B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
***
NGUYN THANH THÁI
NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA NGI
GI TIN TI NGÂN HÀNG THNG MI
C PHN XNG DU PETROLIMEX
Chuyên ngành : Kinh T Tài Chính – Ngân Hàng
Mã S : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC : TS. TRN TH MNG TUYT
Nm 2012
LI CAM OAN
TôiăxinăẾamăđoanălunăvnă“Nâng cao s hài lòng ca ngi gi tin
ti Ngân hàng TMCP Xng du Petrolimeồ” là công trình nghiên cu ca
riêng tôi vi s hng dn ca Tin s Trn Th Mng Tuyt. Các s liu, kt
qu nêu trong lunăvnălàătrung thẾăvàăẾhaăđc công b trong các công trình
khác.
TôiăẾngăxinăẾamăđoanărng các thông tin trích dn trong lunăvnăđãă
đc ch rõ ngun gc.
Tác gi lunăvn
Nguyn Thanh Thái
- - -
MC LC
PHN M U
CHNG 1: C S LÝ LUN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG TI CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. S LC V HOT NG HUY NG VN CA NHTM 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. Các hình thc huy đng vn t dân c 1
1.1.3. c đim ca ngun tin gi tit kim t dân c 2
1.1.4. Vai trò ca ngun vn huy đng t dân c trong hot đng ca NHTM 3
1.2. TÌM HIU S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG 3
1.2.1. Khái nim s hài lòng ca khách hàng 3
1.2.2. Các nhân t tác đng đn s hài lòng ca khách hàng 4
1.2.2.1. nh hng ca Cht lng dch v đn s hài lòng ca khách hàng 4
1.2.2.2. nh hng ca giá c sn phm dch v đn s hài lòng ca ngi gi tin 6
1.3. CÁC NHÂN T TÁC NG N S HÀI LÒNG CA NGI GI TIN 8
KT LUN CHNG 1 17
CHNG 2: THC TRNG HOT NG HUY NG VN VÀ NGHIÊN CU
S HÀI LÒNG CA NGI GI TIN TI NH TMCP XNG DU
PETROLIMEX 18
2.1. GII THIU V NH TMCP XNG DU PETROLIMEX 18
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca PG Bank 18
2.1.2. Mc tiêu ca PGB 20
2.2. THC TRNG HOT NG HUY NG VN CA PG BANK GIAI ON
2006-2011 20
2.2.1. ánh giá hot đng huy đng vn ca PG Bank giai đon 2006-2011 20
2.2.2. Thc trng huy đng vn ca PG Bank vi mt s NH khác 28
2.3. NGHIÊN CU MÔ HÌNH CÁC NHÂN T TÁC NG N S HÀI LÒNG CA
NGI GI TIN TI NH TMCP XNG DU PETROLIMEX 32
2.3.1. La chn mô hình 32
2.3.2. Thit k nghiên cu 35
2.3.2.1. Nghiên cu đnh tính 35
2.3.2.2. Nghiên cu đnh lng 37
2.3.3. Kt qu nghiên cu 38
2.3.3.1. Mô t s lc thc trng v s hài lòng ca ngi gi tin ti thành ph H Chí
Minh thông qua mu kho sát 38
2.3.3.2. Kim đnh h s tin cy Cronbach’s alpha ca thang đo trong mô hình gi thuyt
40
2.3.3.3. Phân tích nhân t khám phá EFA 43
2.3.3.4. Mô hình nghiên cu hiu chnh 51
2.3.3.5. Kt lun mô hình nghiên cu 56
2.4. ÁNH GIÁ CHUNG THC TRNG S HÀI LÒNG CA NGI GI TIN TI
NH TMCP XNG DU PETROLIMEX 58
2.4.1. Kt qu đt đc 58
2.4.2. Hn ch và phân tích nguyên nhân 59
KT LUN CHNG 2 61
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA NGI GI TIN
TI NH TMCP XNG DU PETROLIMEX 62
3.1. NH HNG HOT NG KINH DOANH CA NH TMCP XNG DU
PETROLIMEX 62
3.1.1. nh hng chung trong các nm ti 62
3.1.2. nh hng hot đng huy đng vn 63
3.2. GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA NGI GI TIN TI NH TMCP
XNG DU PETROLIMEX 64
3.2.1. Nhóm gii pháp do PG Bank thc hin 64
3.2.1.1. Nâng cao s tin cy ca ngi gi tin đi vi PG Bank 64
3.2.1.2. Nâng cao s thun tin cho khách hàng đn gi tin 66
3.2.1.3. Ci thin và nâng cao hình nh – thng hiu ca PG Bank đn vi khách hàng
nói chung và ngi gi tin nói riêng 68
3.2.1.4. Nâng cao tính cnh tranh ca chính sách giá c, lãi sut huy đng vn và các
chng trình khuyn mãi ca PG Bank 70
3.2.2. Nhóm gii pháp h tr mang tính kin ngh 71
3.2.2.1. Kin ngh đi vi Chính Ph 71
3.2.2.2. Kin ngh đi vi NHNN 72
3.3. NHNG HN CH CA TÀI 73
KT LUN CHNG 3 75
KT LUN CHUNG
TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1 - 5
DANH MC CÁC HÌNH V, BIU VÀ BNG BIU
HÌNH V
Hình 1.1 : Mô hình cht lng dch v ca GrÖnroos, 1984
Hình 1.2 : Các nhân t gi thuyt có tác đng đn s hài lòng ca ngi gi tin
Hình 2.1 : Mô hình nghiên cu gi thuyt các nhân t tác đng đn s hài lòng
ca ngi gi tin
Hình 2.2 : Mô hình hiu chnh các nhân t tác đng đn s hài lòng ca ngi gi
tin
Hình 2.3 : Mô t các mc đ đng ý ca ngi gi tin vi các nhân t hình thành
BIU
Biu đ 2.1 : Quy mô ngun vn huy đng ca PG Bank qua các nm
