B GIÁO DC VÀ O TÀO
TRNG I HC KINH T TPHCM
*
HUNH HU LC
GII PHÁP TNG CNG HUY NG TIN GI
TIT KIM CÓ K HN TI NGÂN HÀNG TMCP
K THNG VIT NAM – CHI NHÁNH SÀI GÒN
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ O TÀO
TRNG I HC KINH T TPHCM
HUNH HU LC
GII PHÁP NÂNG CAO HUY NG TIN GI TIT
KIM CÓ K HN TI NGÂN HÀNG TMCP K
THNG VIT NAM – CHI NHÁNH SÀI GÒN
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS PHM VN NNG
TP. H Chí Minh – Nm 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu,
kt qu nghiên cu trong lun vn này là trung thc.
Tác gi
Hunh Hu Lc
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc hình v
Danh mc bng biu
Gii thiu
1. S cn thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu ca lun vn 3
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu 3
6. Kt cu lun vn 4
CHNG 1: TNG QUAN V NGHIP V HUY NG TIN GI TIT
KIM CÓ K HN TI NGÂN HÀNG THNG MI .5
1.1. Tng quan v nghip v huy đng vn ca NHTM 5
1.1.1. Khái nim: 5
1.1.2. Vai trò ca huy đng vn ti NHTM 5
1.1.3. Mt s hình thc huy đng vn c bn ca NHTM 5
1.1.4. Huy đng tin gi có k hn ti NHTM 10
1.2. Quá trình ra quyt đnh ca khách hàng và các nhân t tác đng đn quá
trình ra quyt đnh 13
1.2.1. Hành vi ngi tiêu dùng 13
1.2.2. Tm quan trng ca nghiên cu hành vi ngi tiêu dùng: 14
1.2.3. Nhng nhân t nh hng đn hành vi ngi tiêu dùng 16
1.2.4. Quy trình ra quyt đnh 19
1.3. Mt s nghiên cu trc đây đc ng dng vào đ tài nghiên cu 20
1.3.1. Nghiên cu ca thc s Nguyn Quc Nghi (2011) 20
1.3.2. Nghiên cu ca thc s Nguyn Quc Nghi (2011) 21
1.4. Quy trình nghiên cu đ ngh 22
Kt lun chng 1 .23
CHNG 2: THC TRNG HUY NG TIN GI TIT KIM CÓ K HN
VÀ CÁC NHÂN T NH HNG N QUYT NH GI TIN TIT KIM
CÓ K HN CA KHÁCH HÀNG TI TECHCOMBANK CHI NHÁNH SÀI
GÒN .24
2.1. Khái quát v Techcombank chi nhánh Sài Gòn 24
2.1.1. Gii thiu v ngân hàng Techcombank 24
2.1.2. S lc v Techcombank chi nhánh Sài Gòn 25
2.2. Thc trng huy đng vn ti Techcombank Chi nhánh Sài Gòn giai đon
2010 – Qúy 2 nm 2013 30
2.2.1. Din bin s d huy đng vn trong giai đon nm 2010 – Quý 2/2013 30
2.2.2. C cu s d huy đng vn – cho vay ca Techcombank chi nhánh Sài
Gòn ……… 31
2.2.3. C cu ngun vn huy đng ti Techcombank chi nhánh Sài Gòn 32
2.3. Phân tích các nhân t tác đng đn quyt đnh gi tin tit kim có k
hn ca khách hàng cá nhân ti Techcombank Chi nhánh Sài Gòn 34
2.3.1. Thit k nghiên cu 34
2.3.2. Mô t và phân tích v đc đim mu nghiên cu 39
2.3.3. Cm nhn ca khách hàng cá nhân v các nhân t nh hng đn quyt
đnh gi tin tit kim có k hn ti Techcombank chi nhánh Sài Gòn 40
Kt lun chng 2 .47
CHNG 3: GII PHÁP TNG CNG HUY NG TIN GI TIT KIM
CÓ K HN TI TECHCOMBACK CHI NHÁNH SÀI GÒN .48
3.1. Bình lun v kt qu nghiên cu 48
3.2. ng dng kt qu nghiên cu vào vic đ các gii pháp tng cng huy
đng tin gi tit kim có k hn cho Techcombank chi nhánh Sài Gòn 51
3.2.1. Gii pháp v nâng cao cht lng dch v 51
3.2.2. Gii pháp v nâng cao thng hiu, uy tín ngân hàng 53
3.2.3. Gii pháp v hình thc chiêu th 54
3.2.4. Gii pháp v lãi sut 56
3.2.5. Gii pháp v đa dng hóa các sn phm tin gi tit kim 59
3.3. Mt s kin ngh 61
Kt lun chng 3 62
Kt lun …. 63
TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1: THNG KÊ MÔ T CHI TIT V C IM MU
PH LC 2: BNG HI PHNG VN KHÁCH HÀNG V CÁC NHÂN T
NH HNG N QUYT NH GI TIN TIT KIM CÓ K HN VÀO
NGÂN HÀNG TECHCOMBANK CHI NHÁNH SÀI GÒN
DANH MC CH VIT TT
NHTU: Ngân hàng Trung ng
NHNN: Ngân hàng Nhà nc
NHTM: Ngân hàng thng mi
TCTD: T chc tín dng
Techcombank: Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
Techcombank chi nhánh Sài Gòn: Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam – Chi
nhánh Sài Gòn
PGD: Phòng giao dch
KH: Khách hàng
NH: Ngân hàng
HV: huy đng vn
