GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƯƠNG.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH



NGUYN TH QUYÊN
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HUY NG VN TI
CÁC NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM TRÊN A
BÀN TNH BÌNH DNG





LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH – Nm 2013


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH


NGUYN TH QUYÊN
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HUY NG VN TI
CÁC NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM TRÊN A
BÀN TNH BÌNH DNG
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS.TRN HUY HOÀNG

TP. H CHÍ MINH – Nm 2013


LI CM N
Trc tiên tôi xin gi li cm n đn Quý thy cô trng i Hc Kinh T
Thành ph H Chí Minh đã ht lòng truyn đt kin thc quý báu trong sut thi
gian tôi tham gia hc tp ti trng cng nh là trong lúc tôi làm đ tài nghiên cu
lun vn này. c bit là thy PGS.TS Trn Huy Hoàng khoa ngân hàng đã hng
dn tn tình cho tôi đ thc hin tt phng pháp khoa hc và ni dung đ tài lun
vn này. Cám n các nhân viên làm vic ti Cc thu tnh Bình Dng đã giúp tôi
điu tra mt phn s liu th cp.
Cui cùng xin chân thành cám n gia đình, bn bè các lp cao hc K20
chuyên ngành Ngân hàng ca trng i hc Kinh T thành ph H Chí Minh đã
h tr tôi trong sut quá trình thc hin đ tài.
Trong quá trình thc hin, mc dù đã đc hng dn ca Quý thy cô và
trao đi cng nh đc h tr ca các bn cùng lp nhng không tránh khi nhng
thiu sót, rt mong nhn đc s đóng góp quý báu ca Quý thy cô và bn đc.
Xin chân thành cm n.
Thành ph H chí Minh, ngày 31 tháng 05 nm 2013

Ngi vit

NguynTh Quyên

LI CAM OAN
Tôi là Nguyn Th Quyên, xin cam đoan lun vn thc s kinh t này là do chính tôi
nghiên cu và thc hin. Các thông tin, s liu đc s dng trong lun vn là trung thc và
chính xác.
Ngi vit

NguynTh Quyên


















DANH MC HÌNH V
Hình 1.1 S đ chc nng trung gian tín dng 3
Hình 1.2 S đ chc nng trung gian thanh toán 5

Hình 2.1 Mô hình các yu t nh hng đn quyt đnh gi tin ca ngi dân 58

DANH MC BNG BIU
Bng 2.1 Tình hình huy đng vn phân theo loi hình ngân hàng 30
Bng 2.2 Tình hình huy đng vn phân theo đi tng gi tin 32
Bng 2.3 Tình hình huy đng vn phân theo loi tin t 33
Bng 2.4 Bng lãi sut tit kim k hn tr lãi cui k bng VN ca mt s
NHTM VN trên đa bàng tnh Bình Dng cp nht ngày 31/05/2013 36
Bng 2.5 Bng lãi sut tit kim k hn tr lãi cui k bng USD ca mt s
NHTM VN trên đa bàng tnh Bình Dng cp nht ngày 31/05/2013 37
Bng 2.6 Chi phí tr lãi huy đng vn ca NHTM 38
Bng 2.7 Tng quan gia huy đng vn và cho vay theo k hn ti các NHTM 41
Bng 2.8 Bng tng hp thu nhp và chi phí ca các
NHTM 42
Bng 2.9 S liu huy đng vn mt s NHTM t nm 2010 đn 2012 46
Bng 2.10 H s Cronbach Alpha ca thang đo các yu t nh hng quyt
đnh gi tin ca ngi dân 58
Bng 2.11 H s Cronbach Alpha ca thang đo quyt đnh gi tin ca ngi
dân 63
Bng 2.12 H s hi quy đa bin ca mô hình 65
Bng 2.13 H s phng sai ANOVAb ca hi quy tuyn tính 65
Bng 2.14 H s hi quy Coefficientsa 66
Bng 2.15 H s tng quan gia các bin x lý theo phn mm Ordered
probit regression 68
Bng 2.16 H s hi quy Coefficients ca Hiu qu Huy đng vn theo
Ordered probit regression 69

DANH MC BIU 
Biu đ 2.1  th biu din tình hình huy đng vn phân theo loi hình
ngân hàng 30
Biu đ 2.2  th biu din tình hình huy đng vn phân theo đi tng
gi tin 32
Biu đ 2.3  th biu din tình hình huy đng vn phân theo loi tin t 34
















i

LI M U
1. Lý do chn đ tài
Vn đ huy đng vn sao cho hiu qu luôn là vn đ khin các nhà qun tr
ngân hàng phi đau đu, nht là trong tình hình chính tr và kinh t th gii có
nhiu bt n nh hin nay đã tác đng đn tâm lý ngi gi tin và gây nhng nh

