B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
V
V
N
N
T
T
H
H
T
T
H
H
A
A
N
N
H
H
T
T
R
R
Í
Í
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HUY
NG VN TI NGÂN HÀNG TMCP I Á
– CHI NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ NGÀNH: 60.34.02.01
NGI HNG DN: PGS.TS. NGUYN NG DN
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi. Nhng s liu trong
bn lun vn này là trung thc. Kt qu phân tích, đánh giá tình hình huy đng vn
và gii pháp nâng cao hiu qu huy đng vn ti Ngân hàng TMCP i Á – Chi
nhánh TP.H Chí Minh là kt qu nghiên cu tng hp ca cá nhân.
Ngi cam đoan
Vn Th Thanh Trí
Khóa 18 – Cao hc Kinh t
MC LC
Trang
LI M U
CHNG 1: TNG QUAN V HIU QU HUY NG VN
CA NGÂN HÀNG THNG MI 4
1.1 TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI 4
1.1.1 Khái nim ngân hàng thng mi: 4
1.1.2 Vai trò, chc nng ca ngân hàng thng mi: 5
1.2 HOT NG HUY NG VN CA NGÂN HÀNG THNG
MI: 6
1.2.1 Vn điu l và các qu 6
1.2.1.1 Vn điu l 6
1.2.1.2 Các qu ca Ngân hàng 7
1.2.2 Vn huy đng 8
1.2.3 Vn đi vay: 10
1.2.4 Vn khác: 11
1.3 HIU QU HUY NG VN CA NGÂN HÀNG THNG MI
11
1.3.1 Khái nim hiu qu huy đng vn: 11
1.3.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu huy đng vn 12
1.3.3 Tm quan trng ca ngun vn huy đng: 17
1.3.4 Các nhân t nh hng đn hiu qu huy đng vn 18
1.3.4.1 Nhân t ch quan 18
1.3.4.2 Nhân t khách quan: 22
1.3.4.3 Nhân t kinh t 23
1.3.4.4 Vn hóa xã hi 24
1.4 KINH NGHIM NÂNG CAO HIU QU HUY NG VN T
MT S NGÂN HÀNG TRÊN TH GII 25
1.4.1 Ngân hàng Standard Chartered: 25
1.4.1.1 Tài khon Esaver 25
1.4.1.2 Tài khon tin gi thng d: 26
1.4.2 Ngân hàng ANZ 27
1.4.2.1 Tài khon a Lc: 27
1.4.2.2 Tài khon c Li Trc Tuyn 28
1.4.3 Kinh nghim nâng cao hiu qu huy đng vn cho các NHTM 29
KT LUN CHNG I 30
CHNG 2: THC TRNG V HIU QU HUY NG VN
CA NGÂN HÀNG THNG MI C PHN I Á – CHI
NHÁNH TP.H CHÍ MINH 31
2.1 TÌNH HÌNH HOT NG CA NGÂN HÀNG THNG MI C
PHN I Á - CHI NHÁNH TP.H CHÍ MINH 31
2.1.1 Tác đng ca tình hình kinh t xã hi ti hot đng kinh doanh ngân
hàng 31
2.1.2 Lch s hình thành và phát trin ca Ngân hàng TMCP i Á – CN
TP.HCM 33
2.1.3 Tình hình hot đng kinh doanh ca Ngân hàng i Á – Chi nhánh
TP.H Chí Minh 35
2.2 THC TRNG V HIU QU HUY NG VN VA NGÂN
HÀNG TMCP I Á – CHI NHÁNH TP.H CHÍ MINH 37
2.2.1 Quy mô tng trng vn huy đng 37
2.2.2 Chi phí huy đng 38
2.2.3 S phù hp gia huy đng vn và s dng vn 41
2.2.3.1 ánh giá s phù hp v quy mô 41
2.2.3.2 ánh giá s phù hp v c cu 42
2.2.4 ánh giá v mc đ n đnh ca vn huy đng 45
2.2.5 Kh nng s dng ti đa ngun vn huy đng 46
2.3 KHO SÁT Ý KIN CA KHÁCH HÀNG V SN PHM DCH
V TIN GI TI DAIABANK – CN TP.HCM. 46
2.3.1 Xác đnh vn đ cn kho sát 46
2.3.2 Xác đnh đi tng kho sát 47
2.3.3 Phân loi d liu 47
2.3.4 Thit k bng kho sát 47
2.3.5 Thu thp d liu và x lý d liu 48
2.3.6 Kt qu kho sát 48
2.4 ÁNH GIÁ V HIU QU HUY NG VN CA NGÂN HÀNG
TMCP I Á – CHI NHÁNH TP.H CHÍ MINH 49
2.4.1 Nhng kt qu đt đc trong công tác huy đng vn 49
2.4.2 Nhng hn ch: 51
2.4.3 Nguyên nhân 51
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HUY NG
VN
CA NGÂN HÀNG THNG MI C PHN I Á –
CHI NHÁNH TP.H CHÍ MINH 54
3.1 MC TIÊU, NH HNG HUY NG VN CA NGÂN HÀNG
TMCP I Á – CHI NHÁNH TP.H CHÍ MINH 54
3.1.1 Mc tiêu, phng hng chung: 54
3.1.2 nh hng cho hot đng huy đng vn 54
3.2 GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HUY NG VN CA
NGÂN HÀNG TMCP I Á – CHI NHÁNH TP.H CHÍ MINH 56
3.2.1 Áp dng chính sách lãi sut hp lý: 56
3.2.2 Ci tin các sn phm hin có và trin khai các sn phm huy đng
mi: 56
3.2.3 Tng cng huy đng vn trung và dài hn: 57
3.2.4 Xây dng các chng trình khuyn mãi, các chng trình cho ngày l
ln: 57
3.2.5 M rng tin ích ca các dch v ngân hàng hin đi: 58
3.2.6 Có chính sách chm sóc khách hàng: 59
3.2.7 Tng cng qung bá nhn din thng hiu 60