TGTK: tin gi tit kim
TGKKH: tin gi không k hn
TGCKH: tin gi có k hn
GTCG: giy t có giá
CDs: chng ch tin gi
SXKD: Sn xut kinh doanh
HTV: ài truyn hình TPHCM
VTV: ài truyn hình Vit Nam
DVKH: Dch v khách hàng
HSBC: Ngân hàng TNHH Hong Kong Thng Hi
DANH MC HÌNH V
Hình 1.1: Mô hình v quá trình ra quyt đnh ca ngi mua
S đ 1.2: Quy trình nghiên cu đ ngh
S đ 1.3: S đ t chc ca Techcombank chi nhánh Sài Gòn
Biu đ 1.4: Biu đ s d huy đng vn giai đon 2010 - Quý 2/2013
Biu đ 1.5: Biu đ t l huy đng vn so vi s d n cho vay t 2010 đn quý 2
nm 2013
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1: C cu gia ngun vn huy đng và cho vay giai đon 2010 - Quý 2/2013
Bng 1.2: C cu trong ngun vn huy đng giai đon 2010 - Quý 2/2013
Bng 1.3: Quy mô tin gi dân c giai đon 2010 - Quý 2/2013
Bng 1.4: Tng hp các nhân t nh hng đn quyt đnh gi tin tit kim có k
hn vào Techcombank chi nhánh Sài Gòn
Bng 1.5: Tng hp các mu đc phng vn
Bng 1.6: Tng hp kt qu cm nhn ca khách hàng v các nhân t nh hng đn
quyt đnh gi tin tit kim có k hn vào Techcombank chi nhánh Sài Gòn
Bng 1.7: Thng kê tip tc s dng dch v ti Techcombank trong tng lai
1
GII THIU
1. S cn thit ca đ tài
V mt lý lun, tin gi có k hn là loi tin gi có s tho thun
gia ngi gi tin và ngân hàng v s lng, k hn, lãi sut ca khon tin
gi. Do có s xác đnh rõ ràng v k hn, nên ngun tin gi có k hn là
ngun tin có s n đnh cao, ngân hàng có th s dng đ cho vay vi thi
hn tng ng hoc có th chuyn đi mt phn tin gi ngn hn đ cho vay
trung dài hn. Chính vì lý do này mà lãi sut ca các khon tin gi k hn
thng cao hn nhiu lãi sut tin gi không k hn. Bi vì mc đích chính
ca vic gi tin vào ngân hàng là tin lãi. Thông thng thì lãi sut t l
thun vi k hn, tc là khon tin gi càng lâu thì lãi sut càng cao và ngc
li.
Trên thc tin, vic lãi sut gim liên tc trong thi gian va qua nm
trong l trình gim lãi sut nm 2012 và tip tc đc thc hin trong nm
2013, đã đc Thng đc NHNN đnh hng điu hành ngay t đu nm
2012. T nm 2012 đn cui tháng 3/2013, NHNN đã 6 ln điu chnh lãi
sut huy đng và cho vay và đu là h trn lãi sut huy đng.
Ln đu tiên đc thc hin vào ngày 13/03/2012 (t mc 14%/nm
v 13%/nm) theo yêu cu gim lãi sut huy đng ca Th tng chính ph.
Tip đó, đn ngày 11/04, lãi sut huy đng đc gim thêm 1%, v mc
12%/nm. Ngày 28/05/2012, NHNN quyt đnh đa trn lãi sut huy đng v
còn 11%/nm, lãi sut cho vay v 14%/nm, đng thi h mt lot lãi sut
điu hành khác. T ngày 11/06/2012, trn lãi sut huy đng ngn hn VND
đã gim t mc 11%/nm xung còn 9%/nm. Bên cnh đó, theo Thông t
19/2012/TT-NHNN đc ban hành ngày 8/6/2012, NHNN đã cho phép các
NHTM (NHTM) t quyt đnh lãi sut huy đng k hn dài (t 12 tháng tr
lên). T 24/12/2012, NHNN đa trn lãi sut huy đng ngn hn gim xung
còn 8%/nm.Tip đó, vi vic CPI tháng 3/2013 tip tc đà gim, kt hp vi
2
thc trng là mt lng vn ln đang b tc nghn trong h thng ngân hàng,
ngày 26/03/2013, NHNN thông báo tip tc gim trn lãi sut huy đng ngn
hn xung 7,5%/nm; đng thi điu chnh gim 1% các lãi sut ch cht vi
mong mun khi thông ngun tín dng tc nghn, gii quyt khó khn cho
doanh nghip, thúc đy tng trng kinh t.
Vi mc gim lãi sut huy đng mnh xung còn 6%/nm nh hin
nay, nhiu ngi gi tin cho rng lãi sut gi tit kim hin không còn hp
dn. Trong bi cnh lm phát nhiu nm tr li đây thng trên 7% thì mc
lãi sut trên cha đm đ bo toàn vn ch cha nói đn vic sinh li. Do
vy, nhiu kh nng ngi dân s tìm cách chuyn tin qua kênh đu t khác
ít trt giá và sinh li cao hn.
Trc tình hình đó, Techcombank chi nhánh Sài Gòn đang đng trc
thách thc làm sao đ duy trì n đnh lng tin gi có k hn và tip tc gia
tng đc ngun tin gi tit kim có k hn nhm đm bo n đnh hot
đng cho vay ca chi nhánh, ti đa hóa li nhun thông qua vic kinh doanh
vn ni b.
