1
B GIÁODC VÀÀO TO
TRNG I HCKINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TRN MNG UYÊN NGÂN
NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V NGÂN HÀNG BÁN L TI NGÂN HÀNG
PHÁT TRIN NHÀ NG BNG SÔNG CU LONG
CHI NHÁNH LÂM NG
Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng
Mãs: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS-TS. TRN HOÀNG NGÂN
Thành Ph H Chí Minh - Nm 2013
2
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi
dch v ngân hàng bán l ti ngân hàng Phát trin nhà đng bng sông Cu
Long - Chi nhánh Lâm ng” là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các d liu,
kt qu nêu trong lun vn là hoàn toàn trung thc và có ngun gc rõ ràng.
TÁC GI
Trn Mng Uyên Ngân
3
MC LC
Trang
PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC BNG, BIU, S
M U
1.Lý do chn đ tài
1
2. Mc đích nghiên cu
2
3. Nhim v nghiên cu
2
4. i tng và phm vi nghiên cu
2
5. Phng pháp nghiên cu
3
6. Ý ngha khoa hc và thc tin ca lun vn
4
7. im ni bt ca lun vn
4
8. Kt cu lun vn
4
NI DUNG
Chng 1. C s lý lun v s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng bán l
5
1.1. Tng quan v ngân hàng thng mi và sn phm dch v ngân hàng
5
1.1.1. Tng quan v ngân hàng thng mi
5
1.1.2. Tng quan v sn phm dch v ngân hàng, dch v ngân hàng bán
l
6
1.1.2.1. Các quan đim v dch v
6
1.1.2.2. Khái nim sn phm dch v ngân hàng
7
1.1.2.3. Tng quan v dch v ngân hàng bán l
8
1.2. S hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng bán l và các nhân
t quyt đnh
11
1.2.1. Quan đim v s hài lòng
11
1.2.2. Phân loi s hài lòng ca khách hàng
11
1.2.3. Các nhân t c bn quyt đnh s hài lòng khách hàng
13
1.2.3.1. Cht lng dch v
13
1.2.3.2. Giá c dch v
14
1.3. S cn thit phi nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng bán l
1.4. Kinh nghim v nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng bán l ca mt s ngân hàng trên th gii và bài hc kinh
nghim cho các NHTM Vit Nam
29
1.4.1. Kinh nghim v nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch
v ngân hàng bán l ca mt s ngân hàng trên th gii
29
4
1.4.2. Bài hc kinh nghim cho các NHTM Vit Nam
29
1.5. Mô hình nghiên cu s hài lòng ca khách hàng
29
1.5.1. Mô hình nghiên cu s hài lòng v cht lng dch v ca khách
hàng
30
1.5.1.1. Gii thiu mt s mô hình nghiên cu s hài lòng v cht
lng dch v ca khách hàng
31
1.5.1.2. La chn mô hình cho nghiên cu s hài lòng ca khách hàng
v dch v ngân hàng bán l ti MHB chi nhánh Lâm ng
31
1.5.2. Ch s hài lòng ca khách hàng
37
1.5.2.1. Ch s hài lòng ca khách hàng
1.5.2.2. Mt s mô hình ch s hài lòng khách hàng
21
1.5.2.3. La chn mô hình ch s hài lòng khách hàng cho nghiên cu
s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng bán l ti MHB chi
nhánh Lâm ng
26
Kt lun chng 1
26
Chng 2. Thc trng v s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân
hàng bán l ti ngân hàng MHB chi nhánh Lâm ng
29
2.1. Tng quan v MHB chi nhánh Lâm ng
29
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin
29
2.1.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca MHB
29
2.1.1.2. Quá trình hình thành và phát trin ca MHB chi nhánh Lâm
ng
30
2.1.2. Các dch v ngân hàng bán l đin hình ca MHB chi nhánh Lâm
ng
31
2.1.2.1. Dch v tín dng
31
2.1.2.2. Dch v phi tín dng
37
2.1.3. Thc trng kinh doanh dch v ngân hàng bán l ca MHB chi
nhánh Lâm ng
40
2.1.3.1. Hot đng tín dng
40
2.1.3.2. Hot đng phi tín dng
43
2.2. Kho sát đánh giá s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân
hàng bán l khi giao dch ti MHB chi nhánh Lâm ng
46
5
2.2.1. Mô hình kho sát
46
2.2.2. Qui trình kho sát
47
2.2.3. Kt qu kho sát
55
2.2.3.1. Phân tích mô hình
55
2.2.3.2. ánh giá thang đo bng h s tin cy Cronbach Alpha
56
2.2.3.3. Phân tích nhân t khám phá EFA
57
2.2.3.4. Xây dng phng trình hi qui tuyn tính
61
2.2.4. Nhn xét v s hài lòng ca khách hàng
64
Kt lun chng 2
69
Chng 3: Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng bán l ti MHB chi nhánh Lâm ng
70
3.1. Quan đim chin lc kinh doanh dch v ngân hàng bán l ca MHB
chi nhánh Lâm ng giai đon 2014-2017
68
3.1.1. Quan đim
68
3.1.2. Chin lc
68
3.1.2.1. Chin lc tng quát
68
3.1.2.2. Chin lc c th
69
3.2. Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân
hàng bán l ti MHB chi nhánh Lâm ng theo mô hình nghiên cu đã
hiu chnh ln 2
70
3.2.1. Gii pháp đi vi các thành phn thuc nhân t quá trình và hình
