THU HÚT FDI ĐẢM BẢO CHO SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TRƯỜNG HỢP TỈNH TÂY NINH.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
- - - - - - - - - - - -





PHM V ANH THI






THU HÚT FDI M BO
CHO S PHÁT TRIN BN VNG
TRNG HP TNH TÂY NINH





LUN VN THC S KINH T

TP. H Chí Minh - Nm 2012


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
- - - - - - - - - - - -





PHM V ANH THI




THU HÚT FDI M BO
CHO S PHÁT TRIN BN VNG
TRNG HP TNH TÂY NINH



Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60340201


LUN VN THC S KINH T

Ngi hng dn khoa hc:
TS. Bùi Th Mai Hoài





TP. H Chí Minh - Nm 2012


MC LC

Trang bìa Trang
Li cm n
Li cam đoan
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng biu, biu đ
PHN M U 1
CHNG I. TNG QUAN V THU HÚT FDI “BN VNG” VÀ
PHÁT TRIN BN VNG 6
1.1. U T TRC TIP NC NGOÀI 6
1.1.1. Khái nim 6
1.1.2. Phân loi đu t trc tip nc ngoài 7
1.1.3. Li ích ca đu t trc tip nc ngoài 8
1.1.4. Chi phí ca đu t trc tip nc ngoài 10
1.2. PHÁT TRIN BN VNG 11
1.2.1. Khái nim Phát trin bn vng 11
1.2.2. Nguyên tc Phát trin bn vng 12

1.2.3. Quan đim, mc tiêu và nhng nguyên t
c chính v phát trin
bn vng  Vit Nam 13
1.2.4 nh hng Phát trin bn vng ca Vit Nam giai đon 2011-2015 15
1.2.5 nh hng Phát trin bn vng ca tnh Tây Ninh giai đon 2011-2015 16
1.3. KHÁI NIM FDI “BN VNG” VÀ TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ D ÁN
FDI “BN VNG” 17
1.3.1. Khái nim FDI “bn vng” 17
1.3.2. Tiêu chí đánh giá d án FDI “bn vng” 19
1.4. THU HÚT FDI “BN VNG” 21
1.4.1. S la chn ca nhà đu t 21
1.4.2. Nhân t tác đng đn thu hút FDI “bn vng” 25
1.4.3. Nhng khó khn trong thu hút FDI “bn vng” 26


1.5. KINH NGHIM THU HÚT FDI “BN VNG” CA MT S
NC CHÂU Á 27
1.5.1. Chính sách thu hút FDI “bn vng” ca Singapore 27
1.5.2. Kinh nghim thu hút FDI “bn vng” t các TNCs ca Trung Quc 28
1.5.3. Kinh nghim thu hút FDI “bn vng” t các TNCs ca n  29
Tóm tt Chng I 30
CHNG II. THC TRNG THU HÚT FDI VÀ FDI “BN VNG”
TRÊN A BÀN TNH TÂY NINH T NM 1993 N NM
2010………… 32
2.1. MT S LI TH VÀ BT LI CA TNH TÂY NINH TRONG
THU HÚT FDI “BN VNG” 32
2.1.1. Mt s li th 32
2.1.2. Mt s bt li 42
2.2. TÌNH HÌNH THU HÚT FDI VÀ FDI “BN VNG” CA TNH
TÂY NINH T NM 1993 N NM 2010 45

2.2.1. Tình hình thu hút FDI 45
2.2.2. Tình hình thu hút FDI “bn vng” 50
2.3. ÁNH GIÁ KT QU THU HÚT FDI “BN VNG” CA TNH
TRONG THI GIAN QUA 59
2.3.1. Kt qu đt đc 59
2.3.2. Nhng hn ch 60
2.3.3. Nguyên nhân ca nhng hn ch 61
2.4. PHÂN TÍCH SWOT 66
2.4.1. Mt mnh (Strengths) 66
2.4.2. Mt yu (Weakness) 67
2.4.3. C hi (Opportunities) 67
2.4.4. Thách thc (Threats) 67
Tóm tt Chng II 68



CHNG III. GII PHÁP THU HÚT FDI M BO CHO S PHÁT
TRIN BN VNG CA TNH TÂY NINH TRONG THI GIAN TI
. 69
3.1. PHNG HNG PHÁT TRIN KINH T XÃ HI CA
TNH TÂY NINH N NM 2020 69
3.1.1. Quan đim phát trin đn 2020 69
3.1.2. Mc tiêu phát trin tng quát và mt s ch tiêu c th v kinh t, xã
hi và môi trng 70
3.2. MC TIÊU HNG N THU HÚT FDI “BN VNG” CA
TNH TÂY NINH GIAI ON 2011-2015 VÀ NH HNG N
2020… 73
3.3. GII PHÁP ……………………………………………………………73
3.3.1. ào to đi ng lao đng có cht lng 74
3.3.2. Tng cng các dch v h tr doanh nghip 75

3.3.3. u t hoàn chnh h thng h tng xã hi. 76
3.3.4. Xúc tin đu t 76
3.3.5.Kim soát v môi trng 77
3.4. MT S KIN NGH 78
3.4.1. i vi Trung ng 78
3.4.2. i vi đa phng 80
Tóm tt Chng III 82
KT LUN 83
TÀI LIU THAM KHO
Ph lc 1 -1-
Ph lc 2 -2-
Ph lc 3 -5-
Ph lc 4 -6-
Ph lc 5 -12-


