Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH

VN PHÚ DUN


PHỂN TệCH CÁC NHỂN T NH HNG N HIU
QU HOT NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN SÀI GÒN THNG TệN




LUN VN THC S KINH T





TP. H Chí Minh – Nm 2013


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH


VN PHÚ DUN


PHỂN TệCH CÁC NHỂN T NH HNG N HIU
QU HOT NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN SÀI GÒN THNG TệN

Chuyên ngành: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRN HUY HOÀNG




TP. H Chí Minh – Nm 2013
CNG HÒA XÃ HI CH NGHA VIT NAM
c lp ậ T do ậ Hnh Phúc

LI CAM OAN

Tác gi cam đoan ni dung Lun vn thc s kinh t “ Phân tích các nhân t
nh hng đn hiu qu hot đng ca Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
Thng Tín” là công trình nghiên cu ca tác gi. S liu và thông tin trong đ tài
là trung thc và đc s dng t các ngun đáng tin cy

Tác gi


VN PHÚ DUN

LI CM N

 hoàn thành lun vn này tôi xin chân thành gi li cm n đn quý thy
cô trong khoa TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG Trng i hc Kinh t thành ph
H Chí Minh đã quan tâm giúp đ ch bo tn tình trong quá trình thc hin đ
tài.
Tôi xin gi li cm n sâu sc nht đn PGS.TS Trn Huy Hoàng đã
trc tip hng dn, đnh hng chuyên môn, quan tâm giúp đ tn tình và to
mi điu kin thun li nht trong quá trình công tác cng nh thc hin lun
vn.

Trên ht tôi xin bày t lòng kính trng và s bit n sâu sc đn gia đình đã
to mi điu kin tt nht đ tôi có th hoàn thành tt mi công vic trong
quá trình thc hin lun vn. Bên cnh đó, tôi cng xin gi li cm n ca mình
ti bn bè và đng nghip, luôn quan tâm, chia s, đng viên tôi trong sut thi
gian thc hin lun vn.

Mc dù đã rt c gng trong quá trình thc hin nhng lun vn không th
tránh khi nhng thiu sót. Tác gi mong nhn đc s góp ý ca quý thy cô
và bn bè.

Hc
viên

VN PHÚ DUN
i



MC LC
Trang
MC LC i
DANH MC T VIT TT v
DANH MC BNG BIU vi
DANH MC HÌNH V vii
PHN M U 1
1. C s khoa hc vƠ tính thc tin ca đ tƠi 1
1.1. Tính cp thit ca đ tƠi 1
1.2. Tng quan v các công trình nghiên cu 3
2. Mc tiêu, câu hi và nhim v nghiên cu 4
2.1. Mc tiêu nghiên cu 4
2.2. Cơu hi nghiên cu 5
2.3. Nhim v nghiên cu 5
3. i tng, phm vi nghiên cu 5
3.1. i tng nghiên cu 5
3.2. Phm vi nghiên cu 6
4. Phng pháp vƠ phng pháp lun nghiên cu 6
5. Ni dung ca nghiên cu 7
CHNG 1: TNG QUAN V NGỂN HÀNG THNG MI VÀ HIU QU
HOT NG KINH DOANH CA NGỂN HÀNG THNG MI 8

1.1. Tng quan v ngơn hƠng thng mi 8
1.1.1. Khái nim 8
1.1.2. Các hot đng kinh doanh c bn ca ngơn hƠng thng mi 8
1.2. Hiu qu hot đng kinh doanh ca các ngơn hƠng thng mi 11
1.2.1. Khái nim v hiu qu hot đng kinh doanh 11
ii



1.2.2. Các ch tiêu đo lng hiu qu hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng
thng mi 13
1.2.3. Các nhơn t nh hng đn hiu qu hat đng kinh doanh ca ngơn
hƠng thng mi 16
1.3. Phng pháp nghiên cu hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank 19
1.3.1. Xây dng mô hình 19
1.3.2. Phng pháp thu thp s liu 22
1.3.3. Phng pháp x lý s liu 22
Kt lun chng 1 23
CHNG 2: THC TRNG V HIU QU HOT NG KINH DOANH
CA NGỂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN THNG TệN 25
2.1. Tng quan v ngơn hƠng thng mi c phn SƠi Gòn Thng tín 25
2.1.1. Lch s hình thƠnh vƠ phát trin 25
2.1.2. Khái quát v kt qu hot đng kinh doanh 25
2.2. Thc trng hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank 27
2.2.1. ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh thông qua nhơn t đnh lng 27
2.2.2. ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh thông qua nhơn t đnh tính 38
2.2.3. ánh giá thc trng hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank 40
Kt lun chng 2 43
CHNG 3: PHỂN TệCH CÁC NHỂN T TÁC NG N HIU QU HOT
NG KINH DOANH CA NGỂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN

THNG TệN 44
3.1. Phơn tích đnh tính các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh
ca Sacombank 44
3.1.1. Môi trng kinh t 44
3.1.2. Môi trng chính tr pháp lut 46
3.1.3. Nng lc tài chính 48
3.1.4. Nng lc qun tr 49
iii



3.1.5. ng dng công ngh thông tin 50
3.1.6. Ngun nhân lc 50
3.2. Phơn tích đnh lng các t nh hng nh hng đn hiu qu hot đng kinh
doanh ca Sacombank 52
3.2.1. Thng kê mô t v các bin 52
3.2.2. Phơn tích tng quan bin 53
3.2.3. Mô hình hi quy 55
3.2.4. Kim đnh gi thit 60
3.2.5. Kt lun nghiên cu 60
Kt lun chng 3 62
CHNG 4: CÁC GII PHÁP NỂNG CAO HIU QU HOT NG KINH
DOANH CA NGỂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN THNG
TÍN 63
4.1. Chin lc phát trin ca Sacombank giai đon 2011 - 2020 63
4.1.1.Chin lc ngun nhơn lc 63
4.1.2.Chin lc công ngh ngơn hƠng 63
4.1.3.Chin lc tƠi chính 64
4.1.4.Chin lc kênh phơn phi 64
4.1.5.Chin lc kinh doanh 64

4.1.6.Chin lc sn phm dch v 65
4.1.7.Chin lc qun tr điu hƠnh 65
4.2. Các gii pháp nhm nơng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank 65
4.2.1.Xơy dng chin lc kinh doanh, đy mnh hot đng tái cu trúc 65
4.2.2.Nơng cao hiu qu s dng TƠi sn vƠ Vn 67
4.2.3.Nơng cao cht lng tín dng, gim t l n xu 68
4.2.4.Qun lỦ ri ro tng th 69
4.2.5.a dng hóa các Sn phm ậ dch v 69
4.2.6.u t nơng cao Công ngh ngơn hƠng 70
iv



4.2.7.T chc nhơn s & qun tr điu hƠnh 71
4.2.8.Chính sách khách hàng 71
4.3. Mt s kin ngh nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank 72
4.3.1. i vi chính ph 72
4.3.2. i vi NHNN 72
4.3.3. i vi Sacombank 73
Kt lun chng 4: 73
KT LUN 74
DANH MC TÀI LIU THAM KHO viii
PH LC 1: TNG QUAN PEARSON x

v



DANH MC T VIT TT
ACB Ngơn hƠng thng mi c phn Á Chơu
BIDV: Ngơn hƠng đu t vƠ phát trin Vit Nam
BTC: B tƠi chính
CP C phn
HTX Hp tác xƣ
NH: Ngân hàng
NHTM Ngơn hƠng thng mi
NHNN Ngơn hƠng nhƠ nc
NHTMVN: Ngơn hƠng thng mi Vit Nam
NHTMCP: Ngơn hƠng thng mi c phn
NHTMNN: Ngơn hƠng thng mi nhƠ nc
ROA: T s li nhun trên tng tƠi sn
ROE: T s li nhun trên vn ch s hu
Sacombank Ngân hàng thng mi c phn SƠi Gòn Thng tín
WTO: T chc thng mi th gii

vi



DANH MC BNG BIU
Bng 1.1: Din gii các bin đc lp trong mô hình hi quy tuyn tính hiu qu hot
đng kinh doanh ca ngơn hƠng 21
Bng 2.1: Tc đ tng trng 1 s ch ch tiêu 2002-2012 27
Bng 2.2: ROA ca mt s ngơn hƠng nm 2011 29
Bng 2.3 Tc đ tng trng n phi tr vƠ ngun vn ch s hu ca Sacombank
giai đon 2002 -2012 30
Bng 2.4: Tc đ tng trng tng ngun huy đng vƠ d n cho vay Sacombank
2002-2012 33
Bng 2.5: T l n xu mt s NH 2011 36
Bng 2.6: S lng chi nhánh 1 s ngơn hƠng 2012 38
Bng 3.1: C cu lao đng Sacombank 50
Bng 3.2: Bng thng kê mô t các bin 51
Bng 3.3: Bng thng kê các bin 52
Bng 3.4: Bng phơn tích tng quan Pearson 53
Bng 3.5: Mô hình hi quy ln 1 54
Bng 3.6: Mô hình hi quy sau khi b bin t l n xu 55

