Tải bản đầy đủ (.pdf) (129 trang)

HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI NHẰM ĐỐI PHÓ VỚI RỦI RO HOẠT ĐỘNG.PDF

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.33 MB, 129 trang )

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM



QUÁCH N TRNG GIANG




HOÀN THIN H THNG KIM SOÁT NI B TI NGỂN
HÀNG THNG MI C PHN QUỂN I NHM I PHÓ
VI RI RO HOT NG




LUN VN THC S KINH T









TP. H Chí Minh, Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM





QUÁCH N TRNG GIANG




HOÀN THIN H THNG KIM SOÁT NI B TI NGỂN
HÀNG THNG MI C PHN QUỂN I NHM I PHÓ
VI RI RO HOT NG


Chuyên ngành: K toán
Mã ngành : 60340301



LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
TS. NGUYN PHÚC SINH



TP. H Chí Minh, Nm 2012
MC LC


TRANG PH BÌA
LI CAM OAN

MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG
M U 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc đích nghiên cu 1
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Kt cu lun vn 2
CHNG 1: C S LÝ LUN V H THNG KIM SOÁT NI B VÀ
RI RO HOT NG TRONG NGỂN HÀNG THNG MI 3
1.1 TNG QUAN V H THNG KIM SOÁT NI B 3
1.1.1 Báo cáo COSO 1992 3
1.1.2 Báo cáo COSO 2004 8
1.2 RI RO HOT NG TRONG NGỂN HÀNG THNG MI 19
1.2.1 Hot đng kinh doanh ti ngân hàng thng mi. 19
1.2.2 Các loi ri ro trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi 20
1.2.3 Ri ro trong hot đng trong ngân hàng thng mi 22
1.2.4 Qun tr ri ro trong hot đng trong ngân hàng thng mi theo Basel II 20

1.3 KSNB TRONG NHTM TIP CN THEO QUAN IM QUN TR RRH
31
1.3.1 Môi trng qun lý 31
1.3.2 Thit lp các mc tiêu 32
1.3.3 Nhn dng s kin tim tàng 33
1.3.4 ánh giá ri ro 33
1.3.5 Phn ng ri ro 34
1.3.6 Hot đng kim soát 35
1.3.7 Thông tin và truyn thông 36
1.3.8 Giám sát 36

Kt lun chng 1 37
CHNG 2: THC TRNG HOT NG KIM SOÁT NI B TI
NGỂN HÀNG TMCP QUỂN I NHM I PHÓ VI RI RO HOT
NG 38
2.1 GII THIU S LC V MB 38
2.2 THC TRNG HOT NG KSNB TI NGỂN HÀNG TMCP QUỂN I
NHM I PHÓ VI RI RO HOT NG 39
2.2.1 Kho sát vic qun lý ri ro hot đng ti Ngân hàng TMCP Quân đi 39
2.2.1.1 Môi trng qun lý 40
2.2.1.2 Thit lp mc tiêu 48
2.2.1.3 Nhn dng s kin tim tàng 50
2.2.2.4 ánh giá ri ro 51
2.2.1.5 Phn ng ri ro 53
2.2.1.6 Hot đng kim soát 54
2.2.1.7 Thông tin và truyn thông 57
2.2.1.8 Giám sát 59
Kt lun chng 2 61
CHNG 3: MT S GII PHÁP NHM HOÀN THIN H THNG
KIM SOÁT NI B TI MB NHM I PHÓ VI RI RO HOT
NG 62
3.1 C S CA CÁC GII PHÁP 62
3.2 CÁC GII PHÁP C TH I VI MB 62
3.2.1 Hoàn thin môi trng qun lý ca MB 63
3.2.2 Nâng cao vic nhn dng các s kin tim tàng 67
3.2.3 Nâng cao cht lng đánh giá ri ro trong hot đng ngân hàng 71
3.2.4 Nâng cao hot đng kim soát trong môi trng tin hc 72
3.2.5 Nâng cao hiu qu ca thông tin và truyn thông 73
3.3 BIN PHÁP H TR T NGỂN HÀNG NHÀ NC 80
Kt lun chng 3 81
KT LUN 82

DANH MC TÀI LIU THAM KHO 83











LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn “Hoàn thin h thng Kim soát ni b ti Ngân hàng Thng
mi C phn Quân đi nhm đi phó vi ri ro hot đng” là công trình do tôi t nghiên
cu và hoàn toàn di s hng dn ca ngi hng dn khoa hc.
Các s liu, kt qu trình bày trong lun vn là trung thc, và cha tng đc công b
trong các lun vn trc đây.

