PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN CẤU TRÚC VỐN CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM.PDF

As


B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
o0o


LÂM NGUYN HOÀI DIM

PHÂN TÍCH CÁC YU T TỄCăNGăN
CU TRÚC VN CA CÁC NGÂN HÀNG
THNGăMI C PHN NIÊM YT TRÊN
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM

LUNăVNăTHCăSăKINHăT




TP. H Chí Minh ậ Nmă2013





B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
o0o

LÂM NGUYN HOÀI DIM

PHÂN TÍCH CÁC YU T TỄCăNGăN
CU TRÚC VN CA CÁC NGÂN HÀNG
THNGăMI C PHN NIÊM YT TRÊN
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUNăVNăTHCăSăKINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. TRM TH XUỂNăHNG

TP. H Chí Minh ậ Nmă2013



LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn ắPhơn tích các yu t tác đng đn cu trúc vn ca các
ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam” là
công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các kt qu, s liu nêu trong lun vn lƠ trung
thc vƠ cha tng đc công b trong bt k công trình nƠo khác.
Tp. H Chí Minh, tháng 10 nm 2013.
Tác gi lun vn.

Lơm Nguyn HoƠi Dim - Hc viên Cao hc - Khóa 21.

MC LC
TRANG PH BỊA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC Kụ HIU CÁC CM T VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC BIU 
PHN M U 1
1. LỦ do nghiên cu đ tƠi 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
2.1 Mc tiêu tng quát 2
2.2 Mc tiêu c th 2
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. B cc tng quát ca đ tƠi 3
CHNG 1: TNG QUAN V CÁC YU TÁC NG N CU TRÚC VN
CA NGỂN HÀNG THNG MI 4
1.1 Cu trúc vn ca ngơn hƠng thng mi 4
1.1.1 Cu trúc vn ca ngơn hƠng thng mi 4
1.1.2 Cu trúc vn ti u ca ngơn hƠng thng mi 8
1.1.3 nh hng ca cu trúc vn đn kt qu hot đng kinh doanh ca ngân
hƠng thng mi 9
1.2 Các yu t tác đng đn cu trúc vn ca ngơn hƠng thng mi 10
1.2.1 Nhóm yu t vi mô 11
1.2.1.1 Yu t quy mô (Size) 11
1.2.1.2 Yu t tƠi sn th chp (Collateral) 11


1.2.1.3 Yu t li nhun (Profitability) 12

1.2.1.4 Yu t c hi tng trng (Growth Opportunity) 12
1.2.1.5 Yu t kh nng thanh khon (Liquidity) 12
1.2.2 Nhóm yu t v mô 13
1.2.2.1 Yu t tng trng tng sn phm quc ni (GDP Growth) 13
1.2.2.2 Yu t t l lm phát (Inflation Rate) 13
1.3 Các công trình nghiên cu thc nghim trên th gii v các yu t tác đng đn
cu trúc vn ca ngơn hƠng thng mi 14
1.3.1 Công trình nghiên cu thc nghim ca Mohammed Amidu (2007) 14
1.3.2 Công trình nghiên cu thc nghim ca Monica Octavia vƠ Rayna Brown
(2008) 14
1.3.3 Công trình nghiên cu thc nghim ca Reint Gropp vƠ Florian Heider (2009)
15
1.3.4 Công trình nghiên cu thc nghim ca Khizer Ali và các cng s (2011) 16
1.3.5 Công trình nghiên cu thc nghim ca Sidra Amjad vƠ các cng s (2012)
17
Kt lun chng 1 18
CHNG 2: THC TRNG CU TRÚC VN CÁC NGỂN HÀNG THNG
MI C PHN NIểM YT TRểN TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM
19
2.1 Tng quan v các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên th trng chng
khoán Vit Nam 19
2.1.1 Gii thiu s lc v các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên th
trng chng khoán Vit Nam 19
2.1.2 Tình hình hot đng ca các ngân hàng thng mi c phn niêm yt trên th
trng chng khoán Vit Nam 20


2.1.2.1 Tng tƠi sn các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt 20
2.1.2.2 Li nhun các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt 22
2.1.2.3 Tc đ tng trng tín dng vƠ t l n xu các ngân hƠng thng mi c

phn niêm yt 23
2.2 Thc trng cu trúc vn các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên th
trng chng khoán Vit Nam 24
2.2.1 Vn ch s hu các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt 24
2.2.1.1 Vn ch s hu các ngân hàng thng mi c phn niêm yt 24
2.2.1.2 H s an toƠn vn các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt 26
2.2.2 N phi tr các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt 28
2.2.3 òn by tƠi chính các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt 35
2.2.3.1 òn by tƠi chính 35
2.2.3.2 òn by tƠi chính ngn hn vƠ đòn by tƠi chính dƠi hn 36
2.3 Cu trúc tƠi sn Có các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam 37
2.4 ánh giá chung v cu trúc vn các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt
trên th trng chng khoán Vit Nam 43
Kt lun chng 2 48
CHNG
3: KT QU NGHIểN CU NH LNG CÁC YU T TÁC
NG N CU TRÚC VN CA CÁC NGỂN HÀNG THNG MI C
PHN NIểM YT TRểN TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM 49
3.1  xut mô hình nghiên cu các yu t tác đng đn cu trúc vn các ngơn hƠng
thng mi c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam 49


