HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CHU TRÌNH MUA HÀNG - THANH TOÁN VÀ CHU TRÌNH MUA HÀNG - THU TIỀN TẠI VIỄN THÔNG BẾN TRE.PDF

LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS Nguyn Xuân Hng
TP.ăHăChíăMinhă- Nmă2013
B GIỄO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

LÊ TH TUYT NGA
HOÀN THIN
H THNG KIM SOỄT NI B
CHU TRÌNH MUA HÀNG – THANH TOÁN
VÀ CHU TRÌNH BÁN HÀNG – THU TIN
TI VIN THÔNG BN TRE


Chuyên ngành: K Toán
Mư s: 60340301




LIăCAMăOAN

Lun vn “Hoàn tểin H tểnỂ kim soát ni b cểu trìnể mua ểànỂ
– thanh toán và chu trình bán hàng - tểu tin ti Vin TểônỂ Bn Tre” là do
tôi thc hin. Các thông tin trình bày trong đ tài đc thu thp thc t ti đn
v. Tôi xin chu trách nhim v li cam đoan ca mình.

Tp. H Chí Minh, ngày tháng nm 2013.
Tác gi




LêăThăTuytăNga





LIăCMăN
Qua thi gian tìm hiu và nghiên cu v đ tài “Hoàn thin H thng
kim soát ni b chu trình mua hàng – thanh toán và chu trình bán hàng – thu
tin ti Vin Thông Bn Tre”, tác gi hy vng s đóng góp nhng Ủ kin tích
cc giúp đn v ci thin và phát huy tt hot đng ca mình trong điu kin
hin nay.
Qua đây, tác gi xin gi li cm n sâu sc đn Ngi hng dn khoa
hc – PGS. TS Nguyn Xuân Hng đư giúp đ và ch dn đ tác gi có th
hoàn thành lun vn ca mình. ng thi, tác gi xin chân thành cm n
Trng i hc Kinh T thành ph H Chí Minh to điu kin cho tác gi hc
tp và cung cp tài liu tham kho đ thc hin đ tài.
Xin cm n Ban lưnh đo Vin thông Bn Tre, các đng nghip đư h tr
tác gi trong vic thu thp, kho sát Ủ kin đ có c s đánh giá thc trng ti
đn v.
Vi nhng hn ch v thi gian và vn kin thc trong quá trình nghiên
cu, lun vn không tránh khi nhng thiu sót, rt mong nhn đc Ủ kin
đóng góp ca quỦ Thy Cô đ hoàn thin hn.

MCăLC
Trang

LIăMăU 1

1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. Câu hi nghiên cu 2
4. i tng và phm vi nghiên cu 2
5. Phng pháp nghiên cu 2
6. Kt cu ni dung 3
CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăVăHăTHNGăKIMăSOỄTă
NIăB 4

1.1. Vai trò ca HTKSNB đi vi hot đng ca doanh nghip 4
1.2. HTKSNB theo báo cáo COSO nm 1992 và nm 2004 4
1.2.1. HTKSNB theo báo cáo COSO nm 1992
(1)
4
1.2.1.1. Môi trng kim soát 5
1.2.1.1.1. Tính trung thc và các giá tr đo đc 6
1.2.1.1.2. Cam kt v nng lc 7
1.2.1.1.3. Hi đng qun tr và U ban kim toán 7
1.2.1.1.4. Trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà qun lỦ 8
1.2.1.1.5. C cu t chc 8
1.2.1.1.6. Phân đnh quyn hn và trách nhim 8
1.2.1.1.7. Chính sách nhân s 9
1.2.1.2. ánh giá ri ro 9

1.2.1.3. Hot đng kim soát 10
1.2.1.4. Thông tin và truyn thông 12
1.2.1.5. Giám sát 13
1.2.2. HTKSNB theo báo cáo COSO nm 2004
(2)
14
1.2.2.1. Môi trng kim soát 15
1.2.2.2. Thit lp mc tiêu 16
1.2.2.3. Nhn dng s kin 16
1.2.2.4. ánh giá ri ro 17
1.2.2.5. i phó ri ro 17
1.2.2.6. Các hot đng kim soát 17
1.2.2.7. Thông tin và truyn thông 17
1.2.2.8. Giám sát 18
1.3. Hn ch vn có ca h thng kim soát ni b 18
1.4. Tng quan v chu trình kinh doanh ca đn v
(3)
19
1.5. Khái quát chu trình mua hàng – thanh toán
(4)
20
1.5.1. Các chc nng ca chu trình mua hàng - thanh toán 21
1.5.2. Nhng sai phm có th xy ra trong chu trình mua hàng – thanh toán 22
1.5.3. H thng chng t và báo cáo k toán trong chu trình mua hàng - thanh
toán 22
1.5.3.1. Chng t s dng trong chu trình mua hàng – thanh toán 22
1.5.3.2. Báo cáo trong chu trình mua hàng – thanh toán 23
1.6. Khái quát chu trình bán hàng – thu tin
(5)
24

1.6.1. Các chc nng ca chu trình bán hàng – thu tin 25
1.6.2. Nhng sai phm có th xy ra trong chu trình bán hàng – thu tin 25
1.6.3. H thng chng t và báo cáo k toán trong chu trình bán hàng – thu tin 25



1.6.3.1. Chng t s dng trong chu trình bán hàng – thu tin 26
1.6.3.2. Báo cáo trong chu trình bán hàng – thu tin 27
CHNGă2:ăTHCăTRNGăHăTHNGăKIMăSOỄTăNIă
B CHU TRÌNH MUA HÀNG - THANH TOÁN VÀ CHU
TRÌNH BÁN HÀNG - THUăTINăTIăVINăTHỌNGăBNă
TRE 29
2.1. Gii thiu Tp oàn Bu chính Vin Thông Vit Nam 29
2.1.1. Lch s hình thành 29
2.1.2. Lnh vc hot đng 29
2.1.3. Các đn v thành viên 30
2.1.4. c đim hch toán k toán 30
2.2. Gii thiu Vin Thông Bn Tre 30
2.2.1. Lch s hình thành 30
2.2.2. Ngành ngh kinh doanh 30
2.2.3. C cu t chc ca Vin Thông Bn Tre 31
2.2.4. T chc công tác k toán ti Vin Thông Bn Tre 32
2.2.5. Hình thc s k toán ti Vin Thông Bn Tre 35
2.2.6. Các phng thc mua hàng - thanh toán ti Vin Thông Bn Tre 35
2.2.6.1. Mua hàng ngoài khi HTPT 36
2.2.6.2. Mua hàng trong khi HTPT 38
2.2.7. Các phng thc bán hàng - thu tin ti Vin Thông Bn Tre 39
2.2.7.1. Bán hàng cho đi lỦ 39
2.2.7.2. Bán hàng cho đim bán l 41
2.2.7.3. Bán hàng cho ngi tiêu dùng trc tip 42