LI CM N


Tôi xin chân thành cm n Ban Giám hiu, Khoa Tài chính Nhà nc, Vin
ào to Sau i hc Trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh đã to
điu kin thun li cho tôi trong sut quá trình hc tp ti trng.
Tôi xin bày t lòng bit n sâu sc đn TS. Bùi Th Mai Hoài, ngi đã tn
tình hng dn, giúp đ tôi hoàn thành lun vn tt nghip này.
Và nhân đây tôi xin đc gi li cm n đn ba m, gia đình nh ca tôi cùng
các anh, ch em đng nghip đã h tr, đng viên và chia s khó khn trong
thi gian tôi theo hc  trng.
Trân trng cm n./.

LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan Lun vn Thc s này do chính bn thân tôi nghiên cu và
thc hin. Tt c các thông tin, s liu trích dn đu có ngun gc rõ ràng và
chính xác.

Thành ph H Chí Minh, ngày 20 tháng 12 nm 2012
Tác gi


Phm V Anh Thi

DANH MC CÁC T VIT TT


DN Doanh nghip
TNN


u t
 n
c ngo
ài

Vùng NB Vùng ông Nam B
FDI u t trc tip nc ngoài
GDP Tng sn phm quc ni
GTSX Giá tr sn xut
KCN Khu công nghip
KCX
-
CN

Khu ch
 xut
-
công nghi
p

XK Xut khu
Vùng KTTPN Vùng Kinh t trng đim phía Nam

DANH MC CÁC BNG BIU, BIU 


Bng biu, biu đ Trang
Bng 1.1. So sánh FDI thông thng và FDI “sch” 19
Bng 2.1. Ch s thành phn c s h tng các tnh vùng NB 33
Bng 2.2. Ch s thành phn tip cn đt đai các tnh vùng NB 37
Bng 2.3. Ch s thành phn chi phí gia nhp th trng các tnh

vùng NB
38
B
ng 2.4. H thng giáo dc ngh nghip ca tnh

3
9

Bng 2.5. C cu lao đng làm vic trong các ngành kinh t 42
Bng 2.6. Ch s thành phn đào to lao đng các tnh vùng NB 44
Bng 2.7. Ch s thành phn minh bch thông tin các tnh vùng
NB
45
Bng 2.8. S d án FDI ca Tây Ninh t nm 1993 đn 2010 47
Bng 2.9. S d án FDI ca Tây Ninh phân theo đi tác đu t 49
B
ng 2.10
.
óng góp c
a khu vc FDI trong GDP

50

Bng 2.11. T trng vn FDI trong tng vn đu t ca tnh 51
Bng 2.12. T trng XK ca DN FDI trong tng kim ngch XK ca
tnh
52
Bng 2.13. Tình hình np ngân sách ca DN FDI qua các nm 53
Bng 2.14. Lao đng làm vic trong khu vc FDI 54
Bng 2.15. Danh mc ngành ngh công nghip phân chia theo mc

đ s dng công ngh.
56
B
ng 2.16
. D
 án FDI trong ng
ành công nghi
p ca Tây Ninh phân
theo mc đ s dng công ngh.
57
Bng 2.17. Tình trng công ngh ca các DN FDI 58


Bng 2.18. Ch s công ngh ca các loi hình doanh nghip. 59
Bng 2.19. Các yu t quyt đnh la chn đa đim đu t 61
Biu đ 2.1. S d án FDI t nm 2000-2010 ti các KCN 41
Bi
u đ 2.2
.
T
ìn
h hình thu hút v
n FDI t nm 2000
-
2010 t
i các
KCN
4
1

Biu đ 2.3. Trình đ hc vn ca nhân lc nm 2010. 43
Biu đ 2.4. D án FDI phân theo ngành kinh t 48

1

PHN M U

I. S CN THIT CA  TÀI
Trong đng li đi mi kinh t, ng Cng sn Vit Nam thc hin nht
quán ch trng phát trin kinh t nhiu thành phn, khai thác tim nng ca
tt c các thành phn kinh t trong xã hi, trong đó có vai trò quan trng ca
thành phn kinh t có vn đu t nc ngoài. i hi IX ca ng Cng sn
Vit Nam xác đnh kinh t có vn đu t nc ngoài là thành phn kinh t đc
lp, cn phi “to điu kin cho kinh t có vn đu t nc ngoài phát trin
thun li, hng vào xut khu, xây dng kt cu h tng kinh t, xã hi gn
vi thu hút công ngh hin đi, to thêm nhiu vic làm. Ci thin môi trng
kinh t và pháp lý đ thu hút mnh vn đu t nc ngoài” và i hi X ca
ng tip tc khng đnh “các doanh nghip có vn đu t nc ngoài là mt
b phn quan trng ca nn kinh t Vit Nam trong kinh doanh” cn phi
“to điu kin cho đu t nc ngoài tham gia nhiu hn vào phát trin các
ngành, các vùng lãnh th phù hp vi các cam kt quc t ca nc ta”
[2]
.
K t khi Lut u t trc tip nc ngoài đc Quc hi nc Cng hòa Xã
hi Ch ngha Vit Nam thông qua ngày 29 tháng 12 nm 1987, dòng vn đu
t trc tip nc ngoài chính thc đc đa vào Vit Nam, tr thành mt
đng lc vô cùng quan trng cho công cuc đi mi và phát trin kinh t ca
đt nc. Qua bn ln sa đi b sung vào các nm 1990, 1992, 1996 và
2000, đn nm 2005 là nm đánh du s phát trin đc bit ca h thng pháp
lut liên quan đn đu t trc tip nc ngoài vi vic ban hành Lut u t