Biu đ 2.2 : C cu ngun vn ca PG Bank qua các nm
Biu đ 2.3 : H s an toàn vn CAR ca PG Bank qua các nm
Biu đ 2.4 : Tng vn huy đng t dân c và TCKT ca PG Bank qua các nm
Biu đ 2.5 : C cu vn huy đng theo loi sn phm ca PG Bank qua các nm
Biu đ 2.6 : Din bin vn huy đng theo đi tng ca PG Bank qua các nm
Biu đ 2.7 : Din bin vn huy đng theo loi th trng ca PG Bank qua các nm
Biu đ 2.8: Din bin vn huy đng ca PG Bank so vi các TCTD khác qua các nm
Biu đ 2.9 : T l vn huy đng/nhân viên ca PG Bank so vi các TCTD khác qua
các nm
Biu đ 2.10: T l vn huy đng/a đim giao dch ca PG Bank so vi các TCTD
khác qua các nm
Biu đ 2.11: T l vn huy đng/Vn ch s hu ca PG Bank so vi các TCTD
khác qua các nm
Biu đ 2.12: T l Chi phí huy đng/Vn huy đng ca PG Bank so vi các TCTD
khác qua các nm
Biu đ 2.13 : Tình hình vay và cho vay trên th trng liên ngân hàng ca PG Bank
và các NHTM ti thi đim 31/12/2011
BNG BIU
Bng 2.1 : Tng hp các bin quan sát đc mã hóa
Bng 2.2 : Kt qu phân tích h s Cronbach’s Alpha và h s tng quan tng
bin
Bng 2.3 : Ma trn các nhân t đã xoay
Bng 2.4 : Tng phng sai trích gii thích đc
Bng 2.5 : Kim đnh thang đo các nhân t ng vi mô hình nghiên cu hiu chnh
Bng 2.6 : Kt qu mô hình phân tích nhân t cho nhân t S hài lòng
Bng 2.7 : Tng hp h s hi quy đã chun hóa
Bng 2.8 : Tng hp kt qu nghiên cu sau khi kim đnh mô hình hiu chnh
Bng 2.9 : Tng hp các bin quan sát và các nhân t ca mô hình s hài lòng ca
ngi gi tin ti PG Bank
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Vi bt k doanh nghip nào, vn là mt trong các yu t đu vào c bn ca
quá trình hot đng sn xut kinh doanh. i vi Ngân hàng thng mi (NHTM ) - t
chc kinh doanh tin t mà hot đng ch yu và thng xuyên là nhn tin gi ca
khách hàng và cho vay t s tin huy đng đc, đng thi làm các dch v Ngân hàng
thì vai trò ca ngun vn càng tr nên đc bit quan trng . Quy mô, c cu và các đc
tính ca ngun vn quyt đnh hu ht các hot đng ca mt NHTM bao gm quy
mô, c cu, thi hn tài sn và kh nng cung ng dch v, t đó quyt đnh kh nng
sinh li, kh nng cnh tranh và s an toàn ca mi Ngân hàng.
Trong khi cha khai thác đc s lng ln tin nhàn ri trong các t chc
kinh t và dân c, nhiu Ngân hàng hin vn ph thuc vào ngun vn vay th trng
2 (vay TCTD và NHNN) đ đáp ng cho nhu cu tng trng tài sn, vì vy chi phí
ngun vn cao, s n đnh và hiu qu kinh doanh thp và cha phát huy ni lc đ
phát trin mt cách vng chc. Vic thu hút ngun vn vi chi phí cao, s n đnh thp
và không phù hp vi s dng vn v quy mô, kt cu làm hn ch kh nng sinh li,
đng thi đt Ngân hàng trc nguy c ri ro lãi sut, ri ro thanh toán và hn th có
th dn đn s mt n đnh trong toàn b h thng tài chính nh nhiu Quc gia tng
lâm vào. Do vy yêu cu tng cng huy đng vn có mc chi phí hp lý và n đnh
cao đc đt ra ht sc cp thit đi vi Ngân hàng thng mi Vit Nam nói chung,
Ngân hàng Xng du Petrolimex nói riêng. ó là chú trng huy đng vn t th trng
1, thay vì huy đng vn t th trng 2.
Trong môi trng cnh tranh khc lit nh hin nay, khách hàng có th xem
là nhân t quyt đnh s tn ti ca Ngân hàng. Ngân hàng nào dành đc mi
quan tâm và s trung thành ca khách hàng, Ngân hàng đó s thng li và phát trin.
Chin lc kinh doanh hng đn khách hàng đang tr thành mt chin lc kinh
doanh có tm quan trng bc nht. Phi hp cùng khách hàng trong kinh doanh, thu
hút khách hàng mi, cng c khách hàng hin ti đang tr thành mt công c kinh
doanh hu hiu vi lng chi phí b ra nh nhng mang li hiu qu kinh doanh cao.
Làm th nào đ đem đn cho khách hàng s hài lòng tt nht luôn là vn đ mà các
Ngân hàng phi c gng thc hin vi tt c kh nng ca mình.
Do vy, Nghiên cu s hài lòng ca Khách hàng đi vi Ngân hàng là mt
công vic quan trng, phi thc hin thng xuyên, liên tc đ có th đáp ng kp thi
vi nhng thay đi trong nhu cu ca h đ chúng ta có th phc v khách hàng tt
hn và làm cho khách hàng luôn tha mãn khi s dng các dch v và sn phm ca
Ngân hàng. tài “Nâng cao s hài lòng ca ngi gi tin ti Ngân hàng TMCP
Xng du Petrolimeồ” đc thc hin không ngoài mc đích trên và tác gi hy vng
s nhn đc nhiu ý kin b sung đ vn đ nghiên cu đc hoàn thin hn.
2. Mc tiêu nghiên cu
Trình bày đc các nhân t tác đng đn s hài lòng ca ngi gi tin.