Bng 3.7: Mô hình hi quy sau khi b bin cho vay/huy đng và t l n xu 56
Bng 3.8: Mô hình hi quy sau khi b bin Car, t l CV/H vƠ TL n xu 57
Bng 3.9: Mô hình hi quy sau khi b bin TN lãi/TTN, t l cho vay/huy đng và
t l n xu và h s Car khi mô hình 58
Bng 3.10: Kt qu kim đnh gi thit 60


vii



DANH MC HÌNH V

Hình 1: Mô hình nghiên cu 6
Biu đ 2.1: D n huy đng vƠ tín dng ca Sacombank giai đon 2002-2012 24
Biu đ 2.2: Li nhun ca Sacombank 2002-2012 26
Biu đ 2.3: Ch tiêu phn ánh kh nng sinh li ca Sacombank 2002-2012 27
Biu đ 2.4: C cu vn Sacombank giai đon 2002-2012 29
Biu đ 2.5: Tng tƠi sn Sacombank 2002-2012 31
Biu đ 2.6: T l cho vay trên huy đng Sacombank 2002-2012 32
Biu đ 2.7: H s an toƠn vn CAR Sacombank 2002-2012 34
Biu đ 2.8: T l n xu Sacombank 2002-2012 35
Biu đ 2.9: T l thu lƣi/Tng thu nhp Sacombank giai đon 2002-2012 37

1



PHN M U
1. C s khoa hc vƠ tính thc tin ca đ tƠi
1.1. Tính cp thit ca đ tài
Hi nhp quc t lƠ xu hng tt yu ca nn kinh t th gii, lƠ điu kin tin đ
cn thit đ phát trin kinh t quc gia đi vƠo qu đo chung ca th gii thông qua
vic tn dng đc dòng chy vn khng l cùng vi công ngh tiên tin. y mnh
hi nhp ngơn hƠng, xơy dng h thng NH vng mnh tr thƠnh kênh dn nhp vn
hƠng đu cho nn kinh t đang cn vn nh Vit Nam đang tng bc chuyn dch c
cu vn theo đnh hng công nghip hóa vƠ hin đi hóa đt nc. Sau mt thi gian
gia nhp WTO, h thng ngơn hƠng Vit Nam đƣ có bc chuyn bin rõ rt theo
hng to ra mt th trng m ca vƠ có tính cnh tranh cao hn, thúc đy khu vc
dch v ngơn hƠng tng trng c v quy mô vƠ loi hình hot đng, thích ng nhanh
hn vi nhng tác đng t bên ngoƠi, t đó có kh nng đóng góp nhiu hn vƠ ch
đng hn vƠo s phát trin chung ca nn kinh t. Tuy nhiên, bên cnh nhng tác đng
tích cc, quá trình hi nhp kinh t quc t cng đt ra khá nhiu thách thc cho h
thng ngơn hƠng. ó lƠ t l n xu ca h thng NHTM đang có xu hng gia tng.
Theo đánh giá ca Fitch Ratings, n xu ca Vit Nam khong 12-13%. T l h s an
toàn vn (CAR) ca các NHTM Vit Nam dn dn đƣ theo các chun mc quc t, t l
này theo quy đnh là t 8% ( theo quyt đnh s 457/2005/Q-NHNN ngày 19 tháng 4
nm 2005) lên 9% (theo Thông t s 13/2010/TT-NHNN ngày 20 tháng 5 nm 2010).
Tuy nhiên, thc t s liu hot đng ca các ngân hàng cho thy không có nhiu ngân
hàng ca Vit Nam đt đc t l này. Các ngân hàng ln ca Nhà nc đt đc t l
này có xu hng nhiu hn so vi khi các NHTM c phn. Tính thanh khon ca các
NHTM ngày càng gim sút th hin t l tng tín dng/tng vn huy đng (nh nm
2010) tng liên tc nhng ngun vn huy đng vào li có biu hin gim. Ngoài ra, t
l này  hu ht các quc gia châu Á đu thp hn 80% trong khi Vit Nam có thi

đim lên đn hn 130%. Nhng s liu trên đƣ cho thy hiu qu hot đng ca các
2



NHTM Vit Nam là rt yu kém và điu này có tác đng không tt đn kh nng cnh
tranh ca các NHTM Vit Nam trên th trng tài chính trong nc cng nh th gii.
Bên cnh đó, NHNN đƣ ban hành Quyt đnh s 734/Q-NHNN phê duyt K
hoch hành đng ca ngành ngân hàng trin khai  án c cu li h thng các t chc
tín dng giai đon 2011-2015 vi mc tiêu: tp trung lành mnh hóa tình trng tài
chính và cng c nng lc hot đng ca các t chc tín dng; ci thin mc đ an
toàn và hiu qu hot đng ca các nhà bng; nâng cao trt t, k cng và nguyên tc
th trng trong hot đng ngân hàng. Phn đu đn cui nm 2015 hình thành đc ít
nht 1-2 ngân hàng thng mi có quy mô và trình đ tng đng vi các ngân hàng
trong khu vc. iu này cng đt ra nhng thách thc không nh đi vi các NHTM
trong vic nâng cao hiu qu hot đng ca mình đ đáp ng đc các yêu cu ca
NHNN trong quá trình tái c cu ngân hàng.
Là mt trong nhng NHTMCP ln nht ca Vit Nam hin nay, Ngân hàng Sài
Gòn Thng tín (Sacombank) có vn điu l 10.740 t đng, mng li chi nhánh rng
khp trong và ngoài nc, thng xuyên nhn đc nhiu gii thng quan trng trong
nhiu hot đng ngân hàng ca các t chc xp hng uy tín. Bên cnh nhng thành tu
đt đc, Sacombank cng vn còn tn ti nhng yu kém và hn ch nh: n xu
ngày càng gia tng, hiu qu kinh doanh gim sút, qun tr ri ro còn nhiu bt
cp,ầđòi hi ngân hàng cn có nhng phng án qun tr phù hp đ nâng cao hiu
qu hot đng cng nh kh nng cnh tranh ca mình. Vic phân tích các nhân t tác
đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng s giúp nhà qun tr có cái nhìn c th v
các nhân t đó, t đó có các chính sách phù hp đ nâng cao hiu qu hot đng ca
ngân hàng. Chính vì vây, tôi đƣ la chn đ tài: ắPHỂN TệCH CÁC NHỂN T
NH HNG N HIU QU HOT NG KINH DOANH CA NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN SÀI GÒN THNG TệN”.

