B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TH H KHÁNH
PHÁT TRIN NGUN VN TIN GI
TI NGÂN HÀNG TMCP CỌNGăTHNGă
VIT NAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.H CHÍ MINH - NMă2013
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TH H KHÁNH
PHÁT TRIN NGUN VN TIN GI
TIăNGỂNăHĨNGăTMCPăCỌNGăTHNGă
VIT NAM
Chuyên ngành: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC:
PGS. TS BÙI KIM YN
TP.H CHÍ MINH - NMă2013
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan rng kt qu nghiên cu trong lun vn này là trung thc
và cha h s dng đ bo v mt hc v nào.
Tôi xin cam đoan rng mi s giúp đ cho vic thc hin lun vn này đã
đc cm n và các thông tin trích dn trong lun vn đã đc ghi rõ ngun gc.
Tác giălunăvn
ăThăHăKhánh
MCăLC
Trang ph bìa Trang
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng biu
Danh mc các hình v, đ th
Danh mc các ph lc
Phn m đu
Chng 1: Tng quan ngun vn tin gi trong hot đng kinh doanh ca ngân
hàng thng mi 1
1.1. Ngun vn tin gi và các hình thc huy đng ngun vn tin gi trong
hot đng kinh doanh ca NHTM 2
1.1.1. Ngun vn tin gi 2
1.1.2. Các hình thc huy đng ngun vn tin gi ca NHTM 2
1.1.2.1. Tin gi không k hn 3
1.1.2.2. Tin gi có k hn 3
1.1.2.3. Tin gi tit kim 4
1.1.2.4. Phát hành giy t có giá 5
1.2. Chi phí và ri ro trong huy đng vn tin gi 5
1.2.1. Chi phí cho huy đng vn 6
1.2.2. Ri ro trong công tác huy đng vn 9
1.3. Các yu t nh hng đn huy đng ngun vn tin gi 12
1.3.1. Yu t khách quan 12
1.3.2. Yu t ch quan 13
1.4. Tiêu chí đánh giá, đo lng hiu qu huy đng ngun vn tin gi ca
NHTM 17
1.4.1. T l qu đm bo kh nng thanh toán 17
1.4.2. T l tin gi tit kim bình quân đu ngi 18
1.4.3. Mi tng quan gia ngun vn huy đng và vic s dng vn 18
1.4.4. Tc đ tng trng ngun vn hàng nm 18
1.4.5. Ch tiêu đánh giá c cu các khon huy đng 19
1.5. Tm quan trng ca ngun vn tin gi 19
1.5.1. i vi nn kinh t 19
1.5.2. i vi NHTM 20
1.5.3. i vi khách hàng 21
Kt lun chng 1 21
Chng 2: Thc trng huy đng ngun vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam 22
2.1. Gii thiu v Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam 23
2.2. Thc trng huy đng vn tin gi ti VietinBank 24
2.2.1. Các hình thc huy đng vn đang đc trin khai ti VietinBank 24
2.2.1.1. Tin gi thanh toán 24
2.2.1.2. Tin gi có k hn 25
2.2.1.3. Tin gi tit kim không k hn 26
2.2.1.4. Tin gi tit kim có k hn 26
2.2.1.5. Tin gi tit kim d thng 27
2.2.1.6. Phát hành giy t có giá 27
2.2.2. Thc trng huy đng vn tin gi ca VietinBank 28
2.2.2.1. C cu ngun vn ca VietinBank t nm 2010 – 2012 28
2.2.2.2. Quan h gia tng ngun vn và cho vay khách hàng 31
2.2.2.3. V c cu ngun vn tin gi phân theo thi gian gi tin 34
2.2.2.4. C cu ngun vn tin gi phân theo loi tin t 35
2.2.2.5. C cu ngun vn tin gi phân theo loi khách hàng 36
2.2.2.6. Qun tr ngun vn ti VietinBank 38
2.3. Các yu t nh hng đn huy đng vn tin gi ca VietinBank 40
2.3.1. Yu t khách quan 40
2.3.2. Yu t ch quan 41
2.4. Phân tích các nhân t nh hng đn huy đng ngun vn tin gi ca
VietinBank thông qua ý kin khách hàng 43
2.4.1. Mô t kho sát 43
2.4.1.1. Mc tiêu kho sát 43
2.4.1.2. i tng kho sát và đa đim kho sát 43
2.4.1.3. Mu kho sát và thi gian thc hin kho sát 43
2.4.1.4. Phng pháp nghiên cu 44
