Phân tích ảnh hưởng của năng lực động đến kết quả kinh doanh của các ngân hàng TMCP Á Châu

B GIÁO DC VÀ ĨO T
O

TRNG I HC KINH TăTP. H CHÍ
MINH




TRNăTHăHNGăHĨ


PHỂNăTệCHăNHăHNGăCAăNNGă
LCăNGăNăKTăQUăKINHăDOANHă
CAăNGỂNăHĨNGăTHNGăMIă
CăPHNăỄăCHỂU




LUN VN THC S KINH T

TP.H Chí Minh ậ Nm 2013





B GIÁO DC VÀ ĨO T
O

TRNG I HC KINH TăTP. H CHÍ
MINH




TRNăTHăHNGăHĨ

PHỂNăTệCHăNHăHNGăCAăNNG
LCăNGăNăKTăQUăKINHăDOANH
CAăNGỂNăHĨNGăTHNGăMIă
CăPHNăỄăCHỂU

Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng.

Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:

TS.ăNGUYNăTHANH PHONG


TP.H Chí Minh ậ Nm 2013




LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan đây là nghiên cu do tôi thc hin. Các s liu, kt lun trình
bày trong lun vn này là trung thc và cha đc công b  các nghiên cu khác.
Tôi xin chu trách nhim v nghiên cu ca mình.

Hc viên



Trn Th Hng Hà









MCăLC
TRANG PH BÌA

LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
LI M U 1
CHNGă 1:ă Că Să Lụă LUNă Vă NGUNă NNGă LCă NGă CAă
NGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1. C s lý lun v ngun lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi 4
1.1.1. Khái nim: 4
1.1.1.1. Cnh tranh ca Ngân hàng thng mi: 4
1.1.1.2. Nng lc cnh tranh ca ngân hàng thng mi: 6
1.1.1.3. Ngun lc cnh tranh ca ngân hàng thng mi 7
1.1.2. Phân loi ngun lc: 9
1.2. Ngun nng lc đng: 10
1.2.1. Khái nim ngun nng lc đng 11
1.2.2. c đim nhn dng ngun nng lc đng: 12
1.2.3. Các yu t cu thành ngun nng lc đng: 13
1.2.4. Vai trò ca ngun nng lc đng: 16
1.3. Kt qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi: 17
1.4. Mt s mô hình nghiên cu v nng lc đng: 19
1.4.1. Các nghiên cu trên th gii: 19
1.4.2. Các nghiên cu trong nc: 20
1.5.  xut mô hình nghiên cu: 21
1.5.1. Các mô hình đc s dng đ phân tích và k tha: 21




1.5.2.  xut mô hình nghiên cu v ngun nng lc đng ca ACB 22
Kt lun chng 1 30
CHNGă 2:ă PHỂNă TệCHă THCă TRNGă NGUNă NNGă LCă NGă

CAăNGỂNăHĨNGăTHNGăMIăCăPHNăỄăCHỂU
2.1. Gii thiu s lc v Ngân hàng thng mi c phn Á Châu: 31
2.1.1. Quá trình thành lp và phát trin: 31
2.1.2. Kt qu hot đng kinh doanh: 31
2.2. Thc trng ngun nng lc đng ca Ngân hàng TMCP Á Châu: 36
2.2.1. Tình hình hot đng kinh doanh : 36
2.2.1.1. Giai đon trc 2008: 36
2.2.1.2. Giai đon t 2008 đn 2012: 38
2.2.2. ánh giá các ngun nng lc đng ca Ngân hàng TMCP Á Châu: 40
2.3. Kim đnh s tác đng ca ngun nng lc đng đn kt qu kinh doanh ca
Ngân hàng TMCP Á Châu: 46
2.3.1. Phng pháp nghiên cu: 46
2.3.1.1. Mc tiêu nghiên cu: 46
2.3.1.2. Thit k nghiên cu: 46
2.3.1.3. Phm vi, phng pháp chn mu và kích thc mu: 47
2.3.1.4. Xây dng thang đo: 48
2.3.1.5. Thu thp và x l d liu: 50
2.3.1.6. Phng pháp phân tích d liu: 51
2.3.1.7. Kim đnh mô hình: 52
2.3.2. Kt qu nghiên cu: 53
2.3.2.1. Thông tin v đi tng tham gia kho sát: 53




2.3.2.2. Kim đnh Cronbach’s Alpha 55
2.3.2.3. Phân tích nhân t (EFA): 57
2.3.2.4. Mô hình nghiên cu hiu chnh: 60
2.3.2.5. Phân tích s tng quan gia các bin: 61
2.3.2.6. Phân tích hi quy tuyn tính bi: 61

2.3.2.7. Kt qu hi quy: 62
2.3.2.8. Kim đnh mô hình: 65
2.3.3. Kim đnh gi thuyt: 66
2.3.4. Kim đnh s khác bit ca các bin đnh tính đi vi các nhân t tác đng
đn kt qu kinh doanh ca ACB: 69
2.4. Tóm tt kt qu nghiên cu: 70
Kt lun chng 2 72
CHNGă3:ăGIIăPHỄPăPHỄTăTRINăNGUNăNNGăLCăNGăCAă
NGỂNăHĨNGăTHNGăMIăCăPHNăỄăCHỂU
3.1. nh hng hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Á Châu: 73
3.2. Gii pháp phát trin các ngun nng lc đng ca ACB: 74
3.2.1. Nng lc đáp ng khách hàng: 74
3.2.2. Thích ng vi môi trng v mô: 75
3.2.3. nh hng kinh doanh: 76
3.2.4. Phn ng vi đi th cnh tranh: 78
3.2.5. nh hng hc hi: 79
3.2.6. Nng lc sáng to: 80
3.3. Kin ngh đi vi các Ngân hàng thng mi: 80
Kt lun chng 3 83