3.2.8 Gii pháp v phát trin công ngh và ci tin quy trình nghip v: 60
3.2.9 Gii pháp chính sách nhân s 61
3.2.10 Gii pháp tng cng công tác qun lý ri ro huy đng 61
3.3 KIN NGH NHM NÂNG CAO HIU QU HUY NG VN 61
3.3.1 i vi chính ph 61
3.3.1.1 n đnh môi trng kinh t v mô và kim ch lm phát 61
3.3.1.2 Tái c cu h thng ngân hàng thng mi và các t chc tín dng:
62
3.3.1.3 Hot đng bo him tin gi: 64
3.3.2 i vi Ngân hàng nhà nc 65
3.3.2.1 Vn dng linh hot các công c ca chính sách tin t 65
3.3.2.2 H tr thanh toán không dùng tin mt: 67
3.3.2.3 H tr các ngân hàng thng mi nâng cao nng lc qun tr ri ro: .
69
KT LUN CHNG III 70
KT LUN 71
PH LC
BNG KÝ HIU VIT TT
Kí hiu
Chi tit
CN TP.HCM Chi nhánh TP.H Chí Minh
CV Cho vay
CKH Có kì hn
Daiabank - CN TP.HCM Ngân hàng TMCP i Á – CN TP.HCM
GTCG Giy t có giá
HV Huy đng vn
KKH Không kì hn
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
TG Tin gi
TGTK Tin gi tit kim
TTKDTM Thanh toán không dùng tin mt
VH Vn huy đng
VSD Vn s dng
DANH MC S , BNG BIU
Biu đ 2.1: Tình hình huy đng vn, d n, li nhun và tng tài sn ca
Daiabank - CN TP.HCM qua 4 nm 2009 - 2012
Bng 2.1: S liu huy đng, cho vay, li nhun, tng tài sn ti Daiabank –
CN TP. HCM giai đon 2009 - 2012
Bng 2.2: Kt qu HV ca Daiabank - CN TP.HCM giai đon 2009 -
2012
Bng 2.3: Bng s liu quy mô vn huy đng và chi Phí HV ca
Daiabank– CN TP.HCM giai đon 2009 - 2012
Bng 2.4: Bng thu lãi cho vay và chi lãi huy đng qua các nm 2009-2012
Bng 2.5: Tình hình s dng vn ca Daiabank - CN TP.HCM qua các
nm 2009 - 2012
Bng 2.6: C cu huy đng và s dng vn theo k hn ca Daiabank -
CN TP.HCM giai đon 2009 - 2012
Bng 2.7: C cu huy đng vn và s dng vn theo loi tin ti Daiabank
– CN TP.HCM giai đon 2009 - 2012
Bng 2.8: C cu k hn vn huy đng ca Daiabank - CN TP.HCM qua
các nm 2009 - 2012
Bng 2.9: Bng s liu li nhun trc thu qua các nm 2009 – 2012
1
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Vi bt k mt doanh nghip nào, vn là mt trong nhng yu t c bn ca
quá trình hot đng sn xut kinh doanh, là nhân t ch yu và cn thit đ thc
hin các mc tiêu kinh t xã hi nói chung ca nhà nc, cng nh các mc tiêu
kinh doanh ca các doanh nghip nói riêng. i vi các NHTM, mt t chc kinh
doanh tin t mà hot đng ch yu và thng xuyên là nhn tin gi ca khách
hàng và cho vay t s tin huy đng đc, đng thi thc hin các dch v ngân
hàng khác thì vai trò ca ngun vn càng tr nên đc bit quan trng.
Bng tin huy đng khon tin nhàn ri trong nn kinh t, hot đng huy
đng vn ca các NHTM góp phn không nh cho vic thu hút lng vn ln đ
cho các doanh nghip vay, thc hin tái đu t, thúc đy nn kinh t phát trin.
Ngun vn huy đng chim mt t trng ln trong tng ngun vn hot đng ca
NHTM, quyt đnh ti quy mô, phm vi hot đng, kh nng sinh li, kh nng
cnh tranh và phòng chng ri ro ca ngân hàng. Kt qu huy đng vn cao hay
thp có nh hng không ch đn s tn ti và phát trin ca ngân hàng mà còn
tác đng ti nn kinh t.
Trong thi gian gn đây, kinh t th gii và kinh t trong nc có nhng bin
đng ln làm nh hng rt ln ti hot đng kinh doanh ca h thng NHTM Vit
Nam, các ngân hàng phi đi mt vi nhiu ri ro hn trong hot đng kinh doanh
ca mình. Vi tình hình hot đng khó khn nh hin nay ngân hàng cn nâng cao
hiu qu hot đng kinh doanh ca mình, đc bit là nâng cao hiu qu ca hot đng
huy đng vn, điu này s giúp ngân hàng ch đng trong ngun vn và nâng cao
hiu qu hot đng ca mình.
Qua thi gian công tác ti Phòng Dch v khách hàng và Ngân qu Ngân hàng
thng mi c phn i Á – Chi nhánh TP.HCM, nhn thy đây là mt vn đ quan
trng mà h thng ngân hàng Vit Nam nói chung và Daiabank - CN TP.HCM nói
2
riêng rt quan tâm và tìm mi bin pháp nâng cao hiu qu huy đng vn. Vi mong
mun s dng kin thc đã đc hc cng nh t thc t công tác ti Ngân hàng tôi
đã la chn và trin khai nghiên cu đ tài.
