B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
o0o
NGUYN TOÀN XUÂN NHÃ
NÂNG CAO CHT LNG
DCH V TÍN DNG TI
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
PHNG NAM
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
o0o
NGUYN TOÀN XUÂN NHÃ
NÂNG CAO CHT LNG
DCH V TÍN DNG TI
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
PHNG NAM
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. TRM TH XUÂN HNG
TP. H Chí Minh – Nm 2013
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, các ch vit tt
Danh mc các bng biu
M đu 1
1. S cn thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu ca lun vn 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Ý ngha ca vic nghiên cu 3
6. Ni dung ca lun vn 4
Chng 1: Tng quan cht lng dch v tín dng ca ngân hàng thng mi.5
1.1. Cht lng dch v và cht lng dch v tín dng ca NHTM 5
1.1.1. Cht lng dch v ca ngân hàng thng mi 5
1.1.1.1. Dch v ngân hàng 5
1.1.1.2. c đim dch v ngân hàng 7
1.1.1.3. Cht lng dch v ngân hàng 8
1.1.2. Cht lng dch v tín dng ca ngân hàng thng mi 10
1.1.2.1. Khái nim 10
1.1.2.2. Các nhân t nh hng đn cht lng dch v tín dng ngân hàng 12
1.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng dch v tín dng ca NHTM 14
1.2.1. V phía ngân hàng 14
1.2.1.1. Ch tiêu tc đ tng trng tín dng 15
1.2.1.2. Ch tiêu quy mô tín dng 15
1.2.1.3. Ch tiêu n quá hn, n xu 15
1.2.2. V phía khách hàng 17
1.2.2.1. Ch tiêu đánh giá cht lng dch v tín dng đi vi khách hàng 18
1.2.2.2. Ch tiêu đánh giá s hài lòng ca khách hàng 21
1.3. Mô hình đánh giá cht lng dch v tín dng 21
1.3.1. Xây dng thang đo và bng câu hi 21
1.3.2. Thu thp d liu 22
1.3.2.1. D liu s cp 22
1.3.2.2. D liu th cp 22
1.3.3. Phân tích đ tin cy thang đo Cronbach’s Alpha 22
1.3.4. Phân tích nhân t khám phá (EFA) 22
1.3.5. Mô hình hi quy và kim đnh gi thit 23
1.3.5.1. Mô hình hi quy 23
1.3.5.2. Kim đnh đ phù hp ca mô hình 23
1.3.5.3. Ý ngha các h s hi quy trong mô hình 23
Kt lun chng 1 24
Chng 2: Thc trng cht lng dch v tín dng ca Ngân hàng thng mi
c phn Phng Nam 25
2.1. Gii thiu v Ngân hàng TMCP Phng Nam 25
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 25
2.1.2. C cu t chc ca ngân hàng 26
2.1.3. Mng li hot đng 27
2.1.4. Kt qu hot đng kinh doanh ti NHTMCP Phng Nam 28
2.1.4.1. Các ch s v tng vn huy đng, tng d n tín dng, tng tài sn 28
2.1.4.2. Các ch s ROA, ROE 29
2.2. Thc trng cht lng dch v tín dng ti NHTMCP Phng Nam 31
2.2.1. Dch v tín dng ti NHTMCP Phng Nam 31
2.2.1.1. i vi nhóm sn phm tín dng cung cp cho khách hàng cá nhân 32
2.2.1.2. i vi nhóm sn phm tín dng cung cp cho KH t chc, DN 34
2.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng dch v tín dng ti NH Phng Nam 35
2.2.2.1. i vi ngân hàng 35
2.2.2.2. i vi khách hàng 43
2.2.3. Nhn xét kt qu sau nghiên cu v thc trng tín dng và đánh giá cht
lng tín dng đi vi ngân hàng và khách hàng 51
2.2.3.1. im đt đc 51
2.2.3.2. im còn hn ch 53
2.2.3.3. Nhng nguyên nhân ch yu 55
Kt lun chng 2 57
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng dch v tín dng ti Ngân hàng
thng mi c phn Phng Nam 58
3.1. nh hng và mc tiêu phát trin ca Ngân hàng TMCP Phng Nam
đn nm 2020 58
3.2. Gii pháp nâng cao cht lng dch v tín dng ca Ngân hàng TMCP
Phng Nam 61
3.2.1. Hoàn thin quy trình, mô hình t chc hot đng tín dng hiu qu đ
nâng cao s tin cy ca khách hàng đi vi ngân hàng 61
3.2.2. Nâng cao phng tin hu
hình đáp ng s phát trin nhanh chóng ca th
trng đng thi đáp ng s hài lòng ca khách hàng 65
3.2.3. Hoàn thin chin lc phát trin ngun nhân lc cht lng cao góp phn
nâng cao nng lc phc v ca ngân hàng 66
3.2.4. Phát trin hot đng marketing 67
3.2.5. Mt s các gii pháp khác 70
3.3. Kin ngh 72
3.3.1. i vi Chính ph, các c quan ban ngành 72
3.3.2. i vi Ngân hàng Nhà nc 73
3.3.3. i vi Ngân hàng TMCP Phng Nam 75
Kt lun chng 3 76
Kt lun 77
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DN : Doanh nghip
EFA : Exploratory Factor Analysis – phân tích nhân t khám phá
KH : Khách hàng
KMO : Kaiser-Meyer-Olkin – h s KMO
NH : Ngân hàng
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
