BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTHÀNHăPHăHăCHÍăMINH
VINăÀOăTOăSAUăIăHC
NGÔăTHăHNH
CUăTRÚCăVNăVÀăCHIăPHÍăIăDINă
CAăCÁCăCÔNGăTYăCăPHN
TIăVITăNAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H CHÍ MINH, NM 2013
BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTHÀNHăPHăHăCHÍăMINH
VIN ÀOăTOăSAUăIăHC
oOo
NGÔăTHăHNH
CU TRÚC VN VÀăCHIăPHÍăIăDINă
CAăCÁCăCÔNGăTYăCăPHN
TIăVITăNAM
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
εư s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Ngiăhng dn khoa hc: TS. Mai Thanh Loan
TP. H CHÍ MINH, NM 2013
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHÍăMINH CNG HọA XÃ HI CH NGHA VIT NAε
VIN ÀO TO SAU I HC c lp ậ T do ậ Hnh phúc
TP. H Chí Minh, ngày …… tháng…… nm 2013
NHNăXÉTăCAăNGIăHNGăDNăKHOAăHC
1. H và tên hc viên: NGÔ TH HNH Khóa: K19
2. Mã ngành: 60340201
3. tài nghiên cu: Cu trúc vn và chi phí đi din ca các công ty c
phn ti Vit Nam.
4. H tên Ngi hng dn khoa hc: TS. εAI THANH δOAN
5. Nhn xét: (Kt cu lun vn, phng pháp nghiên cu, nhng ni dung
(đóng góp) ca bài lun vn, thái đ làm vic ca hc viên).
6. Kt lun:
7. ánh giá: (đim / 10).
LIăCMăN
u tiên, tác gi xin gi li cm n chân
thành đn Vin đào to sau đi hc Trng i
hc Kinh t TP. H Chí εinh, đc bit Quý Thy
Cô Khoa Tài chính Doanh nghip, đư hng dn
và truyn đt nhng kin thc và kinh nghim
quý báu trong sut thi gian theo hc ti trng.
Tác gi gi li cm n sâu sc ngi
hng dn khoa hc, TS. εai Thanh δoan, v
nhng ý kin đóng góp và nhng ch dn có giá
tr giúp tác gi hoàn thành bài lun vn.
Tác gi xin gi li cm n đn gia đình và
bn bè đư ht lòng ng h và đng viên tác gi
trong sut thi gian thc hin lun vn này.
Tp. H Chí Minh, tháng 09 nm 2013
Hc viên
Ngô Th Hnh
LIăCAMăOAN
Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tác gi vi
s giúp đ ca Cô hng dn và nhng ngi mà tác gi đư cm n. S liu
thng kê đc ly t ngun đáng tin cy, ni dung và kt qu nghiên cu ca
lun vn này cha tng đc công b trong bt c công trình nào có ti thi
đim hin nay.
Tp.H Chí Minh, ngày tháng nm 2013
Tác gi
Ngô Th Hnh
Danhămcăbng: Trang
Bng γ.1: Các bin nghiên cu 22
Bng γ.β: Kt qu tính toán các bin ph thuc 24
Bng γ.γ: Kt qu tính toán các bin đc lp 26
Bng γ.4: Các gi thuyt ca mô hình 31
Bng 4.1: Thng kê mô t các bin trong mô hình 33
Bng 4.β: εa trn tng quan gia các bin trong mô hình 35
Bng 4.γ: Kt qu mô hình hi quy đa bin vi chi phí đi din đo lng
bng Doanh thu thun trên tng tài sn (Asset Utilization) 37
Bng 4.4: Kt qu mô hình hi quy gii hn sau khi loi b bin gi ngành
(Asset Utilization) 38
Bng 4.5: Kt qu mô hình hi quy đa bin vi chi phí đi din đo lng
bng Tng chi phí hot đng trên doanh thu (SG&A) 40
Bng 4.6: Kt qu mô hình hi quy gii hn sau khi loi b bin gi ngành
(SG&A) 41
Bng 4.7: Kim đnh đ phù hp (F) ca mô hình vi bin ph thuc là
Doanh thu thun trên tng tài sn (Asset Utilization) 43
Bng 4.8: Kim đnh đ phù hp (F) ca mô hình vi bin ph thuc là Tng
