MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CHO CÔNG TY TNHH SỨ MINH LONG I TRONG THỊ TRƯỜNG NỘI ĐỊA.PDF
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.65 MB, 104 trang )
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
I H C KINH T TP.H
CHÍ MINH
--------------------------
HU NH MINH XUÂN
M TS
GI I PHÁP NH M
NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH
CHO CÔNG TY TNHH S
TRONG TH TR
MINH LONG I
NG N I
LU N V N TH C S KINH T
TP. H Chí Minh – N m 2013
A
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
I H C KINH T TP.H
CHÍ MINH
--------------------------
HU NH MINH XUÂN
M TS
GI I PHÁP NH M
NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH
CHO CÔNG TY TNHH S
TRONG TH TR
MINH LONG I
NG N I
A
Chuyên ngành : Qu n tr kinh doanh
Mã s : 60.34.05
LU N V N TH C S KINH T
NG
IH
NG D N KHOA H C
TS. NGƠ QUANG HN
TP. H Chí Minh – N m 2013
i
L IC M
cs h
ng d n, giúp
t Tp. H Chí Minh,
khoa h c, tác gi
t n tình c a th y cô c a Tr
c bi t là c a th y h
t ki n th c, kinh nghi m, h
N
ng d n v n i dung và ph
i truy n
ng pháp nghiên c u
GI I PHÁP NH M NÂNG
CAO N NG L C C NH TRANH CHO CÔNG TY TNHH S
NG N I
i h c Kinh
ng d n khoa h c, nh ng ng
ã hoàn thành Lu n v n “M T S
TRONG TH TR
ng
MINH LONG I
A”.
Tác gi xin trân tr ng c m n các th y, cô t i tr
Chí Minh ã t o i u ki n giúp
ng
i h c Kinh t Tp. H
tác gi trong su t quá trình h c t p.
Tác gi xin bày t lòng bi t n chân thành và sâu s c t i Ti n s Ngô Quang
Huân, ng
i th y tâm huy t ã t n tình h
th i gian trao
i và
nh h
ng d n,
ng viên khích l , dành nhi u
ng cho tác gi trong quá trình th c hi n lu n v n này.
Cu i cùng, tác gi c ng xin chân thành c m n các c quan, doanh nghi p và
b n bè, ng
i thân ã h tr các thông tin, tài li u quý báu, giúp
, t o i u ki n
cho tác gi hoàn thành Lu n v n này.
Xin trân tr ng c m n.
Tác gi
HU NH MINH XUÂN
ii
L I CAM K T
Tác gi xin cam oan Lu n v n “M T S GI I PHÁP NH M NÂNG CAO
N NG L C C NH TRANH CHO CÔNG TY TNHH S
MINH LONG I
TRONG TH TR
c l p,
hi n d
is h
NG N I
A” là cơng trình nghiên c u
ng d n c a TS. Ngô Quang Huân. Công trình
c u và hồn thành t i Tr
ng
c th c
c tác gi nghiên
i h c Kinh T Thành Ph H Chí Minh n m 2012.
Các tài li u tham kh o, các s li u th ng kê ph c v m c ích nghiên c u
cơng trình này
Nhà n
c s d ng úng quy
nh, không vi ph m quy ch b o m t c a
c. N i dung lu n v n này ch a t ng
c ai cơng b trong b t k cơng
trình nghiên c u nào.
Tác gi
HU NH MINH XUÂN
iii
M CL C
L I C M N ............................................................................................................. i
L I CAM K T .......................................................................................................... ii
M C L C ................................................................................................................. iii
DANH M C CH
VI T T T................................................................................ vii
DANH M C CÁC B NG, BI U
L IM
CH
................................................................... viii
U .............................................................................................................1
NG 1 :
G MS
LÝ THUY T V C NH TRANH VÀ GI I THI U V NGÀNH
VI T NAM .................................................................................................4
1.1
Khái ni m c nh tranh .....................................................................................4
1.2
L i th c nh tranh (Competitive Advantage) ................................................6
1.3
N ng l c c nh tranh – Y u t t o nên l i th c nh tranh ..............................7
1.3.1
Khái ni m ................................................................................................7
1.3.2
T m quan tr ng c a vi c nâng cao n ng l c c nh tranh.........................9
1.3.3
Các tiêu chí ánh giá n ng l c c nh tranh ..............................................9
1.3.4
Các y u t tác
1.4
ng
n n ng l c c nh tranh .......................................11
Gi i thi u v ngành g m s Vi t Nam ........................................................22
1.4.1
nh ngh a và thành ph n c u t o trong g m s ..................................22
1.4.2
Th c tr ng ngành g m s Vi t Nam ....................................................24
iv
1.4.3
1.5
CH
Cơng ty TNHH s Minh Long I ...........................................................25
Tóm t t ch
NG 2 :
TNHH S
2.1
ng 1.........................................................................................26
TH C TR NG N NG L C C NH TRANH C A CÔNG TY
MINH LONG I .......................................................................................27
Phân tích các y u t bên trong c a công ty s Minh Long I .......................27
2.1.1
S n xu t – Tác nghi p...........................................................................27
2.1.2
Marketing ..............................................................................................35
2.1.3
Qu n tr .................................................................................................44
2.1.4
Tài chính – k tốn................................................................................46
2.1.5
H th ng thơng tin ................................................................................47
2.1.6
Ho t
2.2
ng nghiên c u và phát tri n ......................................................48
Phân tích nh h
ng c a các y u t bên ngồi theo mơ hình kim c
ng c a
Porter .....................................................................................................................48
2.2.1
Y u t thâm d ng ..................................................................................48
2.2.2
i u ki n c u ........................................................................................51
2.2.3
Ngành công nghi p ph tr và liên quan ..............................................52
2.2.4
Chi n l
2.2.5
Vai trò c a chính ph ............................................................................59
2.2.6
S may r i .............................................................................................59
2.3
Tóm t t ch