áp dng chung cho đu t trong nc và đu t nc ngoài, to “mt sân
chi” bình đng, không phân bit đi x gia các nhà đu t, là điu kin
thun li đ thu hút và s dng có hiu qu ngun vn đu t trc tip nc
ngoài.
2

Mc dù, Lut u t trc tip nc ngoài ra đi t nm 1987 nhng đn 06
nm sau - nm 1993, Tây Ninh mi thu hút đc d án đu t nc ngoài đu
tiên vào đa bàn tnh. Tính đn ngày 31 tháng 12 nm 2010, Tây Ninh có 202
d án đu t nc ngoài còn hiu lc, vi tng vn đng ký 897,04 triu
USD
[12]
. So vi các tnh bn trong Vùng KTTPN thì con s này còn khá
khiêm tn nhng bc đu đã mang li mt s kt qu thit thc, góp phn
gii quyt vic làm cho hn 56.841 lao đng, trong đó phn ln là lao đng ti
đa phng, đóng vai trò quan trng trong chuyn dch c cu kinh t ca tnh
theo hng tng t trng công nghip trong GDP, góp phn thúc đy tng
trng kinh t ca tnh (giá tr sn xut công nghip trung bình chim khong
48% vào nm 2000 và chim 43% vào nm 2010 trong tng giá tr sn xut
công nghip toàn tnh). Tuy nhiên, vic thu hút vn đu t nc ngoài gia
tng nhng cha mang tính bn vng, cha thu hút đc các d án ln, d án
có công ngh tiên tin, các d án FDI ti tnh ch yu là các d án có quy mô
va và nh, công ngh trung bình, tp trung ch yu vào các ngành may mc,
s dng nhiu lao đng. Ngoài ra, đa s các doanh nghip FDI cha chú trng
vic tái to sc lao đng cho ngi lao đng, còn vi phm ch đ làm thêm
gi, đi sng vn hóa, tinh thn ca ngi lao đng ti các KCN cha đc
ci thin, v lâu dài s nh hng đn sc khe cng nh nng sut sn xut
ca ngi lao đng
[18]
. Vic thc hin công tác bo v môi trng trong KCN

tp trung, mc dù đã đc các doanh nghip quan tâm, nhng do vic đu t
cho công tác bo v môi trng làm tng chi phí hot đng, nh hng trc
tip đn li nhun, nên các doanh nghip cha t giác thc hin.
Bc vào th k XXI, nhân loi đang đng trc nguy c môi trng sng
ngày càng b đe da nghiêm trng, bin đi khí hu trên toàn cu, mc đ ô
nhim đáng báo đng ti các khu, cm công nghip tp trung. Nhn thc đc
tm quan trng ca vic bo v môi trng, trong thi gian ti Tây Ninh đã
xác đnh
“gn phát trin kinh t vi bo đm an sinh xã hi và bo v môi trng,

3

s dng hp lý, có hiu qu các ngun tài nguyên thiên nhiên”
[4]
, ngha là
tnh đã tng bc chú trng đn vic phát trin bn vng, phát trin kinh t
phi gn kt vi đm bo li ích xã hi và bo v môi trng sng.  đt
đc mc tiêu, Tây Ninh cn thu hút các d án FDI theo hng có chn lc
ngành ngh, công ngh, quy mô phù hp vi điu kin và tình hình thc t
ca tnh.
Cho đn nay, nghiên cu v FDI trên đa bàn tnh Tây Ninh đã có tác gi
Nguyn Vit Bình, 2008 thc hin Lun vn Thc s vi đ tài “Nâng cao
qun lý nhà nc v đu t nc ngoài  Tây Ninh”, tác gi Kiu Công
Minh, 2008 thc hin Lun vn Thc s vi đ tài “Các nhân t nh hng và
gii pháp đy mnh thu hút đu t nc ngoài ca tnh Tây Ninh”, cha có
nghiên cu nào đ cp đn thu hút FDI theo hng phát trin bn vng.
Xut phát t thc t nêu trên, tôi chn đ tài: “Thu hút FDI đm bo cho s
phát trin bn vng – Trng hp tnh Tây Ninh” làm lun vn tt nghip
ca mình.
II. MC TIÊU THC HIN  TÀI

 tài đc thc hin nhm tr li câu hi: Làm th nào đ thu hút FDI đm
bo cho s phát trin bn vng ca tnh Tây Ninh?
 tr li câu hi ln này cn phi gii quyt 03 câu hi nh sau:
 S khác bit gia FDI “bn vng” vi FDI bình thng?
 Thu hút FDI “bn vng” có nhng khó khn gì?
 Vi thc tin ca tnh Tây Ninh thì đ thu hút FDI “bn vng” cn có
nhng gii pháp gì?
III. CÁCH TIP CN VÀ PHM VI THU THP D LIU
 Cách tip cn
 tài da trên nn tng lý thuyt v quyt đnh đu t (Dunning, 1977) đ
tin hành xây dng bng kho sát các DN FDI nhm đánh giá xem nhân t
4