chi phí hot đng trên doanh thu (SG&A) 44
Bng 4.9: H s phóng đi phng sai (VIF) ca các bin đc lp trong mô
hình 45
Bng 4.10: Kim đnh Durbin Waston d: các quy tc kinh nghim 46
Danhămcăsăđ,ăbiuăđ:
Biu đ γ.1: Bin ph thuc theo ngành 25
Biu đ γ.β: Bin đc lp theo ngành 27
S đ γ.3: S đ phng pháp nghiên cu 28
Mcălc Trang
Tịε TT 1
CHNGă1.ăGIIăTHIUăLUNăVN
1.1. S cn thit ca đ tài 2
1.2. εc tiêu ca bài lun vn 3
1.3. i tng và phm vi nghiên cu ca bài lun vn 4
1.4. Phng pháp nghiên cu 4
1.5. B cc ca bài lun vn 5
KTăLUNăCHNGă1 5
CHNGă2.ăTNGăQUANăCÁCăNGHIÊNăCUăTRCăÂY
2.1. Tng quan v mô hình ca Jensen và εeckling 6
2.2. Các nghiên cu là c s cho bài lun vn 7
2.2.1. He Zhang và Steven Li - The impact of capital Structure on
Agency costs : Evidence from UK Public Companies (Tác đng ca
cu trúc vn vi chi phí đi din ậ Bng chng t các công ty niêm
yt trên th trng Anh) 7
2.2.2. Hongxia Li and Liming Cui - Empirical study of Capital
structure on Agency costs in Chinese δisted Firms (Nghiên cu thc
nghim v cu trúc vn và chi phí đi din ca các công ty niêm yt
trên th trng Trung Quc) 9
2.3. Các bài nghiên cu liên quan 12
2.3.1. Mazlina Mustapha, Ayoib Che Ahmad - Agency costs of debt
and monitoring in εalaysia (Chi phí đi din ca n và chi phí giám
sát bng chng thc nghim ti εalaysia) 12
2.3.2. Ang J, Cole R, Lin J - Agency costs and ownership structure
(Chi phí đi din và cu trúc s hu) 15
2.3.3. Darren Henry - Agency costs, Corporate Governance and
ownership structure; Evidence from Australia (Chi phí đi din, qun
tr doanh nghip và cu trúc s hu ậ Bng chng t các công ty ti
Úc) 18
KTăLUNăCHNG 2 20
CHNGă3.ăPHNGăPHÁPăNGHIÊNăCUăVÀăDăLIU
3.1. D liu và Bin nghiên cu 21
3.1.1. D liu nghiên cu 21
3.1.2. Bin nghiên cu 22
3.2. Phng pháp và mô hình nghiên cu 28
3.2.1. Phng pháp nghiên cu 28
3.2.2. εô hình nghiên cu 29
3.2.3. Các gi thuyt ca mô hình 30
3.3. Phng pháp kim đnh 31
KTăLUNăCHNGă3 32
CHNGă4.ăKTăQUăMÔăHÌNHăHIăQUYăTHCăNGHIM
4.1. Thng kê mô t các bin trong mô hình hi quy 33
4.2. εa trn tng quan gia các bin trong mô hình 34
4.3. Các mô hình thc nghim 36
4.3.1. εô hình hi quy đo lng bng bin Doanh thu thun trên
tng tài sn (Asset Utilization) 36
4.3.2. εô hình hi quy đo lng bng bin Tng chi phí hot đng
trên doanh thu (SG&A) 39
4.γ.γ. Kim đnh đ phù hp ca các mô hình hi quy 42
4.γ.4. Kim đnh đa cng tuyn 45
4.γ.5 Kim đnh t tng quan 45
4.4. Kt lun chung cho hai mô hình nghiên cu 47
KTăLUNăCHNGă4 49
CHNGă5.ăKTăLUNăVÀăăXUT
5.1. Kt lun 50
5.2. Hn ch ca bài lun vn và đ xut hng nghiên cu tip theo 51
KTăLUNăCHNGă5 52
Danh mc Tài liu tham kho 54
A. Tài liu ting Vit 54
B. Tài liu ting Anh 54
Ph lc 56
Ph lc 1: Danh sách mã ngành phân loi theo tiêu chí phân ngành các
công ty niêm yt ti S giao dch chng khoán TP.H Chí Minh (HOSE) . 56
Ph lc 2: Danh sách các công ty c phn niêm yt trên S giao dch chng
khoán TP.H Chí Minh (HOSE) 57
Ph lc 3: Danh sách các công ty c phn niêm yt trên Sàn giao dch