2.3. H thng các vn bn đc áp dng ti đn v đ kim soát ni b 42
2.4. Thc trng HTKSNB chu trình mua hàng - thanh toán và chu trình bán 44
2.4.1. Thc trng HTKSNB chu trình mua hàng - thanh toán ti Vin Thông Bn
Tre 44
2.4.1.1. Môi trng kim soát 44
2.4.1.1.1. Tính chính trc và các giá tr đo đc 44
2.4.1.1.2. Chính sách nhân s và cam kt v nng lc 45
2.4.1.1.3. Ban Giám đc 46
2.4.1.1.4. Trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà qun lỦ 47
2.4.1.1.5. C cu t chc và phân đnh quyn hn, trách nhim 48
2.4.1.2. Thit lp mc tiêu 49
2.4.1.3. Nhn dng s kin 49
2.4.1.4. ánh giá ri ro 49
2.4.1.5. i phó ri ro 50
2.4.1.6. Hot đng kim soát 50
2.4.1.7. Thông tin và truyn thông 54
2.4.1.8. Giám sát 55
2.4.2. Thc trng HTKSNB chu trình bán hàng - thu tin ti Vin Thông Bn Tre
56
2.4.2.1. Môi trng kim soát 56
2.4.2.1.1. Tính chính trc và các giá tr đo đc 56
2.4.2.1.2. Chính sách nhân s và cam kt v nng lc 57
2.4.2.1.3. Ban giám đc 57
2.4.2.1.4. Trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà qun lỦ 58
2.4.2.1.5. C cu t chc và phân đnh quyn hn, trách nhim 59
2.4.2.2. Thit lp mc tiêu 59



2.4.2.3. Nhn dng s kin 61

2.4.2.4. ánh giá ri ro 62
2.4.2.5. i phó ri ro 62
2.4.2.6. Hot đng kim soát 62
2.4.2.7. Thông tin và truyn thông 65
2.4.2.8. Giám sát 66
2.5. ánh giá thc trng HTKSNB chu trình mua hàng - thanh toán và chu trình
bán hàng - thu tin ti Vin Thông Bn Tre 68
2.5.1. Chu trình mua hàng - thanh toán 68
2.5.1.1. Môi trng kim soát 68
2.5.1.1.1. Tính chính trc và các giá tr đo đc 68
2.5.1.1.2. Chính sách nhân s và cam kt v nng lc 68
2.5.1.1.3. Ban Giám đc 68
2.5.1.1.4. Trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà qun lỦ 69
2.5.1.1.5. C cu t chc và phân đnh quyn hn, trách nhim 69
2.5.1.2. Thit lp mc tiêu 69
2.5.1.3. Nhn dng s kin 70
2.5.1.4. ánh giá ri ro 70
2.5.1.5. i phó ri ro 70
2.5.1.6. Hot đng kim soát 70
2.5.1.7. Thông tin và truyn thông 72
2.5.1.8. Giám sát 72
2.5.2. Chu trình bán hàng - thu tin 72
2.5.2.1. Môi trng kim soát 72
2.5.2.1.1. Tính chính trc và các giá tr đo đc 72
2.5.2.1.2. Chính sách nhân s và cam kt v nng lc 73
2.5.2.1.3. Ban Giám đc 74
2.5.2.1.4. Trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà qun lỦ 74
2.5.2.1.5. C cu t chc và phân đnh quyn hn, trách nhim 74
2.5.2.2. Thit lp mc tiêu 74
2.5.2.3. Nhn dng s kin 75

2.5.2.4. ánh giá ri ro 75
2.5.2.5. i phó ri ro 75
2.5.2.6. Hot đng kim soát 75
2.5.2.7. Thông tin và truyn thông 76
2.5.2.8. Giám sát 77
2.6. Nguyên nhân dn đn nhng tn ti trong HTKSNB chu trình mua hàng -
thanh toán và chu trình bán hàng - thu tin ti Vin Thông Bn Tre 77
2.6.1. Chu trình mua hàng - thanh toán 77
2.6.1.1. Môi trng kim soát 77
2.6.1.2. Thit lp mc tiêu 78
2.6.1.3. Nhn dng s kin, đánh giá ri ro, đi phó ri ro, hot đng kim soát
78
2.6.1.4. Thông tin và truyn thông 78
2.6.1.5. Giám sát 78
2.6.2. Chu trình bán hàng – thu tin 78
2.6.2.1. Môi trng kim soát 78
2.6.2.2. Thit lp mc tiêu 79
2.6.2.3. Nhn dng s kin, đánh giá ri ro, đi phó ri ro, hot đng kim soát
79
2.6.2.4. Thông tin và truyn thông 79



2.6.2.5. Giám sát 79
KTăLUNăCHNGă2 80
CHNGă3:ăGIIăPHỄPăHOÀNăTHINăHăTHNG KIMă
SOỄTăNIăBăCHUăTRỊNHăMUAăHÀNGă- THANH TOÁN
VÀ CHU TRÌNH BÁN HÀNG - THUăTINăTIăVINăTHỌNGă
BNăTRE 81
3.1. C s đa ra các gii pháp hoàn thin 81

3.2. Gii pháp hoàn thin HTKSNB chu trình mua hàng - thanh toán 81
3.2.1. Môi trng kim soát 81
3.2.1.1. Tính chính trc và các giá tr đo đc 81
3.2.1.2. Chính sách nhân s và cam kt v nng lc 82
3.2.1.3. Ban giám đc 82
3.2.1.4. Trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà qun lỦ 83
3.2.2. Thit lp mc tiêu 84
3.2.3. Nhn dng s kin 85
3.2.4. ánh giá ri ro 86
3.2.5. i phó ri ro 87
3.2.6. Hot đng kim soát 88
3.2.7. Thông tin và truyn thông 91
3.2.8. Giám sát 92
3.3. Gii pháp hoàn thin HTKSNB chu trình bán hàng – thu tin 93
3.3.1. Môi trng kim soát 93
3.3.1.1. Tính chính trc và các giá tr đo đc 93
3.3.1.2. Chính sách nhân s và cam kt v nng lc 93
3.3.1.3. Trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà qun lỦ 94
3.3.1.4. C cu t chc và phân đnh quyn hn, trách nhim 94
3.3.2. Thit lp mc tiêu 94
3.3.3. Nhn dng s kin 95
3.3.4. ánh giá ri ro 95
3.3.5. i phó ri ro 95
3.3.6. Hot đng kim soát 96
3.3.7. Thông tin và truyn thông 97
3.3.8. Giám sát 97
3.4. Gii pháp h tr t phía Tp oàn 98
3.5. Kin ngh vi Vin Thông Bn Tre 98
KTăLUNăCHNGă3 99
KTăLUN 100

TÀIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC



DANHăMCăCỄCăCHăVITăTT

BCVT: Bu Chính Vin Thông
BG: Ban Giám đc
CBCNV: Cán b công nhân viên
COSO: Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission
ERM: Enterprise Rick Managemaent
GTGT: Giá tr gia tng
HTKSNB: H thng kim soát ni b
HTPT: Hch toán ph thuc
KHVT: K hoch vt t
KTTKTC: K toán thng kê tài chính
KSNB: Kim soát ni b
MDV: Mng dch v
TNHH: Trách nhim hu hn
TTVT: Trung tâm Vin Thông
UNC: y nhim chi
VASC: Công ty phn mm và truyn thông
VDC: Công ty in toán và truyn s liu
VMOS: Chng trình phân tích đa chiu kt qu sn xut kinh doanh
VNP: Công ty dch v vin thông
VNPT: Tp oàn Bu Chính Vin Thông Vit Nam
VTT: Vin Thông tnh

DANHăMCăCỄCăS ,ăBNGăBIU

Să

S đ 1.1: S đ chu trình kinh doanh ca đn vầầầầầầầầầầầầ 32
S đ 3.1: S đ thit lp và ph bin mc tiêu chu trình mua hàng – thanh toánầ100
S đ 3.2: S đ la chn cách thc đi phó ri ro 104
BNGăBIU

Bng 1.1: Bng tng hp các đ tài lun vn v HTKSNB đư tham kho ầầầ. 2
Bng 2.1: H thng các vn bn đang đc áp dng đ KSNB 56





1


LIăMăU
1. Tínhăcpăthităca đătƠiă
Trong nhng nm gn đây, s xut hin ngày càng nhiu công ty cung cp dch
v vin thông đư làm tng thêm mc đ cnh tranh cho các doanh nghip hot đng
trong lnh vc này. Tp oàn Bu Chính Vin Thông Vit Nam (VNPT) tuy là đn v
có b dày hot đng lâu dài nht, vi c s h tng đy đ, nhng không ít đn v
thành viên ca Tp oàn, trong đó có Vin Thông Bn Tre (VNPT Bn Tre) cng
không th nm ngoài vòng xoáy cnh tranh này.  đáp ng nhu cu ca khách hàng
cng nh gia tng kh nng cnh tranh cho đn v, VNPT Bn Tre đư b sung rt nhiu
dch v mi và tng cng cung cp hàng hoá là các loi th vin thông, thit b vin

thông bên cnh vic chú trng phát trin, duy trì thuê bao đin thoi c đnh nh trc
đây. i đôi vi vic đy mnh công tác bán hàng hóa, vn đ tng cng kim tra,
kim soát, nâng cao nng lc qun lỦ dòng tin kinh doanh hàng hóa, giúp gia tng hiu
qu kinh doanh đang đc các cp lưnh đo ca đn v quan tâm đáng k.
Kim soát ni b (KSNB) là công c quan trng giúp đn v giám sát toàn b
quá trình kinh doanh ca mình. Hot đng mua bán hàng hóa din ra vi s lng rt
ln ti đn v, đng thi cng là hot đng d xy ra nhiu gian ln, sai sót. Chính vì
vy, đ tài “Hoàn tểin ể tểnỂ kim soát ni b cểu trìnể mua ểànỂ – thanh toán,
bán hàng - tểu tin ti Vin TểônỂ Bn Tre” hng đn vic phân tích thc trng và
đa ra các gii pháp giúp hoàn thin quy trình KSNB đi vi chu trình mua hàng -
thanh toán và chu trình bán hàng - thu tin, giúp đn v nâng cao hiu qu kinh doanh,
cung cp sn phm hàng hóa đn khách hàng mt cách nhanh chóng vi cht lng tt
nht, nâng cao uy tín, làm tng giá tr hình nh VNPT Bn Tre.
2.ăMcătiêuănghiênăcu
Qua đ tài này, tác gi mong mun đt đc các mc tiêu sau đây:
- H thng hóa c s lỦ lun v KSNB qua báo cáo COSO nm 1992, nm 2004.
- ánh giá thc trng ca HTKSNB đi vi chu trình mua hàng – thanh toán, chu
trình bán hàng – thu tin ti Vin Thông Bn Tre da trên báo cáo COSO nm 2004.
-  xut gii pháp giúp đn v nâng cao tính hu hiu và hiu qu ca HTKSNB
đi vi hai chu trình, gim thiu ri ro có th xy ra, gia tng li nhun kinh doanh.
2


3.ăCơuăhiănghiênăcu
 đt đc các mc tiêu trên, các câu hi nghiên cu đc đt ra gm:
- HTKSNB có vai trò nh th nào đi vi hot đng ca doanh nghip?
- Nhng tn ti ca HTKSNB đi vi chu trình mua hàng – thanh toán và
chu trình bán hàng – thu tin ti Vin Thông Bn Tre?
- Nguyên nhân ca nhng tn ti trong HTKSNB đi vi chu trình mua hàng –
thanh toán và chu trình bán hàng – thu tin ti Vin Thông Bn Tre?

- Nhng gii pháp nào cn trin khai nhm hoàn thin HTKSNB đi vi chu
trình mua hàng – thanh toán và chu trình bán hàng – thu tin ti Vin Thông Bn Tre?
4.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu
- Văđiătngănghiênăcu:ă
Trong đ tài này, tác gi xác đnh đi tng nghiên cu là các thành phn ca
HTKSNB ti Vin Thông Bn Tre, da theo báo cáo COSO nm 2004, c th nh
sau: Môi trng kim soát; Thit lp mc tiêu; Nhn dng s kin; ánh giá ri ro;
i phó ri ro; Các hot đng kim soát; Thông tin và truyn thông; Giám sát.
- Văphmăviănghiênăcu:
Phm vi nghiên cu ca đ tài là chu trình mua hàng – thanh toán, bán
hàng – thu tin ti Khi qun lỦ và 8 trung tâm vin thông (TTVT) gm: TTVT
Thành Ph Bn Tre, TTVT M Cày, TTVT Ch Lách, TTVT Thnh Phú, TTVT
Châu Thành, TTVT Ging Trôm, TTVT Ba Tri, TTVT Bình i.
Các TTVT ca Vin Thông Bn Tre đc t chc và hot đng mt cách nht
quán theo các chính sách do Vin Thông tnh (Khi qun lỦ) quy đnh. Vì vy,
HTKSNB đi vi hai chu trình đc nghiên cu trong mi quan h tng th gia Khi
qun lỦ và các TTVT nêu trên.
5.ăPhngăphápănghiênăcu
- Phng pháp nghiên cu đnh tính đc s dng nhm mc tiêu:
+ Tng hp lỦ lun v HTKSNB, c th là báo cáo COSO nm 1992, nm 2004.
+ H thng các vn bn quy đnh ca B Thông tin và Truyn thông, Tp
oàn BCVT Vit Nam, Công ty dch v vin thông (VNP) và các vn bn ca Vin
Thông Bn Tre đang đc áp dng, có liên quan đn hai chu trình.
3