T lý thuyt đó, tin hành kho sát phân tích mc đ tác đng ca các nhân
t đn s hài lòng ca ngi gi tin và đa ra mô hình nghiên cu đo lng s hài
lòng ca ngi gi tin.
ng thi, phân tích thc trng huy đng vn ca NH TMCP Xng Du
Petrolimex, đ có nhng gii pháp hp lý và thc t nht nhm tit kim đc thi
gian, chi phí trong vic nâng cao s hài lòng ca ngi gi tin ti NH TMCP
Xng Du Petrolimex.
3. i tng và phm vi nghiên cu
S hài lòng ca ngi gi tin khi giao dch ti NH TMCP Xng du
Petrolimex.
tài nghiên cu da trên s liu kho sát thc t trên đa bàn Thành Ph
H Chí Minh nhm phân tích mc đ tác đng ca các nhân t đn s hài lòng ca
ngi gi tin.
4. Phng pháp nghiên cu
i t lý thuyt đn kho sát thc t đ có cái nhìn khách quan nht v các
nhân t tác đng đn s hài lòng ca ngi gi tin.
Lun vn s dng phng pháp nghiên cu có tính k tha, phng pháp
thng kê, phân tích đnh lng đ làm rõ các nhân t tác đng đn s hài lòng ca
ngi gi tin. T đó, đ xut các gii pháp hp lý và thc t nhm nâng cao s hài
lòng ca ngi gi tin ti NH TMCP Xng Du Petrolimex.
5. ụ ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
Trc bi cnh cnh tranh gây gt ca các Ngân hàng Thng Mi, kt
qu ca đ tài góp phn làm sáng t các nhân t tác đng đn s hài lòng ca ngi
gi tin. Chính điu này giúp tìm ra nhng gii pháp thc t hn nhm vào s hài
lòng ca ngi gi tin, t đó tng cng kh nng huy đng vn t dân c ca
NHTM, tng bc đa PG Bank đt mc tiêu tr thành mt trong nhng ngân
hàng dn đu.
6. Kt cu ca lun vn
Phn m đu
Chngă 1:ă Că s lý lun v s hài lòng ca khách hàng ti các Ngân hàng
thngămi
Chngă2:ăThc trng hotăđng huyăđng vn và nghiên cu s hài lòng ca
ngi gi tin tiăNHăTMCPăXngăếu Petrolimex
Chngă3:ăGii pháp nâng cao s hài lòng caăngi gi tin ti NH TMCP
Xngăếu Petrolimex
Kt lun
Tài liu tham kho
Ph lc
Quy trình nghiên cu
Xác đnh vn đ nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu
C s lý lun:
- Lý thuyt v hot đng huy đng vn
- Lý thuyt v s hài lòng khách hàng
- Các nhân t tác đng đn s hài lòng ca
ngi gi tin
Xác đnh mô hình nghiên cu và các thang đo s b
Nghiên cu đnh tính:
- Tho lun, Phng vn
- Hiu chnh mô hình và thang đo
Nghiên cu đnh lng:
- Thit k bng câu hi
- Thu thp s liu
X lý s liu:
- Phân tích đ tin cy
- Phân tích nhân t
- Phân tích h s Pearson
- Phân tích hi quy
- Phân tích ANOVA
- Xác lp mô hình tng hp
- Kim đnh mô hình
Kt qu nghiên cu
Kt lun và các kin ngh
Thc trng huy
đng vn ca PG
Bank & so sánh
s tng quan
vi các NHTM
DANH MC CÁC CH VIT TT
1. ACB : Ngân hàng Thng mi C phn Á Châu
2. ATM : Máy rút tin t đng
3. BCTC : Báo cáo tài chính
4. VT : n v tính
5. FSQ : Mô hình cht lng chc nng
6. FTSQ : Mô hình cht lng chc nng, k thut và Hình nh Doanh nghip
7. HD Bank : Ngân hàng Thng mi C phn phát trin Nhà H Chí Minh
8. KH : Khách hàng
9. NH : Ngân hàng
10. NHNN : Ngân hàng nhà nc
11. NHTM : Ngân hàng thng mi
12. PG Bank : Ngân hàng Thng mi C phn Xng du Petrolimex
13. SCB : Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn
14. SERVQUAL : Mô hình cht lng dch v
15. SERVPERF : M hình cht lng dch v thc hin
16. STB : Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn Thng Tín
17. TCKT : T chc kinh t
18. TCTD : T chc tín dng
19. TGTK : Tin gi tit kim
20. TGTT : Tin gi thanh toán
21. TMCP : Thng mi c phn
22. TSQ : Mô hình cht lng k thut
23. VCB : Ngân hàng Thng mi C phn Ngoi thng Vit Nam
24. Vit Á Bank : Ngân hàng thng mi C phn Vit Á
Trang 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH
HÀNG TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. S LC V HOT NG HUY NG VN CA NHTM
1.1.1. Khái nim
Huy đng vn có th đc xem là mt trong nhng nghip v xut hin sm
nht trong hot đng ca các NHTM. Trong giai đon s khai ca hot đng ngân
hàng, nhng nghip v này ch đn thun là hot đng ct gi các tài sn có giá nhm
mc đích đm bo an toàn, và lúc này, ngi phi tr phí là ngi gi tin ch không
phi là các ngân hàng, các khon tin ch đc xem đn thun là vt đc ký gi ch
hoàn toàn không đóng vai trò là ngun vn đi vi các NHTM, tin lúc này không
đc xem là tin t theo đúng ngha ca nó, vì không có kh nng luân chuyn, không
sinh ra đc li nhun.
Tuy nhiên, khi nhu cu tín dng gia tng, nghip v ngân hàng phát trin, v
th đó b đo ngc, ngân hàng là ngi phi tr phí (lãi sut – giá c ca tín dng), và
ngun tin đc kí gi thay đi vai trò ca nó, tr thành ngun vn kh dng và ln
nht ca các NHTM.
Ngày nay, có th nói hot đngă huyă đng vn là hotă đngă Ếă bn to ra
ngun vn ch yu ca NHTM,ălàăđiu kin cn cho các hotăđng khác, và là hot
đng mang tính cht sngăẾònăđi vi bt k TCTD nào.