2.4.1.5. Xây dng thang đo 45
2.4.1.6. Làm sch d liu 46
2.4.2. Kt qu phân tích hi quy c lng các tham s 47
2.5. ánh giá kt qu đt đc và các tn ti trong công tác huy đng vn tin
gi ti VietinBank 49
2.5.1. Kt qu đt đc 49
2.5.2. Nhng tn ti 50
2.5.3. Nguyên nhân tn ti 52
Kt lun chng 2 53
Chng 3: Gii pháp phát trin ngun vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam 55
3.1. nh hng phát trin ngun vn tin gi ca VietinBank 56
3.1.1. C hi và thách thctrongcông tác huy đng vn caVietinBank 56
3.1.2. nh hng phát trin ngun vn tin gi ca VietinBank thi gian ti
57
3.2. Gii pháp phát trin ngun vn tin gi đi vi h thng VietinBank 58
3.2.1. Gii pháp v phía Hi s VietinBank 58
3.2.1.1. Xây dng chính sách lãi sut huy đng hp lý và cnh tranh 58
3.2.1.2. ánh giá và ci thin quy trình thc hin các nghip v 59
3.2.1.3. Ci thin thi gian thc hin giao dch 59
3.2.1.4. Tng cng công tác marketing, qung bá thng hiu 60
3.2.1.5. a dng các sn phm huy đng vn 61
3.2.1.6. Phát trin các dch v ngân hàng h tr cho huy đng vn 62
3.2.1.7. Gii pháp v phát trin công ngh 63
3.2.1.8. Gii pháp v nhân s 63
3.2.1.9. Gii pháp tng tính n đnh và phát trin ngun vn huy đng 65
3.2.2. Gii pháp v phía các chi nhánh VietinBank 67
3.2.2.1. Nâng cao cht lng dch v ngân hàng 67
3.2.2.2. Xây dng chính sách khách hàng hp lý 68
3.2.2.3. Nâng cao tính ch đng trong công tác huy đng vn 70
3.2.2.4. Gii pháp đi vi Ban lãnh đo các chi nhánh VietinBank 71
3.3. Nhng kin ngh tm v mô nhm phát trin ngun vn tin gi ti
VietinBank 71
3.3.1. Kin ngh vi Chính ph 71
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 74
Kt lun chng 3 75
Kt lun 76
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH T VIT TT
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTW Ngân hàng Trung ng
NHNN Ngân hàng Nhà nc
TCTD T chc tín dng
TCTK T chc kinh t
POS Máy chp nhn thanh toán th
USD ôla M
VN Vit Nam đng
VietinBank Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
AgriBank Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn
IFC T chc tài chính quc t
BTMU Ngân hàng The Bank of Tokyo – Mitsubishi UFJ, Ltd
DEG Ngân hàng tái thit c
KFW Công ty u t và phát trin c
JBIC Qu Phát trin doanh nghip va và nh
FTP Gii pháp qun tr điu chuyn vn FTP
ODA Official Development Assistance – H tr phát trin chính thc
WTO T chc Thng mi Th gii
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1 C cu ngun vn ca VietinBank t nm 2010 – 2012
Bng 2.2 So sánh tc đ tng trng ngun vn tin gi ca VietinBank vi h
thng các TCTD
Bng 2.3 D n cho vay ca VietinBank t nm 2010 – 2012
Bng 2.4 Bng tng trng huy đng và cho vay ca ngân hàng niêm yt nm
2012 so vi nm 2011
Bng 2.5 Tình hình ngun vn tin gi phân theo thi hn gi
Bng 2.6 Tình hình ngun vn tin gi phân theo loi tin t
Bng 2.7 Tình hình ngun vn tin gi phân theo loi khách hàng
Bng 2.8 Xu hng an toàn vn ca VietinBank theo thi gian
Bng 2.9 Kh nng thanh khon ca VietinBank
DANH MC CÁC HÌNH V,ă TH
th 1.1 Tng quan la chn gia chi phí và ri ro
th 2.1 Tc đ tng trng ngun vn huy đng ca VietinBank nm 2010 –
2012
th 2.2 So sánh tc đ tng trng huy đng vn tin gi ca VietinBank nm
2010 – 2012
th 2.3 Quan h gia ngun vn và d n cho vay
DANH MC CÁC PH LC
Ph lc 1 Phiu thm dò ý kin khách hàng.