3



1.2. Tng quan v các công trình nghiên cu
Các công trình nghiên cu ca nc ngoài
Evaluating the productive efficiency performance of U.S. commercial banks
ca Richard S. Barr, Kory A. Killgo vƠ Thomas F. Siems, Southern Methodist
University. Trong nghiên cu nƠy, tác gi s dng phng pháp phơn tích d liu bao
(DEA) mô hình đ đánh giá hiu qu sn xut vƠ hiu sut ca các ngơn hƠng thng
mi M. Qua nghiên cu nƠy tác gi tìm thy mi quan h cht ch vƠ thng nht gia
hiu sut vƠ các đu vƠo vƠ đu ra, cng nh các bin pháp đc lp ca hot đng ngơn
hƠng. Hn na, kt qu nghiên cu cng cho thy tác đng ca bin đi điu kin kinh
t lƠ trung gian đ mt s mc đ do hiu qu tng đi ca các ngơn hƠng hot đng
trong nhng điu kin nƠy.
Operational efficiency in banking: An international comparison ca Linda
Allen

và Anoop Rai. Trong nghiên cu nƠy, tác gi c lng mt hƠm chi phí toƠn
cu cho các ngơn hƠng quc t đ th nghim cho c hai bin hiu qu đu vƠo vƠ đu
ra. Kt qu nghiên cu t 1988-1992 cho thy rng các ngơn hƠng  15 quc gia, các
ngân hàng ln không có li th hn hn các ngơn hƠng nh.
Các công trình nghiên cu trong nc
Lun án tin s ắGii pháp nâng cao hiu qu hot đng ca các ngân hàng
thng mi nhà nc Vit Nam hin nay” ca Phm Th Bích Lng do PGS.TS Lê
c L & TS. V Th Liên hng dn. Trong lun án nƠy, tác gi ch yu ch s dng
phng pháp đnh tính đ đánh giá thc trng hiu qu hot đng kinh doanh, nhng
kt qu đt đc cng nh nhng hn ch, yu kém ca h thng NHTMNN t đó đa

ra đ xut Ủ kin góp phn xơy dng h thng các gii pháp mang tính v mô trên c s
k tha mt s gii pháp ca các công trình nghiên cu trc đó nhm nơng cao hiu
qu hot đng ca các NHTMNN Vit Nam trong bi cnh hi nhp kinh t quc t.
c bit, tác gi đƣ đa ra nhng gii pháp nh: thƠnh lp tp đoƠn tƠi chính, c phn
4



hóa trit đ các NHTMNN. ơy lƠ đim mi ca lun án so vi các công trình nghiên
cu khoa hc trc đó.
Lun án tin s ắPhân tích các nhân t nh hng đn hiu qu hat đng ca
các ngân hàng thng mi  Vit Nam” ca Nguyn Vit Hùng do GS.TS Nguyn
Khc Minh & TS. Lê Xuơn Ngha hng dn. Trong lun án nƠy, tác gi kt hp
phng pháp đnh tính vƠ phng pháp đnh lng gm tip cn phơn tích hiu qu
biên (phơn tích bin ngu nhiên SFA vƠ phơn tích bao d liu DEA) vƠ mô hình kinh t
lng (Tobit) đ đánh giá hiu qu hot đng vƠ các nhơn t nh hng đn hiu qu
hot đng ca các NHTM  Vit Nam.
Lun vn thc s: Phân tích các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng
kinh doanh ca h thng ngân hàng thng mi Vit Nam giai đon 2006-2009 ca
Liu Thu Trúc.  tƠi s dng phng pháp c lng tng nng sut nhơn t TPF
theo ch s Tornqvsist vƠ Malmquist đ đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh vƠ tác
đng ca các nhơn t đn hiu qu hot đng kinh doanh ca các NHTMCP Vit Nam.
Nhìn chung, các công trình nghiên cu trong nc v các nhơn t tác đng đn
hiu qu hot đng ca ngơn hƠng thông qua các mô hình đnh lng còn khá ít, các
công trình nghiên cu đu có nhng cách tip cn vn đ khác nhau vƠ bng nhiu
phng pháp khác nhau, điu nƠy đƣ to nên cái nhìn đa dng v các nhơn t tác đng
vƠ lƠ ngun tƠi liu tham kho giá tr cho các công trình nghiên cu đi sau k tha vƠ
phát huy.
2. Mc tiêu, câu hi và nhim v nghiên cu
2.1. Mc tiêu nghiên cu