Tp. H Chí Minh, tháng 12 nm 2012


Quách N Trng Giang









DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT

1. NHTM : Ngân hàng thng mi
2. KSNB : Kim soát ni b
3. QTRR : Qun tr ri ro
4. NH : Ngân hàng
5. RRH : Ri ro hot đng
6. KH : Khách hàng
7. NHNN : Ngân hàng nhà nc
8. HTK : Hàng tn kho
9. TSB : Tài sn đm bo
10. MMTB : Máy móc thit b
11. MB : Ngân hàng thng mi c phn Quân i
12. TMCP : Thng mi c phn
13. TCNS : Tài chính nhân s
14. CNTT : Công ngh thông tin
15. CN : Chi nhánh
16. TPHCM : Thành ph H Chí Minh
17. TCTD : T chc tín dng








DANH MC CÁC BNG


Bng 2.1: Mt s ch tiêu ch yu ca MB nm 2010, 2011
Bng 2.2: Trit lý ca Ban lãnh đo CN TPHCM v qun tr RRH
Bng 2.3: Chính sách nhân s ti MB CN TPHCM
Bng 2.4: Nhim v ca Phòng Qun lý tín dng ti MB CN TPHCM
Bng 2.5: Mc tiêu ca MB
Bng 2.6: Nhn dng ri ro tim tàng ti MB CN TPHCM
Bng 2.7: ánh giá ri ro ti MB CN TPHCM
Bng 2.8: Cách thc phn ng vi ri ro ti MB CN TPHCM
Bng 2.9: Hot đng kim soát ti MB CN TPHCM
Bng 2.10: Thông tin và truyn thông ti MB CN TPHCM
Bng 2.11: Giám sát h thng KSNB ti MB CN TPHCM





1

M U
1. Tính cp thit ca đ tài
H thng NHTM hin nay đóng vai trò quan trng trong nn kinh t, song
luôn tim n ri ro cao và thit hi phát sinh trong hot đng ngân hàng s tác đng
sâu sc ti mi hot đng kinh t - xã hi.
Trong s các loi ri ro nh hng đn hot đng NHTM thì ri ro hot đng
là ri ro khó lng nht, nó hin hu trong tt c các hot đng ca ngân hàng và có
th gây ra nhng tn tht rt ln cho NHTM v trách nhim pháp, tài sn hoc uy
tín ca NHTM b tn tht, gim li nhun, phá sn, gii th …
Hin nay, nn kinh t Vit Nam đang  trong giai đon khó khn vi các
biu hin: sn xut đình tr, lng hàng tn kho tng cao, t l tht nghip cao,

doanh nghip phá sn nhiu, n xu ti các ngân hàng tng cao,…nên NHTM đi
din vi ri ro hot đng cao. Vì vy “Hoàn thin h thng Kim soát ni b ti
Ngân hàng Thng mi C phn Quân đi nhm đi phó vi ri ro hot đng”
là mt yêu cu cn thit, khách quan trong giai đon hin nay.
2. Mc đích nghiên cu
Lun vn nghiên cu hng ti các mc đích sau:
- H thng hóa c s lý lun v h thng KSNB và ri ro hot đng trong ngân
hàng thng mi.
- Phán ánh và đánh giá thc trng hot đng ca h thng KSNB ti NHTM
nhm đi phó vi ri ro hot đng.
- Da vào c s lý lun và thc tin đa ra nhng gii pháp nhm hoàn thin
h thng KSNB ti NHTM nhm đi phó vi ri ro hot đng.
2

3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca lun vn: h thng kim soát ni b và ri ro hot
đng trong ngân hàng thng mi.
Phm vi nghiên cu ca lun vn bao gm: cách thc qun lý ri ro hot
đng ti Ngân hàng TMCP Quân đi.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu ca lun vn da trên phép duy vt bin chng.
Lun vn thc hin vic quan sát, tìm hiu sách báo, internet, kho sát và trao đi ý
kin vi ngi hng dn khoa hc cng nh kt hp vi thc t bn thân là
Trng phòng Thm đnh ti Ngân hàng TMCP Quân đi – CN TPHCM đ tng c
s thc tin cho các đánh giá và đ xut ca lun vn. Vic đánh giá s liu lun
vn da trên phng pháp thng kê, tng hp, so sánh và phân tích.
5. Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho, Lun vn gm có ba
chng:
Chng 1: C s lý lun v h thng kim soát ni b và ri ro hot đng

trong ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng hot đng kim soát ni b ti Ngân hàng TMCP
Quân đi nhm đi phó vi ri ro hot đng.
Chng 3: Mt s gii pháp nhm hoàn thin h thng kim soát ni b ti
Ngân hàng TMCP Quân đi nhm đi phó vi ri ro hot đng.
3

