Giải pháp hạn chế rủi ro trong phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng thương mại Chinatrust chi nhánh Hồ Chí Minh

B GIÁOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP H CHệăMINH



LểăTH YN VY

 TẨI:

GIIăPHÁPăHN CH RIăROăTRONGăPHNGăTHCăTệNă
DNG CHNG T TIăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI
CHINATRUST CHI NHÁNHăH CHệăMINH

ChuyênăngƠnh:ăKinhăt tƠiăchínhăậ NgơnăhƠng
Mưăs: 60.31.12

LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNG DN KHOA HC: PGS.TS TRNăHOẨNGăNGỂN


TP.H ChíăMinhă-Nmă2012

LIăCAMăOAN

 thc hin lun vn nƠy, tác gi đư dƠnh nhiu thi gian nghiên cu các loi báo sách
chuyên ngƠnh, h s, tình hung giao dch thc t vƠ tƠi liu liên quan đn ri ro trong
phng thc tín dng chng t, thit k bng cơu hi gi đi điu tra đ có th hiu các
c s khoa hc v qun tr ri ro trong phng thc tín dng chng t, qua đó đánh giá
tình hình thc t vƠ đúc kt các kinh nghim, gii pháp v phòng nga ri ro vƠ hn
ch thit hi cho ngơn hƠng thng mi Chinatrust chi nhánh H Chí Minh. Tác gi xin

cam đoan lun vn nƠy lƠ công trình nghiên cu do chính tác gi thc hin, không sao
chép hay do ai khác thc hin thay. Các s liu vƠ kt qu trong lun vn lƠ trung thc,
có ngun trích dn vƠ cha tng công b trong các công trình nghiên cu khác.

Tác gi kỦ tên


Lê Th Yn Vy








MC LC

MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU, HỊNH
LI M U
1. LỦ do chn đ tƠi
2. Mc tiêu nghiên cu
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
4. Phng pháp nghiên cu
5. ụ ngha khoa hc vƠ tính thc tin ca đ tƠi
6. Nhng đim ni bt ca lun vn
7. Kt cu ca lun vn
CHNG 1: C S Lụ LUN V RI RO VÀ QUN TR RI RO TRONG

PHNG THC TệN DNG CHNG T 1
1.1 Ri ro vƠ qun tr ri ro 1
1.1.1 Khái nim ri ro 1
1.1.2 Qun tr ri ro 1
1.2 Phng thc TDCT 2
1.2.1 Phơn loi TDCT theo ri ro 2
1.2.2 C s pháp lỦ ca thanh toán TDCT 5
1.3 Tng quan v ri ro trong phng thc TDCT 6
1.3.1 Khái nim v ri ro trong phng thc TDCT 6
1.3.2 Phơn loi ri ro trong hot đng thanh toán bng TDCT 7
1.3.3 Ri ro đi vi các bên tham gia trong phng thc TDCT 9
1.3.4 S cn thit phi nơng cao qun tr ri ro trong TDCT 14
1.3.5 Ch tiêu phn ánh ri ro trong phng TDCT ca NHTM 14
1.3.6 Ni dung qun lỦ ri ro trong phng thc TDCT 14
1.3.7 Các nhơn t tác đng đn ri ro trong phng thc TDCT 15
1.4 BƠi hc kinh nghim phòng nga gim thiu ri ro, thit hi t mt s ngơn hƠng
trong thanh toán TDCT 18
1.4.1 BƠi hc kinh nghim t nhng ri ro trong thanh toán theo phng thc
TDCT ca ngơn hƠng HSBC. 18
1.4.2 Kinh nghim x lỦ ri ro theo phng thc TDCT ca ngơn hƠng Royal
Bank of Scotland 20
1.4.3 Kinh nghim x lỦ ri ro trong thanh toán theo phng thc TDCT ca ngơn
hƠng khác trên th gii. 20
1.5 Các bƠi hc kinh nghim rút ra cho NHTM Chinatrust CN HCM 21
KT LUN CHNG 1 22
CHNG 2: THC TRNG RI RO TRONG PHNG THC TDCT TI NHTM
CHINATRUST CN HCM 23
2.1 S lc v NHTM Chinatrust 23
2.1.1 Lch s hình thƠnh vƠ phát trin ca NHTM Chinatrust 23
2.1.2 Các thƠnh tu đt đc 24