chng khoán Hà Ni (HNX) 66
Ph lc 4: Kt qu Thng kê mô t t chng trình SPSS 79
Ph lc 5: Kt qu ma trn tng quan gia các bin trong mô hình t
chng trình SPSS 80
Ph lc 6: Kt qu mô hình hi quy vi bin ph thuc là Doanh thu thun
trên tng tài sn (Asset Utilization) 81
Ph lc 7: Kt qu mô hình hi quy gii hn vi bin ph thuc là Doanh
thu thun trên tng tài sn (Asset Utilization) 83
Ph lc 8: Kt qu mô hình hi quy vi bin ph thuc là Tng chi phí bán
hàng và chi phí qun lý doanh nghip trên doanh thu (SG&A) 84
Ph lc 9: Kt qu mô hình hi quy gii hn vi bin ph thuc là Tng chi
phí bán hàng và chi phí qun lý doanh nghip trên doanh thu (SG&A) 86
Ph lc 10: Kt qu kim đnh đa cng tuyn ca các bin đc lp trong
mô hình 87
1
TÓMăTT
Hin nay, chi phí đi din đang là vn đ rt đc quan tâm và tn ti
trong tt c các t chc, nht là trong các công ty c phn. Nó nh hng đn
hiu qu hot đng ca công ty. Do đó, đ nâng cao hiu qu công ty cng
nh đ ti đa hóa giá tr công ty, cn phi kim soát và hn ch chi phí đi
din bng nhiu gii pháp, trong đó có th gim chi phí đi din bng cách s
dng đòn cân n.
Bài lun vn này s dng mô hình hi quy đa bin đo lng chi phí đi
din thông qua hai bin ph thuc: Doanh thu thun trên tng tài sn (Asset
Utilization) và Tng chi phí bán hàng và qun lý doanh nghip trên doanh thu
(SG&A) ln lt thay th nhau. Các mô hình này kim đnh tác đng ca đòn
cân n lên chi phí đi din thông qua bng chng thc nghim, vi các mu
quan sát ly t các công ty c phn phi tài chính đc niêm yt ti S giao
dch chng khoán Thành ph H Chí Minh (HOSE) và S giao dch chng
khoán Hà Ni (HNX) trong 4 nm 2009 - 2012.
Kt qu cho thy các công ty có t s n trên tài sn cao hay vic gia
tng đòn cân n, s làm cho ch n quan tâm nhiu hn đn vic thanh toán
lãi vay và tr n gc, t đó s có đng lc giám sát các công ty, làm gim chi
phí đi din. Vì vy cu trúc vn vi n cao s làm gim chi phí đi din, phù
hp vi lý thuyt chi phí đi din.
2
CHNGă1.ăGIIăTHIUăLUNăVN
1.1. S cn thit ca ca đ tài
Các doanh nghip trên th trng đu có mc tiêu chung là ti đa hóa li
nhun, ti thiu hóa chi phí và ti thiu hóa ri ro. Nói v ti thiu hóa chi phí,
có nhiu loi chi phí khác nhau, bài nghiên cu này mun đ cp đn vn đ
chi phí đi din ậ Chi phí đi din là tng các loi chi phí: chi phí giám sát;
chi phí ràng buc; và mt mát ph tri hay chi phí c hi (theo hc thuyt ca
Jensen và εeckling). hng ti nhng mc tiêu trên, các doanh nghip
phi thit lp mt cu trúc vn ti u liên quan đn vic đánh đi gia chi phí
và li ích ca doanh nghip.
δý thuyt cu trúc vn da trên chi phí đi din đc đ cp đn đu tiên
trong mt nghiên cu ca Fama và εiller nm 197β. V sau, lý thuyt chi phí
đi din đc phát trin sâu hn trong nghiên cu ca Jensen và εeckling
nm 1976. Và sau đó là nghiên cu ca Jensen 1986. Các lý thuyt này nhìn
nhn s tn ti ca mt cu trúc vn ti u cho doanh nghip, bi s có mt
ca chi phí đi din. Chi phí đi din bao gm: chi phí đi din ca n và chi
phí đi din ca vn c phn.