CHNG 1

C S LÝ LUN V H THNG KIM SOÁT NI B VÀ RI RO HOT
NG TRONG NGỂN HÀNG THNG MI
1.1 TNG QUAN V KIM SOÁT NI B
1.1.1 Báo cáo COSO 1992
COSO là mt y ban thuc Hi đng quc gia Hoa K v vic chng gian
ln v báo cáo tài chính (National Commission on Financial Reporting, hay còn
đc gi là Treadway Commission). y ban này bao gm đi din ca Hip hi k
toán viên công chng Hoa K (AICPA), Hip hi Kim toán viên ni b (IIA),
Hip hi Qun tr viên tài chính (FEI), Hip hi K toán Hoa K (AAA), Hip hi
k toán viên qun tr (IMA). S ra đi ca COSO hình thành t s gian ln ti các
công ty  M cng nh s quan tâm ca xã hi đn KSNB đã ra đi nhiu y ban đ
kho sát và tìm cách khc phc, trong đó có y ban quc gia v chng gian ln báo cáo
tài chính, gi tt là Treadway Commission, ra đi vào nm 1985.
COSO đc thành lp nhm nghiên cu v kim soát ni b, c th là:
- Thng nht đnh ngha v KSNB đ phc v cho nhu cu ca các đi tng khác
nhau.
- Công b đy đ mt h thng tiêu chun đ giúp các đn v có th đánh giá
h thng kim soát ca h và tìm gii pháp đ hoàn thin.
Báo cáo ca COSO đc công b di tiêu đ: Kim soát ni b - Khuôn
kh hp nht (Internal Control – Integrated Framework). Báo cáo COSO 1992 là
báo cáo cung cp mt h thng lý lun đy đ nht v KSNB cho đn thi đim

này, k tha và phát trin các nghiên cu trc đó v KSNB.
Theo báo cáo COSO 1992: “Kim soát ni b là mt quá trình do ngi qun
lý, hi đng qun tr và các nhân viên ca đn v chi phi, nó đc thit lp đ cung
cp mt s đm bo hp lý nhm thc hin ba mc tiêu di đây.
-
Báo cáo tài chính đáng tin cy.

4

-
Các lut l và quy đnh đc tuân th.

-
Hot đng hu hiu và hiu qu.”

Trong đnh ngha trên, bn ni dung c bn là quá trình, con ngi, đm bo
hp lý và mc tiêu. Chúng đc hiu nh sau:
- Kim soát ni b là mt quá trình. Kim soát ni b bao gm mt chui
hot đng kim soát hin din  mi b phn trong đn v và đc kt hp
vi nhau thành mt th thng nht. Quá trình kim soát là phng tin đ
giúp cho đn v đt đc các mc tiêu ca mình.
- Kim soát ni b đc thit k và vn hành bi con ngi. Cn hiu rng
kim soát ni b không ch đn thun là nhng chính sách, th tc biu
mu… mà phi bao gm c nhng con ngi trong t chc nh Hi đng
qun tr, Ban Giám c, các nhân viên khác… chính con ngi đnh ra mc
tiêu, thit lp c ch kim soát  mi ni và vn hành chúng.
- Kim soát ni b cung cp mt s đm bo hp lý, ch không đm bo
tuyt đi, là các mc tiêu s đc thc hin. Vì khi vn hành h thng kim
soát, nhng yu kém có th xy ra do các sai lm ca con ngi nên dn đn
không thc hin đc các mc tiêu. Kim soát ni b có th ngn chn và

phát hin nhng sai phm nhng không th đm bo là chúng không bao gi
xy ra. Hn na, mt nguyên tc c bn trong vic đa ra quyt đnh qun lý
là chi phí cho quá trình kim soát không th vut quá li ích đc mong đi
t quá trình kim soát đó. Do đó, tuy ngi qun lý có th nhn thc đy đ
v các ri ro, th nhng nu chi phí cho quá trình kim soát quá cao thì h
vn không áp dng các th tc đ kim soát ri ro.
Các mc tiêu ca kim soát ni b
i vi báo cáo tài chính, kim soát ni b phi bo đm v tính trung thc
và đáng tin cy, bi vì chính ngi qun lý đn v phi có trách nhim lp báo cáo
tài chính phù hp vi chun mc và ch đ k toán hin hành.
5

i vi tính tuân th, kim soát ni b trc ht phi bo đm hp lý vic
chp hành lut pháp và các quy đnh. iu này xut phát t trách nhim ca ngi
qun lý đi vi nhng hành vi không tuân th trong đn v. Bên cnh đó, kim soát
ni b còn phi hng mi thành viên trong đn v vào vic tuân th các chính
sách, quy đnh ni b ca đn v, qua đó bo đm đt đc nhng mc tiêu ca đn
v.
i vi mc tiêu s hu hiu và hiu qu ca các hot đng, kim soát ni
b giúp đn v bo v và s dng hiu qu các ngun lc, bo mt thông tin, nâng
cao uy tín, m rng th phn, thc hin các chin lc kinh doanh ca đn v…
Nh vy, các mc tiêu ca h thng kim soát ni b rt rng, chúng bao trùm
lên mi mt hot đng và có ý ngha quan trng đi vi s tn ti và phát trin ca đn
v.
Các b phn hp thành h thng kim soát ni b
Theo báo cáo COSO 1992 mc dù có s khác bit đáng k v t chc h
thng kim soát ni b gia các đn v vì ph thuc vào nhiu yu t nh quy mô,
tính cht hot đng, mc tiêu… ca tng ni, th nhng bt k h thng kim soát
ni b nào cng phi bao gm nhng b phn c bn. Theo quan đim ph bin
hin nay