KT LUN 84
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANHăMCăTăVITăTT
1. ACB ậ Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
2. NHNN ậ Ngân hàng Nhà nc
3. NHTM ậ Ngân hàng thng mi
4. PGD ậ Phòng Giao Dch
5. TMCP ậ Thng mi c phn
6. TP.HCM ậ Thành ph H Chí Minh
7. RBV - Resource-Based View (Lý thuyt v ngun lc)
8. VRIN ậ Value (Giá tr), Rare (Him), Inimitable (Khó bt chc), Non-
substitutable (Không th thay th)
9. WTO ậ World Trade Organization (T chc thng mi th gii)

DANHăMCăBNGăBIU,ăăTH
Bng 1.1 ậ Phân loi các ngun lc 9
Bng 1.2 ậ Mô hình nghiên cu v nng lc đng và kt qu kinh doanh ca Nguyn
ình Th và Nguyn Th Mai Trang (2009) 22
Bng 1.3 ậ Mô hình đ xut 29
Bng 1.4 ậ Tng kt các gi thuyt đc đa ra trong mô hình đ xut 29
Bng 2.1ậ Thông tin v đi tng kho sát 53
Bng 2.2ậ Bng tng kt h s Cronbach’s alpha sau khi đư đc điu chnh 55
Bng 2.3 ậ H s KMO & kim đnh Bartlett 57
Bng 2.4 ậ Kt qu phân tích mô hình hi quy tuyn tính đa bin 62
Bng 2.5 ậ Kt qu hi quy đi vi các gi thuyt 66
 th 2.1 ậ Tng vn huy đng trong giai đon 2008 ậ 2012 32
 th 2.2 ậ Tng d n cho vay trong giai đon 2008-2012 33
 th 2.3 ậ Tng tài sn ca ACB trong giai đon 2008 ậ 2012 34
 th 2.4 ậ Tng li nhun trc thu ca ACB trong giai đon 2008 ậ 2012 34

1



LIăMăU
1. SăcnăthităcaăđătƠi:
Trong thi k hi nhp kinh t, vn hóa toàn cu, các doanh nghip không
nhng phi gia tng cnh tranh vi các doanh nghip ni đa mà còn cnh tranh vi
các doanh nghip quc t vào Vit Nam đu t, kinh doanh. K t khi chính thc
gia nhp WTO vào nm 2006, và sau khi tri qua giai đon khng hong ca nn

kinh t th gii, nn kinh t Vit Nam đc k vng s có nhng s phát trin vt
bc trong tng lai. Vic tham gia ca nhiu t chc, thành phn kinh t chuyên
nghip trong nc và nc ngoài cng góp phn làm tng tính cnh tranh trên th
trng Vit Nam.
i vi lnh vc ngân hàng ậ mt trong nhng lnh vc quan trng ca nn
kinh t cng đang có s cnh tranh ngày càng khc lit gia các ngân hàng trong
nc, ngân hàng nc ngoài và chi nhánh ca ngân hàng nc ngoài sau khi Vit
Nam gia nhp WTO. c bit trong thi k suy thoái kinh t trong nhng nm gn
đây, khi lnh vc tin t ngân hàng liên tc vp phi nhng khó khn t chính nn
kinh t th gii bt n và khó khn t chính h thng hot đng ca ngân hàng. Nn
kinh t luôn luôn bin đng theo nhng chiu hng khác nhau do chu s tác đng
ca nhiu nhân t nh chính tr, xư hi, thiên taiầ do đó, các doanh nghip nói
chung và ngân hàng nói riêng phi luôn luôn có nhng s thay đi nhm thích nghi
vi s bin đng đó. Nu thích nghi đc vi nhng s thay đi đó, doanh nghip
s tn ti và phát trin.  có th thích nghi và có nhng s thay đi phù hp nh
vy, doanh nghip phi xây dng đc nhng yu t, ngun lc nhm to ra các li
th cnh tranh khi th trng có nhng bin đng bt li hay thun li.
Tuy nhiên, không phi ngun lc nào cng có th to ra li th cnh tranh
cho doanh nghip khi môi trng bên ngoài thay đi. ó là nhng ngun nng lc
đng ậ tha mưn các tiêu chí: có giá tr, him, khó thay th và khó b bt chc ậ
VRIN: Valuable, Rare, Inimitable, Non substitutable (theo Eisenhardt & Martin
2000) mi to ra nng lc cnh tranh cho doanh nghip trong th trng luôn bin
2



đng. Tuy nhiên, nhng nng lc đng đó rt khó nhn dng trong thc t. ư có rt
nhiu nhà nghiên cu trên th gii tìm hiu, nghiên cu đ có th nhn dng và phát
trin các ngun nng lc đó.
Ti Vit Nam, đư có mt s nghiên cu v ngun nng lc đng và đo lng