c, c u trúc và m c
c nh tranh ..........................................53
ng 2.........................................................................................60
v
CH
NG 3 :
M T S GI I PHÁP NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH
62
3.1
Gi i pháp v Quy trình s n xu t – tác nghi p .............................................62
3.2
Gi i pháp v Marketing ...............................................................................63
3.3
Gi i pháp v qu n tr -
ng d ng ph
ng pháp qu n tr s n xu t tinh g n –
Lean manufacturing ..............................................................................................68
3.3.1
Khái ni m ..............................................................................................68
3.3.2
M c tiêu ................................................................................................68
3.3.3
Công c và ph
ng pháp ......................................................................70
3.4
Gi i pháp v H th ng thông tin..................................................................80
3.5
Gi i pháp v công ngh ...............................................................................80
3.6
Ki n ngh
i v i Nhà n
3.7
Tóm t t ch
ng 3.........................................................................................81
c ........................................................................80
K T LU N ...............................................................................................................82
TÀI LI U THAM KH O .........................................................................................83
PH L C .................................................................................................................... i
Ph l c 1: Phi u kh o sát chuyên gia ...................................................................... i
Ph l c 2: Danh sách chuyên gia ph ng v n ..........................................................v
Ph l c 3: K t qu
ánh giá c a các chuyên gia v m c
quan tr ng ............... vi
Ph l c 4: K t qu
ánh giá c a các chuyên gia v n ng l c c nh tranh c a công
ty s Minh Long I ................................................................................................. vi
vi
Ph l c 5: K t qu
ánh giá c a các chuyên gia v n ng l c c nh tranh c a công
ty s Chuan Kuo................................................................................................... vii
Ph l c 6: K t qu
ty s Long Ph
ánh giá c a các chuyên gia v n ng l c c nh tranh c a công
ng ............................................................................................... vii
Ph l c 7: K t qu
ánh giá c a các chuyên gia v giá tr
em l i cho khách hàng
c a công ty s Minh Long I ................................................................................ viii
Ph l c 8: K t qu
ánh giá c a các chuyên gia v giá tr
em l i cho khách hàng
c a công ty s Chuan Kuo .................................................................................. viii
Ph l c 9: K t qu
ánh giá c a các chuyên gia v giá tr
c a công ty s Long Ph
Ph l c 10: Các công ngh
em l i cho khách hàng
ng............................................................................... viii
ã và ang
c Minh Long I ng d ng................... ix
vii
DANH M C CH
VI T T T
CD
Compact Disk
CPI
Consumer Price Index – Ch s giá tiêu dùng
FDI
Foreign Direct Investment -
GDP
Gross Domestic Product - T ng s n ph m qu c n i
NXB
Nhà xu t b n
ODA
Official Development Assistance - H tr phát tri n chính th c
OEE
Overall Equipment Effectiveness - M c H u D ng Thi t B Toàn
u t tr c ti p n
c ngoài
Ph n
TNHH
Trách nhi m h u h n
TPM
Total Productive Maintenance - B o trì s n xu t t ng th
USD
ô la M
VND
Vi t Nam
ng
WTO
T ch c th
ng m i th gi i
XNK
Xu t nh p kh u
viii
DANH M C CÁC B NG, BI U
B ng 2.1: T l
tu i và trình
c a cán b - nhân viên làm công tác qu n lý t i
công ty Minh Long I. ................................................................................................31
B ng 2.2: Giá c a s n ph m chén tr ng và b
m trà tr ng ho c hoa v n
n gi n.39
B ng 2.3: T l l i nhu n c a công ty Minh Long I qua các n m. ...........................47
B ng 2.4: Ma tr n hình nh c nh tranh .....................................................................57
DANH M C CÁC HÌNH, S
Hình 1.1: Mơ hình 5 áp l c c nh tranh (Porter, 1980) ..............................................16
Hình 1.2: Mơ hình kim c
ng c a Porter (Porter, 1998) ..........................................19
Hình 1.3: Mơ hình phân tích .....................................................................................21
Hình 2.1: Quy trình s n xu t s n ph m s Minh Long I ..........................................27
Hình 2.2: Các y u t
nh h
ng quy t
nh mua hàng s dân d ng. .......................37
Hình 2.3: B trà Hồng Cung Qu c S c ...................................................................40
Hình 2.4: S
t ch c c a cơng ty TNHH s Minh Long I...................................45
Hình 2.5: Doanh thu c a cơng ty Minh Long I. ........................................................47
Hình 2.6: Bi u
Hình 2.7: Bi u
t ng tr
ng giá tr bán l theo tháng. ..........................................50
ng giá tr c a công ty TNHH s Minh Long I ......................58
Hình 3.1: Showroom c a Minh Long I t i Crescent Mall, Qu n 7. ..........................64
Hình 3.2: B s n ph m bàn n Hoa Mai. ..................................................................68
1
L IM
1. Lý do ch n
U
tài :
Minh Long I là m t th
ng hi u s dân d ng cao c p n i ti ng c a Vi t Nam.
S n ph m s dân d ng Minh Long I ã có m t
b
c
nhi u n i trên th gi i, mang nhi u
t phá. Tuy nhiên, v i b i c nh n n kinh t
công ty TNHH s Minh Long I ph i
ang b suy thoái nh hi n nay,
i m t v i nh ng thách th c nh s c mua
gi m, s c nh tranh ngày càng gay g t t các
i th c nh tranh, s n ph m thay th ,
s khan hi m c a nguyên v t li u,…V i ph
ng châm cung c p s n ph m s ch t
l
ng cao
nm i
it
ng ng
i tiêu dùng, Minh Long I luôn luôn th c hi n c i
ti n s n ph m v i giá c h p lý nh m em
n nh ng giá tr v
t tr i cho ng
i
tiêu dùng.