nh
70
3.2.2. Gii pháp đi vi các thành phn thuc nhân t ngun lc
71
3.2.3. Gii pháp đi vi các thành phn thuc nhân t nng lc phc v
72
3.2.4. Gii pháp đi vi các thành phn thuc nhân t kt qu
72
3.2.5. Gii pháp đi vi các thành phn thuc nhân t trách nhim xã hi
73
Kt lun chng 3
77
KT LUN
78
TÀI LIU THAM KHO
80
PH LC
6
DANH MC CH VIT TT
CNLD
Chi nhánh Lâm ng
CLDV
Cht lng dch v
VT
n v tính
EFA
Phân tích nhân t khám phá
MHB
Ngân hàng Phát trin nhà đng bng sông Cu Long
NHTM
Ngân hàng thng mi
ROPMIS
Mô hình đánh giá cht lng dch v khái nim
7
DANH MC BNG, BIU, S
(1)
Danh mc bng
STT
Tên bng
Tr
Bng 2.1
Hot đng tín dng ca MHB Lâm ng giai đon 2010 - 2012
38
Bng 2.2
C cu cho vay ca MHB Lâm ng giai đon 2010 - 2012
39
Bng 2.3
C cu vn ca MHB Lâm ng giai đon 2010 - 2012
41
Bng 2.4
Kt qu kinh doanh theo tng loi hình dch v
42
Bng 2.5
Thành phn quy trình và hình nh
63
Bng 2.6
Thành phn ngun lc
63
Bng 2.7
Thành phn nng lc phc v
65
Bng 2.8
Thành phn kt qu
66
Bng 2.9
Thành phn trách nhim xã hi
66
Danh mc biu đ
STT
Tên bng
Tr
Biu đ 2.1
C cu cho vay ca MHB Lâm ng giai đon 2010 - 2012
39
Biu đ 2.2
Ngun vn ca MHB Lâm ng giai đon 2010 - 2012
41
Biu đ 2.3
C cu kt qu hot đng kinh doanh theo loi hình dch v
nm 2012
42
Biu đ 2.4
Thi gian s dng dch v ca khách hàng ti MHB Lâm ng
theo kho sát
54
8
DANH MC BNG, BIU, S
Danh mc s đ
STT
Tên bng
Tr
S đ 1.1
Mô hình ch s hài lòng khách hàng ca M
21
S đ 1.2
Mô hình ch s hài lòng khách hàng ca các quc gia EU
22
S đ 1.3
Mô hình lý thuyt v ch s hài lòng khách hàng trong lnh vc
ngân hàng
25
S đ 2.1
Mô hình nghiên cu theo lý thuyt
45
S đ 2.2
Mô hình nghiên cu hiu chnh ln 1
59
1
M U
1. Lý do chn đ tài
Trong môi trng kinh doanh ngày càng hi nhp nh hin nay, các doanh
nghip phn nào cng đã hiu rõ đc câu nói: “Khách hàng là thng đ”.
S hài lòng ca khách hàng là mt vn đ quan trng quyt đnh s sng còn
ca doanh nghip. iu này càng quan trng hn trong hot đng ca ngân hàng
thng mi, bi ngân hàng thng mi là mt doanh nghip đc bit kinh doanh
trong lnh vc tin t, tín dng và dch v ngân hàng liên quan đn mi ngành ca
nn kinh t. Nâng cao s hài lòng v cht lng dch v ca khách hàng giúp ngân
hàng thng mi nâng cao kh nng cnh tranh, to uy tín thng hiu và nâng tm
giá tr ca ngân hàng thng mi trong lòng khách hàng hin ti và tng lai.
Ngân hàng Phát trin nhà đng bng sông Cu Long (tên vit tt MHB) là
mt ngân hàng tr so vi các ngân hàng thng mi c phn nhà nc khác, song
MHB đã đt tc đ phát trin nhanh, đc ngân hàng Nhà nc xp vào nhóm
nhng t chc tín dng hot đng lành mnh, an toàn, đc cp mc tng trng
cao nht trong nm 2012. Tc đ tng trng càng nhanh đt ra yêu cu càng cp
thit đi vi các nhà lãnh đo MHB trong vic nâng cao s hài lòng ca khách
hàng, nhm to nim tin, xây dng lc lng khách hàng trung thành và khách hàng
tim nng, xây dng thng hiu MHB phát trin bn vng.
Là mt chi nhánh tr thuc MHB, MHB chi nhánh Lâm ng hin đi mt
vi nhiu c hi và không ít thách thc.
Chính vì nhng lý do trên, chúng tôi chn đ tài “Nâng cao s hài lòng ca
khách hàng đi vi dch v ngân hàng bán l ti ngân hàng Phát trin nhà đng
bng sông Cu Long chi nhánh Lâm ng” nhm tìm hiu thc trng v s hài
lòng ca khách hàng, t đó đ xut mt s gii pháp góp phn nâng cao s hài lòng
ca khách hàng, đáp ng yêu cu phát trin MHB chi nhánh Lâm ng theo hng
bn vng.
2
2. Mc đích nghiên cu
Trên c s nghiên cu lý lun và kho sát, tng kt thc tin, lun vn xác
đnh các yu t tác đng đn mc đ hài lòng ca khách hàng, đánh giá mt cách
khách quan nhu cu khách hàng cng nh cht lng dch v ngân hàng, giúp ngân
hàng có s điu chnh phù hp, to cho khách hàng cm giác thoi mái nht khi
giao dch ti MHB chi nhánh Lâm ng.
3. Nhim v nghiên cu
- H thng hoá nhng vn đ lý lun có liên quan đn đ tài đ làm c s lý
lun cho vic nghiên cu lun vn.
- Phân tích thc trng s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng
bán l ti MHB chi nhánh Lâm ng.
- Kho sát đánhgiás hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng bán
l khi giao dch ti MHB chi nhánh Lâm ng bng
phng pháp nghiên cu
đnh lng.
- xut mt s gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi
dch v ngân hàng bán l ti MHB chi nhánh Lâm ng.
4. i tng và phm vi nghiên cu
4.1. i tng nghiên cu
S hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng bán l ti ngân hàng
Phát trin nhà đng bng sông Cu Long chi nhánh Lâm ng.