“Gii pháp nâng cao hiu qu huy đng vn ti Ngân hàng thng mi c
phn i Á – Chi nhánh Thành ph H Chí Minh”
2. Mc tiêu nghiên cu
- H thng hóa và làm sáng t lý lun v hiu qu huy đng vn ca
NHTM.
- Thông qua vic phân tích thc trng hiu qu huy đng vn ti Daiabank
- CN TP.HCM, đ rút ra kt qu đt đc, nhng hn ch và nguyên nhân ca s
hn ch.
- Tìm kim, đa ra mt s gii pháp kin ngh nhm nâng cao hiu qu
công tác huy đng vn ti Daiabank - CN TP.HCM.
3. Phng pháp nghiên cu:
- S dng phng pháp tng hp t h thng lý lun đc trang b trong quá
trình đào to, đ hoàn thành chng lý lun ca lun vn v tín dng và ri ro tín
dng.
- S dng phng pháp thng kê, phân tích, thm dò và so sánh đ phn ánh
các thông tin thc tin t hot đng huy đng vn ca các ngân hàng trên đa bàn
tnh Thành Ph H Chí Minh nhm gii quyt ni dung thc tin ca đ tài nghiên
cu.
- S dng phng pháp tng hp logic đ tìm li gii cho các gii pháp
nhm thc hin mc tiêu cui cùng ca đ tài lun vn.
4. Phm vi nghiên cu
Khóa lun tp trung nghiên cu hiu qu huy đng vn ti Daiabank - CN
TP.HCM. S liu ch yu trong 04 nm (2009 - 2012).
5. Kt cu ca bn lun vn
3
Ngoài phn m đu và kt lun, bn lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v hiu qu huy đng vn ca ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng v hiu qu huy đng vn ti Ngân hàng thng mi
c phn i Á – Chi nhánh TP.H Chí Minh.
Chng 3: Gii Pháp nâng cao hiu qu huy đng vn ca Ngân hàng thng mi
c phn i Á – Chi nhánh TP.H Chí Minh.
4
CHNG 1
TNG QUAN V HIU QU HUY NG VN CA NGÂN
HÀNG THNG MI
1.1 TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI
1.1.1 Khái nim ngân hàng thng mi:
mi nc có mi cách đnh ngha riêng v NHTM. Chng hn nh:
M: NHTM là công ty kinh doanh tin t, chuyên cung cp dch v tài
chính và hot đng trong ngành công nghip dch v tài chính.
Pháp: NHTM là nhng xí nghip hay c s mà ngh nghip thng xuyên
là nhn tin bc ca công chúng di hình thc ký thác, hoc di hình thc khác
và s dng tài nguyên đó cho chính h trong các nghip v v chit khu, tín dng
và tài chính.
Th Nh Kì: NHTM là hi trách nhim hu hn thit lp nhm mc đích
nhn tin kí thác và thc hin các nghip v hi đoái, nghip v công hi phiu,
chit khu và nhng hình thc vay mn khác.
Vit Nam, Pháp lnh ngân hàng ngày 23-05-1990 ca Hi đng Nhà Nc
Vit Nam xác đnh: NHTM là t chc kinh doanh tin t mà hot đng ch yu và
thng xuyên là nhn tin kí gi t khách hàng vi trách nhim hoàn tr và s
dng s tin đó đ cho vay, thc hin nghip v chit khu và làm phng tin
thanh toán.
T nhng nhn đnh trên ta có th thy NHTM là mt trong nhng đnh ch
tài chính mà đc trng là cung cp đa dng các dch v tài chính vi nghip v c
bn là nhn tin gi, cho vay và cung ng các dch v thanh toán. Ngoài ra,
NHTM còn cung cp nhiu dch v khác nhm tha mãn ti đa nhu cu v sn
phm dch v ca xã hi.
5
1.1.2 Vai trò, chc nng ca ngân hàng thng mi:
Vai trò : NHTM có vai trò là trung gian tài chính, vai trò này th hin 3 chc
nng: Chc nng trung gian tín dng, chc nng trung gian thanh toán, chc nng
cung ng dch v.
Chc nng:
• Chc nng trung gian tín dng: ây là chc nng đc trng và c bn
nht ca Ngân hàng và có ý ngha đc bit quan trng trong vic thúc đy nn
kinh t hàng hóa phát trin. Khi thc hin chc nng này, NHTM đóng vai trò là
cu ni gia ngi tha vn và ngi có nhu cu v vn. Vi chc nng này,
NHTM va đóng vai trò là ngi đi vay, va đóng vai trò là ngi cho vay và
hng li nhun là khon chênh lch gia lãi sut nhn gi và lãi sut cho vay và
góp phn to li ích cho tt c các bên tham gia: Ngi gi tin và ngi đi vay.
• Chc nng trung gian thanh toán: Chc nng này có ngha là Ngân hàng
tin hành nhp tin vào tài khon hay chi tr tin theo lnh ca ch tài khon. Khi
khách hàng gi tin vào Ngân hàng, h s đc đm bo an toàn trong vic ct
gi tin và thc hin thu chi mt cách nhanh chóng tin li, nht là đi vi các
khon thanh toán có giá tr ln, mi đa phng mà nu khách hàng t làm s rt
tn kém khó khn và không an toàn (ví d: chi phí lu thông, vn chuyn, bo
qun).