PGD : Phòng giao dch
ROA : Return On Assets – h s li nhun trên tng tài sn
ROE : Return On Equity – h s li nhun trên vn ch s hu
TMCP : Thng mi c phn
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1 : Các ch s ROA, ROE ca NHTMCP Phng Nam
Bng 2.2 : Các sn phm tín dng cho khách hàng cá nhân ca Ngân hàng TMCP
Phng Nam cung cp
Bng 2.3 : Các sn phm tín dng cho khách hàng doanh nghip ca Ngân hàng
TMCP Phng Nam cung cp
Bng 2.4 : Tc đ tng trng tín dng ca NHTMCP Phng Nam
Bng 2.5 : C cu tín dng phân theo thành phn kinh t ca Ngân hàng TMCP
Phng Nam
Bng 2.6 : C cu tín dng phân theo loi tin ca NHTMCP Phng Nam
Bng 2.7 : T l n xu ca Ngân hàng TMCP Phng Nam
Bng 2.8 : Tng kt s phiu điu tra
Bng 2.9 : Các yu t thành phn nh hng đn cht lng dch v tín dng
Bng 2.10 : Mô hình hi quy
Bng 2.11 : Kt qu kim đnh ANOVA
Bng 2.12 : Kt qu h s hi quy trong mô hình
DANH MC CÁC BIU
Biu đ 2.1 : Các ch s hot đng ti NH TMCP Phng Nam
Biu đ 2.2 : C cu tín dng phân theo k hn ca NHTMCP Phng Nam
Biu đ 2.3 : C cu tín dng phân theo thành phn kinh t ca Ngân hàng TMCP
Phng Nam
Biu đ 3.1 : K hoch tng trng tng tài sn ca Ngân hàng Phng Nam tm
nhìn ti 2020
Biu đ 3.2 : Tc đ tng trng tín dng ca Ngân hàng Phng Nam tm nhìn ti
2020
DANH MC CÁC S
S đ 1.1 : Mô hình SERVQUAL và mô hình SERVPERF
S đ 2.1 : S đ b máy t chc ca Ngân hàng TMCP Phng Nam
S đ 2.2 : Quy trình nghiên cu
1
M U
1. S cn thit ca đ tài
V mt lý lun, cht lng sn phm dch v có vai trò rt quan trng đi vi
s tn ti và phát trin ca mi doanh nghip. Cùng vi s phát trin kinh t - xã
hi, nhu cu s dng dch v cht lng tr nên ph bin hn. c bit trong lnh
vc tài chính là lnh vc đang rt phát trin, các doanh nghip cùng tham gia hot
đng này ngày mt nhiu hn, đng ngha vi vic cnh tranh ngày càng khc lit
và gay gt hn, thì cht lng dch v là mt trong nhng yu t then cht giúp cho
doanh nghip chin thng trong cnh tranh, chim lnh th trng. Vì vy, đ có th
vt qua đi th, các doanh nghip phi đem đn cho khách hàng s hài lòng ti đa
bng cách không ngng nâng cao cht lng dch v cung cp cho khách hàng. ây
là vn đ quan trng mà các doanh nghip phi luôn quan tâm và thc hin mt
cách tt nht đ đm bo tn ti và phát trin bn vng.
Trên thc t, khi nn kinh t th gii bc vào xu th toàn cu hóa, hi nhp
kinh t quc t và khu vc, thì nhu cu tài chính ca các nhà đu t, kinh doanh
cng theo chiu hng tng nhiu hn. Nm bt tình hình đó, vi mc tiêu ti đa
hóa li nhun, Ngân hàng thng mi c phn Phng Nam (NHTMCP Phng
Nam) đã quan tâm đn vic đy mnh cht lng phc v khách hàng, trong đó đc
bit chú trng nâng cao cht lng dch v tín dng nhm đáp ng s tha mãn nhu
cu ca khách hàng. Vì dch v tín dng là mt loi dch v đem li li nhun ch
yu cho hu ht các ngân hàng nói chung nên điu này mang ý ngha ht sc quan
trng đi vi s phát trin bn vng ca Ngân hàng Phng Nam trong tng lai.
Tuy nhiên, đ dch v tín dng ca Ngân hàng Phng Nam có th phát trin mt
cách hiu qu nht, giành đc li th cnh tranh đi vi các ngân hàng khác, đáp
ng đc nhu cu ngày càng cao ca khách hàng, thì vic đánh giá cht lng dch
v tín dng ti Ngân hàng Phng Nam cng nh nghiên cu mi quan h gia
cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng ti ngân hàng là ht sc cn thit.
Trên c s đó, tác gi đã chn đ tài “Nâng cao cht lng dch v tín dng ti
Ngân hàng thng mi c phn Phng Nam” làm đ tài nghiên cu khoa hc
2
nhm tìm ra nhng nhân t tác đng đn s tha mãn ca khách hàng, t đó đ xut
nhng gii pháp phù hp đ h tr cho vic nâng cao cht lng dch v tín dng
ti Ngân hàng Phng Nam.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca đ tài nhm nâng cao cht lng dch v tín dng ca Ngân
hàng Phng Nam, cn đt đc:
- Tng hp c s lý lun v cht lng dch v và mô hình SERVPERF đánh
giá cht lng dch v.
- Xác đnh các tiêu chí đánh giá cht lng dch v tín dng theo mô hình
SERVPERF.
- Phân tích, đánh giá cht lng dch v tín dng da trên c s phân tích các
ch tiêu phn ánh cht lng dch v tín dng ca NHTMCP Phng Nam.
- Phân tích, đánh giá cht lng dch v tín dng da trên phân tích s liu
kho sát ý kin ca khách hàng, t đó xác đnh mc đ hài lòng ca khách hàng v
cht lng dch v tín dng ca ngân hàng.