Nhng thách thc đó đòi hi Techcombank chi nhánh Sài Gòn cn
phi nm bt và am hiu đc nhng nhân t đang tác đng đn quyt đnh
gi tin tit kim có k hn ca khách hàng cá nhân? Làm th nào đ có đc
các chính sách duy trì và thu hút tin gi tit kim có k hn ti u … Nhng
vn đ đt ra đó đã tr thành vn đ nghiên cu đ tài “Gii pháp tng cng
huy đng tin gi tit kim có k hn ti Ngân hàng TMCP K Thng Vit
Nam - Chi nhánh Sài Gòn” ca ngi vit.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca đ tài là xem xét thc trng huy đng tin gi tit kim
có k hn ti Techcombank Chi nhánh Sài Gòn, kho sát các khách hàng đang
có giao dch tin gi tit kim có k hn ti Techcombank Chi nhánh Sài Gòn
3
đ t đó phân tích các nhân t tác đng đn quyt đnh gi tin tit kim có
k hn ca khách hàng cá nhân ti Techcombank chi nhánh Sài Gòn.
ra các gii pháp tng cng huy đng tin gi tit kim có k hn
mt cách ti u trong bi cnh hin nay ti Techcombank Chi nhánh Sài Gòn.
3. i tng và phm vi nghiên cu ca lun vn
i tng nghiên cu: khách hàng cá nhân đã tng và đang có gi tin
tit kim ti Techcombank Chi nhánh Sài Gòn.
Phm vi nghiên cu: tp trung ch yu ti đa bàn Thành ph H Chí
Minh, c th ti h thng chi nhánh và các phòng giao dch ca Techcombank
chi nhánh Sài Gòn.
Thi gian nghiên cu: kho sát t tháng 6/2013 đn 8/2013; d liu
th cp đc thu thp trong giai đon t 2010 – ht quý 2 nm 2013.
4. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đc tin hành thông qua hai giai đon chính là: (1)
nghiên cu đnh tính nhm xây dng và hoàn thin bn câu hi phng vn;
(2) nghiên cu thng kê mô t nhm phân tích d liu kho sát vi s h tr
ca phn mm SPSS và Excel.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu
tài xác đnh các nhân t tác đng đn quyt đnh gi tin tit kim
có k hn ca khách hàng cá nhân vào Techcombank chi nhánh Sài Gòn. T
đó làm c s đ Techcombank Chi nhánh Sài Gòn có nhng ci tin thích hp
trong chin lc phc v khách hàng, n đnh và tng cng ngun tin gi
tit kim có k hn.
Vi vic phân tích các nhân t liên quan đn quyt đnh gi tin tit
kim có k hn ti Techcombank Chi nhánh Sài Gòn, ngân hàng s hiu rõ
hn v nhu cu ca khách hàng cng nh phát hin đc nhng u th và hn
4
ch ca ngân hàng. Thc hin đ tài mang ý ngha thc tin khách quan và
thit thc nhm thng kê cng nh đánh giá li nhng nhân t tác đng đn
quyt đnh gi tin tit kim có k hn ca khách hàng cá nhân.
6. Kt cu lun vn
Vi vn đ nêu trên đ tài đc cu trúc thành 3 chng nh sau:
Chng 1: Tng quan v nghip v huy đng tin gi tit kim có k hn
ti NHTM và mô hình nghiên cu
Chng 2: Thc trng huy đng tin gi tit kim có k hn và phân tích
các nhân t nh hng đn quyt đnh gi tin tit kim có k hn vào
Techcombank chi nhánh Sài Gòn
Chng 3: Gii pháp tng cng huy đng tin gi tit kim có k hn ti
Techcombank chi nhánh Sài Gòn
5
CHNG 1: TNG QUAN V NGHIP V HUY NG TIN GI
TIT KIM CÓ K HN TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v nghip v huy đng vn ca Ngân hàng thng mi
1.1.1. Khái nim:
HV là nghip v tip nhn ngun vn tm thi nhàn ri t các t chc và cá
nhân bng nhiu hình thc khác nhau đ hình thành nên ngun vn hot đng
ca ngân hàng (Nguyn ng Chính, 2007).
1.1.2.Vai trò ca huy đng vn ti Ngân hàng thng mi
Th nht, vai trò HV đng trên góc đ NHTM: HV là hot đng
ch yu ca NHTM. HV tt là tin đ thúc đy NHTM phát trin đc các
sn phm, dch v khác. Hot đng này còn giúp ngân hàng gia tng thu nhp,
ci tin c cu thu nhp ca NHTM.
Th hai, vai trò HV đng trên góc đ khách hàng: nghip v HV
ca ngân hàng giúp khách hàng ct tr ngun tin nhàn ri an toàn. Khách
hàng có th la chn đc hình thc tin gi phù hp. Khách hàng có th
tng nhu nhp qua vic tr lãi ca Ngân hàng. Ngoài ra h còn có th đc
bo him s tin gi ca mình.
Th ba, Vai trò HV đi vi nn kinh t: nghip v HV có th điu
tit lng tin t lu thông trong nn kinh t, giúp n đnh th trng tin t,
kim soát đc lm phát. HV giúp điu tit ngun vn lu thông trên th
trng đ phát trin nn kinh t, giúp phát trin th trng tài chính.
