B GIÁO DC VÀ ÐÀO TO
TRNG ÐI HC KINH T TP.HCM
********
TRN TH THANH THY
VN DNG THC ÐO GIÁ TR KINH T
TNG THÊM TRONG ÐÁNH GIÁ THÀNH QU
HOT ÐNG CA NGÂN HÀNG THNG MI
C PHN SÀI GÒN
LUN VN THC S KINH
T
THÀNH PH H CHÍ MINH -
2013
B GIÁO DC VÀ ÐÀO TO
TRNG ÐI HC KINH T TP.HCM
********
TRN TH THANH THY
VN DNG THC ÐO GIÁ TR KINH T
TNG THÊM TRONG ÐÁNH GIÁ THÀNH QU
HOT ÐNG CA NGÂN HÀNG THNG MI
C PHN SÀI GÒN
Chuyên ngành: K toán
Mã s : 60340301
LUN VN THC S KINH
T
Ngi hng dn khoa hc: TS. ÐOÀN NGC QU
THÀNH PH H CHÍ MINH -
2013
MC
L
C
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc t vit tt
Danh mc các s đ, biu đ, bng biu
PHN M
U
CHNG 1:C S LÝ LUN V THC O GIÁ TR KINH T TNG
THÊM (ECONOMIC VALUE ADDED - EVA)
1.1. Thc đo Giá tr kinh t tng thêm trong đánh giá thành qu hot đng 1
1.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca thc đo EVA 1
1.1.2. Khái nim, ý ngha thc đo EVA 3
1.
1.2.1. Khái nim 3
1.
1.2.2. Ý ngha 5
1.1.3. Vn dng thc đo EVA trong đánh giá thành qu hot đng 6
1.1.3.1. Phng pháp xác đnh EVA 6
1.1.3.2. Các bc xác đnh EVA 6
1.2. Vn dng thc đo EVA trong đánh giá thành qu hot đng ngân hàng 17
1.2.1. Thc đo EVA trong lnh vc ngân hàng 17
1.2.2. Xác đnh EVA trong ngân hàng 18
1.2.2.1. Tính EVA theo phng pháp vn ch s hu 18
1.2.2.2. iu chnh s liu trong tính EVA ngân hàng 19
1.2.3. u đim, nhc đim ca thc đo EVA 23
1.2.3.1. u đim 23
1.2.3.2. Nhc đim 24
1.3. Kt hp EVA vi h thng chi phí theo hot đng (ABC- Activities Based
Costing) trong đánh giá thành qu hot đng 25
1.3.1. Tng quan v h thng tính chi phí theo hot đng ABC (ABC- Activities
Based Costing) 25
1.3.2. S cn thit kt hp EVA vi ABC trong đánh giá thành qu hot đng
26
1.3.3. Phng pháp thc hin 27
1.3.4. Thc đo EVA vi h thng chi phí theo hot đng trong đánh giá thành
qu hot đng ca ngân hàng 29
Kt lun chng 1 30
CHNG 2:THC TRNG ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT NG TI
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN
2.1. Tng quan v Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) 31
2.1.1. Lch s hình thành và quá trình phát trin 31
2.1.2. Lnh vc hot đng, sn phm và dch v ch yu 34
2.1.3. Tình hình hot đng kinh doanh ca SCB giai đon 2010-2012 35
2.1.3.1. Tình hình hot đng SCB giai đon trc hp nht 35
2.1.3.2. Tình hình hot đng SCB giai đon hp nht 39
2.1.3.3. Kt qu hot đng kinh doanh SCB trong nm 2012 40
2.1.4. nh hng phát trin ca SCB giai đon 2013-2015 43
2.2. Thc trng đánh giá thành qu hot đng ti SCB 45
2.2.1. ánh giá thành qu hot đng ti SCB 45
2.2.1.1. Hiu qu hot đng 45
2.2.1.2. Kh nng sinh li 50
2.2.1.3. Tình hình thanh khon 52
2.2.2. Hn ch ca thc đo tài chính trong đánh giá thành qu hot đng ti
SCB 53
Kt lun chng 2 55
CHNG 3: VN DNG THC O GIÁ TR KINH T TNG THÊM
ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT NG CA NGÂN HÀNG THNG
MI C PHN SÀI GÒN
3.1. S cn thit vn dng thc đo giá tr kinh t tng thêm ti SCB 56
3.1.1. S dng thc đo EVA đ đánh giá và nâng cao hiu qu hot đng 56
3.1.2. o lng hiu qu trong công tác hin đi hóa công ngh thông tin 57
3.1.3. Liên kt EVA và ABC đ ci thin thành qu hot đng 57
3.1.4. To ra giá tr cho c đông và giá tr kinh t tng thêm cho SCB 58
3.2. Vn dng thc đo EVA trong đánh giá thành qu hot đng ti SCB 58
3.2.1. Xác đnh EVA trong đánh giá thành qu hot đng 58
3.2.1.1. Tính li nhun hot đng sau thu điu chnh 59
3.2.1.2. Tính vn đu t điu chnh 60
3.2.1.3. Xác đnh lãi sut s dng vn bình quân 61
3.2.1.4. Xác đnh EVA 65
3.2.2. Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng ca SCB khi vn dng thc đo
EVA trong đánh giá thành qu 68
3.3. Liên kt EVA vi ABC trong đánh giá thành qu hot đng ti SCB 69
3.3.1. Xác đnh các hot
đng kinh doanh chính 69
3.3.2. Xác đnh chi phí gián tip cho tng hot đng 73
3.3.3. Xác đnh chi phí s dng vn cho tng hot đng 74
3.3.4. Tính giá tr bng tin cho tng hot đng 76
3.3.5. Tính giá tr bng tin cho các sn phm 77
3.3.6. Tính EVA cho tng sn phm 78
Kt lun chng 3 82
KT LUN 83
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
DANH MC CÁC T VIT TT
ACB : Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
Banknetvn : H thng chuyn mch Banknetvn
BIDV : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
Corebanking : H thng ngân hàng lõi
Data Warehouse : Kho d liu
FICOMBANK : Ngân hàng thng mi c phn Nht
Internet banking : Ngân hàng trc tuyn
ISO : T chc quc t v tiêu chun hóa (International
Organization for Standardization)