- Phng pháp nghiên cu đnh lng đc s dng nhm:
+ Thu thp Ủ kin ca nhng thành phn có liên quan đn HTKSNB đi vi
hai chu trình nghiên cu thông qua bng câu hi kho sát.
+ Tng hp, phân tích kt qu kho sát đ đánh giá nhng u và nhc đim

ca HTKSNB đi vi hai chu trình, xác đnh nguyên nhân tn ti, làm cn c
đa ra nhng gii pháp hoàn thin.
6.ăKtăcuăniădung
 tài đc t chc gm 3 chng:
- Chng 1: C s lỦ lun v h thng kim soát ni b.
- Chng 2: Thc trng h thng kim soát ni b chu trình mua hàng –
thanh toán và chu trình bán hàng - thu tin ti Vin Thông Bn Tre.
- Chng 3: Các gii pháp hoàn thin h thng kim soát ni b chu trình mua
hàng – thanh toán và chu trình bán hàng – thu tin ti Vin Thông Bn Tre.










4
(1)
Trn Th Giang Tân và cng s, 2010. Kim soát ni b. TPHCM: Nhà xut bn
Phng ông.

CHNGă1:ăCăSăLụăLUNăVăHăTHNGăKIMăSOỄTăNIăB
1.1.ăăVaiătròăcaăHTKSNBăđiăviăhotăđngăcaădoanhănghip
Bt k nhà qun lỦ nào cng mong mun đn v ca mình hot đng có hiu
qu, tuân th pháp lut và các quy đnh. Song, xung quanh hot đng ca đn v
luôn tn ti nhng nguy c có th nh hng đn vic đt đc mc tiêu đư đ ra.
Vì vy, đn v cn có mt công c kim soát đ gim bt ri ro có th xy ra làm

gim hiu qu hot đng. Công c này chính là HTKSNB.
Thông qua HTKSNB, công tác qun lỦ, giám sát s đc thc hin bng
nhng quy đnh c th, nhm:
- Gim bt nguy c ri ro tim n trong kinh doanh;
- Bo v tài sn ca đn v khi mt mát, hao ht, gian ln;
- m bo tính trung thc hp lỦ ca các s liu k toán;
- m bo s dng có hiu qu các ngun lc ca đn v;
- Bo v quyn li và xây dng lòng tin đi vi nhà đu t.
T nhng li ích trên cho thy vic xây dng HTKSNB là tht s cn thit. ây
chính là mt trong nhng gii pháp hu hiu giúp đn v nâng cao hiu qu hot đng.
1.2.ăHTKSNBătheoăbáoăcáoăCOSOănmă1992ăvƠănmă2004
1.2.1. HTKSNB theo báoăcáoăCOSOănmă1992
(1)
Nm 1992, COSO ban hành mô hình đánh giá HTKSNB. Mô hình này đư đc
tha nhn và áp dng rng rưi trên th gii nh mt chun mc v cht lng KSNB.
Theo COSO, KSNB đc đnh ngha là: “Mt quá trình b chi phi bi ngi
qun lỦ, hi đng qun tr và các nhân viên ca đn v, đc thit lp đ cung cp mt
s đm bo hp lỦ nhm đt đc các mc tiêu sau đây: S hu hiu và hiu qu ca
hot đng; S tin cy ca báo cáo tài chính; S tuân th pháp lut và các quy đnh”.
Nh vy, đnh ngha trên đa ra bn yu t chúng ta cn lu Ủ, đó là:
- KimăsoátăniăbălƠămtăquáătrình: KSNB không phi là mt s kin hay mt
tình hung riêng l mà là mt chui hot đng có mi liên quan mt thit nhau trong mi
hot đng ca đn v t khi lp k hoch, thc hin và giám sát vic thc hin k hoch.
5

- Conăngi:ăHTKSNB đc thit k và vn hành bi con ngi, nó hot đng
theo suy ngh, hành đng ca h. Song, không phi lúc nào con ngi cng hiu rõ,
trao đi, hành đng mt cách nht quán. Mi thành viên tham gia vào HTKSNB có
nhng kh nng, kinh nghim, kin thc, quyn hn và trách nhim khác nhau. Vì vy,
đ HTKSNB hot đng hu hiu, mi nhân viên cn phi xác đnh mi liên h, nhim

v và cách thc thc hin ca bn thân mình đ đt đc mc tiêu ca đn v.
- măboăhpălỦ:ăKSNB ch có th cung cp mt s đm bo hp lỦ cho nhà
qun lỦ trong vic đt đc các mc tiêu ca đn v ch không th đm bo tuyt đi.
Do luôn tn ti nhng nguyên nhân tim tàng có th dn đn vic đa ra các quyt
đnh sai lm, hoc s thông đng ca các cá nhân hay s lm dng quyn hn ca nhà
qun lỦ, tt c nhng điu này đu có th vt qua khi HTKSNB.
- Cácămcătiêu:ăMi đn v thng có các mc tiêu cn đt đc, làm c
s đ xác đnh các chin lc thc hin. ó có th là mc tiêu chung ca toàn đn
v hay mc tiêu c th cho tng hot đng, tng b phn ca đn v. Các mc tiêu
này có th đc chia thành ba nhóm nh sau:
+ Nhóm mc tiêu v hot đng: nhn mnh s hu hiu và hiu qu
ca vic s dng các ngun lc.
+ Nhóm mc tiêu v báo cáo tài chính: nhn mnh tính trung thc và
đáng tin cy ca báo cáo tài chính mà đn v cung cp.
+ Nhóm mc tiêu v s tuân th: nhn mnh s tuân th các quy
đnh và pháp lut.
Xét v các b phn hp thành, báo cáo COSO nm 1992 cho rng,
HTKSNB gm có nm b phn nh sau: Môi trng kim soát; ánh giá ri ro;
Hot đng kim soát; Thông tin và truyn thông; Giám sát.
1.2.1.1.ăMôiătrngăkimăsoát
Môi trng kim soát phn ánh sc thái chung ca mt đn v, nó chi phi
Ủ thc kim soát ca mi cán b nhân viên trong toàn đn v. ây cng là b phn
đt nn tng cho các b phn còn li ca HTKSNB, nhm xây dng nhng nguyên
tc và c cu hot đng phù hp.
Các nhân t ca môi trng kim soát bao gm: Tính trung thc và các
6

giá tr đo đc; Cam kt v nng lc; Hi đng qun tr và u ban kim toán;
Trit lý và phong cách điu hành ca nhà qun lý; C cu t chc; Phân đnh
quyn hn và trách nhim; Chính sách nhân s.