4.2. Phm vi nghiên cu
- V ni dung: Trong khuôn kh lun vn, tác gi ch yu tp trung nghiên
cu nhng vn đ lý lun và thc tin tác đng đn s hài lòng v cht lng dch
v ca khách hàng bán l, nhm đ xut mt s gii pháp nâng cao s hài lòng ca
khách hàng đi vi dch v ngân hàng bán l khi giao dch ti MHB chi nhánh Lâm
ng.
- V không gian: Ngân hàng MHB chi nhánh Lâm ng.
- V thi gian:
3
+ Các s liu phc v đánh giá thc trng hot đng kinh doanh dch v
ngân hàng bán l ti MHB Lâm ng: S dng các s liu t nm 2010 – 2012.
+ Phn đnh hng và các gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi
vi dch v ngân hàng bán l ti MHB Lâm ng xây dng cho giai đon 2014 -
2017.
5. Phng pháp nghiên cu
hoàn thành công trình nghiên cu, các phng pháp nghiên cu chính
đc s dng nh sau:
5.1. Phng pháp thu thp và x lý thông tin
Là phng pháp tin hành thu thp thông tin, t liu t nhiu ngun, nhiu
lnh vc khác nhau đ đm bo khi lng thông tin đy đ, chính xác, đáp ng cho
nhu cu nghiên cu.
S liu đc thu thp ch yu t 2 ngun:
- Ngun s cp:
+ Thu thp thông qua phng vn trc tip và qua phiu điu tra t khách giao
dch ti MHB
- CNLD.
+ Phng vn trc tip đi vi nhóm nhân viên MHB - CNLD đ đa ra các
tiêu chí đánh giá.
- Ngun th cp: Nghiên cu s liu th cp, báo cáo liên quan sn có t
MHB - CNLD cung cp.
5.2. Phng pháp kho sát thc đa
Là phng pháp thu thp trc tip s liu thông tin trên đa bàn thuc đi
tng nghiên cu. Lng thông tin thu thp đc đm bo sát vi thc t, có đ tin
cy cao, to c s đ đ xut nhng đnh hng phát trin và gii pháp thc hin
hp lý.
5.3. Phng pháp điu tra bng hi
Phng pháp điu tra: Lun vn s dng phng pháp điu tra chn mu
thông qua bng câu hi kho sát.Da trên s liu thu thp đc t bng câu hi
kho sát, tác gi s
phân tích d liu vi SPSS.
4
6. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
tài nghiên cu đánh giá cht lng dch v ca ngân hàng Phát trin nhà
đng bng sông Cu Long chi nhánh Lâm ng, xác đnh các nhân t tác đng đn
s hài lòng ca khách hàng khi s dng dch v ti ngân hàng. Trên c s đó, giúp
ngân hàng hoàn thin và nâng cao cht lng dch v, to cho khách hàng s tho
mãn, đ hng ti mc tiêu mang li cho ngân hàng nhiu khách hàng mi, duy trì
lng khách hàng c, phát trin ngân hàng bn vng, là chi nhánh ngân hàng bán l
hàng đu khu vc min Trung ca Vit Nam.
7. Nhng đim ni bt ca lun vn
Lun vn s dng mô hình ROPMIS là mô hình chuyên dùng cho đánh giá
CLDV hàng hi đ đa vào đánh giá s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng bán l ti MHB - CNLD. Mô hình nghiên cu ban đu gm 6 nhân t
đc c th hoá qua 35 bin. Sau quá trình kho sát, x lý s liu, đánh giá đ tin
cy ca các bin, thc hin các phép kim đnh nhân t, chúng tôi đã rút ra đc
mt mô hình mi ch gm 5 nhân t đc c th qua 27 bin, to nên mt mô hình
mi dành riêng cho nghiên cu s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân
hàng bán l ti MHB - CNLD. Kt qu kim đnh cho thy mô hình này là phù hp
cho nghiên cu. ây là đim ni bt ca lun vn.
8. Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho và ph lc, lun vn có kt
cu gm 3 chng:
Chng 1: C s lý lun v s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân
hàng bán l.
Chng 2: Thc trng v s
hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân
hàng bán l ti ngân hàng Phát trin nhà đng bng sông Cu Long chi nhánh Lâm
ng.
Chng 3: Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng bán l ti ngân hàng Phát trin nhà đng bng sông Cu Long chi nhánh
Lâm ng.
5
CHNG 1 –C S LÝ LUN V S HÀI LÒNG
CA KHÁCH HÀNG I VI DCH V NGÂN HÀNG BÁN L
1.1. Tng quan v ngân hàng thng mi và sn phm dch v ngân hàng
1.1.1.Tng quan v ngân hàng thng mi
* Khái nim ngân hàng
Theo khon 2 điu 4 lut các t chc tín dng ban hành ngày 29 tháng 6 nm
2010:“Ngân hànglà loi hình t chc tín dng có th đc thc hin tt c các
hot đng ngân hàng theo quy đnh ca Lut này. Theo tính cht và mc tiêu hot
đng, các loi hình ngân hàng bao gm ngân hàng thng mi, ngân hàng chính
sách, ngân hàng hp tác xã.”[17]
* Khái nim ngân hàng thng mi
Theo khon 3 điu 4 lut các t chc tín dng ban hành ngày 29 tháng 6 nm
2010: “Ngân hàng thng milà loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các
hot đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut
này nhm mc tiêu li nhun.”[17]
* Phân loi ngân hàng thng mi
Có nhiu cách phân loi tu theo góc đ tip cn.Tuy nhiên, trong đ tài
này chúng tôi s dng cách phân loi NHTMcn c theo sn phm ngân hàng cung
cp cho khách hàng.