hng xu đn hiu qu huy đng vn ca ngân hàng. Các ngân hàng hin nay
đang trong mt cuc chay đua khóc lit cnh tranh v vn, ngun nhân lc, cht
lng dch v và công ngh, nhm gia tng hiu qu hot đng, gia tng th phn,
ti đa hóa li nhun.  duy trì hot đng và phc v cho mc đích kinh doanh,
ngân hàng cn mt lng vn rt ln. Do đó vic nghiên cu v hiu qu huy đng
vn ti các ngân hàng thng mi Vit Nam là mt yêu cu cp thit đ giúp các
nhà qun tr ngân hàng có nhng gii pháp góp phn nâng cao hiu qu huy đng
vn nói riêng và hiu qa hot đng kinh doanh nói chung ca ngân hàng. ó là lý
do tôi chn đ tài “ Gii pháp nâng cao hiu qu huy đng vn ti các ngân hàng
thng mi Vit Nam trên đa bàn tnh Bình Dng” làm đ tài lun vn thc s
ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca lun vn là tìm hiu v hiu qu huy đng vn ca
ngân hàng và các yu t nh hng đn hiu qu huy đng vn ca ngân hàng
thng mi Vit Nam. ng thi, thông qua vic phân tích, đánh giá tình hình
thc t công tác huy đng vn t t chc kinh t và dân c ca Ngân hàng thng
mi Vit Nam, đa ra nhng gii pháp c th nhm nâng cao hiu qu huy đng
vn ti Ngân hàng thng mi Vit Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu
• i tng nghiên cu: Thc trng công tác huy đng vn t t chc kinh t
và dân c ca ngân hàng.


ii

• Phm vi nghiên cu: Nghiên cu trên phm vi ngân hàng thng mi Vit
Nam trên đa bàn tnh Bình Dng.
Ngoài ra, lun vn còn thu thp thêm thông tin và s liu liên quan đn vn đ
nghiên cu t các sách tham kho, tp chí, báo đin t, các quy đnh ca Ngân
hàng Nhà nc Vit Nam liên quan đn huy đng vn ngân hàng thng mi.

4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng hai phng pháp: Phng pháp đnh tính và phng pháp
đnh lng, phng pháp đnh tính: Mô t - gii thích, đi chiu - so sánh, phân
tích - tng hp và phng pháp đnh lng: S dng phn mm SPSS 20 và phn
mm Stata 11.
5. Ý ngha thc tin ca đ tài
Huy đng vn hiu qu là mt trong nhng vn đ đc các nhà qun tr
ngân hàng quan tâm hàng đu hin nay. Lun vn t vic nghiên cu trên c s lý
thuyt v hot đng huy đng vn cho đn vic ng dng vào thc t hot đng
huy đng vn ti ngân hàng thng mi Vit Nam, đã đa ra nhng gii pháp
nhm nâng cao hiu qu công tác huy đng vn ti ngân hàng thng mi Vit
Nam. Do đó, lun vn có ý ngha thc tin đi vi hiu qu huy đng vn và hot
đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi Vit Nam.
6. Ni dung kt cu ca lun vn
Chng 1: Lý lun v hiu qu huy đng vn ca ngân hàng thng mi Vit Nam.
Chng 2: Thc trng hiu qu huy đng vn ti các ngân hàng thng mi Vit
Nam trên đa bàn tnh Bình Dng.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu huy đng vn ti các ngân hàng thng
mi Vit Nam trên đa bàn tnh Bình Dng.




DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
VCB: Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
ACB: Ngân hàng thng mi c phn Á Châu Vit Nam
BIDV: Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
Sacombank: Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín Vit Nam
NH: Ngân hàng
NHTW: Ngân hàng Trung ng

NHT: Ngân hàng Trung ng
NHNN: Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
NHTM: Ngân hàng thng mi
NHTMCP QD: Ngân hàng thng mi c phn Quc doanh
NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn
TCTD: T chc tín dng
TCKT: T chc kinh t
KKH: Không k hn
VND: Vit Nam đng
USD: ô la M
WTO (World trade Organization): T chc Thng mi Th gii.


1

CHNG 1: LÝ LUN V HIU QU HUY NG VN CA NGÂN
HÀNG THNG MI

1.1. Tng quan v ngân hàng thng mi
1.1.1. Khái nim và bn cht ca ngân hàng thng mi
1.1.1.1. Khái nim ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi là loi ngân hàng giao dch trc tip vi các công
ty, xí nghip, t chc kinh t và cá nhân, bng cách nhn tin gi, tin tit kim,
ri s dng s vn đó đ cho vay, chit khu, cung cp các phng tin thanh
toán và cung ng dch v ngân hàng.
Có th nói rng ngân hàng thng mi là đnh ch tài chính trung gian
quan trng bc nht trong nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch tài chính
trung gian này mà các ngun tin nhàn ri nm ri rác trong xã hi s đc huy
đng, tp trung li, đng thi s dng vn đó đ cp tín dng cho các t chc
kinh t, cá nhân đ phát trin kinh t xã hi.

1.1.1.2. Bn cht ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi là mt loi hình doanh nghip và là mt đn v
kinh t. Ngân hàng thng mi hot đng trong mt ngành kinh t, có c cu, t
chc b máy nh mt doanh nghip bình đng trong quan h kinh t vi các
doanh nghip khác, phi t ch v kinh t và phi có ngha v đóng thu cho nhà
nc nh các đn v kinh t khác.
Hot đng ca ngân hàng thng mi là hot đng kinh doanh.  hot
đng kinh doanh, các ngân hàng thng mi phi có vn (vn dc cp nu là
ngân hàng công, đc c đông đóng góp nu là ngân hàng c phn…). Phi t
ch v tài chính (t ly thu nhp đ bù đp chi phí); c bit hot đng kinh
doanh cn đt đn mc tiêu tài chính cui cùng là li nhun, hot đng kinh
doanh ca ngân hàng thng mi cng không nm ngoài xu hng đó.
Hot đng kinh t ca ngân hàng thng mi là hot đng kinh doanh tin
t và dch v ngân hàng. ây là lnh vc “đc bit” vì trc ht nó liên quan trc
tip đn tt c các ngành, liên quan đn mi mt ca đi sng kinh t-xã hi và
2