V i m c tiêu tr thành “nhà cung c p s hàng
u Vi t Nam,
ng c p qu c t ”,
công ty TNHH s Minh Long I c n ph i duy trì và phát tri n nh ng l i th c nh
tranh ang có, ti p t c t o ra nh ng l i th c nh tranh m i.
Xu t phát t th c t
ó, tác gi ch n
tài: “M T S
GI I PHÁP NH M
NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH CHO CÔNG TY TNHH S
LONG I TRONG TH TR
NG N I
A”
MINH
nghiên c u vi t lu n v n t t
nghi p.
2. M c tiêu nghiên c u
-H th ng hóa các lý thuy t v lý lu n c nh tranh, n ng l c c nh tranh.
-Phân tích, ánh giá th c tr ng ho t
ng s n xu t kinh doanh, n ng l c c nh tranh
c a công ty TNHH s Minh Long I cùng v i các y u t
bên ngoài
nh n ra các c h i, nguy c c ng nh xác
i m y u c a công ty
i v i th tr
ng n i
a. T
nh h
ng c a môi tr
nh
c các i m m nh và
ó, xác
nh các y u t t o nên
n ng l c c nh tranh c a Công ty TNHH s Minh Long I trên th tr
n i
a.
ng th i, so sánh v i
nh ng y u kém.
i th trên th tr
ng
ng s dân d ng
ng và tìm ra nguyên nhân c a
2
- Hình thành các nhóm gi i pháp nh m nâng cao n ng l c c nh tranh, v i m c tiêu
gia t ng th ph n s dân d ng trong n
c c a công ty Công ty TNHH s Minh Long
I trong th i gian t i.
3.
it
ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u: bao g m các y u t tác
it
ng
n n ng l c c nh tranh c a
m t doanh nghi p kinh doanh ngành hàng s dân d ng, c th là công ty s Minh
Long I.
Ph m vi nghiên c u: Trên c s nh ng nét khái quát chung v ngành s Vi t Nam,
th c tr ng s n xu t kinh doanh t i công ty s Minh Long I, phân tích th c tr ng
n ng l c c nh tranh và
t
a ra ánh giá n ng l c c nh tranh c a công ty trong m i
ng quan v i các doanh nghi p kinh doanh s trong n
nghi p s n xu t s n ph m s dân d ng có th
4. Ph
Ph
ng hi u t i Vi t Nam.
ng pháp nghiên c u
ng pháp s b b ng
nh tính, trong ó
h p, th ng kê mơ t , d báo và ph
Ph
c mà c th là các doanh
c s d ng ch y u là phân tích t ng
ng pháp chuyên gia.
ng pháp thu th p thông tin:
D li u th c p:
- Các báo cáo, s li u th ng kê, các nghiên c u và các kh o sát tr
c ây c a các
công ty kinh doanh m t hàng g m s , T ng c c Th ng kê, …
-Các thông tin liên quan
n
i th c nh tranh nh : n ng l c s n xu t, th ph n,
tình hình kinh doanh…Ngu n d li u này có
ct :
Ngu n tài li u n i b công ty: các s li u t các báo cáo t ng k t quý, n m…
Ngu n tài li u bên ngồi: thơng tin trên báo chí, internet, các t p chí kinh t , các
bài phát bi u, bài vi t, thông tin t các cu c h i th o...
D li u s c p:
3
Các y u t
ánh giá m c
quan tr ng và n ng l c c nh tranh c a các doanh
nghi p trong ngành g m s . Ngu n này có
c t : ph ng v n các chuyên gia
u
ngành, các nhà qu n lý, các doanh nghi p kinh doanh ngành hàng g m s và khách
hàng c a công ty.
S d ng k thu t ph ng v n tr c di n (face to face interview), g i b ng câu
h i t i các chuyên gia, các nhà qu n lý và các nhà kinh doanh g m s t nhân nh m
xác
nh m c
quan tr ng c a các y u t và n ng l c c nh tranh c a t ng y u t
c a các công ty trong ngành g m s .
Sau khi t ng h p các b ng thu th p ý ki n c a các chuyên gia, các nhà qu n
lý, các nhà kinh doanh g m s t nhân, s có
c các b ng x lý s li u v m c
quan tr ng và phân lo i các y u t . T k t qu này, xây d ng b ng ma tr n hình nh
c nh tranh.
5. Ý ngh a c a
tài
Nghiên c u này
c th c hi n nh m gi i quy t nh ng v n
th c ti n ang
t n t i trong công ty TNHH s Minh Long I, giúp công ty nh n ra nh ng l i th và
nh ng i m y u, nh ng c h i và thách th c. Trên c s
sách úng
ó, cơng ty có các chính
n, c ng nh l a ch n nh ng gi i pháp phù h p nh m nâng cao n ng
l c c nh tranh c a cơng ty. Qua ó góp m t ph n
cung c p s hàng
u Vi t Nam,
a Minh Long I tr thành nhà
ng c p qu c t .
6. K t c u c a lu n v n
K t c u c a lu n v n g m nh ng ph n chính nh sau:
Ch
ng 1: Lý thuy t v c nh tranh và gi i thi u v ngành s Vi t nam.
Ch
ng 2: Th c tr ng n ng l c c nh tranh c a Công ty s Minh Long I.
Ch
ng 3: M t s gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh.
