MỐI QUAN HỆ GIỮA LẠM PHÁT VÀ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ Ở VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH





NGUYN NGC HI




MI QUAN H GIA LM PHÁT
VÀ TNG TRNG KINH T  VIT NAM


LUN VN THC S KINH T











TP. H CHÍ MINH - NM 2012

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH





NGUYN NGC HI



MI QUAN H GIA LM PHÁT
VÀ TNG TRNG KINH T  VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T


Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS NGUYN NGC NH

TP. H CHÍ MINH - NM 2012




LI CM N

Li đu tiên xin chân thành cám n thy NGUYN NGC NH, thy
TRN NGC TH ngi đã tn tình hng dn và giúp đ tôi trong sut thi
gian thc hin Lun vn tt nghip này.
Xin chân thành cám n quý Thy, Cô Khoa Tài Chính Doanh Nghip
Trng i hc Kinh T TPHCM đã tn tình ging dy, truyn đt nhng kin
thc quí báu cho bn thân tôi nói riêng và cho khoá Cao Hc Tài Chính Doanh
Nghip nói chung.
Cm n các thành viên trong gia đình, ngi thân và bn bè đã đng viên
và giúp đ tôi rt nhiu trong sut thi gian hoàn thành chng trình hc va
qua.
Thành ph H Chí Minh, tháng 12 nm 2012
Tác gi lun vn


NGUYN NGC HI

LI
CAM OAN


Tôi xin cam đoan lun vn “MI QUAN H GIA LM PHÁT VÀ
TNG TRNG KINH T  VIT NAM
” là công trình nghiên cu ca
chính t
ác

gi,
ni dung đc đúc kt t quá trình hc tp và các kt qu
nghiên cu thc tin trong thi gian qua, các s liu s dng là trung thc và
có ngun gc trích dn rõ ràng. Lun vn đc thc hin di s hng dn
khoa hc ca Thy Nguyn Ngc nh.


Tác gi lun
vn







NGUYN NGC HI

MC LC

LI CM N
LI CAM OAN
M U 1
1.Tóm tt 1
2. t vn đ 1
3. Mc tiêu và phng pháp nghiên cu 1
CHNG 1:

CÁC BNG CHNG THC NGHIM V MI QUAN H
GIA LM PHÁT VÀ TNG TRNG KINH T 3

1.1 Khái quát nhng nghiên cu trc đây 3
1.2 Bng chng  các quc gia 10
1.3 Kinh nghim các nc Châu Á 14
CHNG 2:PHNG PHÁP NGHIÊN CU 18
2.1 Mô hình và phng pháp nghiên cu 18
2.2 D liu 19
2.3 Kt qu nghiên cu 21
2.3.1 Thng kê mô t 21
2.3.2 H s tng quan 21
2.3.3 Kim đnh nghim đn v 22
2.3.4 Kim đnh đng liên kt 26
2.3.5 Kim đnh mi quan h nhân qu 28
2.3.6 Phân tích mô hình VECM 31
2.4 Tho lun kt qu 38
Chng 3: Kt lun 39
Danh mc các tài liu tham kho 41


Danh mc các bng

Bng 1 T l tng trng và lm phát ca Vit Nam theo quý giai đon
1999:1-2012:4.
Bng 2 Các giá tr thng kê mô t v t l tng trng và lm phát  Vit
Nam theo qúy giai đon 1999:1-2012:4
Bng 3 H s tng quan gia tng trng và lm phát
Bng 4 Kim đnh nghim đn v Augment Dickey-Fuller cho bin CPI
Bng 5 Kim đnh nghim đn v Augment Dickey-Fuller cho bin GDP

Bng 6 Kim đnh hi qui đng liên kt Johansen cho I và G
Bng 7 Kim đnh mi quan h nhân qu Granger gia G và I
Bng 8 Phân tích mô hình VECM
Bng 9 Kim đnh nghim đn v phn d ca mô hình VECM


1



M U
1.ăTómătt
Các d liu nghiên cu v ch s lm phát và tng trng kinh t trong bài
đc thu thp trên trang web ca Tng Cc Thng kê và IMF. Kt qu nghiên
cu cho thy  Vit Nam tng trng và lm phát có mi quan h dng (đng
bin) trong dài hn. Tuy nhiên, trong ngn hn mi quan h này va đng bin
và nghch bin. Ngoài ra, trong ngn hn lm phát còn chu tác đng ln t k
vng lm phát ca công chúng.
2.ătăvnăđ
Mi quan h gia tng trng và lm phát luôn là vn đ thu hút đc s
quan tâm ca nhiu nhà nghiên cu kinh t. Trong thi gian gn đây, s bt n
ca kinh t th gii sau thi k khng hong kinh t toàn cu tác đng đã làm
gim tc đ tng trng và gia tng lm phát  nhiu nc, trong đó có Vit
Nam.  nhiu quc gia đ có đc mc tng trng cao phi đánh đi vi mc
lm phát cao. Liu Vit Nam có cn đánh đi nh vy không?  tr li câu hi
đó, cn nghiên cu mt cách sâu sc s tác đng qua li gia tng trng và
lm phát, t đó tìm ra bin phát nhm n đnh lm phát và thúc đy tng trng
và phát trin bn vng cho Vit Nam.
3.ăMcătiêu vƠăphngăphápănghiênăcu
Bài vit này nhm kim đnh mi quan h gia lm phát và tng trng