Khi làm trung gian thanh toán, Ngân hàng to ra nhng công c lu thông
và đc quyn qun lý các công c đó (séc, y nhim chi, th thanh toán) đã tit
kim cho xã hi rt nhiu v chi phí lu thông, đy nhanh tc đ luân chuyn vn,
thúc đy quá trình lu thông hàng hóa, t đó góp phn phát trin kinh t.
• Chc nng cung ng dch v: Ngoài nhng chc nng cung ng các dch
v đã nói trên, NHTM còn đáp ng rt nhiu nhng chc nng khác nh: cho
thuê két st, thanh toán đin t (e.banking), ngân hàng ti nhà (Home banking),
mobile banking, internet banking, kiu hi, thanh lý tài sn theo di chúc khách
hàng, dch v y thác, t vn, bo him, dch v bt đng sn, dch v ngân hàng
trên th trng chng khoán, mua bán ngoi t, thanh toán quc t.
6
1.2 HOT NG HUY NG VN CA NGÂN HÀNG THNG
MI:
i vi bt k doanh nghip nào, đ tin hành hot đng sn xut kinh doanh
đu phi có vn. NHTM đc coi là mt doanh nghip đc bit, kinh doanh trên
lnh vc tin t, do vy, vic tin hành các bin pháp nghip v to lp ngun đ
t chc hot đng kinh doanh là vn đ vô cùng quan trng đi vi mi NHTM.
Thông qua các nghip v đa dng và phong phú trong lnh vc ngun vn và tài
sn n, mi NHTM đã to lp cho mình mt khi lng vn cn thit, đáp ng
nhu cu hot đng kinh doanh. Thành phn ngun vn ca NHTM bao gm:
• Vn điu l và các qu.
• Vn huy đng.
• Vn đi vay.
• Vn khác.
1.2.1 Vn điu l và các qu
1.2.1.1 Vn điu l
Vn điu l ban đu đc hình thành t các ngun vn khác nhau, tùy thuc
vào hình thc s hu ca Ngân hàng đó. C th là:
• NHTM Nhà nc: Vn điu l do Ngân sách Nhà nc cp.
• NHTM c phn: Vn điu l đc hình thành thông qua hot đng phát
hành c phiu trên th trng.
• NHTM liên doanh: Vn điu l do phía Vit Nam và phía Nc ngoài đóng
góp theo t l tham gia tha thun trong điu l.
• CN Ngân hàng nc ngoài: Vn do Ngân hàng m chính quc chuyn
qua.
7
• Ngân hàng 100% vn nc ngoài: Vn điu l do t chc thành lp t đáp
ng.
Vn điu l ca mi NHTM không phi là con s bt bin mà có thay đi
theo xu hng tng lên nh đc cp b sung, hoc phát hành c phiu b sung,
hoc đc kt chuyn t qu d tr b sung vn điu l theo quy đnh ca lut
pháp.
Tuy vn điu l không phi là ngun ch lc trc tip phc v cho nhu cu
kinh doanh tin t đi vi NHTM. Song, vn điu l li có ý ngha đc bit quan
trng xut phát t mc đích s dng nó. Trc ht, vn điu l đc s dng đ
xây dng, mua sm tài sn c đnh, trang thit b chuyên dùng, tc là to nên c
s vt cht ban đu phc v cho hot đng kinh doanh ca Ngân hàng. Ngoài ra,
các NHTM còn đc phép s dng vn điu l đ góp vn, liên doanh, đu t, cp
vn cho các công ty trc thuc và thc hin các hot đng kinh doanh khác. Vn
điu l cng là yu t làm c s đ xác đnh các mc khng ch cho vay ti đa đi
vi mt khách hàng, mc vn có th huy đng đc theo quy đnh ca pháp lut.
Vn điu l cng là yu t quan trng to nim tin, uy tín ban đu ca khách hàng
đi vi Ngân hàng.
1.2.1.2 Các qu ca Ngân hàng
c hình thành khi ngân hàng đã đi vào hot đng bao gm:
• Vn t có cp I (Vn t có c bn): ây là b phn ch yu ca vn t có,
vn t có cp I mang tính n đnh lâu dài, và là c s đ to lp ngun vn t có
khác, vn t có bao gm:
- Vn điu l
- Qu d tr b sung vn điu l
- Qu đu t phát trin nghip v
- Thng d vn
- Li nhun không chia
8
• Vn t có cp II (Vn t có b sung): ây là b phn tài sn n nhng tính
cht n đnh và có kh nng chuyn thành vn, vn t có b sung gm các khon
sau:
- 50% giá tr tng thêm ca TSC đc đánh giá li theo quy đnh ca pháp
lut.
- 40% giá tr tng thêm ca các loi chng khoán đu t.
- Qu d phòng tài chính.
- Trái phiu chuyn đi do NHTM phát hành.
- D phòng chung ti đa bng 1,25% tng tài sn “Có” ri ro.
Ngoài ra còn có t l an toàn vn ti thiu: ây là t l gia vn t có và
tng tài sn “Có” ri ro – còn gi là h s CAR
Tng tài sn “Có” ri ro gm hai khon và đc xác đnh theo công thc
sau:
Tài sn “Có” ri ro ni bng
Tài sn có ni bng x H s ri ro
Tài sn “Có” ri ro ngoi bng
Tài sn ngoi bng x H s chuyn đi x H s ri ro
1.2.2 Vn huy đng
ây là ngun vn ch yu s dng trong hot đng kinh doanh ca NHTM,
thc cht là tài sn bng tin ca các ch s hu mà Ngân hàng tm thi qun lý
và s dng nhng vi ngha v hoàn tr kp thi, đy đ theo tha thun gia
Ngân hàng vi khách hàng. Ngun vn huy đng chim t trng rt ln trong tng
ngun kinh doanh ca NHTM, bao gm:
Tin gi hot k ( Tin gi không k hn)
CAR =
Vn t có
Tng tài sn “Có” ri ro
x 100 ≥ 9%
9
Tin gi hot k là loi tin gi mà ngi gi tin đc s dng mt cách
ch đng và linh hot không b ràng buc v mt thi gian.