4
CH
NG 1 : LÝ THUY T V C NH TRANH VÀ GI I
THI U V NGÀNH G M S
VI T NAM
1.1 Khái ni m c nh tranh
Cho
n nay, có nhi u khái ni m khác nhau v c nh tranh. Tác gi xin nêu ra
m t s khái ni m nh m làm rõ h n v v n
này. Theo Paul A. Samuelson và
William D. Nordhaus (1995), c nh tranh là s kình
giành khách hàng ho c th tr
doanh nghi p, là vi c
ch gi a các doanh nghi p
ng. Theo Porter (1985), c nh tranh, hi u theo c p
u tranh ho c giành gi t t m t s
i th v khách hàng, th
ph n hay ngu n l c c a các doanh nghi p. Tuy nhiên, b n ch t c a c nh tranh ngày
nay khơng ph i tiêu di t
i th mà chính là doanh nghi p ph i t o ra và mang l i
cho khách hàng nh ng giá tr gia t ng cao h n ho c m i l h n
l a ch n mình mà khơng
C nh tranh gi a các
nv i
i th ,
h có th
i th c nh tranh.
i th hi n t i c ng gi ng nh là ganh ua v trí, s d ng
nh ng chi n thu t nh c nh tranh v giá, chi n tranh qu ng cáo, gi i thi u s n ph m
và t ng c
ng d ch v khách hàng ho c b o hành. C nh tranh x y ra b i vì các
i
th c m th y áp l c ho c là nhìn th y c h i c i thi n v trí. Trong h u h t ngành,
hành vi c nh tranh c a m t doanh nghi p có nh h
ó có th kích
ng s tr
ng rõ r t
n các
i th và do
a ho c nh ng n l c ch ng l i hành vi ó, ngh a là, các
doanh nghi p có s ph thu c l n nhau. Hình m u hành vi và ph n ng này không
nh t thi t em l i l i ích cho doanh nghi p kh i
hành vi
i
u c nh tranh và c ngành. N u
u leo thang, t t c các doanh nghi p trong ngành
u có th thi t h i
(Porter, 1980).
C nh tranh trong m t s ngành
tranh”, “cay
c
c tr ng b i nh ng c m t nh “chi n
ng”, “c t c ”, trong khi trong nh ng ngành khác, c nh tranh l i di n
ra l ch s hay ơn hịa. C
ng
tác v i nhau (Porter, 1980).
c nh tranh là k t qu c a nhi u y u t c c u t
ng
5
C nh tranh là v n
c b n quy t
nghi p. S c nh tranh c ng xác
nghi p
t
th c thi úng
nh s thành công hay th t b i c a doanh
nh tính phù h p c a các ho t
ng c a doanh
n k t qu sau cùng, ch ng h n nh c i ti n, liên k t v n hóa hay s
n.
C nh tranh là m t
c tính t t y u c a n n kinh t th tr
không d t. C nh tranh có th
khác nh ng xét d
i góc
a l i l i ích cho ng
ng, là m t cu c ua
i này và thi t h i cho ng
toàn xã h i, c nh tranh ln có tác
ng tích c c nh
s n ph m t t h n, giá r h n, d ch v t t h n,… C nh tranh cịn giúp th tr
ho t
ng có hi u qu nh vi c phân b h p lý các ngu n l c có h n.
chính là
i
ng
ây c ng
ng l c cho s phát tri n c a n n kinh t . Tuy nhiên, c nh tranh c ng có
nh ng bi u hi n tiêu c c nh c nh tranh thi u s ki m soát, c nh tranh không lành
m nh, d n
n s phát tri n s n xu t tràn lan, l n x n, tình tr ng “cá l n nu t cá
bé”, gây kh ng ho ng th a, th t nghi p và làm thi t h i quy n l i ng
Khoa h c k thu t phát tri n ã thúc
i tiêu dùng.
y n n s n xu t phát tri n, s n ph m ngày
càng nhi u trên th tr
ng, cung càng v
c nh tranh c a th tr
ng kinh doanh ngày càng cao thì khơng m t doanh nghi p
nào có th t ch
t c u thì c nh tranh càng gay g t. Khi tính
c. Th m chí, vì m c tiêu s ng cịn, h tìm m i cách khai thác
l i th riêng c a mình, t
ó nâng cao n ng l c c nh tranh
Ngoài ra, m t khái ni m m i
u th k 21 ã
Mauborgne, hai Giáo s t i Vi n INSEAD c a Pháp,
t n t i và phát tri n.
c W. Chan Kim và Renée
a ra là “Chi n l
c
d
ng xanh”. W. Chan Kim và Renée Mauborgne (2006) tóm t t nh sau: “
d
ng
tr
ng ã
t
ng tr ng cho t t c các ngành hi n ang t n t i.
c xác l p.
id
ng xanh bao g m t t c nh ng ngành hi n ch a t n
ng ch a
bên trong nh ng th tr
b ng cách m r ng ranh gi i c a ngành. Trong
d
i
ây là kho ng th
t i. ó là kho ng tr ng th tr
ng
i
c bi t
n”, và “…h u h t
ng xanh, s c nh tranh là không c n thi t b i vì lu t ch i còn ch a
l p”. W. Chan Kim và Renée Mauborgne
c t o ra t
i
c thi t
xu t các công ty nên tìm ki m và t p
6
trung ngu n l c cho phát tri n các th tr
i th c a mình trong th tr
ng m i h n là giành gi t th ph n c a các
ng hi n t i.
1.2 L i th c nh tranh (Competitive Advantage)
L i th c nh tranh xu t phát ch y u t giá tr mà doanh nghi p có th t o ra
cho khách hàng. L i th có th
(trong khi l i ích cho ng
v
t tr i so v i
d
i mua là t
i th khi n ng
i d ng giá c th p h n
ng
i th c nh tranh
ng), ho c vi c cung c p nh ng l i ích
i mua ch p nh n thanh toán m t m c giá cao
h n. V c b n, l i th c nh tranh phát sinh t các giá tr mà doanh nghi p t o ra
cho ng
i mua, giá tr này ph i l n h n các chi phí c a doanh nghi p ã ph i b ra.