Ph lc 2 Phng trình mô t mi quan h gia Hài lòng ca khách hàng vi các
tham s nh hng đn hài lòng khách hàng.
PHN M U
1. Lý do chnăđ tài
Các ngân hàng hin nay đang trong cuc chy đua khc lit, cnh tranh v
vn, ngun nhân lc, cht lng dch v và công ngh, nhm gia tng hiu qu hot
đng, gia tng th phn, ti đa hóa li nhun. duy trì hot đng và phc v cho
mc đích kinh doanh, ngân hàng cn mt lng vn rt ln, ngun vn này đc
huy đng t nhiu ngun khác nhau, nhng ch yu vn là ngun tin gi ca t
chc kinh t và dân c. Tuy nhiên, vn đ huy đng vn tin gi sao cho hiu qu
luôn là vn đ khin các nhà qun tr ngân hàng phi đau đu, nht là trong tình
hình chính tr và kinh t th gii có nhiu bt n nh hin nay đã tác đng không
nh đn tâm lý ngi gi tin và gây nh hng xu đn công tác huy đng vn ca
ngân hàng. Do vy vic nghiên cu v công tác huy đng ngun vn tin gi ti các
ngân hàng thng mi nói chung và ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
nói riêng là mt yêu cu cp thit đ giúp nhà qun tr ngân hàng Ngân hàng TMCP
Công thng Vit Nam có đc nhng nhìn nhn phù hp, t đó đa ra nhng gii
pháp góp phn tng s lng và cht lng ngun vn tin gi. ó là lý do tôi chn
đ tài “Phát trin ngun vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam”
làm đ tài lun vn thc s ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca lun vn là tìm hiu v hot đng huy đng vn ca
ngân hàng và các yu t nh hng đn hot đng huy đng vn ca ngân hàng.
Thông qua vic nghiên cu c bn này s phân tích, đánh giá tình hình thc t công
tác huy đng vn tin gi t t chc kinh t và dân c ca Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam, t đó đa ra nhng gii pháp c th nhm giúp phát trin ngun
vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam.
3.ăi tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: tài s nghiên cu thc trng các vn đ liên quan
đn huy đng vn, các nhân t nh hng, điu kin phát trin và môi trng pháp
lý cho hot đng huy đng vn tin gi ca Ngân hàng TMCP Công thng Vit
Nam. Qua đó, đ xut mt s gii pháp nhm giúp phát trin ngun vn tin gi ca
Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam.
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu trên phm vi Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam, đng thi so sánh vi mt s ngân hàng đc đánh giá mnh
trong ngành nh: VietcomBank, BIDV, …
4. Phng pháp nghiên cu
tài s dng phng pháp kho sát, thng kê, so sánh và phân tích. Trong
đó, tác gi thc hin thng kê tình hình hot đng ca Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam qua các nm, đng thi thng kê ý kin khách hàng. Trên c s
đó phân tích các yu t tác đng đn công tác huy đng vn tin gi ti Ngân hàng
TMCP Công thng Vit Nam và phân tích nguy c cnh tranh. T đó đa ra gii
pháp cn thit đ phát trin ngun vn gi c v quy mô và cht lng.