Trongă đó,ă Vn huỔ đng có th hiu là ngun vn bng tin ca các cá
nhân và t chc mà ngân hàng tm thi gi h và đc s dng, đng thi có
ngha v hoàn tr đỔ đ gc và lãi khi đc yêu cu.
1.1.2. Các hình thc huy đng vn t dân c
Nhìn chung, các NHTM có th huy đng vn di nhiu hình thc khác nhau
và t các đi tng khác nhau nh dân c, T chc, TCTD, NHNN:
Nhn tin gi ca t chc, cá nhân và các TCTD khác di hình thc tin gi
không k hn, tin gi có k hn và các loi hình tin gi khác.
Phát hành chng ch tin gi và giy t có giá khác đ huy đng vn ca t chc,
cá nhân trong và ngoài nc.
Vay vn ca các TCTD khác hot đng ti Vit Nam, các TCTD nc ngoài
Trang 2
Vay vn ngn hn ca NHNN
Các hình thc huy đng vn khác theo quy đnh ca NHNN
C th hn, các hình thc huy đng vn có nhiu tên gi riêng bit dành cho
tng đi tng bi vì mi đi tng trên đu có nhng đc đim khác nhau. Nu đi
tng là các TCTD thì có th huy đng vn trên th trng tin t (th trng liên ngân
hàng), nu đi tng là t chc kinh t thì có th huy đng t tin gi thanh toán, tin
gi có k hn
Còn đi tng là dân c thì có th huy đng vn t tin gi tit kim:
Tin gi tit kim (TGTK): là khon tin ca cá nhân gi vào ngân hàng, đc
xác nhn trên th tit kim, đc hng lãi theo quy đnh ca t chc nhn tin gi và
đc bo him theo quy đnh ca pháp lut v bo him tin gi. Tài khon TGTK
không đc s dng đ phát hành séc và thc hin các giao dch thanh toán.
Tin gi tit kim có hai loi:
TGTK không k hn: dành cho khách hàng cá nhân có tin tm thi nhàn ri
mun gi ngân hàng vì mc tiêu an toàn và sinh li nhng không thit lp đc k
hoch s dng trong tng lai. Khách hàng khi la chn hình thc gi tin này vì mc
tiêu an toàn và tin li hn là mc tiêu sinh li. S d tin gi này ít bin đng hn so
vi tin gi thanh toán (TGTT), vì vy các NHTM rt quan tâm.
TGTK có k hn: dành cho khách hàng cá nhân có nhu cu gi tin vì mc
tiêu an toàn, sinh li và thit lp đc k hoch s dng trong tng lai. ây là khon
tin gi có s tha thun gia ngân hàng và khách hàng v thi gian gi/rút tin. Lãi
sut tr cho TGTK có k hn cao hn so vi TGTK không k hn. ây là hình thc
gi tin ch yu t dân c.
Ngoài ra, huy đng vn t cá nhân còn đc các NHTM thc hin di các
hình thc khác nh: phát hành giy t có giá, tài khon y thác,… nhng các hình thc
này không ph bin và s d không ln bng TGTK t dân c.
hu ht các quc gia, ngun tin gi t dân c là ngun vn có tính n đnh
khá cao, cho phép ngân hàng ch đng trong vic s dng vn. Do vy, NHTM
thng xuyên m rng các đim giao dch, áp dng nhiu hình thc huy đng phong
phú vi k hn và phng thc lnh lãi linh hot cùng vi nhiu u đãi khác đ tha
mãn nhu cu ngày càng đa dng ca khách hàng.
1.1.3. c đim ca ngun tin gi tit kim t dân c
Trang 3
Là ngun vn có tính cnh tranh cao và gay gt gia các ngân hàng.
Lãi sut áp dng cho các khon tin gi tit kim thng cao hn và s d
trung bình ca nhng tài khon tin gi này thng có giá tr không ln.
1.1.4. Vai trò ca ngun vn huy đng t dân c trong hot đng ca NHTM
Trên thc t, ngun vn huy đng t dân c là ngun tin gi chim t trng
khá ln trong tng ngun vn ca NHTM và có th nói là ngun vn n đnh nht so
vi các ngun vn khác.
Chính vì vy, ngun vn này góp phn ln trong vai trò giúp NHTM ch đng
trong vic m rng quan h tín dng vi các thành phn kinh t v quy mô, khi lng
tín dng; ch đng v thi gian, thi hn cho vay, thm chí quyt đnh mc lãi sut
va phi cho khách hàng. iu đó s thu hút ngày càng nhiu khách hàng, doanh s
hot đng ca NHTM s tng lên nhanh chóng và NHTM s có nhiu thun li hn
trong kinh doanh. ây cng là điu kin đ b sung thêm vn t có ca NHTM, tng
cng c s vt cht k thut và quy mô hot đng ca NHTM trên mi lnh vc.
Hn na, vic huy đng vn t dân c là nn tng đa hình nh Ngân hàng
đn gn hn vi ngi dân. Mt NH nh có th t đó mà xây dng hình nh tt đp,
tng bc lan truyn đn các khu dân c rng hn. Làm đc nh th, NH đó s ngày
càng giành đc nhiu khách hàng gi tin hn và tr nên ln mnh.
1.2. TÌM HIU S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
Trong hu ht các lnh vc hot đng kinh doanh thì s hài lòng ca khách
hàng đóng vai trò khá quan trng, là tiêu chí tiên quyt nh hng đn kh nng phát
trin ca TCKT. Nht là trong bi cnh cnh tranh quyt lit nh hin nay, tiêu chí này
càng tr nên quan trng hn bao gi ht. Chính vì vy, tìm hiu s hài lòng ca khách
hàng là ht sc cn thit.
1.2.1. Khái nim s hài lòng ca khách hàng
Có rt nhiu tác gi nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng và thc t có
nhiu cách hiu khác nhau v khái nim này.