Giá tr là m c mà ng
i mua s n lịng thanh tốn, và giá tr v
doanh nghi p chào bán các ti n ích t
ng
ng nh ng v i m c giá th p h n các
i th c nh tranh; ho c cung c p các ti n ích
v i m c giá cao h n bình th
làm
c áo và ng
c l i th c nh tranh, doanh nghi p ó s có cái
i th khác khơng có. Ngh a là, doanh nghi p ho t
c nh ng vi c mà các
i mua v n hài lòng
ng (Porter,1985).
Khi m t doanh nghi p có
mà
t tr i xu t hi n khi
ng t t h n
i th khác không th làm
i th , ho c
c. L i th c nh tranh là
nhân t c n thi t cho s thành công và t n t i lâu dài c a doanh nghi p. Do v y, các
doanh nghi p
th
u mu n c g ng phát tri n l i th c nh tranh. Tuy nhiên, i u này
ng r t d b xói mịn vì ho t
ng b t ch
c c a các
i th .
Theo Porter (1985), chi phí và s s n có c a các y u t s n xu t ch là m t
trong nhi u ngu n l c t i ch quy t
quan tr ng, n u xét trên ph m vi t
ng
nh l i th c nh tranh, không ph i là y u t
i so v i các y u t khác. Ông cho r ng l i
th c nh tranh c a m t doanh nghi p, v dài h n, tùy thu c nhi u vào kh n ng c i
ti n liên t c và nh n m nh
n s tác
ng c a mơi tr
c i ti n ó.
Có th chia l i th c nh tranh thành hai nhóm c b n:
ng
i v i vi c th c hi n
7
L i th v chi phí: khi tính u vi t c a nó th hi n trong vi c t o ra s n ph m
có chi phí th p h n
i th c nh tranh. L i th c nh tranh này mang l i cho doanh
nghi p hi u qu cao h n và có kh n ng t t h n
ch ng l i vi c gi m giá bán s n
ph m.
L i th v s khác bi t hóa: khi tính u vi t c a nó d a vào s khác bi t c a
s n ph m, làm t ng giá tr cho ng
i tiêu dùng ho c gi m chi phí s d ng s n ph m
ho c nâng cao tính hồn thi n khi s d ng s n ph m. L i th này cho phép doanh
nghi p có kh n ng bu c th tr
ng ch p nh n m c giá cao h n m c giá c a
i
th .
1.3 N ng l c c nh tranh – Y u t t o nên l i th c nh tranh
1.3.1 Khái ni m
Theo quan i m t ng h p c a Van Duren, Martin và Westgren thì n ng l c
c nh tranh là kh n ng t o ra và duy trì l i nhu n và th ph n trên các th tr
trong và ngoài n
c, các ch s
ánh giá n ng su t lao
ng, công ngh , t ng n ng
su t các y u t s n xu t, chi phí cho nghiên c u và phát tri n, ch t l
khác bi t c a s n ph m, chi phí
ng
ng và tính
u vào,… Lý thuy t t ch c cơng nghi p thì xem
xét n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p d a trên kh n ng s n xu t ra s n ph m
m t m c giá ngang b ng hay th p h n giá ph bi n mà không có tr c p;
cho ngành, doanh nghi p
ng v ng tr
c các
mb o
i th khác hay s n ph m thay th .
Porter (1985) cho r ng n ng l c c nh tranh là kh n ng sáng t o ra nh ng s n ph m
có qui trình công ngh
c áo
t o ra giá tr gia t ng cao, phù h p v i nhu c u
khách hàng, có chi phí th p, n ng su t cao nh m t ng l i nhu n. Nh v y, thu t ng
“n ng l c c nh tranh” dù ã
khác nhau d n
v n ch a
c s d ng r ng rãi nh ng v n còn nhi u quan i m
n cách th c o l
c xác
ng n ng l c c nh tranh c a các doanh nghi p
nh m t cách th ng nh t và ph bi n.
T các quan i m trên, chúng ta có th
tranh là kh n ng khai thác, huy
úc k t l i nh sau: N ng l c c nh
ng, qu n lý và s d ng có hi u qu các ngu n
8
l c gi i h n nh nhân l c, v t l c, tài l c,…
h n so v i
i th c nh tranh;
m t cách có hi u qu
ng cao
ng th i, bi t l i d ng các i u ki n khách quan
t o ra l i th c nh tranh tr
c nh tranh c a mình trên th tr
và l i nhu n cao,
t o ra n ng su t và ch t l
ng; t
c các
i th , xác l p v th
ó, chi m l nh th ph n l n, t o ra thu nh p
m b o cho doanh nghi p t n t i, t ng tr
ng và phát tri n b n
v ng.
N ng l c c nh tranh
c phân bi t thành 4 c p
nh sau:
-N ng l c c nh tranh c a s n ph m hàng hóa: là kh n ng s n ph m ó bán
c nhanh v i giá t t khi có nhi u ng
tr
i cùng bán lo i s n ph m ó trên th
ng. N ng l c c nh tranh c a s n ph m ph thu c vào ch t l
cung c p, d ch v
i kèm, th
ng hi u, qu ng cáo, uy tín c a ng
ng, giá c , t c
i bán, chính sách
h u mãi,…
-N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p: là kh n ng doanh nghi p t o ra
c l i th c nh tranh, có n ng su t và ch t l
ng s n ph m cao h n c a
chi m l nh th ph n l n, t o ra thu nh p và l i nhu n cao
i th ,
t n t i và phát tri n b n
v ng.
-N ng l c c nh tranh c a ngành: là kh n ng ngành phát huy
c nh ng l i
th c nh tranh và có n ng su t so sánh cao h n gi a các ngành cùng lo i.