- Phân tích các yu t tác đng đn cht lng dch v tín dng ca Ngân
hàng TMCP Phng Nam
- xut các gii pháp nâng cao cht lng dch v tín dng ti Ngân hàng
TMCP Phng Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu ca lun vn
i tng nghiên cu ca đ tài là cht lng dch v tín dng ca Ngân
hàng Phng Nam.
Phm vi ca đ tài là các khách hàng s dng dch v tín dng ca Ngân
hàng TMCP Phng Nam trên đa bàn thành ph H Chí Minh t tháng 01/2012
đn tháng 12/2012; đng thi tp trung nghiên cu cht lng dch v tín dng ti
NHTMCP Phng Nam trong giai đon t nm 2010 đn nm 2012.
3
4. Phng pháp nghiên cu
Vic phân tích thc trng và đánh giá cht lng dch v tín dng ti
NHTMCP Phng Nam đc thc hin da trên hai ngun d liu s cp và th
cp.
D liu th cp đc tác gi thu thp t các ngun: báo cáo thng niên ca
NHTMCP Phng Nam t nm 2010 đn nm 2012, ngoài ra còn có các tài liu,
sách báo, tp chí chuyên ngành,… có liên quan. Các d liu này s đc tác gi
tng hp phân tích đ làm rõ thc trng cht lng dch v tín dng ti NHTMCP
Phng Nam hin nay.
D liu s cp đc tác gi thc hin thông qua 2 bc chính: nghiên cu s
b bng phng pháp đnh tính và nghiên cu chính thc bng phng pháp đnh
lng. Thông tin thu thp đc s đc x lý bng phn mm SPSS đ kim đnh
đ tin cy ca các thành phn vi Cronbach alpha, phân tích nhân t khám phá
EFA, phân tích hi quy tuyn tính. T đó, thông qua vic phân tích s liu thu thp
đc, tác gi có th rút ra kt qu nghiên cu cng nh đánh giá đc cht lng
dch v tín dng ti NHTMCP Phng Nam.
- Nghiên cu s b đc thc hin bng phng pháp nghiên cu đnh tính
vi k thut tho lun nhóm và phng vn th nhm mc đích điu chnh và b
sung thang đo cht lng dch v tín dng.
- Nghiên cu chính thc đc thc hin bng phng pháp nghiên cu đnh
lng. S liu thu thp là các đánh giá ca khách hàng s dng dch v v mc đ
đáp ng nhu cu khách hàng ca dch v tín dng ca ngân hàng. Cách thc ly ý
kin đc tin hành thông qua khách hàng đin thông tin vào các phiu hi.
5. Ý ngha ca vic nghiên cu
- tài này nghiên cu v cht lng dch v tín dng, h thng hóa các lý
lun v cht lng dch v ngân hàng, cht lng dch v tín dng
- tài có ý ngha thit thc đi vi vic kinh doanh dch v tín dng ti
NHTMCP Phng Nam. Trc ht, đ tài cho thy thc trng dch v tín dng ca
4
NH Phng Nam hin nay, sau đó giúp ngân hàng tìm ra phng pháp tng hp
thng kê, phân tích ý kin phn hi ca khách hàng, đánh giá đc cht lng dch
v tín dng đáp ng đc khách hàng mc đ nào. Thông qua đó h tr lãnh đo
Ngân hàng Phng Nam có nhng quyt đnh đúng trong vic điu phi các ngun
lc ca ngân hàng nhm nâng cao cht lng dch v và mang li s tha mãn cao
nht cho khách hàng s dng dch v.
6. Ni dung ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan cht lng dch v tín dng ca ngân hàng thng mi
Chng 2: Thc trng cht lng dch v tín dng ca Ngân hàng TMCP
Phng Nam
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng dch v tín dng ti Ngân hàng
TMCP Phng Nam
5
CHNG 1
TNG QUAN CHT LNG DCH V TÍN DNG
CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. CHT LNG DCH V VÀ CHT LNG DCH V TÍN DNG
CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1.1. Cht lng dch v ca ngân hàng thng mi
1.1.1.1. Dch v ngân hàng
Ngày nay, các hot đng đa dng ca dch v din ra khp mi ni và
không th ph nhn vai trò quan trng ca dch v trong đi sng xã hi. Tuy vy
đ đa ra mt khái nim chung, thng nht và đy đ v dch v dng nh vn còn
là mt vn đ đang còn đc tranh cãi, bàn lun thêm. Song thc t cho ti nay, có
rt nhiu khái nim v dch v ca nhiu tác gi đã đc đa ra.
Theo Walfried M. Lassar et al. (2000) thì dch v là nhng hành vi, quá trình
và cách thc thc hin mt công vic nào đó nhm tha mãn nhu cu, mong đi
trc đó ca khách hàng và to ra đc giá tr cho khách hàng.
Philip Kotler thì cho rng dch v là mi hot đng và kt qu mà mt bên có
th cung cp cho bên kia và ch yu là vô hình và không mang tính s hu. Dch v
có th gn lin hay không gn lin vi mt sn phm vt cht.
Bùi Nguyên Hùng và Nguyn Thúy Qunh Loan (2004) cho rng dch v là
mt quá trình gm các hot đng hu cn và các hot đng phía trc, ni mà
khách hàng và nhà cung cp dch v tng tác vi nhau. Nhm mc đích tha mãn
nhu cu và mong mun ca khách hàng đng thi to ra giá tr cho khách hàng.
Vic hình thành mt dch v thng xy ra trong quá trình tng tác gia khách
hàng vi t chc. Thông thng, mt dch v gm bn phn: phng tin, hàng đi
kèm, dch v hin và dch v n.