Nói mt cách đn gin, s hài lòng ca khách hàng chính là trng thái/cm
nhn ca khách hàng đi vi nhà cung cp dch v sau khi đã s dng dch v đó
(Terrence Levesque và Gordon H.G McDougall, 1996)
C th hn, s hài lòng ca khách hàng là s phn hi tình cm/toàn b cm
nhn ca khách hàng đi vi nhà cung cp dch v trên c s so sánh s khác bit gia
Trang 4
nhng gì h nhn đc so vi nhng mong đi trc đó. Cng trên quan đim này
(Kotler P., 2000) cho rng s hài lòng đc xác đnh trên c s so sánh gia kt qu
nhn đc t dch v và mong đi ca khách hàng đc xem xét da trên ba mc đ
sau:
Nu kt qu nhn đc ít hn mong đi thì khách hàng s cm thy không hài
lòng.
Nu kt qu nhn đc ging nh mong đi thì khách hàng s hài lòng.
Nu kt qu nhn đc nhiu hn mong đi thì khách hàng s rt hài lòng và
thích thú vi dch v đó.
Trong khi đó, mt s li cho rng s hài lòng ca khách hàng là mt nhim v
ca doanh nghip th hin qua mi quan h gia nhng giá tr ca sn phm, dch v
đó so vi nhng mong đi trc đó ca khách hàng v chúng. Rõ ràng dù có nhiu
khái nim khác nhau nhng đnh ngha v s hài lòng ca khách hàng luôn gn lin
vi nhng yu t sau:
Mong đi ca khách hàng v kh nng đáp ng nhu cu t phía nhà cung cp
dch v
Kt qu thc hin dch v/Các giá tr do dch v mang li
Tình cm/thái đ ca khách hàng đi vi nhà cung cp dch v
ụ đnh sn sàng tip tc s dng dch v
1.2.2. Các nhân t tác đng đn s hài lòng ca khách hàng
Có nhiu yu t tác đng đn cm nhn hài lòng ca khách hàng, tuy nhiên
ch yu da vào 2 yu t c bn ca hàng hóa dch v là cm nhn v cht lng dch
v và giá c.
1.2.2.1. nh hng ca Cht lng dch v đn s hài lòng ca khách hàng
Mi quan h gia Cht lng dch v đn s hài lòng ca khách hàng
Theo các nghiên cu trc đây, có v nh Cht lng dch v là nhân t tác
đng nhiu nht đn s hài lòng ca khách hàng (Cronin và Taylor, 1992; Yavas et al,
1997; Ahmad và Kamal, 2002).
Nu nhà cung cp dch v đem đn cho khách hàng nhng sn phm có cht
lng tha mãn nhu cu ca h thì doanh nghip đó đã bc đu làm cho khách hàng
hài lòng. Nói cách khác, mun nâng cao s hài lòng khách hàng, nhà cung cp dch v
phi nâng cao cht lng dch v.
Trang 5
Nh vy, Cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng có quan h tng
h cht ch vi nhau (Positive relationship). Trong đó, cht lng dch v là cái đc
to ra trc và sau đó quyt đnh đn s hài lòng ca khách hàng. Mi quan h nhân
qu này là vn đ then cht trong hu ht các nghiên cu v s hài lòng khách hàng.
Tuy nhiên, không th khng đnh đc s hài lòng ca khách hàng bng cht
lng dch v, bi vì các khác bit sau:
Các tiêu chí đo lng cht lng dch v mang tính c th trong khi s hài lòng
khách hàng có liên quan đn nhiu yu t khác ngoài cht lng dch v nh giá
c, quan h khách hàng, thi gian s dng dch v,…
Các đánh giá cht lng dch v ph thuc vào vic thc hin dch v nh th
nào nhng s hài lòng khách hàng li là s so sánh gia các giá tr nhn đc và
các giá tr mong đi đi vi vic thc hin dch v đó.
Nhn thc v cht lng dch v ít ph thuc vào kinh nghim vi nhà cung cp
dch v, môi trng kinh doanh trong khi s hài lòng ca khách hàng li ph
thuc nhiu vào các yu t này hn.
Vic tìm hiu mi quan h này s giúp chúng ta hn ch đc s nhm ln
gia vic xác đnh các nhân t quyt đnh cht lng dch v và các nhân t tác đng
đn s hài lòng khách hàng, có ngha là các nhân t quyt đnh cht lng dch v
cha chc là nhân t khin khách hàng cm nhn hài lòng. Do vy, trc tiên chúng ta
cn nm bt đc các nhân t quyt đnh cht lng dch v và khách hàng s là ngi
cm nhn yu t nào làm hài lòng h.
Các nhân t quyt đnh cht lng dch v
Có th nói cht lng dch v đc đo lng bi nhiu yu t và vic nhn
đnh chính xác các yu t này ph thuc vào tính cht ca dch v và môi trng
nghiên cu. Nhiu tác gi nghiên cu vn đ này nhng ph bin nht là các tiêu chí
đánh giá cht lng dch v ca Parasuraman et al (1985,1988), Gronroos (1984),
Nm 1985, Parasuraman et al đã đa ra mi nhân t quyt đnh cht lng
dch v đc lit kê di đây:
1 Kh nng tip cn (access)
2 Cht lng thông tin liên lc (communication)
3 Nng lc chuyên môn (competence)
4 Phong cách phc v (courtesy)
Trang 6
5 Tôn trng khách hàng (credibility)
6 áng tin cy (reliability)
7 Hiu qu phc v (responsiveness)
8 Tính an toàn (security)
9 Tính hu hình (tangibles)
10 Am hiu khách hàng (understanding the customer)
n nm 1988, ông đã khái quát hóa thành 5 nhân t c th nh sau:
1 S tin cy (reliability)
2 Hiu qu phc v (responsiveness)
3 S hu hình (tangibles)
4 S đm bo (assurance)
5 S cm thông (empathy)
Sau đó, (Gronroos, 1984) cng đa ra nghiên cu sáu nhân t đo lng cht
lng dch v nh sau:
1 Có tính chuyên nghip (professionalism and skills)
2 Có phong cách phc v ân cn (attitudes and behavior)
3 Có tính thun tin (accessibility and flexibility)
4 Có s tin cy (reliability and trustworthiness)
5 Có s tín nhim (reputation and credibility)
6 Có kh nngăgii quyt khiu kin (recovery)
Các yu t đoălng chtălng dch v rtăđaăếng tùy thuc vào tngălnhă
vc nghiên cu.ăCóănghaălàănhng yu t nêu ra trênăđâyăkhôngăth áp dng cho mi
lnhăvc, mà ch làăẾăs đ ta có th nghiên cu các yu t đoălng chtălng dch
v khác. Chính vì th, các tài liu nghiên cuăđẾănêuăraătrênăđâyălàăẾăs tham kho
cho viẾăxáẾăđnh c th ẾáẾăthangăđoăẾhtălng dch v trongălnhăvc ngân hàng
đc trình bày các mc sau.