mt khác, lnh vc tin t ngân hàng là lnh vc “nhy cm”, nó đòi hi mt s
tôn trng và khéo léo trong điu hành hot đng ngân hàng đ tránh nhng thit
hi cho xã hi.
Tóm li, ngân hàng thng mi là loi hình đnh ch tài chính trung gian
hot đng kinh doanh trong lnh vc tin t và dch v ngân hàng. ây là loi
đnh ch tài chính trung gian quan trng vào loi bc nht trong nn kinh t th
trng, góp phn to lp và cung ng vn cho nn kinh t, to điu kin và thúc
đy nn kinh t xã hi phát trin.
1.1.1.3. H thng ngân hàng thng mi Vit Nam
Ngân hàng thng mi quc doanh: c thành lp bng 100% vn ngân
sách nhà nc. Thuc loi này gm:
- Ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn Vit Nam
- Ngân hàng Phát trin nhà ng bng sông Cu Long

Ngân hàng thng mi c phn: Là ngân hàng thng mi đc thành lp
di hình thc c phn gia nhà nc và nhân dân. Trong đó, mt cá nhân hay
pháp nhân đc s hu mt s c phn nht đnh theo quy đnh ca ngân hàng
Nhà Nc Vit Nam, ngân hàng TMCP ngoi thng, ngân hàng Công thng
Vit Nam, ngân hàng u t phát trin Vit Nam…
Ngân hàng thng mi liên doanh: Là ngân hàng đc thành lp bng vn
liên doanh gia mt bên là ngân hàng Vit Nam và mt bên khác là ngân hàng
nc ngoài có tr s ti Vit Nam, hot đng theo pháp lut Vit Nam: Indo
Vina Bank, VID Public Bank, Chohung Vina Bank, Vina Siam bank, Vina
Russia Bank…
Chi nhánh ngân hành nc ngoài là ngân hàng đc lp theo pháp lut
nc ngoài, đc phép m chi nhành ti Vit Nam, hot đng theo pháp lut Vit
Nam. Hin nay  Vit Nam đã có hàng chc chi nhánh ngân hàng nc ngoài
hot đng.
Ngân hàng thng mi 100% vn nc ngoài: ngân hàng Hong Kong-
Thng Hi (HSBC), ngân hàng ANZ Vit Nam, ngân hàng Standard Chartered,
ngân hàng Shinhan và ngân hàng Hong Leong, ngân hàng Vit Thái….
3

Ngân hàng ca Chính ph, hot đng không vì mc tiêu li nhun: Ngân
hàng phát trin Vit Nam, ngân hàng Chính sách xã hi.
1.1.2. Chc nng ca ngân hàng thng mi
1.1.2.1. Chc nng trung gian tín dng
Trung gian tín dng là chc nng quan trng và c bn nht ca ngân
hàng thng mi, nó không nhng cho thy bn cht ca ngân hàng thng mi
mà còn cho thy nhim v chính yu ca ngân hàng thng mi. Trong chc
nng này, chc nng “trung gian tín dng” ngân hàng thng mi đóng vai trò là
ngi trung gian đng ra tp trung, huy đng các ngun vn tin t tm thi nhàn
ri trong nn kinh t, bin nó thành ngun vn tín dng đ cho vay, đáp ng các
nhu cu vn kinh doanh và vn đu t cho các ngành kinh t và nhu cu vn tiêu

dùng ca xã hi.
Chc nng trung gian tín dng đc minh ha qua s đ sau đây:
Thu nhn Cp

Tin gi, tit kim Tín

Phát hành k phiu Dng
Trái phiu

Hình 1.1: S đ chc nng trung gian tín dng
Chc nng “ Trung gian tín dng” là chc nng c bn đc hiu theo 2 khía
cnh sau đây:
Ngân hàng thng mi ch là ni trung gian đ chuyn vn tin t t ni
tha sang ni thiu. Các ch th tham gia gm nhng ngi gi tin vào ngân
hàng thng mi và nhng ngi vay tin t ngân hàng không có mi liên h
kinh t trc tip nào. H không chu trách nhim và ngha v gì cho nhau c. Tt
c đu thông qua ngân hàng thng mi, ngha là ngân hàng thng mi có trách
nhim hoàn tin cho ngi gi. Còn ngi đi vay phi có trách nhim tr n cho
ngân hàng.
Công ty
Xí nghip
T chc
kinh t
Cá nhân
Ngân
hàng
thng
mi
Công ty
Xí nghip

