HỢP TÁC CÔNG TƯ TRONG XỬ LÝ CHẤT THẢI RẮN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.PDF

-i-

LI CAM OAN
c hin trích dn và s liu s
dng trong luc dn ngu chính xác cao nht trong phm vi hiu
bit ca tôi. Lut thit phm ci hc Kinh
t thành ph H ng dy Kinh t Fulbright.
Thành ph H Chí Minh, ngày 17 tháng 6 
Tác gi lu
Lê Th Qunh Châu

-ii-

LI CM N
Tôi xin chân thành cy Cô tGing dy Kinh t Fulbright 
tn tình ging dy, truyt nhng kin th nhng kinh nghim thc t
 phát trin vic hc tp, nghiên cu và áp dng vào công vic ca mình.
C nhân viên ca truu kin hc tp thun li
cho tôi trong quá trình hc tp và sinh hot tng.
c bit, tôi xin gi li cn TS. Nguyn Hu Lam, Ging dn
trc tip ca tôi vì s ng dn nhi ng lng viên, khích l và
truyn cm hng ca Th
Cn thành viên MPP4, các anh ch ng nghip ti S Tài nguyên và Môi
ng TPHCM, các bnh ng h, chia s và h tr tôi
trong sut thi gian qua.
Trân trng,
Lê Th Qunh Châu


-iii-

MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
DANH MC VIT TT vi
DANH MC BNG BIU vii
DANH MC HÌNH V vii
DANH MC HP vii
TÓM TT viii
CHNG 1 DN NHP 1
1.1 Bi cnh chính sách 1
1.2 Lý do ch tài 3
1.3 Mc tiêu và câu hi nghiên cu 4
ng, phm vi nghiên cu 4
1.5 Kt cu  tài và khung phân tích 4
CHNG 2 C S LÝ THUYT 6
2.1 Khái nim v XHH và PPP 6
2.1.1 Xã hi hóa 6
2.1.2 Hp tác công   7
2.2 Lý do c cn s tham gia cng các dch v công 8
2.3 PPP trong qun lý CTR tc 9
u và ngun thông tin 10
CHNG 3 HP TÁC CÔNG T TRONG X LÝ CHT THI RN
TI TPHCM 12
3.1 Khái quát v h thng qun lý CTR ti TPHCM 12
-iv-

3.1.1 Tng quan v hin trng phát sinh CTR 12
3.1.2 H thng quc CTR ti TPHCM 13
3.2 Nhu cu áp dng PPP trong x lý CTR ti TPHCM 14
 n PPP trong x lý CTR 17

3.4 Hin trng PPP trong x lý CTR ti TPHCM 19
CHNG 4 ÁNH GIÁ CHệNH SÁCH PPP TRONG X LÝ CTR TI
TPHCM 22
 22
ng PPP trong x lý CTR ti TPHCM 22
c v các mc tiêu c 22
n tng pháp lý và kinh nghim h 24
i ích  chi phí và phân b  25
m thiu tn tu th  27
i m 28
n và thc t vi s d 28
p v 29
i các nguyên lý ci và thun
l 29
4.3 Nhng thun la PPP trong x lý CTR  TPHCM 30
CHNG 5 KT LUN VÀ KIN NGH 32
5.1 Kt lun 32
5.2 Kin ngh chính sách 32
5.2.1 Tm ngng kêu gi và nâng cao hiu qu các d án hin hu 32
5.2.2 Rà soát u chnh các  pháp lý liên quan 33
5.2.3 Ci thin các quá trình, th tc hành chính 33
-v-

5.2.4 n lý 34
5.3 Tính kh thi ca các kin ngh chính sách 34
5.4 Hn ch ca nghiên cu 35
TÀI LIU THAM KHO 36
PH LC 1 H thng tiêu chí s d xét duyt và la chn d 
c tái sinh/tái ch và x  ti TPHCM 41
PH LC 2 Vin tr ODA cho s nghip bo v ng  Vit Nam 44

PH LC 3 Kt qu phng vn 45
PH LC 4 D án bin cht thi r ng ti Wenzhou 48
PH LC 5 Mt s hình nh các d án 49


-vi-

DANH MC VIT TT
T vit tt
Tên ting Anh
Tên ting Vit
CDM
Clean Development Mechanism
 phát trin sch
CITENCO
Ho Chi Minh city environmental
company
Công ty TNHH mt thành viên môi
 TPHCM
CTR

Cht thi rn
FDI
Foreign direct investment
c tic ngoài
OECD
Organization for economic
cooperation and development
T chc hp tác và phát trin kinh t
PPP