trong nn kinh t  Vit Nam theo quý giai đon 1λλλμ1-2012:4. Trong nghiên
cu ca mình, tôi s dng kim đnh nghim đn v (Unit root test), kim đnh
tính đng liên kt trong mô hình bng kim đnh Johansen, kim đnh quan h
2



nhân qu Granger và phân tích mô hình VECM đ xem xét mi quan h gia
tng trng và lm phát  Vit Nam trong thi k 1λλ9-2012. Mt bng chng
thc nghim thu đc t vic chy mô hình đng liên kt và mô hình VECM s
cho chúng ta cái nhìn rõ hn v mi quan h này. T đó xác lp mi quan h
đnh hng gia tng trng kinh t - lm phát và s dng lm phát nh mt
công c qun lý kinh t v mô. ng thi đa ra nhng nhn đnh và mt s
kin ngh cho các c quan Chính ph v kim soát lm phát trong mi quan h
vi tng trng kinh t trong thi gian ti.

3



CHNGă 1: CÁCă BNGă CHNGă THCă NGHIMă Vă MIă
QUANăHăGIAăLMăPHÁTăVÀăTNGăTRNGăKINHăT
1.1 Kháiăquátănhngănghiênăcuătrcăđơy
Mi quan h gia lm phát và tng trng vn là mt tranh cãi c v lý
thuyt ln nhng nghiên cu thc nghim. Nó bt ngun  nhng nc M
Latinh vào nhng nm 1λ50, vn đ này đã to ra mt cuc tranh lun dai dng
gia nhng ngi theo ch ngha c cu và phái trng tin. Nhng ngi theo
ch ngha c cu tin rng lm phát cn thit cho tng trng kinh t, trong khi
phái trng tin cho rng lm phát gây bt li cho s phát trin kinh t. Có hai
khía cnh trong cuc tranh lun nàyμ (a) bn cht ca mi quan h nu nó tn ti
và (b) hng ca mi quan h nhân qu. Friedman (1λ73; 41) tóm tt ngn gn
bn cht mi quan h gia lm phát và tng trng kinh t nh sau: lm phát
xy raμ có và không có tng trng kinh t; không có lm phát: cng có và
không có tng trng kinh t.
Tác đng ca lm phát đi vi tng trng, sn lng và nng sut là mt
trong nhng vn đ chính trong nghiên cu kinh t v mô. Các mô hình lý
thuyt trong nhng tài liu v tin t và tng trng phân tích tác đng ca lm
phát đi vi tng trng kinh t tp trung vào nhng nh hng ca lm phát
đi vi trng thái cân bng n đnh, vn bình quân đu ngi và sn lng (ví
d, Orphanides và Solow, 1990) vit v tác đng ca lm phát đi vi sn
lng và tng trngμ i) không có; ii) tích cc, và iii) tiêu cc. Sidrauski (1967)
đã thit lp các kt qu đu tiên, cho thy tính trung lp và siêu trung lp ca
tin t khi nó đc kim soát mt cách ti u khi xem xét s d tin thc t
4

(M/P) trong các chc nng ca nó. Tobin (1965) cho rng tin t thay th cho
vn, ông phát hin ra nhng tác đng tích cc ca lm phát đi vi tng trng
và kt qu đc bit đn nh là hiu ng Tobin. Nhng tác đng tiêu cc ca
lm phát đn tng trng thng đc gi là hiu ng phn Tobin liên quan
ch yu đn yu t tin t đã đc đ cp trong các mô hình trc đó (ví d ,
Stockman, 1981) xem tin t nh là mt s b sung vn.
Theo nghiên cu tng đt gii Nobel ca Friedman nm 1977, các nghiên
cu lý thuyt ln thc nghim v mi quan h gia lm phát và tng trng sn
lng đc phát trin theo hai hng riêng bit. Hng nghiên cu đu tiên,
bt đu vi gi thuyt cho rng vi mt mc lm phát danh ngha cao hn s
làm tng lm phát không chc chn, xem xét mi quan h gia lm phát - lm
phát không chc chn, tng trng và tng trng không chc chn. Hng
nghiên cu th hai, đng  góc đ kinh t v mô truyn thng xem xét các mi
quan h gia lm phát và tng trng mà không cn tham chiu đn lm phát
không chc chn và tng trng không chc chn.
Nghiên cu theo hng th hai xem xét bn cht ca mi quan h gia lm
phát và tng trng trong nn kinh t n . Tuy nhiên hng nghiên cu này
cng chia ra thành hai nhóm riêng bit, vi d đoán ngc li v mi quan h
gia lm phát và tng trng, có s phân bit gia chúng. Các nhà nghiên cu
ca nhóm th nht da trên nhng lp lun ca h v đng cong Phillips và
khong cách sn lng, đnh ngha s khác bit gia sn lng thc t và sn
lng tim nng, khng đnh mi quan h tích cc gia lm phát và tng
trng. Lý do c bn đc đa ra là nu sn lng thc t tng cao hn sn
lng tim nng, điu này s to ra mt áp lc v tin lng trên th trng lao
5