Tin gi hot k là loi tin gi đ phc v nhu cu giao dch, thanh toán cho
ch tài khon nh tr tin hàng hóa, dch v, rút tin mt t ATM, ch tài khon
gi tin vào ngân hàng không vì mc đích hng lãi mà vì nhu cu giao dch,
thanh toán. Chính vì vy lãi sut không phi là công c thu hút ngun vn này.
Tin gi đnh k ( Tin gi có k hn)
Tin gi đnh k là loi tin gi mà ngi gi tin ch có th rút khi đáo hn.
Nhng trên thc t, đ cnh tranh các NHTM thng chp nhn vic khách hàng
rút tin trc hn bng cách cho hng lãi sut không kì hn.
Khác vi tin gi không kì hn, tin gi có kì hn là tin tm thi nhàn ri
hoc là tin đ dành ca cá nhân, t chc. Vì vy mc đích chính ca ngi gi
tin là đ hng lãi và đm bo an toàn cho tài sn.
c đim ca loi tin gi này:
- Ngun vn này có tính n đnh cao vì khách hàng ch đc rút tin khi đn
hn, trong trng hp rút trc hn phi có s đng ý ca ngân hàng.
- Chi phí tr lãi cao. Mc lãi sut c th ph thuc vào thi hn gi tin,
chính sách ca ngân hàng và quan h cung cu ti thi đim đó.
- Tin gi đnh k va phong phú v k hn (1,2,3,6,9,12,24 tháng …) va
áp dng nhiu phng thc tr lãi, đ khách hàng tùy ý la chn:
+ Loi tin gi đnh k tr lãi cui k.
+ Loi tin gi đnh k tr lãi hàng tháng.
+ Loi tin gi đnh k tr lãi hàng quý.
+ Loi tin gi đnh k tr lãi đu k.
- Tin gi đnh k nu đn hn mà khách hàng cha rút tin s đc nhp lãi
vào vn, đng thi tái lp k hn cho khách hàng theo lãi sut ti thi đim đáo
hn.
Huy đng qua phát hành giy t có giá
10
Các GTCG mà ngân hàng phát hành bao gm:
- Kì phiu ngân hàng.
- Chng ch tin gi có k hn.
- Chng ch tin gi tit kim.
- Trái phiu ngân hàng.
Phát hành chng t có giá là nhng phng pháp hu hiu nht đ các ngân
hàng huy đng vn có k hn. ây là loi ngun vn n đnh nht ca NHTM.
c đim ca loi vn này :
- Tính n đnh chc chn: nhng ngi mua k phiu, chng ch tin gi tit
kim, trái phiu ch đc hoàn vn khi đáo hn. ây là đc đim ni bt ca
ngun vn này.
- Lãi sut thng cao hn lãi sut tin gi đnh k, do đó hp dn khách
hàng.
- Loi vn này không đc tái lp thi hn nh tin gi đnh k, nhng
ngi s hu có th cm c, th chp đ vay vn ti ngân hàng.
- Ngi s hu giy t có giá có th xin chit khu đ nhn tin trc khi có
nhu cu ti bt k mt NHTM nào.
Ngun vn huy đng khác:
Ngoài ba ngun vn nói trên NHTM có th huy đng qua ngun vn khác:
- Tin gi ký qu.
- Tin gi đm bo thanh toán.
- Tin tm gi, tin đang vn chuyn.
- Các khon khác.
1.2.3 Vn đi vay:
Trong trng hp vn t có và vn huy đng không đáp ng đ nhu cu kinh
doanh, NHTM có th vay vn ca các ch th sau:
• Vay ca NHNN di hình thc đc tái cp vn nh chit khu, tái chit
khu các chng t có giá, cm c giy t có giá, vay li hp đng tín dng.
11
• Vay ca các NHTM khác qua th trng liên ngân hàng.
• Vay ca các t chc tài chính, tín dng quc t.
1.2.4 Vn khác:
Bao gm: Vn tip nhn t các t chc tài chính, các qu, ngân sách Nhà
nc đ thc hin các chng trình, d án v phát trin kinh t xã hi, ci to môi
trng; vn tip nhn đ vay y thác; vn chim dng ca khách hàng trong quá
trình hot đng ca Ngân hàng (chuyn tin , đi lý, các dch v Ngân hàng)
1.3 HIU QU HUY NG VN CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.3.1 Khái nim hiu qu huy đng vn:
Hiu qu HV là phm trù phn ánh trình đ và kh nng đm bo thc hin
công tác HV có kt qu cao vi chi phí nh nht. Có ngha là đi vi mt lng,
hiu qu HV biu hin gia kt qu thu đc (s lng, thi hn) và chi phí b
ra, còn đi vi mt cht, nó phn ánh nng lc trình đ qun lý ca NH.