Public Private Partnership
Hp tác công  
TNHH

Trách nhim hu hn
TN&MT

ng
TPHCM

Thành ph H Chí Minh
USD
United States Dollar

XHH

Xã hi hóa



-vii-

DANH MC BNG BIU
Bng 3.1 Kinh phí qu th ti TPHCM 16
Bng 3.3 Tng quan v các d án x lý CTR sinh hong ti TPHCM 20

DANH MC HÌNH V
Hình 1.1 Tng sn phm GDP theo giá thc t và khi l ca TPHCM
t - 2010 1
Hình 1.2 So sánh mc thu và nhu cu ngun vn bo v môi trng ca c nc 2

Hình 2.1 Phm vi và sc mnh ca nhà nc 9
Hình 3.1 Chu trình CTR ti TPHCM 13
Hình 3.2 S  cu trúc t chc b máy qun lý nhà nc v CTR ti TPHCM 14
Hình 4.1 So sánh dòng vu t theo cách truyn thng và theo PPP 25
DANH MC HP
Hp 2.1 Mt s cách hiu v XHH 6
Hp 2.2 Các khái nim v PPP 7
Hp 3.1 TPHCM nng gánh chi phí x lý rác 16
Hp 3.2 Các công trình, nhà máy x lý CTR sinh hong ti TPHCM 19
Hn ti trong hong ca công ty VWS 21


-viii-

TÓM TT
ng khuyn khích xã hi hóa công tác qun lý cht thi rn và nhng khó
c t trong h thng qun lý cht thi rn c H Chí Minh
kêu gi s tham gia ca các doanh nghic này thông qua hình thc
hp tác công  ng x lý t  n
c s quan tâm, bình lun ca các ch th khác nhau trong xã hi, t khu vnhân
i dân thành ph. Tuy nhiên, các ch th ng
nhn xét trái chiu và theo tìm hiu ca tác giu nào c th và h thng
 n thiu qu ca chính sách này ti thành ph.
Quy ch       c hp tác công -      nh
-c các d m có nhà máy x lý cht
thi rn. Các d án ti thành ph H Chí Minh có th c s dng làm mô hình m
 n c
ng ca các d án hp tác, nhn din nhng thun li
ro là ht sc cn thi phân tích và hoc khi nhân rng.
Thông qua vi lý thuyt v ng qun lý công mi, nhu cu ca nhà

c v s tham gia c mn trng h
thng qun lý cht thi rn ca thành ph  c s cn thin
ca chính sách hp tác công   trong x lý cht thi.
 tài s dng b ánh giá chính sách ci v
p tác công  t lý cht thi rn ti thành ph. Kt qu cho
thng thành công nhnh trong ving các mc tiêu chính sách
m gánh ni quyt v ô nhim do rác thi vi công ngh
áp dng tiên ti n din nhng tn ti ch yu v m
c thc hin, giám sát vic hp tác.
  và tham kho các mô hình hp tác công  t lý cht thi rn ti mt
s c tài i pháp khuyn ngh cho thành ph H Chí Minh trong ngn
hnn ngh tng th n pháp lý và nâng cao
 có th nhân rng, phát trin cho 
-1-

CHNG 1
DN NHP
1.1 Bi cnh chính sách
Nhqua, kinh t Vit Nam phát trin mnh, chng cuc sc
nâng cao. Tuy nhiên song hành vi nó là tình trng ô nhing ngày càng trm
trng mà mt trong nhng rác thi phát sinh ngày càng .
Là trung tâm kinh t và dch v n nht c c vu dân, bên cnh
vic sn xut và cung ng ln hàng hóa sn phm phc v c và xut khu,
thành ph H  khi ng tài nguyên khng lng thi
thi ra ng các loi cht tht thi r
là ngun gây ô nhing, n sc khe ci dân và m quan
thành ph nc thu gom, x lý tri.
Hình 1.1Tng sn phm GDP theo giá thc t và khi lng CTR đô th ca TPHCM
t nm 2000 - 2010