đng. Ln lt mt mc lng cao hn s dn đn chi phí sn xut cao hn và

vì th giá c s cao hn. Kt lun này đc h tr bi kt qu t nhng nghiên
cu thc nghim ca Gerloch và Smets (1999), cho thy sn lng thc t tng
1% so vi sn lng tim nng làm lm phát tng 0,2% trong quý tip theo  5
nc EMU (European Monetary Union). Hn na, khi lm phát có mi tng
quan vi tng trng, t l lm phát trong tng lai cng s tng lên. Mt
nghiên cu thú v đc thc hin bi Paul et al (1997) vi d liu ca 70 quc
gia trong giai đon 1λ60-1989, cho rng mi quan h tích cc gia lm phát và
tng trng ch xy ra  mt s nc. Mallik và Chowdhury (2001) phân tích
các tác đng qua li gia tng trng và lm phát  bn quc gia Nam Á
(Bangladesh, n , Pakistan and Sri Lanka) và tìm thy bng chng có ý
ngha thng kê ca mt mi quan h tích cc gia hai bin này.
Các nhà nghiên cu thuc nhóm th hai lp lun trên c s các lý thuyt
chu k kinh doanh thc t và khng đnh rng lm phát nh hng tiêu cc đn
s phát trin. Mt trong các nghiên cu xem xét tính tiêu cc ca mi quan h
gia lm phát và tng trng đã đc thc hin bi Kydland và Prescott (1990).
Các tác gi lp lun rng chính cú sc cung, ch không phi cú sc cu là
nguyên nhân dn đn s đo chiu trong mi quan h. Cú sc cung làm cho giá
phn chu k, trong khi nhng cú sc cu to ra tính chu k ca giá đi vi sn
lng. Tuy nhiên, điu kin đi kèm chính là tính linh hot ca giá. Khi mc giá
c đnh, mt cú sc cu s làm tng sn lng trong khi giá ít dch chuyn. Khi
sn lng có xu hng tng, mc giá có th tng. Do đó, mt tng quan tiêu
cc gia các bin này có th đc quan sát thy ngay c khi mt cú sc cu gây
ra nhng thay đi. Ball và Mankiw (1994) và Judd và Trehan (1995) đã nghiên
6



cu các hiu ng xy ra. Ngoài ra, Den Haan và Wouter (2000) bng cách s
dng d báo dài hn trong mô hình VAR, lp lun rng tn ti mt s tng
quan tiêu cc gia lm phát và tng trng.

Tuy nhiên, mt nghiên cu khác ca Agenor và Hoffmaister (1997) cho
thy s phân k ca tng trng t lm phát  các nc đang phát trin, h s
dng mô hình VAR đ kim tra phân tích các tác đng gia lm phát, sn
lng, tin lng danh ngha và t giá hi đoái. H nhn thy rng mt s st
gim t t ca t giá làm gim lm phát và kích thích sn lng. Tuy nhiên,
vic m rng sn lng ch xy ra trong ngn hn. Kirmanoglu (2001), bng
cách s dng mô hình VAR cho thy rng t l lm phát cao  Th Nh K làm
tng trng kinh t gim đi. Mendoza (2003) tìm thy bng chng gia lm
phát và sn lng  Th Nh K bng cách s dng các mô hình VAR và
GARCH. Bên cnh các mô hình VAR, bng d liu nghiên cu cng h tr mi
quan h tiêu cc, đc bit là  các nc có lm phát cao. Ví d nghiên cu ca
Barro (1996) cho thy mt mi quan h tiêu cc tn  các quc gia có t l lm
phát trên 15%. Judson và Orphanides (1996) ng h ngng lm phát 10%.
Bruno và Easterly (1λλ8) thì ng h ngng lm phát là 40%. Còn Ghosh và
Philips (1998) li tìm thy mt tác đng tích cc cho t l lm phát thp, nhng
đi vi nhng nc có t l lm phát trên 5%, h tìm thy mt hiu ng phi
tuyn tính tiêu cc.
Cn c bng hi quy d liu ca các nc và mt s nghiên cu gn đây,
mi tng quan tiêu cc gia lm phát và tng trng trong thi gian dài là do
nh hng ca s st gim trong đu t và vic tng nng sut trc đó. Tp
hp các nghiên cu (Bruno & Eastle 1998, Sarel 1λλ6) cho thy tác đng tiêu
7



cc ca lm phát là không ph bin, chúng ch xut hin trên ngng lm phát.
Tuy nhiên, vn có nhiu mi quan tâm t các nc đang phát trin, đc bit là
khu vc EMU vt quá ngng lm phát thp có th làm tn thng đn tng
trng kinh t. Ngi ta cho rng các nc phát trin đã phát trin rt tt th
trng tài chính và chính ph ít khi can thip vào các th trng. Nn kinh t