1.1.3. Mt s hình thc huy đng vn c bn ca Ngân hàng thng mi
1.1.3.1. Huy đng tin gi ca dân c, các t chc kinh t và các t chc
xã hi
Huy đng vn ca dân c
Huy đng tin gi tit kim (TGTK)
6
Các tng lp dân c đu có nhng khon thu nhp tm thi nhàn ri
cha s dng, gi vào ngân hàng nhm mc tiêu đm bo an toàn và sinh li.
có th huy đng đc ngun TGTK nhàn ri trong dân c, ngân hàng cn
đa dng hóa các hình thc huy đng, đa ra mc lãi sut cnh tranh hp dn,
m rng mng li huy đng, th tc gi đn gin và nhanh chóng,…. Hin
nay các ngân hàng đang đa dng các hình thc huy đng TGTK nh:
+ Tin gi tit kim không k hn (TGTK): đây là khon tin gi không có
k hn xác đnh, ngi gi có th rút vn vào bt c thi đim nào. Lãi sut
ngân hàng áp dng cho TGTK không k hn này thng thp hn TGTK có
k hn. Do tính n đnh thp nên các ngân hàng ch s dng ngun tin gi
này mt t l nht đnh vào hot đng cho vay, vì th hiu qu kinh doanh
mang li cng không cao.
+ Tin gi tit kim có k hn: ây là loi tin gi mà trong đó ngi gi
tin và ngân hàng đã có s tho thun v s tin nht đnh, k hn xác đnh,
lãi sut c th. Khách hàng khi s dng loi hình này ch đc rút gc và lãi
khi ti hn. Tuy nhiên đ to tính hp dn, đng thi đm bo quyn li ca
khách hàng và tng tính cnh tranh, trong thc t các ngân hàng vn cho phép
khách hàng có th rút trc hn và hng lãi theo mc lãi sut tin gi không
k hn.
Do tính cht xác đnh v k hn nên TGTK có k hn là mt ngun
vn có tính n đnh cao, ngân hàng có th ch đng cho vay vi k hn tng
ng hoc hoán chuyn k hn mt phn đ s dng vào hot đng cho vay.
Chi phí tr lãi vi ngun tin gi này cng cao hn so vi TGTK không k
hn và tin gi thanh toán.
Huy đng tin gi thanh toán (TGTT):
ây là khon tin gi mà ngi gi tin vi mc đích an toàn và đc
s dng các dch v thanh toán thun tin nh thanh toán bng séc, y nhim
chi, lnh chi, lnh chuyn khon,… Tng t vi TGTK không k hn thì
loi tin gi này cng không có thi hn gi xác đnh nên khách hàng có th
7
không đc tr lãi hoc đc hng lãi sut rt thp, đi li ngân hàng cng
không hoc thu phí rt thp đ qun lý tài khon cho khách hàng.
Huy đng vn t các t chc kinh t
Tin gi không k hn (TGKKH):
ây là khon tin ca khách hàng t chc ký gi vào ngân hàng vi
thi gian ngn, h có th rút ra bt c lúc nào thông qua các công c thanh
toán ca ngân hàng. Trong điu kin nên kinh t phát trin, tin t n đnh,
yu t c bn thu hút loi tin gi này thng không phi là lãi sut mà là kh
nng đáp ng các yêu cu thanh toán mt cách nhanh chóng, chính xác và
thun tin cho khách hàng. TGKKH thng xuyên bin đng nhng ngân
hàng vn có th s dng mt phn ngun vn này vào hot đng kinh doanh
ca mình do có s không khp nhau gia xut và nhp trên mi tài khon tin
gi thanh toán ca mt doanh nghip hay gia các tài khon ca nhiu doanh
nghip.
Tin gi có k hn (TGCKH):
ây là nhng khon tin gi đc ký gi vào ngân hàng theo k hn
nht đnh. Mc đích chính ca khon tin gi này là sinh li nên nó rt nhy
cm vi lãi sut. Lãi sut đc xác đnh da vào k hn, tình hình cung cu
vn ti thi đim huy đng. Thông thng vic rút vn trc hn gi và k
hn gi thc t ít phát sinh nhiu do các t chc kinh t thng hoch đnh
đc k hoch tài chính trc khi lên k hoch gi ngân hàng nên to ra
ngun vn tng đi n đnh đ ngân hàng có th cho vay. Các ngân hàng áp
dng nhiu k hn vi mc lãi sut khác nhau đ đa dng hóa loi tin gi
này và thu hút khách hàng, tuy nhiên vn đm bo nguyên tc k hn gi
càng dài thì lãi sut thông thng áp dng càng cao.
Huy đng vn t các t chc xã hi
Tng t nh t chc kinh t thì thông thng các t chc xã hi cng
gi ngun tin nhàn ri di hai hình thc ch yu là có k hn và không k
8
hn. Các ngân hàng cn khai thác thêm v các đi tng là t chc xã hi, do
các t chc này là c s, tin đ và là cht xúc tác đ giúp ngân hàng thu hút
ngun vn t các tng lp dân c.
1.1.3.2. Phát hành giy t có giá (GTCG)
GTCG đc phát hành tng đt tùy theo mc đích c th ca ngân
hàng, đng thi phi có s chp thun ca NHT hoc Hi đng chng
khoán quc gia. Các loi GTCG ngân hàng phát hành có nhiu loi, nh:
K phiu ngân hàng
K phiu ngân hàng là mt công c n ngn hn, do ngân hàng phát
hành đ HV mt cách linh hot đáp ng nhu cu vn cho nhng k hoch
kinh doanh đc xác đnh trc ca ngân hàng. K phiu ngân hàng đc
phát hành thng xuyên vi nhiu k hn phù hp vi nhu cu ca khách
hàng và tr lãi theo hai phng thc: tr lãi sau và tr lãi trc.