Ngun: Cc Thng kê TPHCM, trích trong T vn đu t và phát trin bt đng sn
(2011) và S Tài nguyên và Môi trng TPHCM (2011)
Theo S Tài nguyên c tính trung bình mi ngày TPHCM phát
sinh 8.000 - 9.000 tn cht thi r và t l ng 7  8%
(S TN&MT, 2013).  gii quyt tình tr chc mt b máy qun lý
-2-

chuyên môn, cung cp h thng thu gom và x lý CTR. Tuy nhiên thc t cho thy, h
thng quc này p t phát trin ca thành ph
 h tng x lý còn thiu là hai nguyên nhân chính khin chng
ngày càng b a và tính cht nguy hi tim n ngày càng cao (S TN&MT TPHCM,
2011). Nch v công khác và không riêng ti TPHCM, vic qun lý CTR phi
mt vi nha qu thiu v h tng và trang
thit b, công ngh hii; hn ch v ngun nhân lc qun lý và vn hành (y,
2010)c bit v ngun vn, tng thu t c thi và cht thi rn gn ca c c
i 5.000 t ng) trong khi nhu cu vn cho x lý cht
thi rc áp lc bo v ng ng
35.000 t ng) y, mc b sung ngun thu t thu
tng kinh phí hi   li cho các công trình tron
trình x lý CTR (i, 2010). Hình 1.2 cho thy.
Hình 1.2 So sánh mc thu và nhu cu ngun vn bo v môi trng ca c nc

Ngun: H Công Hòa (2011), Hình 1, tr.2
Theo lý thuyt, s tham gia c giúp h tr gii quy
chng dch v cc (Ph, 2012). Vì vy, Vi
c hin xã hi hóa (XHH) trong qun lý CTR, tn dng và phát huy mi ngun
lc trong xã hi, khuyn khích tham gia cung cp các dch v thu gom, x lý CTR
-3-

vi nhiu hình thc và chính sách khác nhau. Mt, quy ch 

hình thc hp tác công - -i, trong
c các d m có nhà máy x lý CTR cho thy ch y
s tham gia c c này. Nhiu nghiên cu và kinh nghim quc t
y kh i quy thông qua PPP.
Thc t, chính sách XHH qun lý CTR và mô hình PPP trong x c TPHCM
trin khai t nhii s tham gia cnhân. Theo báo cáo ca S
TN&MT (2011)n cu   cc
XHH hoàn toàn bng vn doanh nghic và thành ph p tc
kêu gc này.
1.2 Lý do chn đ tài
Qua gc hin XHH qun lý CTR tc PPP, các
ch th trong xã hng nhng quc gia 2011
v CTR (B TN&MT, 2011, tr.131) a TPHCM vi s tham gia
c có s quu phi thng nht nhng kt qu tt và là mô
hình tham kh. Theo Báo Sài Gòn Gii Phóng, vi ng
thc hi lý cht thi ti TPHCM góp phn tái cu trúc v 
trin ngành công nghip dch v ng hing th
m bo 100% rác th c thu gom x lý triÁi Vân, 2011
nhii dân bày t bc xúc, thm chí yêu ca nhà máy vì nhng vi phm ca
các d án x ng h lý ca công ty c phn
Báo i Lang, 2010) hay quan ngi ci biu quc hi
v tính hiu qu ca d án bãi c (Báo N ng, 2009). V 
nhân, doanh nghip cho bit vic tip cn các h tr cc cho các d án vn còn
m bo chng và kh ho công
sut trong khi nhu cu x lý tri cht thi vn ht sc cp thit (Ph lc 3).
u c th   khu qu
trin khai ch n lý CTR ti TPHCM.
Vi s i ca quy ch m  tham gia c
cp dch v công mà c th là x  ng l phát trin mnh m 
-4-

n và cn thit ca ch n lý CTR thông
qua mô hình PPP và u qu thc hin PPP trong x lý CTR ti TPHCM là rt
 ng khuyn ngh phù hp nâng cao chng dch v qun lý
CTR ti TPHCM ng thi là bài hc kinh nghi c.
1.3 Mc tiêu và câu hi nghiên cu
Nghiên cu nhng PPP trong x lý CTR ti TPHCM trong bi
cc ch n khích XHH hong qun lý tng hp CTR.  tài
ng ci vi các ch th liên quan, nhn din các thun li,
hn ch khi trin khai các d  n ngh chính sách phù hp.
Nghiên cn tr li ba câu hi chính:
- Hp tác công – t (PPP) trong x lý CTR có phi là hình thc XHH hot đng
qun lý CTR đúng đn và cn thit?
- Hot đng PPP trong x lý CTR ti TPHCM hin nay nh th nào?; và
- Nhng gii pháp chính sách hay hành đng nào cn thc hin đ PPP trong qun
lý CTR hot đng hiu qu?
1.4 i tng, phm vi nghiên cu
 tài nghiên cu hong PPP vi s tham gia ca các ch th thuc khu vc t
(doanh nghip c tic ngoài, công ty trách nhim hu hn lý
CTR sinh hot (bng hình thc khu liên hp x lý, dây chuyn ch bin phân h, bãi
chôn lp, h thng n, lò t ) ti TPHCM t n tháng 4/2013.
 tài không nghiên cu s tham gia cng nghiên co, nâng
cao nhn thc cng; các hong thu gom, vn chuyn, tái ch cht thi, x lý CTR
công nghip, CTR y t và CTR nguy hi.
1.5 Kt cu đ tài và khung phân tích
 tài s dng khung lý thuyt v qun tr c và PPP. Theo , s tham gia hiu qu
c tr gii quyng dch v cc
(Ph. PPP có th xem là mt th ch mi s dc ca kh
 h tr vic cung ng các gii pháp qu lý CTR là mt dch
v công. T  PPP, vai trò và s cn thit ng dng PPP, kinh nghim th gii