ch yu do cu chi phi, trong đó kích cu dn đn giá c tng cao và giao
thng st gim rõ ràng có th quan sát  mt mc đ thp ca lm phát. Mt
khác, các nc đang phát trin rt d b tn thng vi nhng cú sc cung gây
bin đi ln trong lm phát và tiêu dùng, đu t và sn xut. Hn na, s can
thip mt cách cng nhc ca chính ph vào th trng tài chính, th trng
hang hóa và nn kinh t v mô gây ra nhng tht bi cho th trng và to ra s
bt n ca kinh t v mô. Do đó, giá c không phn ánh chính xác mc tiêu ca
các chính sách và nhng phn ng t nhng đi din ca nn kinh t.
Trong khong thi gian gn đây, kinh t v mô tp trung vào mi quan h
tích cc trong ngn hn gia lm phát và tng trng. Mt phát hin trên lý
thuyt v bn cht mi quan h này trong dài hn là do nh hng ca lm phát
đi vi đu t, nu gi đnh đu t là đng c ca tng trng trong mô hình
tng trng ni sinh, mt tác đng tiêu cc ca lm phát đi vi đu t hàm ý
mt mi quan h nghch đo gia lm phát và tng trng. Nhng bng chng
thc nghim ng h gi thuyt v mt mi quan h nghch đo gia lm phát và
tng trng trong dài hn. iu này trái ngc trong ngn hn, khi lm phát và
tng trng sn lng t l thun vi nhau.
Hiu bit v mi quan h gia lm phát và tng trng thc s là chìa khóa
khi nghiên cu kinh t v mô. Theo Rangarajan (1λλ8), câu hi đt ra là liu có
8



th d đoán đc kh nng đánh đi gia n đnh giá và tng trng trong ngn
hn và dài hn. Các lý thuyt tng trng ni sinh mi phng đoán rng lm
phát có tác đng xu đn tng trng vì nó làm gim nng sut và hiu qu.
Choi, Smith và Boyd (1996) đng quan đim khi cho rng s hin din ca
thông tin bt cân xng có th gây tn hi cho tng trng bng cách đt ra
nhng rào cn trên th trng tài chính. Do đó, nó tác đng tiêu cc đn vic
cung cp và phân b đu t. Nhng quan đim mi đã phê phán quan đim ca

Keynes v tính „trung lp” ca tin t bng cách cho rng: trong mt th trng
linh hot, vic lp đi lp li nhng cú sc tin t đng ngha vi vic to điu
kin thun li cho tng trng có th dn đn s gia tng lm phát trong thi
gian dài (Rangarajan 1998).
Bruno và Easterly (1998) cho rng không có bng chng v mt s đánh
đi gia tng trng và lm phát trong mu có loi tr cuc khng hong lm
phát cao ri rc. Mt khác, có bng chng cho thy rng tng trng tr nên
tiêu cc mnh khi lm phát vt qua mt ngng 40% mi nm. H cho rng
tht bi ca các nhà nghiên cu khi tìm ra mi quan h có ý ngha gia lm phát
và tng trng có th là do s phc hi nhanh chóng ca sn lng sau lm
phát, làm cho mi quan h thng kê tng th có ý ngha không đáng k. Mt
khác, Sarel (1λλ7) tp trung vào mt nghiên cu thc nghim cng kt lun
rng lm phát nh hng đn tng trng ch khi nó vi phm mt "ngng" nào
đó ca lm phát. Ông kt lun rng tn ti mt ngng lm phát khong 8%
cho mt mu chung ca nhiu nc. Khi ngng c tính t mt mu chung,
nó có th không chính xác cho mt nc c th đc bit nu quc gia đó b cô
lp. Do đó, cn phi có thêm mt đánh giá thc nghim v nhng vn đ ca
9



vic tìm kim các mc đ mà ti đó lm phát thc s làm ‘xói mòn’ tng trng
kinh t .
Nhng nghiên cu trc đó (ví d, Tun Wai, 1λ5λ) không xác nhn bt k
mi quan h có ý ngha nào gia lm phát và tng trng. Mt nghiên cu gn
đây ca Paul, Kearney và Chowdhury (1997) gm 70 quc gia (trong đó có 48
nn kinh t đang phát trin) cho giai đon 1λ60-1λ8λ không tìm thy mi quan
h nhân qu gia lm phát và tng trng kinh t  40% các nc trong mu
nghiên cu; có mi quan h nhân qu qua li khong 20% và quan h mt chiu
(theo hng lm phát tác đng đn tng trng hoc ngc li) cho phn còn

li. Thú v hn, mi quan h đc tìm thy là tích cc trong mt s trng hp,
nhng là tiêu cc  nhng trng hp khác. Gn đây các nghiên cu  nhiu
quc gia cho thy rng lm phát nh hng tiêu cc đn tng trng kinh t,
bao gm Fischer (1λλ3), Barro (1λλ6) và Bruno và Easterly (1998). Fischer
(1λλ3) và Barro (1λλ6) tìm thy mt tác đng tiêu cc rt nh ca lm phát đn
tng trng. Fischer (1λλ3μ 281) mc dù bng chng tìm thy khá yu nhng
ông mnh m kt lunμ lm phát không tt cho tng trng trong dài hn. Barro
(1996) thích n đnh giá c hn bi vì ông tin rng nó s tt cho tng trng
kinh t.
Nghiên cu ca Bruno và Easterly (1998) cng rt thú v. H lu ý rng
bng chng cho thy t l ngi tin rng lm phát là có hi cho tng trng
kinh t cao mt cách bt thng. Theo điu tra ca h xác nhn các quan sát
ca Dornbusch (1λλ3), Dornbusch và Reynoso (1λ8λ), Levine và Renelt (1λλ2)
và Levine và Zervos (1λλ3) cho rng mi quan h tng trng kinh t và lm
phát b nh hng bi các nc có t l lm phát cá bit (hoc là rt cao hoc
10