ánh giá các nhơn t tác đng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca
Sacombank
 xut các gii pháp nơng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank.
5



2.2. Câu hi nghiên cu
(1). Thc trng v hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank t nm 2002-
2012 nh th nƠo?
(2). Các nhơn t nƠo tác đng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank
vƠ có tác đng nh th nƠo?
(3). Nơng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank nh th nƠo?
2.3. Nhim v nghiên cu
(1) Nghiên cu c s lỦ lun v hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM vƠ
mô hình phơn tích các nhơn t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca
NHTM.
(2) Tính toán vƠ phơn tích các ch tiêu đo lng hiu qu hot đng kinh doanh
ca Sacombank.
(3) ánh giá thc trng hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank giai
đon 2002 ậ 2012
(4) Làm rõ các tác đng tích cc, tiêu cc ca các nhơn t vƠ xác đnh mc đ
tác đng ca tng nhơn t ti hiu qu hot đng kinh doanh ca Sacombank da trên
c s mô hình đnh lng.
(5)  xut các gii pháp nơng cao hiu qu hot đng kinh doanh vƠ tng kh
nng cnh tranh ca Sacombank so vi các ngơn hƠng khác.
3. i tng, phm vi nghiên cu
3.1. i tng nghiên cu
i tng nghiên cu ca lun vn lƠ hiu qu hot đng kinh doanh ca
Sacombank vƠ các nhơn t tác đng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng

bao gm: tng tƠi sn, t l cho vay/huy đng, t l thu nhp t lƣi/tng thu nhp, t l
n xu, h s an toƠn vn CAR, t l n phi tr trên vn CSH vƠ thi gian t.
6



3.2. Phm vi nghiên cu
Nghiên cu thc hin ti đn v nghiên cu lƠ Ngơn hƠng thng mi c phn SƠi
Gòn thng tín (Sacombank)
Trong phm vi ca mt lun vn thc s, nghiên cu tp trung xem xét hiu qu
hot đng kinh doanh vƠ các nhơn t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh
ca Sacombank
Xơy dng mô hình lỦ thuyt ch gii hn nhơn t v nng lc tƠi chính ca ngơn
hƠng, lƠ nhơn t có các bin đc lp có tác đng nhiu nht đn bin ph thuc (hiu
qu hot đng kinh doanh).
Thi gian nghiên cu: s liu phc v cho nghiên cu đc ly t ngƠy
31/12/2002 đn ngƠy 31/12/2012
4. Phng pháp vƠ phng pháp lun nghiên cu
Hình 1: Mô hình nghiên cu

Log( Tng tƠi sn)
H s an toƠn vn CAR
T l cho vay/Huy đng
Bin xu th t
Thu nhp lƣi/Tng thu nhp
T l n xu
ROA
T l n phi tr/VCSH
7



5. Ni dung ca nghiên cu
Ni dung ca lun vn gm 4 chng:
Chng 1: Tng quan v ngơn hƠng thng mi vƠ hiu qu hot đng kinh
doanh ca ngơn hƠng thng mi.
Chng 2 : Thc trng v hiu qu hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng thng
mi c phn SƠi Gòn thng tín giai đon 2002- 2012
Chng 3: Phơn tích các nhơn t tác đng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca
ngân hàng thng mi c phn SƠi Gòn thng tín.
Chng 4: Các gii pháp nơng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng
thng mi c phn SƠi Gòn thng tín.