Theo cách phân loi này, NHTM gm:
- Ngân hàng bán buôn: S lng sn phm cung cp cho khách hàng không
nhiu nhng giá tr ca tng sn phm là rt ln. Khách hàng ch yu ca ngân
hàng này là các công ty, xí nghip quy mô ln, các tp đoàn kinh t, tng công ty.
- Ngân hàng bán l: S lng sn phm mà ngân hàng cung cp cho khách
hàng rt nhiu nhng giá tr ca tng sn phm thng không ln, phn ln ngân
hàng này cho vay đ gii quyt vn đ tiêu dùng hoc sn xut vi quy mô nh, h
gia đình. Vì vy, khách hàng ch yu là cá nhân hoc doanh nghip có quy mô va
và nh.
- Ngân hàng va bán buôn va bán l. [3]
6
*Bn chtca ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi là mt doanh nghip đc bit kinh doanh trong lnh
vc tin t, tín dng, và dch v liên quan đn mi ngành ca nn kinh t.
*c đim ca ngân hàng thng mi
- Là doanh nghip hot đng kinh doanh trong lnh vc tin t vì mc tiêu
li nhun.
- Hot đng kinh doanh ca NHTM đc phân vào nhóm hot đng kinh
doanh có mc đ ri ro cao.
- S tn ti ca NHTM ph thuc nhiu vào s tin tng ca khách hàng
- Các NHTM chu nh hng dây chuyn vi nhau.
*Chc nng ca ngân hàng thng mi[28]
- Chc nng làm trung gian tín dng:
Ngân hàng thng mi làm “cu ni”
gia ngi tha vn và ngi thiu vn, đem li li ích cho nhng ngi tha vn
và nhng ngi thiu vn, đng thi đem li li ích kinh t cho bn thân NHTM và
nn kinh t. i vi ngân hàng, h s tìm đc li nhun cho bn thân mình t
chênh lch gia lãi sut cho vay và lãi sut tin gi hoc hoa hng môi gii, li
nhun này chính là c s cho NHTM tn ti và phát trin. i vi nn kinh t,
chc nng này có vai trò quan trng trong vic thúc đy tng trng kinh t vì nó
đáp ng nhu cu vn đ đm bo quá trình sn xut đc thc hin liên tc và đ
m rng quy mô sn xut. Vi chc nng này, ngân hàng đã bin vn nhàn ri
không hot đng thành vn hot đng, kích thích quá trình luân chuyn vn, thúc
đy sn xut kinh doanh.ây chính là chc nng quan trng nht ca NHTM, nó
quyt đnh s duy trì và phát trin ca ngân hàng, đng thi là c s đ thc hin
chc nng thanh toán và chc nng to tin.
- Chc nng trung gian thanh toán: NHTM đng ra thanh toán h cho khách
hàng bng cách chuyn tin t tài khon này sang tài khon khác theo yêu cu ca
h. Thông qua chc nng này, ngân hàng đóng vai trò là ngi“th qu” cho các
doanh nghip và cá nhân bi ngân hàng là ngi gi tin ca khách hàng, chi tin
h cho khách hàng. Nn kinh t th trng càng phát trin thì chc nng này ca
7
ngân hàng ngày càng đc m rng.Thông qua chc nng trung gian thanh toán,
h thng NHTM góp phn phát trin nn kinh t. Khi khách hàng thc hin thanh
toán qua ngân hàng s làm gim ri ro, gim chi phí thanh toán cho khách hàng,
đng thi tc đ luân chuyn vn kinh doanh ca khách hàng nhanh hn, làm cho
hiu qu s dng vn ca khách hàng tng. i vi NHTM, chc nng này góp
phn tng li nhun ca ngân hàng thông qua vic thu l phí thanh toán. Chc nng
này cng chính là c s đ hình thành chc nng to tin ca NHTM.
- Chc nng to tin: ây là h qu ca hai chc nng trên trong hot đng
ngân hàng. T mt s d tr ban đu thông qua quá trình cho vay và thanh toán
bng chuyn khon ca ngân hàng thì lng tin gi mi đc to ra và nó ln hn
so vi lng d tr ban đu gp nhiu ln, gi là quá trình to tin ca h thng
ngân hàng.
1.1.2.Tng quan v sn phm dch v ngân hàng, dch v ngân hàng
bán l
1.1.2.1. Các quan đim v dch v
Dch v là mt khái nim rt rng, t vic đáp ng nhu cu cá nhân
đn vic
phc v cho mt ngành sn xut. ây là mt ngành kinh t đc lp, chim gi v trí
quan trng trong đi sng kinh t xã hi và không ngng tng trng. Kinh t càng
phát trin, dch v càng mang li thu nhp cao và chim đi b phn trong thu nhp
quc dân.
Có khá nhiu đnh ngha khác nhau v dch v. Theo H Vn Vnh (Hc
vin Chính tr Quc gia H Chí Minh), “Dch v là toàn b các hot đng nhm
đáp ng nhu cu nào đó ca con ngi mà sn phm ca nó tn ti di hình thái
phi vt
th”[19]
Theo Lu Vn Nghiêm (i hc Kinh t Quc dân), “Dch v là mt quá
trình hot đng bao gm các nhân t không hin hu, gii quyt các mi quan h
gia ngi cung cp vi khách hàng hoc tài sn ca khách hàng mà không có s
thay đi quyn s hu. Sn phm
ca dch v có th trong phm vi hoc vt quá
phm vi ca sn phm vt cht”[15]
T các quan nim trên, có th hiu:
8
- Dch v phi gn vi hot đng to ra nó và thng không phi là sn
phm hu hình c th.
- Quá trình tiêu dùng thng đc thc hin đng thi vi quá trình sn
xut nhm mang li cho ngi tiêu dùng mt giá tr nào đó, gn lin vi li ích mà
h nhn đc
trong thi gian chuyn giao dch v. Giá tr đây đc hiu là s
tha mãn giá tr mong đi ca ngi tiêu dùng, có quan h mt thit vi li ích tìm
kim và đng c mua dch v.