Trên th gii đư có khá nhiu công trình nghiên cu v c cu vn và chi
phí đi din Trong đó, Jensen và εeckling (1976) nghiên cu vic s dng
đòn cân n đ làm gim chi phí đi din. Theo tác gi, tng t sut n trên vn
c phn s làm gim s l thuc vào huy đng vn c phn, dn đn gim
mâu thun gia ngi điu hành và c đông. Vic vay n buc công ty phi
chi tin mt di dng nhng khon tr lưi và vn gc đnh trc cho tng
lai. iu này s ngn chn các nhà qun lý s dng ngân lu t do đ đu t
vào nhng d án có NPV âm, và do đó làm gim chi phí đi din. Grossman
và Hart (1982); Williams (1987), ch ra rng đòn cân n cao làm gim chi phí
3
đi din và gia tng giá tr công ty bng cách khuyn khích nhng ngi đi
din hành đng vì li ích ca c đông hn. Tuy nhiên, nu t l n trong c
cu vn gia tng vt quá mt mc nht đnh, thì tác dng ngc ca đòn cân
n lên chi phí đi din có th xy ra. Khi đòn cân n tng đi cao, vic gia
tng thêm na có th phát sinh ra chi phí đi din.
Nh vy xây dng và duy trì c cu vn ti u là mt trong nhng ni
dung quan trng trong chin lc qun lý vn ca doanh nghip. Và đư có
nhiu nghiên cu thc nghim các nc nh Anh, ε, Nht, Trung
Quc, Tuy nhiên, Vit Nam vn đ v chi phí đi din cha đc quan tâm
nhiu trong qun tr doanh nghip. T đó, bài lun vn mun đa ra cái nhìn
khái quát hn v chi phí đi din và cu trúc vn ca các các công ty c phn
đang đc niêm yt trên th trng chng khoán HOSE và HNX, đ các nhà
qun lý thy đc tm quan trng ca chi phí đi din trong vic xây dng c
cu vn ti u, nhm ti thiu hóa chi phí, gia tng giá tr công ty; đc bit là
khi các công ty này la chn cu trúc vn bng cách s dng đòn cân n. Do
đó, tác gi quyt đnh chn đ tài: “ Cu trúc vn và chi phí đi din ca các
công ty c phn ti Vit Nam” làm lun vn tt nghip.
1.2. Mc tiêu ca bài lunăvn
Mc đích chính ca bài lun vn là đ kim chng v nh hng ca đòn
cân n và các nhân t khác lên chi phí đi din bng cách s dng d liu ca
các công ty c phn ti Vit Nam đc niêm yt trên hai sàn chng khoán ln
ti Vit Nam là sàn chng khoán HOSE và sàn chng khoán HNX trong giai
đon 2009 - 2012.
Câu hi nghiên cu ca bài lun vn là:
1. Lý thuyt chi phí đi din có đúng vi thc trng ca các công ty
c phn ti Vit Nam: Liu đòn cân n cao có th làm gim chi phí
đi din?
4
2. Nhng nhân t nào nh hng đn chi phí đi din và mc đ nh
hng ca tng nhân t đn chi phí đi din ca các công ty c
phn ti VN.
1.3. iătng và phm vi nghiên cu
iătngănghiênăcu
Là các nhân t nh hng lên chi phí đi din ca các công ty c phn
niêm yt trên sàn chng khoán HOSE và sàn chng khoán HNX ti Vit Nam
trong giai đon 2009 - 2012.
S liu s dng trong bài lun vn bao gm các báo cáo tài chính đư
đc kim toán ca 596 công ty c phn niêm yt trên HOSE và HNX ti Vit
Nam trong giai đon 2009 - 2012.
Phmăviănghiênăcu
Phm vi nghiên cu ca bài lun vn ch gii hn nghiên cu 596 công
ty c phn phi tài chính niêm yt trên HOSE và HNX ti Vit Nam trong giai
đon 2009 - 2012, không bao gm các công ty c phn trên sàn chng khoán
UPCOM và sàn chng khoán OTC. Các công ty này không bao gm các công
ty trong lnh vc tài chính, bo him, ngân hàng và chng khoán.
Da trên nhng d liu đc công b trên các phng tin thông tin đi
chúng đ tính toán, đo lng và xem xét mc đ nh hng ca đòn cân n và
các nhân t khác lên chi phí đi din. Tác gi s dng mô hình hi quy đa
nhân t, vi hai bin ph thuc ln lt thay th nhau đ đo lng chi phí đi
din.