2.2 Tình hình TTQT ti NHTM Chinatrust CN HCM 25
2.3 Nhng thun li vƠ khó khn trong TTQT ca NHTM Chinatrust CN HCM 29
2.4 Thc trng v ri ro trong phng thc TDCT ti Chinatrust CN HCM 33
2.4.1 Tình hình thanh toán theo phng thc TDCT ti Chinatrust CN HCM 33
2.4.2 Nhng ri ro phát sinh trong phng thc TDCT ti Chinatrust CN HCM 34
2.5 Các nguyên nhơn dn đn ri ro phát sinh trong phng thc TDCT ti NHTM
Chinatrust CN HCM 49
2.5.1 Nguyên nhơn khách quan 49
2.5.2 Nguyên nhơn ch quan 50
KT LUN CHNG 2 54
CHNG 3: GII PHÁP HN CH RI RO TRONG PHNG THC TDCT TI
NHTM CHINATRUST CN HCM 55
3.1 i vi NHTM 55
3.1.1 Hin đi hóa công ngh ngơn hƠng 55
3.1.2 HoƠn thin quy trình nghip v 56
3.1.3 Gii pháp v cán b nhơn viên hot đng TTQT 56
3.1.4 Tng cng công tác thanh tra, kim soát 58
3.1.5 Xơy dng h thng qun tr ri ro 59
3.1.6 Chú trng thc hin tt công tác marketing, quan h khách hƠng 60
3.1.7 Tng cng quan h đi ngoi 60
3.1.8 a dng hóa các sn phm tƠi tr thng mi 61
3.1.9 Gii pháp tƠi tr xut nhp khu 61
3.1.10 Gii pháp hn ch ri ro ngoi hi 63
3.1.11 Gii pháp hn ch ri ro chính tr, pháp lỦ 64
3.1.12 Gii pháp khác 65
3.2 i vi khách hƠng 66
3.3 Kin ngh đi vi C quan NhƠ Nc chc nng 70
3.3.1 i vi Chính ph 70
3.3.2 i vi NhƠ nc 72
3.3.3 i vi Ngơn hƠng NhƠ nc 73

KT LUN CHNG 3 75
KT LUN 76
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC

















DANH MCăCÁCăT VIT TT


CH VIT TT
NGUYểNăVN
AML
Anti Money Laundering - Chng ra tin
CIC
Credit information center - Trung tơm thông tin tín dng ngơn

hƠng NhƠ nc.
ICC
International chamber of commerce - Phòng thng mi quc t
INCOTERMS
International Commerce Terms - Các điu khon thng mi
quc t
ISBP

International Standard Banking Practice for the Examination of
Documents under Documentary Credits subject to UCP - Tp
quán ngơn hƠng theo tiêu chun quc t áp dng cho vic kim
tra chng t trong Tín dng chng t theo UCP.
L/C
Letter of credit - Th tín dng
NH
Ngơn hƠng
NHC
Ngơn hƠng đc ch đnh
NHPH
Ngơn hƠng phát hƠnh
NHTB
Ngơn hƠng thông báo
NHTM
Ngơn hƠng thng mi
NHXN
Ngơn hƠng xác nhn
QTRR
Qun tr ri ro
SWIFT
Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication

- Hip hi tƠi chính vin thông liên ngơn hƠng toƠn cu
TDCT
Tín dng chng t
TNHH
Trách nhim hu hn
CN HCM
Chi nhánh H Chí Minh
TTQT
Thanh toán quc t
TTXNK
Thanh toán xut nhp khu
UCP
Uniform Customs and Practice for Documentary Credits - Quy
tc thc hƠnh thng nht v TDCT
UNCTAD
United Nations Conference on Trade and Development - Din
đƠn ca Liên hip quc v thng mi vƠ Phát trin.
URR
Uniform Rules for Bank to Bank Reimbursement Under
Documentary Credits - Quy tc thng nht v hoƠn tr gia các
ngơn hƠng theo TDCT
WTO
World Trade Organization - T chc thng mi th gii