Mastercard : T chc th quc t Mastercard
Mobile banking : Ngân hàng qua di đng
NHNN : Ngân hàng nhà nc Vit Nam
NHTM : Ngân hàng thng mi
REPO : Hp đng mua/bán l
i (Sale and Repurchase Agreement)
SCB : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
SCBA : Công ty thành viên qun lý n và khai thác tài sn ngân
hàng thng mi c phn Sài Gòn
Smartlink : Cng thanh toán Smartlink
TCTD : T chc tín dng
Techcombank : Ngân hàng thng mi c phn K Thng
TMCP : Thng mi c phn
VNBC : Công ty c phn Th thông minh Vina
DANH MC CÁC S , BIU , BNG BIU
¬
DANH MC CÁC S :
- S đ 1.1: Dòng di chuyn ca chi phí ngun lc đn sn phm, dch v 29
- S đ 2.1: Tng quan v hot đng kinh doanh ca SCB 35
- S đ 3.1: Mô hình giá tr kinh t tng thêm 59
- S đ 3.2: Chi phí gián tip 70
¬
DANH MC BIU :
- Biu đ 2.1: Mng li hot đng ca SCB 39
¬
DANH MC CÁC BNG BIU:
- Bng 1.1: Báo cáo k
t qu kinh doanh công ty ng Biên Hòa 12
- Bng 1.2: Bng cân đi k toán Công ty ng Biên Hòa 13
- Bng 1.3: Lãi sut s dng n vay nm 2011 ca Công ty ng Biên Hòa 14
- Bng 1.4: Lãi sut s dng vn bình quân ca Công ty ng Biên Hòa 15
- Bng 1.5: Tính EVA công ty ng Biên Hòa nm 2011 15
- Bng 1.6: iu chnh vn đu t và li nhun công ty ng Biên Hòa 16
- Bng 1.7: Tính EVA sau khi thc hin điu chnh s liu k toán 17
- Bng 1.8: Bng cân
đi k toán ngân hàng ABC 20
- Bng 1.9: Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ngân hàng ABC 20
- Bng 1.10: Tính NOPAT ngân hàng ABC 21
- Bng 1.11: Tính chi phí s dng vn và xác đnh EVA ngân hàng ABC 21
- Bng 1.12: Bng cân đi k toán ngân hàng ABC sau điu chnh bán n 22
- Bng 1.13: Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ngân hàng ABC sau điu
chnh bán n 22
- Bng 1.14: Tính NOPAT ngân hàng ABC sau điu chnh bán n 23
- Bng 1.15: Tính chi phí s dng vn và xác đnh EVA ngân hàng ABC sau điu
chnh bán n 23
- Bng 2.1: Mt s ch tiêu tài chính c bn nm 2010 ca SCB 36
- Bng 2.2: Bng cân đi k toán SCB thi đim 30/09/2011 37
- Bng 2.3: Tng hp các ch tiêu tài chính ch yu ca SCB nm 2012 40
- Bng 2.4: Ch s an toàn hot đng ca SCB 45
- Bng 2.5: Kt qu hot đng kinh doanh ca SCB nm 2010-2012 48
- Bng 2.6: Các ch tiêu v kh nng sinh li ca SCB 50
- Bng 2.7: Tình hình thanh khon ti SCB nm 2010-2012 52
- Bng 3.1: Li nhun hot đng sau thu điu chnh ca SCB nm 2010-2012 59
- Bng 3.2: Vn đu t ca SCB nm 2010-2012 60
- Bng 3.3: Vn đu t sau điu ch
nh ca SCB nm 2010-2012 61
- Bng 3.4: Cu trúc vn đu t SCB nm 2010-2012 62
- Bng 3.5: Lãi sut s dng n vay ca SCB nm 2010-2012 63
- Bng 3.6: Lãi sut s dng vn ch theo mô hình CAPM 65
- Bng 3.7: Tính WACC theo mô hình CAPM 65
- Bng 3.8: Tính EVA theo mô hình CAPM khi cha điu chnh 66
- Bng 3.9: Tính EVA theo mô hình CAPM sau điu chnh 66
- Bng 3.10: Tiêu thc phân b chi phí cho các hot đng theo nhóm sn phm 71
- Bng 3.11: Chi phí hot đng theo tng nhóm sn phm 73
- Bng 3.12: Xác
đnh vn đu t cho tng hot đng 74
- Bng 3.13: Thng kê vn đu t cho tng hot đng theo s sách k toán 74
- Bng 3.14: T l % vn đu t cho tng hot đng 75
- Bng 3.15: Phân b vn đu t theo th giá cho tng hot đng 76
- Bng 3.16: Chi phí s dng vn đu t theo th giá cho tng hot đng 77
- Bng 3.17: Chi phí s dng v
n đu t cho tng nhóm sn phm 78
- Bng 3.18: Kt qu kinh doanh theo phng pháp truyn thng 78
- Bng 3.19: Kt qu kinh doanh theo phng pháp ABC 79
- Bng 3.20: Kt qu kinh doanh theo phng pháp ABC kt hp vi EVA 80
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Nm 2012 va qua là nm xung dc ca h thng ngân hàng Vit Nam, li
nhun ngân hàng gim, tín dng tng trng thp, n xu tng vt đã dy lên hi
chuông cnh báo v nng lc tài chính ca các ngân hàng. T đó yêu cu cn phi
có nhng đi mi trong vic qun lý và kinh doanh, đc bit là công vic đánh giá
thành qu hot đ
ng ca ngân hàng.
ánh giá thành qu hot đng cn c vào các thc đo tài chính truyn thng
nh t l hoàn vn đu t (Return on Investment- ROI), t sut sinh li ca tài sn
(Return on Asset- ROA), t sut sinh li trên vn ch (Return on Equity- ROE),
vòng quay vn tín dng, v.v. đc s dng vi nhiu mc đích khác nhau chng
hn nh ngi cho vay mun bit liu ngân hàng có kh nng hoàn li vn; Nhà
đu t
quan tâm đn tình hình “sc khe” ca ngân hàng, kh nng n đnh tài
chính, li nhun cng nh thu nhp ca ngân hàng có th tng hoc gim nh th
nào trong tng lai, giúp ngi ra quyt đnh s có cái nhìn bao quát đc hin
trng và tim nng trong tng lai ca ngân hàng; C quan ban hành, đnh ch tài
chính s dng các thc đo tài chính đ đánh giá hot đng, tình hình tài chính và
mc đ ri ro ca ngân hàng.