1
, kim soát ni b bao gm các b phn sau:
 Môi trng kim soát.
 ánh giá ri ro.
 Hot đng kim soát.
 Thông tin và truyn thông.
 Giám sát.
Các ni dung ch yu và các nhân t cu thành các b phn hp thành h
thng KSNB đc th hin  bng di đây:


1
Theo Báo cáo ca COSO

6

Bng 1.1 Các b phn hp thành h thng Kim soát ni b
B phn
Ni dung ch yu
Các nhân t
Môi
trng
kim soát
To ra sc thái chung ca mt t
chc, chi phi đn ý thc kim
soát ca mi ngi trong t
chc, là nn tng cho mi b
phn khác ca kim soát ni b.
- Tính chính trc và giá tr đo đc.
- m bo v nng lc.

- Hi đng qun tr và y ban kim
toán.
- Trit lý qun lý và phong cách điu
hành.
- C cu t chc.
- Phân đnh quyn hn và trách
nhim.
- Chính sách v nhân s.
ánh giá
ri ro
n v phi nhn bit và đi
phó vi các ri ro bng cách
thit lp mc tiêu ca t chc và
hình thành c ch đ nhn dng,
phân tích và đánh giá các ri ro
có liên quan.
- Xác đnh mc tiêu ca đn v.
- Nhn dng ri ro.
- Phân tích và đánh giá ri ro.
Hot đng
kim soát
Các chính sách và các th tc đ
giúp đm bo là nhng ch th
ca nhà qun lý đc thc hin
và có các hành đng cn thit
đi vi các ri ro nhm đt đc
mc tiêu ca đn v.
- Phân chia trách nhim đy đ.
- Kim soát quá trình x lý thông
tin.

- Kim soát vt cht.
7

- Kim tra đc lp vic thc hin.
- Phân tích rà soát hay soát xét li
vic thc hin.
Thông tin
và truyn
thông
H thng thông tin đc thit
lp đ mi thành viên trong đn
v có kh nng nm bt và trao
đi thông tin cn thit cho vic
điu hành, qun tr và kim soát
các hot đng.
- H thng thông tin, bao gm c h
thng thông tin k toán phi đm
bo cht lng thông tin.
- Truyn thông bo đm các kênh
thông tin bên trong và bên ngoài đu
hot đng hu hiu.
Giám sát
Toàn b quy trình hot đng
phi đc giám sát và điu
chnh cn thit. H thng phi
có kh nng phn ng nng
đng, đc thay đi theo yêu
cu ca môi trng bên trong và
bên ngoài.
- Giám sát thng xuyên: thông qua

vic thu thp thông tin trong ni b
và bên ngoài; đi chiu s liu thc
t và s sách, hoc xem xét các báo
cáo hot đng đ phát hin các bin
đng bt thng.
- Giám sát đnh k: thc hin thông
qua các cuc kim tra đnh k ca
đn v kim toán đc lp hoc đn
v kim toán ni b.

Các hn ch tim tàng ca h thng kim soát ni b
 bt k đn v nào, dù đã đc đu t rt nhiu trong thit k và vn hành
h thng, th nhng mt h thng kim soát ni b vn không th hoàn toàn hu
hiu. Bi l ngay c khi có th xây dng h thng hoàn ho v cu trúc, thì hiu qu
tht s ca nó vn tùy thuc vào nhân t ch yu là con ngi, tc là ph thuc vào
nng lc làm vic và tính đáng tin cy ca lc lng nhân s. Nói cách khác, h
8

thng kim soát ni b ch có th giúp hn ch ti đa nhng sai phm mà thôi, vì nó
có các hn ch tim tàng xut phát t nhng nguyên nhân sau đây:
- Nhng hn ch xut phát t bn thân con ngi nh s vô ý, bt cn, đãng trí,
đánh giá hay c lng sai, hiu sai ch dn ca cp trên hoc báo cáo ca cp
di…
- Kh nng đánh la, ln tránh ca nhân viên thông qua s thông đng vi
nhau hay vi các b phn bên ngoài đn v.
- Hot đng kim soát thng ch nhm vào các nghip v thng xuyên phát
sinh mà ít chú ý đn nhng nghip v không thng xuyên, do đó nhng sai
phm trong các nghip v này thng hay b b qua.
- Yêu cu thng xuyên và trên ht ca ngi qun lý là chi phí b ra cho hot
đng kim soát phi nh hn giá tr thit hi c tính do sai sót hay gian ln