- Khách hàng ch có th s dng mà không th s hu dch v.
1.1.2.2. Khái nim sn phm dch v ngân hàng
ng trên góc đ tho mãn nhu cu khách hàng, có th hiu: “Sn phm
dch v ngân hàng là tp hp nhng đc đim, tính nng, công dng do ngân hàng
to ra nhm tho mãn nhu cu và mong mun nht đnh ca khách hàng trên th
trng tài chính”.
C th hn, sn phm dch v ngân hàng đc hiu là các nghip v ngân
hàng v vn, tin t, thanh toán,… mà ngân hàng cung cp cho khách hàng đáp
ng nhu cu kinh doanh, sinh li, sinh hot cuc sng, ct tr tài sn,… và ngân
hàng thu chênh lch lãi sut, t giá hay thu phí thông qua dch v y. Trong xu
hng phát trin ngân hàng ti các nn kinh t phát trin hin nay, ngân hàng đc
coi nh mt siêu th sn phm dch v, mt bách hoá tài chính vi hàng trm, thm
chí hàng nghìn dch v khác nhau tu theo cách phân loi và tu theo trình đ phát
trin ca ngân hàng.
nc ta, đn nay cha có s minh đnh rõ ràng v khái nim dch v ngân
hàng. Có quan nim cho rng: Dch v ngân hàng không thuc phm vi kinh doanh
tin t và các hot đng nghip v theo chc nng ca mt trung gian tài chính
(cho vay, huy đng tin gi ) ch nhng hot đng không thuc ni dung nói trên
mi gi là dch v ngân hàng. Mt s khác cho rng tt c hot đng ngân hàng
phc v cho doanh nghip và công chúng là dch v ngân hàng.
Mt s ý kin cho rng, các hot đng sinh li ca NHTM ngoài hot đng
cho vay thì đc gi là hot đng dch v. Quan đim này phân đnh rõ hot đng
9
tín dng, mt hot đng truyn thng và ch yu trong thi gian qua ca các
NHTM Vit Nam, vi hot đng dch v, mt hot đng mi bt đu phát trin
nc ta. S phân đnh nh vy trong xu th hi nhp và m ca th trng dch v
tài chính hin nay cho phép ngân hàng thc thi chin lc tp trung đa dng hoá,
phát trin và nâng cao hiu qu ca các hot đng phi tín dng.
Quan nim th hai cho rng, tt c các hot đng nghip v ca mt NHTM
đu đc coi là hot đng dch v. Ngân hàng là mt loi hình doanh nghip kinh
doanh tin t, cung cp dch v cho khách hàng. Quan nim này phù hp vi thông
l quc t, phù hp vi cách phân loi các phân ngành dch v trong d tho Hip
đnh WTO mà Vit Nam cam kt, đàm phán trong quá tình gia nhp, phù hp vi
ni dung Hip đnh thng mi Vit - M. Trong phân t các ngành kinh t ca
Tng cc Thng kê Vit Nam, Ngân hàng là ngành đc phân t trong lnh vc
dch v[24]
tài khai thác sn phm dch v ca ngân hàng theo quan đim th hai,
tc xem xét đánh giá MHB - CNLD di góc đ là mt loi hình doanh nghip
kinh doanh tin t và tt c các hot đng nghip v ca MHB - CNLD cung cp
cho khách hàng đc coi là hot đng dch v.
1.1.2.3. Tng quan v dch v ngân hàng bán l
* Phân bit bán s, bán l[2]
- Bán l bao gm mi hot đng liên quan trong vic bán hàng hay dch v
trc tip cho ngi tiêu dùng cui cùng qua các hình thc bán (trctip, mail, đin
thoi, internet, máy bán hàng) ti ni bán (ca hiu, đng ph, nhà ngi tiêu
dùng). Các hình thc ph bin nh ca hiu bán l, ca hiu bách hoá, siêu th.
- Các nhà bán s (wholesalers) còn gi là các nhà phân phi (distributors),
khác nhà bán l các khía cnh: Nhà bán s ít quan tâm đn chiêu th, môi trng
và v trí bán, vì h giao dch vi khách hàng kinh doanh thay vì khách hàng cui
cùng, khi lng giao dch thng ln hn bán l.
* Khái nim dch v ngân hàng bán l[22]
Cho đn nay, cha có s nht quán v khái nim dch v ngân hàng bán l.
- Theo quan đim ca các chuyên gia kinh t ca Hc vin công ngh châu
10
Á - AIT: “Dch v ngân hàng bán l là cung ng sn phm dch v ngân hàng ti
tng cá nhân riêng l, các doanh nghip va và nh thông qua mng li chi
nhánh, khách hàng có th tip cn trc tip vi sn phm dch v thông qua các
phng tin đin t vin thông và công ngh thông tin”.
- Mt s chuyên gia khác nhìn nhn dch v ngân háng bán l trên phng
din nhà cung cp dch v vi khâu phân phi gi vai trò quyt đnh: “Bán l là
hot đng ca phân phi mà trong đó trin khai các hot đng tìm hiu, xúc tin,
nghiên cu, th nghim, phát hin, trin khai các kênh phân phi hin đi, mà ni
bt là kinh doanh qua mng” (Jean Paul Votron - Ngân hàng Foties).
- Theo t chc thng mi t h gii WTO thì dch v ngân hàng bán l là
loi hình dch v đin hình ca ngân hàng , ni mà các khách hàng cá nhân có th
đn giao dch ti các chi nhánh/phòng giao dch ca các ngân hàng đ thc hin các
dch v nh: tingi tit kim, kim tra tài khon, th chp, vay vn, dch v th tín
dng, th ghi n và các dch v khác đi kèm
Nh vy, dch v ngân hàng bán l có th hiu m t cách đy đ nh sau :
“Dch v ngân hàng bán l là dch v ngân hàng đc cung ng đn tng cá nhân
riêng l, các doanh nghip va và nh, thông qua mng li chi nhánh hoc khách
hàng có th tip c n trc tip vi các sn phm dch v ngân hàng thông qua các
phng tin thông tin đin t vin thông.”