Trái phiu ngân hàng
Là loi phiu nhn n trung dài hn do ngân hàng phát hành, trong đó
ngân hàng cam kt tr mt s tin xác đnh vào mt thi đim c th trong
tng lai vi mc lãi sut quy đnh cho nhng k hn cho trc. Trái phiu
đc phát hành vi quy mô ln trong toàn h thng ngân hàng. c trng ca
trái phiu là có s xác đnh v mnh giá, ngày đáo hn, lãi sut công b khi
phát hành và lãi sut cao hn so vi k phiu ngân hàng và các khon tin gi
khác.
Chng ch tin gi (CDs)
CDs là mt công c vay n do ngân hàng phát hành nhm HV trên th
trng vi bn cht tng t mt khon tin gi có k hn. Theo đó ngi s
hu CDs đc hng các loi lãi sut đnh k tính toán trên c s 360 ngày
và đc hoàn tr mnh giá khi đáo hn. Thi hn ca CDs thng là 1-3
tháng, hoc 6 tháng và có th 5-7 nm, nhng thông thng là ngn hn. Lãi
sut CDs đc t chc phát hành n đnh da trên lãi sut cnh tranh ca th
trng tin t, tình hình tài chính ca ch th phát hành và thi hn ca CDs.
9
Kh nng chuyn nhng to nên tính hp dn hn nhiu cho CDs so vi các
hình thc tin gi có k hn khác.
Nh vy vic HV thông qua vic phát hành các GTCG là mt hình
thc rt thun tin, ch đng, tùy thuc vào k hoch d tính ca ngân hàng.
Tuy nhiên trong thc t ngun vn huy đng t nhn tin gi vn chim t
trng cao hn so vi ngun vn t phát hành GTCG. ó là do chi phí phát
hành GTCG cao hn nhiu và so vi chi phí cho các khon tin gi cùng k
hn.
1.1.3.3. Huy đng vn thông qua hình thc đi vay Ngân hàng Trung ng
và các T chc tín dng khác
Ngun vn đi vay thng chim mt b phn nh trong kt cu tng
ngun vn ca NHTM nhng nó là ngun vn cn thit đáp ng nhu cu vn
thiu ht vn tm thi nhm đm bo thanh khon và hot đng kinh doanh
ca ngân hàng đc duy trì n đnh. Vn đi vay gm:
Vay NHT
NHT cp tín dng cho các NHTM ch yu di các hình thc: tái
cp vn mà ch yu là di hình thc tái chit khu các GTCG và cho vay th
chp hay ng trc.
Vay t các TCTD khác
Trong quá trình hot đng do nhng nhu cu phát sinh mà các NHTM
có th thiu ht hoc d tha tm thi tin d tr ti NHTM. Hành vi vay ln
nhau gia các ngân hàng là nhm điu hòa nhu cu vn kh dng trong ngn
hn và đm bo ngun vn lu chuyn liên tc trong h thng ngân hàng. Chi
phí cho loi vn này cao, ngân hàng ch s dng khi có nhu cu cn thit đm
bo an toàn cho hot đng kinh doanh ca chính mình. Ngoài ra các ngân
hàng còn có th huy đng t các ngun vn khác nh t các ch s hu, các
c đông, phát hành các hp đng mua li, vay nc ngoài, Tuy nhiên hình
thc huy đng thông qua vn đi vay TCTD khác vn mang li cho ngân hàng
s ch đng cao và kh nng đáp ng rt nhanh chóng và thun tin. Nhng
10
ngun vn này cng có nhng hn ch ln: đó là k hn vay ngn, lãi sut
phi tr cao và thng bin đng. Do vy các ngân hàng phi cân nhc k khi
quyt đnh s dng ngun vn này. Vic áp dng mt chính sách lãi sut linh
hot kèm theo các điu kin phi lãi sut thích hp đi vi các công c n khi
đi vay mà tùy tng ngân hàng s có hình thc huy đng ch đng và phù hp
hn vi nhu cu thc t phát sinh.
Tóm li, mt trong nhng nhim v quan trng hàng đu ca các
NHTM là phi to lp và phát trin ngun vn vng mnh. Bi vy trc khi
quyt đnh s dng ngun vn nào và s dng bao nhiêu các ngân hàng cn
phi cân nhc k lng các yu t sau: chi phí, thi hn, ri ro lãi sut và kh
nng sn sàng đáp ng ca mi ngun da trên c s k hoch, kh nng chp
nhn và mc đích ca mình.
1.1.4. Huy đng tin gi tit kim ti NHTM
1.1.4.1. Khái nim tin gi tit kim
Theo quy ch tin gi tit kim s 1160/2004/Q-NHNN ca NHNN
ban hành ngày 13/09/2004 thì “Tin gi tit kim là khon tin ca cá nhân
đc gi vào tài khon tin gi tit kim, đc xác nhn trên th tit kim,
đc hng lãi theo quy đnh ca t chc nhn tin gi tit kim và đc bo
him theo quy đnh ca pháp lut v bo him tin gi”.