1.2.1.1.1. Tính trung thc và các giá tr đo đc

Tính trung thc và các giá tr đo đc là nhân t quan trng nht vì nó tác
đng đn vic thit k, thc hin và giám sát các nhân t khác ca HTKSNB. Các
quy đnh v tính trung thc và các giá tr đo đc th hin điu mà nhà qun lỦ
mong mun. Vì vy, nhà qun lỦ đóng mt vai trò quan trng trong vic xây dng
vn hoá, thit lp nn tng đo đc cho đn v.
Tuy nhiên, mun HTKSNB hot đng có hiu qu, nhà qun lỦ là ngi tiên
phong làm gng, thc hin đúng các chun mc v đo đc vn cha đ, bn thân
mi nhân viên trong đn v cng cn phi tuân th nghiêm túc các chun mc này.
Song, mt thc t phi tha nhn rng, vic xác lp các giá tr đo đc
thng gp rt nhiu khó khn bi cn phi dung hoà li ích gia các bên có liên
quan gm: li ích chung ca đn v, ca nhà qun lỦ, ca toàn th nhân viên, ca
khách hàng, nhà cung cp và các đi th cnh tranh.
Khi xây dng tính trung thc và các giá tr đo đc, đn v cn quan tâm
các vn đ sau đây:
- Áp lc và c hi: Các cá nhân trong đn v có th liên quan đn các hành
đng phi đo đc, bt hp pháp hoc không trung thc khi môi trng làm vic
đem đn cho h nhng áp lc và c hi đ thc hin điu đó.
+ Ễp lc có th dn đn nhng hành vi gian ln nh:
 Các mc tiêu đa ra là phi thc t, đc bit là các mc tiêu ngn hn.
 Tin thng da trên yêu cu kt qu công vic quá cao.
 Ct gim hoc tng các khon tin thng mt cách bt thng.
+ Các c hi có th khin nhân viên thc hin hành vi gian ln:
 Thiu các hot đng kim soát thích hp hoc có nhng chúng
không hu hiu.
 Mc đ phân quyn quá cao khin nhà qun lỦ gim đi mc đ
giám sát đi vi nhân viên cp di.
7

 B phn kim toán ni b hot đng yu kém, không có kh nng
phát hin và báo cáo kp thi nhng sai phm.
 Hi đng qun tr hot đng không hu hiu.
 Các bin pháp k lut không đc áp dng nghiêm túc, vì vy làm
mt tác dng rn đe.
Do đó, đ xây dng tính trung thc và các giá tr đo đc, nhà qun lỦ đn
v nên gim thiu nhng c hi và áp lc có th dn đn kh nng các nhân viên
thc hin các hành vi gian ln.
- Xây dng và truyn đt các hng dn v đo đc: Bên cnh nhng áp lc
và c hi nêu trên, s thiu hiu bit cng là nguyên nhân dn đn vic phát sinh các
sai phm. Nhân viên có th nhm ln cho rng vic làm ca h s mang đn li ích
cho đn v mà không Ủ thc đc rng đó là hành vi trái vi chun mc đo đc ca
đn v. Vì vy, không ch xây dng các giá tr đo đc mà cn phi truyn đt, hng
dn đ nhân viên có s nhn thc rõ ràng trong cách ng x vi công vic hng ngày.
Cách thc truyn đt các thông đip v hành vi đo đc có th là:
+ Ngi qun lỦ gng mu đ nhân viên noi theo.
+ Truyn đt bng vn bn v các giá tr đo đc, các chun mc v đo
đc đn nhân viên đ h hiu đc nhng gì mà t chc mong đi.
+ Thit lp và áp dng nghiêm chnh các ch đ khen thng, k lut c th,
to lp kênh tip nhn thông tin đ khuyn khích nhân viên báo cáo v các sai phm.
1.2.1.1.2. Cam kt v nng lc

Nng lc phn ánh kin thc, k nng cn thit đ nhân viên có th hoàn thành
nhim v đc giao. Kin thc và k nng ca mi nhân viên ph thuc vào s thông
minh, s đào to và kinh nghim làm vic. Nhà qun lỦ cn xác đnh rõ yêu cu nng
lc cho tng công vic và c th hoá nó thành các yêu cu v kin thc, k nng. T
đó, h mi có c s đ tuyn dng và phân công nhim v mt cách hp lỦ nht.
1.2.1.1.3. Hi đng qun tr và U ban kim toán

Môi trng kim soát chu nh hng đáng k bi Hi đng qun tr và

U ban kim toán.
Hi đng qun tr là c quan qun lỦ ca đn v, thc hin các quyn và
8

ngha v theo qui đnh ca pháp lut và điu l đư đc thông qua.
U ban kim toán bao gm mt s thành viên trong và ngoài Hi đng
qun tr, không tham gia điu hành đn v, nhng có nhng đóng góp quan trng
cho vic thc hin các mc tiêu ca đn v, thông qua vic giám sát s tuân th
pháp lut, giám sát vic lp báo cáo tài chính. Vì vy, Hi đng qun tr và U ban
kim toán càng đc lp vi BG thì HTKSNB càng hu hiu.
1.2.1.1.4. Trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành ca nhà qun lỦ

Trit lỦ qun lỦ là quan đim, cách nhìn nhn vn đ ca nhà qun lỦ. Phong
cách điu hành đc th hin qua t cách, cá tính, thái đ ca nhà qun lỦ trong vic
điu hành đn v. S khác bit v trit lỦ qun lỦ và phong cách điu hành s nh
hng đn môi trng kim soát, tác đng đn vic thc hin các mc tiêu ca đn v.
- Nu nhà qun lỦ theo đui mc tiêu chng đ ri ro trong hot đng
kinh doanh thì h s chú trng đn công tác kim soát vì h tin rng kim soát s
giúp hn ch các ri ro có th xy ra.
- Nu nhà qun lỦ quan tâm đn vic thit lp báo cáo tài chính và rt
chú trng vic hoàn thành vt mc k hoch thì h s không quan tâm đn ri ro
và cng không thit lp các th tc kim soát nhm hn ch ri ro.
1.2.1.1.5. C cu t chc
C cu t chc cung cp khuôn kh mà trong đó các hot đng ca đn v đc
lp k hoch, thc hin và giám sát. Các hot đng này bao gm: mua hàng, sn xut,
bán hàng, tip th, các hot đng h tr khác: hành chính, nhân s và k thut.
Mt c cu t chc hp lỦ s đm bo s thông sut trong vic u quyn và
phân công trách nhim, qua đó giúp ngn nga có hiu qu các hành vi gian ln và sai
sót ti đn v. Vì vy, xây dng c cu t chc trong đn v phi thc hin s phân
tách gia chc nng, nhim v cng nh đm bo s đc lp mt cách tng đi gia

các b phn, to kh nng kim soát ln nhau trong các bc thc hin công vic.
1.2.1.1.6. Phân đnh quyn hn và trách nhim