rt thp). Vì vy, Bruno và Easterly(1λλ8) đã kim tra các trng hp ri rc
ca các nc có t l lm phát cao (t 40% tr lên) và tìm thy mt kt qu
thc nghim mnh m rng tng trng gim mnh khi xut hin khng hong
(lm phát rt cao), sau đó phc hi nhanh chóng và mnh m sau khi lm phát
gim xung.
1.2 Bngăchngăăcácăqucăgia
Mt s nghiên cu gn đây đã tìm thy bng chng  nhiu quc gia h tr
quan đim tng trng trong dài hn b nh hng bi lm phát (Kormendi và
Meguire 1985; Fischer 1983, 1991, 1993; De Gregorio 1993; Gylfason 1991;
Roubini và Sala-i-Martin 1992; Grier và Tullock 1989; Levine Zervos 1992).
Các nc (đc bit là các quc gia  châu M Latinh) đã tri qua thi k lm

phát cao và tng trng trong dài hn thp (Cardoso và Fishlow nm 1λ8λ; De
Gregorio 1992a, 1λλ2b). Tài liu này là mt phn trong các tài liu v tng
trng ni sinh, h c gng xác đnh nguyên nhân ca s khác bit trong tc đ
tng trng  các nc khác nhau. Mt bng chng đáng k cho rng đu t là
mt trong nhng yu t quyt đnh quan trng nht ca tng trng dài hn
(Barro 1991; Levine và Renelt 1λλ2). Ngi ta thng cho rng mt môi
trng kinh t v mô n đnh thúc đy tng trng bng cách cung cp mt môi
trng thun li cho đu t t nhân. Vn đ này đã đc đ cp trong các tài
liu nghiên cu sau đó ca Fischer 1991, 1993; Easterly và Rebelo 1993;
Frenkel và Khan 1990; và Bleaney 1996.
nh hng ca s bt n kinh t v mô đi vi tng trng ch yu t s
không chc chn trong đu t t nhân. Bng d liu nghiên cu đa quc gia v
đu t đã đo lng s bt n đnh ca kinh t v mô, ging nh nhng thay đi
11



trong t giá hi đoái thc hoc t l lm phát, có tác đng xu đn đu t
(Serven và Solimano 1λλ2). Trong mt nghiên cu  17 nc ca Cordon
(1990) cho thy rng nhng bng chng nhìn chung ng h quan đim cho rng
tng trng cao liên quan vi lm phát thp.
iu này đc rút ra t vic so sánh d liu theo thi gian  các nc có t
l tng trng gim trong khi t l lm phát tng. Nghiên cu ca Fischer
(1λλ3) xem xét vai trò ca yu t kinh t v mô trong tng trng. Ông tìm thy
bng chng cho thy mi quan h tiêu cc gia tng trng vi lm phát và tích
cc vi chính sách tài chính tt và mt th trng ngoi hi khe mnh. Fischer
cho rng, do không có lp lun nào cho rng mt mc lm phát cao là tt cho
nn kinh t nên mt chính ph to ra lm phát cao là mt chính ph mt kh
nng kim soát. Do đó, t l lm phát đc xem nh là mt ch s kinh t v mô
v s n đnh và kh nng bao quát ca chính ph trong vic kim soát nn

kinh t.
Fischer cho rng mt môi trng kinh t v mô n đnh, có ngha là mt t
l lm phát thp hp lý, thâm ht ngân sách nh và mt th trng ngoi hi
không b can thip, có li cho tng trng kinh t bn vng. Ông đa ra mt mô
hình tng trng, trong đó ông xác đnh nhng kênh chính mà thông qua đó lm
phát làm gim tng trng. Ông cho rng s thay đi ca lm phát nh là mt
du hiu ca s không chc chn ca môi trng kinh t v mô. Tuy nhiên, ông
gp khó khn khi chia tách các mc đ lm phát t s không chc chn ca lm
phát nh hng đn tng trng. iu này là do t l lm phát và phng sai
ca nó có mi liên h khá ln trong d liu ca các quc gia. Bng chng ng
h quan đim kinh t v mô n đnh, đc đo bng nghch đo ca t l lm
12