8



CHNG 1: TNG QUAN V NGỂN HÀNG THNG MI VÀ HIU
QU HOT NG KINH DOANH CA NGỂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v ngơn hƠng thng mi
1.1.1. Khái nim
Ngơn hƠng thng mi đƣ hình thƠnh, tn ti vƠ phát trin gn lin vi s phát
trin ca kinh t hƠng hoá. S phát trin ca h thng ngơn hƠng thng mi đƣ có tác
đng rt ln vƠ quan trng đn quá trình phát trin ca nn kinh t hƠng hoá, ngc li
kinh t hƠng hoá phát trin mnh m đn giai đon cao ca nó ậ kinh t th trng ậ thì
ngơn hƠng thng mi cng ngƠy cƠng đc hoƠn thin vƠ tr thƠnh nhng đnh ch tƠi
chính không th thiu đc.
Lut các T chc tín dng do Quc hi khóa X thông qua vƠo ngƠy 12 tháng 12
nm 1997, đnh ngha: Ngơn hƠng thng mi lƠ mt loi hình t chc tín dng đc
thc hin toƠn b hot đng ngơn hƠng vƠ các hot đng kinh doanh khác có liên quan.
Lut nƠy còn đnh ngha: T chc tín dng lƠ loi hình doanh nghip đc thƠnh lp
theo quy đnh ca lut nƠy vƠ các quy đnh khác ca pháp lut đ hot đng kinh doanh
tin t, lƠm dch v ngơn hƠng vi ni dung nhn tin gi vƠ s dng tin gi đ cp tín
dng vƠ cung ng các dch v thanh toán. Lut Ngơn hƠng NhƠ nc đnh ngha: Hot
đng ngơn hƠng lƠ hot đng kinh doanh tin t vƠ dch v ngơn hƠng vi ni dung
thng xuyên lƠ nhn tin gi vƠ s dng s tin nƠy đ cp tín dng vƠ cung ng các
dch v thanh toán.
1.1.2. Các hot đng kinh doanh c bn ca ngân hàng thng mi
1.1.2.1. Hot đng to lp ngun vn
a/ Vn điu l và các qu:

Vn điu l: LƠ ngun vn ban đu khi các ngơn hƠng mi bt đu đi vƠo hot
đng vƠ đc ghi vƠo bn điu l ca ngơn hƠng. Vn điu l phi đt mc ti thiu
theo quy đnh ca pháp lut ( các nc vƠ  Vit Nam đu có quy đnh mc vn pháp
đnh cho mi loi hình ngơn hƠng). Vn điu l đc Ngơn sách NhƠ nc cp phát
9



nu đó lƠ ngơn hƠng công , do các c đông đóng góp theo c phn nu lƠ ngơn hƠng c
phn. Vn điu l có th đc thay đi theo xu hng tng lên nh đc cp b sung
hoc phát hƠnh c phiu b sung, hoc đc kt chuyn t qu d tr b sung vn điu
l theo quy đnh ca pháp lut mi nc. Vn điu l đc s dng trc ht đ xơy
dng, mua sm tƠi sn c đnh, các phng tin lƠm vic vƠ qun lỦ, tc lƠ to ra c s
vt cht ban đu cho hot đng ca ngơn hƠng. NgoƠi ra các NHTM còn đc phép s
dng vn điu l đ hùn vn, liên doanh, cp vn cho các công ty trc thuc vƠ thc
hin các hot đng kinh doanh khác.
Các qu ca ngân hàng: đc hình thƠnh khi ngơn hƠng đƣ đi vƠo hot đng, bao
gm các qu đc trích t lƣi ròng hƠng nm ca ngơn hƠng nh: qu d tr b sung
vn điu l, các qu d phòng (tƠi chính, mt vic lƠm), qu đu t phát trin, qu khác
(khen thng, phúc liầ). NgoƠi ra còn có các quy đnh đc hình thƠnh bng cách
trích vƠ tính vƠo chi phí hot đng ca ngơn hƠng nh: qu khu hao c bn, sa cha
tƠi sn, d phòng đ x lỦ ri roầ
b/ Vn huy đng: ơy lƠ ngun vn ch yu s dng trong hot đng kinh doanh
ca ngơn hƠng, nó chim t trng rt ln trong tng ngun vn kinh doanh cùa NHTM.
Ngun vn huy đng gm có:
Tin gi không k hn ca khách hàng (còn gi là tin gi giao dch, tin gi
thanh toán)
Tin gi có k hn ca các t chc, đoƠn th
Tin gi tit kim ca dơn c
Ngun vn huy đng qua phát hành các giy t có giá nh kỦ phiu, trái phiu

ngân hàng, chng ch tin giầ
c/ Ngun vn đi vay:
Trong trng hp vn t có và vn huy đng không đáp ng đ nhu cu kinh
doanh, NHTM có th vay vn ca các ch th sau:
10