Trong mt t chc, vic phân chia trách nhim, quyn hn c th cho nhân
viên là rt cn thit, giúp xác đnh mc đ t ch ca tng nhân viên trong vic đ
xut và gii quyt các vn đ, trách nhim báo cáo vi các cp có liên quan.
9

Có nhiu cách thc u quyn khác nhau trong thc t nh: bng vn bn hay
mnh lnh, hoc là mt yêu cu thc hin ca cp trên vi cp di thông qua đin
thoi, tin nhn trc tip trên máy vi tính. Nhng môi trng kim soát s th hin tính
cht ch khi mi yêu cu công vic đu đc thc hin bng vn bn, đây là c s pháp
lỦ đ kim tra, kim soát nhng sai sót, vi phm ca nhân viên, tránh s lm dng.
Vic phân chia trách nhim và quyn hn cho tng nhân viên phi phù
hp vi s đ t chc đư đc xây dng và đm bo nguyên tc bt kiêm nhim.
1.2.1.1.7. Chính sách nhân s

Chính sách nhân s th hin yêu cu ca đn v đi vi nhân viên v tính
chính trc, hành vi đo đc và nng lc chuyên môn.
Chính sách nhân s bao gm các chính sách nh: tuyn dng, đào to, đánh
giá, b nhim, khen thng, k lut.
Mt chính sách nhân s đúng đn là chính sách nhm vào vic tuyn dng,
đào to đi ng nhân lc, tính chính trc và giá tr đo đc đ thc hin tt các th
tc kim soát mà đn v đư đ ra, bi nhân t con ngi luôn là nhân t quan trng
trong bt k HTKSNB nào.
1.2.1.2.ăánhăgiáăriăro
ây là quá trình nhn dng, phân tích nhng ri ro nh hng đn vic đt đc
mc tiêu, t đó có th qun tr đc ri ro. Quá trình này lp đi lp li không ngng và
là mt nhân t then cht đ KSNB hu hiu. Các ri ro cn đc đánh giá c v đnh
tính và đnh lng đ có cái nhìn toàn din nht v s tác đng ca nó đi vi đn v.

Trong thc t, không có bin pháp nào có th gim mc ri ro xung bng
không. Vì vy, các nhà qun lỦ phi xác đnh đc rng ri ro nào là có th chp
nhn và phi làm gì đ qun lỦ các ri ro.
Xác đnh mc tiêu ca t chc, k c mc tiêu chung ca toàn đn v và
mc tiêu riêng cho tng b phn, tng hot đng là cách tt nht đ nhà qun lỦ có
th nhn dng đc ri ro.
Các ri ro sau khi đc nhn dng đc tin hành phân tích qua các bc sau:
- ánh giá tm quan trng ca ri ro.
- ánh giá kh nng ri ro có th xy ra.
10

- Xem xét các phng pháp đ qun tr ri ro.
1.2.1.3. Hotăđngăkimăsoát
Hot đng kim soát là tp hp các chính sách và th tc đm bo cho các
ch th ca nhà qun lỦ đc thc hin. Chính sách kim soát là nhng nguyên tc
cn làm, là c s cho vic thc hin các th tc kim soát. Còn th tc kim soát
là nhng quy đnh c th đ thc thi chính sách kim soát.
Xây dng hot đng kim soát là điu cn thit phi thc hin đ đi phó
vi nhng ri ro đe da đn vic đt đc mc tiêu đn v đư đ ra. Hot đng
kim soát tn ti  mi b phn và mi cp đ t chc trong đn v.
Khi đánh giá ri ro, nhà qun lỦ s xác đnh các hành đng cn phi thc
hin đ đi phó vi nhng ri ro. Do đó, hot đng kim soát và đánh giá ri ro có
mi quan h cht ch vi nhau. Có nhiu loi hot đng kim soát khác nhau mà
mt đn v có th thit k và áp dng:
- Xét v mc đích, hot đng kim soát có th đc chia thành ba loi:
+ Kim soát phòng nga: là hot đng kim soát nhm ngn nga,
gim thiu kh nng xy ra sai sót và gian ln. Ví d, đn v quy đnh có s kim
tra chéo gia các nhân viên x lỦ báo giá, đ ngn nga ri ro nhân viên che giu
bt báo giá ca nhng nhà cung cp có điu kin tt hn nhm mc đích hng li
t nhà cung cp còn li.

+ Kim soát phát hin: là loi kim soát nhm phát hin ra các sai sót,
gian ln hoc các điu kin dn đn sai sót và gian ln. Kim soát phát hin đc
thc hin sau khi các nghip v kinh t đư xy ra. Ví d, hot đng đi chiu gia
kt qu kim kê kho vi s sách k toán, hay hot đng lp bng cân đi phát sinh
đ xem các tài khon phát sinh trong k, tng d n bng tng d có hay không.
+ Kim soát bù đp: Là các hot đng kim soát nhm b sung cho hai
hot đng kim soát va nêu trên khi chúng đư không thc s hu hiu trong vic
ngn nga và phát hin các gian ln, sai sót. Ví d, sau khi phát hin th kho ly
cp hàng hoá, đn v s thit k quy trình xut kho hiu qu hn.
- Xét v chc nng, trong mt đn v có các loi hot đng kim soát sau đây:
+ Soát xét ca nhà qun lỦ cp cao: bao gm các công vic nh so sánh kt
11

qu đt đc vi d toán, vi k trc hay vi đi th cnh tranh. Các chng trình
quan trng ca đn v phi đc soát xét thng xuyên đ xác đnh mc đ hoàn thành.
+ Qun tr hot đng: Ngi qun lỦ  cp trung gian s soát xét các báo
cáo v hiu qu ca tng b phn mà mình ph trách so vi k hoch đư đ ra.
+ Phân chia trách nhim hp lỦ: Là vic phân công nhim v sao cho
không có bt k nhân viên nào gii quyt tt c các khâu ca mt quy trình nghip v
t khi bt đu cho đn khi kt thúc. Các chc nng bt kiêm nhim cn đc phân đnh
rõ khi phân công nhim v bao gm: xét duyt, thc hin, ghi chép và bo qun tài sn.
+ Kim soát quá trình x lỦ thông tin: Nhiu hot đng kim soát cn
đc thc hin đ đm bo tính chính xác, đy đ và phê chun đúng đn cho các
nghip v kinh t phát sinh. Kim soát quá trình x lỦ thông tin có vai trò quan
trng trong hot đng kim soát nói chung. Kim soát quá trình x lỦ thông tin
đc chia làm hai loi có mi quan h mt thit vi nhau, c th:
 Kim soát chung: Là hot đng kim soát áp dng cho tt c h
thng ng dng đ đm bo cho các h thng này hot đng liên tc và n đnh.
 Kim soát hot đng ca trung tâm d liu: bao gm vic lên
k hoch, sp xp lch trình, sao lu và phc hi d liu khi có s c xy ra.