phát và các ch s v xu hng kinh t v mô, có liên quan vi mc tng trng
cao hn.
 kim tra c ch mà qua đó các bin s kinh t v mô nh hng đn
tng trng, Fischer hi quy t l tích ly vn trên các bin này. H s ca t l
lm phát là tiêu cc, cho thy rng điu quan trng mà qua đó lm phát nh
hng đn tng trng là gim s tích ly vn. Fischer thy rng t l lm phát
có tng quan âm ( nghch bin) vi t l tng trng theo mô hình Solow. Khi
t l lm phát đc chia thành ba loi thp (lên đn 15%), trung bình (15-40%)
và cao (trên 40%) - kt qu cho thy, trái vi nhng gì đc mong đi, s kt
hp gia lm phát và tng trng, yu t quyt đnh ca nó trung bình gim khi
lm phát tng lên. iu này cng đc h tr bi các kt qu thu đc ca
Levine và Zervos (1λλ2). Vì vy đây không phi là trng hp lm phát cao là
nguyên nhân ca các mi tng quan tiêu cc tng th gia lm phát và tng
trng, tích ly vn và tng trng sn lng. Thay vào đó, kt qu ca Fischer
cho thy mi liên h gia tng trng, lm phát và s tích ly vn mnh m

hn  mc lm phát thp và trung bình hn là  mc lm phát cao.
De Gregorio (1993) đa ra bng chng  12 quc gia châu M La tinh
trong giai đon 1λ50-1985. Ông tìm thy mt mi tng quan tiêu cc gia lm
phát và tng trng. Bi vì chúng có mi tng quan rt cao nên mc dù lm
phát và phng sai ca nó tác đng tiêu cc đi vi tng trng nhng kt qu
không th phân bit đc mc đ hay s đa dng có nh hng tiêu cc đn
tng trng. Ngay c khi các nc lm phát cao đã đc loi b khi mô hình
hi quy, tác đng ca lm phát vn là tiêu cc và đáng k. Tuy nhiên, kt qu
cho thy mt mi quan h nghch chiu gia lm phát và đu t vn, đu t
13



nc ngoài, mi quan h không khác nhau đáng k. Mc dù kt qu ca Fischer
cho thy lm phát nh hng đn mc đ đu t, De Gregorio cho rng hiu
qu đu t b nh hng và dn đn s nh hng ca lm phát lên tng trng.
Kt qu này đc h tr bi bng chng xuyên quc gia trình bày trong nghiên
cu ca Levine và Renelt (1λλ2). Bleaney (1λλ6) thy rng chính sách kinh t
v mô nghèo nàn, đc đo lng bi cân bng tài chính và bin đng t giá hi
đoái thc, xut hin mi tng quan âm vi tng trng. Trong mu nghiên cu
ca ông, lm phát tng quan thun vi t giá hi đoái thc t và trong cùng
mt mô hình hi quy lm phát không xut hin đ có mt nh hng tiêu cc
đn tng trng. Vì c hai có tng quan, điu này cho thy rng s la chn
mt trong hai bin ph thuc vào đ m ca nn kinh t và nh hng tng
đi ca giá c trong nc và ngoài nc đi vi quyt đnh đu t .
T l lm phát cao cng có xu hng bin đng, mi quan h tiêu cc và
không th d đoán trc đc ca lãi sut thc không khuyn khích tích ly
vn trong nc. Lm phát cao bt ng làm xói mòn giá tr thc ca tài sn tài
chính và bin đng ca lm phát làm tng ri ro ca vic nm gi nhng tài sn
đó. Ngc li, m mc lm phát thp đn trung bình khuyn khích tit kim

vn, đc bit là  mc giá n đnh. Fry (1988) và Gleb (1989) tìm thy trong d
liu nn kinh t trong 1 khong thi gian, mt mi quan h tích cc và quan
trng gia tng trng kinh t và t l lãi sut thc.  tách ri nh hng ca
lm phát ra khi lãi sut thc, mt nghiên cu ca Ngân hàng Th gii và d
báo t các mô trình nm 1λλ3. Bng chng t mu ca hai mi quc gia, cho
thy tác đng ca lãi sut thc và t l lm phát đn tc đ tng trng GNP
đc đa ra. T l lãi sut thc có mt tác đng có ý ngha thng kê và tích cc
14



đn tng trng. Nhng khi có lm phát, t l lãi sut thc t không còn ý ngha
thng kê, trong khi h s ca t l lm phát li có ý ngha. iu này cho thy
mi quan h tích cc gia t l lãi sut và tng trng thc t đã thc s phn
ánh mi quan h tiêu cc gia lm phát và tng trng khi xut hin áp lc tài
chính, ni mà t l lãi sut danh ngha đc gi c đnh. ó là lý do ti sao, đi
vi mt mu ph ca các nn kinh t mà t l lãi sut thc tt, các h s ca c
t l lãi sut thc và lm phát là tiêu cc, điu đó ch ra rng  mc lãi sut thc
thp hn có th có mt tác đng tích cc đi vi tng trng. Nghiên cu cng
cho thy rng mt điu kin đc bit quan trng đ đu t ca chính ph vào c
s h tng, nu lm phát làm gim tit kim ca chính ph, đu t công có th
s gim.
1.3 KinhănghimăcácăncăchơuăÁ
Bng chng  các nc h tr mt mi quan h tiêu cc  nhiu quc gia.
Nói chung, các nc có mc tng trng cao hn là nhng nc có t l lm
phát thp hn. Mt nghiên cu ca Ngân hàng Th gii cho thy hiu qu cao 
các nc ông Á, đã duy trì tng trng cao trong ba thp k qua, đã tng có
mt môi trng kinh t v mô n đnh thúc đy t l đu t cao và tng trng
kinh t (Ngân hàng Th gii 1λλ3). n đnh kinh t v mô đã đc đnh ngha
là lm phát phi chu s kim soát, các khon n trong và ngoài nc phi đc