1.2.2.2. nh hng ca giá c sn phm dch v đn s hài lòng ca
ngi gi tin
Bên cnh s tác đng ca cht lng dch v, thì s hài lòng ca khách hàng
còn đc cm nhn t tính cnh tranh v Giá ca sn phm dch v ( Tin Hòa,
2007, trang 63)
Trang 7
Có th nói giá c là thc đo giá tr hàng hóa dch v và cm nhn ca khách
hàng v sn phm dch v mà h s dng. Khách hàng không nht thit phi mua sn
phm, dch v có cht lng cao nht mà h s mua nhng sn phm, dch v đem li
cho h s hài lòng nhiu nht. Chính vì vy, nhng nhân t nh cm nhn ca khách
hàng v giá và chi phí (chi phí s dng) không nh hng đn cht lng dch v
nhng s tác đng đn s hài lòng ca khách hàng.
Theo nhiu nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng trc đây, thì tác đng
ca yu t giá c ít đc chú Ủ đn so vi các tiêu chí khác. Nhng gn đây, cùng vi
s cnh tranh din ra ngày càng mnh m ca th trng và các thay đi trong nhn
đnh ca khách hàng v sn phm, dch v, các nhà nghiên cu đã xác đnh rng giá c
và s hài lòng khách hàng có mi quan h sâu sc vi nhau. Do đó, nu không xét đn
nhân t này thì vic nghiên cu v s hài lòng khách hàng s thiu tính chính xác.
Nu đem lng hóa giá c trong tng quan giá tr có đc thì khách hàng s
có cm nhn v tính cnh tranh ca giá c là tha đáng hay không. Ch khi nào khách
hàng cm nhn cht lng dch v có đc nhiu hn so vi chi phí s dng thì giá c
đc xem là cnh tranh và khách hàng s hài lòng. Ngc li, khách hàng s t ra
không hài lòng vì cm thy mình phi tr nhiu hn so vi nhng gì nhn đc và giá
c trong trng hp này s tác đng tiêu cc đn s hài lòng ca khách hàng.
Vì th, chính giá c cm nhn mi là nhân t tác đng đn s hài lòng ca
khách hàng. Có th lng giá c b ra nhiu hn so vi giá tr nhn đc nhng khách
hàng cm thy nh th là hp lý thì h vn s hài lòng và ngc li.
Trong các nghiên cu v mi quan h gia giá c và s hài lòng khách hàng,
(Varki và Colgate, 2001) cng chng minh rng hai yu t này tác đng qua li ln
nhau tùy vào đ nhy cm ca khách hàng đi vi giá cng nh mi quan h gia
ngi s dng dch v vi nhà cung cp dch v. Ngoài ra, đ đánh giá tác đng ca
nhân t giá c đn s hài lòng khách hàng, chúng ta cn xem xét đy đ hn ba khía
cnh sau:
Giá so vi chtălng
Giá so viăẾáẾăđi th cnh tranh
Giá so viămongăđi ca khách hàng
Vì vy, khi xem xét tác đng ca giá đn s hài lòng khách hàng chúng ta cn
nhn thc mt cách đy đ hn giá đây bao gm chi phí b ra và chi phí c hi đ có
Trang 8
đc sn phm dch v cng nh tng quan đn nhng khía cnh đã đ cp trên.
Trong phm vi bài vit này, yu t giá c đc xem chính là tính cnh tranh ca giá
đc cm nhn. Nu khách hàng cm nhn tính cnh tranh ca giá càng cao thì h s
càng hài lòng và ngc li.
1.3. CÁC NHÂN T TÁC NG N S HÀI LÒNG CA NGI GI TIN
Trên c s các nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng nêu trên, có th ch
ra rng cht lng dch v và giá c có mi quan h cht ch đn cm nhn ca khách
hàng.
Chúng ta có th dn chng các mô hình nghiên cu cht lng dch v tác
đng đn s hài lòng ca khách hàng, ph bin nh: SERVQUAL (Parasuraman,
1988), FSQ and TSQ (GrÖnroos, 1984),…
Theo mô hình SERVQUAL (Parasuraman, 1988), Parasuraman ch ra rng
cht lng dch v không th xác đnh chung chung mà ph thuc vào cm nhn ca
khách hàng đi vi dch v đó và s cm nhn này đc xem xét trên nhiu yu t.
Mô hình SERVQUAL (Parasuraman, 1988) đc xây dng da trên quan đim cht
lng dch v cm nhn là s so sánh gia các giá tr k vng/mong đi (expectations)
và các giá tr khách hàng cm nhn đc (perception). Trong mô hình này có 5 nhóm
nhân t nh đã nêu trên gm: S tin cy (reliability), Hiu qu phc v
(responsiveness), S hu hình (tangibles), S đm bo (assurance), S cm thông
(empathy). Và chúng đc áp dng trong lnh vc ngân hàng nh sau:
S tin cy (reliability) : S tin cy nói lên kh nng cung ng dch v chính
xác, đúng gi và uy tín. iu này đòi hi s nht quán trong vic thc hin dch v và
tôn trng các cam kt cng nh gi li ha vi khách hàng. Trong hot đng huy
đng vn ca ngân hàng, tiêu chí này thng đc đo lng bi các thang đo sau đây:
NH thc hin dch v đúng ngay t ln đu.