3.1.1 Công thc đo lng cu trúc vn và các yu t tác đng đn cu trúc vn các
ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam
49
3.1.1.1 òn by tƠi chính (Leverage) 50
3.1.1.2 Nhóm yu t vi mô 51
3.1.1.3 Nhóm yu t v mô 54
3.1.2 Mô hình vƠ gi thit nghiên cu các yu t tác đng đn cu trúc vn các ngân

hƠng thng mi c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam 56
3.1.2.1 Mô hình nghiên cu 56
3.1.2.2 Gi thit nghiên cu 58
3.1.3 Kích thc mu nghiên cu, ngun s liu vƠ phng pháp thu thp s liu
59
3.1.4 Mt s nét chính v các yu t tác đng đn cu trúc vn ca các ngơn hƠng
thng mi c phn niêm yt trong mô hình nghiên cu 60
3.1.4.1 Nhóm yu t vi mô 60
3.1.4.2 Nhóm yu t v mô 62
3.2 Kt qu nghiên cu đnh lng các yu t tác đng đn cu trúc vn ca các
ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam 64
3.2.1 Thng kê mô t các bin trong mô hình nghiên cu 64
3.2.2 Kim đnh tính dng ca các bin trong mô hình nghiên cu (Unit Test Root)
65
3.2.3 Phơn tích mi tng quan gia các bin đc lp trong mô hình nghiên cu 66
3.2.4 Phơn tích mô hình hi quy các yu t tác đng đn cu trúc vn ca các ngơn
hƠng thng mi c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam 67


3.2.4 1 Phơn tích mô hình hi quy các yu t tác đng đn cu trúc vn gm các yu
t vi mô theo phng pháp tác đng c đnh 67
3.2.4.2 Phơn tích mô hình hi quy các yu t tác đng đn cu trúc vn gm các yu
t vi mô vƠ v mô theo phng pháp tác đng c đnh ngơn hƠng 70
3.2.4.3 Kim đnh gi thit nghiên cu 72
3.3 Bàn lun kt qu nghiên cu v các yu t tác đng đn cu trúc vn ca các
ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam 74
3.3.1 Các yu t vi mô 74
3.3.1.1 Quy mô (SIZE) 74
3.3.1.2 TƠi sn th chp (COLL) 74
3.3.1.3 Li nhun (PROF) 75

3.3.1.4 C hi tng trng (GROW_OPP) 75
3.3.1.5 Kh nng thanh khon (LIQ) 76
3.3.2 Các yu t v mô 76
3.3.2.1 Tng trng GDP (GDP_GROW) 76
3.3.2.2 T l lm phát (INF_RATE) 77
3.4 Kt lun v các yu t tác đng đn cu trúc vn ca các ngơn hƠng thng mi
c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam 78
Kt lun chng 3 80
CHNG 4: GII PHÁP V CU TRÚC VN CHO CÁC NGỂN HÀNG
THNG MI C PHN NIểM YT TRểN TH TRNG CHNG KHOÁN
VIT NAM 81
4.1 Mc tiêu v cu trúc vn cho các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên
th trng chng khoán Vit Nam 81


4.2 Gii pháp v cu trúc vn cho các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt trên
th trng chng khoán Vit Nam 81
4.2.1  xut các gii pháp trên c s ng dng kt qu nghiên cu đnh lng các
yu t tác đng đn cu trúc vn ca các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt
81
4.2.1.1 Yu t quy mô (SIZE) 81
4.2.1.2 Yu t tƠi sn th chp (COLL) 84
4.2.1.3 Yu t c hi tng trng (GROW_OPP) 84
4.2.1.4 Yu t tng trng GDP (GDP_GROW) 84
4.2.2 Gii pháp v các thƠnh phn trong cu trúc vn ca các ngơn hƠng thng mi
c phn niêm yt 85
4.2.2.1 Gii pháp v vn ch s hu cho các ngơn hƠng thng mi c phn niêm
yt 85
4.2.2.2 Gii pháp v n phi tr cho các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt
90

4.2.3 Mt s gii pháp khác 95
4.3 im mi ca đ tƠi vƠ hng nghiên cu tip theo 99
4.3.1 im mi ca đ tƠi 99
4.3.2 Hng nghiên cu tip theo 99
Kt lun chng 4 100
KT LUN 101
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC




DANHăMC KụăHIUăCỄCăCMăT VITăTT
ACB : Asia Commercial Bank - Ngân hàng Á Châu.
ADB : Asean Development Bank ậ Ngơn hƠng Phát trin Chơu Á.
ANZ : Australia and New Zealand Banking Group Limited - Nhóm ngân
hƠng trách nhim hu hn Úc và New Zealand.
APEC : Asia-Pacific Economic Cooperation - Din đƠn hp tác phát trin
kinh t Chơu Á - Thái Bình Dng.
ASR : Asset Risk - ri ro tƠi sn.
AST : Asset Structure - cu trúc tƠi sn.
Basel : The Basel Capital Accord - Hip c vn.
BCTC : Báo cáo tài chính.
BIDV : Bank for Investment and Development of Vietnam - Ngân hàng
u t vƠ Phát trin Vit Nam.
BTC : B tƠi chính.
BTMU : Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ - Ngân hàng Mitsubishi-UFJ ca
Nht Bn.
CAR : Capital Adequacy Ratios - t l an toƠn vn.
COLL : Collateral - tƠi sn th chp.

CPI : Consumer Price Index - ch s giá tiêu dùng.
CP : Chính ph.
CT : Ch tch.
CTV : Cu trúc vn.
DIV : Dividends - bin gi c tc.
VT : n v tính.


Eximbank : VietNam Export Import Commercial Bank - ngơn hƠng Xut Nhp
khu Vit Nam.
FDI : Foreign Direct Investment - vn đu t trc tip nc ngoƠi.
GDP : Gross Domestic Product - tng trng tng sn phm quc ni.
GP : giy phép.
GROW_OPP : Growth Opportunity - c hi tng trng.
GRW : Sales Growth - tng trng doanh thu.
Habubank : HaNoi Building Joint Stock Bank - Ngơn hƠng NhƠ HƠ Ni.
HBT : Hi đng b trng.
HOSE : Ho Chi Minh Stock Exchange - S giao dch chng khoán H Chí
Minh.
HNX : Ha Noi Stock Exchange - S giao dch chng khoán HƠ Ni.
HSBC : Hongkong and Shanghai Banking Corporation ậ Tp đoƠn Ngơn
hƠng Hng Kông vƠ Thng Hi.
IFC : International Finance Corporation - Công ty tƠi chính quc t.
IFRS : International Financial Reporting Standard - chun báo cáo tƠi
chính quc t.
IMF : International Monetary Fund ậ Qu Tin t Quc t.
INF : Inflation rate - t l lm phát.
LEV : Leverage - đòn by tƠi chính.
LN : Logarit neper - Logarit t nhiên.
Ln(Risk) : Logarit (ri ro).

LN(TA) : LN(Total Asset) - Logarit (tng tƠi sn).
LONG : Long term debt ratio - đòn by tƠi chính dƠi hn.


LSDV : Least Squares Dummy Variable - Hi quy bin gi bình phng
nh nht.
M&A : Mergers and Acquisitions - mua bán vƠ sáp nhp.
MAE : Mirae Asset Exim Investment Limited ậ Công ty Trách nhim hu
hn đu t TƠi sn Mirae HƠn Quc.
OVEBF : Mirae Asset Maps Opportunity Vietnam Equity Balanced Fund 1 ậ
NhƠ đu t Mirae.
MBBank : Military Commercial Joint Stock Bank - Ngơn hƠng Quơn đi.
MM : Modigliani và Miller.
MTB : Market to Book - t l th trng so vi s sách.
Navibank : Nam Viet Commercial Joint Stock Bank - Ngơn hƠng Nam Vit.
N : Ngh đnh.
NH : Ngân hàng.
NHNN : Ngân hàng NhƠ nc.
NHTM : Ngơn hƠng thng mi.
NHTMCP : Ngơn hƠng thng mi c phn.
NTS : Non debt tax shield - tm chn thu phi n.
ODA : Official Development Assistance - ngun vn h tr phát trin
chính thc.
OLS : Ordinary Least Squares - bình phng nh nht.
PRE : Profitability - li nhun.
PROF : Profitability - li nhun.
Q : Quyt đnh.
RISK : Ri ro.

RSK : Risk - ri ro.
Sacombank : SaiGon Thuong Tin Commercial Joint Stock Bank - Ngân hàng Sài
Gòn Thng tín.
SHB : SaiGon Ha Noi Commercial Joint Stock Bank - Ngân hàng Sài Gòn
ậ HƠ Ni.
SHORT : Short term debt ratio - đòn by tài chính ngn hn.
SIZE : Quy mô.
SME : Small and Medium Enterprise - doanh nghip nh vƠ va.
SZE : Size - quy mô.
TAN : Tangibility - tƠi sn hu hình.
TAX : Tax - thu thu nhp doanh nghip.
TCTD : T chc tín dng.
TD : Tín dng.
TP : ThƠnh ph.
TT : Thông t.
TTCK : Th trng chng khoán.
TTg : Th tng.
TTGDHN : Trung tơm giao dch HƠ Ni.
USD : United States dollar - ô la M.
VAMC : Vietnam Asset Management Company - Công ty qun lỦ tƠi sn.
VAS : Vietnam Accounting Standard - chun mc k toán Vit Nam.
VCSH : Vn ch s hu.
Vietcombank : Bank for Foreign Trade of Viet Nam - Ngơn hƠng Ngoi thng
Vit Nam.