tác đng ca nó đn kt qu kinh doanh ca doanh nghip. Tuy nhiên, cha có
nhiu nghiên cu trong lnh vc ngân hàng hoc trong mt ngân hàng c th. Do đó,
đ tài nghiên cu đc chn là ắPhân tích nh hng ca nng lc đng đn kt qu
kinh doanh ca Ngân hàng thng mi c phn Á Châu”. Thông qua nghiên cu và
phân tích, chúng ta s phát hin đc nhng nng lc đng ca ngân hàng Á Châu,
t đó đa ra các bin pháp nhm phát trin các nng lc đng đó đ nâng cao kt
qu kinh doanh ca ngân hàng.
2. Mcătiêuănghiênăcu:
- H thng hóa lý lun c s v nng lc đng.
- Phân tích và đo lng nh hng ca các ngun nng lc đng đn kt
qu kinh doanh ca NHTM CP Á Châu.
-  xut gii pháp phát trin các ngun nng lc đng nhm góp phn
nâng cao kt qu kinh doanh ca ACB.
3. iătngănghiênăcuăvƠăphmăviănghiênăcu:
- i tng nghiên cu: ngun nng lc đng ca Ngân hàng TMCP Á
Châu.
- Phm vi nghiên cu: đc thc hin ti Ngân hàng TMCP Á Châu. Do
tr s chính và các chi nhánh/PGD ca ACB tp trung ti khu vc
Tp.HCM là ln nht trong toàn h thng nên bài nghiên cu tin hành
kho sát ti khu vc HCM, các s liu v kt qu kinh doanh đc phân
tích trong giai đon t 2008 ậ 2012.
4. Phngăphápănghiênăcu: s dng phi hp hai phng pháp:
- Phng pháp nghiên cu đnh tính: thng kê, so sánh và phân tích đi
chiu vi các nghiên cu trc đây đ la chn và xác đnh các bin đc
lp nh hng đn nng lc cnh tranh đng ca Ngân hàng.
3



- Phng pháp đnh lng:  tài s dng phng pháp nghiên cu đnh

lng vi thang đo Likert 5 mc đ đ tìm hiu, xác đnh các tác nhân
nh hng đn nng lc đng ca Ngân hàng. Phân tích hi quy tuyn
tính vi bin ph thuc là Kt qu kinh doanh, các bin đc lp nh
hng đn nng lc đng: đnh hng kinh doanh, nng lc marketing,
nng lc sáng to, đnh hng hc hi.
5. Ktăcuăcaălunăvn:ă
Lun vn bao gm 3 chng:
Chng 1: C s lý lun v ngun nng lc đng ca Ngân hàng thng mi
Chng 2: Phân tích thc trng ngun nng lc đng ca Ngân hàng thng
mi c phn Á Châu
Chng 3: Gii pháp phát trin ngun nng lc đng ca Ngân hàng thng
mi c phn Á Châu

4



CHNGă 1:ă Că Să Lụă LUNă Vă NGUNă NNGă
LCăNGăCAăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1.ăCăsălỦălunăvăngunălcăcnhătranhăcaăNgơnăhƠngăthngămi
1.1.1.ăKháiănim:
1.1.1.1.ăCnhătranhăcaăNgơnăhƠngăthngămi:
Theo K. Marx: "Cnh tranh là s ganh đua, đu tranh gay gt gia các nhà t
bn nhm giành git nhng điu kin thun li trong sn xut và tiêu dùng hàng hóa
đ thu đc li nhun siêu ngch ".
Theo T đin Bách khoa Vit Nam (tp 1) Cnh tranh (trong kinh doanh) là
hot đng tranh đua gia nhng ngi sn xut hàng hoá, gia các thng nhân, các
nhà kinh doanh trong nn kinh t th trng, chi phi quan h cung cu, nhm giành
các điu kin sn xut , tiêu th th trng có li nht.
Hai nhà kinh t hc M P.A Samuelson và W.D.Nordhaus trong cun kinh t

hc (xut bn ln th 12) cho rng Cnh tranh (Competition) là s kình đch gia
các doanh nghip cnh tranh vi nhau đ dành khách hàng hoc th trng.
Cnh tranh, hiu theo cp đ doanh nghip, là vic đu tranh hoc giành git
t mt s đi th v khách hàng, th phn hay ngun lc ca các doanh nghip. Tuy
nhiên, bn cht ca cnh tranh ngày nay không phi tiêu dit đi th mà chính là
doanh nghip phi to ra và mang li cho khách hàng nhng giá tr gia tng cao hn
hoc mi l hn đi th đ h có th la chn mình mà không đn vi đi th cnh
tranh. Do đó, cnh tranh là vic s dng có hiu qu nht các ngun lc, các c hi
ca doanh nghip đ giành ly phn thng, phn hn v mình trc các doanh
nghip khác trong quá trình kinh doanh, bo đm cho doanh nghip phát trin nhanh
chóng và bn vng.
Nh vy, cnh tranh ca NHTM là kh nng to ra và s dng có hiu qu
các li th so sánh, đ giành thng li trong quá trình cnh tranh vi các NHTM
khác, là n lc hot đng đng b ca ngân hàng trong mt lnh vc khi cung ng
5



cho khách hàng nhng sn phm dch v có cht lng cao, chi phí thp nhm
khng đnh v trí ca ngân hàng và vt lên lên các ngân hàng khác.
Li th cnh tranh là vic s hu nhng giá tr đc thù mà NHTM có th s
dng đc đ ắnm bt c hi” và đ kinh doanh có lưi. Hay nói cách khác, li th
cnh tranh là giá tr mà ngân hàng mang đn cho khách hàng, giá tr đó vt quá chi
phí dùng đ to ra nó. Giá tr mà khách hàng sn sàng đ tr, và ngn tr vic đ
ngh nhng mc giá thp hn ca đi th cho nhng li ích tng đng hay cung
cp nhng li ích đc nht hn là phát sinh mt giá cao hn. Khi mt ngân hàng có
đc li th cnh tranh, ngân hàng đó s có cái mà các đi th khác không có, ngha
là ngân hàng hot đng tt hn đi th, hoc làm đc nhng vic mà các đi th
khác không th làm đc.
Theo quan đim ca Michael Porter, mun đm bo s thành công lâu dài