NH thc hin dch v chính xác, không có sai sót.
NH luôn bo mt thông tin khách hàng và giao dch
Ngân hàng gi bng sao kê đu đn và kp thi.
NH luôn đm bo kh nng thanh toán
NH cung cp dch v ti thi đim mà h đã ha.
Trang 9
Hiu qu phc v (responsiveness) : ây là tiêu chí đo lng kh nng gii
quyt vn đ nhanh chóng, x lý hiu qu các khiu ni, sn sàng giúp đ khách hàng
và đáp ng các yêu cu ca khách hàng. Nói cách khác hiu qu phc v là s phn
hi t phía NH đi vi nhng gì mà ngi gi tin mong mun c th nh:
Nhân viên ngân hàng sn sàng giúp đ khách hàng.
Ngân hàng cung cp dch v nhanh chóng, kp thi.
Ngân hàng phúc đáp tích cc các yêu cu ca khách hàng.
NH có đng dây nóng phc v khách hàng 24/24.
NH luôn c gng gii quyt khó khn cho khách hàng.
S hu hình (tangibles) : S hu hình chính là hình nh bên ngoài ca các
c s vt cht, thit b, máy móc, phong thái ca đi ng nhân viên, tài liu, sách
hng dn và h thng thông tin liên lc ca Ngân hàng. Nói mt cách tng quát tt
c nhng gì mà ngi gi tin nhìn thy trc tip đc bng mt và các giác quan thì
đu có th tác đng đn yu t này:
Ngân hàng có c s vt cht đy đ.
Ngân hàng có trang thit b và máy móc hin đi.
Nhân viên ngân hàng trông rt chuyên nghip và n mc đp.
Ngân hàng sp xp các quy giao dch, các bng biu và k tài liu rt
khoa hc và tin li cho khách hàng.
S đm bo (assurance) : ây là yu t to nên s tín nhim, tin tng cho
khách hàng đc cm nhn thông qua s phc v chuyên nghip, kin thc chuyên
môn gii, phong thái lch thip và kh nng giao tip tt. Nh đó, ngi gi tin thy
an tâm mi khi s dng sn phm dch v ca Ngân hàng:
NH luôn mua bo him cho khách hàng đy đ
NH luôn gi ch tín đi vi khách hàng
Nhân viên ngân hàng phc v khách hàng lch thip, nhã nhn.
Chng t giao dch rõ ràng và d hiu.
Nhân viên ngân hàng luôn cung cp các thông tin dch v cn thit
Trang 10
cho khách hàng.
Nhân viên NH tr li chính xác và rõ ràng các thc mc ca khách hàng.
S cm thông (empathy) : S cm thông chính là s quan tâm, chm sóc
khách hàng ân cn, dành cho khách hàng s đi x chu đáo tt nht có th (providing
individual attention) giúp cho khách hàng cm thy mình là thng khách ca Ngân
hàng và luôn đc đón tip nng hu mi lúc mi ni. Yu t con ngi là phn ct
lõi to nên s thành công này và s quan tâm ca Ngân hàng đi vi ngi gi tin
càng nhiu thì s cm thông s càng tng:
Nhân viên NH chú ý đn tng nhu cu ca khách hàng.
Nhân viên NH luôn đi x ân cn vi khách hàng.
Khách hàng không phi xp hàng lâu đ đc phc v.
Ngân hàng có đa đim giao dch thun tin cho khách hàng.
NH có h thng ATM hin đi và d s dng.
Còn đi vi GrÖnroos, mô hình FSQ and TSQ (GrÖnroos,1984) cht lng
dch v đc xem xét da trên hai tiêu chí là cht lng chc nng (FSQ: Functional
Service Quality) và cht lng k thut (TSQ: Technical Service Quality) và cht
lng dch v b tác đng mnh m bi hình nh doanh nghip (corporate Quality)
Hình 1.1: Mô hình Ếht lng dch v Ếa GrÖnroos, 1984
(ngun:GrÖnroos 1984b, A service quality model and its marketing implications,p.40)
Dch v cm
nhn
Cht lng
cm nhn
Cht lng
mong đi
Hình nh
doanh nghip
Hot đng Marketing (PR,
bán hàng, gim giá, qung
cáo,…)
Tác đng bên ngoài : li
sng, truyn ming, thói
quen, vn hóa
Cht lng k
thut
Cht lng chc
nng
Trang 11
Cht lng k thut (TSQ: Technical Service Quality) : ây là cht lng
khách hàng nhn đc thông qua vic tip xúc vi NH và đc cm nhn quan trng
đi vi khách hàng. Nói cách khác, cht lng k thut là kt qu ca quá trình
tng tác gia NH và khách hàng mà đó NH cung cp dch v gì và khách hàng tip
nhn dch v đó. Có 5 tiêu chí đ đánh giá nhân t này trong hot đng huy đng vn
ca NHTM nh sau:
Kh nng gii quyt vn đ
K nng chuyên môn
Trình đ tác nghip
Trang thit b hin đi
H thng lu tr thông tin
Các thang đo cht lng k thut
Nhân viên NH có kh nng ra quyt đnh nhanh chóng
Nhân viên NH có kh nng gii quyt tho đáng các khiu ni ca khách hàng
Nhân viên NH có trình đ chuyên môn gii
Nhân viên NH thc hin dch v chính xác và kp thi
Nhân viên đc đào to chính quy và thng xuyên
Nhân viên gii đáp hiu qu các thc mc ca khách hàng
NH bo mt thông tin khách hàng và giao dch
NH luôn báo cho khách hàng bit v tin trình cng nh kt qu thc hin giao dch
NH rt chú tâm đn nhu cu ca khách hàng
NH có trang thit b hin đi cng nh h thng máy d phòng đm bo cho hot