-5-

và cân nhu ki tài s dng b tiêu chí OECD và các kt qu thc t 
 và t s kin ngh.
V kt cu, ngoài phn Dn nh tài g chính:
Chng 2 – C s lý thuyt: gii thiu các khái nim, lý thuyt v XHH và PPP, lý do nhà
c cn s tham gia cc cung ng các dch v công, kinh nghim th
gii, u, ngun thông tin.
Chng 3 – Hot đng PPP trong x lý CTR ti TPHCM: phân tích nhu cu PPP trong
x lý CTR ti TPHCM, t    nh, chính sách v PPP ti Vit Nam và
TPHCM, khái quát các d án PPP v x lý CTR ti TPHCM.
Chng 4 – ánh giá chính sách áp dng PPP trong x lý CTR ti TPHCM
tình hình thc hin PPP, nhn din các thun ln khai các d
a nhng bt cp da trên b tiêu chí OECD, các s liu,
kt qu thc t và ý kin ca các cá nhân, t chc liên quan.
Chng 5 – Kt lun và gi ý chính sách: t s kin ngh chính sách và nhng
hn ch c tài.

-6-

CHNG 2
C S LÝ THUYT
2.1 Khái nim XHH và PPP
2.1.1 Xã hi hóa
Các dch v công hic chuyn giao và cho phép khu v
tham gia nhng các yêu cu qun tr mi. Thut ng 
c s dng ph bin. Có nhiu cách hiu khác nhau v v này.
Hp 2.1 Mt s cách hiu v XHH
XHH các dch v   Vit Nam (dch v vn ti hành khách công cng, v sinh môi
ng, cung cc sch, y t, giáo d dc th c hc

hiu là vip, hp tác xã ngoài khu vc kinh t nhà
c kinh doanh các hong cung cp dch v t các doanh nghi
s nghip thuc khu vc kinh t ng c và
trc ting thi, XHH c hiu là vic chuyn các doanh nghi s
nghic cung cp dch v  công tích sang ho th ng,
cùng vi vic chuyn quc h tr cho cung cp dch v  t cp
phát trc tip mang tính bao cp cho doanh nghi u thu cung cp
dch v  t hàng cc, không phân bit doanh nghic, hay
c. Mt khác, XHH i vic
th ng dch v c phí dch v, thm chí c mt phn vu
ng rãi, dân ch  ng các dch v  
dn tin và phù hp nhu cu c
Ngun: Nguyn Minh (2006)
Ti Vic s d ch  ng chú ý quan tâm, s tham gia rng
rãi ca xã hi (các cá nhân, nhóm, t chc, c c vt cht và tinh thn vào
mt s ho c m, mt b phn hay mt ngành ch
nhnh thc hii lng cng vn xã
hi t c qun lý, nhân dân làm ch, Nhà
 (Tp chí lý lun chính tr, 2010).
-7-

 tài này s dng cách hiu XHH là s tham gia ca các thành phn kinh t và t chc
c trong vic cung cp dch v công (c th là dch v x lý CTR).
2.1.2 Hp tác công ậ t
Thut ng Public  Private PHp tác công  
có s tham gia ca khu vt trong nhng hình thc XHH
theo cách hiu  u cách khác nhau.
Hp 2.2 Các khái nim v PPP
Alfredo E. Pascual (2008) cho rng PPP là s cng tác gia khu vc công cng và khu v
nhân da trên mt h cung cp tài sn hoc dch vnh hp lý vai trò