cho doanh nghip điu quan trng là xây dng cho mình mt li th cnh tranh bn
vng. Li th cnh tranh bn vng là li th cnh tranh mà khi các đi th cnh
tranh có các hành đng lp li (bt chc) mà vn không th bt chc đ đt đc
các giá tr mong mun. Hay nói cách khác, li th cnh tranh bn vng là nhng li
th đ ln đ to s khác bit, đ lâu dài trc nhng bin đi ca môi trng kinh
doanh và phn ng ca đi th, tri hn đi th trong nhng thuc tính kinh doanh
hu hình có nh hng đn khách hàng.
Theo Michael Porter, có ba điu kin đ duy trì li th cnh tranh. Th nht,
h thng cp bc ca ngun gc (tính bn vng và tính bt chc), nhng li th
cp thp hn nh chi phí lao đng thp thì d dàng b bt chc trong khi nhng li
th cp cao hn nh đc quyn v công ngh, danh ting thng hiu hay đu t
tích ly và duy trì các mi quan h vi khách hàng thì khó có th bt chc đc.
Th hai, s lng ca nhng ngun gc khác bit càng nhiu thì càng khó bt
chc. Th ba, không ngng ci tin và nâng cp, luôn to ra nhng li th cnh
tranh mi, ít nht là nhanh hn đi th đ thay th nhng cái c.


6



1.1.1.2.ăNngălcăcnhătranhăcaăngân hàngăthngămi:
Nng lc cnh tranh ca doanh nghip th hin thc lc và li th ca doanh
nghip so vi đi th cnh tranh trong vic tha mưn tt nht các đòi hi ca khách
hàng đ thu li ngày càng cao hn. Nh vy, nng lc cnh tranh ca NHTM trc
ht phi đc to ra t thc lc ca ngân hàng. ây là các yu t ni hàm ca mi
ngân hàng, không ch đc tính bng các tiêu chí v công ngh, tài chính, nhân lc,
t chc qun tr doanh nghip ầ mt cách riêng bit mà cn đánh giá, so sánh vi
các đi tác cnh tranh trong hot đng trên cùng mt lnh vc, cùng mt th trng.
Trên c s các so sánh đó, mun to nên nng lc cnh tranh, đòi hi ngân hàng

phi to ra và có đc các li th cnh tranh cho riêng mình. Nh li th này, ngân
hàng có th tha mưn tt hn các đòi hi ca khách hàng mc tiêu cng nh lôi kéo
đc khách hàng ca đi th cnh tranh.
Theo Michael Porter thì nng lc cnh tranh ca ngân hàng gm bn yu t:
- Các yu t thuc v ngân hàng: Bao gm các yu t v con ngi (cht
lng, k nng); các yu t v trình đ (khoa hc k thut, kinh nghim th trng);
các yu t v vnầ Trong đó, yu t có tính nâng cao nh khoa hc k thut có
tính đc quyn, lao đng trình đ caoầ quyt đnh li th và nng lc cnh tranh
ca ngân hàng nên cn phi đu t dài hn, đúng mc và có h thng. Nm bt
đc tm quan trng đó, trong kinh doanh dch v ngân hàng ậ mt lnh vc vn
cha đng nhiu ri ro trong s cnh tranh ngày càng gay gt, các NHTM có nhng
đòi hi rt cao v trình đ chuyên môn ca đi ng lao đng cng nh rt chú trng
phát trin công ngh ng dng.
- Nhu cu ca khách hàng: ây là yu t có tác đng rt ln đn s phát trin
ca Ngân hàng. Thc t cho thy, không mt ngân hàng nào có kh nng thõa mưn
đy đ tt c nhng yêu cu ca khách hàng. Thng thì mt ngân hàng có li th
v mt này thì có hn ch v mt khác. Vn đ c bn là, ngân hàng phi nhn bit
đc điu này và c gng phát huy tt nht nhng đim mnh mà mình đang có đ
đáp ng tt nht nhng đòi hi ca khách hàng. Thông qua nhu cu ca khách hàng,
ngân hàng có th tn dng đc li th theo quy mô, t đó ci thin các hot đng
7



kinh doanh và dch v ca mình. Nhu cu khách hàng còn có th gi m cho ngân
hàng đ phát trin các loi hình sn phm và dch v mi. Các loi hình này có th
đc phát trin rng rưi ra th trng bên ngoài và khi đó ngân hàng là ngi trc
tiên có đc li th cnh tranh.
- Các lnh vc có liên quan và ph tr: S phát trin ca ngân hàng không
th tách ri s phát trin ca th trng tài chính, công ty chng khoán, công ty bo

him,ầ và các lnh vc liên quan, ph tr khác nh s phát trin ca công ngh
thông tin, bu chính vin thôngầ S phát trin ca các ngành này mt mt h tr
và to điu kin cho hot đng ca các ngân hàng nhng mt khác cng to ra áp
lc không nh buc các ngân hàng phi thích nghi và đi mi mình đ gim thiu
chi phí hoc to ra s khác bit.
- Chin lc ca ngân hàng, cu trúc ngành và đi th cnh tranh: hot đng
kinh doanh ca ngân hàng s thành công nu đc qun lý và t chc trong mt môi
trng phù hp và kích thích đc các li th cnh tranh ca nó. S cnh tranh gia
các ngân hàng s là yu t thúc đy s ci tin và thay đi nhm h thp chi phí,
nâng cao cht lng dch v.
=> Trong bn yu t trên, yu t v bn thân ngân hàng và yu t chin lc
ca ngân hàng, cu trúc ngành và đi th cnh tranh đc coi là yu t ni ti ca
ngân hàng, hai yu t còn li là nhng yu t có tính cht tác đng và thúc đy s
phát trin ca chúng.
Do đó, nng lc cnh tranh ca NHTM là kh nng do chính ngân hàng to
ra trên c s duy trì và phát trin nhng li th vn có nhm cng c và m rng th
phn, gia tng li nhun, đm bo hot đng an toàn và lành mnh, có kh nng
chng đ và vt qua sc ép t các lc lng cnh tranh hoc nhng bin đng bt
li ca môi trng kinh doanh.
1.1.1.3.ăNgunălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngămi
Khác vi mô hình nm lc cnh tranh ca Porter, lý thuyt ngun lc v
cnh tranh tp trung vào các yu t bên trong ca doanh nghip. Quan đim da
trên ngun lc RBV (Resource-Based View) cho rng đ đt đc và duy trì li th
8