T chc
kinh t
H gia
đình
Cá nhân

4

Ngân hàng không phi là ni trung gian tài chính thun túy, mà là trung
gian tín dng, ngha là vic thc hin các nhim v c th ca chc nng này
phi theo nguyên tc “hoàn tr” vô điu kin.
Thc hin chc nng trung gian tín dng, các ngân hàng thng mi thc
hin nhng nhim v c th sau đây:
Nhn tin gi không k hn, có k hn ca các đn v kinh t, các t chc
và cá nhân bng đng tin trong nc hay bng ngoi t. Nhn tin gi tit kim
ca t chc và cá nhân. Phát hành k phiu và trái phiu ngân hàng đ huy đng
vn trong xã hi. Cho vay ngn hn, trung và dài hn đi vi các đn v, cá nhân.
Chit khu thng phiu và chng t có giá đi vi các đn v, cá nhân. Chc
nng trung gian tín dng ca ngân hàng thng mi có vai trò và tác dng to ln
đi vi nn kinh t xã hi.
Trc ht, nh thc hin chc nng này mà h thng ngân hàng thng
mi huy đng và tp trung hu ht các ngun vn tin t tm thi nhàn ri ca xã
hi, bin tin nhàn ri t ch là phng tin tích ly tr thành ngun vn ln cho
nn kinh t. Nh thc hin chc nng trung gian tín dng mà h thng ngân hàng
thng mi cung ng mt khi lng vn tín dng rt ln cho nn kinh t. ây là
ngun vn rt quan trng vì nó không nhng ln v s tin tuyt đi mà vì tính
cht “luân chuyn” không ngng ca nó.
1.1.2.2. Chc nng trung gian thanh toán
ây là chc nng quan trng, không nhng th hin khá rõ bn cht ca
hàng thng mi mà còn cho thy tính cht “đc bit” trong hot đng ca ngân

hàng thng mi.
Ngân hàng thng mi đng ra là trung gian đ thc hin các khon giao
dch thanh toán gia các khách hàng, gia ngi mua, ngi bán,… đ hoàn tt
các quan h kinh t thng mi gia h vi nhau, là ni dung thuc chc nng
trung gian thanh toán ca ngân hàng thng mi.



5

Lnh Giy

Tr tin Báo

Qua tài khon Có


Hình 1.2: S đ chc nng trung gian thanh toán

Nhim v c th ca chc nng này gm:
- M tài khon tin gi giao dch cho các t chc và cá nhân.
- Qun lý và cung cp các phng tin thanh toán cho khách hàng.
- T chc và kim soát quy trình thanh toán gia các khách hàng.
1.2. Hot đng huy đng vn ca NHTM
1.2.1. Khái nim ca vn huy đng
Vn huy đng là tài sn bng tin ca các t chc và cá nhân mà ngân
hàng đang tm thi qun lý và s dng vi trách nhim hoàn tr, vn huy đng là
ngun vn ch yu và quan trng nht ca bt k ca mt ngân hàng thng mi
nào.
1.2.2. c đim ca vn huy đng

Vn huy đng trong ngân hàng thng mi chim t trng ln trong tng
ngun vn ca ngân hàng thng mi. Các ngân hàng thng mi hot đng
đc ch yu đc là nh vào ngun vn này.
Vn huy đng là ngun vn không n đnh vì th các ngân hàng thng
mi cn phi duy trì mt khon “d tr thanh toán” đ sn sàng đáp ng mt nhu
cu rút tin ca khách hàng.
Có chi phí s dng tng đi cao và chim t trng chi phí đu vào rt ln
trong hot đng kinh doanh đu vào ca ngân hàng thng mi. ây là ngun
vn có tính cnh tranh gay gt gia các ngân hàng. Vn huy đng, ch đc s
dng trong các hot đng tín dng và bo lãnh, các ngân hàng thng mi không
đc s dng ngun vn này đ đu t.
Ngi tr
tin
Ngi mua
(Cty, XN, t
chc kinh t,
cá nhân)
Ngân
hàng
thng
mi
Ngi th
hng
Ngi bán
(Cty, XN, t
chc kinh t,
cá nhân)
6

1.2.3. C cu huy đng vn trong ngân hàng thng mi

1.2.3.1. Tin gi không k hn
Tin gi không k hn là loi tin gi mà ngi gi tin (ch tài khon)
đc s dng mt cách ch đng và linh hot, không b ràng buc v thi gian.
Tin gi không k hn phc v nhu cu giao dch, thanh toán cho ch tài
khon nh tr tin hàng hóa, dch v, rút tin mt t ATM, chuyn tin….
Tin gi không k hn là loi ngun vn huy đng có chi phí s dng vn
(chi phí tr lãi) thp. Chính vì vy các ngân hàng nên tp trung huy đng ngun
vn này, thì hot đng kinh doanh ca ngân hàng mi có hiu qu cao. Do vy,
tin gi không k hn phi đc s dng cho vay ngn hn.
1.2.3.2. Tin gi đnh k (tin gi có k hn)
Tin gi đnh k là loi tin gi mà ngi tin ch có th rút ra khi đáo
hn, tuy nhiên trong trng hp bình thng, các ngân hàng vn cho khách hàng
rút vn trc hn vi điu kin ch đc hng lãi theo lãi sut không k hn.
• c đim:
- Tin gi đnh k có đc đim là s n đnh tng đi, do đó các ngân hàng
thng mi thng s dng đ cho vay trung và dài hn.
- Tin gi đnh k có chi phí s dng vn khá cao. Ngi gi tin có k hn
nhm mc đích hng lãi, do đó lãi sut hp dn, lãi sut cao là đòn by, là công
c đ thu hút ngun vn này.
1.2.3.3. Phát hành chng t có giá
Phát hành k phiu, chng ch tin gi có k hn, chng ch tit kim và
phát hành trái phiu là nhng phng pháp hu hiu đ các ngân hàng huy đng
vn có k hn. ây là ngun vn n đnh nht ca ngân hàng thng mi.
• c đim ca ngun vn này:
- Tính n đnh chc chn, nhng ngi s hu k phiu, chng ch tin gi tit
kim ch đc hoàn vn khi đáo hn. ây là đc đim ni bt ca loi ngun vn
này.
- Lãi sut thng cao hn lãi sut tin gi đnh k, do đó hp dn hn đi vi
khách hàng.
7