Tuy nhiên vic s dng các thc đo truyn thng trên đ đánh giá thành qu
hot đng ngân hàng đã bc l mt s hn ch nh: thc đo truyn thng không
tính đn chi phí s dng vn nên cha ch ra đc liu ngân hàng có to ra giá tr
cho mình và c đông hay không, thc đo truyn thng tính da trên s liu k
toán nên s liu này có th không khách quan, nhà qun lý có th
thông qua đó đ
bóp méo s liu k toán phc v cho mc đích ca mình.
Vì vy t nhng nm 1950, đã xut hin gii pháp khc phc nhng hn ch
ca thc đo truyn thng, mt thc đo đc xem nh là “thc đo vn nng”
phù hp nht cho vic s dng đánh giá thành qu hot đng đó là th
c đo Giá tr
kinh t tng thêm (Economic Value Added - EVA). EVA là chìa khóa to ra s
giàu có cho ch s hu, là công c đo lng giá tr to ra ca doanh nghip. S
dng thc đo EVA đ đánh giá thành qu hot đng ti SCB s là thc đo tt
nht đ đánh giá và khen thng các nhà qun lý, giúp h liên kt mi quyt đnh
vào mc tiêu chung là to ra giá tr tng thêm và giúp cho nhà đu t nhn bit
đc giá tr tht s mà SCB to ra t thành qu hot đng ca ngân hàng.
2. Các công trình nghiên cu có liên quan đn đ tài
Trong thi gian qua mt s tác gi trong nc quan tâm nghiên cu vn đ
này nh: nghiên cu ca Nguyn Th Hng Bích (2005) xây dng mô hình EVA
cho các doanh nghi
p Vit Nam tuy nhiên hn ch c bn ca nghiên cu đó là ch
dng li vic đa ra mô hình và các bin pháp h tr trong ng dng mô hình
EVA cha cho thy đc phn chi phí s dng vn khi nhà đu t b vn kinh
doanh. Nghiên cu ca Trn c Thanh Nguyt (2006) tuy có kt hp phng
pháp ABC và h thng đo lng EVA đ phân b chi phí s dng vn cho tng
hot đng, b phn, sn phm nhng cha đánh giá đc nhng hot đng, b
phn, sn phm nào cn đc tin hành ci thin chi phí, nhng hot đng nào
mang li giá tr cao cn gia tng đu t, nhng hot đng nào mang li ít giá tr cn
loi b hay ct gim; tip theo là nghiên cu ca Nguyn Ngc Khánh Dung
(2009) nhng ch d
ng li phm vi phân tích doanh nghip sn xut, nghiên cu
thc đo EVA ca nhóm các doanh nghip dch v, nhóm doanh nghip hot đng
trong lnh vc tài chính nh ngân hàng nhìn chung là cha có.
nc ngoài, mt s nghiên cu thc đo EVA trong lnh vc ngân hàng
nh Gregory T. Fraker (2006) s dng thc đo EVA đ đo lng thành qu hot
đng, phân tích nh hng ca các nhân t cu thành nên EVA nhng cha k
t
hp vi phng pháp ABC đ phân b chi phí s dng vn cho tng hot đng;
Hay nghiên cu ca Kimball and Ralph C (1998) nhng tp trung ch yu vào vic
phân b vn ch s hu ca ngân hàng.
Qua phân tích trên có th cho thy vic “Vn dng thc đo giá tr kinh t
tng thêm trong đánh giá thành qu hot đng ca ngân hàng thng mi c
phn Sài Gòn” là ht sc cn thi
t nhm ng dng mô hình EVA trong ngân hàng
Vit Nam, so sánh s khác bit trong cách tính EVA theo phng pháp vn ch
s hu và xác đnh chi phí s dng vn đu t.
3. Mc tiêu nghiên cu
- Nghiên cu c s lý lun v thc đo thc đo giá tr kinh t tng thêm
trong lnh vc ngân hàng thng mi.
- Phân tích thc trng đánh giá thành qu hot đng ca ngân hàng thng
mi c phn Sài Gòn đ thy đc nhng hn ch ca thc đo truyn thng trong
đánh giá thành qu hot đng.
- Vn dng thc đo giá tr kinh t t
ng thêm và kt hp thc đo EVA vi
ABC trong đánh giá thành qu hot đng ca ngân hàng thng mi c phn Sài
Gòn nhm xác đnh giá tr tng thêm SCB to ra cho c đông, qua đó đánh giá
nhng hot đng, b phn, sn phm nào to ra li nhun cn gia tng đu t; hot
đng, b phn, sn phm nào hot đng không hiu qu, không to ra thu nh
p cn
ct gim.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp thng kê mô t đ tin hành nghiên cu các
yu t cu thành nên giá tr kinh t tng thêm trên c s đó tính giá tr kinh t tng
thêm cho tng hot đng, c th:
Kt hp c s lý lun và thc t kho sát tác gi tin hành x lý, phân tích
thc trng
đánh giá thành qu hot đng ca SCB t đó rút ra đc nhng u
đim, nhc đim SCB gp phi thông qua vic áp dng các thc đo tài chính.
Thông qua phân tích thc trng lun vn đa ra gii pháp đ to ra giá tr tng
thêm cho tng hot đng, tng sn phm bng vic vn dng thc đo EVA, kt
hp thc đo EVA vi ABC trong đ
ánh giá thành qu hot đng.
5. i tng và phm vi nghiên cu
- Ði tng nghiên cu ca lun vn là thc đo giá tr kinh t tng thêm
EVA, kt hp thc đo EVA vi h thng chi phí trên c s hot đng (ABC).
- Phm vi nghiên cu: nghiên cu các yu t cu thành nên EVA ti SCB c
th nh các yu t cu thành nên chi phí s dng vn, cu thành nên li nhu
n hot
đng sau thu. Thi gian nghiên cu là 3 nm t nm 2010 đn nm 2012.
6. B cc ca lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho, lun vn gm
3 chng:
Chng 1: C s lý lun v thc đo giá tr kinh t tng thêm (Economic
Value Added - EVA).
Chng 2: Thc trng đánh giá thành qu hot đng ti ngân hàng thng
mi c phn Sài Gòn.