1.4. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp nghiên cu ca bài lun vn là phng pháp nghiên cu
đnh lng nhm thu thp và x lý d liu t nhiu ngun. Tác gi s dng
mô hình hi quy đa nhân t đ kho sát mc đ tác đng ca đòn cân n và
5
các nhân t khác đn chi phí đi din, trên c s phân tích các kt qu nghiên
cu ca chi phí đi din và các nghiên cu thc nghim đư đc thc hin
các nc khác trên th gii.
Bài lun vn s dng 3 gi thuyt (H
1
, H
2
và
H
3)
, và 2 mô hình kim
đnh. Tác gi s dng phn mm SPSS 16.0 đ phân tích thông tin đnh lng
t các s liu th cp thu thp đc.
1.5. B cc ca bài lunăvn
Bài lun vn đc trình bày thành 5 chng:
Chng 1: Gii thiu lun vn.
Chng β: Tng quan v các nghiên cu trc đây.
Chng γ: Phng pháp nghiên cu và d liu nghiên cu.
Chng 4: Kt qu mô hình hi quy thc nghim.
Chng 5: Kt lun và đ xut ca bài lun vn.
KT LUNăCHNGă1
Tóm li, chi phí đi din - đc bit là chi phí đi din ca n, là mt
trong nhng ni dung ht sc quan trng trong lý thuyt cu trúc vn, th hin
s thành công ca các nhà qun lý trong vic xây dng cu trúc vn ti u,
nhm ti thiu hóa chi phí, ti đa hóa li nhun và gia tng giá tr doanh
nghip. Vy thc t đòn cân n tác đng đn chi phí đi din nh th nào?
Ngoài nhân t đòn cân n, còn các nhân t khác cng nh hng mnh m
đn chi phí đi din nh th nào? Các vn đ này đư đc các tác gi tin
hành nghiên cu thc nghim nhiu nc trên th gii, và s đc trình bày
trong Chng β Tng quan v các nghiên cu trc đây.
6
CHNGă2.ăTNG QUAN
CÁC NGHIÊN CUăTRCăÂY
2.1. Tng quan v mô hình ca Jensen và Meckling
Jensen và εeckling ni ting vi lý thuyt v ngi đi din, mt trong
nhng lý thuyt sm nht và rt có giá tr v chi phí đi din. Trong đó, tác gi
đ cp đn mi quan h gia chi phí đi din và cu trúc vn ca mt công ty.
Tác gi đa ra mô hình và đ th v chi phí đi din nh sau:
A
T
= A
S
+ A
B
Trong đó:
A
T
: Tng chi phí đi din.
A
S
: Chi phí đi din ca vn c phn.
A
B
: Chi phí đi din ca n
Vi trc x biu din ch s đòn by, trc y đo lng phn trm (%) chi
phí đi din trên mi đn v đòn by.
Ch s đòn by
A
S
x
A
T
A
B
y
X
7
ng A
B
biu din chi phí đi din ca n và đng A
S
biu din chi
phí đi din ca vn c phn. Có th d dàng nhn thy t s B/(B+S) t l
thun vi chi phí đi din ca n và t l nghch vi chi phí đi din ca vn
c phn.
i vi chi phí đi din ca n thì khi n (B) tng thì t s B/(B+S)
tng, chi phí đi din ca n (A
B
) tng và ngc li.
i vi chi phí đi din ca vn c phn khi vn c phn (S) tng thì t
s B/(B+S) gim, chi phí đi din ca vn c phn (A
S
) s tng và ngc li.
iu này là hoàn toàn hp lý vì khi ta tng n hoc vn c phn thì chi
phí đi din ca n hoc vn c phn tng ng tng lên. ng gch ni
biu din tng chi phí đi din và đim X là cu trúc vn ti u ca công ty
khi mà tng chi phí đi din là nh nht.
Kt qu rút ra t mô hình ca Jensen và Meckling đã tr thành c s lý
thuyt cho nhng nghiên cu sau này. Các tác gi trên th gii đã da vào c
s lý thuyt này đ đa ra bng chng rõ hn v mi liên h gia cu trúc vn
và chi phí đi din.