nào là quan trng đi vi quyt đnh la chn đa đim đu t ca h. So sánh
kt qu kho sát này vi thc tin ca Tây Ninh đ có th đa ra các kin ngh
ci cách nhm làm cho Tây Ninh tr thành đa đim đu t hp dn đi vi
các DN FDI. Khi có nhiu d án FDI đu t vào Tây Ninh thì chính quyn s
có c hi đ la chn đc nhng d án đm bo cho s phát trin bn vng.
Và đ h tr cho s sàng lc và la chn này, lun vn cng đ cp đn: lý
thuyt v phát trin bn vng; tiêu chí đánh giá d án FDI “bn vng”; các
qui đnh bt buc các DN thc hin v môi trng đ đm bo d án FDI tha
mãn tiêu chí “bn vng”.
Mt khác, đ đa ra nhng khuyn ngh nhm tng cng kh nng cnh
tranh ca Tây Ninh so vi các đa phng khác trong vùng v thu hút FDI, tác
gi cng tin hành đánh giá nhng đim li và bt li ca Tây Ninh trong thu
hút FDI “bn vng” có s so sánh vi các đa phng khác.
Các k thut thng kê mô t, phân tích SWOT…cng đc s dng đ thc
hin mc tiêu ca đ tài.
 Phm vi thu thp d liu:
- V không gian: nghiên cu FDI vào tnh Tây Ninh.

- V thi gian: nghiên cu tình hình thu hút FDI và FDI “bn
vng” t nm 1993 đn nm 2010.
IV. KT CU CA  TÀI
Ngoài phn m đu và kt lun, đ tài đc kt cu làm 03 chng:
Chng I. Tng quan v thu hút FDI và phát trin bn vng.
Trong Chng I, lun vn trình bày c s lý lun v FDI, các hình thc FDI,
li ích và chi phí ca dòng vn FDI, nhng lý lun liên quan đn phát trin
bn vng, quan đim, mc tiêu và nhng nguyên tc chính v phát trin bn
vng.
T đó, lun vn đ cp đn khái nim FDI “bn vng”, tin hành so sánh đ
thy đc s khác bit gia d án FDI thông thng và d án FDI “bn
vng”.  làm c s cho chính quyn đa phng la chn đc d án FDI
5

“bn vng” khi có đ điu kin thu hút đc nhiu d án FDI, lun vn đa ra
mt s tiêu chí đánh giá d án FDI “bn vng” và đ la chn đc d án
FDI “bn vng” thì quc gia hay đa phng tip nhn đu t phi tng các
quy đnh bt buc thc hin v môi trng. Tuy nhiên, khi tng các quy đnh
bt buc thc hin v môi trng thì đa phng s gp tr ngi trong thu hút
FDI “bn vng”. Ngoài ra, Chng I còn đ cp đn kinh nghim thu hút FDI
“bn vng ” ca mt s nc Châu Á.
Chng II. Thc trng thu hút FDI và FDI “bn vng” trên đa bàn tnh Tây
Ninh t nm 1993 đn nm 2010.
Chng II đ cp đn mt s li th và bt li ca tnh Tây Ninh trong thu hút
FDI “bn vng”, phân tích tình hình thu hút FDI và FDI “bn vng” ca tnh
Tây Ninh t nm 1993 đn cui nm 2010. Qua đó, đánh giá nhng kt qu
đt đc, nhng hn ch trong thu hút d án FDI “bn vng” và đ tìm hiu
nguyên nhân ca nhng hn ch, tác gi da vào lý thuyt OLI Paradigm
(Dunning, 1977)  Chng I đ thit k bng kho sát và tin hành kho sát
DN FDI trên đa bàn, đ xác đnh xem yu t nào đc các doanh nghip

đánh giá cao khi la chn đa đim đu t. T kt qu kho sát, tác gi tin
hành so sánh vi thc tin ca tnh đ xác đnh nguyên nhân ca nhng hn
ch đc đ cp trc đó. Ngoài ra, Chng II còn kt hp phân tích đim
mnh, đim yu, c hi và thách thc ca tnh nhà.
Chng III. Gii pháp thu hút FDI đ đm bo s phát trin bn vng ca
tnh Tây Ninh trong thi gian ti.
T kt qu phân tích ca Chng II, lun vn s đ xut mt s gii pháp thu
hút FDI nhm đm bo s phát trin bn vng ca tnh Tây Ninh trong thi
gian ti.



6

CHNG I
TNG QUAN V THU HÚT FDI VÀ
PHÁT TRIN BN VNG

1.1. U T TRC TIP NC NGOÀI (FDI)
1.1.1. Khái nim
Theo các t chc quc t, có nhiu khái nim khác nhau v FDI:
 Qu tin t Quc t (IMF, Fifth Edition-BPM5, 1993)
[28]
: FDI là mt
hot đng đu t đc thc hin nhm đt li ích lâu dài trong mt doanh
nghip hot đng trên lãnh th ca mt nn kinh t khác nn kinh t nc ch
đu t, mc đích ca ch đu t là giành quyn qun lý thc s ca doanh
nghip. Mc đ s hu vn c phn có liên quan đn quyn qun lý doanh
nghip, IMF đ ngh mc 10% quyn s hu vn c phn đc xem là đ
điu kin đ nhà đu t tr thành nhà đu t trc tip nc ngoài.