- Loi vn này không đc tái lp thi hn nh tin gi đnh k, nhng bù li
ngi s hu có th th chp, cm c đ vay vn ngân hàng.
1.2.3.4. Ngun vn huy đng khác
- Tin gi ký qu
- Tin gi đm bo thanh toán
- Tin tm gi, tin đang chuyn
- Các khon khác
1.3. Hiu qu huy đng vn và các tiêu chí đánh giá hiu qu huy đng vn
ca ngân hàng thng mi
1.3.1. Khái nim hiu qu huy đng vn ca NHTM
Hiu qu huy đng vn là gì? Hiu qu huy đng vn là th hin  kh
nng đáp ng cao nht nhu cu s dng vn ca ngân hàng t vic huy đng
ngun vn có tính n đnh lâu dài, và  s lng nhiu. Hay nói cách khác đó
chính là s đáp ng kp thi, đy đ, nhu cu s dng vn vi chi phí hp lý.
-  phân tích s dng vn hiu qu chúng ta xét s so sánh gia kt qu
đt đc và chi phí b ra. Khi so sánh gia kt qu và chi phí thì cn phi so sánh
di dng thng s, hoc kt qu/chi phí hoc chi phí/kt qu.
Khái nim hiu qu nh trên cho thy rng ch khi nào đt đc kt qu
cao nht trong điu kin chi phí thp nht mi đc coi là có hiu qu. Tuy nhiên
trên thc t, vic xác đnh kt qu nào là cao nht vi chi phí thp nht là rt khó.
1.3.2 Các tiêu chí đánh giá hiu qu huy đng vn ca NHTM
Mi cách thc đánh giá hiu qu huy đng vn đem li cho ngân hàng
thng mi mt ngun vn có tính cht khác nhau, vi chi phí khác nhau. 
đánh giá hiu huy đng vn ca mt ngân hàng thng mi ta cn da vào các
ch tiêu c th. Mi ch tiêu nêu lên mt mt ca hot đng hiu qu huy đng
vn ca ngân hàng thng mi. Sau đây là mt s ch tiêu:
8

1.3.2.1. Quy mô vn huy đng / chi phí vn huy đng.

Vn ca ngân hàng thng mi đc chia làm hai loi: Vn ch s hu và
N. Vn ch s hu chim mt t trng nh trong tng ngun vn ca ngân hàng
nhng có th s dng lâu dài, hình thành nên trang thit b, nhà ca cho ngân
hàng và đc bit là đc dùng đ đm bo kh nng thanh toán ca ngân hàng.
N chim phn ln trong ngun vn ca ngân hàng thng mi, nó là
ngun vn hot đng chính đi vi mi ngân hàng. Cho nên hu ht các khon
n ca ngân hàng thng mi đu liên quan đn chi phí huy đng vn
.
Chi phí huy đng vn ca ngân hàng bao gm chi phí tr lãi và chi phí phi
tr lãi. Trong tng s chi phí vn huy đng thì chi phí tr lãi là ch yu. Ngoài ra
còn có các chi phí khác nh: Chi phí bo him tin gi, chi phí qun lý, d tr
bt buc, d tr thanh toán, chi phí cho hot đng marketing, qung cáo đ thu
hút khách hàng gi tin, chi phí đ m các qu tit kim, chi phí mua máy móc
thit b, và các chi phí khác liên quan đn hot đng huy đng vn.
Chi phí tr lãi mà ngân hàng tr cho khách hàng là chi phí tr lãi da trên
lãi sut danh ngha, lãi sut ngân hàng công b cho khách hàng. Chi phí này ph
thuc vào rt nhiu yu t nh k hn, loi tin gi, mc tiêu gi tin ca khách
hàng, chin lc kinh doanh ca ngân hàng trong tng thi k, tin ích kèm
theo Tuy nhiên, lãi sut thc t ca tng ngun vn huy đng đi vi ngân
hàng là cao hn bi vì ngoài chi phí tr lãi, ngân hàng còn phi b ra nhiu loi
chi phí khác na, chi phí phi tr lãi. Vì vy ch tiêu chi phí huy đng vn/ tng
vn huy đng đc chia nh ra làm hai ch tiêu khác. ó là:
- Chi phí tr lãi/ tng vn huy đng, cho thy đ huy đng đc mt
đng vn thì ngân hàng cn phi tr bao nhiêu tin da trên lãi sut công b cho
khách hàng.
9