Chng 3: Vn dng thc đo giá tr kinh t tng thêm đ đánh thành qu
hot đng ca ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn.
1
CHNG 1:
C S LÝ LUN V THC O GIÁ TR KINH T TNG
THÊM (ECONOMIC VALUE ADDED – EVA)
1.1. THC O GIÁ TR KINH T TNG THÊM TRONG ÁNH GIÁ
THÀNH QU HOT NG
1.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca thc đo EVA
Giá tr kinh t tng thêm (Economic Value Added – EVA) là mt thut ng
kinh t đã xut hin trong hn 200 nm và thut ng này mi đc phát trin bi
các nhà kinh t Alfred Marshall trong nhng nm 1890. Câu chuyn bt đu t
vic tìm kim li công b ngi đot gi
i Nobel Merton H. Miller (i hc
Chicago) và Franco Modigliani (MIT) vào nm 1958, 1960, và 1961.
EVA là khái nim đn gin v thu nhp còn li (Residual Income - RI).
General Motors s dng thc đo thu nhp còn li đ đánh giá thành qu và thc
hin các khuyn khích trong thp niên 1920. Trong nhng nm 1950-1960 General
Electric (GE) đã s dng RI đ đánh giá thành qu hot đng. GE đnh ngha RI
nh là “s chênh lch gia li nhun thun và chi phí s dng vn, là phn thng
d
ca li nhun thun sau khi tr đi chi phí s dng vn” (Solomons, 1965).
Th nhng nó nhn đc ít s quan tâm cho đn khi công ty t vn Stern
Stewart đã gii thiu chi tit khái nim EVA, phát trin khái nim này rng hn
trong bài báo trên tp chí Fortune (Tully, 1993) và sau đó hàng lot các nghiên cu
liên quan đn EVA đã đc công b nh: Walbert, 1993; Birchard, 1994; Brossy
and Balkcom, 1994; McConville, 1994; Bennett, 1995; Ochsner, 1995; Stewart,
1995; Birchard, 1996; Davies, 1996; Gapenski, 1996; Lehn and Makhija, 1996.
EVA đc ng dng trong vic đánh giá thành qu hot đng c
a doanh
nghip, la chn d án đu t; xây dng chính sách khen thng và đc trin
khai rng khp ti các công ty Hoa K, Anh, c, New Zealand v.v. đin hình
là công ty AT & T, Coca-Cola, và Quaker Oats. Nhm tìm kim cách thc đo
lng li nhun kinh t (economic profit) tht s mà mt doanh nghip có th to
ra, đnh lng nó mt cách c th. Nh đó mà chúng ta có th xác đnh đc mc
2
đ thành công cng nh thua l ca doanh nghip trong mt khong thi gian nào
đó mt cách chính xác hn và đn gin hn. Bên cnh đó, EVA cng là mt thc
đo hu ích đi vi nhà đu t khi mun đnh lng giá tr mà doanh nghip có th
to ra cho nhà đu t. Nhà đu t cng có th dùng thc đo EVA đ so sánh
doanh nghip này vi các doanh nghip khác cùng ngành mt cách nhanh chóng.
Các nhà đu t cng quan tâm
đn kt qu kinh doanh ca doanh nghip nh các
nhà qun lý, nhng quan trng hn c là h mun bit mi đng vn đu t b ra
có thu nhp tht s là bao nhiêu sau khi tính đn chi phí c hi ca vic s dng
vn đu t. Vì th cn có mt thc đo có th cho các nhà đu t cng nh các
nhà qun lý thy đc giá tr thc s
ca doanh nghip và li nhun mà doanh
nghip to ra có to ra tin cho c đông hay không.
Mc tiêu ca tt c các doanh nghip chính là vic to ra các giá tr cho c
đông. EVA có th giúp bt k công ty trong bt k ngành nào to ra kt qu tt
hn cho các c đông, nhân viên và khách hàng. Các cuc cách mng EVA đã
đc tin hành hn 300 công ty trên khp các châu lc, đã thc hin khuôn mu lý
thuyt EVA Stern Stewart trong qun lý tài chính và chính sách khuyn khích vi
doanh thu gn mt nghìn t đô la mt nm. EVA ln lt đã giúp các nhà qun lý
ca các công ty này to ra hàng trm t đô la trên tài sn c đông. Có nhiu bng
chng đc các hc gi nghiên cu ch ra rng khi s dng thc đo EVA trong
vic đánh giá thành qu hot đng nh là mt b phn cu thành h thng
qun lý giá tr ca doanh nghip thì s duy trì
đc s n đnh và to đng lc cho
các nhà qun lý (Fortune, 1993).
Nh vy s dng EVA s giúp nhà qun lý hng đn mc tiêu chung ca
doanh nghip là to ra giá tr cho c đông. Ngoài ra thc đo EVA còn là c s
phù hp đ khen thng các nhà qun lý vi thành qu mà h mang li cho doanh
nghip. Nu không th đo lng giá tr y mt cách c th thì các c đông c
ng
nh nhà đu t không nhn bit giá tr tt nht mà doanh nghip tht s to ra là
bao nhiêu.
EVA cng đc chp nhn rng rãi trong cng đng tri thc và gii kinh
doanh, nó làm thay đi cách chn c phiu Wall Street. Mt s các công ty ln
3
Wall Street đã chp nhn EVA nh mt công c chính đ xác đnh giá tr công ty.
EVA là mt nhân t có kh nng nh hng cao đn s bin đng giá c phiu giá
c phiu ca doanh nghip. Ví d: giá c phiu ca CSX tng t 28 USD lên 75
USD t gia nm 1988 và nm 1993 (Tully, 1993). Nu EVA đang dng nhng
trong tng lai EVA có th thp hn thì đó có th là mt tín hiu không t
t đi vi
nhà đu t. Ngc li, nu doanh nghip đang có EVA âm nhng đc k vng là
EVA s gia tng lên mt mc rt kh quan thì đó li là mt tín hiu tt thúc đy
nhà đu t mua c phiu ca doanh nghip.
1.1.2. Khái nim, ý ngha thc đo EVA
1.1.2.1. Khái nim
Giá tr kinh t tng thêm (Economic value added -EVA) là thc đo phn
thu nhp tng thêm t chênh l
ch gia li nhun hot đng sau thu và chi phí s
dng vn (Ehrbar, 1998).