Theo khái nim trên thì tin gi tit kim là mt loi tin gi có k hn
dành riêng cho khách hàng cá nhân mà không phi khách hàng t chc kinh
t, t chc xã hi.
1.1.4.2. Phân loi tin gi tit kim
1.1.4.2.1. Phân loi theo k hn gi
Thông thng, tin gi tit kim đc phân loi theo k hn gi tin
gm tin gi tit kim không k hn và tin gi tit kim có k hn, trong đó:
11
Tin gi tit kim không k hn là tin gi tit kim mà ngi gi
tin có th rút tin theo yêu cu mà không cn báo trc vào bt k ngày làm
vic nào ca t chc nhn tin gi tit kim.
Tin gi tit kim có k hn là tin gi tit kim mà ngi gi tin
ch có th rút tin sau mt k hn gi tin nht đnh theo tha thun vi t
chc nhn tin gi tit kim.
Do đó, v nguyên tc, khách hàng gi tin tit kim có k hn ch đc
rút tin ra khi đn hn đã tho thun. Thc cht, các loi TGTK có k hn này
có dng nh mt khon tin vay ca ngân hàng nhng không th hin bng
mt phiu khoán. Nó là mt ngoi l ca qui tc kh dng, bi vì ngân hàng
ch phi hoàn li s tin ký thác vào ngày đáo hn ghi trên s hay th tit
kim. Khi chúng ta gi tin vào ngân hàng, theo tài khon TGTK có k hn,
điu ngân hàng cn bit trc tiên là chúng ta gi tin vi thi gian bao lâu,
thông thng đnh k có th là mt tháng, ba tháng, sáu tháng, chín tháng,
mt nm hoc hn na tùy vào nhu cu ca ngi gi tin.
Tên gi “có k hn” có ngha là khon tin đc gi s có thi gian ti
thiu theo tho thun gia ngân hàng và thân ch và không đc rút ra trc
thi hn đã đnh nói trên. Nu vì lý do đc bit phi rút tin ra trc hn k,
các NHTM có mt trong ba cách x lý nh sau:
(1).T chi: H đã tng có quyn làm nh vy trc đây, bi vì vic
gi tin ca chúng ta là mt hp đng cho vay vi thi hn đã thng nht, khi
chúng ta đòi li trc thi hn, điu đó s gây thit hi cho công vic ca
ngân hàng. Tuy nhiên, thông thng ngân hàng hay áp dng hai cách linh
hot hn theo thông l là:
(2). Yêu cu chúng ta phi báo trc, ít nht mt khong thi gian nào
đó v ý đnh rút tin.
(3). Vi nhng yêu cu rút tin đt xut nh vy, khon lãi sut mà
ngân hàng tr cho tin gi ca chúng ta s rt thp, do chúng ta phi chu lãi
sut pht vì đã làm nh hng đn k hoch kinh doanh ca ngân hàng.
12
Xut phát t loi hình TGTK có k hn, mt khái nim đc hình
thành đó là “thi gian đáo hn” hay “đn hn thanh toán” ca các loi s hay
th tin gi. Khi khách hàng gi tin vào ngân hàng ti tài khon có k hn 3
tháng ri nhn mt s hay th tit kim do ngân hàng cp, hoc dùng tin mua
mt trái phiu ngân hàng (savings bond) cng ca chính ngân hàng đó phát ra
vi thi hn thanh toán sau 3 tháng. Hai vic làm này tính cht không khác
nhau, ngoi tr mt đim khác bit là trái phiu không đc chuyn đi li
thành tin mt na chng nh s hay th tit kim. Vn đ c bn đây là c
hai loi chng th này đu có thi thanh toán tin mt v nguyên tc là đn
ngày cui cùng ca tháng th ba. úng hn, khách hàng ch có th và có
quyn (theo tha thun) dùng các loi chng th nói trên đ đi tr li thành
tin mt vào ngày cui cùng ca tháng th ba. Ngày nói trên là ngày đáo hn.
Khong thi gian hay k hn 3 tháng ca chng th đc gi là “thi gian
đn hn” k t ngày chng th đc phát ra. Thi gian đn hn ca các khon
gi có k hn nh TGTK và các loi trái phiu khác là tiêu chun hay c s
đ đánh giá kh nng thanh tiêu ca các loi tài sn này. Kh nng thanh tiêu
là kh nng chuyn đi thành tin mt ca các loi tài sn mà chúng ta s
hu.
Mt khác, lãi sut mà ngân hàng tr cho TGTK có k hn thng là
cao hn nhiu so vi TGTK không k hn. Lý do đây là khi chúng ta thng
nht vi ngân hàng rng s gi tin trong khong thi gian 3 tháng, có đn
hn 80% nhng thân ch đã gi đc cam kt nói trên. Do vy, các NHTM
hoàn toàn yên tâm s dng tin gi ca chúng ta đ cho vay trong 2 tháng 29
ngày. Vi khon cho vay n đnh này, ngân hàng s thu đc nhiu li nhun
hn. Vì th tin thù lao nó tr cho chúng ta cng phi cao hn đ kích thích s
gi tin hn.
Theo nguyên tc đó thì TGTK có k hn khác nhau lãi sut đc tr s
khác nhau. Tin gi có k hn vi thi gian càng lâu, lãi sut s càng ln bi
13
vì ngân hàng hoàn toàn có th dùng tin gi này vào hot đng đu t hoc
kinh doanh có tính lâu dài hn vi li tc n đnh hn.