và chia s công bng trách nhim, chi phí và ri ro gia khu vc công ci
c chuyn cho bên nào có th qun lý tt nhm bo chuyn giao ri ro  mc t
không phi là t  có vn mà
còn c công ngh c qun lý, vic s dng vn có hiu qu n s sn có,
chng và tính hiu qu ca dch v.
ADB (2008) cho ri quan h c -  mt lot các mi quan
h có th có gia các t chc và t ch v h tng
c dch v khác.
y, có th hin PPP không ph- i hp thc
hin d án, cùng chia s trách nhim, li ích và s ri ro, nó giúp ci thin chng các dch
v công. Vi mô hc s thit lp các tiêu chun v cung cp dch v 
c khuyn khích cung cp b thanh toán theo chng dch v c thc
hin qua hng, trên nguyên tc chuyn ri qun lý t
s  là vn mà c công ngh và kinh nghim qun lý.
Ngun: H Công Hòa (2011)
Theo World Bank, không có s ng thun quc t rng rãi v nhng gì cu thành nên
 cn tha thung là trung và dài hn, gia khu vc công và khu vc
t phn các dch v hoc công trình thuc trách nhim ca khu vc công s
p vi tha thun rõ ràng v mc tiêu chung là phân ph h tng
và/hoc dch v công c The PPP in Infrastructure Resource Center for Contracts,
Laws and Regulation, 2013). T ch    ng PPP kt hp các k  
ngun lc ca khu v ri ro và trách nhim, cho phép chính
-8-

ph có th ng li t các chuyên gia cy quynhân thc hin vi
các gii pháp m gii quyt tình tr h t hoc khi cn các dch v
hiu qu  có th tp trung vào vic lp k ho ra chính
nh.
Trong nghiên cc hiu theo Quy ch i tác
công  Ban hành kèm theo Quynh s -TTg ngày 09/11/2010 ca Th

ng Chính phi hp thc hin d án phát trin
kt cu h tng, cung cp dch v c hng d .
Mt s m quan trng ca PPP là tha thun mang tính hng là dài hn)
gia mt bên thuc khu vc và mt bên thuc khu v
chia s li ích và c rng thi to ra nhng khuyn khích giúp nâng cao hiu qu
trong cung c h tng hay dch v công. Các mc tiêu chính ca PPP là nhm huy
ng vn t khu vn lý v, góp phn nh ngân
sách. Ngoài ra, PPP còn to s cnh tranh, t  không ch giúp  hiu qu và cht
ng dch v mà còn ci thin hong qun tr và qun lý thông qua vic chuyn giao
cho bên có kh n lý tch và trách nhim gii trình 
Thành T Anh, 2012).
2.2 Lý do nhà nc cn s tham gia ca t nhân trong cung ng các dch v công
c là mt b máy chính tr ci t  thc thi quyn lc,
duy trì trt t xã hi. Quá trình lch s  các b c khác nhau vi nhng chc
y vic gii hn phm vi hong cc không nht thit
ng vi kh t pháp ca nó. Có s phân bit gia phm
vi hoc (ch nhng chc tiêu khác nhau ca chính ph) và sc
mnh ca nó (ch kh n lc mt cách minh bch và hiu qu hay còn
gc). Cha b c gm các chi thiu
o v u tit tích cc. V c nhà
c, có nhiu ch s   s t pháp và trt t,
chng quan cha, 2004, tr.5-7). Khi kt hn này thì
có th xây dng bi 

-9-

Hình 2.1 Phm vi và sc mnh ca nhƠ nc

Ngun: Francis Fukuyama (2004), Hình 4, tr.9
G c dù gim phm vi

hon làm quá nhiu vicc mnh qun tr xã hi vn
cao. Mc dù nhiu quc gia trong quá trình gim phm vi cc 
ng thi gim sc mc tin góc 1 là có th thc hic thông qua
chuyn giao công vic cng qun lý công mi, nhà
c t nhân vt trung tâm chuyi tu kin cho s tham
gia ca khu vi dân s; t tách bit th ng chuyi tu
kin, h tr th ng (Nguyn Hu Lam, 2012). Bn thân chính ph thiu ngun lc hay
kh ng ngun lc c thc hin s mng ca mình (chng hi dân
c yêu cu cung ng hoc không sn lòng chi tr các ngun l, th tc
hn ch i th v t ca khu v
quyt công ngh, vn tri thc, kh t li th kinh t ng
 y kêu gi, khuyng hay thc hin mt s s
mng công (Donahue và Zeckhauser, 2012, tr.9-10).
Có th nói, vic qun lý công có s tham gia ca khu v
XHH th hin mong mun ca chính ph nhm gim ti gánh nng, s cng knh ca b
máy qu t hiu qu c thc hin các s mng công.
2.3 PPP trong qun lý CTR ti các nc
N, ti , vic thiu kh n hành các honh v cht
th ca chính quy khan him các ngun lt ra nhu cu cn
-10-