5. Phng pháp thu thp s liu
S liu s cp: c tp hp trên c s điu tra thm dò ý kin ca các
khách hàng thc hin giao dch ti mt s chi nhánh ca Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam trên đa bàn TP.H Chí Minh (nhiu nht ti Ngân hàng TMCP
Công thng Vit Nam – Chi nhánh TP.H Chí Minh). Qua đó, đánh giá v cht
lng dch v; giá c dch v; thái đ và phong cách phc v ca nhân viên ngân
hàng cng nh mc đ hài lòng ca khách hàng khi giao dch gi tin ti ngân
hàng. Vic thm dò đc thc hin bng phng pháp hi trc tip khách hàng đn
giao dch ti ngân hàng, sau đó đin vào phiu thm dò.
S liu th cp: Các s liu v kt qu hot đng dch v huy đng vn và
mt s hot đng kinh doanh khác t nm 2010 đn nm 2012 ca Ngân hàng
TMCP Công thng Vit Nam đc thu thp t Báo cáo thng kê, Báo cáo thng
niên, Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh, …
6.ăụănghaăthc tin caăđ tài
Vic tng s lng và nâng cao cht lng ngun vn tin gi là mt trong
nhng vn đ đc các nhà qun tr ngân hàng quan tâm hàng đu hin nay. Lun
vn t vic nghiên cu trên c s lý thuyt v hot đng huy đng vn tin gi cho
đn vic ng dng vào thc t hot đng huy đng vn tin gi ti Ngân hàng
TMCP Công thng Vit Nam, đã đa ra nhng gii pháp nhm tng s lng và
nâng cao cht lng ngun vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit
Nam. Do đó, lun vn không ch có ý ngha thc tin đi vi hot đng huy đng
vn tin gi và hot đng kinh doanh ca ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
nói riêng mà còn có th đc ng dng đ góp phn phát trin ngun vn tin gi
ca các NHTM nói chung.
7. Kt cu ca lunăvn
Lun vn dài 77 trang, đc b cc nh sau:
Phn m đu.
Chng 1: Tng quan ngun vn tin gi trong hot đng kinh doanh ca
ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng huy đng vn tin gi ti Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp phát trin ngun vn tin gi ti Ngân hàng TMCP
Công thng Vit Nam.
Kt lun.
1
CHNGă1
TNGăQUANăNGUNăVNăTINăGIăTRONG
HOTăNGăKINHăDOANHăCAăNGỂNăHĨNGă
THNGăMI
2
1.1. NGUNă VNă TINă GIă VĨă CÁCă HỊNHă THCă HUYă NGă
NGUNă VNă TINă GIă TRONGă HOTă NGă KINHă DOANHă CAă
NHTM
i vi bt k doanh nghip nào, đ tin hành hot đng sn xut kinh doanh
đu phi có vn. NHTM đc coi là mt loi hình doanh nghip đc bit, kinh
doanh trên lnh vc tin t, do vy vic tin hành các bin pháp nghip v to lp
ngun vn đ t chc hot đng kinh doanh là vn đ vô cùng quan trng đi vi
mi NHTM. Thông qua các nghip v đa dng và phong phú trong lnh vc ngun
vn và tài sn N, mi NHTM đã to lp cho mình mt khi lng vn cn thit,
đáp ng nhu cu hot đng kinh doanh. Thành phn ngun vn ca NHTM bao
gm: vn điu l và các qu, vn tin gi, vn đi vay, vn khác; trong đó ngun
vn tin gi đóng vai trò ht sc quan trng, phát trin tt ngun vn tin gi là c
s phát trin tt hot đng cho vay và các dch v ngân hàng khác đi kèm.
1.1.1. Ngunăvnătinăgi
ây là ngun vn ch yu s dng trong hot đng kinh doanh ca NHTM,
thc cht là tài sn bng tin ca các ch s hu mà ngân hàng tm thi qun lý và
s dng nhng vi ngha v hoàn tr kp thi, đy đ theo tha thun gia ngân
hàng và khách hàng. Ngun vn tin gi chim t trng rt ln trong tng ngun
vn kinh doanh ca NHTM, bao gm:
Tin gi không k hn đc gi là tin gi thanh toán, tin gi giao dch.