Dch v là sn phm ca lao đng xã hi, đc mua bán trao đi trên th
trng. Nn sn xut xã hi đc chia thành hai lnh vc ln, đó là sn xut hàng
hoá và sn xut dch v. Quá trình to ra dch v chính là quá trình tng tác gia
6
ba yu t c bn gm: khách hàng – ngi tip nhn dch v, c s vt cht, và
nhân viên phc v. Ba yu t va k trên có quan h cht ch vi nhau to thành
mt h thng mà trong đó dch v là kt qu ca quá trình tng tác trc tip gia
khách hàng, nhân viên cung ng dch v và c s vt cht.
i vi ngành ngân hàng, là mt loi hình kinh doanh đc bit, ngành này
không trc tip sn xut ra ca ci vt cht và tinh thn cho xã hi nên đc xp
vào ngành dch v.
Võ Kim Thanh (2001), cho rng dch v ngân hàng là nhng dch v thuc
lnh vc tài chính, do ngân hàng cung cp cho khách hàng ca mình. Dch v ngân
hàng có th hiu là s dng các phng tin, công c vô hình dùng đ chuyn ti
các loi hình hot đng kinh doanh ngân hàng bng các phng tin công c hu
hình (các loi máy móc, thit b, công ngh).
Theo nhiu nhà nghiên cu khoa hc trên th gii thì dch v ngân hàng
đc hiu là tt c các hot đng nghip v ca ngân hàng v vn, tin t, thanh
toán,… mà ngân hàng cung cp cho khách hàng nhm đáp ng nhu cu kinh doanh,
sinh li, tiêu dùng, ct tr tài sn,… qua đó ngân hàng thu chênh lch lãi sut, t giá
hoc thu phí thông qua các nghip v đó.
Qua quá trình phát trin và s tng trng không ngng v t chc hot đng
theo thi gian ca NHTM cng nh s thay đi mang tính cách mng ca khoa hc
công ngh, dch v ngân hàng đc chia thành hai loi: dch v ngân hàng truyn
thng và dch v ngân hàng hin đi.
Dch v ngân hàng truyn thng là nhng dch v ngân hàng đã có lch s
lâu đi; s ra đi và phát trin ca các dch v này gn lin vi s ra đi và phát
trin ca ngân hàng. ây là nhng dch v c bn, là hot đng chính đem li
ngun thu nhp ln cho ngân hàng, quyt đnh đn s tn ti ca ngân hàng. Các
dch v ngân hàng truyn thng nh: nhn tin gi tit kim, tin gi thanh toán,
dch v tín dng,
Dch v ngân hàng hin đi là nhng dch v thuc lnh vc tài chính, tín
dng do ngân hàng cung cp cho khách hàng nhng li da trên s tin b và phát
7
trin ca khoa hc công ngh thông tin hin đi, có s đa dng hoá cung cp nhiu
tin ích cho khách hàng, tho mãn ngày càng tt hn nhu cu ca khách hàng. Ví
d: dch v chuyn tin, dch v ngân hàng đin t (ATM, internetbanking,
homebanking,…)
1.1.1.2. c đim ca dch v ngân hàng
Dch v ngân hàng có đc đim là không hin hu: Nó không tn ti di
dng vt th, nó là kt qu ca mt quá trình ch không phi là mt cái gì c th có
th nhìn thy. Tuy nhiên, nó cng đc biu l thông qua mt yu t vt cht nào
đó, đó chính là phng tin chuyn giao dch v cho khách hàng nh: đa đim
cung ng dch v, thái đ và trình đ chuyên môn nghip v ca nhân viên giao
dch, thi gian x lý giao dch…
Dch v ngân hàng có tính không n đnh và khó xác đnh cht lng: Nó
mang tính cá bit hóa trong cung ng và tiêu dùng dch v, ph thuc vào ngi
cung ng dch v, ngi tiêu dùng dch v và thi đim thc hin dch v. tha
mãn tt nht vi khách hàng, vic thc hin dch v ngân hàng phi đc tin hành
cá bit hóa da vào vic hiu rõ nhng mong mun ca mi khách hàng cá bit.
Dch v ngân hàng có đc tính không tách ri gia quá trình tiêu dùng và quá
trình sn xut, cung ng dch v: vic tiêu dùng dch v ngân hàng din ra cùng lúc
vi quá trình cung ng dch v, có s tham gia trc tip ca khách hàng bt c
thi đim nào khi khách hàng cn ti. Vì vy, đm bo cung ng dch v ngân hàng
mi thi đim và xem trng yu t khách hàng trong hot đng kinh doanh ngân
hàng là ht sc quan trng. Kt qu ca dch v đu b nh hng t hai phía: ngân
hàng và khách hàng. Do đó, đ đáp ng tt nht nhu cu ca khách hàng, ngân hàng
không ch quan tâm ti vic đm bo kh nng và k thut ca ngân hàng trong
cung ng dch v, hun luyn nhân viên trong phong cách phc v khách hàng và
thao tác k nng nghip v mà còn phi “ hun luyn” cho khách hàng hiu rõ tính
phc tp ca dch v ngân hàng và có thái đ sn sàng phi hp vi nhân viên ngân
hàng hoàn tt các quá trình cung ng và s dng dch v.
8
1.1.1.3. Cht lng dch v ngân hàng
Trong mt thi gian dài, nhiu nhà khoa hc đã nghiên cu cht lng dch
v và đã đa ra đc đnh ngha cng nh phng thc đo lng cht lng dch
v mt cách hiu qu theo tng quan đim. Lehtinen, U & J.R. Lehtinen (1982) cho
rng cht lng dch v phi đc đánh giá trên hai khía cnh là quá trình cung cp
dch v và kt qu ca dch v. Gronroos (1984) cng đa ra hai thành phn ca
cht lng dch v, đó là cht lng k thut (nhng gì mà khách hàng nhn đc)
và cht lng chc nng (din gii dch v đc cung cp nh th nào). Tuy nhiên,
khi nói đn cht lng dch v, chúng ta cn phi đ cp đn đóng góp rt ln ca
Parasuraman và các cng s. Parasuraman et al. (1985) đnh ngha cht lng dch
v là mc đ khác nhau gia s mong đi ca ngi tiêu dùng v dch v và nhn
thc ca h v kt qu ca dch v.