 Kim soát phn mm h thng gm: kim soát vic mua sm,
thc hin và bo trì phn mm nh h điu hành, h qun tr c s d liu, phn
mm truyn thông và phn mm h thng.
 Kim soát truy cp: là hot đng kim soát nhm bo v h
thng, ngn nga vic truy cp và s dng trái phép các thông tin trên h thng
bng tên đng nhp và mt khu.
 Kim soát vic phát trin và bo trì h thng ng dng: h
thng ng dng phi đáp ng đc nhu cu ca ngi s dng và cung cp thông
tin cp nht cho nhà qun lỦ v các lnh vc khác ca đn v. Vì vy, vic phát
trin h thng ng dng đòi hi phi có phng pháp c th, thích hp nhm ch
ra cách thc thit k h thng, các giai đon phát trin, nhng yêu cu tài liu
hng dn cng nh cn đc xét duyt bi các cp có thm quyn.
 Kim soát ng dng: Là hot đng kim soát cho tng h thng
12

c th, ví d: quá trình mua hàng, bán hàng, Kim soát ng dng phi đm bo
d liu đc cp nht và x lỦ chính xác, đy đ cng nh vic phát hin nhng
d liu không hp lỦ hay cha đc xét duyt ca nhà qun lý.
+ Kim soát vt cht: Là hot đng kim soát đm bo cho tài sn ca đn
v nh máy móc, nhà xng, hàng hoá, tin bc,ầ đc bo v cht ch. Ngoài ra,
kim soát vt cht còn bao gm hot đng đnh k tin hành kim kê tài sn, đi chiu
vi s sách k toán. Bt k s chênh lch nào cng cn đc gii trình, x lỦ tha đáng.
+ Phân tích rà soát: ây là vic so sánh gia kt qu thc hin đc
vi s liu d toán, gia các thông tin tài chính và phi tài chính, kt qu đt đc
xét trên tng th và tng quá trình nhm phát hin ra các bin đng bt thng đ
nhà qun lỦ có các bin pháp x lỦ kp thi.
1.2.1.4. ThôngătinăvƠătruynăthông
Thông tin và truyn thông là điu cn thit đ thit lp, duy trì và gia tng
kh nng kim soát trong đn v thông qua vic lp các báo cáo.
- V thông tin:

Mi b phn và cá nhân trong đn v đu cn nhng thông tin nht đnh đ
thc hin chc nng nhim v ca mình. Vì vy, các thông tin cn thit phi đc xác
đnh, thu thp và truyn đt ti các thành viên và b phn có liên quan mt cách kp
thi và chính xác. Có nhiu loi thông tin đc s dng nh: thông tin tài chính, hot
đng hay tuân th và mt loi thông tin có th đc dùng cho nhiu mc tiêu khác
nhau. Ví d, thông tin tài chính không ch đc dùng đ lp báo cáo tài chính mà còn
dùng đ ra các quyt đnh v hot đng nh: đánh giá kt qu thc hin ca các b
phn hay dùng đ ra quyt đnh phân b ngun lc trong đn v. Ngc li, các thông
tin v hot đng mua bán hàng hoá, cng nh các thông tin v đi th, v tình hình kinh
t s đc s dng đ đánh giá hàng tn kho hay n phi thu trên báo cáo tài chính.
Mt h thng thông tin tt yêu cu phi có các đc đim sau:
+ H tr cho chin lc kinh doanh: H thng thông tin không ch
thu thp thông tin cn thit trong vic đa ra các quyt đnh cho kim soát mà
còn giúp đa ra các chin lc kinh doanh.
+ H tr cho sáng kin mang tính chin lc: Vic áp dng h thng
13

thông tin vào hot đng kinh doanh có Ủ ngha quyt đnh s thành công ca đn
v. Ví d, h thng đt ch qua mng ca các hãng hàng không, cho phép các đi lỦ
d dàng tip cn các thông tin v chuyn bay và thc hin đt ch thun tin hn.
+ Tích hp vi hot đng kinh doanh: Ngày nay, h thng thông tin đn
thun là tài chính đang dn hi nhp vi h thng thông tin chung ca toàn đn v.
iu này giúp kim soát quá trình kinh doanh, theo dõi, ghi nhn nghip v kp thi.
+ Phi hp h thng thông tin c và mi: Vic quyt đnh thay đi t h
thng thông tin c sang h thng thông tin mi là chin lc quan trng ca đn
v. Tuy nhiên, không có ngha đn v s ph nhn hoàn toàn nhng gì mà h thng
c đư đt đc, bi nó đư đc kim tra thông qua s dng. Do vy, đn v cn
nghiên cu k lng c hai h thng, đ có quyt đnh phù hp.
+ Cht lng thông tin: Dù thông tin đc to ra bi h thng thông tin
nào thì cng cn đm bo cht lng, nh vy thông tin mi hu ích cho nhà qun

lỦ trong vic kim soát đn v. Các yêu cu v cht lng ca thông tin bao gm:
 Thích hp: Thông tin phi phù hp vi yêu cu ra quyt đnh ca
nhà qun lỦ.
 Kp thi: Thông tin phi đc cung cp kp thi khi có yêu cu.
 Cp nht thng xuyên.
 Chính xác và d dàng truy cp.
- V truyn thông:
Truyn thông là thuc tính ca h thng thông tin. ây chính là s trao đi,
truyn đt thông tin cn thit gia các bên có liên quan, c trong và ngoài đn v.
1.2.1.5. Giám sát
Bn thân HTKSNB cn đc giám sát. ây là quá trình đánh giá cht
lng ca HTKSNB theo thi gian. Qua giám sát, các khuyt đim ca HTKSNB
s đc phát hin đ có bin pháp x lỦ kp thi. Giám sát bao gm giám sát
thng xuyên và giám sát đnh k.
- Giám sát thng xuyên: Din ra ngay trong các hot đng hng ngày
ca đn v. Mt s ví d v giám sát thng xuyên nh:
+ Báo cáo hot đng và báo cáo tài chính, k toán giúp giám sát thng
14
(2)
/>

xuyên các hot đng ti đn v. Thông qua các báo cáo này, nhng khác bit hay
chênh lch đáng k so vi d toán hay k hoch s đc phát hin nhanh chóng.
+ Vic đi chiu gia s liu ghi chép v tài sn trên s sách vi s
liu thc t.
+ Báo cáo đnh k ca nhân viên v vic hoàn thành nhim v s cho
bit nhân viên có tuân th nguyên tc và quy đnh ca đn v không.
+ Thông tin t các đi tác bên ngoài s làm rõ thêm các thông tin thu
thp bên trong.
- Giám sát đnh k: Bên cnh giám sát thng xuyên, đn v cn có mt