Vay ca Ngơn hƠng NhƠ nc di hình thc tái cp vn nh chit khu, tái chit
khu các chng t có giá; cm c, tái cm c các thng phiu; vay li theo hp đng
tín dngầ
Vay ca các NHTM khác qua th trng liên ngân hàng, hp đng mua liầ
Vay ca các t chc tài chính, tín dng quc tầ
d/ Ngun vn khác:Vn tip nhn t ngơn sách NhƠ nc đ thc hin các
chng trình, d án theo k hoch tp trung ca NhƠ nc; vn tip nhn đ cho vay
y thác, vn chim dng ca khách hƠng trong quá trình thc hin thanh toán không
dùng tin mtầ
1.1.2.2 Hot đng s dng vn
Vi ngun vn có đc, ngơn hƠng s dng cho các hot đng sau:
a/ Thit lp d tr: Các NHTM không s dng toƠn b ngun vn cho hot đng
kinh doanh, mƠ phi dƠnh mt phn d tr thích hp nhm đáp ng nhng yêu cu sau:
- Duy trì d tr bt buc theo quy đnh ca ngơn hƠng NhƠ nc.
- Thc hin các lnh rút tin vƠ thanh toán chuyn khon ca khách hƠng
- Chi tr các khon tin gi đn hn, chi tr lƣi
- áp ng nhu cu vay vn hp lỦ trong ngƠy ca khách hƠng
- Thc hin các khon chi tiêu hƠng ngƠy ca khách hƠngầ
D tr ca ngơn hƠng có th tn ti di hình thc tin mt, tin gi ti các ngơn
hƠng khác vƠ các chng khoán có tính thanh khon cao.
b/ Cp tín dng: Bao gm các nghip v cho vay (ngn, trung vƠ dƠi hn); chit
khu thng phiu vƠ chng t có giá; cho thuê tƠi chính; bo lƣnh, bao thanh toánầ

c/ u t tài chính: NHTM s dng các ngun vn n đnh đ thc hin các hình
thc đu t nhm kim li vƠ chia s ri ro vi nghip v tín dng. Các hình thc đu
t tƠi chính bao gm:
- Góp vn, liên doanh, mua c phn các công ty xí nghip, vƠ các t chc tín
dng khác.
11



- Mua chng khoán vƠ các giy t có giá tr đ hng li tc vƠ chênh lch giá.
d/ S dng vn cho các mc đích khác nh: mua sm thit b, dng c phc v
cho hot đng kinh doanh, xơy dng tr s ngơn hƠng, h thng kho bƣi vƠ các chi phí
khác.
1.1.2.3. Nghip v trung gian (dch v ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác)
ơy lƠ các dch v mƠ khi ngơn hƠng cung cp cho khách hƠng s nhn đc các
khon hoa hng vƠ phí nh:
- Dch v ngơn qu/ dch v y thác
- T chc thanh toán không dùng tin mt cho khách hƠng
- Nhn qun lỦ tƠi sn quỦ giá theo yêu cu ca khách hƠng
- Kinh doanh vƠng bc, đá quỦ, ngoi t
- Mua bán h chng khoán, phát hƠnh h c phiu, trái phiu cho các công ty, xí
nghip.
- T vn v tƠi chính, đu tầ
Các nghip v trên ca NHTM không th tách ri, đc lp nhau mƠ chúng có mi
quan h h tng vi nhau trong quá trình kinh doanh ca ngơn hƠng.
1.2. Hiu qu hot đng kinh doanh ca các ngơn hƠng thng mi
1.2.1. Khái nim v hiu qu hot đng kinh doaanh
NHTM cng lƠ loi hình doanh nghip, trên góc đ nƠy có th nghiên cu hiu
qu kinh doanh ca NHTM nh mt doanh nghip hot đng kinh doanh trong lnh
vc tin t.

V bn cht NHTM cng lƠ mt tp đoƠn kinh doanh đc t chc vì mc đích
ti đa hóa li nhun vi mc ri ro có th chp nhn đc. Các ngơn hƠng cn kt hp
hƠi hòa gia mc tiêu tng li nhun vi thu nhp cao giúp bo toƠn vn, cung cp c
s cho s sng còn vƠ tng trng tng lai ca NHTM.
Bt k mt hot đng nƠo cng đòi hi chi phí vƠ thng đt đc mt kt qu
12



nht đnh. Mi quan h gia kt qu đt đc vƠ chi phí b ra đc gi lƠ hiu qu.
Nh vy hiu qu có ni dung rt rng vƠ đc xem xét di nhiu góc đ khác nhau:
góc đ kinh t, góc đ xƣ hi.
Xét v kinh t: Hiu qu kinh t lƠ hiu qu đc xem xét trên khía cnh kinh t
ca vn đ, phn ánh mi quan h gia li ích kinh t đt đc vƠ chi phí b ra đ đt
đc li ích đó. Biu hin ca li ích vƠ chi phí kinh t ph thuc vƠo ch th vƠ mc
tiêu mƠ ch th đt ra.
Xut phát t vai trò c ch hot đng ca NHTM liên quan đn vic thông qua
đánh giá hiu qu bng h thng ch tiêu (đnh tính, đnh lng) v hot đng kinh
doanh ca NHTM, vì vy cn nht quán:
Th nht, hiu qu kinh doanh ca NHTM cao hay thp th hin  ch s dng
các ngun lc sn xut xƣ hi đƣ lƠm gì đ góp phn thc hin các ch tiêu kinh t, xƣ
hi thúc đy nn kinh t xƣ hi phát trin. Tip đn, hiu qu hot đng kinh doanh ca
NHTM còn th hin trc tip mang li hiu qu cho ngơn hƠng; lƠm li cho ngơn hàng,
mt trong các ch tiêu hoc mt s ch tiêu hoc tt c: Li nhun, s lng khách
hƠng, tng th phn Gia hai nhn thc nƠy có quan h cht ch, b sung cho nhau vƠ
không th tách ri nhau.
Nh vy, trc ht, hiu qu kinh doanh đi vi NHTM mƠ không gn lin vi s
tng trng kinh t thì hiu qu đó s lƠ hiu qu cc b. Do đó, trong bt k trng
hp nƠo, hot đng kinh doanh ca NHTM cng phi góp phn thúc đy nn kinh t
phát trin, phù hp vi đnh hng, mc tiêu ca NhƠ Nc. Tuy nhiên, hot đng