Nh vy, cht lng dch v luôn đc so sánh vi mc đ tha mãn nhu
cu ca khách hàng sau khi đã tiêu dùng dch v hay nói cách khác, mc đ tha
mãn ca khách hàng chính là thc đo cht lng dch v.
+ Cht lng dch v tt: dch v đc cm nhn vt quá s mong đi ca
khách hàng đi vi dch v.
+ Cht lng dch v tho mãn: dch v đc cm nhn phù hp vi mc
mong đi ca khách hàng.
+ Cht lng dch v kém: dch v đc cm nhn di mc mong đi ca
khách hàng đi vi dch v.
i vi dch v ngân hàng, có th hiu cht lng dch v ngân hàng là mt
khái nim đ ch mc đ các thuc tính khác nhau ca các sn phm dch v ngân
hàng đáp ng tha mãn nhng nhu cu khác nhau ca khách hàng, cung cp kp
thi cho khách hàng đng thi cng đm bo an toàn cho hot đng ca ngân hàng.
Trong ngành ngân hàng, cht lng dch v ngân hàng đóng vai trò quan
trng bi cht lng dch v tt s làm hài lòng khách hàng, điu đó mang li cho
ngân hàng nhng li ích sau:
9
Th nht, thu hút khách hàng do khách hàng đánh giá cao cht lng dch v
và tin tng hn vào ngân hàng nên s tip tc s dng các sn phm, dch v ca
ngân hàng, tng cng giao dch nhiu hn na vi ngân hàng, luôn ng h các sn
phm, dch v mi do ngân hàng gii thiu cng nh d dàng chp nhn mc giá c
chào bán. ng thi nh vào mi quan h tt đp gia ngân hàng và khách hàng
ngày càng phát trin, khách hàng s sn sàng gii thiu tt v ngân hàng cho bn bè,
đi tác khác.
Th hai, cht lng dch v tt s to sc hp dn, thu hút khách hàng và to
li th cnh tranh cho các ngân hàng. Do mi sn phm dch v đu có nhng thuc
tính khác nhau. Các thuc tính này đc coi là mt trong nhng yu t c bn to
nên li th cnh tranh ca mi ngân hàng. Khách hàng hng đn mt thuc tính
nào đó mà h cho là phù hp nht vi mình và có s so sánh vi các sn phm dch
v cùng loi. Bi vy dch v có thuc tính cht lng cao là mt trong nhng cn
c quan trng cho quyt đnh la chn ca khách hàng và nâng cao kh nng cnh
tranh ca ngân hàng.
Th ba, cht lng dch v làm gia tng uy tín, danh ting và hình nh ca
ngân hàng, điu này có tác đng rt ln đi vi khách hàng trong vic quyt đnh
la chn s dng dch v ca ngân hàng.
Th t, cht lng dch v tt là c s cho hot đng duy trì và m rng th
trng to ra s phát trin lâu dài, bn vng cho các ngân hàng.
Trong điu kin ngày nay, nâng cao cht lng dch v ngân hàng là điu ht
sc cn thit bi s cnh tranh ngày càng quyt lit gia các ngân hàng bao gm c
ngân hàng trong nc và ngân hàng nc ngoài hot đng trên lãnh th Vit Nam;
rt nhiu ngân hàng phi tinh gin nhân viên do gp khó khn vi th trng tin t
hin ti.
10
1.1.2. Cht lng dch v tín dng ca ngân hàng thng mi
1.1.2.1. Khái nim
* Khái nim dch v tín dng
Vi vai trò quan trng ca mình, ngân hàng thng mi cung cp rt nhiu
các dch v ngân hàng, bao gm các hot đông ch yu sau: hot đng huy đng
vn, hot đng s dng vn và hot đng cung cp các dch v, trung gian tài chính.
Trong đó, dch v tín dng là mt hot đng truyn thng ca ngân hàng thng
mi và là hot đng đem li ngun thu nhp chính và đáng k cho ngân hàng, vì vy
dch v tín dng luôn đc chú trng u tiên phát trin.
Theo ting Latin, tín dng là Creditim, s tín nhim, điu này có ngha là
trong quan h tín dng ngi cho vay tin tng rng ngi đi vay s hoàn tr vào
mt ngày nào đó trong tng lai nh hai bên đã tho thun. Nh vy có th hiu, tín
dng là quan h vay mn trên nguyên tc hoàn tr c vn ln lãi gia ngi đi vay
và ngi cho vay.
Cng có th hiu tín dng là s chuyn nhng tm thi mt lng giá tr
(di hình thái tin t hay hin vt) t ngi s hu sang ngi s dng, sau mt
thi gian nht đnh s thu v mt lng giá tr ln hn giá tr ban đu.
i vi Ngân hàng thng mi, dch v tín dng là mt giao dch mà ngân
hàng chuyn giao vn cho bên đi vay s dng trong mt thi hn nht đnh theo
tha thun, bên đi vay có trách nhim hoàn tr vô điu kin gc và lãi cho ngân
hàng khi đn hn.
* Khái nim cht lng dch v tín dng
Có th nói, cht lng ca mt sn phm hay mt dch v đu đc biu
hin mc đ tho mãn nhu cu ca ngi tiêu dùng và li ích v mt tài chính cho
ngi cung cp. Theo cách đó, cht lng dch v tín dng đc th hin s tho
mãn nhu cu vay vn ca khách hàng, phù hp vi s phát trin kinh t - xã hi ca
đt nc, đng thi đm bo s tn ti và phát trin ca ngân hàng.