2.2. Các bài nghiên cuălƠăcăs cho bài lunăvn
2.2.1. He Zhang và Steven Li - The impact of capital Structure on Agency
costs : Evidence from UKăPublicăCompaniesă(Tácăđng ca cu trúc vn
viăchiăphíăđi din ậ Bng chng t các công ty niêm yt trên th trng
Anh)
Ni dung nghiên cu
Bài nghiên cu này cung cp bng chng thc nghim v lý thuyt chi
phí đi din cho rng vic gia tng đòn by n có th làm gim chi phí đi
din. D liu đc s dng trong bài nghiên cu bao gm 323 Công ty ti Anh
Quc đc la chn t sàn FTSE. Tác gi s dng d liu này vi các lý do:
u tiên, Anh Quc là nc có th trng vn và tin hoàn thin ni các
8
khon vay n tng đi d dàng đ qun lý bi các công ty. Th 2, ti đa hóa
giá tr ca các c đông là mc tiêu quan trng ca các nhà qun lý trong th
gii Anh-M, phù hp vi lý thuyt mà bài nghiên cu này da vào. Th 3, d
liu ca các công ty niêm yt có th phn ánh tác đng ca đòn cân n lên chi
phí đi din mt cách chính xác hn và đc bit nhy cm hn trong th trng
hiu qu nh nc Anh.
Tác gi chn bin OETS là bin phc thuc và đo lng cho chi phí đi
din.
Mô hình nghiên cu
OETS = +
1
DTAR +
2
δOS +
3
ROA +
k
IND
k
+
i
Bin ph thuc
OETS: Chi phí hot đng trên doanh thu ( Operating expenses to
sales)
Bin đc lp
DTAR: T s n trên tài sn ( Debt to asset ratio )
LOS: Doanh thu thun ( Log of sales )
ROA: Li nhun trên tài sn ( Return on assets )
IND: Bin gi ngành ( industry dummy variables )
là h s chn
, là h s
là sai s
Kt qu nghiên cu
Thông qua mô hình kim đnh trên, tác gi cho thy đòn cân n và chi
phí đi din là có mi quan h ngc chiu vi mc ý ngha thng kê là 10%.
Ngha là đòn cân n cao có th làm gim chi phí đi din. Và quy mô ca công
9
ty cng có mi quan h ngc chiu vi chi phí đi din vi mc ý ngha
thông kê là 1% . Bên cnh đó, tác gi cng kim đnh v s thay đi ca chi
phí đi din khi các công ty tip tc gia tng đòn cân n, và dn đn kt qu
ngc li vi lý thuyt chi phí đi din. Tuy nhiên, kt qu ngc này li
không có ý ngha thng kê.
Kt lun ca bài nghiên cu
Tác gi cung cp bng chng thc nghim cho lý thuyt chi phí đi din
da trên d liu ca các công ty niêm yt trên th trng Anh Quc. Các kt
qu ca mô hình kim đnh cho thy đòn cân n có tác đng ngc chiu vi
chi phí đi din, tc là khi các công ty s dng đòn cân n cao có th làm
gim chi phí đi din. Ngoài ra, kt qu kim đnh cho rng mi liên h ngc
chiu này không còn đúng na khi mc đ đòn cân n tng quá cao. Kt qu
ca bài nghiên cu là bng chng h tr lý thuyt chi phí đi din.
2.2.2. Hongxia Li and Liming Cui - Empirical study of Capital structure
on Agency costs in Chinese Listed Firms (Nghiên cu thc nghim v cu
trúc vnă vƠă chiă phíă đi din ca các công ty niêm yt trên th trng
Trung Quc)
Ni dung nghiên cu
Bài nghiên cu này tác gi nghiên cu nh hng ca cu trúc vn lên
chi phí đi din ca các công ty phi tài chính đc niêm yt trên th trng
Trung Quc trong giai đon t nm 1999 đn nm β001. Vi d liu đc ly
t β11 công ty, đư loi tr các công ty bo him và tài chính.
10
Mô hình nghiên cu
Trong bài nghiên cu này, tác gi đo lng chi phí đi din thông qua
hai bin ph thuc ln lt thay th nhau
(1) T s doanh thu thun trên tng tài sn (Asset Utilization)
Asset Utilization=
0
+
1
capital structure+
2
Conc+
3
Size+
4
Board +∑
j
Dum
j
và (2) T s li nhun trên vn ch s hu (ROE).
ROE=
0
+
1
capital structure+
2
Conc+
3
Size+
4
Board +∑
j
Dum
j
(Capital structure=
5
+
6
Conc +
7
ROE+
8
Val )
Bin ph thuc
Asset Utilization: Doanh thu thun trên tng tài sn.
ROE: T s li nhun sau thu trên vn ch s hu.
Bin đc lp
Capital structure: T s n trên tng tài sn
Conc: T l c phn ca các c đng ln vi tng s c phn.