qun lý và gii quyt cuc khng hong kinh t v mô xut hin trong vòng mt
hoc hai nm.
Mc dù các bng chng xuyên quc gia cho thy mi tng quan gia lm
phát và tng trng là tiêu cc, không có s phân bit gia các nn kinh t m
hay đóng ca gia các quc gia này. Nó có th là mi tng quan tiêu cc
15



mnh m trong trng hp các nn kinh t th trng m ca mà da vào đu
t nc ngoài và đc khuyn khích bi mt mc lm phát thp, duy trì cnh
tranh xut khu và ngn chn các dòng vn t bên ngoài đóng mt vai trò quan
trng hn. Nh n  khi chuyn dch t mt nn kinh t đóng sang m ca,
ni mà đu t trong nc và ngoài nc d kin s là đng c thúc đy tng
trng, đ kim tra tác đng ca lm phát đi vi đu t.
Các bng chng thc nghim cng thay đi ging nh trong nhng quan
đim. Bng chng là mt mi quan h đo chiu gia lm phát và tng trng
đc ng h vào đu nhng nm 1λ80 đi nghch vi nhng nghiên cu trc
đó ca Johnson (1λ67) ngi đã ch ra rng “không có bng chng thc nghim
hay mt kt lun nào khác”. Tuy nhiên, k t khi xut hin bng chng mi v
mt mi quan h tiêu cc, mt nghiên cu thc nghim ln đã khám phá các
mô hình khác nhau trong phân tích lm phát. Tht ngu nhiên khi phn ln các
tài liu thc nghim trong các nghiên cu v lm phát và tng trng  các
nc đang phát trin li cung cp nhng thông tin phong phú đa dng vi
nhng bin đi thú v trong kinh t v mô. áng chú ý trong s các tài liu gn
đây ca De Gregorio (1993), Fisher (1993), Barro (1995), Sbordone và Kuttner
(1994) và Smyth (1994), các yu t k thut đu xác nhn rng lm phát có nh
hng tiêu cc đn tng trng kinh t. Các kt qu thc nghim nhng nghiên
cu ca Sarel (1997), Bruno và Easterly (1998) đt ra câu hi mt cách tng
quát sâu rng hn. H tranh lun v tác đng tiêu cc ca lm phát đi vi tng

trng là không ph bin nhng ch xut hin trên mt “ngng lm phát” nào
đó. Các tác gi này cng tin rng mt t l lm phát di ngng thm chí có
th có nh hng tích cc đn tng trng kinh t.
16



Ni tip các kt qu trên, rt nhiu các nghiên cu khác v s nh hng
qua li gia tng trng và lm phát vi các phng pháp khác nhau đã đc
công b. Nghiên cu ca Prasanna V Salian (2009) đã s dng đng thi mô
hình hi quy đng liên kt (Co-integration), mô hình sai s hiu chnh (ECM -
Error Correction Model) (2001), kim đnh nghim đn v (Unit root test) đc
đ xut bi Dickey Fuuler (DF) và Augmented Dickey Fuller (ADF) (1λ7λ) và
phng pháp phân tích phng sai (Variance Decomposition) da trên mô hình
VAR (Vector Autoregressive Model) đ xem xét mi quan h gia tng trng
và lm phát  n  giai đon t 1λ76 đn 2007 cho thy tn ti mt mi quan
h nghch chiu và nh hng ca tng trng kinh t đn lm phát ln hn
chiu ngc li. Nhng phát hin này có ý ngha rt quan trng đi vi vic
hoch đnh chính sách.
Mc tiêu ca nghiên cu này là xem xét mi quan h gia lm phát tng
trng  Vit Nam s dng d liu theo quý giai đon 1999:1-2012:4. Chúng ta
s kim tra các mi quan h gia tng trng và lm phát. T đó xác lp mi
quan h đnh hng gia tng trng kinh t - lm phát và s dng lm phát
nh mt công c qun lý kinh t v mô. ng thi đa ra nhng nhn đnh và
mt s kin ngh cho các c quan Chính ph v kim soát lm phát trong mi
quan h vi tng trng kinh t trong thi gian ti.