 T chc Hp tác và Phát trin kinh t (OECD, Third Edition-BD3,
1996)
[28]
: mt doanh nhip đu t trc tip nc ngoài là mt doanh nghip
hp nht hoc cha hp nht trong đó nhà đu t trc tip s hu ít nht 10%
c phiu thng hoc có quyn biu quyt trong doanh nghip (tr trng
hp có quy đnh khác). Mt đc đim quan trng nht ca FDI giúp chúng ta
phân bit vi danh mc đu t nc ngoài đó là FDI thc hin vi ý đnh
đc quyn kim soát doanh nghip.
 Ngân hàng Th gii (WB)
[14]
: đu t trc tip nc ngoài là vic công
dân ca mt nc thành lp hoc mua li mt phn đáng k s hu và qun lý
ít nht là 10% vn ch s hu ca doanh nghip  mt nc khác.
7

1.1.2. Phân loi đu t trc tip nc ngoài
Theo Imad A.Moosa (2002)
[23]
, FDI đc phân thành 03 loi ch yu, đó là:
 FDI theo chiu ngang (Horizontal FDI): là loi FDI thc hin sn xut
cùng mt loi hàng hóa  nc tip nhn đu t ging nh loi hàng hóa đc
sn xut  nc đi đu t, ngha là doanh nghip FDI thc hin các hot đng
sn xut kinh doanh hay cung cp dch v ging nhau  nhiu đa đim khác
nhau trên toàn cu. Do đó, yu t quyt đnh s thành công ca hình thc FDI
này là s khác bit ca sn phm. Hình thc FDI theo chiu ngang s hng
đn khai thác li th đc quyn hoc sn phm ch lc, đc bit là khi vic
phát trin sn xut trong nc vi phm lut chng đc quyn.
i vi mô hình FDI theo chiu ngang thì quy mô th trng và s tng
đng ca các yu t sn xut là nguyên nhân c bn dn đn quyt đnh đu

t FDI theo chiu ngang. u đim ca hình thc này là do nhà đu t t chc
kinh doanh nhiu nhóm sn phm, hàng hóa và dch v trên phm vi rng nên
ri ro thp.
 FDI theo chiu dc (Vertical FDI): là loi FDI hng vào vic khai
thác tài nguyên thiên nhiên, nguyên liu thô và các yu t đu vào r (nh lao
đng, đt đai) ca nc tip nhn đu t hoc đ tr nên gn gi hn vi
ngi tiêu dùng thông qua vic thit lp các kênh phân phi ti nc tip
nhn đu t. Ví d nh trc đây, các nhà sn xut ô tô ca M gp khó khn
khi tip th ô tô ca h đi vi th trng Nht Bn bi vì hu ht nhà buôn ô
tô ca Nht Bn luôn có mi quan h khng khít vi nhà sn xut ô tô Nht
Bn.  vt qua khó khn này, nhà sn xut ô tô M tin hành thit lp h
thng nhà buôn ô tô ca M ngay chính th trng Nht Bn đ tip th ô tô
ca mình.
i vi hình thc FDI theo chiu dc thông qua vic giành quyn kim soát
ngun nguyên liu thô, doanh nghip FDI s gia tng rào cn gia nhp th
trng hoc đy đi th cnh tranh mi ra khi ngành. u đim ca hình thc
8

đu t này là do nhà đu t chuyên sâu vào mt hoc mt vài sn phm nên s
đt đc li nhun cao hn.
FDI theo chiu ngang hay FDI theo chiu dc, cho dù đu t di hình thc
nào nu nhà đu t không x lý khí thi, rác thi, nc thi tt thì đu gây ra
ô nhim môi trng.
 FDI kt hp (Conglomerate FDI): là loi FDI kt hp thc hin theo
chiu ngang và theo chiu dc.
1.1.3. Li ích ca đu t trc tip nc ngoài
Khi xem xét mt d án FDI, vi vai trò là c quan qun lý nhà nc thì cn
đánh giá tt c các li ích mà d án có th mang li, k c trc tip và gián
tip. Sau đây là mt s li ích ph bin ca d án FDI:
1.1.3.1. Gii quyt vn cho nhu cu đu t phát trin

Lý thuyt tng trng kinh t ca Keynes, tiêu biu là mô hình Harrod-Domar
cho rng: ngun gc tng trng kinh t chính là lng vn sn xut tng
thêm có đc t đu t và tit kim ca quc gia, nhng nu GDP/ đu ngi
thp thì rt khó dành cho tit kim đ đu t. ây là mt trong nhng tr ngi
ca quc gia có thu nhp thp. Do vy, hng khc phc chính là thu hút
thêm ngun đu t t nc ngoài
[5]
. Khi tip nhn mt nhà đu t mi, s b
sung thêm ngun vn cho đu t phát trin kinh t - xã hi ca nc tip
nhn, làm đa dng hóa ngun vn đu t.
1.1.3.2. Gii quyt vic làm cho ngi lao đng
Mt li ích ph bin khác ca FDI là to thêm vic làm cho ngi lao đng,
gim tht nghip. Có vic làm đng ngha vi có thu nhp, giúp nâng cao cht
lng cuc sng, hn ch tiêu cc, góp phn xóa đói gim nghèo và n đnh
xã hi. Vì vy, to vic làm cho ngi lao đng là bin pháp trung tâm ca
mi quc gia, nó không ch gii quyt các vn đ kinh t mà còn gii quyt
các vn đ xã hi
[17]
.
9