Vietinbank : Vietnam Joint Stock Commercial Bank for Industry and Trade -
Ngơn hƠng Công thng Vit Nam.
VN : Vit Nam đng.
VTC : Vn t có.

WB : World Bank - Ngơn hƠng Th gii.
WTO : World Trade Organization - T chc thng mi th gii.



DANHăMCăCỄCăBNG
Bng 2.1: H s CAR các NHTMCP niêm yt 27
Bng 3.1: Tóm tt các bin s dng cho mô hình nghiên cu thc nghim 56
Bng 3.2: Bng tóm tt thng kê mô t các bin trong mô hình nghiên cu 64
Bng 3.3: Kt qu kim đnh tính dng ca các bin trong mô hình nghiên cu 66
Bng 3.4: Thng kê d - Durbin Watson 69
Bng 3.5: Kt qu kim đnh các gi thit v mi quan h gia các bin đc lp vi
đòn by tƠi chính 72




DANHăMCăCỄCăBIUă
Biu đ 2.1 Tng tƠi sn các NHTMCP niêm yt (vt: Triu đng) 21
Biu đ 2.2: Li nhun các NHTMCP niêm yt (vt: Triu đng) 22
Biu đ 2.3: VCSH các NHTMCP niêm yt (vt: Triu đng) 25
Biu đ 2.4: N phi tr các NHTMCP niêm yt (vt: Triu đng) 28
Biu đ 3.1: Tc đ tng trng GDP 62
Biu đ 3.2: T l lm phát 63

-1-


PHNăMăU
1. Lý do nghiênăcu đătƠi
n thi đim cui nm 2012, trên th trng chng khoán Vit Nam có 8 ngân
hƠng thng mi c phn đang niêm yt, so vi s lng các ngơn hƠng thng mi
c phn, các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt nƠy vn còn khá ít (trong h
thng ngơn hƠng thng mi Vit Nam có khong 39 ngơn hƠng thng mi c
phn). Tuy nhiên đa s các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt lƠ nhng ngơn
hƠng thng mi c phn hƠng đu Vit Nam vi kh nng cnh tranh rt cao, th
phn huy đng vn vƠ cho vay ln, trong đó có hai trong s bn ngơn hƠng thng
mi c phn quc doanh ln nht c nc. Vic nghiên cu cu trúc vn ca các
ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt đóng vai trò rt quan trng giúp tng nng
lc tƠi chính, gia tng li nhun vƠ gim thiu ri ro trong bi cnh hin nay n xu
tng cao, kinh t v mô bt n, tình hình thanh khon suy gim, lòng tin vƠo h
thng ngơn hƠng gim sút, hƠng lot sai phm trong hot đng huy đng vn vƠ cho
vay, khuôn kh giám sát vƠ qun lỦ còn yu,
Thc t, ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt cng lƠ mt loi hình doanh
nghip vì ra đi nhm mc đích kinh doanh, hot đng vì li nhun, có c cu, t
chc b máy nh mt doanh nghip bình đng trong quan h kinh t vi các doanh
nghip khác, t ch v tƠi chính vƠ phi có ngha v đóng thu cho Ngơn sách NhƠ
nc. Hn na, cu cu trúc vn ca ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt cng
ging nh ca doanh nghip khác, bao gm vn ch s hu vƠ n phi tr đc
dùng đ tƠi tr cho danh mc tƠi sn Có ca ngơn hƠng. Trên th gii hin nay đư có
rt nhiu công trình nghiên cu thc nghim v các yu t tác đng đn cu trúc
vn ngơn hƠng thng mi. Tuy nhiên, ti Vit Nam các công trình nghiên cu thc
nghim cho ngơn hƠng thng mi vn còn khá ít, đc bit công trình nghiên cu

các yu t tác đng đn cu trúc vn cho riêng các ngơn hƠng thng mi c phn
niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam cƠng him hoi hn. Nh vy, câu
hi đt ra lƠ ti sao mi ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt li có cu trúc vn
-2-