Chi phí s dng vn trong xác đnh EVA là ch tiêu mà các nhà kinh t gi
là chi phí c hi. ó là sut sinh li mà các nhà đu t mong đi đ có đc khi
b tin vào mt khon đu t khác có ri ro tng đng (Ehrbar, 1998).
Lãi sut s dng vn và s vn s dng là nhân t cu thành nên chi phí s
dng vn. Lãi sut s dng vn ph thuc vào khá nhiu yu t nh tính ri ro ca
vic s dng vn, lãi sut ca các khon n, cu trúc vn ca doanh nghip và
chính sách phân phi li nhun (Ehrbar,1998). Trong lnh vc tài chính thì lãi
sut s dng vn đc xác đnh t th trng vn, là t l hoàn vn đu t ti
thiu cn phi đt đc đ đm bo to ra giá tr tng thêm và duy trì t sut li
nhun. i vi nhà đu t thì lãi sut s dng vn là t sut sinh li mà nhà đu
t đòi hi khi đu t vn vào doanh nghip. Mc sinh li này phi tng ng vi
mc đ ri ro mà nhà đu t có th gp phi khi đ
u t.
Xác đnh EVA đòi hi các ch tiêu đc phán ánh theo quan đim kinh t
khc phc đc hn ch ca các thc đo truyn thng khác khi s dng s liu
k toán phc v cho vic tính toán. Tính EVA da trên quan đim kinh t là xem
tt các các ngun vn đc huy đng vào hot đng đu t, sn xut kinh doanh
đu phát sinh chi phí s dng vn và phi đc ph
n ánh theo c s tin. Vn đu
4
t là s vn doanh nghip cn phi có đ thc hin hot đng đu t hay hot
đng sn xut kinh doanh ca mình, v nguyên tc thì vn đu t nên đc
xác đnh theo giá th trng.
Vic tính toán EVA s to ra mt EVA dng hoc âm. EVA dng phn
ánh công ty đang to ra gia tng giá tr cho các c đông ca mình, trong khi EVA
âm phn ánh công ty đang gim dn giá tr ca các c
đông (Ehrbar, 1998). S
khác bit gia giá tr s sách k toán, giá tr th trng ca các loi tài sn và vn
đu t; S khác nhau gia khái nim li nhun kinh t và li nhun k toán nên
khi tính EVA cn phi thc hin mt s điu chnh. Li nhun kinh t là phn tài
sn mà nhà đu t nhn thêm sau khi đã tr đi các chi phí liên quan đn khon
đu
t đó bao gm c chi phí c hi, chi phí s dng vn. Li nhun k toán là phn
chênh lch gia tng doanh thu và tng chi phí bao gm các loi thu. Công ty có
th đt đc li nhun k toán nhng không mang li li nhun kinh t.
Trc đây ngi ta vn quen dùng ch s li nhun ròng hay thu nhp trên
mi c phn EPS là cn c tính giá tr doanh nghip t
o ra cho c đông. Song,
càng ngày ngi ta càng a dùng thc đo EVA. Bi vì EVA xác đnh mc li
nhun ca doanh nghip sau khi tr đi chi phí s dng vn. iu này là d hiu,
li nhun nên đc tính tng xng vi chi phí s dng vn. D thy nht là nu
c hai doanh nghip đu to ra li nhun là 1 t đng mt nm, nhng mt doanh
nghi
p đã phi s dng vn đu t 500 triu vi mt doanh nghip ch s dng
vn đu t có 200 triu nên phi đc đánh giá khác nhau.
gii thích rõ hn cho s la chn EVA thay vì các ch tiêu v thu nhp
ròng, chúng ta ly ví d v công ty thc phm Vissan. Nm đu hot đng, công
ty to ra đc thu nhp t hot đng là 100 t đng trên vn ho
t đng là 1.000 t
đng. Nh vy công ty đã to ra đc t sut sinh li trên vn là 10%. Theo tính
toán ca k toán thì rõ ràng công ty đang hot đng kinh doanh rt tt. Tuy nhiên,
công ty đâu ch hot đng trong mt nm ri đóng ca, th trng thc phm
không phi lúc nào cng n đnh, ri ro tim n lúc nào cng có và có th xy ra
bt c lúc nào. Sc ép đi vi các ngh
a v n cng vi t sut sinh li đòi hi mà
nhà đu t yêu cu cho thi gian đu khi đu t vào doanh nghip mi khi
5
nghip đã làm gia tng chi phí s dng vn ca công ty lên đn 12%. iu đó có
ngha là nm ngoái, mc dù công ty đt li nhun k toán, nhng tht s thì các c
đông ca công ty đang b l 2%.
Ngc li, nu vn ca công ty là 100 t đng bao gm c n và vn ch s
hu, chí phí s dng vn hng nm là 13 t đng (bao g
m lãi vay và chi phí s
dng vn), thì công ty ch đc xem là đã to ra giá tr kinh t cho các c đông ch
khi nào li nhun k toán nhiu hn 13 t đng mi nm. Nu công ty to ra đc
20 t đng thì giá tr kinh t gia tng EVA ca công ty s là 7 t.
Nói cách khác, EVA đã tính c vào chi phí c hi khi mà nhà đu t b vn
vào hot đng kinh doanh. Do vy mà nó phn ánh chính xác hn chi phí s dng
v
n ca doanh nghip mà các phng thc truyn thng hình nh đã b quên
(Kaplan, 1998).
1.1.2.2. Ý ngha
EVA là công c đo lng chính xác nht kt qu hot đng kinh doanh ca
doanh nghip trong tng thi k, phân tích EVA giúp doanh nghip đánh giá kt
qu hot đng phc v cho vic ra các quyt đnh, liên kt mi quyt đnh vào mt
mc tiêu chung đó là làm sao đ tng EVA, EVA tng s làm tng giá tr
ca
doanh nghip.
EVA thc s là chìa khóa to ra s giàu có (Fortune, 1993). EVA đo lng
kh nng doanh nghip to ra li nhun cao hn chi chi phí s dng vn đc s
dng trong kinh doanh, giúp nhà đu t xác đnh đc doanh nghip nào có kh
nng to ra giá tr hot đng tt hn so vi các đi th cnh tranh. EVA giúp nhà
qun lý kt hp mc tiêu trong quyt đnh đu t
, ti đa hóa giá tr c đông và
mc li nhun mong đi.