cái nhìn khách quan, đc lp hn v tính hu hiu ca toàn h thng. ó chính là
s đánh giá h thng mt cách đnh k. Ngoài ra, giám sát đnh k còn giúp đn v
đánh giá tính hu hiu ca vic giám sát thng xuyên.
Giám sát đnh k đc thc hin thông qua kim toán ni b và kim toán
đc lp, giúp đn v phát hin kp thi nhng yu kém trong h thng và đ ra các
gii pháp hoàn thin.
Nh vy, lỦ thuyt HTKSNB theo báo cáo COSO nm 1992 đư cung cp mt
khuôn kh hp lỦ nht làm c s đ nhà qun lỦ điu hành và kim soát hot đng ca
đn v mình mt cách hu hiu nht nhm hng đn mc tiêu chung ca đn v.
1.2.2. HTKSNB theoăbáoăcáoăCOSOănmă2004
(2)
Hot đng ca đn v ngày càng phát trin, theo đó nhu cu kim soát s ngày
càng đc đòi hi cao hn. Nhiu t chc hin đang chú Ủ đn khía cnh ri ro
doanh nghip. Tuy nhiên, cha có mt nguyên tc c bn nào cho phép các nhà
qun lỦ cp cao tip cn đn điu này, đng thi có th h tr h trong vic thit
lp nhng phng hng hot đng có hiu qu trong vic nhn dng ri ro, các
tiêu chun đánh giá và đi phó ri ro. Thy đc yêu cu ca thc tin, COSO đư
tip tc k tha và phát trin HTKSNB theo báo cáo COSO nm 1992 theo hng
qun tr ri ro doanh nghip (Enterprise Risk Management – ERM).
Qun tr ri ro là xác đnh mc đ ri ro mà mt đn v mong mun, nhn
din mc đ ri ro mà đn v đang gánh chu và s dng các công c đ điu

15

chnh mc đ ri ro  mc tht s mong mun.
Theo báo cáo COSO nm 2004, ERM là mt quá trình chu nh hng ca
Hi đng qun tr, BG và các nhân viên khác ca đn v. ERM đc thit k
nhm vào mc đích nhn din các s kin tim tàng có th nh hng đn đn v
và qun tr ri ro trong mc đ cho phép đ cung cp mt s đm bo hp lỦ rng
các mc tiêu ca đn v có th đt đc.

Bt k đn v nào cng tn ti đ mang li giá tr cho các nhà đu t, ngay c
các t chc phi li nhun. Vic ra quyt đnh ca các nhà qun lỦ trong tt c các
hot đng s nh hng đáng k đn vic to ra, duy trì hay làm xói mòn giá tr
ca đn v. ERM s h tr nhà qun lỦ to ra giá tr bng cách:
- Nhn dng các s kin tim tàng trong tng lai;
- ng phó vi các s kin tim tàng sao cho gim thiu các tn tht và tng
cng hiu qu.
Vì vy, ERM yêu cu phi xem xét đn v di mt cái nhìn toàn din, gm:
- Các ri ro đc xem xét trong mi quan h tng tác;
- Các vn đ phi đc xem xét trên mc đ toàn đn v và tng b phn đc lp.
Các thành phn ca HTKSNB theo báo cáo COSO nm 2004 gm: Môi trng
kim soát; Thit lp mc tiêu; Nhn dng s kin; ánh giá ri ro; i phó ri
ro; Các hot đng kim soát; Thông tin và truyn thông; Giám sát.
Nh vy, báo cáo COSO nm 2004 vn gi nguyên nm thành phn c mà
báo cáo COSO nm 1992 đư đa ra đó là: Môi trng kim soát, đánh giá ri ro,
các hot đng kim soát, thông tin và truyn thông, giám sát. Ngoài nhng
lu Ủ theo báo cáo COSO nm 1992, các thành phn này còn đc nhìn nhn gn
lin vi qun tr ri ro doanh nghip.
ng thi, COSO đư b sung thêm ba thành phn mi trong HTKSNB đó là:
Thit lp mc tiêu, nhn dng s kin và đi phó ri ro.
1.2.2.1. Môiătrngăkimăsoát
c xây dng có s chú trng đn khái nim ri ro có th chp nhn đc
trong t duy ca nhà qun lỦ. H cn tha nhn rng các s kin mong đi và
không mong đi đu có th xy ra. Môi trng ni b còn bao gm c cách ng
16

x vi ri ro, cách nhìn nhn và xem xét nhng nhân t có th nh hng đn cách
ng x vi ri ro trong đn v.
1.2.2.2.ăThitălpămcătiêu
Nhà qun lỦ cn s dng chin lc tip cn ri ro trong quá trình xác đnh mc

tiêu ca đn v. Có ngha là các mc tiêu cn phi đc xác lp trc khi d đoán
nhng s kin tim tàng. iu này giúp đn v gii hn phm vi kim soát ri ro. ng
thi, h cng phi xây dng mc đ ri ro có th chp nhn đc đi vi tng mc
tiêu c th trc khi xây dng, xác lp con s này cho mc tiêu chung ca đn v.
Các mc tiêu ca đn v gm:
- Mc tiêu chin lc: ây là nhng mc tiêu cp cao, nó s h tr cho
vic hoàn thành s mnh ca đn v. Mc tiêu chin lc s đt nn tng cho vic xác
đnh các mc tiêu hot đng, mc tiêu báo cáo và mc tiêu tuân th.
- Mc tiêu hot đng: Loi mc tiêu này liên quan đn tính hu hiu và
hiu qu ca hot đng trong đn v, ví d nh mc tiêu bo v ngun lc tránh
tht thoát hay mc tiêu v li nhun.
- Mc tiêu báo cáo tài chính: Mc tiêu này liên quan đn vic công b
báo cáo tài chính đáng tin cy, bao gm vic ngn nga và phát hin gian ln trong
vic lp báo cáo tài chính. Mc tiêu này thng đc đt ra đ đáp ng đc yêu
cu ca các yu t bên ngoài.
- Mc tiêu tuân th: Mc tiêu tuân th liên quan đn vic thc hin
đúng nhng lut l và quy đnh trong môi trng kinh doanh và pháp lỦ mà đn v
đang hot đng. Thông thng, các đn v kinh doanh trong cùng mt lnh vc s
có mc tiêu tuân th tng t nhau.
1.2.2.3.ăNhnădngăsăkin
Nhng tình hung xu có th xy ra bên trong đn v hoc nhng yu t bên
ngoài cng có th nh hng đn vic đt đc mc tiêu ca đn v. Nhng ri ro
và c hi cng cn đc phân bit rõ ràng, cn thn đ không b l nhng nhân t
thun li cng nh nhn din đy đ nhng nguy c tim n nh hng đn mc
tiêu chung ca đn v.
- Mt s nhân t bên ngoài nh: S phát trin ca khoa hc k thut,