1.1.4.2.2. Phân loi theo phng thc tr lãi
TGTK có k hn NHTM rt linh hot và đa dng v phng thc tr
lãi. Vi các mc lãi sut khác nhau, NHTM đã đt trc khách hàng ca mình
nhng s la chn vô cùng phong phú. Ngi ta cn chn ra mt hình thc
gi tin tit kim có k hn phù hp vi điu kin và hoàn cnh. Mt điu rt
ph bin các NHTM Vit Nam hin nay là do sc ép cnh tranh, các
NHTM thu hút TGTK có k hn bng cách không pht lãi sut đi vi các
khon tin gi có k hn mà khách hàng rút trc hn. Nu khách hàng đã
gi tin vào tài khon TGTK có k hn, song do nhu cu thanh toán mà rút ra
trc thi hn, h vn đc hng lãi sut, nhng là lãi sut thp hn, lãi sut
ca tin gi không k hn.
i vi các loi TGTK có k hn khác nhau, phng thc tr lãi thông
dng hin nay là:
TGTK có k hn lnh lãi trc
TGTK có k hn lnh lãi hàng tháng
TGTK có k hn lnh lãi hàng quý
TGTK có k hn lnh lãi cui k
1.1.4.2.3. Phân loi theo hình thc gi tin
- TGTK có k hn bng ni t
- TGTK có k hn bng ngoi t
1.2. Quá trình ra quyt đnh ca khách hàng và các nhân t tác đng đn
quá trình ra quyt đnh
1.2.1. Hành vi ngi tiêu dùng
Có rt nhiu đnh ngha v hành vi tiêu dùng, sau đây là mt s đnh
ngha tiêu biu:
14
Theo Hip hi Marketing Hoa K, “Hành vi tiêu dùng chính là s tác
đng qua li gia các yu t kích thích ca môi trng vi nhn thc và hành
vi ca con ngi mà qua s tng tác đó, con ngi thay đi cuc sng ca
h”. Hay nói cách khác, hành vi tiêu dùng bao gm nhng suy ngh và cm
nhn mà con ngi có đc và nhng hành đng mà h thc hin trong quá
trình tiêu dùng. Nhng yu t nh ý kin t nhng ngi tiêu dùng khác,
qung cáo, thông tin v giá c, bao bì, b ngoài sn phm… đu có th tác
đng đn cm nhn, suy ngh và hành vi ca khách hàng.
Theo Philip Kotler, “Hành vi tiêu dùng là nhng hành vi c th ca
mt cá nhân khi thc hin các quyt đnh mua sm, s dng và vt b sn
phm hay dch v”.
“Hành vi tiêu dùng là mt tin trình cho phép mt cá nhân hay mt
nhóm ngi la chn, mua sm, s dng hoc loi b mt sn phm/ dch v,
nhng suy ngh đã có, kinh nghim hay tích ly, nhm tha mãn nhu cu hay
c mun ca h”. (Solomon Micheal- Consumer Behavior, 1992).
“Hành vi tiêu dùng là toàn b nhng hot đng liên quan trc tip ti
quá trình tìm kim, thu thp, mua sm, s hu, s dng, loi b sn phm/
dch v. Nó bao gm c nhng quá trình ra quyt đnh din ra trc, trong và
sau các hành đng đó”. (James F.Engel, Roger D. Blackwell, Paul W.Miniard
– Consumer Behavior, 1993)
1.2.2. Tm quan trng ca nghiên cu hành vi ngi tiêu dùng
Hành vi tiêu dùng, nh đã đc đnh ngha trên, là mt quá trình cho
phép xác đnh ti sao, khi nào ngi tiêu dùng mua và h mua nh th
nào. Nghiên cu hành vi ngi tiêu dùng là mt ngành nghiên cu ng dng.
Trên c s kin thc nghiên cu v hành vi ngi tiêu dùng, doanh nghip có
th hoch đnh chin lc, lp k hoch kinh doanh trong tng thi kì nht
đnh.
15
Nghiên cu hành vi tiêu dùng s giúp chúng ta tr li đc các câu hi
sau:
- Ti sao ngi tiêu dùng mua, s dng hàng hóa, dch v: Ngi tiêu
dùng mua hàng hóa, dch v bi rt nhiu lý do, bao gm:
đ cng c quan đim cá nhân;
duy trì phong cách sng;
đ tr thành thành viên ca mt nhóm hoc tìm kim s đng
tình ca các thành viên khác trong nhóm;
và cui cùng là đ biu l nhng đc trng vn hóa ca h.
- Nhng yu t bên trong và bên ngoài nào nh hng đn hành vi mua
ca ngi tiêu dùng? Mi ngi tiêu dùng đu chu nh hng bi nhng yu
t bên trong nh thái đ, tính cách, nhn thc, quan đim, cm xúc và c
nhng yu t bên ngoài nh gia đình, xã hi, vn hóa…
- Ngi tiêu dùng mua ca ai? Ngi tiêu dùng s mua ca nhng
doanh nghip làm tha mãn nhu cu tâm lý ca h. ó là khi h cm thy
đc chào đón, cm thy mình quan trng và thoi mái.
- Ngi tiêu dùng mua nh th nào? Ngi tiêu dùng luôn luôn phi
tri qua mt quá trình ra quyt đnh, và chính quá trình này s ch ra vic h
s mua sm nh th nào. Quá trình ra quyt đnh chu nh hng ca yu t
bên trong cng nh yu t bên ngoài ngi tiêu dùng đó.