Chính sách khen thng da trên mc tng trng EVA là đng lc khuyn
khích các nhà qun lý suy ngh và hành đng nh ch s hu ca doanh nghip vì
h s đc tr lng theo kt qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip, qua đó
to s n lc cnh tranh gia các thành viên trong doanh nghip, kéo theo s phát
tri
n ca c h thng (Kimball, 1998).
6
1.1.3. Vn dng thc đo EVA trong đánh giá thành qu hot đng
1.1.3.1. Phng pháp xác đnh EVA
EVA = NOPAT
điu chnh
– (TC
điu chnh
x WACC)
- NOPAT (Net Operating Profit after tax): Li nhun hot đng sau thu.
Li nhun hot đng sau thu là phn chênh lch gia thu nhp trc lãi vay
và thu tr đi thu thu nhp doanh nghip.
NOPAT = Thu nhp trc lãi vay và thu x (1- thu sut thu TNDN)
hay: NOPAT = EBIT x (1- thu sut thu TNDN)
- TC (Total capital): Vn đu t.
Vn đu t đc tính là tng tài sn tr các khon n không phát sinh lãi.
Vn đu t
đc xác đnh da vào s liu trên Bng cân đi k toán gm các
ngun tài tr cho mc đích li nhun nh vn đu t ca ch s hu, vn vay, các
khon n ngn hn và các khon phi tr không đc tính là mt phn ca vn đu
t vì đó là nhng khon n không phát sinh lãi, các nhà cung cp không thc s
cho vay vn hoc đu t
vào doanh nghip.
- WACC (Weighted Average Cost of Capital): Lãi sut s dng vn bình
quân.
1.1.3.2. Các bc xác đnh EVA
EVA s dng li nhun kinh t đ tính toán nên cn phi điu chnh li li
nhun sau thu, vn đu t cho phù hp.
Bc 1: Tính li nhun hot đng sau thu điu chnh
Bc 2: Tính vn đu t điu chnh
- Mc tiêu đi
u chnh:
+ Hn ch s khác bit gia quan đim k toán và quan đim kinh t, cung cp
kt qu đo lng phù hp theo quan đim kinh t hn (tính ti chi phí s dng vn).
+ Thu hp chênh lch s liu ghi nhn theo c s dn tích vi c s tin và cn
phi điu chnh sang c s tin đ th
y đc thu nhp, chi phí thc t phát sinh.
- Ni dung điu chnh:
u tiên xác đnh li vn đu t trên bng cân đi k toán, nhng khon mc
ngun vn, tài sn hình thành t ngun n không phát sinh lãi, qu ca doanh nghip
7
cn phi loi b khi vn đu t và phi vn hóa ngc li vào vn đu t nhng
khon mc chi phí đc ghi nhn tt c vào chi phí trong k thay vì đc vn hóa nh
chi phí thuê hot đng, chi phí nghiên cu phát trin, chi phí d phòng trên báo cáo
kt qu kinh doanh (Kaplan, 1998).
Sau đó cn phi điu chnh tng li nhun báo cáo kt qu hot đng kinh doanh
theo quan
đim kinh t bng cách cng vào nhng khon chi phí đc ghi nhn trong
k mà thc cht cha đc xem là khon chi ra ca vn đu t hoc nhng khon chi
phí đc phân b trong k mà thc t cha phát sinh. Mt vài khon mc trong s
nhng điu chnh cn đc thc hin khi tính EVA:
+ Các khon n không phát sinh lãi: nh khon ng trc ca khách hàng, phi
tr ngi bán, thu phi np, n lng,.v.v. Các khon mc này cn điu chnh gim
khi xác đnh vn đu t vì chúng là nhng khon n ngn hn, thi gian chi tr thng
không c đnh, doanh nghip thng phi d phòng sn ngun vn đ thanh toán cho
các ngha v n này và các khon mc này ít có nh hng ti vic to ra thu nhp.
+ Các qu
ca doanh nghip: Theo ch đ k toán hin hành ca Vit Nam li
nhun trong k ca doanh nghip phi đc trích lp các qu nh qu đu t phát
trin; qu d phòng tài chính; qu khen thng phúc li. S li nhun còn li mi
đc chi tr c tc hoc gi li s dng tái đu t. Do đó khi xác đnh vn đu t thì
các qu
này cng phi đc loi tr vì s tin trích lp các qu này cha đc s dng
đ tái đu t nên cha to ra thu nhp cho doanh nghip.
+ Chi phí nghiên cu phát trin: Theo Chun mc 04 “Tài sn c đnh vô hình”
chi phí nghiên cu và phát trin là mt trong nhng khon mc chi phí phát sinh
đem li li ích kinh t trong tng lai cho doanh nghip nên đc ghi nhn là chi
phí sn xut, kinh doanh trong k hoc đc phân b
dn vào chi phí sn xut,
kinh doanh trong thi gian ti đa không quá 3 nm. Vì vy, chúng ta cn phi vn
hóa khon chi phí này và coi nó nh nhng khon đu t. Mt khác chúng ta s điu
tng NOPAT do điu chnh gim khon chi phí nghiên cu đã ghi nhn.
+ Chi phí thuê hot đng: Theo Chun mc s 06 “Thuê tài sn” thì khon chi
phí thuê hot đng s đc ghi nhn là chi phí sn xut kinh doanh trong k và tài sn
thuê hot đng đc theo dõi ngoài bng cân đi k toán ti đn v đi thuê. Quan đim
8
kinh t cho rng, thuê hot đng cng có phát sinh ngha v n, tham gia vào hot
đng kinh doanh to ra li nhun nên cn đc xem nh vn đu t. Do đó chúng ta
cn điu chnh NOPAT tng lên đúng bng giá tr tin thuê hot đng đã điu chnh
gim khon chi phí thuê hot đng ghi nhn trong k.
+ Các khon d phòng: Theo ch đ k toán Vit Nam hi
n hành thì d phòng
là phn giá tr b tn tht do gim giá các khon mc doanh nghip đang nm gi có
th xy ra cho niên đ k toán tip theo và s tin trích lp d phòng đc ghi nhn
vào chi phí sn xut kinh doanh trong k. Do thc hin ghi nhn vào chi phí trong k
mt khon chi phí theo c tính k toán trong khi thc t cha xy ra nên chúng ta
phi điu chnh tng li nhun và t
ng vn đu t đi vi các khon mc d phòng vì
EVA đc tính da trên c s tin.