Cht lng tín dng đc hiu mt cách khái quát nht đó là s đáp ng nhu
cu ca khách hàng (ngi gi tin và ngi vay tin) phù hp vi s phát trin
11
kinh t - xã hi và đm bo s tn ti, phát trin ca t chc tín dng cung cp sn
phm tín dng đó. Theo t đin Wikipedia thì: “Cht lng tín dng là mt phm
trù phn ánh mc đ ri ro trong bng tng hp cho vay ca mt t chc tín dng.
phn ánh, đo lng cht lng tín dng, có rt nhiu ch tiêu nhng nhìn chung
có th đ cp ti: t l n xu trên tng d n, t l và c cu tài sn đm bo”.
Vi mi bên tham gia vào hot đng tín dng thì cht lng dch v tín dng
li đc hiu mt cách khác nhau.
* Cht lng dch v tín dng đi vi NHTM
Cht lng dch v tín dng th hin phm vi, mc đ, gii hn tín dng
phi phù hp kh nng thc lc ca bn thân ngân hàng và đm bo đc tính cnh
tranh trên th trng vi nguyên tc hoàn tr đúng hn và có lãi.
i vi khách hàng, do nhu cu s dng dch v tín dng ca khách hàng là
đ đu t cho các hot đng sn xut kinh doanh hay nhu cu mua sm tiêu dùng cá
nhân nên cht lng dch v tín dng đc đánh giá theo tính cht phù hp vi mc
đích s dng ca khách hàng vi mc lãi sut và k hn hp lý, th tc vay đn
gin, thun li nhng vn đm bo nguyên tc tín dng.
i vi nn kinh t, cht lng dch v tín dng là thc hin cho vay đu t
phát trin nn kinh t theo đnh hng ca Nhà nc mt cách có hiu qu. Tc là
dch v tín dng s gii quyt các nhu cu vn ca nn kinh t đ to ra các sn
phm, dch v, ng thi, thông qua đó s góp phn thc hin các nhim v kinh
t v mô ca Nhà nc nh: hp lý hoá c cu nn kinh t, gii quyt công n vic
làm cho ngi lao đng, ci thin cuc sng ngi dân, cng c quan h kinh t đi
ngoi quc gia, đc bit là góp phn vào công cuc công nghip hoá, hin đi hoá
đt nc.
Cn hiu đúng v bn cht cht lng tín dng, phân tích và đánh giá đúng
nhng tn ti v cht lng s giúp cho ngân hàng tìm đc bin pháp qun lý thích
hp đ ngân hàng có th tn ti trong nn kinh t th trng bin đng nh hin nay.
12
1.1.2.2. Các nhân t nh hng đn cht lng dch v tín dng ngân hàng
đa ra nhng gii pháp hu hiu nhm nâng cao cht lng dch v tín
dng đi vi khu vc kinh t ngoài quc doanh, cn phi quan tâm ti các nhân t
nh hng đn cht lng dch v tín dng ca các ngân hàng thng mi, đó là các
nhân t tác đng t phía ngân hàng, t phía khách hàng và các nhân t liên quan
khác.
* Nhóm nhân t thuc v ngân hàng
- Cht lng nhân viên: Ngun nhân lc luôn là yu t quyt đnh đn s
thành công hay tht bi trong mi hot đng kinh doanh nói chung và hot đng
ngân hàng nói riêng. đm bo cht lng dch v tín dng, ngân hàng cn phi
có đi ng nhân viên tín dng có chuyên môn gii và giàu kinh nghim. Trong s
dng ngun nhân lc, lãnh đo cn phi sàng lc k, đng thi phi thng xuyên
bi dng nghip v và kin thc cn thit. Nhng trên ht, nhân viên tín dng phi
có đo đc và s liêm khit, bi vì nhân viên tín dng thiu trách nhim hay c tình
vi phm có th gây tn tht rt ln cho ngân hàng.
- Công tác t chc b máy hot đng ca ngân hàng: Công tác t chc sp
xp cán b, các phòng ban mt cách khoa hc, linh hot và chuyên môn hoá nhm
đm bo thc hin các đúng quy trình và nguyên tc tín dng. ng thi không th
thiu s phi hp cht ch, nhp nhàng gia các phòng ban, các b phn thit lp
quan h vi các c quan pháp lut, tài chính đ qun lý có hiu qu các khon tín
dng ca ngân hàng.
- Chính sách tín dng: Chính sách tín dng phn ánh đnh hng c bn cho
hot đng tín dng và có ý ngha quyt đnh thành công hay tht bi ca bt k mt
ngân hàng nào. Chính sách tín dng hp lý tc là ngân hàng cn phi có chính sách
phù hp vi đng li phát trin kinh t, đng thi gii quyt hài hòa mi quan h
li ích ca ngi gi tin, ca ngân hàng và ngi vay tin.
- Kim soát ni b: nâng cao cht lng dch v tín dng thì đây là hot
đng thng xuyên và cn thit đi vi mi hot đng ca ngân hàng nói chung và
hot đng tín dng nói riêng. Kim soát ni b có tính cht ngn nga, hn ch
13
nhng sai sót ca nhân viên tín dng, giúp cho nhân viên tín dng kp thi sa
cha, to điu kin thun li nâng cao cht lng tín dng.