- Chi phí phi tr lãi/ tng vn huy đng, cho thy mt đng vn huy đng
đc ngân hàng b ra chi phí là bao nhiêu cho vic qun lý, ct gi, bo qun,
Tóm li, chi phí huy đng vn/ tng vn huy đng đc dùng đ đánh

giá xem mt đng vn ngân hàng huy đng đc cn phi b ra bao nhiêu chi
phí. Nh vy, khi xem xét hiu qu huy đng vn, chi phí cho mt đng vn phi
hp lý, đm bo các khon thu nhp có th bù đp đc chi phí này và có li
nhun cho ngân hàng. Ch tiêu này càng thp thì hiu qu huy đng vn càng có
hiu qu. Tuy nhiên cng phi thy rng đ gim chi phí hiu qu huy đng vn
thì cn phi gim lãi sut huy đng và có các chi phí qun lý, bo qun, d tr
vn huy đng mt cách ti u nht. Vic đa ra mt lãi sut huy đng hp lý là
rt quan trng, lãi sut không quá cao - đm bo li ích ngân hàng, cng không
quá thp – thu hút đc khách hàng gi tin. ng thi gim các chi phí phi tr
lãi cng s làm cho hiu qu ca hot đng huy đng vn ca ngân hàng hiu qu
hn.
1.3.2.2. Chênh lch thu chi lãi / chi phí tr lãi ca ngân hàng
Mi liên h ngun vn và tài sn là mi liên liên h gia hiu qu huy
đng vn và s dng vn. ó là hai mt ca quá trình hot đng ca ngân hàng.
Tuy nhiên, đ đánh giá hiu qu huy đng vn ca ngân hàng, tc là kh nng
đáp ng kp thi các nhu cu v s dng vn hay kh nng sinh li t đng vn
huy đng đc thì các ngân hàng cng thng s dng ch tiêu chêch lch thu
chi lãi / chi phí tr lãi ca ngân hàng đ đánh giá mi liên h sinh li ca tài sn
và ngun vn cng nh hiu qu hot đng huy đng vn.
Ch tiêu này đc tính nh sau:
10

Chênh lch thu chi lãi
=
Thu lãi – Chi lãi
Chi phí tr lãi Chi phí tr lãi
Ch tiêu này cho thy mt đng chi phí ngân hàng b ra đ huy đng vn
s thu đc bao nhiêu đng li nhun t đng vn đó. Ch tiêu này càng cao thì
cho thy ngân hàng đã s dng rt hiu qu đng vn huy đng ca mình trong
vic ti thiu hóa chi phí huy đng cho đng vn đó. Ch tiêu này cao do chênh

lch thu chi lãi trc thu chi khác cao và chi phí tr lãi nh. Ch tiêu chênh lch
thu, chi lãi/ chi phí tr lãi cao cng có th do chí phí tng và thu
nhp trc thu
nhp khác và chi khác gim, tuy nhiên tc đ tng ca chi phí chm hn tc đ
gim ca thu nhp đó.
1.3.2.3. Quy mô vn huy đng / chi phí tin lng
Trc tiên, đ đánh giá hiu qu huy đng vn ca ngân hàng thông qua
ch tiêu này, cn phi đánh giá ch tiêu quy mô vn huy đng ca mt cán b huy
đng vn.
Ch tiêu này đc tính bng tng s vn mà ngân hàng huy đng đc
trong mt thi k t khách hàng cá nhân chia cho tng s lao đng trong hot
đng hiu qu huy đng vn ca ngân hàng trong thi k đó.
Quy mô vn huy đng
=
Tng s vn huy đng
1 cán b huy đng vn Tng s lao đng huy đng vn
Ch tiêu này cho thy trong mt thi k nht đnh, mt lao đng ca ngân
hàng huy đng đc bao nhiêu vn, hay nói cách khác ch tiêu này cho bit nng
sut huy đng vn ca lao đng hot đng hiu qu huy đng vn trong ngân
hàng.
Ch tiêu này tng cho thy nng sut hiu qu huy đng vn ca ngân
hàng tng lên khi ngun vn huy đng tng nhanh hn s lao đng hot đng huy
11

đng vn làm cho ch tiêu này tng lên. Tuy nhiên cng phi xem xét ti s gim
ca ngun vn huy đng và s lng lao đng hot đng hiu qu huy đng vn
ca ngân hàng qua các nm. Bi ch tiêu này vn tng nu s gim xung ca
ngun vn huy đng đc chm hn so vi s gim xung ca lao đng hot
đng huy đng vn.
Ch tiêu ngun vn huy đng trên mt lao đng hot đng huy đng vn

tng qua các nm cho thy hiu qu trong vic huy đng vn ca ngân hàng. Tuy
nhiên ch tiêu này cng ch cho thy mt cách đnh lng v kh nng huy đng
vn ca lao đng hot đng huy đng vn ca ngân hàng. Chúng không nêu lên
đc c cu ngun vn huy đng cng nh các chi phí phi b ra đ huy đng
vn, s phù hp ca ngun vn huy đng vi mc tiêu s dng vn.
i vi ch tiêu quy mô vn huy đng / chi phí tin lng phi tr cho
tng cán b huy đng vn, cho thy mt đng chi phí phi tr cho mt cán b
huy đng vn s thu đc bao nhiêu đng vn huy đng.
Quy mô vn huy đng
=
Tng s vn huy đng
Chi phí tin lng Tng tin lng tr cho cán b huy đng vn
Ch tiêu này càng cao thì càng th hin rõ hiu qu trong huy đng vn
ca ngân hàng. Bi ch tiêu này cao khi chi phí thp và quy mô vn huy đng cao
hoc là chi phí huy đng tng nhng tc đ tng li không nhanh bng quy mô
vn huy đng. Tuy nhiên, cng phi xét ti s gim sút ca 2 yu t cu thành
nên ch tiêu này. Bi nu quy mô vn gim nhng vn nhanh hn tc đ gim
ca chi phí s làm cho ch tiêu này vn phn ánh đc hiu qu huy đng vn
ca ngân hàng. Nh vy, ch tiêu s cho thy hiu qu huy đng vn ca ngân
hàng v mt lng mt cách c th.
12