* c đim ca dch v ngân hàng bán l
- i tng phc v ca ngân hàng bán l vô cùng ln: Là các cá nhân, h
gia đình, các doanh nghip va và nh.
- S lng sn phm dch v ngân hàng bán l cung cp rt đa dng nhng
giá tr ca tng khon giao dch cha cao nên mc đ ri ro tng đi thp.
- Dch v ngân hàng bán l đòi hi phi xây dng nhiu kênh phân phi và
đa dng đ cung ng đc các sn phm dch v cho khách hàng trên phm vi
rng.
- Dch v ngân hàng bán l phn ln da trên nn tng công ngh thông tin
hin đi và m t đi ng nhân viên chuyên nghi p nhm m r ng, nâng cao cht
lng sn phm và đa sn phm đn tng đi tng khách hàng.
11
- Dch v đn gin , d thc hin: Mc tiêu ca dch v ngân hàng bán l là
khách hàng cá nhân nên các dch v thng t p trung vào dch v tin g i, thanh
toán, vay vn và dch v th.
- Vic phát trin kinh doanh ch yu da vào thng hi u ca ngân hàng
nên cht lng dch v là yu t quan trng đ phát trin dch v ngân hàng bán l.
- Chi phí hot đ ng trung bình cao: S lng khách hàng tuy đông nhng
phân tán rng khp nên vi c giao dch không đc thu n tin. Ngân hàng thng
m rng mng li, đu t giao dch qua mng rt tn kém.
- Phng thc qun lý và các hình thc tip th đa d ng, phc tp hn do
mng li khách hàng tri r ng.M rng kh nng mua bán chéo gia cá nhân và
doanh nghip vi ngân hàng thng mi, t đó gia tng và phát trin mng li
khách hàng hin ti và tim nng ca NHTM.
- em li doanh thu cao, chc chn, ít ri ro.
* Phân loi dch v ngân hàng bán l
- Các dch v tín dng bán l: Bao gm các dch v cho vay tiêu dùng, cho
vay cá nhân (cho vay cm c, cho vay mua ô tô, cho vay mua nhà tr góp ), cho
vay cm c, th chp, cho vay h gia đình.
- Các dch v phi tín dng: Bao gm dch v t vn, dch v bo him, dch
v phonebanking, dch v ngân hàng đin t.
* Ba vn đ cn quan tâm trong hot đng bán l ca ngân hàng
- Xây dng kênh phân phi là mi quan tâm ln ca dch v ngân hàng bán
l, mà đc trng là s dng h thng công ngh thông qua các phng tin, các
kênh phân phi. Các ngân hàng thng mi ln trên th gii đang th nghim các
k nng phân phi đa kênh (multi chanel distribution skills) trong trin khai dch
v ngân hàng bán l.
- Xác đnh khách hàng và nhu cu ca khách hàng qua vic tìm hiu k h
th trng, t đó xây dng mi liên kt và c ch to thun li cho giao dch tài
chính. Vic tìm tòi nhng th trng cha khai phá là điu quan trng, bao gm
khách hàng, loi sn phm mà h cn và kênh phân phi. Vì vy, vi nhng th
12
trng mi ni hoc đang phát trin, khi mà ngi dân cha đc làm quen nhiu
vi các dch v ngân hàng thì tim nng ca th trng bán l là vô cùng ln.
- Kt hp thng mi và tài chính, các hot đng tài chính vi nhau trong
mi liên h chung, chú trng vào các mi liên kt mi nh ngân hàng- chng
khoán
1.2.S hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng bán l và các nhân t
quyt đnh
1.2.1. Quan đim v s hài lòng[4]
Ngi mua đánh giá giá tr ca hàng hóa ri cn c vào đó mà hành đng.
Nhng sau khi mua ri thì ngi mua có hài lòng hay không còn tùy thuc vào
quan h gia kt qu hot đng ca món hàng đã mua và nhng mong đi ca
ngi mua.
S tha mãn là mc đ ca trng thái cm xúc ca mt ngi bt ngun t
vic so sánh kt qu thu đc t sn phm (hay sn lng) vi nhng k vng ca
ngi đó.
Mc đ tha mãn là hàm ca s khác bit gia kt qu nhn đc và k
vng. Khách hàng có th cm nhn mt trong ba mc đ tha mãn sau:
- Nu kt qu thc t kém hn so vi k vng thì khách hàng s không hài lòng
- Nu kt qu thc t tng xng vi k vng thì khách hàng s hài lòng.
- Nu kt qu thc t vt quá s mong đi thì khách hàng rt hài lòng, vui
sng và thích thú.
Nhng k vng ca ngi mua đc hình thành trên c s kinh nghim mua
sm trc kia ca ngi mua, nhng ý kin ca nhóm tham kho, nhng thông tin
cùng nhng ha hn ca ngi làm marketing và đi th cnh tranh.
giành thng li trên các th trng ngày nay, các công ty phi theo dõi
nhng k vng ca khách hàng, nhng kt qu đc tha nhn ca công ty và mc
đ tha mãn ca khách hàng. H cng cn phi theo dõi nhng vn đ này ca các
đi th cnh tranh.