riêng khác nhau, có hay không nhng yu t tác đng đn cu trúc vn ca các ngơn
hƠng thng mi c phn niêm yt vƠ mc đ tác đng nh th nƠo.
Xut phát t nhng lỦ do trên, tác gi quyt đnh thc hin đ tƠi ắPhơn tích các
yu t tác đng đn cu trúc vn ca các ngơn hƠng thng mi c phn niêm yt
trên th trng chng khoán Vit Nam” nhm phơn tích thc trng cu trúc vn và
xác đnh các yu t tác đng đn cu trúc vn ca các ngơn hƠng thng mi c
phn niêm yt đ t đó có nhng gii pháp v cu trúc vn giúp cho các ngân hàng
thng mi c phn niêm yt tng nng lc tƠi chính, gia tng li nhun vƠ gim ri
ro.
2. Mcătiêuănghiênăcu
2.1 Mcătiêuătngăquát
Phơn tích thc trng CTV vƠ xác đnh các yu t tác đng đn CTV ca các
NHTMCP niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam đ t đó đ xut các gii
pháp v CTV cho các NHTMCP niêm yt.
2.2 Mcătiêuăcăth
Nghiên cu tng quan v các yu t tác đng đn CTV NHTM.
Phơn tích thc trng CTV các NHTMCP niêm yt trên TTCK Vit Nam.
Nghiên cu đnh lng xác đnh các yu t tác đng đn CTV các NHTMCP
niêm yt trên TTCK Vit Nam.
 xut các gii pháp v CTV cho các NHTMCP niêm yt trên TTCK Vit
Nam.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
i tng nghiên cu: CTV và các yu t tác đng đn CTV ca các NHTMCP
niêm yt trên TTCK Vit Nam.

Phm vi nghiên cu: đ tƠi nghiên cu 8 NHTMCP niêm yt trên TTCK Vit
Nam giai đon t 2006 đn 2012.

-3-


4. Phngăphápănghiênăcu
Thc hin trích lc vƠ tính toán th công nhng d liu th cp bng phn mm
Microsoft Excel 2007, nhng d liu nƠy đc thu thp t báo cáo tƠi chính có
kim toán hƠng nm giai đon t 2006 đn 2012 đc công b trên trang web các
NHTMCP niêm yt.
Trong đ tƠi, tác gi s dng phi hp gia phng pháp nghiên cu đnh tính
vƠ đnh lng. Vi phng pháp nghiên cu đnh tính nh h thng hóa d liu,
thng kê, din dch, phân tích, so sánh, tng hp,ầ và phng pháp nghiên cu
đnh lng ng dng phn mm thng kê Eviews 5.1 và SPSS 16.0 đ chy mô
hình hi quy bình phng nh nht phng pháp tác đng c đnh hay còn gi lƠ
mô hình hi quy bình phng nh nht có s dng bin gi - LSDV (Least Squares
Dummy Variable) vƠ kim đnh gi thit nghiên cu đ đánh giá tác đng ca các
yu t (bin đc lp) đn CTV (bin ph thuc) ca các NHTMCP niêm yt trên
TTCK Vit Nam.
5. BăccătngăquátăcaăđătƠi
 tƠi gm có 4 chng.
Chng 1: Tng quan v các yu t tác đng đn cu trúc vn ca ngân hàng
thng mi.
Chng 2: Thc trng cu trúc vn ca các ngân hàng thng mi c phn
niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam.

Chng 3: Phân tích các yu t tác đng đn cu trúc vn ca các ngân hàng
thng mi c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam.
Chng 4: Gii pháp v cu trúc vn cho các ngân hƠng thng mi niêm yt

trên th trng chng khoán Vit Nam.



-4-


CHNGă1:ăTNGăQUAN VăCỄCăYUăT TỄCăNGăNăCUăTRÚCă
VN CAăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.3 CuătrúcăvnăcaăngơnăhƠngăthngămi
1.3.1 Cuătrúcăvn caăngơnăhƠngăthngămi
Cu trúc vn (CTV) ca ngân hƠng thng mi (NHTM) lƠ s kt hp gia vn
ch s hu (VCSH) vƠ n phi tr đc s dng đ tƠi tr cho hot đng cp tín
dng, kinh doanh - đu t vƠ các hot đng khác ca NHTM hay nói cách khác là
tƠi tr cho danh mc tƠi sn Có ca NHTM [Trn Ngc Th vƠ các cng s, 2007].
Nghiên cu v CTV lƠ nghiên cu cách thc la chn t l phù hp gia VCSH và
n phi tr nhm gim ri ro, gim chi phí s dng vn và gia tng li nhun cho
NHTM. VƠ đòn by tƠi chính lƠ đi din đc trng cho CTV ca NHTM. òn by
tƠi chính đc đnh ngha lƠ 1 tr đi t l VCSH trên tng tƠi sn [Monica Octavia
và Rayna Brown (2008) và Reint Gropp và Florian Heider
(2009)] hoc bng t l n phi tr trên tng tƠi sn ca NHTM [Khizer Ali vƠ cng
s (2011); Sidra Amjad và cng s (2012)]. Nh vy, có hai thƠnh phn đc trng
trong CTV ca NHTM lƠ VCSH vƠ n phi tr, mi thƠnh phn đu có đc đim
riêng bit.
VCSH lƠ vn thuc quyn s hu ca NHTM, do ch s hu NHTM góp vƠo
khi thƠnh lp vƠ đc b sung trong quá trình hot đng t vn góp thêm ca ch s
hu vƠ t li nhun ca NHTM [Trm Th Xuơn Hng vƠ các cng s]. VCSH
chim t trng nh trong tng ngun vn ca NHTM nhng đóng vai trò quan trng
đi vi hot đng kinh doanh ca NHTM, quyt đnh nng lc tƠi chính, quy mô
hot đng vƠ kh nng cnh tranh ca NHTM. VCSH lƠ vn không phi hoƠn tr