Tin gi có k hn ca các t chc đoàn th.
Ngun vn tin gi qua phát hành các giy t có giá nh k phiu, trái
phiu ngân hàng, chng ch tin gi, …
1.1.2.ăCácăhìnhăthcăhuyăđngăngunăvnătinăgiăcaăNHTM
Ngân hàng thc hin huy đng vn t nhiu ngun khác nhau, trong huy
đng vn tin gi ph bin nht di các hình thc sau:
3
1.1.2.1.ăTinăgiăkhôngăkăhn
s dng các dch v thanh toán không dùng tin mt qua ngân hàng,
khách hàng phi m tài khon tin gi thanh toán ti ngân hàng và có s d nht
đnh đ sn sàng đáp ng nhu cu chi tiêu ca mình. Nh vy, xét v bn cht, khi
m và gi tin vào tài khon này, mc tiêu ca khách hàng không phi là tìm kim
các khon lãi t s d tài khon.
Do ch tài khon có quyn chi tiêu bt k khi nào trong thi gian làm vic
ca ngân hàng trong phm vi s d có trên tài khon ca mình, cho nên vic “tn
dng” tin t s d tài khon thanh toán ca khách hàng làm ngun vn cho ngân
hàng là rt hn ch. Ngân hàng ch có th s dng mt t l thp trên s d tài
khon ca khách hàng làm ngun vn kinh doanh ca mình. Do vy, lãi sut tin
gi áp dng đi vi loi tài khon này rt thp, hay nói cách khác chi phí cho ngun
vn huy đng theo hình thc này là rt thp (thm chí nhiu nc trên th gii s d
tài khon này ngân hàng không phi tr lãi cho khách hàng).
Ngoài ra, vic thanh toán qua tài khon tin gi không k hn còn giúp tng
ngun thu phí dch v cho các NHTM, gim thiu ri ro trong hot đng thanh toán
ca nn kinh t.
1.1.2.2.ăTinăgiăcóăkăhnă
ây là loi tin gi mà đi tng ch yu là các doanh nghip gi có k hn,
v tính cht hot đng thì ging tin gi tit kim có k hn nhng v mc đích và
đi tng gi cng khác nhau.
Tin gi có k hn có th đc phân thành theo k hn ngày, tun, tháng.
Tin gi có k hn thng có quy mô s d trung bình ln hn so vi các
khon tin gi tit kim, to ngun vn tng đi ln cho hot đng ngân hàng.
Tuy nhiên, ngun vn này thng không n đnh và to sc ép cho ngân hàng nu
khách hàng rút tin vi lng ln.
4
1.1.2.3.ăTinăgiătităkim
Tin gi tit kim là khon tin ca cá nhân đc gi vào tài khon tin gi
tit kim, đc xác nhn trên th tit kim, đc hng lãi theo quy đnh ca t
chc nhn tin gi tit kim và đc bo him theo quy đnh ca pháp lut v bo
him tin gi.
Tài khon tit kim không đc s dng đ phát hành séc và thc hin các
giao dch thanh toán, tr trng hp chuyn khon sang tài khon tin vay hoc tài
khon khác ca chính ch s hu tin gi tit kim ti t chc nhn tin gi tit
kim đó.
Nhìn chung, tin gi tit kim là ngun vn tng đi n đnh, cho phép
ngân hàng ch đng trong vic s dng vn đ cp tín dng, đu t. Tuy nhiên, lãi
sut áp dng cho các khon tin gi tit kim thng cao hn và quy mô s d
trung bình ca nhng khon tin gi này thng có giá tr không ln. Thông qua
các hình thc tin gi tit kim khác nhau, ngân hàng có th đáp ng nhu cu đa
dng ca khách hàng. Thông thng có 2 loi c bn:
Tin gi tit kim không k hn:
Tin gi tit kim không k hn là tin gi tit kim mà ngi gi tin có th
rút tin theo yêu cu mà không cn báo trc vào bt k ngày gi làm vic nào ca
t chc nhn tin gi tit kim.