-N ng l c c nh tranh c a qu c gia: là n ng l c c a n n kinh t qu c dân
nh m
các
t
c và duy trì m c t ng tr
ng cao trên c s các chính sách, th ch và
c tr ng kinh t , xã h i khác. N ng l c c nh tranh qu c gia có th hi u là vi c
xây d ng m t môi tr
ngu n l c,
ng c nh tranh kinh t chung,
t và duy trì m c t ng tr
ng cao,
m b o có hi u qu phân b
m b o cho n n kinh t phát
tri n b n v ng.
N ng l c c nh tranh
b nc p
trên có m i t
thu c l n nhau. Do ó, khi xem xét, ánh giá và
ng quan m t thi t v i nhau, ph
ra các gi i pháp nh m nâng cao
9
n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p, c n thi t ph i
chung gi a các c p
t nó trong m i t
ng quan
c nh tranh nêu trên.
1.3.2 T m quan tr ng c a vi c nâng cao n ng l c c nh tranh
Trong n n kinh t th tr
ng,
có th t n t i và phát tri n, doanh nghi p
ph i t o cho mình kh n ng ch ng ch i l i các th l c c nh tranh m t cách có hi u
qu . Nh t là trong giai o n hi n nay, v i ti n trình khu v c hóa, tồn c u hóa n n
kinh t th gi i và nh ng ti n b v
cơng ngh thơng tin, tính quy t
t b c c a khoa h c k thu t, s bùng n c a
nh c a n ng l c c nh tranh
i v i s thành công
hay th t b i c a doanh nghi p càng rõ nét. Do v y, các doanh nghi p ph i không
ng ng tìm tịi các bi n pháp phù h p và liên t c
tranh, v
n lên chi m
tri n b n v ng
im i
c l i th c nh tranh so v i
nâng cao n ng l c c nh
i th thì m i có th phát
c.
Vi c nâng cao n ng l c c nh tranh c a các doanh nghi p cịn góp ph n vào
vi c nâng cao n ng l c c nh tranh c a ngành. T
ó, t o ra nh ng s n ph m, d ch
v ngày càng t t h n v i giá r h n, làm cho n n kinh t phát tri n, kh n ng c nh
tranh c a qu c gia
c nâng cao và
i s ng c a nhân dân
ct t
p h n. Vì
th , bên c nh n l c nâng cao n ng l c c nh tranh c a m i doanh nghi p, trên t m
v mô, Nhà n
c c n ph i nhanh chóng và
sách, h th ng pháp lu t nh m t o mơi tr
ng b hồn thi n các c ch , chính
ng kinh doanh cơng b ng, lành m nh
cho các doanh nghi p;
ng th i, thông qua àm phán, ký k t các cam k t qu c t
v h i nh p, xúc ti n th
ng m i, t o s thu n l i cho doanh nghi p xu t kh u hàng
hóa.
1.3.3 Các tiêu chí ánh giá n ng l c c nh tranh
Nhi u nhà kinh t h c
a ra các tiêu chí ánh giá n ng l c canh tranh c a
doanh nghi p khác nhau. Theo Thomas J.Peters và Robert H.Waterman (1982): có 7
tiêu chí
m c
ol
t ng tr
ng n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p g m: 3 tiêu chí o l
ng và tài s n dài h n
ng
c t o ra trong vòng 20 n m là: doanh thu,
10
l i nhu n và t ng tài s n; 3 tiêu chí khác o l
ng kh n ng hồn v n và tiêu th
s n ph m là: th i gian hoàn v n, th ph n và t tr ng xu t kh u; tiêu chí cu i cùng
là ánh giá l ch s
c ng
i m i c a công ty. T u trung l i, các cách ánh giá khác nhau
u xoay quanh các tiêu chí: th ph n, doanh thu, l i nhu n và t su t l i
nhu n, tài s n và tài s n vơ hình, ph
l
i ng qu n lý có trình
mơi tr
ng,…Nh ng y u t
ng pháp qu n lý, uy tín c a doanh nghi p, t
cao và l c l
ng cơng nhân lành ngh , v n
b ov
ó t o cho doanh nghi p kh n ng khai thác m i ho t
ng, ti m n ng v i hi u su t cao h n
t o ra l i th c nh tranh so v i
i th , hay nói cách khác là doanh nghi p
i th .
Ma tr n hình nh c nh tranh
Ma tr n hình nh c nh tranh th
tranh v i các
ng
c dùng
i th . Ma tr n hình nh c nh tranh
so sánh n ng l c c nh
c xây d ng theo ph
ng pháp
chuyên gia, trên c s tham kh o ý ki n c a các chuyên gia và các nhà qu n lý
trong ngành.
Quy trình ánh giá nh sau:
B
c 1: Li t kê nh ng y u t quan tr ng quy t
nh
n n ng l c c nh tranh cho
công ty.
B
c 2: Xác
nh i m s c a t ng y u t theo thang i m 1-5, 1 là y u t không
quan tr ng và 5 là y u t quan tr ng nh t.
B
c 3: Tính i m c a t ng y u t
- i m trung bình c a y u t th i =
gia
-M c
i m s t ng c a y u t th i/ t ng s chuyên
c kh o sát.
quan tr ng c a y u t th i=
i m trung bình c a t t c các y u t .
i m trung bình c a y u t th i/ t ng s
11
B
c 4: C ng i m toàn b các y u t
nh h
ng, n u t ng i m b ng 5 là t t, 4 là
khá, 3 là trung bình, 2 là y u và 1 là kém.
Nh v y, n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p
c xác
nh và x p lo i thông
qua i m ánh giá t ng h p theo công th c nh sau:
Dsctdn= KiPi
Trong ó: Dsctdn – i m ánh giá n ng l c c nh tranh t ng h p c a doanh
nghi p.