Bin kim soát
Size: Quy mô doanh nghip
Board: s lng thành viên hi đng qun tr
Dumj: Bin gi ngành
11
Kt qu nghiên cu
T các d liu thu thp đc, tác gi chy các phng trình hi quy trên
và đa ra các kt lun cho tng mô hình:
Chi phí đi din đc đo lng bng t s doanh thu thun trên
tng tài sn (1): Có mi quan h cùng chiu gia chi phí đi din và cu trúc
vn. iu này chng t các công ty có t l n trên tài sn cao có hiu qu hn
trong t l doanh thu thun trên tng tài sn. i vi bin Conc, tác gi cho
thy các c đông ln không quan tâm nhiu đn chi phí đi din. i vi các
bin kim soát: Board- có mi quan h ngc chiu vi chi phí đi din, quy
mô ban qun tr càng ln thì s làm gim chi phí đi din.
Chi phí đi din đc đo lng bng t s ROE ( 2): tác gi cho
thy có mi quan h cùng chiu gia ROE và cu trúc vn mc ý ngha 1%.
Các công ty có t l đòn cân n cao thì ROE cng cao. Khác vi phng trình
hi quy 1, bin Conc có mi quan h cùng chiu vi ROE mc ý ngha 1%
và 10%. iu này cho thy các c đông ln quan tâm đn li ích h nhn đc
t hot đng ca công ty, làm gim chi phí đi din.
Kt lun ca bài nghiên cu
Bài nghiên cu này cung cp bng chng thng kê v c cu vn và chi
phí đi din ca công ty đc đo lng bng t s doanh thu trên tng tài sn
và t l ROE. Kt qu cho thy, các công ty có t l n trên tài sn cao thì có
t l doanh thu trên tng tài sn và t l ROE cao, mi quan h này có ý ngha
thng kê mc 1%. Các công ty có đòn cân n cao, các ch n s quan tâm
nhiu hn đn vic thanh toán lưi vay và vn gc, và s có đng lc giám sát
công ty. Do đó, cu trúc vn vi đòn cân n cao s làm gim chi phí đi din.
εi quan h cùng chiu và có ý ngha thng kê gia mc đ tp trung vn
ch s hu vi t l ROE cho thy các c đông ln có mi quan tâm mnh m
đn hiu sut hot đng ca công ty, t đó làm gim chi phí đi din.
12
2.3. Các bài nghiên cu liên quan
2.3.1. Mazlina Mustapha, Ayoib Che Ahmad - Agency costs of debt and
monitoringăinăMalaysiaă(Chiăphíăđi din ca n và chi phí giám sát bng
chng thc nghim ti Malaysia)
Ni dung nghiên cu
εc đích ca bài nghiên cu này là tìm hiu cu trúc n ca các công ty
nh hng đn chi phí giám sát (chi phí đi din) trong các công ty ti
Malaysia.
D liu ca bài nghiên cu đc thu thp t hai ngun: ngun s cp
(bng câu hi và phng vn) và ngun th cp (các báo cáo tài chính hàng
nm). Bao gm βγ5 công ty đc niêm yt trên th trng εalaysia (đư loi
tr các công ty theo lnh vc tài chính).
Mô hình nghiên cu
Bài nghiên cu s dng γ gi thuyt và da vào đó đa ra ba mô hình
kim đnh tng ng nh sau:
ậ Gi thuyt H1: cu trúc n ca các công ty càng ln thì tng chi phí
giám sát càng nh (bao gm chi phí kim toán và chi phí giám đc
qun lý).
εONITORING =
i
+ b
1
DEBT + (Control variables) +
i
(1)
ậ Gi thuyt H2: cu trúc n ca các công ty càng ln thì chi phí giám
sát càng nh khi so sánh gia chi phí kim toán (ni b và đc lp)
vi chi phí giám đc qun lý.
DIRAUD =
i
+ b
1
DEBT + (Control variables) +
i
(2)
13
ậ Gi thuyt H3: cu trúc n ca các công ty càng ln thì chi phí giám
sát càng nh khi so sánh chi phí kim toán ni b và kim toán đc
lp.
INT EXT =
i
+ b
1
DEBT + (Control variables) +
i
(3)
Bin ph thuc
MONITORING: chi phí giám sát.
DIRAUD: T l tng mc thù lao ca giám đc qun lý trên tng
chi phí kim toán.