đng NH nhanh chóng và chính
xác
NH có h thng ATM hin đi và thun tin cho khách hàng
NH có các chng t giao dch và tài liu liên quan rõ ràng, không có sai sót
NH có h thng thông tin liên lc thông thoáng và d dàng
NH có thông tin v s d, tài khon giao dch nhanh chóng
Trang 12
Cht lng chc nng (FSQ: Functional Service Quality) : Cht lng
chc nng th hin quá trình thc hin dch v ca doanh nghip, phn ánh vic dch
v đc cung cp nh th nào. Trong tng quan gia hai khía cnh cht lng k
trên thì cht lng chc nng đóng vai trò quan trng hn đc th hin thông qua 7
tiêu chí sau:
S thun tin trong giao dch
Hành vi ng x, Thái đ phc v
Tính linh hot
S tín nhim, s tin cy
Công tác t chc doanh nghip
Tip xúc khách hàng
Tinh thn tt c vì khách hang
Các thang đo cht lng chc nng trong hot đng huy đng vn:
NH có đa đim giao dch thun tin cho khách hàng
NH có mng li đi lý rng khp
Thi gian phc v ca NH hp lý và thun tin
H thng truy cp thông tin d s dng
Nhân viên NH rt sn sàng phc v khách hàng
Nhân viên NH giúp đ khách hàng rt tn tình
Nhân viên NH rt lch thip và ân cn vi khách hàng
NH luôn lng nghe ý kin đóng góp ca khách hàng
Lãnh đo và Nhân viên NH luôn gn bó và đoàn kt vi nhau
Nhân viên NH to đc s tín nhim và tin tng cao ni khách hàng
NH luôn đm bo kh nng thanh toán kp thi
NH luôn quan tâm đn quyn li nhân viên và có ch đ đãi ng hp lý
NH cha tng gây thit hi cho ngi gi tin
Trang 13
NH luôn mua bo him tin gi cho khách hàng
Nhân viên NH thng xuyên liên lc vi khách hàng
NH luôn t chc tic cm n khách hàng vào cui mi nm đ ghi nhn
s đóng góp ca h đi vi NH
Nhân viên ngân hàng tr li đin thai nhanh chóng
NH có cách b trí rt đp mt
NH có các tài liu, sách, nh gii thiu v dch v NH rt cun hút
Các chng t giao dch đc thit k khoa hc và d hiu
Nhân viên NH n mc lch thip và n tng
NH luôn xem quyn li ca khách hàng là trên ht
NH có chính sách linh hot vì yêu cu ca khách hàng
NH luôn thc hin đúng đn nhng gì cam kt vi khách hàng
NH luôn tiên phong cung cp dch v mi đ đáp ng nhu cu ngày càng
tng ca khách hàng
Hình nh doanh nghip (corporate Quality) : Hình nh doanh nghip đc
hiu là cm nhn/n tng chung ca khách hàng v NH, theo đó, nu NH to đc
hình nh tt trong lòng khách hàng thì h d dàng b qua nhng thiu sót xy ra
trong quá trình s dng dch v. GrÖnroos cng ch ra rng hình nh doanh nghip là
tài sn vô giá ca doanh nghip và có tác đng tích cc đn đánh giá ca khách
hàng v cht lng dch v, giá tr sn phm và s hài lòng ca h.
Hn th hình nh doanh nghip cng giúp cho khách hàng tin tng hn
vào doanh nghip và tr thành khách hàng trung thành ca doanh nghip
(Andreassen & Lindestad, 1998). Nh vy, hình nh doanh nghip có tác đng đn
và chu nh hng bi cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng. Cng cn
lu ý rng, nhng khách hàng thng xuyên s dng dch v ca doanh nghip s có
cm nhn đúng đn hn v hình nh doanh nghip so vi nhng khách hàng khác.
Hình nh NH đc xem nh là thit b lc (filter) giúp cho mi quan h gia
khách hàng và NH tt đp và bn vng hn. Ngoài ra, khách hàng đánh giá hình nh
NH tt hay xu thông qua cm nhn ca h đi vi NH và so sánh hình nh NH vi
Trang 14
các đi th khác. Tuy nhiên, mc đ nh hng nhiu hay ít ph thuc vào tng NH
c th.
Nhăvy, ẾáẾămôăhìnhătuyăhiăkháẾănhauănhngăẾóăth s dngăđ gii thích
miătngăquanăgia chtălng dch v đn s cm nhn/hài lòng ca khách hàng.
Trongăđó,ămi mô hình có nhng nhóm nhân t riêng,ănhngăẾóăýănghaăvàătáẾăđng
đn chtălng dch v Ếngănhăs hài lòng khách hàng.
Bên cnhăđó,ăgiáăẾ ẾngăẾóănhăhngăđn cm nhn ca khách hàng nhăđãă
trình bày phn trên.
Xut phát t các mô hình nghiên cu s hài lòng khách hàng nêu trên, chúng
ta có th tham kho đ đaăraăẾáẾ nhân t táẾăđngăđn s hài lòng caăngi gi tin
vàăẾáẾăthangăđoăsăb sauăđây:
Hình 1.2 : Các nhân t gi thuyt có táẾăđngăđn s hài lòng caăngi gi tin
Các thang đo s b ca 6 nhân t tác đng đn s hài lòng ca ngi gi tin
(1) Chính sách giá c cnh tranh (Competitive Price)
(a) NH áp dng mc lãi sut cnh tranh
(b) NH có nhiuăẾhngătrìnhăkhuynămãi,ătrúngăthng hp dn
(2) Hình nh thng hiu NH (reputation and credibility)
(a) NH có chinălc phát trin bn vng
(b) NhânăviênăNHănămc lch thip và nătng
(c) NHăẾóăđaăđim giao dch gây nătng