).
2.3. Tng quan nghiên cu trc đơy v s truyn dn CSTT thông qua
hot đng tín dng ca các NHTM.
S truyn dn chính sách tin t thông qua hot đng tín dng NHTM
mô t quá trình mà chính sách tin t nh hng đn kh nng cp tín dng ca
NHTM, t đó nh hng đn lng tín dng cung ra nn kinh t và nh hng
15

đn các hot đng khác trong nn kinh t (đu t, tiêu dùng hàng lâu bn)
(Mishkin, 2009). S truyn dn CSTT thông qua hot đng tín dng NHTM đã
đc nhiu nghiên cu tho lun, trong đó có các nghiên cu tiêu biu sau:
Oliver Hulsewing và các cng s (2002) đã nghiên cu v s truyn dn
chính sách tin t thông qua hot đng tín dng NHTM  c. Bng mô hình
vecto hiu chnh (VECM), nghiên cu tìm thy bng chng chính sách tin t
thay đi s có tác đng đn hot đng tín dng ca ngân hàng, t đó tác đng đn
ngun cung tín dng cho nn kinh t ca c, cng theo nghiên cu, vic xác
đnh s vn đng ca cung và cu vay vn là mt điu kin tiên quyt cho phân
tích thc nghim.
Kashyap/Stein (2000) nghiên cu s truyn dn chính sách tin t
thông qua hot đng tín dng NHTM  M tip cn bng mô hình SVAR. Kt
qu nghiên cu cho thy có s truyn dn CSTT thông qua hot đng tín dng
ngân hàng, ngoài ra nghiên cu cng tìm thy đc s truyn dn này cng b
nh hng bi đc đim ca chính mi NHTM. Các NHTM có mc thanh n

đnh s ít có phn ng đi vi nhng thay đi ca CSTT hn là nhng NHTM
có mc thanh khon yu.
De Bondt (1999): nghiên cu nm nc  khu vc đng Euro đã tìm
thy mt s bng chng ng h s truyn dn CSTT thông qua hot đng tín
NHTM. Tác đng ca CSTT đn hành vi cho vay ca NHTM ph thuc vào
quy mô ca ngân hàng và thanh khon ngân hàng .
 Vit Nam có mt nghiên cu v s truyn dn chính sách tin t thông
qua hot đng tín dng ca các NHTM nh: Lê Vit Hùng & Wade Pfau
(2008) phân tích c ch truyn dn chính sách tin t  VN bng cách s dng
mô hình VAR th rút gn và tp trung vào các mi quan h gia cung tin, sn
lng thc t, mc giá, lãi sut thc, t giá thc và tín dng, thi gian nghiên
cu t Q1 1996 đn Q4 2005. Kt qu nghiên cu cho thy chính sách tin t
có th nh hng đn sn lng và giá c. Mc đ và tác đng ca cú sc chính
sách tin t đi vi sn lng mnh nht sau bn quý nhng tác đng đi vi