Pi – i m trung bình tham s i c a t p m u ánh giá.
Ki – H s m c
quan tr ng c a y u t i, trong ó:
Ki =1
1.3.4 Các y u t tác
1.3.4.1
ng
n n ng l c c nh tranh
Các y u t môi tr
ng bên trong
1.3.4.1.1 Ngu n l c c a cơng ty:
Phân tích các ngu n l c cho th y các d tr v ngu n l c, kh n ng và các
tài s n s n có c a doanh nghi p. Khi phân tích ngu n l c c n quan tâm ngu n l c
tài chính (v n, n ng l c vay n ), ngu n nhân l c (k n ng, lòng trung thành c a lao
ng và nhà qu n lý), ngu n l c v t ch t ( t ai, máy móc thi t b , nhà x
ng), các
ngu n l c vơ hình (uy tín, các giá tr v n hóa c a cơng ty).
Khi phân tích các ngu n l c, c n cung c p
c b c tranh th c t v các
ngu n l c c a doanh nghi p, nh n di n các i m m nh, i m y u.
i u quan tr ng
là nh n di n các ngu n l c có óng góp vào kh n ng t o ra thu nh p c a doanh
nghi p ch không ph i ch li t kê các ngu n l c.
Khi phân tích ngu n l c, c n chú ý, ngu n l c t nó khơng t o ra l i th
c nh tranh cho công ty.
t o l i th c nh tranh, các ngu n l c ph i
c áo và
12
áng giá. M t ngu n l c
c áo ó là ngu n l c mà khơng có cơng ty nào khác có
c. M t ngu n l c áng giá n u b ng cách nào ó nó giúp t o ra nhu c u m nh
m v s n ph m c a công ty. Thách th c
sao hi u
l c
i v i nh ng ng
i làm quy t
nh là làm
c giá tr c a các ngu n l c vơ hình và h u hình. Giá tr c a các ngu n
c xác
nh b i m c
nh h
ng c a chúng
n vi c phát tri n các kh
n ng, và l i th c nh tranh.
có th s d ng các ngu n l c bên trong nh m phát huy l i th c nh tranh
c a mình trên th tr
h u cho
ng, các cơng ty không nh ng ph i c g ng phát tri n hay s
c các ngu n l c
c thù riêng bi t có th t o l i th c nh tranh mà cịn
khơng ng ng ph i nâng cao n ng l c h c t p và c i ti n. Theo quan i m truy n
th ng c a các nhà kinh t c
i n, h nh n m nh
n t m quan tr ng c a các nhân
t s n xu t nh là m t ngu n l c t o l i th c nh tranh. H th
s n có c a các y u t s n xu t nh
t ai, v n và lao
ng coi tr ng
ns
ng (nh ng y u t thu c v
tài s n h u hình). Tuy nhiên, s khác bi t trong vi c phân b trên bình di n qu c t
các y u t này ch gi i thích m t ph n nh các ho t
th c nh tranh.
gi i thích hi n t
ng m u d ch qu c t và l i
ng này, Porter (1990) cho r ng chi phí và s
s n có c a các y u t s n xu t ch là m t trong nhi u ngu n l c t i ch quy t
nh
l i th c nh tranh, và y u t này không ph i là m t y u t quan tr ng n u xét trong
ph m vi t
ng
i so v i các y u t khác. N ng l c c nh tranh v ph
ng di n dài
h n c a công ty ph thu c nhi u vào kh n ng c i ti n m t cách liên t c. Do ó,
Porter nh n m nh
n s tác
ng c a môi tr
ng qu c gia
n vi c th c hi n các
c i cách liên t c c a cơng ty. Ơng k t lu n: Các i u ki n c a m t qu c gia có tác
ng r t l n
n kh n ng c i ti n và phát tri n n ng l c c nh tranh c a công ty.
1.3.4.1.2 N ng l c c t lõi (Core Competencies)
N ng l c c t lõi c a m t doanh nghi p là nh ng n ng l c mà doanh nghi p
có th th c hi n t t h n nh ng n ng l c khác,
n ng l c ó có th
ng th i th a mãn 3 i u ki n sau:
em l i l i ích cho khách hàng, n ng l c ó
i th c nh tranh
13
khó b t ch
c và n ng l c ó có th m r ng cho nhi u s n ph m và th tr
ng
khác nhau.
N ng l c c t lõi có th là cơng ngh , bí quy t k thu t, m i quan h thân
thi t v i khách hàng, h th ng phân ph i, th
ng hi u m nh. N ng l c c t lõi t o
nên l i th c nh tranh cho doanh nghi p trong ho t
ng s n xu t kinh doanh. N ng
l c c t lõi là s h p nh t, gom t t t c công ngh và chuyên môn c a công ty vào
thành m t tr ng i m, m t m i nh n nh t quán. Nhi u g i ý cho r ng công ty nên
xác
nh và t p trung vào 3 ho c 4 n ng l c c t lõi, các n ng l c c t lõi ph i khác
bi t nhau.
1.3.4.1.3 N ng l c khác bi t (Distinctive Competencies)
ó là nh ng n ng l c mà doanh nghi p có th th c hi n t t h n nh ng
i
th c nh tranh, nó cho phép doanh nghi p t o ra l i th c nh tranh. Giá tr c a b t
k l i th nào t o ra ph thu c vào tính b n v ng và kh n ng thích ng c a nó. Các
n ng l c khác bi t khó xây d ng và duy trì, khó sao chép và b t ch
khó có th mua
c.