gây ra.
- Luôn có kh nng là các cá nhân có trách nhim kim soát đã lm dng
quyn hn ca mình nhm phc v cho mu đ riêng.
- iu kin hot đng ca đn v thay đi nên dn ti nhng th tc kim soát
không còn phù hp…
Chính nhng hn ch nói trên ca kim soát ni b là nguyên nhân khin cho
kim soát ni b không th bo đm tuyt đi, mà ch bo đm hp lý trong vic đt
đc các mc tiêu ca đn v.
1.1.2 Báo cáo COSO 2004
Mc dù h thng kim soát ni b theo Báo cáo COSO 1992 đã đc b
sung và hoàn thin hn trong quá trình phát trin tuy nhiên lý thuyt v h thng
kim soát ni b vn còn hn ch nh:
- Không xác đnh vic xây dng các mc tiêu ca đn v nm trong chu trình
KSNB, vì vy h thng KSNB đc xây dng ch đ nhm mc đích kim
soát vic thc hin các mc tiêu đã đc xác đnh ch không nhm phc v
9

vic qun tr các tình hung không chc chn và ti u hóa quá trình qun tr
đó. Mt khác vic xác đnh các mc tiêu đc bit là các mc tiêu chin lc
không nm trong chu trình kim soát cng làm cho h thng KSNB b hn
ch v tính d báo đi vi các loi ri ro và vì vy không xây dng đc
chin lc dài hn đ đi phó.
- H thng KSNB đc thit k và vn hành bi ngi qun lý, hi đng qun
tr và các nhân viên ca đn v nhm đm bo hp lý vic thc hin các mc
tiêu đã đ ra do đó mi ch gii hn trách nhim ca ngi qun lý trong hot
đng ca đn v mà cha th hin trách nhim liên quan đn vic kim soát
các ri ro tim n.
Tip tc phát trin Báo cáo nm 1992 và tích hp vi qun tr ri ro ti các
đn v, nm 2004 COSO m rng v h thng kim soát ni b, trong đó tho lun
rng hn v qun tr ri ro doanh nghip. Qun tr ri ro doanh nghip không có ý

đnh thay th h thng kim soát ni b mà kt hp cùng h thng kim soát ni b
trong đó Doanh nghip có th quyt đnh xem xét khuôn kh qun tr ri ro doanh
nghip va đáp ng nhu cu v h thng kim soát ni b ca h, va hng ti
mt quá trình qun lý ri ro đy đ hn. Nm 2004 COSO công b báo cáo di
tiêu đ: Qun tr ri ro doanh nghip – Khuôn kh hp nht.
Theo Báo cáo ca COSO nm 2004 thì qun tr ri ro doanh nghip là mt
quá trình do hi đng qun tr, các cp qun lý và các nhân viên ca đn v chi phi,
đc áp dng trong vic thit lp các chin lc liên quan đn toàn đn v và áp
dng cho tt c các cp đ trong đn v, đc thit k đ nhn dng các s kin tim
tàng có th nh hng đn đn v và qun tr ri ro trong phm vi chp nhn đc
ri ro nhm cung cp mt s đm bo hp lý v vic đt đc các mc tiêu ca đn
v.
Các mc tiêu ca đn v bao gm:
10

- Mc tiêu chin lc: liên quan đn các mc tiêu tng th và phc v cho s
mng ca đn v.
- Mc tiêu hot đng: liên quan đn vic s dng các ngun lc mt các hu
hiu và hiu qu.
- Mc tiêu báo cáo: liên quan đn s trung thc và đáng tin cy ca các báo
cáo liên quan đn đn v.
- Mc tiêu tuân th: đm bo hp lý vic chp hành lut pháp và các quy đnh.
Nh vy so vi Báo cáo COSO 1992, ngoài ba mc tiêu hot đng, báo cáo,
tuân th thì Báo cáo COSO 2004 còn có mc tiêu chin lc. Mc tiêu chin lc
đc xác đnh  cp đ cao hn so vi các mc tiêu còn li ca QTRR, mc tiêu
chin lc đc xây dng da trên s mng ca đn v còn các mc tiêu còn li
phi phù hp vi mc tiêu chin lc ca đn v.
Theo đnh ngha theo Báo cáo COSO 2004, các ni dung c bn ca QTRR
là: quá trình; con ngi, thit lp chin lc, áp dng toàn đn v, nhn dng s
kin, đm bo hp lý và mc tiêu. Chúng đc hiu nh sau:

- Qun tr ri ro doanh nghip là mt quá trình: QTRR bao gm mt chui
các hot đng liên tc tác đng đn toàn đn v thông qua nhng hot đng
qun lý đ điu hành s hot đng ca đn v. Quá trình QTRR doanh
nghip giúp đn v tác đng trc tip đn vic thc hin các mc tiêu đã đ
ra và góp phn hoàn thành s mng ca đn v.
- Qun tr ri ro doanh nghip đc thit k và vn hành bi con ngi:
QTRR không ch đn thun là nhng chính sách, th tc, mu biu,… mà
phi bao gm nhng con ngi trong đn v nh hi đng qun tr, ban giám
đc và các nhân viên khác. Mi cá nhân trong đn v vi nhng đc đim
riêng s tác đng đn cách thc ngi đó nhn dng, đánh giá và phn ng
11

vi ri ro. Vi QTRR, đn v cung cp cho mi ngi khuôn kh chung v
ri ro trong phm vi mc tiêu hot đng ca đn v.
- Qun tr ri ro đc áp dng trong vic thit lp các chin lc: mi đn
v thng thit lp các s mng cho t chc ca mình và các mc tiêu liên
quan đ đt đc s mng đó. Vi mi mc tiêu, đn v thit lp các chin
lc tng ng đ thc hin và cng có th thit lp các mc tiêu liên quan 
cp đ thp hn. Khi đó, QTRR h tr cho các cp qun lý xem xét các ri
ro liên quan đn vic la chn các chin lc thay th khác nhau.
- Áp dng cho toàn đn v: QTRR không xem xét ri ro trong mt s kin
riêng bit hoc cp đ riêng r mà xem xét hot đng trên tt c các cp đ
ca đn v, t cp đ toàn đn v nh k hoch chin lc và phân b ngun
lc đn các mng hot đng c th nh hot đng marketing, ngun nhân lc
và đn các chu trình nghip v nh chu trình sn xut, xem xét hn mc tín
dng ca khách hàng…
- QTRR đc thit k đ nhn dng các s kin: các s kin tim tàng tác
đng đn đn v phi đc nhn dng thông qua QTRR. Khi s kin tim
tàng đc nhn dng, đn v đánh giá đc ri ro và c hi liên quan đn các
s kin, t đó xây dng các cách thc qun lý ri ro liên quan trong phm vi

mc ri ro có th chp nhn đc ca đn v.
Mc ri ro có th chp nhn: là mc đ ri ro mà đn v sn sàng chp nhn đ
thc hin vic làm tng giá tr xét trên bình din toàn đn v. Nó phn ánh trit
lý v ri ro và phong cách vn hóa ca đn v. Ri ro có th chp nhn đc có
th đc xem xét mt cách đnh lng hoc đnh tính. Theo phng thc đnh
tính, ri ro đc chia thành các cp đ nh cao, trung bình và thp … còn theo
phng pháp đnh lng thì ri ro có th xem xét tng quan vi các mc đ
tng trng và li nhun.
12

- Ri ro b phn: là mc đ ri ro liên quan đn tng mc tiêu c th. Ri ro
b phn là mc ri ro chp nhn đc trong vic thc hin nhng mc tiêu
c th. Vic xác đnh mc ri ro có th chp nhn giúp đnh hng phân b
các ngun lc trong đn v da trên tng quan gia kt qu k vng và
ngun lc đã đu t. Các nhà qun lý xem xét mc đ ri ro có th chp
nhn trong s phù hp vi c cu t chc, con ngi, quá trình thc hin và
qua đó thit lp các yu t cn thit phn ng và giám sát ri ro mt cách
hu hiu.
- Qun tr ri ro đem li mt s đm bo hp lý, ch không phi đm bo
tuyt đi là các mc tiêu s đc thc hin. Vì nhng s kin không chc
chn và ri ro thuc v tng lai, do đó không ai có th d đoán tuyt đi
chính xác. Hn na, QTRR đc vn hành bi con ngi do đó nhng sai
sót do con ngi gây ra là không th tránh. Mt khác, các hot đng kim
soát dù có đc thit k và hoàn thin đn th nào đi chng na vn không
th kim soát ht đc tt c các s kin liên quan đn đn v. QTRR là
phng tin đ đt mc tiêu: trong phm vi s mng ca đn v đã đc thit
lp, các nhà qun lý xây dng các mc tiêu chin lc, la chn cách thc
tin hành và thit lp các mc tiêu liên quan. QTRR vi s phân loi các mc
tiêu, s phân đnh rõ tng ni dung mà đn v hng đn.
Các b phn hp thành QTRR doanh nghip

Theo Báo cáo COSO 2004, QTRR doanh nghip bao gm các b phn sau:
 Môi trng qun lý
 Thit lp các mc tiêu
 Nhn dng s kin tim tàng
 ánh giá ri ro
13