+ Các khon trích trc: là vic tính trc và hch toán nhng chi phí cha
phát sinh vào chi phí sn xut, kinh doanh trong k nhng thc t cha chi tr trong
k này. Vì vy, chúng ta cn phi điu chnh tng vn đu t và tng li nhun đúng
bng s d các kho
n chi phí trích trc trên bng cân đi k toán.
Bc 3: Xác đnh lãi sut s dng vn bình quân - WACC
Mt trong nhng yu t quan trng liên quan đn quyt đnh đu t chính là
chi phí c hi ca vn đu t, là giá mà công ty phi tr khi đu t vào d án. Lãi
sut s dng vn ca ch s hu là t sut sinh li mà các nhà đu t yêu cu ti
thi
u cn phi đt đc khi s ngun tài tr nu ri ro ca d án bng ri ro ca
công ty. Nu ri ro ca d án cao hn ri ro ca công ty thì sut sinh li yêu cu
ti thiu đi vi ch s hu phi cao hn sut sinh li đi vi công ty.
Lãi sut s Lãi sut T trng Lãi sut T trng vn
dng vn = s
dng x n trong + s dng x ch s hu
bình
quân n vay tng vn vn ch trong tng
WACC sau thu đu t s hu vn đu t
hay:
WACC = r
d
*xW
d
+
r
e
xW
e
+
r
p
x
W
p
Vi:
9
r
d
* : Lãi sut s dng n vay dài hn sau thu
W
d
: T trng n vay trong cu trúc vn
r
e
: Lãi sut s dng vn c phn thng
W
e
: T trng vn c phn thng trong cu trúc vn
r
p
: Lãi sut s dng vn c phn u đãi
W
p
: T trng vn c phn u đãi trong c
u trúc vn
- Lãi sut s dng n vay
Công ty có th huy đng n di hình thc vay ca các t chc tài chính
trung gian hay huy đng vn trái phiu. Chi phí tr lãi đc tính tr vào li nhun
trc khi tính thu. Vì vy chi phí s dng n ca doanh nghip chính là chi phí đã
đc điu chnh hay chi phí s dng vn vay sau thu. Có th thy lãi sut s dng
n vay sau thu s thp h
n lãi sut s dng n vay trc thu và lãi sut s dng
n vay t l thun vi thu sut thu thu nhp doanh nghip.
Công thc:
r
d
*
= r
d
(1
ứ
T)
Vi :
r
d
: Lãi sut s dng n vay trc thu
r
d
* :Lãi sut s dng n vay sau thu
T: là thu sut thu thu nhp doanh nghip
- Lãi sut s dng vn ch s hu
+ Lãi sut s dng vn c phn u đãi (r
p
)
Lãi sut s dng vn c phn u đãi chính là lãi sut mà công ty ph
i tr cho
vic huy đng vn c phn u đãi. i vi công ty c phn, chi phí s dng c
phiu u đãi là t sut sinh li ti thiu cn phi đt đc khi huy đng vn bng
phát hành c phiu u đãi đ đu t sao cho thu nhp trên 1 c phn hay giá c
phiu ca công ty không b st gim. Lãi sut s
dng c phiu u đãi đc xác
đnh bng công thc sau:
C tc c phn u đãi
r
p
=
Pp x (1- % chi phí phát hành c phn u đãi)
Vi: Pp là giá bán c phiu u đãi
10
Do li tc c phn ca c phn u đãi không đc khu tr vào thu ca
công ty, nên chi phí s dng vn ca c phn u đãi không cn phi điu chnh
thu. Nó chính là lãi sut sau thu.
+ Lãi sut s dng vn c phn thng (r
e
)
Lãi sut s dng vn c phn thng là t sut sinh l
i đòi hi mà nhà đu
t s có đc đ bù đp ri ro có kh nng xy ra.
Mô hình thng đc áp dng là mô hình đnh giá tài sn vn CAPM
(Capital asset pricing model) (Kaplan, 1998). ây là mô hình mô t mi quan h
gia ri ro và li nhun k vng, trong đó li nhun k vng ca mt tài sn bng
li nhun ca tài sn không có ri ro (risk free) cng vi mt khon bù đ
p ri ro
da trên ri ro toàn h thng ca tài sn đó.
Công thc tính lãi sut s dng vn c phn thng (
r
e
):
r
e
= r
f
+
x MRP
Trong đó: r
f
: t sut sinh li phi ri ro
: h s ri ro
MRP:
phn bù ri ro th trng
+
1
T sut sinh li phi ri ro (r
f)
là sut sinh li mà nhà đu t s nhn đc
trong giai đon đu t ca mình và nó phi tha mãn hai điu kin sau (Phm Th
Phng Uyên, 2011) :
Th nht, thc đo sut sinh li này phi đc xác đnh cn c vào mt tài
sn không có ri ro v n. Do đó thc đo sut sinh li phi r
i ro thng là sut
sinh li ca mt chng khoán chính ph vì Chính ph có th phát hành các trái
phiu đ kim soát mc cung tin.
Th hai, đ tránh ri ro tái đu t thì k hn ca thc đo sut sinh li phi
ri ro phi trùng vi k hn đu t ca nhà đu t.
+
2
H s bê-ta () là mt h s đo lng mc đ ri ro h thng, nó th
hin mi quan h gia mc đ ri ro ca mt tài sn riêng l so vi mc đ ri ro
tài sn ca toàn th trng.
vn dng mô hình này ta phi bit sut sinh li phi ri ro, lãi sut đn bù
ri ro th trng và c lng h
s bê-ta tng đng. Trong thc t đ xác đnh
11
đc h s bê-ta là tng đi khó khn vì nó còn chu nh hng ca mi ngành
kinh doanh trong tng thi k, nu d án có ri ro tng đng ri ro công ty thì
công ty dùng h s bê-ta ca công ty, nu d án có ri ro ln hn ri ro công ty ta
phi tng h s ri ro. H s bê-ta ngành ch ra rng nu mt ngành có bê-ta nh
hn 1 có ngha là mc đ ri ro ca ngành nh h
n mc đ ri ro ca th trng.