cnh tranh, ngun lc doanh nghip đóng vai trò rt quan trng, công ty s thành
công nu nó trang b các ngun lc phù hp nht và tt nht đi vi vic kinh
doanh và chin lc ca doanh nghip. RBV không ch tp trung phân tích các

ngun lc bên trong mà nó còn liên kt nng lc bên trong vi môi trng bên
ngoài. Li th cnh tranh s b thu hút v doanh nghip nào s hu nhng ngun lc
hoc nng lc tt nht. Do vy, theo RBV, li th cnh tranh liên quan đn s phát
trin, khai thác các ngun lc và nng lc ct lõi ca doanh nghip.
Có nhiu đnh ngha khác nhau v ngun lc:
+ Theo Draft, 1983: ắNgun lc ca t chc bao gm tt c các tài sn, nng
lc, quá trình t chc, các đc đim ca t chc, thông tin, kin thc ầ t chc có
đ có th khai thác, s dng nhm tng hiu qu và kt qu kinh doanh”
+ Theo Wernerfelt, 1984: ngun lc là ắcác yu t đu vào đc s dng
trong quá trình sn xut kinh doanh, cung ng hàng hóa dch v, giúp t chc tng
hiu qu kinh doanh”.
+ Theo Learned và cng s, 1996: ắNgun lc ca t chc là nhng yu t
đu vào mà t chc có th đ xut và thc hin các chin lc kinh doanh ca
mình.”
Nh vy, mc dù có nhiu khái nim khác nhau v ngun lc nhng nhng
khái nim trên đu có đim chung: ngun lc là các ngun đu vào đc t chc s
dng đ sn xut ra hàng hóa, dch v làm tng kt qu và hiu qu hot đng kinh
doanh.
Lý thuyt v ngun lc cho rng ngun lc ca ngân hàng chính là yu t
quyt đnh đn li th cnh tranh và kt qu kinh doanh ca ngân hàng, da trên
tin đ là các ngân hàng thng s dng nhng chin lc kinh doanh khác nhau và
không th d dàng sao chép đc vì chin lc kinh doanh ph thuc vào chính
ngun lc ca ngân hàng đó.
Nh vy, ngun lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi là nhng ngun
lc đc ngân hàng s dng đ cung cp các sn phm dch v nhm mang li li
9



th cnh tranh cho ngân hàng và t đó làm tng kt qu, hiu qu hot đng kinh

doanh ca ngân hàng.
1.1.2.ăPhơnăloiăngunălc:
Các nhà nghiên cu thng phân ngun lc ca t chc ra thành ba loi:
+ Ngun lc vn vt cht ắph ysical capital resources”: bao gm công ngh,
máy móc thit b, v trí đa lý và s tip cn vi nguyên liu t nhiên ca t chc.
+ Ngun lc vn con ngi ắhuman capital resources”: bao gm quá trình
đào to, kinh nghim làm vic, k nng mm, tinh thn nhit huyt ca tng thành
viên
+ Ngun lc vn t chc ắorganizational capital resources”: bao gm c cu
t chc, quan h gia các nhóm, các phòng ban, b phn bên trong t chc và quan
h vi các t chc, cá nhân có liên quan
Trong khi đó, có nhiu nghiên cu li chia ngun lc ca t chc ra thành
các ngun lc hu hình và các ngun lc vô hình.
+ Ngun lc hu hình: bao gm các ngun lc vt cht và ngun lc v tài
chính.
+ Ngun lc vô hình: bao gm ngun lc nhân lc có cht xám, công ngh
k thut, danh ting ca t chc và các mi quan h.

Bngă1.1. Phơnăloiăcác ngunălc

STT
Ngunălc
Niădung
1
Các ngun lc
tài chính
Kh nng tr n, các mc tín dng, tài sn ròng hin có, d
tr tin mt và bt c mt tài sn tài chính nào khác.
2
Các ngun lc

vt cht
Nhà xng, máy móc, đ đc, nguyên liu, thit b vn
phòng, phng tin sn xut, ầ
3
Các ngun lc
nhân lc
Kin thc, kinh nghim, k nng ca nhà qun lý và nhân
viên. Kh nng thích ng và lòng trung thành ca nhân
viên.
10



4
Công ngh k
thut
Bng phát minh sáng ch, bn quyn, bí mt và kh nng
ci tin công ngh và tc đ đáp ng vi nhng tin b ca
công ngh.
5
Danh ting
Uy tín sn phm, nhưn hiu thng mi, hình nh công ty,
vn hóa doanh nghip.
6
Các mi quan
h
Vi khách hàng, nhà cung cp, nhà phân phi và mi quan
h vi chính ph, cng đng.