INT EXT: t l tng chi phí kim toán ni b trên tng chi phí kim
toán đc lp.
Bin đc lp
DEBT: Cu trúc n.
Bin kim soát (Control variables)
Size: quy mô công ty.
Complex: đ phc tp.
Risk: mc đ ri ro.
ListStat: tình trng niêm yt.
Kt qu nghiên cu
Kt qu sau khi chy mô hình hi quy đa bin cho thy:
i vi mô hình (1): Cu trúc n có ý ngha thng kê và có mi
liên h ngc chiu vi chi phí giám sát. Kt qu này cho thy rng t l n
dài hn ca công ty gia tng thì tng chi phí giám sát s gim. Vic gia tng n
14
dài hn làm cho các nhà qun lý cnh giác nhiu hn vì h bit rng các ngân
hàng đang giám sát h. Vì vy, gi thuyt H1 đc chp nhn.
Cu trúc n trong mô hình (2): thì không có ý ngha thng kê.
Vì vy, gi thuyt Hβ không đc chp nhn. Tác gi lp lun rng: các ch
n/ ngân hàng có mi quan h mt thit vi các nhà qun lý, và các ch n tin
tng vào các nhà qun lý. Các ch n không quan tâm nhiu đn chi phí
giám đc qun lý và chi phí kim toán, min là công vic giám sát đc thc
hin và mi quan tâm ca h đc đm bo. Do đó, mi liên h gia chi phí
giám đc qun lý và chi phí kim toán là không đang k.
Vi mô hình (3): cho thy cu trúc n có ý ngha thng kê. Kt
qu này cho thy t l n dài hn gia tng, thì các công ty s đu t nhiu hn
cho chi phí kim toán đc lp hn là chi phí kim toán ni b nh mt c ch
giám sát. Vì vy, gi thuyt Hγ đc chp nhn. Kt qu này cho thy các
công ty có vay n cao s có nhu cu ln v vic công khai chi tit tài chính, đ
ch n theo dõi vic tuân th các giao c n, và các báo cáo tài chính đư
đc kim toán đc lp là đm bo tt nht cho các ch n.
Kt lun ca bài nghiên cu
Nh vy, kt qu ca bài nghiên cu này cho thy rng khi các khon n
gia tng thì chi phí gim sát s gim. Tuy nhiên,cu trúc n không có ý ngha
thng kê khi so sánh gia chi phí giám đc và chi phí kim toán (kim toán
ni b ln kim toán đc lp). Nhng khi so sánh chi phí kim toán ni b và
kim toán đc lp, cho thy các công ty có cu trúc n cao thì quan tâm nhiu
hn đn chi phí kim toán đc lp, vì ngân hàng cn bên th γ đc lp đ xác
minh s liu trong báo cáo tài chính đc chun b bi các nhà qun lý.
15
2.3.2. Ang J, Cole R, Lin J - Agency costs and ownership structure (Chi
phíăđi din và cu trúc s hu)
Ni dung nghiên cu
Trong bài nghiên cu, tác gi đo lng chi phí đi din thông qua hai
bin ph thuc thay th nhau: t l chi phí hot đng trên doanh thu thun (t
l này đo lng hiu qu qun lý ca công ty trong vic kim soát chi phí hot
đng) và t l doanh thu thun trên tng tài sn.
Bài nghiên cu s dng d liu bao gm 1.708 mu quan sát, chia làm
hai nhóm gm: các công ty đc qun lý bi chính ngi ch s hu và các
công ty đc qun lý bi ngi bên ngoài. D liu phân tích là các công ty có
quy mô nh đ kim tra chi phí đi din thay đi nh th nào vi cu trúc s
hu ca mt công ty. Bng vic so sánh hiu qu hot đng ca các công ty
mà đc qun lý bi ngi ch s hu vi hiu qu hot đng ca công ty
đc qun lý bi ngi bên ngoài (không phi là ch s hu). đây có s
tách bch gia quyn s hu và quyn kim soát.
Mô hình nghiên cu
Agency cost =
0
+
1
(Ownership Variables)+
2
(External mornitory
Variables) +
3
(Capital structure Variables) +
4
(Control Variables) +
i
Bin ph thuc
OETS: Chi phí hot đng trên doanh thu.
Sales-to-asset: Doanh thu thun trên tng tài sn.
Bin đc lp
Ownership variables:Các bin liên quan đn cu trúc s hu .