1.3.2.4. S n đnh vn huy đng ca các hình thc huy đng vn
Mt hình thc hiu qu huy đng vn đc đánh giá là tt ngoài nhng
yu t nh đáp ng nhu cu vi chi phí thp cn phi có s n đnh, tc là không
có s thay đi đt ngt trong thi gian s dng ngun vn đó ca ngân hàng.
Thông thng các ngun vn huy đng đu có th d tính đc trc thi
gian s dng nh tin gi có k hn, tin gi tit kim,
Vn huy đng phi có s tng trng n đnh v mt s lng đ tho
mãn nhu cu tín dng cng nh nhu cu ca các hot đng khác. Mt khác vn

huy đng đó cng cn phi có s n đnh v thi gian. Chng hn nh nu ngân
hàng huy đng đc mt ngun vn ln đáp ng đc yêu cu tín dng nhng
li không đánh giá đc kh nng n đnh ca ngun vn đó s làm nh hng
đn hot đng ca ngân hàng, to cho ngân hàng nhng ri ro khó lng trc
đc. Ngc li, nu ngân hàng ch huy đng đc ngun vn nh nhng n
đnh v thi gian s làm cho vic đu t ca ngân hàng t ngun vn đó đem li
li nhun cao cho ngân hàng.
Ch tiêu này đc đánh giá qua mc đ tng gim vn huy đng. Nu vn
huy đng tng đu qua các nm, có tc đ gia tng n đnh, đu đn thì vn đó
đc coi là có hiu qu trong vic huy đng.
1.3.2.5. Cân đi gia ngun vn huy đng và cho vay
Hiu qu công tác huy đng vn còn đc đánh giá thông qua mi quan
h cân đi vi nhu cu cho vay. Bi mt trong các chc nng chính ca ngân
hàng thng mi là chc nng trung gian tín dng. Ngân hàng thng mi thc
hin huy đng các ngun vn nhàn ri trong nn kinh t và s dng s vn huy
đng đc đ đu t, cho vay, góp phn đy nhanh tc đ luân chuyn vn trong
nn kinh t, đáp ng nhu cu vn cho sn xut kinh doanh, tiêu dùng, góp phn
phát trin kinh t xã hi và đem li li nhun cho ngân hàng.
13

Nu ngun vn ngân hàng huy đng không đáp ng đ nhu cu cho vay
đi vi nn kinh t, ngân hàng s không phát huy ht kh nng sinh li và không
đt đc hiu qu kinh doanh nh mong mun. Bên cnh đó, ngân hàng còn phi
gánh chu nhng thit hi do vic b mt khách hàng t tay các ngân hàng bn và
nhng chi phí c hi không đáng có. Nu ngân hàng huy đng đc mt lng
ln ngun vn tin gi nhng không s dng ht ngun vn này, ngân hàng phi
tr các chi phí lãi và phi lãi cho khon vn b đóng bng mà không có khon thu
nào đ bù đp li.
Mt s ch tiêu phn ánh tính cân đi gia ngun vn tin gi huy đng và
cho vay có th k đn nh sau:

• Tng quan v quy mô huy đng vn và cho vay.
Chênh lch gia huy đng = Quy mô _ Quy mô cho
vn và cho vay huy đng vn vay
• Tng quan v c cu huy đng vn và cho vay.

T l ngun vn ngn hn
s dng cho vay trung
và dài hn =
Ngun vn ngn hn
Ch tiêu này dùng đ đánh giá v mc đ tim n ri ro thanh khon trong
công tác huy đng vn ca ngân hàng.
• Tng quan v lãi sut
Chênh lch lãi sut đu ra, đu vào = Lãi sut đu ra – Lãi sut đu vào

D n trung và -

dài hn
Ngun vn trung và dài hn đã tr
d tr bt buc tng ng
14

Thu t lãi x 100% Chi tr lãi x 100%
Chênh
lch lãi
bình quân



= -

Tài sn có sinh li bình quân Ngun vn tr lãi bình quân


• Tng quan v thu nhp và chi phí
Chênh lch thu

nhp lãi =
cho vay và chi phí lãi
huy đng vn
Thu nhp lãi -
cho vay


Chi phí lãi
huy đng
vn

1.4. Nhng nhân t nh hng đn hiu qu huy đng vn
Nghip v huy đng vn là mt trong nhng nghip v kinh doanh truyn
thng ca các ngân hàng. Nó có ý ngha quan trng vi hot đng ca bt c
ngân hàng thng mi nào vì nó cung cp vn cho hot đng kinh doanh ca
ngân hàng. Do đó đ nghip v này mang li hiu qu cao nht thì bên cnh vic
tìm ra các gii pháp đ nâng cao hiu qu huy đng vn, các ngân hàng thng
mi cng phi xem xét ti các nhân t nh hng đn hiu qu huy đng vn, đ
tìm cách đa ra nhng gii pháp khc phc và hn ch chúng.
1.4.1. Nhóm nhân t khách quan
• Môi trng cnh tranh

S cnh tranh ca các ngân hàng khác trên đa bàn s nh hng trc tip
đn hot đng ca ngân hàng.  có th tn ti và phát trin, ngân hàng cn phi
đnh ra chin lc kinh doanh phù hp đ có th thng trong vic cnh tranh vi
ngân hàng khác. Khi quyt đnh ra chin lc phát trin cho ngân hàng rõ ràng
cn phi tính đn điu kin v môi trng kinh doanh. Trong quá trình cnh tranh
vi đi th, ngân hàng buc phi ci tin và đa dng hoá các loi hình dch v,
thc hin mc lãi sut hp lý, nghiên cu k th trng và làm tt công tác qung
bá tip th marketing. Ngân hàng phi bi dng trình đ chuyên môn, k nng
làm vic chuyên nghip cho đi ng cán b, đ có th làm tt công vic ca
15

mình. Nh vy, cnh tranh va là thách thc va là mt nhân t thúc đy s phát
trin cht lng các hot đng ngân hàng trong đó có hot đng huy đng vn.