=> Mi công ty đu có các ngun lc, tuy nhiên các ngun lc này không

phi là duy nht và có kh nng to ra li th cnh tranh bn vng, tr phi ngun
lc đó phi khó xây dng, khó mua, khó thay th hoc khó bt chc đc.
Trong đó, ngun lc vô hình là các ngun lc khó phát hiu và đánh giá, khó
tái to cng nh tích ly đi vi bt k t chc nào. Hay nói cách khác, các ngun
lc vô hình rt khó tìm hiu và bt chc bi các đi th cnh tranh. Do các ngun
lc vô hình là các ngun lc khó mua bán, bt chc hay thay th nên có th to ra
đc li th cnh tranh bn vng cho t chc. Villalonga (2004) tin hành nghiên
cu thc nghim vi 1641 t chc  M trong giai đon 1981-1997.Kt qu nghiên
cu ca Villalonga ch ra rng ắt chc càng s hu nhiu ngun lc vô hình, càng
có th đt đc nhiu li th cnh tranh bn vng”.
1.2.ăNgun nng lcăđng:
Lý thuyt v ngun lc ca doanh nghip da vào tin đ là các doanh
nghip trong cùng mt ngành thng s dng nhng chin lc kinh doanh khác
nhau. Hn na, doanh nghip này không th d dàng sao chép chin lc kinh
doanh ca doanh nghip khác vì chin lc kinh doanh ca mt doanh nghip đc
xây dng da vào chính ngun lc ca doanh nghip đó.
Tuy nhiên, lý thuyt ngun lc da trên s cân bng, không tp trung vào
quá trình đng ca th trng (Jacobson, 1992 theo Nguyn ình Th & Nguyn
Th Mai Trang, 2008). Ngoài ra, lý thuyt v ngun lc không ch ra các cách thc
s dng khác nhau đi vi mt ngun lc đ to li th cnh tranh bn vng. Do đó,
11



lý thuyt ngun nng lc đng ra đi, giúp các nhà nghiên cu lý thuyt ngun lc
gii quyt đc hn ch nói trên trong các nghiên cu ca h. Nm 2001, Barney J,
Wright M & Ketchen DJ đư phát trin lý thuyt ngun lc doanh nghip, nó đc
m rng trong th trng đng và hình thành nên lý thuyt nng lc đng (Teece
DJ, Pisano G & Shuen A 1997 và Eisenhardt & Martin 2000).
1.2.1.ăKháiănimăngunănngălcăđng

+ Theo Teece DJ, Pisano G & Shuen A 1997: ắNng lc đng ậ dynamic
capabilities ậ ca mt doanh nghip là kh nng tích hp, xây dng và đnh dng li
nhng tim nng ca doanh nghip đ đáp ng vi thay đi ca môi trng kinh
doanh.”
+ Nng lc đng là mt tp hp con ca nhng lý thuyt tin hóa ca công ty
đc gi là nng lc t chc (Dosi, Nelson and Winter, 2000). Theo Winter (2000,
983), chúng là "nhng th tc cp cao (hay là tp hp nhng th tc) cùng vi
nhng dòng thc thi đu vào, trao cho qun lý t chc mt tp hp các la chn
quyt đnh vic sn xut nhng đu ra quan trng ca mt loi hình c th.”
+ Theo Easterby-Smith, Lyles, & Peteraf, 2009: Ngun nng lc đng, đc
đnh ngha nh là nhng ngun lc cho phép các doanh nghip thay đi nhng
ngun lc c bn ca h, bao gm c tài sn hu hình và tài sn vô hình và các
ngun lc khác.
+ Ngun nng lc đng là c s to ra li th cnh tranh và đem li hiu qu
kinh doanh cho doanh nghip, chúng cho phép công ty phát trin mt cách bn
vng, vt qua trì tr và thích nghi vi s thay đi môi trng (Helfat et al.,2007;
Newey & Zahra, 2009; Eisenhardt & Martin, 2000). Do đó, các doanh nghip luôn
luôn phi n lc xác đnh, nuôi dng, phát trin và s dng nng lc đng mt
cách có hiu qu, thích ng vi s thay đi ca th trng.
=> Nh vy, các ngun nng lc giúp NHTM có th đt đc li th cnh
tranh bn vng trong môi trng bin đng đc gi là ngun nng lc đng ca
NHTM.
12



1.2.2.ăcăđimănhnădng ngunănngălcăđng:
Theo Eisenhardt & Martin nm 2000, ngun lc có th tr thành nng lc
đng và to ra li th cnh tranh là nhng ngun lc tha mưn bn đc đim ậ
thng đc gi tt là VRIN:

(1) Có giá tr - Valuable: Ngun lc có giá tr s mang đn li th cnh
tranh cho doanh nghip, ngun lc đó phi cho phép doanh nghip thc hin đc
các chin lc kinh doanh ci thin nng sut và hiu qu hot đng ca công ty
(efficiency and effectiveness) (theo Barney, 1991). T đó giúp cho doanh nghip
tn dng đc c hi và hn ch các thách thc trong môi trng kinh doanh ca
doanh nghip.
Ngun lc tha mưn đc đim giá tr là ngun lc tiên tin, giúp vn hành
hot đng ca doanh nghip, giúp doanh nghip tha mưn nhu cu hin ti hoc
tha mưn nhu cu ngay lp tc ca khách hàng đ có th tng hiu qu kinh doanh.
ng thi, ngun lc có giá tr giúp doanh nghip có đc s linh đng cn thit
đ đáp ng đc c hi ca môi trng và đi phó vi áp lc ca môi trng hot
đng.
(2) Him ậ Rare: Mt ngun lc có giá tr mà có mt  các doanh nghip
khác thì không đc xem là ngun lc him. Ngun lc him là ngun lc ch có
 doanh nghip này, đc doanh nghip s dng trong chin lc to ra giá tr cho
doanh nghip, đem li li th cnh tranh doanh nghip (Barney, 1991).
(3) Khó b bt chc - Inimitable: Ngun lc tha mưn đc đim khó b
bt chc là ngun lc không d dàng b đi th cnh tranh sao chép hoc nhân
bn.
Theo Lippman & Rumelt (1982) và Barney (1986a,1986b), ngun lc khó b
bt chc khi có mt trong ba hoc c ba nhân t sau (a) doanh nghip có đc
ngun lc đó nh vào mt s điu kin xy ra  mt thi đim đc bit nào đó
(tc là tri qua quá trình hình thành và phát trin trong quá kh ca doanh nghip),
(b) mi liên h gia nhng ngun lc đó vi li th cnh tranh ca công ty mt
13