VH là dòng máu duy trì s tn ti và phát trin ca ngân hàng, HV có
hiu qu là yêu cu thit yu đi vi bt kì ngân hàng nào. c bit trong bi cnh
hin nay, khi mà s cnh tranh trên th trng NH ngày càng gay gt thì HV có
hiu qu là vn đ cp bách ca mi ngân hàng. HV có hiu qu giúp NH gim
ti đa nhng chi phí không cn thit, đng thi vn đm bo s hài lòng ca khách
hàng, nh vy giúp chi phí huy đng vn ca ngân hàng gim, li nhun trong
hot đng kinh doanh tng lên, góp phn giúp ngân hàng phát trin. Hin nay hiu
qu HV ca NHTM vn cha cao, chi phí trên mi đng vn còn ln, trong khi
ngun vn thc t ngân hàng có th s dng li không ln do chính sách tht cht
hin nay ca NHNN. ây là mt thc t mà các NHTM Vi
t Nam cn quan tâm
đ nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca mình.
Không ch th, nâng cao hiu qu HV còn giúp NH huy đng đc ti đa
ngun vn nhàn ri trong dân c vi nhng hình thc huy đng phong phú, đa
12
dng, vi nhng tin ích ca các dch v đi kèm.
1.3.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu huy đng vn
• Quy mô tng trng VH
Ch tiêu quy mô tng trng HV là ch tiêu đu tiên đc xét đn khi
đánh giá hiu qu HV, vì thông qua ch tiêu này có th bit đc kt qu huy
đng vn ca nm sau so vi nm trc, ca thc t so vi k hoch. Mc tiêu ca
các NH m rng quy mô hot đng, mun vy phi m rng quy mô HV, vi
quy mô vn đc m rng s giúp các ngân hàng đa dng hóa các hot đng kinh
doanh ca mình, gim thiu ri ro t đó có th gim lãi sut cho vay, to c s tt
đ ngân hàng nâng cao kh nng cnh tranh, nâng cao v th ca ngân hàng
HV ca mt ngân hàng đc coi là có hiu qu thì trc tiên quy mô
tng trng vn huy đng phi đm bo thc hin đc k hoch đ ra và tng
trng vt mc. Tuy nhiên đây không phi là ch tiêu duy nht đ đánh giá hiu
qu HV, vì quy mô HV tng trng cha chc kt qu đt đc có hiu qu nó
còn ph thuc vào nhiu yu t khác nh chi phí, tính n đnh, s đa dng ca các
sn phm HV, s phù hp gia HV và s dng vn
Quy mô tng trng VH là ch tiêu phn ánh quy mô lng vn mà NH
huy đng đc ti tng thi đim nht đnh hoc tính trung bình trong mt khong
thi gian nht đnh, thng là mt nm. Nó cng là c s đ m rng quy mô cho
vay và nng lc thanh toán.
V mt lng, ch tiêu quy mô tng trng VH thng đc đánh giá
thông qua:
Tc đ tng trng VH phn ánh s tng trng đng ca VH. T đó
đánh giá xu hng bin đng ca VH theo tng thi k.
Tc đ tng trng VH =
Tng VH k trc
x 100
Tng VH k này – Tng VH k trc
13
• Chi phí huy đng vn
Chi phí vn huy đng/Quy mô vn huy đng: Vn ca NHTM đc chia
làm hai loi: vn ch s hu và n. Vn ch s hu chim mt t trng nh trong
tng ngun vn ca ngân hàng nhng có th s dng lâu dài, hình thành nên trang
thit b, nhà ca cho ngân hàng và đc bit là đc dùng đ đm bo kh nng
thanh toán cho Ngân hàng.
N chim phn ln trong ngun vn ca NHTM, nó là ngun vn hot đng
chính đi vi mi ngân hàng. Cho nên hu ht các khon n ca NHTM đu liên
quan đn chi phí huy đng vn.
Thành phn c bn ca chi phí HV bao gm chi phí tr lãi (lãi sut huy
đng) và chi phí phi tr lãi (chi phí tin lng cho cán b nhân viên, chi phí bo
him tin gi, chi phí qun lý, d tr bt buc, d tr thanh khon, chi phí c s
vt cht, chi phí marketing ) mà ngân hàng phi b ra đ HV.
Chi phí trã lãi mà Ngân hàng tr cho khách hàng là chi phí tr lãi da trên lãi
sut danh ngha, lãi sut ngân hàng công b cho khách hàng. Chi phí này ph
thuc vào rt nhiu yu t nh k hn, loi tin gi, mc tiêu gi tin ca khách
hàng, chin lc kinh doanh ca Ngân hàng trong tng thi k, tin ích kèm
theo, Tuy nhiên, lãi sut thc t ca ngun vn huy đng đi vi Ngân hàng khá
cao hn bi vì ngoài chi phí tr lãi, Ngân hàng còn b ra nhiu loi chi phí khác
na, chi phí phi tr lãi. Vì vy ch tiêu huy đng vn/ tng ngun vn huy đng
đc chia nh ra làm hai ch tiêu khác. ó là:
Chi phí tr lãi/ tng vn huy đng: Cho thy đ huy đng đc mt đng
vn thì ngân hàng cn phi tr bao nhiêu tin da trên lãi sut công b cho khách
hàng.
Chi phí phi tr lãi/tng vn huy đng: Cho thy mt đng vn huy đng
đc Ngân hàng b ra chi phí là bao nhiêu trong vic qun lý, ct gi, bo qun…
14
Ch tiêu trên dùng đ phn ánh chi phí lãi phi tr cho mt đng vn huy
đng ca NH. Ch tiêu này càng nh càng tt.
Chi Phí HV = Lãi sut HV + Chi phí phi tr lãi
Nu NH gim chi phí huy đng bng cách h lãi sut thì vic huy đng vn s
gp nhiu khó khn vì không th cnh tranh vi các NH khác, vì vy trong dài hn
mun gim chi phí HV ta cn phi tìm cách gim thiu chi phí phi tr lãi.