trong quá trình hot đng nên VCSH lƠ thƠnh phn vn có tính n đnh vƠ thông
thng đc s dng cho mc đích dƠi hn. VCSH bao gm: vn điu l, thng d
vn c phn, các qu bao gm qu d tr b sung vn điu l, qu d phòng tƠi
chính, qu khen thng, phúc li, ngoƠi ra còn có qu d phòng ri ro tín dng đ
bù đp trong trng hp ri ro bt kh kháng, li nhun gi li cha phơn phi,
-5-


chênh lch t giá hi đoái khi chuyn đi báo cáo tƠi chính vƠ chênh lch đánh giá
li tƠi sn,ầ
- Vn điu l: lƠ s c phn đc quyn phát hƠnh ca NHTM ti thi đim
đng kỦ kinh doanh vƠ s c phn phát hƠnh thêm đc ghi ti iu l NHTM. Vn
điu l bao gm:
+ C phiu ph thông: đc phơn loi lƠ VCSH, các chi phí phát sinh liên quan
trc tip ti vic phát hƠnh c phiu ph thông đc ghi nhn lƠ mt khon gim
tr trong VCSH. C đông ph thông đc tham gia i hi đng c đông, nhn c
tc theo kt qu hot đng kinh doanh ca NHTM,
+ C phiu u đưi: lƠ chng ch xác nhn quyn s hu trong NHTM, đng thi
cho phép c đông nm gi loi c phiu nƠy đc hng mt s quyn li u tiên
hn so vi c đông ph thông nh quyn nhn c tc c đnh trc c đông ph
thông,ầ nhng c đông u đưi không đc tham gia bu c, ng c vƠo Hi đng
qun tr ca NHTM,
- Thng d vn c phn: khi nhn đc vn t các c đông, phn chênh lch
gia giá thc t phát hƠnh vƠ mnh giá ca c phiu đc ghi nhn vƠo thng d
vn trong VCSH.
- C phiu qu: khi NHTM mua li c phiu đư phát hƠnh, tng s tin thanh
toán bao gm các chi phí liên quan trc tip cho vic mua li c phiu, sau khi cn
tr các nh hng v thu, s đc ghi gim vƠo VCSH. C phiu mua li đc ghi
nhn lƠ c phiu qu vƠ đc trình bƠy lƠ mt khon gim tr trong VCSH.
- Các qu: đc s dng cho các mc đích c th vƠ đc trích t li nhun

sau thu ca NHTM da trên các t l quy đnh; các qu đu t phát trin, qu khen
thng phúc li vƠ các qu khác trích lp theo quyt đnh ca i hi đng c
đông.
- Li nhun cha phơn phi: lƠ li nhun sau thu cha chia cho ch s hu.
LƠ phn thu nhp ròng ca NHTM có đc t hot đng kinh doanh nhng cha
chia cho các c đông mƠ đc gi li đ tip tc đu t cho hot đng kinh doanh.
-6-


Li nhun gi li nhiu hay ít ph thuc vƠo kt qu hot đng kinh doanh, k
hoch kinh doanh, chính sách phơn chia li nhun ca NHTM. ơy lƠ ngun vn rt
quan trng đi vi các NHTM đang  giai đon tng trng, cn nhiu ngun vn
đ đy mnh hot đng kinh doanh.
- Chênh lch t giá: bao gm chênh lch t giá phát sinh trong quá trình đu t
xơy dng c bn cha hoƠn thƠnh đc hch toán vƠo VCSH theo quy đnh ca
pháp lut vƠ chênh lch t giá phát sinh khi NHTM hp nht BCTC các hot đng
ca NHTM  nc ngoƠi mƠ s dng đn v tin t k toán khác vi đn v tin t
k toán ca NHTM.
- Chênh lch đánh giá li tƠi sn lƠ chênh lch gia giá tr ghi s ca tƠi sn
vi giá tr đánh giá li tƠi sn khi có quyt đnh ca NhƠ nc, hoc khi đa tƠi sn
đi góp vn liên doanh, c phn.
N phi tr lƠ nhng khon mƠ NHTM phi có trách nhim hoƠn tr theo thi
hn đư tha thun. Ta có th phơn chia n phi tr thƠnh n phi tr ngn hn vƠ n
phi tr dƠi hn.
- N phi tr ngn hn: lƠ nhng khon n mƠ NHTM có trách nhim hoƠn tr
trong vòng mt nm. N phi tr ngn hn thng có chi phí s dng thp nhng
to ra áp lc thanh khon đi vi NHTM. N phi tr ngn hn bao gm: tin gi
thanh toán ca Kho bc NhƠ nc, các khon n NHNN, tin gi vƠ vay các t
chc tín dng (TCTD) khác di 1 nm, tin gi vƠ các khon phi tr khách hƠng
di 1 nm, chng ch tin gi ngn hn, k phiu NHTM,ầ