13
1.2.2.Phân loi s hài lòng ca khách hàng
Theo mt s nhà nghiên cu, có th phân loi s hài lòng ca khách hàng
thành ba loi[27] và chúng có s tác đng khác nhau đn nhà cung cp dch v:
- Hài lòng tích cc (Demanding customer satisfaction): ây là s hài lòng
mang tính tích cc và đc phn hi thông qua các nhu cu s dng ngày mt tng
lên đi vi nhà cung cp dch v. i vi nhng khách hàng có s hài lòng tích
cc, h và nhà cung cp s có mi quan h tt đp, tín nhim ln nhau và cm thy
hài lòng khi giao dch. Hn th, h cng hy vng nhà cung cp dch v s có đ
kh nng đáp ng nhu cu ngày càng cao ca mình. Chính vì vy, đây là nhóm
khách hàng d tr thành khách hàng trung thành, min là h nhn thy có nhiu ci
thin trong vic cung cp dch v cho h. Yu t tích cc còn th hin ch, chính
t nhng yêu cu không ngng tng lên ca khách hàng mà nhà cung cp dch
vn lc ci tin cht lng dch v ngày càng tr nên hoàn thin hn.
- Hài lòng n đnh (Stable customer satisfaction): i vi nhng khách hàng
có s hài lòng n đnh, h s cm thy thoi mái và hài lòng vi nhng gì đang
din ra và không mun có s thay đi trong cách cung cp dch v ca ngân hàng.
Vì vy, nhng khách hàng này t ra d chu, có s tin tng cao và sn lòng tip
tc s dng dch v.
- Hài lòng th đng (Resigned customer satisfaction): Nhng khách hàng có
s hài lòng th đng ít tin tng vào nhà cung cp, h cho rng rt khó có th ci
thin đc cht lng dch v và thay đi t nhà cung cp theo yêu cu ca mình.
H cm thy hài lòng không phi vì đc tha mãn hoàn toàn nhu cu mà vì ngh
rng s không th nào yêu cu ngân hàng ci thin tt hn na. Vì vy, h s
không tích cc đóng góp ý kin hay t ra th vi nhng n lc ci tin ca nhà
cung cp dch v.
Mc đ hài lòng có nh hng rt ln đn hành vi khách hàng. Khi nghiên
cu v s hài lòng ca khách hàng thì vic làm cho khách hàng hài lòng là rt cn
thit, trong đó vic giúp h cm thy hoàn toàn hài lòng li quan trng hn nhiu.
Ngay c khi khách hàng có cùng s hài lòng tích cc nhng mc đ hài lòng ch
14
mc “hài lòng” thì h cng có th tìm đn các nhà cung cp dch v khác và không
tip tc s dng dch v ca nhà cung cp c. Ch nhng khách hàng có mc đ
hài lòng cao nht “rt hài lòng” thì h chc chn s là nhng khách hàng trung
thành lâu dài. iu này rt có giá tr đi vi nhng nhà cung ng dch v giúp h
có nhng bin pháp khc phc, ci tin cht lng dch v ngày càng tt hn,
mang li s tha mãn, mc đ hài lòng cao nht cho khách hàng ca mình.
1.2.3.Các nhân t c bn quytđnh s hài lòngkháchhàng
1.2.3.1.Cht lng dch v
Theo tiêu chun Vit Nam và ISO - 9000 thì CLDV là mc đ phù hp ca
sn phm dch v tha mãn các yêu cu đ ra hoc đnh trc ca ngi
mua.CLDV là mt khái nim tru tng, s tip cn cht lng đc to ra trong
quá trình cung cp dch v, thng xy ra trong s gp g ca khách hàng và nhân
viên giao tip.
Có 3 mc cm nhn c bn v cht lng dch v:
- CLDV tt: Dch v cm nhn vt quá s mong đi ca khách hàng đi
vi dch v.
- CLDV tha mãn: Dch v cm nhn phù hp vi s mong đi ca khách
hàng.
- CLDV kém: Dch v cm nhn di mc mong đi ca khách hàng đi
vi dch v.
Nhng đc trng c bn ca CLDV
[1]
-CLDV là cht lng ca con ngi, nó đc biu hin thông qua các yu
t: trình đ hc vn, kh nng nhn thc, trình đ chuyên môn.
- CLDV mang tính nhn thc là ch yu, khách hàng luôn đt ra nhng yêu
cu v dch v thông qua nhng thông tin có trc khi tiêu dùng và đánh giá nó
trc khi s dng dch v.
- CLDV thay đi theo ngi bán, ngi mua vào thi đim thc hin dch
v. iu này có ngha là rt khó xác đnh mc cht lng đng đu cho mi dch
v.
15
Mi quan h gia CLDV vi s hài lòng ca kháchhàng [25]
-Mt s tác gi cho rng gia CLDV và hài lòng khách hàng có s trùng
khp vì th hai khái nim này có th s dng thay th cho nhau. Mt s nghiên cu
khác cho rng gia hài lòng khách hàng và CLDV là hai khái nim khác nhau: hài
lòng khách hàng xem nh là kt qu, CLDV xem nh nguyên nhân; hài lòng có
tính cht d báo mong đi, CLDV là mt chun lý tng.
- Theo Zeithaml and Bitner (2000), CLDV và hài lòng khách hàng là hai
khái nim khác nhau, trong khi CLDV ch tp trung c th vào nhng thành phn
ca dch v, hài lòng khách hàng là khái nim tng quát.
- Theo Shemwell (1998), CLDV là khái nim khách quan, mang tính lng
giá và nhn thc, trong khi s hài lòng là s kt hp ca các thành phn ch quan,
da vào cm giác và cm xúc.
- Bên cnh đó, mt s nhà nghiên cu nh Parasuraman, Zeithaml, Berry,
Bitner, Bolton ng h quan đim s hài lòng ca khách hàng dn đn CLDV. Các
nhà nghiên cu khác nh Cronin, Taylor, Spreng, Mackoy và Oliver cho rng
CLDV là tin t cho s hài lòng ca khách hàng. Quan đim nào đúng hin vn
cha khng đnh vì c hai quan đim đu có c s lý lun cng nh kt qu nghiên
cu chng minh (Thongsamak, 2001).