 Phn ng ri ro
 Hot đng kim soát
 Thông tin và truyn thông
 Giám sát
Nhng đim khác bit gia COSO 2004 và COSO 1992
So vi Báo cáo COSO 1992 ni dung ca QTRR có ni dung rng hn so
vi KSNB và đc phát trin da trên c s ni dung ca KSNB, t ni dung ánh
giá ri ro ca KSNB đc phát trin thêm 3 yu t ca QTRR là: Thit lp mc
tiêu, Nhn dng s kin tim tàng và Phn ng ri ro. Mt khác ni dung c th ca
tng ni dung trong QTRR doanh nghip cng có s khác nhau, phn di đây
trình bày nhng s khác bit c bn và s m rng ca QTRR so vi KSNB:
 Môi trng qun lý
QTRR nhìn nhn trit lý ca nhà qun lý v ri ro là yu t hp thành ca môi
trng qun lý, trong khi đó KSNB cho rng trit lý qun lý và phong cách điu hành
ca nhà qun lý là yu t hp thành ca môi trng qun lý. iu này cho thy QTRR
đã nhìn nhn ri ro là tt yu và không th b qua, đn v phi nhn thc đc ri ro và
cách thc qun lý chúng.
Hai nhân t chính thuc v môi trng qun lý khác vi KSNB là:
- Trit lý ca nhà qun lý v qun tr ri ro. Trit lý v qun tr ri ro là quan
đim, nhn thc và thái đ ca nhà qun lý, điu này to nên cách thc mà
đn v tip cn vi ri ro trong tt c các hot đng, t phát trin chin lc
đn các hot đng hàng ngày.
- Ri ro có th chp nhn. Là mc đ ri ro mà xét trên bình din tng th,

đn v sn lòng chp nhn đ theo đui giá tr. Nó phn ánh trit lý v qun
tr ri ro ca nhà qun lý cp cao, và nh hng đn vn hoá, cách thc hot
14

đng ca đn v. Ri ro có th chp nhn đc xem xét khi đn v xác đnh
các chin lc,  đó li ích k vng ca mt chin lc phi phù hp vi
mc ri ro có th chp nhn đã đ ra.
 Thit lp mc tiêu
Thit lp mc tiêu trong KSNB là mt nhân t thuc ánh giá ri ro, QTRR
doanh nghip thy đc tm quan trng ca vic thit lp mc tiêu trong qun tr ri ro
nên đã tách ra thành mt b phn đc lp đ hp thành QTRR doanh nghip. Theo
QTRR doanh nghip các mc tiêu đc thit lp đu tiên  cp đ chin lc, t đó
đn v xây dng bn mc tiêu tng quát: chin lc, hot đng, báo cáo, và tuân th.
Vic thit lp các mc tiêu ca đn v là điu kin đu tiên đ nhn dng, đánh giá và
phn ng vi ri ro.
Các mc tiêu chin lc: là nhng mc tiêu cp cao ca đn vi, các mc tiêu
này phù hp và ng h cho s mng mà đn v đã đ ra. Nó th hin s la chn
ca nhà qun lý v cách thc đn v to lp giá tr cho ch s hu ca mình.
Các mc tiêu liên quan: là nhng mc tiêu c th hn so vi mc tiêu chin
lc và phù hp vi mc tiêu chin lc đã đc lp. Mc dù các mc tiêu trong
đn v rt đa dng, nhng các mc tiêu liên quan đn các mc tiêu chin lc có th
bao gm các mc tiêu hot đng, mc tiêu v báo cáo, mc tiêu tuân th. Ni dung
các mc tiêu này tng t nh KSNB
 Nhn dng s kin tim tàng
KSNB ch nhìn nhn các s kin có th gây ra ri ro cho đn v trong khi đó
QTRR có cái nhìn rng hn khi xem xét s kin có th có nh hng tích cc hoc
tiêu cc đn đn v và có th c hai t đó có th ti đa hóa vic to lp giá tr cho
mi tình hung trong tng lai. Ngoài ra QTRR cng xem xét các s kin mt cách
có h thng hn KSNB, c th nh sau:
15


Các yu t nh hng: có nhiu yu t có th dn đn các s kin tác đng
đn vic thc hin mc tiêu ca đn v. Vic xác đnh đc các yu t bên trong và
bên ngoài tác đng đn đn v có tác dng quan trng đn vic nhn dng các s kin
tim tàng. Mt khi các yu t nh hng đã đc nhn dng, nhà qun lý có th xem
xét tm quan trng ca chúng và tp trung vào các s kin có th nh hng đn vic
thc hin các mc tiêu ca đn v.
S ph thuc ln nhau gia các s kin: các s kin liên quan đn đn v
thng không xut hin đc lp mà có s tng tác ln nhau. Mt s kin xut hin
có th to ra, tác đng đn mt s kin khác và các s kin có th xut hin đng
thi. Trong vic nhn dng các s kin, đn v phi bit đc s liên quan gia các
s kin là nh th nào. Bng cách đánh giá s liên quan gia các s kin, đn v có
th bit đc ni nào cn tp trung cn thit đ qun tr ri ro.
Phân bit c hi và ri ro: s kin tim tàng nu xut hin s tác đng tiêu
cc hoc tích cc đn đn v hoc tác đng c hai. Nu s kin có tác đng tiêu cc,
đe da nguy c đt đc mc tiêu ca đn v, thì đòi hi đn v phi đánh giá ri ro
và phn ng vi ri ro. Nu s kin có tác đng tích cc đn đn v, làm thun li
vic thc hin mc tiêu ca đn v hoc to giá tr cho đn v, thì phi đc xem xét
tr li đi vi các chin lc đã đc xây dng.
 ánh giá ri ro
QTRR cung cp các bc đ đánh giá ri ro, trên c s đó có th đánh giá c
th s tác đng ca các s kin tim tàng. Vic đánh giá ri ro bao gm các ni
dung sau:
Ri ro tim tàng và ri ro kim soát: ri ro tim tàng là ri ro do thiu các
hot đng ca đn v nhm thay đi kh nng hoc s tác đng ca các ri ro đó.
Ri ro kim soát là ri ro vn còn tn ti sau khi đn v đã phn ng vi ri ro. n
v cn phi xem xét c ri ro tim tàng và ri ro kim soát, đu tiên là xem xét các
16