Mc đ gii quyt vic làm ca doanh nghip FDI ph thuc vào nhiu yu t
nh: quy mô đu t ca d án, ngành ngh hot đng sn xut kinh doanh,
trình đ công ngh và cht lng ngun lao đng ca nc tip nhn đu t.
1.1.3.3. Tng li ích thu nhp t thu
FDI đóng góp vào ngun thu ngân sách đa phng, vì ngay c trong thi gian
nhà đu t nc ngoài đc hng u đãi min, gim thu thì đa phng
cng có th tng thu đc t thu thu nhp cá nhân do nhng vic làm mi
mà doanh nghip FDI to ra và các loi thu gián thu khác
[29]

.
1.1.3.4. Chuyn giao công ngh cho nc tip nhn đu t
Thông qua các hot đng đu t, nhà đu t trc tip nc ngoài s tin hành
chuyn giao công ngh, nh đó trình đ công ngh sn xut trong nc đc
ci thin. Mt khác, đ đt đc li nhun trong bi cnh ngày càng cnh
tranh gay gt, các nhà đu t nc ngoài buc phi tng bc đi mi công
ngh theo hng hin đi hn. Hot đng chuyn giao công ngh ca các nhà
đu t nc ngoài, mt mt góp phn to ra sn phm có cht lng, mt
khác thúc đy các doanh nghip trong nc phi t đi mi, ci tin công
ngh đ tn ti và phát trin
[29]
.
1.1.3.5. Ci thin k nng cho ngi lao đng
Các công ty nc ngoài thng chú trng vic đào to, hun luyn k nng
cho ngi lao đng, điu này đã góp phn đào to nên mt đi ng lao đng
lành ngh và cán b qun lý có trình đ, hay nói cách khác doanh nghip FDI
đã làm thay đi c bn nng lc, k nng lao đng và qun tr doanh nghip
thông qua vic đào to, bi dng nghip v chuyên môn và quá trình rèn
luyn ca ngi lao đng trong công vic hàng ngày
[29]
.
10
1.1.3.6. Ci thin tình hình xut khu
Phn ln các doanh nghip FDI đu chú trng xut khu, do vy xut khu
ca doanh nghip FDI thng chim mt t trng đáng k trong tng kim ngch
xut khu ca đa phng. Vi mng li phân phi rng, doanh nghip FDI
có th xut khu hiu qu hn các doanh nghip trong nc và vi s hin
din ca các doanh nghip FDI đã khuyn khích, thúc đy doanh nghip trong
nc thâm nhp ngày càng sâu hn vào th trng xut khu
[29]

.
1.1.3.7. Nâng cao kh nng cnh tranh ca doanh nghip trong nc
FDI to ra c hi cung cp nguyên liu đu vào cho công ty nc ngoài, dn
đn thúc đy doanh nghip trong nc nâng cao cht lng, đ tin cy ca
sn phm làm ra và s tr nên cnh tranh hn trên th trng quc t. Ngoài
ra, các công ty nc ngoài thng xuyên đa ra th trng sn phm mi nên
buc doanh nghip trong nc phi cnh tranh vi loi sn phm này. Kt qu
là doanh nghip trong nc hot đng hiu qu hn và to ra đc sn phm
có cht lng cao hn đ đáp ng nhu cu th trng
[29]
.
Bên cnh nhng li ích do đu t trc tip nc ngoài mang li, dòng vn
FDI cng to ra chi phí cho các quc gia tip nhn đu t.
1.1.4. Chi phí ca đu t trc tip nc ngoài
Theo OECD (2002)
[27]
vic lung vn đu t trc tip nc ngoài đ vào mt
quc gia có th xut hin mt s nguy c tim n đi vi nc tip nhn đu
t, nh làm tng thâm ht cán cân mu dch, tác đng xu đn môi trng
(nht là d án đu t vào ngành khai khoáng và công nghip nng) và thôn
tính th trng trong nc. Gn đây, quc gia tip nhn đu t ngày càng
nhn ra s ph thuc vào các doanh nghip FDI v ch quyn chính tr.
Ngoài ra, theo Kenvin Gallagher (2003)
[24]
thì FDI s làm cn tr quá trình
phát trin kinh t ca đt nc và theo nghiên cu ca Vin Kinh t Quc t
cnh báo rng: “FDI làm bin dng c bn nn kinh t và nh hng đn trin
vng phát trin ca quc gia”.
11
1.2. PHÁT TRIN BN VNG