Nh vy, nghiên cu hành vi tiêu dùng có nhng vai trò sau:
- Nghiên cu hành vi tiêu dùng giúp doanh nghip có th cnh tranh
hiu qu vi các đi th cnh tranh ca mình vì h s hiu rõ đc nhng
đng c thúc đy khách hàng mua sn phm. T đó các doanh nghip s có
nhng chin lc kinh doanh hiu qu hn. Chng hn nh thit k các sn
phm có chc nng, hình dáng, kích thc, bao bì, màu sc phù hp vi th
hiu và s thích ca khách hàng mc tiêu và thu hút s chú ý ca khách hàng.
- S hiu bit v hành vi tiêu dùng không nhng thích hp vi tt c
các loi hình doanh nghip mà còn cn thit cho c nhng t chc phi li
16
nhun và nhng c quan Chính ph liên quan đn vic bo v quyn li
ngi tiêu dùng.
1.2.3. Nhng nhân t nh hng đn hành vi ngi tiêu dùng
Nhóm các yu t vn hóa
Các yu t vn hóa có nh hng sâu rng nht đn hành vi ca ngi
tiêu dùng. Ta s xem xét vai trò ca nn vn hóa, nhánh vn hóa và tng lp
xã hi ca ngi mua.
Nn vn hóa (culture): là yu t quyt đnh c bn nht nhng mong
mun và hành vi ca mt ngi. Mi ngi mt nn vn hóa khác nhau s
có nhng cm nhn v giá tr ca hàng hóa, v cách n mc… khác nhau. Do
đó nhng ngi sng trong môi trng vn hóa khác nhau s có hành vi tiêu
dùng khác nhau.
Nhánh vn hóa (sub-culture): chính là b phn cu thành nh hn ca
mt nn vn hóa. Nhánh vn hóa to nên nhng đc đim đc thù hn cho
nhng thành viên ca nó. Ngi ta có th phân chia nhánh tôn giáo theo các
tiêu thc nh đa lí, dân tc, tôn giáo. Các nhánh vn hóa khác nhau có li
sng riêng, phong cách tiêu dùng riêng và to nên nhng khúc th trng quan
trng.
Nhóm các yu t xã hi
Hành vi ca ngi tiêu dùng cng chu nh hng ca nhng yu t xã
hi nh các nhóm tham kho, gia đình và vai trò ca đa v xã hi.
a v xã hi: Li tiêu dùng ca mt ngi ph thuc khá nhiu vào
đa v xã hi ca ngi đó, đc bit là các mt hàng có tính th hin cao
nh qun áo, giày dép, xe c… Nhng ngi thuc cùng mt tng lp xã
hi có khuynh hng hành đng ging nhau hn so vi nhng ngi thuc
hai tng lp xã hi khác nhau. Nhng ngi có đa v xã hi nh th nào
thng tiêu dùng hàng hóa và dch v tng ng nh th. Nhng ngi có
17
đa v cao trong xã hi chi tiêu nhiu hn vào hàng hóa xa x, cao cp nh
dùng đ hiu, chi golf,…
Nhóm tham kho: Nhóm tham kho ca mt ngi là nhng nhóm có
nh hng trc tip hoc gián tip đn thái đ hay hành vi ca ngi đó.
Nhng nhóm này có th là gia đình, bn bè, hàng xóm láng ging, và đng
nghip, mà ngi đó có quan h giao tip thng xuyên. Các nhóm này gi là
nhóm s cp, có tác đng chính thc đn thái đ hành vi ngi đó thông qua
vic giao tip thân mt thng xuyên. Ngoài ra còn mt s nhóm có nh
hng ít hng hn nh công đoàn, t chc đoàn th.
Nhóm các yu t cá nhân
Gii tính (sex): Gii tính là yu t cá nhân đu tiên có nh hng tiên
quyt đn hành vi tiêu dùng. Do nhng đc đim t nhiên, ph n và đàn ông
có nhu cu tiêu dùng khác nhau và cách la chn hàng hóa cng khác nhau.
Các nghiên cu đã cho thy, nu quyt đnh la chn hàng hóa ca ph n
cn c ch yu vào giá c, hình thc, mu mã ca hàng hóa thì đàn ông li
chú trng đn công ngh, uy tín ca hàng hóa này.
Tui tác và giai đon ca chu k sng (age and lifecycle): Ngay c khi
phc v nhng nhu cu ging nhau trong sut cuc đi, ngi ta vn mua
nhng hàng hóa và dch v khác nhau. Cùng là nhu cu n ung nhng khi
còn tr h s n đa dng lai thc n hn, trong khi v già h thng có xu
hng kiêng mt s loi thc phm. Th hiu ca ngi ta v qun áo, đ g
và cách gii trí cng tu theo tui tác. Chính vì vy tui tác quan h cht ch
đn vic la chn các hàng hóa nh thc n, qun áo, nhng dng c phc v
cho sinh hot và các loi hình gii trí…
Ngh nghip và thu nhp (profession and income): Ngh nghip và
hoàn cnh kinh t là mt trong nhng điu kin tiên quyt nh hng đn
cách thc tiêu dùng ca mt ngi. Ngh nghip nh hng đn tính cht ca
hàng hóa và dch v đc la chn. Ngi công nhân s mua qun áo, giày đi
làm, và s dng các dch v trò chi gii trí khác vi ngi là ch tch hay