cách ngu nhiên ậ th hin  vic khi mi quan h nhn qu gia ngun lc và li
th cnh tranh ca doanh nghip không rõ ràng thì các đi th cnh tranh rt khó

bit đc làm cách nào đ có th nhn ra và bt chc theo; (c) ngun lc to li
th cnh tranh bn vng cho doanh nghip là ngun lc tng hp các mi quan h
xư hi đan xen ậ nh mi quan h cá nhân gia các nhà qun lý, vn hóa doanh
nghip, danh ting ca doanh nghipầ
(4) Không th thay th ậ Non substitutable: Yêu cu quan trng đi vi
ngun lc ca doanh nghip đ ngun lc đó to ra li th cnh tranh cho doanh
nghip đó là nhng ngun lc không th b thay th bng nhng ngun lc có giá
tr thay th tng đng v mt chin lc (Barney, 1991). Kh nng thay th din
ra di hai hình thc, trc tiên, ngun lc đó không th bt chc đc nhng
có th đc thay th bng mt ngun lc tng t khác mà nó cho phép doanh
nghip s dng ngun lc tng t này vn thc hin đc các chin lc ca
doanh nghip (Barney & Tyler, 1990). Hình thc th hai là nhiu ngun lc khác
nhau có th là thay th mang tính chin lc. i vi doanh nghip này, ngun lc
A (ví d là lc lng lưnh đo tài nng) là ngun lc đc trng mà doanh nghip
khác không có đc, nhng doanh nghip B vn có th mnh đi vi ngun lc B
(ví d đó là kh nng lên k hoch rt tt) ca mình và t đó ngun lc B ca
doanh nghip B vn có th cnh tranh vi ngun lc A ca doanh nghip A.
1.2.3.ăCácăyuătăcuăthƠnhăngunănngălcăđng:
Sau khi lc kho các nghiên cu trong giai đon t nm 1995 đn nm
2005, Wang và Ahmed (2007) đư kt lun nng lc đng gm có 3 thành phn c
bn là nng lc sáng to (innovative capabilities), nng lc thích nghi (adaptive
capabilities), nng lc tip thu (absorptive capabilities). Parida (2008) đ ngh thêm
thành phn th t ca nng lc đng là: nng lc kt ni (networking capabilities).
Jusoh và Parnell (2008), Lindblom và các cng s (2008), Morgan và các cng s
(2009) đư phát hin thêm thành phn th nm và th sáu ca nng lc đng là nng
lc nhn thc (sensing capabilities) và nng lc tích hp (integrative capabilities).
14

+ nh hng kinh doanh là mt quá trình liên quan đn ắcác phng pháp,
hot đng và phng thc ra quyt đnh mà các nhà qun lý s dng”. Doanh
nghip vi đnh hng kinh doanh cao luôn luôn theo dõi th trng đ phát hin
nhng c hi và rào cn kinh doanh (Covin & Miles 1999; Keh & ctg 2007). Các
doanh nghip này luôn ch đng và tiên phong trong đ xut và thc hin nhng ý
tng, sn phm, quá trình sn xut mi, dù là đ đáp ng cho môi trng bên trong
và bên ngoài doanh nghip hay là đ to ra li th tiên phong (preemptive move).
nh hng kinh doanh là mt yu t có giá tr, him, không th thay th và không
d dàng bt chc đc (tha tiêu chí VRIN). Vì vy, đnh hng kinh doanh là
mt yu t quan trng đ làm thay đi nng lc cnh tranh ca doanh nghip (Covin
& Miles 1999; Hult & ctg 2004). nh hng kinh doanh bao gm:
- Tính ch đng trong cnh tranh vi đi th cnh tranh: ch đng tìm
hiu thông tin v đi th cnh tranh, đa ra sn phm dch v mi trc đi
th cnh tranh và quan trng là luôn  th ch đng tn công đi th cnh
tranh. Khi mt ngân hàng luôn luôn duy trì trng thái ch đng cnh tranh,
ngân hàng đó s phi cp nht liên tc thông tin v đi th cnh tranh và phi
ch đng trong vic cho ra đi các sn phm dch v mi đ có th cnh
tranh vi các ngân hàng đi th. Và chính s ch đng trong cnh tranh đó
s to ra cho ngân hàng nhng li th khi th trng hoc đi th cnh tranh
có nhng s bin đng, thay đi vì ngân hàng đư có đy đ thông tin, có các
phng án v sn phm dch v mi có th cnh tranh và mang li li th
cho ngân hàng.
- Kh nng hành đng đc lp ca cá nhân hoc nhóm to ra ý tng
mi cho doanh nghip và thc hin thành công ý tng đc đ ra: th hin
thông qua vic khuyn khích nhân viên đ xut các sáng kin mi và to điu
kin đ nhng sáng kin mi trong công vic đc thc hin.
+ Nng lc sáng to (innovativeness capability) nói lên kh nng ca doanh
nghip đ xut quá trình sn xut mi, sn phm mi hay là ý tng mi nhm làm
tng li th cnh tranh ca doanh nghip (Damanpour F, 1991). Nhiu nghiên cu
15