1.2.1. Khái nim Phát trin bn vng
Khái nim v phát trin bn vng hin nay đc nhiu t chc và cá nhân
đnh ngha di các góc đ khác nhau. Tuy nhiên, nm 1987 trong báo cáo
ca Hi đng th gii v Môi trng và Phát trin (WCED) nhan đ “Tng
lai chung ca chúng ta” cm t “Phát trin bn vng” ln đu tiên đc s
dng mt cách chính thc trên quy mô quc t và đc đnh ngha nh sau:
“Phát trin bn vng là s phát trin đ đáp ng yêu cu ca hin ti,
nhng không tr ngi cho vic đáp ng nhu cu ca các th h mai sau”
[8]
.
Hi ngh Thng đnh Trái đt v Môi trng và Phát trin, t chc ti Rio de
Janeiro (Braxin) t ngày 03 đn ngày 14 tháng 6 nm 1992, vi s tham gia
ca 179 quc gia đ bàn v các chính sách môi trng và phát trin ca Trái
đt. Hi ngh này đã thông qua Chng trình hành đng 21 toàn cu (Agenda
21), gm 04 phn và 40 chng.
Chng trình hành đng 21 là mt s đ đc thit k nhm đm bo s phát
trin bn vng trên c 03 mt: kinh t, xã hi và môi trng, đc xem là kim
ch nam cho s nghip và hành đng bc tip vào th k sau. Agenda 21
lun gii rng các vn đ v dân s, tiêu th và công ngh là nhng đng lc
trc tiên dn đn s bin đi môi trng. Tuy nhiên, Agenda 21 không xa
lánh vic kinh doanh, nó ch ra rng, phát trin bn vng là con đng đi đn
khc phc s nghèo đói và suy thoái môi trng
[6]
.
Còn theo cách đnh ngha ca y ban Brundtland cho rng “Phát trin bn
vng là mt loi hình phát trin lành mnh va đáp ng nhu cu hin ti
va không xâm phm đn li ích ca các th h tng lai”.
Nh vy, các đnh ngha đu thng nht  đim chung đó là phát trin bn
vng là s phát trin tn ti lâu dài, phát trin có tính lành mnh, trong đó s
phát trin ca cá nhân này không làm thit hi đn li ích ca cá nhân khác, s

12
phát trin ca cá nhân không làm thit hi đn li ích ca cng đng, s phát
trin ca th h hôm nay không xâm phm đn li ích ca các th h mai sau.
Hin nay, khái nim “Phát trin bn vng” đc s dng khá ph bin, v c
bn khi xem xét s phát trin bn vng ca mt quc gia, ngi ta đu thng
nht lng ghép 03 mt ch yu đó là: tng trng kinh t, công bng xã hi và
bo v môi trng sng.
T nhng nghiên cu và thc t cho thy 03 mt: kinh t, xã hi và môi
trng có tác đng và quy đnh ln nhau. S phát trin lâu dài và n đnh ch
có th đt đc da trên mt s cân bng nht đnh ca 03 mt trên. Tuy
nhiên, trong mt thi k c th, ngi ta có th đt mt mt nào đó lên v trí
u tiên hàng đu, song mc đ và thi hn ca s u tiên là có gii hn. Ví
d, trong thi k công nghip hóa, hu nh các nc đu đt mc tiêu tng
trng lên hàng đu mà tm chp nhn hy sinh công bng xã hi và môi
trng đ tp trung vào tng trng kinh t nhanh. Sau khi đt đc trình đ
phát trin kinh t  mc cao, lúc đó s có điu kin đ khc phc bt bình
đng v phân phi thu nhp trong xã hi và làm sch li môi trng. Thc t
cho thy, quan đim u tiên cho tng trng kinh t nhanh  nhiu nc đ
đy mnh công nghip hóa đã dn đn hu qu v mt xã hi là s nghèo đói
ca mt b phn đông đo nhân dân. Còn cái giá v mt môi trng là các
dòng sông b ô nhim, bu không khí không còn trong lành do khói phát thi
ca ngành công nghip
[8]
.
1.2.2. Nguyên tc phát trin bn vng
Daly (1990) đã đ ra bn nguyên tc thc tin đ đm bo phát trin bn vng:
 Mt là, cn phi hn ch quy mô tiêu dùng ca con ngi đn mc, nu
không phi là ti u, thì cng phi trong gii hn cho phép ca sc ti môi
trng (carrying capacity).
 Hai là, s tin b công ngh cn phi tp trung nâng cao hiu qu s

dng vn tài nguyên ch không phi gia tng lng tài nguyên đc s dng.
13
 Ba là, đi vi tài nguyên có th tái sinh, có hai điu kin đm bo phát
trin bn vng: (1) mc khai thác phi bng mc tái sinh; (2) mc phát thi
phi bng vi kh nng hp thu ca môi trng.
 Và cui cùng, nguyên tc th t là đi vi tài nguyên không th tái
sinh, cn phi duy trì mc tng trng bng vi mc tái to ca các loi tài
nguyên có th tái sinh thay th
[9]
.
1.2.3. Quan đim, mc tiêu và nhng nguyên tc chính v phát trin bn
vng ca Vit Nam
1.2.3.1. Quan đim
Trong bi cnh th gii ngày nay, khi nhân loi đng trc nhng mi đe da
nghiêm trng v môi trng, Vit Nam cùng cng đng quc t cam kt góp
sc mình cho s nghip phát trin bn vng ca nhân loi.
Quan đim phát trin bn vng đc khng đnh trong Ch th s 36-CT/TW
ngày 25 tháng 6 nm 1998 ca B Chính tr v tng cng công tác bo v
môi trng trong thi k công nghip hóa, hin đi hóa đt nc, trong đó
nhn mnh:
“Bo v môi trng là mt ni dung c bn không th tách ri trong đng
li, ch trng và k hoch phát trin kinh t xã hi ca tt c các cp, các
ngành, là c s quan trng bo đm phát trin bn vng, thc hin thng li
s nghip công nghip hóa, hin đi hóa đt nc”.
Quan đim phát trin bn vng đc khng đnh li trong các vn kin ca
i hi i biu toàn quc ln th IX ca ng Cng sn Vit Nam và trong
Chin lc phát trin kinh t xã hi 2001-2010“Phát trin nhanh, hiu qu và
bn vng, tng trng kinh t đi đôi vi thc hin tin b, công bng xã hi
và bo v môi trng” và “Phát trin kinh t xã hi gn cht vi bo v và
ci thin môi trng, bo đm s hài hòa gia môi trng nhân to vi môi