Loi tin gi tit kim không k hn lãi sut thp nguyên nhân ging nh
tin gi không k hn. Khi khách hàng có nhu cu chi tiêu có th rút mt phn trên
s tit kim, sau khi xut trình các giy t hp l.
Tin gi tit kim có k hn:
Tin gi tit kim có k hn là tin gi tit kim, trong đó ngi gi tin
tha thun vi t chc nhn tin gi tit kim v k hn gi nht đnh.
Tin gi tit kim có k hn có th đc phân thành nhiu loi theo k hn
ngày, tun, tháng.
5
Khách hàng đc rút tin gi tit kim trc hn nu có tha thun vi t
chc nhn tin gi tit kim khi gi tin và đc hng lãi sut theo quy đnh ca
t chc nhn tin gi tit kim.
1.1.2.4.ăPhátăhƠnhăgiyătăcóăgiá
Giy t có giá là chng nhn ca ngân hàng phát hành đ huy đng vn
trong đó xác nhn ngha v tr n mt khon tin trong mt thi hn nht đnh, điu
kin tr lãi và các điu khon cam kt khác gia ngân hàng và khách hàng.
Cn c vào thi hn, giy t có giá đc chia thành hai loi:
Giy t có giá ngn hn là giy t có giá có thi hn di mt nm bao
gm k phiu, chng ch tin gi ngn hn, tín phiu và các giy t có giá ngn hn
khác.
Giy t có giá dài hn là giy t có giá có thi hn t mt nm tr lên,
bao gm trái phiu, chng ch tin gi dài hn và các giy t có giá dài hn khác.
Huy đng vn qua phát hành giy t có giá ca NHTM đc thc hin tp
trung theo tng đt, phc v nhu cu vn theo mc tiêu ca ngân hàng, n đnh hn
so vi ngun vn huy đng di các hình thc tin gi. Tuy nhiên hình thc huy
đng vn này thng có lãi sut và chi phí phát hành cao. Ngoài ra, vic phát hành
giy t có giá dài hn phi đc s chp thun ca Thng đc NHNN cn c trên
các điu kin v thi gian hot đng, li nhun và phng án s dng vn thu đc
t phát hành giy t có giá dài hn.
1.2. CHIăPHệăVĨăRIăROăTRONGăHUYăNGăVNăTINăGI
i vi mi mt ngun vn huy đng, các ngân hàng đu luôn quan tâm hai
vn đ quan trng sau đây: Mt là, chi phí đ có ngun vn là bao nhiêu. Hai là,
mi quan h ph thuc và ri ro ca mi ngun vn. Trong điu kin môi trng
cnh tranh ngày càng khc lit, ngân hàng cn phi bit mi khon mc chi phí bao
gm nhng gì? iu này đc bit đúng đi vi chi phí huy đng vn vì đây là chi
phí cao nht trên c chi phí nhân lc, chi phí qun lý và các chi phí khác.
6
1.2.1. Chi phí choăhuyăđngăvn
Chi phí huy đng vn là khon chi phí đc cu thành bi chi phí lãi phi tr
cho các khon tin gi ca khách hàng và các chi phí phi lãi phát sinh khác trong
quá trình huy đng vn. ây là khon chi phí trng yu trong tng chi phí ca mi
ngân hàng, cho nên vi hu ht các ngân hàng mun tng thu nhp thì vic h thp
chi phí tin gi ca mình là nhu cu bc thit. Tuy nhiên, các ngân hàng không th
d dàng h thp chi phí tin gi ca mình bi nó ph thuc vào nhiu yu t nh
mc cung tin gi, kh nng cnh tranh ca ngân hàng, lãi sut cho vay, quy mô ca
khon tin gi không phi tr lãi và quan trng nht là s chênh lch gia lãi sut
tin gi và lãi sut đi vay.