đư ch ra rng kh nng sáng to là mt trong các ngun lc đem li li th cnh
tranh bn vng cho doanh nghip nên nó là ngun nng lc đng tha mưn tiêu chí
VRIN.
S thành công và tn ti ca các doanh nghip ph thuc phn ln vào kh
nng to ra giá tr, kh nng sáng to (Wang và Ahmed, 2004). Các doanh nghip
có nng lc sáng to cao hn đi th cnh tranh thì hot đng s tt hn, li nhun
cao hn, giá tr th trng ln hn, xp hng tín dng cao hn và kh nng sng sót
cao hn bi vì li th cnh tranh s gia tng vi s sáng to (Volberda và các cng
s, 2009). Kt qu là nng lc sáng to quyt đnh kt qu kinh doanh ca doanh
nghip trong điu kin môi trng luôn bin đng (Crossan và Apaydin, 2009). Li
th cnh tranh bn vng ph thuc vào kh nng phát trin kin thc bên trong và
khai thác kin thc bên ngoài mt cách có hiu qu đ phát trin nng lc sáng to
ca doanh nghip (Fabrizio, 2009).
+ Lý thuyt v đnh hng th trng ca Narver JC & Slater SF (1990) cng
ch ra rng đáp ng vi s thay đi ca khách hàng, đi th cnh tranh và môi
trng v mô là đim then cht dn đn thành công ca doanh nghip (có giá tr).
áp ng th trng là mt yu t vn hóa doanh nghip mà không phi tt c doanh
nghip nào cng có (him) và mi doanh nghip da vào ngun lc ca mình có
nhng cách thc đáp ng th trng khác nhau. Doanh nghip này không th bt
chc doanh nghip khác đc (không d dàng bt chc đc).Tuy nhiên, nu
không đáp ng đc s thay đi ca th trng thì doanh nghip s b đào thi
(không th thay th đc). Vì vy, kh nng đáp ng th trng tha mưn các thuc
tính VRIN nên đây là mt yu t ca nng lc đng doanh nghip.
+ Thc tin đư cho thy li nhun ca doanh nghip thu đc ch yu t
khách hàng hin có, tuy vy không phi doanh nghip nào cng có th thc hin
đc (không th thay th và bt chc đc). Cht lng mi quan h có quan h t
l thun vi kt qu kinh doanh ca doanh nghip (him và có giá tr). Vì vy, cht

lng mi quan h tha mưn các tiêu chí VRIN và là yu t to nên nng lc đng
ca doanh nghip.
16



+ nh hng hc hi (learning orientation) ca doanh nghip cng là mt
yu t thng đc nghiên cu. nh hng hc hi nói lên các hot đng ca t
chc nhm to ra tri thc và ng dng chúng trong hot đng sn xut kinh doanh
đ nâng cao li th cnh tranh ca doanh nghip.
Nhiu nghiên cu cho thy đnh hng hc hi đóng góp trc tip và gián
tip vào kt qu kinh doanh ca doanh nghip và không phi doanh nghip nào
cng sn sàng theo đui xu hng hc hi (có giá tr và khan him). Ly ví d,
nghiên cu ca Hult & ctg (2004); Nguyn ình Th & Nguyn Th Mai Trang
(2009) cho thy đnh hng hc hi tác đng trc tip vào hiu qu kinh doanh.
Nghiên cu ca Lin và cng s (2008) cho thy đnh hng hc hi tác đng gián
tip vào kt qu kinh doanh. Hn na, đ đt đc mc đ đnh hng hc hi cao,
mi thành viên trong doanh nghip, t ban qun tr cp cao đn tng cán b công
nhân viên trong đn v cn phi nhn thc đc là đnh hng hc hi là mt trong
nhng điu kin tiên quyt đ tn ti và phát trin (Nonaka & Takeuchi 1995;
Sinkula & ctg 1997). Ngha là, đnh hng hc hi là mt yu t không d dàng bt
chc hay thay th đc. Hay nói cách khác, đnh hng hc hi trong doanh
nghip tha mưn tiêu chí VRIN nên nó là mt yu t ca nng lc đng doanh
nghip.
+ Nng lc tích hp: Nng lc tích hp là kh nng ca doanh nghip đ kt
hp tt c các ngun lc và nng lc có đc: nng lc cm nhn, nng lc sáng
to, nng lc thích nghi, nng lc tip thu, nng lc kt ni và hài hòa chúng đ
nâng cao kt qu kinh doanh, to ra li thcnh tranh bn vng trong điu kin môi
trng kinh doanh thay đi nhanh chóng (Jusoh và Parnell, 2008).
1.2.4.ăVaiătròăcaăngun nng lcăđng:

Ging nh lý thuyt ngun lc, lý thuyt nng lc đng cng tp trung
nghiên cu kh nng và kt qu kinh doanh ca doanh nghip, mc dù nng lc
đng nhn mnh vào s thay đi (Easterby-Smith và các cng s, 2009). Tuy nhiên,
ch có lý thuyt v nng lc đng mi đánh giá đc làm th nào doanh nghip có
th to ra đc li th cnh tranh trong môi trng thay đi nhanh chóng