thuê ngoài (outsource) mt s dch v và phi vin s tham gia ca khu v
chc phi chính ph  cung cp dch v qun lý CTR. S tham gia ca khu vm
vic thu gom cht thi ti nhà, quét dng ph, vn chuyn cht thi,  cht thi làm
n và thi b sau cùng ti các bãi chôn lp  thut thông qua các hình
thng dch v, hng qun lýy s ci thin
chng dch v vi chi phí hiu qu. Trong vic x lý, BOT (xây dng  vn hành 
chuyn giao) và BOOT (xây dng  s hu  vn hành  chuyn giao) là nhng hình thc
hng quyn ph bin. Chính quyc trang b 
x lý và thi b cht thi mà cn s vn hành k thuc khuyn khích

và la chn tham gia vào. Các thành ph Kolkata,  dng
các hình thc h xây dng các nhà máy làm phân vi sinh hoc các nhà máy
tng t cht thi. Hu ht nhng hp này, chính quy
cung cp mt bng da trên các ht và cung cp min phí rác thi cho nhà
máy. Còn ti các thành ph Calicut, Kochi, Puri thì chính quyn cung cp vt và rác
thi còn khu vu trách nhim thit k, xây dng và vn hành nhà máy làm
phân vi sinh thông qua hng DBO (thit k - xây dng  vn hành) (Department of
Economic Affairs of India, 2009).
Ti Trung Quc, hin trng v  ng vi Ving cht thi
ng vi t  hóa và công nghip hóa
khin h thng qun lý không theo kng thi các ngun thu t thu phí thp. S tham
gia ci ngun tài chính quan trc áp dng t hot
ng thu gom ti ngun, vn hành các trm trung chuyn, vn chuyn, phân loi và tái ch
ph lin x lý và tiêu hy thông qua các hng xây dng  vn hành  chuyn giao
(BOT) hay thit k - xây dng  tài tr - v yu
tham gia vào các d án bãi chôn lt, chính quyc hin
vic thu gom (ADB, 2010). Mt ví d n hình là d án bi    
ng ti tnh Wenzhou (Ph lc 4).
2.4 Phng pháp nghiên cu và ngun thông tin
 tr li các câu hi nghiên c tài s dnh tính da trên
các thông tin th cp v vai trò ca PPP i vi tình hình thc t ti TPHCM; các quy
nh, chính sách hin hành cho phép, khuyn khích s tham gia c qun lý
-11-

ng dn thc hi c cung cp ch yu t S TN&MT TPHCM, B
TN&MT, UBND TPHCM. Tác gi ng vn, ghi nhn ý kin ca chuyên gia thuc
n lý và các d án PPP hin nay ti TPHCM v nhu cu thc hin PPP, các vn
 trong quá trình trin khai d  tr nh mà thành ph 
áp dng; vai trò ca các d án PPP trong vic gii quyt v  t
 tài s dng khung lý thuyt v PPP, nhu cu cn s tham gia cung

ng các dch v ng qun lý công mi thông qua tài liu ca World Bank,
ng thi s dng b tiêu chí OECD và phân tích tình hình trin khai
PPP trong thc t   lý CTR ti TPHCM. Bên cnh nhn
din các tn t o kinh nghim mô hình ti mt s   gi
ý chính sách.



-12-

CHNG 3
HP TÁC CÔNG T TRONG X LÝ CHT THI RN TI TPHCM
3.1 Khái quát h thng qun lý CTR ti TPHCM
3.1.1 Tng quan hin trng phát sinh CTR
Là trung tâm ln v kinh t, khoa hc công nghp, dch v vi tc
  hóa và công nghip hóa phát trin mnh, TPHCM tiêu th mng
tài nguyên khng l  phc v nhu cu sn xut và cung ng dch v, ng thi to ra mt
ng các loi cht th vi t phát sinh ngày càng
c tính t l ng khong 7 - 8 %.
Hình 3.1 Tc đ phát sinh khi lng CTR đô th qua các nm

Ngun: S TN&MT TPHCM, 2013
Các cht thi này bao gm CTR sinh hot, CTR công nghip, CTR y t và xây dng phát
sinh t ci dch vnh vin Theo tiêu
chun phát sinh CTR sinh hot ca B Xây dng (0,5  1,i/ngày), c tính hin
nay TPHCM phát sinh 8.000  9.000 t .300  1.800 tc
phân loi và mua bán ngay ti h c bing thu mua
 a khu vc phi chính thc), phn còn lc thu gom bi Công ty TNHH
 (CITENCO), các công ty dch v công ích qun huyn và các hp
 c x lý thích hp (S TN&MT TPHCM, 2013).