Nhng khon tin gi khác nhau tng ng vi nhng mc đ ri ro khác
nhau s quyt đnh nhng lãi sut huy đng khác nhau, ví d nh tin gi có k hn
có ri ro thp hn tin gi không k hn. Thêm vào đó, thu nhp ca ngi gi tin
và mc cnh tranh trên th trng cng tác đng ti lãi sut huy đng.
Hn na, nhng khon tin gi ngân hàng không phi tr lãi có nh hng
ti mc chênh lch lãi sut ca ngân hàng. Quy mô ca các khon tin gi không
phi tr lãi càng nhiu thì thu nhp t lãi sut ròng s càng ln và ngân hàng càng
có kh nng cnh tranh mnh hn so vi các đi th.
Có 3 phng pháp xác đnh chi phí huy đng vn thng đc các ngân
hàng áp dng ph bin là: phng pháp chi phí bình quân, chi phí vn biên t và chi
phí hn hp. Mi phng pháp đu có mt ý ngha nht đnh tùy theo mc đích s
dng ca s liu v chi phí huy đng vn tính toán đc.
Phng pháp chi phí bình quân
ây là phng pháp đc s dng rng rãi nht. Phng pháp này chú trng
vào c cu hn hp các ngun vn mà ngân hàng đã huy đng đc trong quá kh
và xem xét cn thn mc lãi sut mà th trng đòi hi ngân hàng phi tr cho mi
ngun vn huy đng đc. Công thc tính chi phí bình quân nh sau:
Chi phí tr lãi bình quân
=
Tng chi phí lãi
Tng ngun vnăhuyăđng bình quân
7
Phng pháp này cung cp cho ngân hàng mt chun mc tng đi cho
vic ra quyt đnh nên cho vay và đu t th nào đ có lãi. Nhng vic tính toán nh
trên là cha hoàn chnh, vì nó ch dng li mc đ xem xét giá vn ca ngun
vn, nhiu chi phí khác có liên quan đn huy đng vn vn cha đc đ cp đn.
ó chính là chi phí phi lãi, bao gm: tin lng và chi phí qun lý gián tip; mc d
tr bt buc theo quy đnh; phí bo him tin gi; chi phí qung cáo, khuyn mãi,
… Do vy các ngân hàng khc phc nhc đim bng cách s dng tài sn sinh li
làm c s tính toán chi phí, tc là so sánh chi phí lãi và phi lãi trong huy đng vn
vi lng tài sn sinh li ca ngân hàng theo công thc sau:
Công thc trên có ngha là thu nhp t các tài sn sinh li ti thiu phi bng
t l này đ có th bù đp tng chi phí huy đng vn. Trên thc t, các c đông –
ch s hu ngân hàng cng tham gia góp vn vào ngân hàng và nh vy s phát
sinh chi phí vn s hu. ây là chi phí c hi th hin li nhun k vng ca nhng
ngi góp vn vào ngân hàng. Vì nu ngân hàng không to ra đc t sut sinh li
tha đáng trên vn ch s hu thì các c đông s rút vn ra và đu t vào ni khác
hp dn hn. tính chi phí vn s hu, mt phng pháp hp lý là c tính mc
t sut sinh li cn thit mà các c đông cho rng cn thit s duy trì mc góp vn
hin ti.
Nh vy, t sut sinh li ti thiu cn thit phát sinh t toàn b các ngun
vn huy đng và vn s hu ca ngân hàng s là:
Phng pháp chi phí vn biên t
Phng pháp chi phí bình quân tuy có u đim là đn gin nhng ch nhìn v
quá kh đ xem xét chi phí và t sut li nhun ti thiu đã thc hin ca ngân
T sut sinh li ti thiu
T sut sinh li ti thiu
đ bùăđp chi phí
=
T sut sinh liătrc
thu cho c đông
+
T sut sinh li ti thiuăđ bùăđp chi phí
=
Tng chi phí lãi + Chi phí phi lãi
Tng tài sn Có sinh li