• Môi trng lut pháp
Mi hot đng kinh doanh, trong đó hot đng ca ngân hàng đu phi
chu s điu chnh ca lut pháp. Các hot đng ca ngân hàng thng mi chu
s điu chnh ca lut các TCTD và h thng các vn bn pháp lut khác ca
Nhà nc. Mt khác,  Vit Nam hin nay các ngân hàng thng mi đc t
chc theo mô hình tng công ty, do vy các chi nhánh ca các ngân hàng trong
hot đng ca mình ngoài vic phi tuân th theo pháp lut và các vn bn di
lut ca nhà nc ban hành, còn phi tuân th theo các quy đnh mà ngân hàng
m ban hành trong tng thi k v lãi sut, t l d tr, hn mc cho vay Trong
s ràng buc v lut pháp, các yu t ca nghip v huy đng vn thay đi làm
nh hng đn quy mô và cht lng ca hot đng huy đng vn.

• Chu k phát trin kinh t
Tình trng phát trin ca nn kinh t là mt yu t v mô có tác đng trc
tip đn mi hot đng ca các ngân hàng thng mi nên nh hng đn hot
đng huy đng vn. Trong điu kin nn kinh t phát trin n đnh, thu nhp dân

c đc đm bo và n đnh thì ngun tin vào ra ca các ngân hàng cng n
đnh, s vn huy đng đc ca ngân hàng ngày càng tng lên và c hi đu t
cho vay ca ngân hàng cng đc m rng do lòng tin ca các nhà đu t vào
nn kinh t. Nu nn kinh t suy thoái, thu nhp dân c bin đng thì lòng tin v
đng tin ca dân chúng b gim sút. Khi đó hiu qu huy đng vn ca ngân
hàng không nhng b gim xung mà lng tin dân c đã ký gi vào ngân hàng
cng có nguy c b rút ra. Và nh vy ngân hàng s gp khó khn trong công tác
huy đng vn, qun lý d tr và cng c nim tin cho khách hàng.

• Vn hoá - xã hi, tâm lý khách hàng
Khách hàng ca ngân hàng bao gm nhng ngi có vn gi ti ngân
hàng và nhng đi tng s dng vn đó. V môi trng xã hi  các nc phát
16

trin, khách hàng luôn có tài khon cá nhân và thu nhp đc chuyn vào tài
khon ca h. Nhng  các nc kém phát trin, nhu cu dùng tin mt thng
ln hn.  khon mc tin gi tit kim có hai yu t quan trng tác đng vào là
thu nhp và tâm lý ca ngi gi tin. Thu nhp nh hng đn ngun vn tim
tàng mà ngân hàng có th huy đng trong tng lai.
Yu t tâm lý nh hng đn s bin đng ra vào ca các ngun tin. Tâm
lý tin tng vào tng lai ca khách hàng có tác dng làm n đnh lng tin gi
vào, rút ra và ngc li nu nim tin ca khách hàng v đng tin trong tng lai
s mt giá gây ra hin tng rút tin hàng lot vn là mi lo ngi ln ca mi
ngân hàng. Mt khác, mt đc đim quan trng ca đi tng khách hàng là mc
đ thng xuyên ca vic s dng các dch v ngân hàng. Mc đ s dng càng
cao, ngân hàng càng có điu kin m rng vic huy đng vn ca mình.

• Ý thc tit kim ca dân c:
Hot đng huy đng vn ca ngân hàng ch yu đc hình thành t vic
huy đng các ngun tin t nhàn ri trong dân c. ây là lng tin nhàn ri ch

yu có đc do vic ngi dân tit kim tiêu dùng  hin ti đ k vng s đc
chi tiêu nhiu hn trong tng lai. Do đó công tác huy đng vn ca ngân hàng
chu nh hng rt ln ca yu t này. Nu không có tit kim thì s không có
vn đ đu t cho sn xut và ngc li.
Yu t tit kim ca dân c li ph thuc vào rt nhiu yu t nh thu
nhp ca dân c, thói quen chi tiêu bng tin mt và đc bit là s n đnh ca
nn kinh t. Nu nn kinh t mt n đnh, giá tr đng tin luôn bin đng thì xu
hng chung ca dân c s đi các đng tin ni t ra các đng tin mnh nh
ngoi t, ct tr vàng bc, mua bt đng sn…là nhng tài sn có tính n đnh
cao hn. Ngoài ra vic phân b dân c  các vùng lãnh th khác nhau thì yu t
tâm lý, vn hoá và li sng cng khác nhau. Do đó, ngân hàng phi nm bt đc
yu t tâm lý ca dân t đó đ đa ra các hình thc huy đng vn sao cho phù
hp và hiu qu hn.