trng thiên nhiên, gi gìn đa dng sinh hc”. Phát trin bn vng đã tr
thành đng li, quan đim ca ng và chính sách ca nhà nc.
14
 thc hin mc tiêu phát trin bn vng đt nc nh Ngh quyt i hi
i biu toàn quc ln th IX ca ng Cng sn Vit Nam đã đ ra và cng
nh thc hin các cam kt quc t, Chính ph đã ban hành Quyt đnh s
153/2004/Q-TTg ngày 17 tháng 8 nm 2004 v “nh hng chin lc
phát trin bn vng  Vit Nam” (Chng trình Ngh s 21 ca Vit Nam).
ây là chin lc khung, bao gm nhng đnh hng ln, là c s pháp lý đ
các b, ngành, đa phng, trin khai thc hin và phi hp hành đng, nhm
đm bo phát trin bn vng đt nc trong th k XXI
[15]
.
1.2.3.2. Mc tiêu ca phát trin bn vng
Chng trình Ngh s 21 ca Vit Nam đã đ ra mc tiêu cui cùng cho s
phát trin bn vng là nhm đt đc s đy đ v vt cht, s giàu có v tinh
thn và vn hóa, s bình đng ca các công dân và s đng thun ca xã hi,
s hài hòa gia con ngi và t nhiên; phát trin phi kt hp cht ch, hp lý
và hài hòa đc 03 mt là phát trin kinh t, phát trin xã hi và bo v môi
trng.
 Phát trin bn vng v kinh t là đt đc s tng trng n đnh vi
c cu kinh t hp lý, đáp ng đc yêu cu nâng cao đi sng vt cht và
tinh thn ca nhân dân.
 Phát trin bn vng v xã hi là vic phi xây dng mt xã hi có nn
kinh t tng trng nhanh, n đnh, đi đôi vi dân ch công bng và tin b
xã hi.
 Phát trin bn vng v môi trng là vic khai thác, s dng tài nguyên
thiên nhiên tit kim và hiu qu. Các ngun ph thi t sn xut và sinh hot
đc x lý, tái ch kp thi, đm bo cho con ngi đc sng trong môi
trng trong sch

[15]
.


15
1.2.3.3. Nhng nguyên tc chính
 đt đc mc tiêu phát trin bn vng nh trên, trong quá trình phát trin
Vit Nam đ ra tám nguyên tc chính. Trong đó, tp trung phát trin kinh t là
nhim v trung tâm nhng phi kt hp cht ch, hp lý và hài hòa vi phát
trin xã hi, khai thác hp lý, s dng tit kim, hiu qu tài nguyên thiên
nhiên, tng bc thc hin nguyên tc“mi mt: kinh t, xã hi và môi
trng đu cùng có li”; xem ci thin cht lng môi trng là mt yu t
không th tách ri ca quá trình phát trin, cn áp dng rng rãi nguyên tc
“ngi gây thit hi đi vi tài nguyên và môi trng thì phi bi hoàn”
[15]
.
1.2.4. nh hng phát trin bn vng ca Vit Nam giai đon 2011-2015
Ti hi ngh Phát trin bn vng toàn quc ln th 3, nc ta đã tng kt đánh
giá tình hình thc hin phát trin bn vng giai đon 2005-2010 trên c 3 lnh
vc kinh t, xã hi và môi trng. Nhìn chung, bc đu đã đt đc mt s
kt qu nht đnh. V kinh t tt c các ngành, lnh vc có bc phát trin
khá; v xã hi công tác xóa đói gim nghèo, công tác dân s, giáo dc và to
vic làm cho ngi lao đng đt kt qu tt; v môi trng h thng pháp lut
v qun lý tài nguyên và bo v môi trng đc hoàn thin dn theo hng
tip cn vi các mc

tiêu phát trin bn vng, cht lng môi

trng ti mt
s ni đã đc ci thin, góp phn nâng cao cht lng cuc sng ca ngi

dân cng nh quá trình phát trin bn vng ca đt nc.
Bên cnh nhng kt qu đt đc, trong quá trình thc hin phát trin bn
vng giai đon 2005-2010, theo đánh giá ti Hi ngh vn còn mt s hn ch
nh: tng trng kinh t ch yu theo chiu rng, đc bit trong lnh vc s
dng tài nguyên không tái to; tình trng tái nghèo  mt s vùng khó khn có
chiu hng gia tng, cha to đc nhiu vic làm bn vng, h thng giáo
dc cha đng b, cht lng giáo dc còn thp so vi yêu cu phát trin; các
vn đ v môi trng nh ô nhim môi trng đt, nc, không khí, qun lý