- N phi tr dƠi hn: lƠ nhng khon n mƠ NHTM có trách nhim hoƠn tr
trong thi gian ln hn 1 nm. N phi tr dƠi hn thng đc s dng đ cho vay
vƠ đu t dƠi hn, bao gm: tin gi vƠ vay các TCTD khác trên 1 nm, tin gi vƠ
các khon phi tr khách hƠng k hn trên 1 nm, chng ch tin gi dƠi hn, trái
phiu tng vn, tín phiu NHTM, vn nhn t Chính ph, các t chc quc t vƠ
các t chc khác, n phi tr khác k c thu cha np,
Khi phơn tích n phi tr di góc đ ngun vn kinh doanh, chia n phi tr
thƠnh vn huy đng vƠ vn khác.
-7-


- Vn huy đng: lƠ tƠi sn thuc các ch th khác nhau, ngun vn nƠy không
thuc quyn s hu ca NHTM, nhng NHTM đc quyn s dng trong thi gian
huy đng, có trách nhim hoƠn tr c gc vƠ lưi khi đn hn đi vi tin gi có k
hn hoc khi khách hƠng có nhu cu rút vn tin gi không k hn, bao gm: tin
gi vƠ các khon phi tr khách hƠng, phát hƠnh giy t có giá, tin gi vƠ vay các
TCTD khác và vay NHNN, vn huy đng chia thƠnh vn huy đng trong nn kinh
t (tin gi ca khách hƠng vƠ phát hƠnh giy t có giá) và vn vay các TCTD khác
và NHNN. Vn huy đng chim t trng ln nht trong tng ngun vn ca
NHTM, lƠ ngun vn ch yu cho hot đng kinh doanh ca NHTM. Hin nay,
NHTM huy đng vn trong nn kinh t bng các nghip v nhn tin gi không k
hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim, phát hƠnh k phiu, trái phiu, chng ch
tin gi vƠ các loi công c n khác. Nhng ngun vn nƠy rt d bin đng nên
NHTM không đc phép s dng ht s vn huy đng trong nn kinh t vƠo mc
đích kinh doanh mƠ phi tuơn th các quy đnh v d tr bt buc đ đm bo kh
nng thanh toán. NgoƠi ra khi thiu ht thanh khon tm thi trong hot đng kinh
doanh, NHTM có th vay t các ch th khác nh vay các TCTD khác trong nc
và ngoài nc, vay ngn hn NHNN.
- Vn khác: khi NHTM đi vƠo hot đng to điu kin phát sinh các ngun vn
khác ngoƠi ngun vn huy đng, chng hn: vn tƠi tr, y thác t các ch th trong

vƠ ngoƠi nc; vn chim dng phát sinh t dch v thanh toán trong nc, dch v
thanh toán quc t, đi lỦ kiu hi; vn điu hòa trong h thng NHTM điu tit
ngun vn t chi nhánh tha vn sang chi nhánh thiu vn nhm nơng cao hiu qu
s dng vn, cơn đi vn trong toƠn b h thng NHTM, đm bo thanh khon,
Nh vy, n phi tr khác vi VCSH  đim là phi cam kt hoƠn tr cho ch
n khi đn hn, còn VCSH thì NHTM không phi hoƠn tr; mt lỦ do khác na lƠ
khi hot đng kinh doanh kém hiu qu NHTM vn phi tr đy đ lưi cho ch n,
còn VCSH thì NHTM có th không chi tr c tc cho c đông khi NHTM hot
đng kinh doanh kém hiu qu; vƠ trong trng hp xu nht lƠ phá sn NHTM thì
-8-


ch n đc u tiên thanh toán trc c đông nhng c đông đc tham gia vƠo các
công vic điu hành, qun lỦ NHTM, còn ch n thì không.
Tóm li, NHTM là loi hình doanh nghip đc bit kinh doanh mt loi hƠng hóa
đc bit lƠ ắtin t”. Vi đc thù hot đng kinh doanh lƠ ắđi vay đ cho vay” cho
nên ngun vn đi vi NHTM li cƠng có vai trò ht sc quan trng, trong đó n
phi tr chim phn ln đ tƠi tr cho hot đng kinh doanh, còn VCSH ch chim
mt t l rt thp. Tuy nhiên, NHTM cƠng gia tng s dng n phi tr đ tƠi tr
cho nhu cu m rng hot đng kinh doanh thì ri ro cƠng gia tng. Do vy, xác
đnh CTV cho NHTM lƠ xác đnh đòn by tƠi chính phù hp. Do nhng khác bit
vi doanh nghip phi tƠi chính cng nh tác đng lơy lan toƠn b h thng, nh
hng ln cho nn kinh t hn bt k ri ro ca loi hình doanh nghip nƠo khi đ
v, vì vy trong quá trình hot đng, các NHTM phi thng xuyên phơn tích, đánh
giá đ có nhng bin pháp điu chnh CTV hp lỦ trong tng thi k, tng giai
đon phát trin.
1.1.2 Cuătrúcăvn tiăuăcaăngơnăhƠngăthngămi
Cu trúc vn ti u lƠ mt hn hp n dƠi hn, c phn u đưi, vƠ vn c phn
thng cho phép ti thiu hóa chi phí s dng vn bình quơn ca NHTM. Vi mt
CTV có chi phí s dng vn bình quơn đc ti thiu hóa, tng giá tr các chng