- Thông tin tín dng: Mun nâng cao cht lng dch v tín dng, ngân hàng
cn xây dng đc h thng thông tin đy đ và linh hot, nh đó cung cp các
thông tin v khách hàng mt cách chính xác, kp thi, tng kh nng phòng nga ri
ro tín dng. Do đó, cht lng dch v tín dng ca ngân hàng s đc nâng cao.
* Nhóm nhân t thuc v khách hàng
- Uy tín, đo đc ca ngi vay: ây là tiêu chí rt quan trng trong quá
trình thm đnh t cách ca ngi vay và là mt trong nhng tiêu chí đánh giá s
sn sàng tr n và thc hin ngha v cam kt trong hp đng tín dng. Vì vy,
ngân hàng cn phân tích h s và tình hình tài chính, sn xut kinh doanh trong quá
trình hot đng ca khách hàng đ quyt đnh cp tín dng chính xác.
- Nng lc kinh nghim qun lý kinh doanh ca khách hàng: ây chính là
tin đ cn thit to ra kh nng kinh doanh ca khách hàng, là c s đ khách hàng
thc hin cam kt hoàn tr n đúng hn cho ngân hàng. Trình đ ca ngi qun lý
còn b hn ch thì doanh nghip d b thua l, dn đn kh nng tr n kém, nh
hng xu đn cht lng tín dng ca ngân hàng.
* Nhóm nhân t thuc v môi trng
- Môi trng kinh t: Hot đng tín dng ca ngân hàng luôn có quan h mt
thit vi nn kinh t, tng giai đon và thc trng nn kinh t đu có nhng tác
đng đn hot đng ca ngân hàng. Nn kinh t n đnh, lm phát thp, hot đng
sn xut kinh doanh ca doanh nghip có hiu qu, doanh nghip s hoàn tr đc
vn vay ngân hàng đúng hn c gc và lãi to điu kin cho hot đng tín dng ca
ngân hàng phát trin, cht lng tín dng đc nâng cao. Ngc li trong thi k
suy thoái kinh t, sn xut kinh doanh b thu hp, đu t, tiêu dùng gim sút, lm
phát cao, nhu cu tín dng gim, vn tín dng không đc đu t hiu qu, hot
đng sn xut kinh doanh ca khách hàng b thua l, ngng tr, nh hng đn kh
nng tr n ca khách hàng. Trong giai đon này, hot đng tín dng ngân hàng
gim sút v quy mô và cht lng.
14
Mi quan h gia lãi sut cho vay ca ngân hàng vi mc li nhun ca các
doanh nghip trong nn kinh t quc dân cng nh hng ln đn cht lng tín
dng ngân hàng. Nu lãi sut cao, chi phí tr lãi ln s là yu t chi phí tng, làm
cho giá thành sn phm dch v tng cao (nht là đi vi các doanh nghip s dng
nhiu vn vay ngân hàng), trong khi đó giá bán ngoài vic n đnh trên c s giá
thành, li ph thuc vào cung cu trên th trng nên rt khó tng theo, các doanh
nghip s gp khó khn trong hot đng kinh doanh kéo theo khó khn trong vic
tr n vay ngân hàng và do đó mà cht lng tín dng cng gim sút.
- Nhng nhân t bt kh kháng: Khách hàng ca ngân hàng có th phi đi
mt vi nhng nhân t bt kh kháng nh: thiên tai, chin tranh, ho hon, dch
bnh,… Nhng thay đi này có th to thun li hoc khó khn cho h. Nu khó
khn, trong mt s trng hp, khách hàng b tn tht nhng vn có th hoàn tr n
cho ngân hàng đúng hn. Tuy vy, thng là tác đng ca nhng nhân t bt kh
kháng nh trên tác đng ti ngi vay rt nng n, h thng b tn tht ln, và kh
nng tr n ngân hàng b suy gim, thm chí không còn kh nng tr n. Các nhân
t này đc gi là nhng nhân t bt kh kháng vì chúng thng vt quá tm kim
soát ca c ngân hàng và khách hàng.
- Môi trng pháp lý: Hot đng ca ngân hàng phi tuân th theo quy đnh
ca nhà nc, lut t chc tín dng, lut dân s và các quy đnh khác. Nu quy đnh
pháp lut không rõ ràng, không đng b và có nhiu k h s gây khó khn cho
ngân hàng trong mi hot đng nói chung và hot đng tín dng nói riêng. Quy
đnh pháp lut đng b, rõ ràng giúp ngân hàng yên tâm hot đng trong môi trng
kinh doanh dch v tín dng đy cnh tranh nh hin nay. Và đó cng chính là c
s pháp lý đ ngân hàng có th khiu ni, t cáo khi có tranh chp xy ra.
1.2. CÁC CH TIÊU ÁNH GIÁ CHT LNG DCH V TÍN DNG CA
NGÂN HÀNG THNG MI
1.2.1. V phía ngân hàng
15
1.2.1.1. Ch tiêu tc đ tng trng tín dng
Tc đ tng trng tín dng phn ánh t l (%) gia tng tín dng cho cá nhân
hoc t chc ca nm này so vi nm trc đó.
Tc đ tng
trng tín
dng
=
D n cui k này – D n cui k trc
D n cui k trc x 100 (1.1)
ây là ch tiêu th hin mc tng trng d n tín dng ca các ngân hàng
thng mi, ch tiêu này càng cao chng t kh nng đu t vào dch v tín dng
ca ngân hàng càng ln. Mc tng trng qua các k, nm đu đn và n đnh
chng t cht lng tín dng ca ngân hàng là rt tt. ng thi, nu so sánh tc đ
tng trng tín dng qua các thi k liên tip thì có th thy đc xu hng hot
đng tín dng ca ngân hàng thng mi.