Chênh lch thu chi lãi/chi phí tr lãi ca ngân hàng: Mi liên h ngun vn
và tài sn là mi liên h gia huy đng vn và s dng vn. ó là hai mt ca quá
trình hot đng ca ngân hàng. Tuy nhiên, đ đánh giá hiu qu huy đng vn ca
Ngân hàng, tc kh nng đáp ng kp các nhu cu v s dng vn hay kh nng sinh
li t đng vn huy đng đc thì các Ngân hàng thng s dng ch tiêu chênh lch
thu chi lãi/ chi phí tr lãi ca Ngân hàng đ đánh giá mi liên h sinh li ca tài sn
và ngun vn cng nh hiu qu hot đng huy đng vn. Ch tiêu này đc tính nh
sau:
Chênh lch thu chi lãi Thu lãi – Chi lãi
Chi phí tr lãi Chi phí tr lãi
Ch tiêu này cho thy mt đng chi phí ngân hàng b ra đ huy đng vn s thu
đc bao nhiêu đng li nhun t đng vn đó. Ch tiêu này càng cao thì cho thy
ngân hàng đã s dng rt hiu qu đng vn huy đng ca mình trong vic ti thiu
hóa chi phí huy đng cho đng vn đó. Ch tiêu này cao do chênh lch thu chi lãi
trc thu, chi khác cao và chi phí tr lãi nh. Ch tiêu chênh lch thu, chi lãi/chi phí
tr lãi cao cng có th do chi phí tng và thu nhp khác trc thu nhp khác và chi
phí khác gim, tuy nhiên tc đ tng ca chi phí chm hn tc đ gim ca thu nhp
đó.
T l chi phí huy đng trên NV phi tr lãi =
Tng ngun vn huy đng
Chi phí tr lãi
=
15
• S phù hp gia HV và s dng vn
i vi mt NHTM thì hot đng HV có mi quan h bin chng vi hot
đng kinh doanh ca NH. HV tt làm nn tng cho hot đng kinh doanh ca
NH và ngc li hot đng kinh doanh ca NH có hiu qu là c s thun li đ
hot đng huy đng vn có hiu qu. Hai mi quan h này h tr cho nhau cùng
phát trin.
Trong hot đng HV ngân hàng luôn th b đng vì ph thuc vào k
hoch s dng tin ca khách hàng. Có nhng giai đon NH gp khó khn trong
vic s dng vn kinh doanh do các quy đnh ca nhà nc, nhu cu v vn hn
ch nhng khi khách hàng ti gi tin ngân hàng vn phi nhn, nh vy vô hình
chung thì ngân hàng đang phi tr lãi cho ngun vn không đc s dng, hay khi
nhu cu tín dng tng cao thì ngun vn huy đng li không đ đ đáp ng nhu
cu s dng vn. Nh vy hot đng HV ch đc xem là có hiu qu khi có s
phù hp gia HV và s dng vn. S phù hp y đc thông qua ba khía cnh:
- V quy mô: quy mô HV phi đ ln đ đáp ng các nhu cu v tín dng,
thanh toán, cng nh các hot đng kinh doanh ca NH.
- V kì hn: c cu HV và c cu s dng vn phi có s phù hp. Thông
thng các NH vn s dng mt phn ngun vn ngn hn đ cho vay trung dài
hn, tuy nhiên nu t l này vt quá mc quy đnh thì NH có th ri vào ri ro
mt kh nng thanh toán, còn nu s dng ngun vn dài hn cho vay ngn hn
thì NH phi tr lãi cao hn so vi lãi thu đc, nh vy hot đng kinh doanh ca
NH s không có hiu qu.
Do đó, da vào mô hình cu trúc kì hn s giúp NH phân tích s phù hp
gia ngun vn và s dng vn. Qua đó NH điu chnh c cu ngun vn và danh
mc tài sn có đ nâng cao hiu qu HV, s dng vn, tng li nhu
n
và duy trì kh nng thanh toán.
- V loi tin: cng nh quy mô và kì hn, huy đng vn và s dng vn đi
vi tng loi tin t cng cn có s phù hp đ đm bo rng vn ngân hàng huy
16
đng bng loi tin nào đó phi đáp ng nhu cu vn cho vay và đu t bng loi
tin đó, đm bo an toàn thanh khon và đem li li nhun cho ngân hàng, không
gây lãng phí vn.
• Tính n đnh ca VH
Mt vn đ quan trng na cn xét đn khi đánh giá tính hiu qu ca HV
là tính n đnh ca ngun vn huy đng. Chúng ta th hình dung xem nu mt
ngân hàng xây dng k hoch s dng vn trên ngun vn không n đnh, thng
xuyên có lng tin rút ra trc hn thì điu gì s xy ra. Ri ro thanh khon s có th
xy ra, NH phi đi vay nóng đ thanh toán cho khách hàng, tn thêm mt khon chi phí
làm cho hot đng ca NH tr nên kém hiu qu, và điu đó là điu mà mi NH đu lo
lng. Vì vy mun hot đng kinh doanh ca NH có hiu qu cao và an toàn thì ngun
VH phi n đnh, khi đó NH s yên tâm s dng phn ln s vn huy đng vào hot
đng kinh doanh to ra thu nhp cao. Và hot đng HV có hiu qu thì phi gii
quyt đc vn đ đó.
Ch tiêu này thng đc đánh giá qua t l ngun vn có k hn trên tng
ngun vn huy đng:
Ch tiêu này đánh giá s n đnh ca ngun vn huy đng v mt thi gian,
t l này càng ln thì ngun vn huy đng càng n đnh.
• Kh nng s dng ti đa ngun vn huy đng:
Huy đng vn và s dng vn là hai quá trình hot đng ca Ngân hàng.