-13-

Hình 3.1 Chu trình CTR ti TPHCM

Ngun: S TN&MT TPHCM, 2013
Thành phn CTR sinh hot ch yu là cht thi thc phm (trên 80%); phn có giá tr tái
ch y, kim loc phân loi và thu mua ph liu; phn còn li ch yu là
các cht ít có kh  (S TN&MT TPHCM, 2011, tr.2-
là m  la chn công ngh x lý CTR phù hp cho TPHCM, hic áp dng
ch yu là chôn lp và sn xut phân vi sinh (compost). Ngoài ra, thành ph n
khai công ngh thu khí t bãi chôn l  phát trin sch (CDM) 
x lý tri CTR. Công ngh c nghiên cu áp dng.
3.1.2 H thng qun lý nhƠ nc trong lnh vc CTR ti TPHCM
Nhim v quc thc hin bi
S TN&MT. Cc tip cho S  thc hin ch
qu phn ch có ti TPHCM. Nhim v ca phòng là qun lý v mt
chính sách và quu hành. Công tác qun lý chính sách bao gm xây dng chin
ng, quy hoch, k hoch qun lý CTR; ch n tho trình
o thành ph n pháp lut v qun lý CTR trên a bàn; xây dng
và thc hi qun lý CTR. V quu hành, phòng thc hin cp
phép ch ngun thi, vn chuyn, x lý và tiêu hy CTR nguy hi; theo dõi, giám sát, kim
tra và x lý các v n toàn b h thng qun lý, thu gom, vn
chuyn, x lý, tiêu ha bàn; nghim thu, thanh toán khng x lý CTR
c theo hng; thnh các d án x lý cht th
-14-

 thc hin các chm v trên, phòng qun lý CTR phi hp vi phòng qun
ng, thanh tra s, chi cc bo v ng, ban qun lý các khu liên hp x lý
cht thi thành ph (MBS), ban qun lý các khu công nghip và khu ch xut (HEPZA) và
phòng TN&MT các qun huyn.

Hình 3.2 S đ cu trúc t chc b máy qun lý nhƠ nc v CTR ti TPHCM

Ngun: S TN&MT TPHCM (2011), Hình 3.2, tr.3-4
3.2 Nhu cu áp dng PPP trong x lý CTR ti TPHCM
V p ca thành ph y công sut
và thm chí quá ti nu không có gii pháp b sung hoc thay th. u nh
bãi chôn lnh t thành núi rác sau nhing. 
thc cht ch là h  rác hc bao bc bng bao bê
c ch , s d 
ty trùng và hn ch mùi. Các k thung thm, h thng thu c
r c áp du này g c x 
vn phát sinh các v ô nhic ngm t
c r rác, mùi hôi, kh i nhng và côn trùng gây dch bnh, phát thi
c bing rác phi tip nhn l thông s thit k 
-15-

nh phi tip nhn 6 triu tn rác trong khi kh  cha khong 4 triu tn
(Báo Sài Gòn Gii Phóng, 2001). Nguy hiháng 8/2000, s c v
b c thi tràn ra ngoài gây ô nhim nghiêm trng, thit hn
cuc sng ci dân (ng, 2001). Các bãi chôn lc Hip sau
i tình tr.
V mt qun lý, S TN&MT TPHCM mc thành lp t  máy t chc,
qun lý, nhân s còn nhiu hn ch  chu trách nhim v v môi
ng ca c thành ph, t c thn khí thi, qu
t khng công vic. Rc CTR hn lý CTR
ph trách vi s ng nhân s ít, chuyên môn k thut và kinh nghim còn nhiu hn ch
 vt cht máy móc thit b phc v công tác còn thiu. Hong x lý
CTR sinh hot vào thch do doanh nghic là CITENCO m trách
nên h không có áp ln mà ch ph thuc vào ngân sách rót xung.
V mt tài chính, vic qun lý CTR ca thành ph ch yu ph thuc vào ngun ngân sách

hn hp vn phh v phát trin kinh t xã hi. Mc dù
có các ngun thu t c thi, phí v sinh  vay li t ngun vn ODA
  p nhu c thng x lý mà còn to thêm gánh
nng n ngân sách. Ngun vn vang gim trong nh
(Ph lc 2). Mt khác, nu áp dng công ngh him bo k thut thì cn ngun vn
c x lý CTR có thi gian thu hi vn dài nên vic chi ngân
sách là không d dàng. C th nu áp dng công ngh chôn lp vi sung 4
USD/tn thì  21,9 triu USD cho mt d án công sut 1.000 tn
CTR/ngày  và m thu hi vn (Nguyc và Nguyn
Th Thùy Dim, 2011).
T nhng áp lc trên, chính quyn thành ph nhn thy cng ngun lc t các khu
vc khác trong xã hc bit là v vn và công ngh  gii quyp bách
c mt. La chn phù hp trong tht k, xây
dng, vn hành công trình x lý CTR và thành ph s thanh toán chi phí x lý theo tình
hình thc t khuy, thành ph h tr chi phí xây dng các công trình h
tng ph tr cho d i ta mt bh là
hình thc áp dng PPP trong x lý CTR ca thành ph.
-16-