ri ro tim tàng, sau đó khi đã có phng án phn ng vi ri ro tim tàng thì tip

tc xem xét đn ri ro kim soát.
c lng kh nng và nh hng: các s kin tim tàng phi đc đánh giá
trên hai khía cnh: kh nng xy ra và mc đ tác đng ca nó. Nhng s kin mà
kh nng xut hin thp và tác đng ít đn đn v thì không cn phi tip tc xem
xét. Ngc li, các s kin vi kh nng xut hin cao và tác đng ln thì cn phi
xem xét k càng. Các s kin nm gia hai thái cc này đòi hi s đánh giá phc
tp, điu quan trng là phi phân tích k lng và hp lý.
S liên h gia các s kin: đi vi nhng s kin đc lp vi nhau thì đn
v đánh giá các s kin mt cách đc lp. Nhng nu có s liên h gia các s kin
hoc các s kin cùng kt hp li vi nhau s to nên nhng tác đng ln thì đn v
phi đánh giá đc tác đng tng hp đó.
 Phn ng vi ri ro
Sau khi đã đánh giá các ri ro liên quan, KSNB cha đa ra đc cách thc
đ phn ng vi ri ro, trong khi đó QTRR xác đnh các cách thc đ phn ng vi
ri ro bao gm:
- Né tránh ri ro: không thc hin các hot đng mà có ri ro cao nh sn xut
mt mt hàng mi, gim doanh s  mt s khu vc ca th trng, bán bt
mt s ngành hàng hot đng,…
- Gim bt ri ro: các hot đng nhm làm gim thiu kh nng xut hin hoc
mc đ tác đng ca ri ro hoc c hai. Các hot đng này liên quan đn vic
điu hành hàng ngày ti đn v.
- Chuyn giao ri ro: Làm gim thiu kh nng xut hin và mc đ tác đng
ca ri ro bng cách chuyn giao hoc chia s mt phn ri ro. Các k thut
này bao gm: mua bo him cho tn tht, s dng các công c v tài chính
đ d phòng cho tn tht, các hot đng thuê ngoài,…
17

- Chp nhn ri ro: đn v không làm gì c đi vi ri ro.
Trong vic xác đnh các phn ng đi vi ri ro, đn v cn xem xét các vn
đ sau:

- nh hng ca phn ng ca đn v đn kh nng và tác đng ca ri ro, và
phn ng nào nm trong phm vi ca ri ro b phn.
- Li ích và chi phí ca tng loi phn ng.
- C hi có th có đi vi vic thc hin mc tiêu chung ca đn v khi phn
ng vi các ri ro c th.
 Hot đng kim soát
Các hot đng kim soát bao gm các chính sách và th tc tr giúp cho vic
đi phó vi ri ro và thc hin các ch th ca nhà qun lý v phn ng vi ri ro
cng nh ch đo khác ca đn v. Hot đng kim soát đc thc hin  mc đ
toàn đn v và trong phm vi tng chc nng trong đó bao gm c vic kim soát h
thng x lý thông tin ca đn v.
 Thông tin và truyn thông
Thông tin và cách thc truyn thông là yu t không th thiu đ đn v nhn
dng các s kin tim tàng, đánh giá và phn ng ri ro. Vic qun lý quá trình ghi
nhn, truyn đt thông tin bao gm c hình thc và trình t s giúp mi cá nhân
trong đn v hoàn thành trách nhim ca mình. Trong QTRR vic truyn thông
đc hiu theo ngha rng hn: t trên xung di, t trong ra ngoài,…
 Giám sát
ây là yu t cui cùng ca h thng qun tr ri ro doanh nghip, yu t này
s giúp giám sát s hot đng hu hiu ca các yu t khác trong QTRR doanh
nghip, vic giám sát có th thông qua:

×