khoán ca NHTM (vƠ vì vy giá tr ca NHTM) đc ti đa hóa. CTV ti u ca
NHTM là CTV phi tha mãn 3 điu kin sau đơy:
- Ti thiu hóa chi phí s dng vn (1)
- Ti thiu hóa ri ro, c th lƠ ri ro lưi sut, ri ro thanh khon, ri ro t
giá,ầ(2)
- Ti đa hóa li nhun (3). [Trn Ngc Th vƠ các cng s, 2007].
Mt CTV ti u lƠ CTV to ra giá tr ngơn hƠng ln nht, chi phí tƠi chính nh
nht, giá tr NH vƠ giá tr c phn mƠ các c đông nm gi đt cc đi. Nu mt
CTV có tác đng đn hiu qu hot đng ca NHTM thì nó cng nh hng đn
ắsc khe” tƠi chính cng nh kh nng phá sn ca NHTM. Xác đnh CTV ti u
-9-


lƠ xác đnh t l VCSH lƠ bao nhiêu, n phi tr lƠ bao nhiêu đ có th ti đa hóa
giá tr NHTM. Vn đ ct lõi ca CTV ti u lƠ khi NHTM vay n, NHTM tn
dng đc li th ca lá chn thu t n vay, bn cht ca vn đ nƠy lƠ lưi sut mƠ
NHTM tr cho n đc min thu (thu đc đánh sau lưi vay). Mt trái ca vay n
lƠ vay cƠng nhiu thì s xut hin chi phí kit qu tƠi chính vƠ ắmt lúc nƠo đó” hin
giá ca chi phí kit qu tƠi chính s lƠm trit tiêu hin giá ca lá chn thu t n
vay. ơy lƠ mt vn đ phc tp vƠ lƠm đau đu nhiu nhƠ qun tr tƠi chính ca
NHTM vì  mi thi k khác nhau s có CTV ti u khác nhau vƠ tt nhiên CTV
ti u cng khác nhau gia các NHTM.
1.1.3 nhă hngă caă cuă trúcă vn đnă ktă quă hotă đngă kinhă doanhă caă
ngơnăhƠngăthngămi
Vic thit lp mt CTV hp lỦ đóng vai trò rt quan trng nhm mc đích đm bo
kh nng thanh khon, ci thin nng lc tƠi chính đáp ng yêu cu kinh doanh và
gim chi phí s dng vn ca NHTM.
Th nht, tùy vƠo tng giai đon phát trin mƠ NHTM s la chn mt CTV
hp lỦ đ đm bo s cơn bng gia li nhun vƠ ri ro. Vi CTV hp lỦ s gim
thiu ri ro vì đòn by tƠi chính có tính cht hai mt là khi kinh doanh thun li đòn

by tƠi chính luôn đem li li nhun cao cho ch s hu, khi đó tƠi sn Có sinh li
cao hn chi phí n phi tr vƠ phn chênh lch đó c đông NHTM s đc hng,
tuy nhiên khi hot đng kinh doanh khó khn mt trái ca đòn by tƠi chính bc l
rõ rt bi n phi tr tr thƠnh gánh nng vƠ xut hin ri ro lƠm suy yu kh nng
thanh khon vƠ t hn na lƠ phi mua li, sáp nhp hay hp nht vi NHTM khác.
Th hai, đòn by tƠi chính giúp tit kim chi phí s dng vn, gia tng li
nhun. Chi phí s dng vn lƠ chi phí đ hình thƠnh ngun vƠ chi phí s dng
ngun. Các NHTM lo ngi ri ro thanh khon nên theo đui mt CTV hp lỦ vì
CTV hp lỦ s an toƠn nht vƠ tit kim thu đc ln nht, bao gm tm chn thu
ca n (c th lƠ tin gi, giy t có giá,ầ) vƠ tm chn thu phi n (chi phí khu
hao tƠi sn c đnh; các NH phi đu t rt ln vƠo h thng máy móc thit b, công
ngh, core banking, mng li,ầ). Qua các phơn tích nh trên cho thy mt CTV