Công tác cân đi vn là rt quan trng trong hot đng ca Ngân hàng. ó là bin
pháp nghip v, là công c qun lý ca nhà lãnh đo ngân hàng, thông qua bng
cân đi đa lp, các nhân viên ngân hàng xem xét, phân tích c cu, t trng các
ngun và tng khon s dng đ d đoán nhu cu vn bin đng trong tng lai,
t đó có chính sách huy đng vn hp lý.
Theo quy đnh ca Ngân hàng nhà nc, các NHTM ch đc ly 30% vn
vay ngn hn cho vay trung hn và dài hn. Tuy nhiên, hin nay mt s Ngân
T l VH có k hn trên tng VH =
Tng ngun vn huy đng
Ngun VH có k hn
17
hàng đang s dng ngun vn ngn hn cho vay trung và dài hn, điu này đang
tim n ri ro thanh khon cho các Ngân hàng. ó là lý do khin nhiu Ngân hàng
phi “lách” bng cách đa ra các sn phm k hn dài nhng cho phép khách
hàng rút trc hn và vn đc hng lãi sut bng lãi sut k hn thc gi, thc
ra đó cng là k hn ngn hn. Cng vì lao vào huy đng k hn ngn nên các
khon huy đng liên tc ti hn. Khách hàng thì thng xuyên chy t ngân hàng
này qua ngân hàng khác đ kim lãi sut cao hn, buc các ngân hàng phi tng
lãi sut đ gi khách hàng. iu này hình thành nên cuc chy đua gia các ngân
hàng. Vì vy, đ mc tiêu tht cht tín dng, kim ch lm phát đt hiu qu, đ
an toàn thanh khon cho các Ngân hàng, NHNN nên giám sát cht ch các ngân
hàng vt trn lãi sut, vt trn vn ngn hn cho vay trung và dài hn.
1.3.3 Tm quan trng ca ngun vn huy đng:
• i vi nn kinh t:
H thng NHTM đóng vai trò quan trng trong s phát trin ca nn kinh t.
Thông qua nghip v huy đng vn mà h thng ngân hàng tp trung hu ht các
ngun vn tin t tm thi nhàn ri t ch là phng tin tích ly tr thành ngun
vn ln ca nn kinh t. ây là ngun vn rt quan trng đ đu t phát trin nn
kinh t. c bit trong chin lc phát trin ca nc ta là xây dng nn kinh t
theo đim công nghip hóa hin đi hóa nhng đim xut phát rt thp, ngân sách
còn hn hp, do đó vn đu t cho các ngành kinh t phi trông đi rt nhiu vào
ngun vn ni lc trong đó ngun t các ngân hàng huy đng đc là rt quan
trng vì nó to nên s n đnh vng chc cho s phát trin nhanh n đnh và bn
vng lâu dài. Ngoài vic thu hút tin nhàn ri trong xã hi đ s dng cho đu t
phát trin bên cnh đó thông qua nghip v huy đng vn giúp NHNN kim soát
khi lng tin t trong lu thông qua vic s dng chính sách tin t (t l d tr
bt buc, lãi sut c bn, lãi sut tái cp vn, lãi sut chit khu, t giá). Nh vy
mun thu hút lng tin trong lu thông, NHNN tng lãi sut c bn, lãi sut chit
khu, t l d tr bt buc, khng ch d n tín dng và ngc li nhm điu hòa
lu thông tin t, kim ch lm phát, bình n giá c.
18
• i vi NHTM
Nghip v huy đng vn tuy không mang li li nhun trc tip cho Ngân
hàng nhng nó là nghip v rt quan trng. Không có nghip v huy đng vn
xem nh không có hot đng ca NHTM. NHTM t khi cp phép hot đng phi
có vn điu l theo quy đnh, tuy nhiên vn điu l ch chim mt phn nh trong
tng ngun vn. có vn hot đng cho các hot đng kinh doanh ngân hàng
phi huy đng t khách hàng. Nghip v huy đng vn do đó có ý ngha rt quan
trng đi vi ngân hàng cng nh khách hàng.
i vi NHTM, nghip v huy đng vn góp phn mang li ngun vn cho
ngân hàng thc hin các nghip v kinh doanh khác. Không có nghip v huy
đng vn, NHTM s không có đ vn tài tr cho hot đng ca mình. Mt khác,
thông qua nghip v huy đng vn, NHTM có th đo lng đc uy tín cng nh
s tín nhim ca khách hàng đi vi ngân hàng. T đó NHTM không ngng hoàn
thin hot đng huy đng vn đ gi vng và m rng quan h vi khách hàng
hay hot đng huy đng vn góp phn gii quyt đu vào ca ngân hàng.
• i vi khách hàng
Nghip v huy đng vn cung cp cho khách hàng mt kênh tit kim và đu
t nhm làm cho tin ca h sinh li , to c hi cho h có th gia tng tiêu dùng
trong tng lai. Mt khác, nghip v huy đng vn còn cung cp cho khách hàng
mt ni an toàn đ h ct tr và tích ly vn tm thi nhàn ri. Cui cùng nghip
v huy đng giúp cho khách hàng có c hi tip cn các dch v khác ca Ngân
hàng, đc bit là dch v thanh toán qua ngân hàng và dch v tín dng khi khách
hàng cn vn cho sn xut, kinh doanh hoc cn tin cho tiêu dùng.
1.3.4 Các nhân t nh hng đn hiu qu huy đng vn
1.3.4.1 Nhân t ch quan
Nhân t ch quan bao gm các nhân t bên trong, nm di s kim soát ca
ngân hàng.