kinh doanh ca ngơn hƠng không th tham gia vƠo quá trình sn xut ậ kinh doanh vi
bt k giá nƠo: ngơn hƠng không th đu t vn thiu tính toán, cơn nhc trên c s các
d án có tính kh thi. Hiu qu kinh doanh NHTM phi đc xác đnh c v đnh
lng vƠ đnh tính.
Th hai, hiu qu kinh doanh ca ngơn hƠng đi vi NHTM còn phi đm bo
thc hin mc tiêu ca các ngun vn. Chng hn, mc tiêu ca ngun vn huy đng lƠ
13



đ cho vay xóa đói gim nghèo, có hoƠn tr, không hoƠn tr, có lƣi sut, không lƣi sut,
thi hn dƠi hay ngn tùy theo tính cht ca tng ngun vn.
Th ba, hiu qu kinh doanh ca ngơn hƠng đi vi NHTM còn phi thc hin có
hiu qu các c ch vƠ hot đng kinh doanh ca NHTM.
Quan nim v hiu qu lƠ đa dng, tu theo mc đích nghiên cu có th xét hiu
qu theo nhng khía cnh khác nhau. Tuy nhiên, theo tác gi có th đa ra mt khái
nim chung v hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM nh sau:
Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM là thu đc li nhun ti đa vi chi
phí ti thiu. ây là cng là mc tiêu mà các ngân hàng cn đt đc trong hot đng
kinh doanh.

1.2.2. Các ch tiêu đo lng hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng
mi
 đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng ngi ta thng
dùng các ch tiêu sau:
1.2.2.1. Nhóm ch tiêu đnh lng
(i) T l thu nhp trên vn ch s hu (ROE – Return on equity); Bng li
nhun ròng chia cho vn t có c bn bình quơn (vn c phn thng, c phn u đƣi,
các qu d tr vƠ li nhun không chia). ROE đo lng t l thu nhp cho các c đông
ca ngơn hƠng. Nó th hin thu nhp mƠ các c đông nhn đc t vic đu t vn vƠo

ngân hàng:

(ii) T l thu nhp trên tng tài sn (ROA – Return on asset), ROA lƠ ch tiêu
đánh giá hiu qu công tác qun lỦ ca ngơn hƠng, cho thy kh nng trong quá trình
chuyn tƠi sn ca ngơn hƠng thƠnh thu nhp ròng.

14



ROA lƠ mt t s tƠi chính dùng đ đo lng kh nng sinh li trên mi đng
tƠi sn ca ngơn hƠng. Nu t s nƠy ln hn 0, thì có ngha ngơn hƠng lƠm n có lƣi.
T s cƠng cao cho thy ngơn hƠng lƠm n cƠng hiu qu. Còn nu t s nh hn 0, thì
ngơn hƠng lƠm n thua l. Mc lƣi hay l đc đo bng phn trm ca giá tr bình quơn
tng tƠi sn ca ngơn hƠng. T s cho bit hiu qu qun lỦ vƠ s dng tƠi sn đ to ra
thu nhp ca ngơn hƠng.

Mi quan h gia ROE và ROA



Trong đó:

Mi quan h trên cho thy thu nhp ca mt ngơn hƠng rt nhy cm vi phng
thc tƠi tr tƠi sn (s dng nhiu n hay nhiu vn ch s hu). Mt ngơn hƠng có
ROA thp vn có th đt ROE  mc cao nu s dng nhiu n (gm c tin gi ca
khách hƠng) vƠ s dng ti thiu vn ch s hu trong quá trình tƠi tr tƠi sn.
1.2.2.4. Nhóm ch tiêu đnh tính
Bên cnh nhóm các ch tiêu đnh lng dùng đ đánh giá hiu qu hot đng
kinh doanh ca NHTM, chúng ta còn có th đánh giá hiu qu kinh doanh theo các ch

tiêu đnh tính trên góc đ khách hƠng nh sau:
- S hp lý v giá c sn phm dch v : hay nói cách khác li ích ca khách
hƠng luôn đc đm bo, mƠ c th lƠ có mc lƣi sut, mc phí dch v đc khách
hƠng chp thun.Mc lƣi sut, phí dch v ca ngơn hƠng mt mt phi phù hp vi