Và ngc li, h s bê-ta ngành ln hn 1 s cho bit mc đ ri ro ca ngành đó
s ln hn mc đ ri ro ca th trng. Ví d: bê-ta ca ngành hot đng kinh
doanh bt đng sn là 1,5748 điu đó có ngha mc đ ri ro ca ngành này nhiu
hn mc đ ri ro c
a th trng xp x 57,48%. Nh vy, mc đ ri ro ca
ngành này so vi th trng là tng đi ln và h s bê-ta này cho thy ngành
này có li nhun cao nhng cng đng thi tim n ri ro cao.
+
3
MRP (Market Risk Premium): phn bù ri ro th trng phn ánh sut sinh
li tng thêm mà nhà đu t yêu cu khi chuyn t vic đu t vào mt tài sn phi
ri ro sang đu t vào tài sn có ri ro. Nó th hin mc đ bù đp ri ro gia
quyt đnh đu t vào tài sn vn c phn so vi vic đu t vào mt tài sn khác
không ri ro hoc rt ít ri ro nh
trái phiu chính ph. Nu mc đ bù đp theo k
vng không đ ln, ngi ta s không quyt đnh đu t. MRP đc nêu trong mô
hình đnh giá tài sn vn (CAPM) đc đo bng chênh lch gia sut sinh li ca
danh mc th trng và sut sinh li phi ri ro (R
m
– R
f
) vi R
m
là sut sinh li ca
th trng (Phm Th Phng Uyên, 2011).
- Cu trúc vn doanh nghip: Cu trúc vn doanh nghip mô t ngun gc
và phng pháp hình thành nên ngun vn đ doanh nghip có th s dng mua
sm tài sn, phng tin vt cht và hot đng kinh doanh. Nó đ cp ti cách
thc doanh nghip tìm kim ngun tài chính thông qua các phng án huy đng
vn và đi vay.
Xác đnh giá tr
ngun vn theo quan đim ca ch n và c đông thì thng
ch quan tâm ti giá tr s sách tng ngun vn và t trng tng ngun vn theo
nguyên tc bo toàn vn. i vi nhà đu t giá tr ngun vn đc xác đnh theo
giá th trng. Cu trúc vn ti u liên quan ti vic đánh đi gia chi phí và li
ích ca doanh nghi
p. Mt cu trúc vn phù hp là quyt đnh quan trng vi mi
12
doanh nghip không ch bi nhu cu ti đa li ích thu đc t các cá nhân và t
chc liên quan ti doanh nghip và hot đng ca doanh nghip mà còn bi tác
đng ca quyt đnh này ti nng lc kinh doanh ca doanh nghip trong môi
trng cnh tranh.
Bc 4: Xác đnh EVA
EVA = NOPAT – (TC x WACC)
u đim ni bt nht ca thc đo EVA là có tính ti chi phí s dng vn
ch
, đây là chi phí c hi khi nhà đu t b vn đu t vào lnh vc kinh doanh
này thay vì lnh vc kinh doanh khác, qua đó có th xác đnh chính xác giá tr thc
s đc to ra cho các nhà đu t, c đông trong mt thi k nht đnh. Các thc
đo tài chính khác không tính ti loi chi phí này. Hn na, khi xác đnh EVA đòi
hi các ch tiêu đc phán ánh theo quan đim kinh t khc phc đc hn ch
ca
các thc đo truyn thng khác khi s dng s liu k toán phc v cho vic tính
toán chng hn nh ch tiêu li nhun đ tính EVA là li nhun hot đng sau thu
còn RI s dng li nhun trc thu vì s liu k toán đ tính EVA s thc hin
nhng điu chnh. Nh vy, khi tính toán EVA cn phi da trên quan đi
m kinh t
coi tt các các ngun vn đc huy đng vào hot đng đu t, sn xut kinh
doanh đu phát sinh chi phí s dng vn và phi đc phn ánh theo c s tin.
minh ha cho phng pháp tính EVA chúng ta xem xét ví d 1.1 và ví d 1.2 di
đây:
Ví d 1.1: Tính EVA cho công ty c phn ng Biên nm 2011, thông tin
s liu nh sau:
Bng 1.1: Báo cáo kt qu kinh doanh công ty ng Biên Hòa
Ti ngày 31 tháng 12 nm 2011
VT: triu đng
STT Ch tiêu S tin
1 Doanh thu thun v bán hàng và cung cp dch v 2,564,622
2 Giá vn hàng bán 2,294,967
3 Li nhun gp v bán hàng và cung cp dch v 269,655
4 Doanh thu hot đng tài chính 35,024
13
5 Chi phí tài chính 80,355
Trong đó: chi phí lãi vay 72,190
6 Chi phí bán hàng 32,744
7 Chi phí qun lý doanh nghip 42,444
8 Li nhun thun t hot đng kinh doanh 149,136
9 Chi phí khác 519
10 Thu nhp khác 11,400
11 Li nhun khác 10,881
12 Li nhun trc thu 160,017
13 CP thu thu nhp doanh nghip hin hành 11,175
14 CP thu thu nhp doanh nghip hoãn li 1,609
15 Li nhun sau thu thu nhp doanh nghip 147,233
Ngun: báo cáo tài chính nm 2011 Công ty ng Biên Hòa
Bng 1.2: Bng cân đi k toán Công ty ng Biên Hòa
Ti ngày 31 tháng 12 nm 2011
VT: triu đng
TÀI SN S TIN NGUN VN S TIN
A- Tài sn ngn hn 752,872 A-N phi tr 733,238
I- Tin và các khon tng
đng tin
178,778 I- N ngn hn 628,125
1. Tin mt 16,878 1. Vay ngn hn 361,712
2. Các khon tng đng tin 161,900 2. Phi tr ngi bán 81,093
II- Các khon đu t tài chính
ngn hn
3. Ngi mua tr tin
trc
131,774
III- Các khon phi thu ngn
hn
234,744
4. Thu và các khon phi
np nhà nc
16,727
1. Phi thu khách hàng 47,348 5. Phi tr ngi lao đng 1,938
2. Tr trc cho ngi bán 179,856 6. Chi phí phi tr 4,829
3. Các khon phi thu khác 7,540 7. Các khon phi tr khác 13,960
IV- Hàng tn kho 333,068
8. Qu khen thng phúc
li
16,092
V- Tài sn ngn hn khác 6,282 II- N dài hn 105,113