Hin nay, t l chi cho s nghip bo v ng ch chim 1% tng ngân sách nhà
ngung ca thành ph n vn
tài tr quc t còn nhiu khó c bit trong bi cnh khng hong, ngun thu t thu
phí v bù chi. Mc chi ngân sách cho các hong qun lý tng hp CTR ngày
ng cht tht phc tng thêm các chi phí 
nhiên liu, trang thit b
Bng 3.1 Kinh phí qun lý CTR đô th ti TPHCM
Nm
2007
2008
2009

2010
2011
Giá tr (đng)
690 t
1.000 t
1.100 t
1.250 t
1.500 t
 có s lim tính cho 3 tháng cu
Ngun: S TN&MT (2011), Bng 2.16, tr.2-29
i vi hong x lý, thành ph vu gánh nng ln v chi phí (Hp
3.1). ng s phí v sinh và phí bo v 
ch có 169,8 t ng (Chi cc bo v ng, 2012). Có th thy ngun thu phí ch mi
c mt na chi phí x lý CTR cho thành ph ch riêng phn v
 h tng công trình.
Hp 3.1 TPHCM nng gánh chi phí x lý rác
Theo tính toán chi phí xây dng, vn hành  c Hip thì giá thành x lý mi tn rác
khong khong  180.ng/tn, chi phí x
c r rác khong 140.000 ng/tn, chi phí giám sát chng khong 10.000
ng/tn, chi phí bo trì khong/tc tng/t
y, ch tính riêng  c Hip, mi ngày thành ph i tn
60.000 USD tin x lý rác.
Ngun: S TN&MT TPHCM (2011), trích t B TN&MT (2011)
Bên c thng quc v a bàn thành ph 
m yp t phát trin ca xã hi. S nhân s phòng
qun lý CTR ch i và 55/110 nhân s ca c h thng qun lý CTR ca thành
ph có  chuyên môn v ng (S TN&MT TPHCM, 2011, tr.2-6). Vic qun
lý ch yu da vào ngun nhân lc trong khi khng công vim trách rt ln. Ch
-17-

riêng vic cp phép ch ngun thi và nhp s liu c    công nghip ca
   n 40 cán b i t  nhp liu 200 phii/ngày (S
TN&MT, 2011, tr.3-11). Vi ngun lc hn ch y, công tác qun lý CTR nói chung
và x lý CTR nói riêng khó có th m bo hiu qu nu không có s h tr.
V mt k thut, s CTR v c ng và tính cht phc tp i các gii pháp
công ngh mi tiên tia  x lý tri. ng ngun vn
c ng nhân s , p hu
to, n k thut h tr vn hành và kim tra, giám sát
y, vic áp dng PPP trong x lý CTR trong thi gian ti vn rt cn thit  gim
gánh nng cho h thng công,  có th tham gia qun lý v
quan quc tp trung vào chn lý chính sách.
3.3 C s pháp lý liên quan đn PPP trong x lý CTR
c ch n khích các thành phn kinh t khác nhau tham gia vào hot
ng qun lý công. Ngày 9/11/2010, Quy-TTg ca Th ng chính
ph v vic ban hành quy ch c PPP (có hiu lc t ngày
15/1/2011) i. Trong, c th là nhà máy x lý CTR là mc thí
ic này ng dn thành phn tham
gia, tiêu chí la chn nhà thu, hng, t chc thc hic nêu rõ trong quy ch.
n duy nht ng dn trc tip v PPP trong thm hin ti ti Vit Nam
và áp dng chung cho tt c m.
Tuy nhiên, v ch  chính sách
c th c ban hành nhm xác nhn vai trò và khuyy s tham
gia cc này:
- Quynh s -TTg ngày 17/12/2009 ca Th ng Chính ph v vic
phê duyt Chic quc gia v qun lý tng hm nhìn
n lý tng hp CTR là trách nhim chung ca
toàn xã hi, tc có vai trò ch y mnh XHHng t
mi ngun ln lý tng hp CTRu 1).
Quym v c hin qun lý tng h
th n th trng, xây dng nn kinh t cht thi các gii pháp