1.2.1.2. Ch tiêu quy mô tín dng
Ch tiêu này bao gm các ch tiêu phn ánh d n và c cu d n ca ngân
hàng. Tng d n là ch tiêu phn ánh khi lng tin cp cho nn kinh t ti mt
thi đim nht đnh. Tng d n thp chng t ngân hàng không có kh nng m
rng đc mng li khách hàng, hot đng tín dng yu kém, kh nng tip th
khách hàng cha tt. Tuy nhiên không phi ch tiêu này càng cao thì cht lng tín
dng càng tt bi l khi ngân hàng cho vay vt quá mc gii hn cng là lúc ngân
hàng bt đu chp nhn nhng ri ro v tín dng. Ch tiêu tng d n phn ánh quy
mô tín dng đng thi cng phn ánh uy tín ca ngân hàng. Khi so sánh tng d n
ca ngân hàng vi th phn tín dng ca ngân hàng s cho chúng ta bit đc d n
ca ngân hàng là cao hay thp.
1.2.1.3. Ch tiêu n quá hn, n xu
N quá hn là khon n mà khách hàng không hoàn tr đc cho ngân hàng
khi đã đn hn tho thun trên hp đng tín dng. Các ch tiêu v n quá hn phn
ánh mc đ an toàn ca hot đng tín dng ngân hàng.
16
T l n xu, n quá hn trong tng d n ca mt ngân hàng s phán ánh
đc cht lng ca dch v tín dng ti ngân hàng thông qua hiu qu và ri ro
ca vic phát trin quy mô tín dng.
* T l n quá hn
T l n quá hn thp tc là đ an toàn tín dng ti ngân hàng hin ti cao và
ngc li. Phn ln các khon n quá hn là các khon n “có vn đ”, có th b
mt toàn b vn cho vay hoc mt mt phn. ây là ch tiêu quan trng đ đánh giá
đ an toàn tín dng và hiu qu tín dng ca ngân hàng thng mi.
T l n quá hn =
D n quá hn
Tng d n
x 100 (1.2)
T l n quá hn cho thy ri ro đi vi các khon cho vay và hu qu ca
các khon n quá hn, có th là nguy c gây mt vn toàn b hoc mt phn cho
ngân hàng trên tng d n. Tuy nhiên, t l n quá hn ch xét đn vic hoàn tr khi
đã quá hn ch không xét đn tng d n có nguy c quá hn.
Nh vy, nu khon cho vay tng nhanh thì vic s dng t l n quá hn có
th phn ánh ri ro không chính xác. S d n cho vay tng cùng vi s tin cho
vay đc gii ngân, trong khi đó s n đn hn ch tng khi các khon n đn k
hn phi tr. Nh vy tc đ tng cho vay tng nhanh có th che du đi vn đ n
quá hn, không tính đn các ch s đánh giá an toàn tín dng có đc s dng hay
không. Do đó ngân hàng thng mi cn thn trng khi đánh giá đ an toàn tín
dng bng vic xác đnh k hn nh th nào thì coi là quá hn.
* T l n xu
T l n xu =
N xu
Tng d n
x 100 (1.3)
Theo quy đnh ca NHNN Vit Nam (Quyt đnh 493, 2005), n xu bao
gm toàn b các khon n thuc nhóm 3, 4 và 5. T l trên càng thp thì cht
lng tín dng càng tt và ngc li. Nu t l n quá hn, t l n xu cao thì cht
lng tín dng s không tt, tim n ri ro cao.
17
N khó đòi là khon n quá hn sau khi ngân hàng thng mi đã gia hn
n. Ngoài t l n quá hn, các ngân hàng còn s dng ch tiêu t l n khó đòi trên
tng d n quá hn hoc t l n quá hn có kh nng thu hi trên tng d n quá
hn. Các ch tiêu này s giúp ngân hàng thng mi có thêm nhiu thông tin v tình
hình thu n có kh quan hay không, cho phép ngân hàng có th đánh giá chi tit hn
v mc đ an toàn s dng vn cho vay.
1.2.2. V phía khách hàng
S tha mãn ca khách hàng là mt trong nhng nhân t chính mang li
thành công cho ngân hàng và cng là mt trong nhng tiêu chí quan trng đ đánh
giá, phn ánh cht lng dch v tín dng ca ngân hàng. Vì ch khi cht lng dch
v tín dng ca ngân hàng tt mi làm khách hàng hài lòng, t đó khách hàng s
gn bó hn vi ngân hàng, s dng nhiu dch v tín dng hn và giúp ngân hàng
phát trin hn.
Theo Zeithaml & Bitner (2000) thì s hài lòng ca khách hàng nói lên s
tha mãn ca khách hàng khi s dng dch v, còn cht lng dch v là quan tâm
đn thành phn c th ca dch v. Cronin & Taylor (1992) thì cho rng cht lng
dch v là tin đ ca s hài lòng ca khách hàng. Do đó, cht lng dch v tín
dng và s hài lòng ca khách hàng là hai vn đ tách bit nhau nhng li có mi
liên h cht ch vi nhau. Nói chung, s hài lòng ca khách hàng bao hàm c cht
lng dch v tín dng, cht lng dch v tín dng đc xem nh là mt yu t tác
đng vào s hài lòng ca khách hàng. Lý do là cht lng liên quan đn vic cung
cp dch v, còn s hài lòng ch đánh giá đc sau khi s dng dch v. Nu cht
lng đc ci thin nhng không da trên nhu cu ca khách hàng thì s không
làm khách hàng tha mãn vi dch v. Nh vy, khi s dng dch v, nu khách
hàng cm nhn đc dch v có cht lng cao thì h s hài lòng. Ngc li, nu
khách hàng cm nhn dch v có cht lng thp thì hc s không hài lòng. Và vì
vy có các ch tiêu sau.