Các n ng l c khác bi t không ph i d b t ch
các n ng l c khác bi t ó có tính ch t n ng
th mu n b t ch
c, c ng nh
c và r t t n kém nh t là khi
ng, không ng ng bi n hóa. Các
c c n ph i có kh n ng và quy t tâm cao. Do ó, vi c t ng
ho c t ng tính m o hi m s làm
i
ut
i th ph i n n lòng.
1.3.4.1.4 Các y u t bên trong c a công ty
Theo Fred R. David (2010), các y u t bên trong c a cơng ty th
ng có k t
c u g m sáu l nh v c ch c n ng chính: s n xu t - tác nghi p, marketing, qu n tr ,
tài chính - k tốn, h th ng thơng tin, nghiên c u và phát tri n. Chúng ta s ki m
tra, ánh giá gì
m c
xác
m i l nh v c ch c n ng này? Nh ng cái c n t p trung ánh giá là
ti n hành các quy trình và các cơng vi c trong m i l nh v c. i m chính là
nh vi c công ty ã th c hi n các ch c n ng này t t hay ch a trong các ho t
14
ng s n xu t kinh doanh c a mình,
góc
ánh giá các n ng l c c a m t t ch c d
i
các b ph n ch c n ng khác nhau.
S n xu t - tác nghi p: bao g m t t c các ho t
ng nh m bi n
i
u vào thành
hàng hóa và d ch v . Quá trình qu n tr s n xu t – tác nghi p g m 5 lo i ch c n ng:
quy trình (thi t k h th ng s n xu t v t lý), công su t (quy t
t t nh t
ng
i v i t ch c), hàng t n kho (qu n tr m c nguyên v t li u thơ, cơng vi c
trong quy trình và thành ph m), l c l
ng lao
ng (qu n lý các nhân viên qu n tr ,
các nhân viên có k n ng và thi u k n ng), ch t l
ph m ch t l
Marketing:
th tr
nh m c s n l
ng ( m b o s n xu t ra s n
ng cao).
c mô t nh là quá trình xác
ng, phân khúc th tr
nh, d báo
ng, l a ch n th tr
ng m c tiêu và
ng th i phân tích khách hàng và các y u t liên quan
marketing
nh h
nh n di n các c h i
nh v th tr
hình thành các chi n l
ng,
c
ng khách hàng và marketing c nh tranh. Thi t k t ch c th c
hi n và ki m tra các chi n l
c s n ph m, giá c , m ng l
i phân ph i và xúc ti n
bán hàng.
Qu n tr : g m có các ch c n ng sau
Ho ch
t
nh: bao g m t t c các h at
ng lai nh : d
ng qu n tr liên quan
oán, thi t l p m c tiêu,
ra chi n l
n vi c chu n b cho
c, phát tri n các chính
sách, hình thành các k ho ch.
T ch c: bao g m t t c các ho t
ng qu n tr t o ra c c u c a m i quan h gi a
quy n h n và trách nhi m.
Lãnh
o: bao g m nh ng n l c nh m
Ki m soát: liên quan
n t t c ho t
t phù h p v i k t qu
ã ho ch
nh h
ng ho t
ng qu n lý, nh m
ng c a con ng
i.
m b o cho k t qu th c
nh.
Tài chính – k tốn: i u ki n tài chính th
ng
c xem là ph
ng ti n ánh giá
v trí c nh tranh t t nh t và là i u ki n thu hút nh t v i các nhà
u t . Phân tích
15
các ch s tài chính là ph
ng pháp thơng d ng nh t
xác
nh i m m nh và
i m y u c a t ch c v tài chính – k tốn thơng qua nhóm các ch s tài chính
quan tr ng g m: Kh n ng thanh toán ng n h n, ch s các hi u qu ho t
ng, kh
n ng sinh l i.
H th ng thông tin: H th ng thông tin ti p nh n các d li u t c môi tr
ng bên
trong và bên ngồi c a t ch c. Thơng tin bi u hi n nh ng i m b t l i hay l i th
c nh tranh ch y u. Ngoài ra, m t h th ng thơng tin có hi u qu cho phép cơng ty
có kh n ng
lịng ng
c bi t trong các l nh v c khác nhau nh : chi phí th p, d ch v làm hài
i tiêu dùng.
ng nghiên c u và phát tri n: nh m phát tri n s n ph m m i tr
Ho t
c nh tranh, nâng cao ch t l
trình s n xu t
i th
ng s n ph m, ki m soát t t giá thành hay c i ti n quy
gi m chi phí. Ch t l
ng c a các n l c nghiên c u phát tri n c a
cơng ty, có th giúp cơng ty gi v ng v trí i
các
c
u ho c làm cơng ty t t h u so v i
i th trong ngành.
1.3.4.2
Các mô hình phân tích tác
ng c a các y u t mơi tr
ng bên
ngồi
1.3.4.2.1 Mơ hình 5 áp l c c a Porter
Các áp l c bên ngoài bao g m các y u t trong ngành và là y u t ngo i c nh
i v i doanh nghi p, quy t
nh tính ch t và m c
xu t kinh doanh ó. Có 5 y u t c b n là:
ng, các
c nh tranh trong ngành s n
i th c nh tranh, khách hàng, nhà cung
i th ti m n và s n ph m thay th .
S c m nh c a các áp l c c nh tranh trong ngành s quy
t ,c
ng
c nh tranh và m c
nh m c
c a
u
l i nhu n c a ngành. Khi các áp l c c nh tranh
càng m nh thì kh n ng sinh l i và t ng giá hàng c a các công ty cùng ngành càng
b h n ch , ng
trong ngành thu
xu h
c l i khi áp l c c nh tranh y u thì ó là c h i cho các công ty
c l i nhu n cao. Các công ty c n ph i nghiên c u hi n tr ng và
ng c a các áp l c c nh tranh, c n c vào nh ng i u ki n bên trong c a mình