17



KTăLUNăCHNGă1
Sau khi xem xét nhiu quan đim lý thuyt ca các trng phái khác nhau,
tùy mi trng phái có mt quan đim riêng, mô hình riêng đ chng minh mi
quan h gia lm phát và tng trng nhng quan đim chung ca các trng
phái có th nhn thy là mi quan h gia lm phát và tng trng không phi
là mi quan h mt chiu mà là s tác đng qua li. Trong ngn hn, khi lm
phát còn  mc thp, lm phát và tng trng thng có mi quan h cùng
chiu. Ngha là nu mun tng trng đt tc đ cao hn thì phi chp nhn
tng lm phát. Tuy nhiên mi quan h này không phi tn ti mãi mãi mà đn
lúc nào đó, nu lm phát tip tc tng cao s nh hng làm gim tng trng.
Trong dài hn, khi tng trng đã đt đn mc ti u thì lm phát không tác
đng đn tng trng na mà lúc này, lm phát là hu qu ca vic cung tin
quá mc vào nn kinh t.
Da trên các kt qu nghiên cu trên, trong nghiên cu ca mình, tôi s
dng kim đnh nghim đn v (Unit root test), kim đnh tính đng liên kt
trong mô hình-kim đnh Johansen, kim đnh quan h nhân qu Granger và
phân tích mô hình VECM đ xem xét mi quan h gia tng trng và lm phát
 Vit Nam trong thi k 1λλ9 – 2012. Mt bng chng thc nghim thu đc
t vic chy mô hình đng liên kt và mô hình VECM s cho chúng ta cái nhìn
rõ hn v mi quan h này.



18

CHNGă2: PHNGăPHÁPăNGHIÊNăCU
2.1 Mô hình vƠăphngăpháp nghiênăcu
 nghiên cu mi quan h gia tng trng (G) và lm phát (I), chúng ta
s dng phng pháp hi quy đng liên kt đc đ ngh bi Engle và Granger
(1λ87). Thông thng khi hi qui 2 bin ngu nhiên ví d nh 2 bin G và I
theo mô hình tuyn tính có dngμ
G
t
= 
1
+ I
t
+ 
t
+…(1)
I
t
= 
2
+ I
t
+ 
t
+…(2)
 đây 
t
và 
t
là nhiu trng. Khi đó mô hình phn ánh mi quan h trong

dài hn gia 2 bin G và I. Tuy nhiên. Mt vn đ đt ra là nu G và I không
dng (non-stationary) thì s xy ra hin tng hi qui gi mo (spurious
regression) do yu t xu th to ra và kt qu thu đc không phn ánh đúng
mi quan h gia 2 bin G và I. Vì vy trc khi tin hành hi quy gia các
chui thi gian (dng hay không dng) chúng ta kim đnh xem các chui thi
gian là dng hay không dng. Tuy nhiên, nu G và I không dng nhng tha
mãn liên kt bc I (I(1))μ First-ordered intergartion, còn gi là dng sai phân và
các yu t ngu nhiên 
t
và 
t
là dng (I(0)μ stationary) thì mô hình trên vn
phn ánh đúng s nh hng gia G và I và kt qu hi qui vn có ý ngha, khi
đó 2 bin G và I đc gi là đng liên kt (cointergration).
Trong trng hp này, đ kim đnh xem các bin G và I trong mô hình có
dng hay dng sai phân hay không, phng pháp đc s dng ph bin là
kim đnh nghim đn v da trên tiêu chun kim đnh Augmented Dickey -
Fuller (ADF) do Dickey và Fuller (1λ7λ) đ xut. ng thi, Johansen (1λ88)
19



và Johansen Juselius (1λλ0) cng đa ra phng pháp kim đnh tính đng liên
kt ca 2 bin ngu nhiên da trên phng pháp VAR ca Johansen.
2.2 Dăliu
Khi nghiên cu mi quan h gia tng trng và lm phát  Vit Nam, s
liu s dng trong nghin cu trên v ch s giá tiêu dùng CPI (Customer Price
Index) và tng thu nhp quc ni GDP (Gross Domestics Product) theo quý giai
đon t 1λλ9:1 đn 2012:4 do Tng cc Thng kê Vit Nam và IMF công b.
Bngă1. TălătngătrngăvƠălmăphát caăVităNamăgiaiăđonă1999-2012

CHăSăGIÁă
TIÊUăDU

NGăCU

Aă
CÁCăNCăVÀă
VỐNGăL̃NHă
THÔ

ă(Consumer
Price Index, 2005
constant price).
TÔ

NGăSA

Nă
PHÂ

Mă
QUÔ

CăNÔ

Iă-
TăVNDă
THEOăGIA


ă
NMă1994
CHăSăCPIă
QUYăVÊ

ăKY

ă
GÔ

Că1999-Q1
CHăSăGDPă
QUYăVÊ

ăKY

ă
GÔ

Că1999-Q1
t

CPI-gia2005
GDP-gia1994
CPI
GDP
0
Q1-1999
82.11
63,916.52

1
1
1
Q2-1999
82.06
64,310.94
0.999431624
1.006170862
2
Q3-1999
81.74
62,815.75
0.995435695
0.982778005
3
Q4-1999
80.90
62,860.33
0.985258993
0.983475477
4
Q1-2000
80.71
67,511.64
0.982986096
1.056247117
5
Q2-2000
80.14
68,631.61

0.975941493
1.073769504
6
Q3-2000
79.86
67,159.77
0.97255072
1.050741968
7
Q4-2000
80.52
67,613.98
0.980626488
1.057848268
8
Q1-2001
79.66
72,333.63
0.970183439
1.131689116
9
Q2-2001
79.46
73,367.46
0.967706916
1.147863807
10
Q3-2001
80.01
71,820.81

0.974462521
1.123665838
11
Q4-2001
80.72
72,130.46
0.983057828
1.128510438