Tuy CLDV và s tha mãn là hai khái nim khác nhau nhng có liên h
cht ch vi nhau trong nghiên cu vdch v (Parasuraman & ctg, 1988). Các
nghiên cu trc đây đã cho thy CLDV là nguyên nhân dn đn s tha mãn (Ví
d: Cronin & Taylor, 1992).Lý do là cht lng liên quan đn vic cung cp dch
v, còn s tha mãn ch đánh giá đc sau khi đã s dng dch v đó. Nu cht
lng đc ci thin nhng không da trên nhu cu ca khách hàng thì s không
bao gi khách hàng tha mãn vi dch v đó. Do đó, khi s dng dch v, nu
khách hàng cm nhn đc dch v có cht lng cao, thì h s tha mãn vi dch
v đó. Ngc li, nu khách hàng cm nhn dch v có cht lng thp, thì vic
không hài lòng s xut hin.
16
1.2.3.2. Giácdchv
Mt trong nhng phng thc đ qung cáo v dch v là thông qua gía c
ca dch v. Gía c đc xem nh nhn thc ca ngi tiêu dùng v vic t b
hoc hy sinh mt cái gì đó đ đc s hu mt sn phm hoc mt dch v
(Zeithaml, 1988).
*Mi quan h gia giá c dch v vi s hài lòng ca khách hàng[30]
Zeithaml and Bitner (2000) cho rng gía ca dch v có th nh hng rt
ln vào nhn thc v CLDV, hài lòng và gía tr. Bi sn phm dch v có tính vô
hình nên thng rt khó đ đánh gía trc khi mua, gía c thng đc xem nh
công c thay th mà nó nh hng vào s hài lòng v dch v mà ngi tiêu dùng
s dng. Mt s nhà nghiên cu đã tìm thy rng có mi quan h có ý ngha gia
gía c và hài lòng khách hàng, c th làkhi gía c đc khách hàng cm nhn cao
hoc thp thì mc đ hài lòng ca khách hàng s gim hoc tng tng ng(Varki
and Colgate, 2001; Hong and Goo, 2003)
1.3.S cn thit phi nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng bán l
- Vit Nam là mt nc có dân s tr, mc thu nhp ngày càng tng song t
l ngi dân s dng sn phm ngân hàng vn còn hn ch, chính vì th Vit Nam
luôn đc đánh giá là nc có th trng đy tim nng ca các NHTM, đc bit là
th trng dch v ngân hàng bán l.Trong vòng 4 nm tr li đây, th trng bán l
tài chính Vit Nam mi có nhng bc đt phá, s ngi tip cn vi th trng
này tng lên khá nhanh, t di 10% lên 20% tng dân s c nc. Trong khi các
ngân hàng trong nc còn gp rt nhiu khó khn trong vic phát trin dch v
ngân hàng bán lthì các ngân hàng nc ngoài li đang m rng sân chi bán l ti
chính th trng này.S xut hin ca nhng ngân hàng ln, có kinh nghim vào
th trng ngân hàng bán l s gia tng áp lc cnh tranh cho các ngân hàng
thng mi trong nc, to ra áp lc cn thit đ các ngân hàng trong nc n lc
hn na nhm m rng quy mô, nâng cao cht lng dch v, hc hi kinh nghim
qun lý, công ngh, cng nh các gói sn phm ca nc ngoài.
17
- Dch v ngân hàng bán l do ngân hàng cung ng là đ đáp ng nhu cu
ca khách hàng . Nu nh cht lng ca dch v ngày càng hoàn ho thì khách
hàng s gn bó lâu dài và chp nhn ngân hàng. Không nhng vy, nhng li khen,
s chp nhn, tho mãn v dch v ngân hang bán l ca khách hàng hin hu s là
kênh truyn thông ti nhng ngi khác có nhu cu dch v tìm đn ngân hàng đ
giao dch.
- Càng nhiu NHTM mi thành l p, sn phm dch v c ung ng trên th
trng càng tng. Khách hàng ngày càng có nhng đòi hi kht khe hn v cht
lng sn phm dch v cung cp , h s có s so sánh , đánh giá và quyt đnh la
chn giao dch vi ngân hàng có cht lng dch v tt , hoc thm chí nu th y
cht lng sn phm dch v ca ngân hàng đó kém hp dn , không đáp ng đc
yêu cu, h có th chuyn đi s dng dch v sang ngân hàng có cht lng tt
hn.
- Kinh t ngày càng phát trin , thu nhp và mc sng ca n gi dân ngày
càng cao, nhng đòi hi ca khách hàng trong vi c nâng cao cht lng dch v
nh hng trc tip đn hot đ ng ca các NHTM là m t tt yu . Các NHTM s
phi cnh tranh gay gt hn và nhy bén hn trc nhng bin đng ca th trng
đ gi chân khách hàng c và thu hút khách hàng mi nhm m r ng th phn ,
phân tán ri ro, nâng cao nng lc cnh tranh và n đnh hot đng ngân hàng.
- Vic phát trin theo hng ngân hàng bán l đa n ng đòi hi các ngân
hàng phi cung ng các d ch v ngân hàng bán l đa dng , trn gói và có cht
lng cao trên nn tng công ngh ngân hàng tin tin hi n đi . Nâng cao cht
lng dch v ngân hàng bán l không ch vi c tng t in ích các sn phm dch
v bán hàng mà còn cht lng phc v , phong cách chm sóc khách hàng , luôn
coi “kháchhàng là thng đ” vi phng châm phc v “vui lòng khách đn , va
lòng khách đi” nhm phc v tt nht mi nhu c u cu khách hàng và đem li hi u
qu kinh t cao cho ngân hàng.
- Xây dng h thng dch v ngân hàng bán l có cht lng, an toàn và đt
hiu qu kinh t cao góp ph n tng cng h i nhp kinh t quc t , m rng th