DANH MCăCÁCăHỊNH,ăBNG, BIU

Trang
HỊNH
Hình 2.1 Mô hình t chc NHTM Chinatrust CN HCM Ph lc 3

BNG
Bng 2.1:
Th phn TTXNK ca Chinatrust CN HCM trong giai đon 2007 ậ 2011 28
Bng 2.2: Doanh s XNK theo phng thc thanh toán ca Chinatrust CN HCM trong
giai đon 2007 - 2011 33

BIUă
Biu đ 2.1: M rng mng li Chinatrust t 2007-2010 Ph lc 1
Biu đ 2.2: S lng nhơn viên ca Chinatrust 2007-2010 Ph lc 2
Biu đ 2.3: Doanh s TTXNK ca Chinatrust CN HCM nm 2007-2011 25
Biu đ 2.4: Phí thu t dch v TTQT ca Chinatrust CN HCM nm 2007-2011 26
Biu đ 2.5: Thu dch v ròng Chinatrust CN HCM 2011 26

Biu đ 2.6: Th phn TTQT ca các NHTM ti Vit Nam 28
Biu đ 2.7: Doanh s TTQT ca 1 s ngơn hƠng 29
Biu đ 2.8: T trng theo phng thc thanh toán ca Chinatrust CN HCM giai đon
2007 ậ 2011 34



LI M U


1. LỦădoăchnăđ tƠi
Trong bi cnh kinh t hi nhp vƠ toƠn cu hóa nh hin nay đư đem li rt nhiu c
hi cng nh thách thc đi vi nn kinh t th gii nói chung vƠ Vit Nam nói riêng.
ơy lƠ điu kin thun tin đ thng mi quc t phát trin. Hòa mình vƠo xu th vn
đng vƠ phát trin đó, các ngơn hƠng thng mi cng không ngng phát trin nơng
cao cht lng dch v, trong đó xut nhp khu lƠ mt trong nhng khơu quan trng
góp phn thúc đy kinh t phát trin. Tuy đc thƠnh lp không lơu, nhng vi li th
nhiu nm kinh nghim trong hot đng ngơn hƠng vƠ mng li tng đi rng khp
toƠn cu, hot đng TTQT ti NHTM Chinatrust CN HCM luôn tng trng vƠ phát
trin qua các nm. Hot đng TTQT ti NHTM Chinatrust CN HCM gn lin vi 3
phng thc thanh toán ch yu lƠ chuyn tin, nh thu (ch yu lƠ nh th chng t)
vƠ phng thc TDCT. Trong đó, TDCT lƠ phng thc đc s dng rng rưi, ph
bin vƠ luôn chim t trng cao so vi 2 phng thc còn li.
LƠ mt trong nhng lnh vc hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi, TTQT
ra đi vƠ phát trin không ngng nh lƠ mt tt yu khách quan. Tuy nhiên, trong quá
trình hot đng, TTQT không ch mang li nhng li ích kinh t mƠ còn phát sinh
nhng nguy c có th gơy ra ri ro, tn tht trc tip cho đt nc, cho ngơn hƠng, cho
doanh nghip hot đng kinh doanh xut nhp khu; đc bit trong nhng nm gn
đơy, s bin đng ca các cuc khng hong vƠ suy thoái kinh t toƠn cu, gơy không ít
khó khn cho các ngơn hƠng cng nh các doanh nghip. NgoƠi ra, th đon, hƠnh vi

ca bn la đo cng ngƠy cƠng tinh vi, phc tp hn trc cùng vi vic ngƠy cƠng có
nhiu cuc mua li, sát nhp vƠ phá sn hƠng lot ca các công ty kéo theo các ri ro
trong hot đng TTQT cng không ngng gia tng. Vic ci tin kinh t theo WTO
mang li rt nhiu li ích song mt khác nó cng đem li không ít các ri ro trong giao
thng quc t. Thc t cho thy khi ri ro trong hot đng TTQT xy ra, không ch
các doanh nghip xut nhp khu b thit hi, mƠ c ngơn hƠng cng không tránh khi
tn tht. Ri ro có nh hng ln đn li nhun, uy tín ca các bên tham gia. Do đó,
phòng nga, hn ch ri ro trong phng thc TDCT lƠ điu các NHTM nói chung vƠ
NHTM Chinatrust CN HCM nói riêng cn có s quan tơm đúng mc vì vic nhn din,
x lỦ tt các ri ro góp phn đáng k vƠo s tn ti vƠ phát trin ca các bên tham gia.
Xut phát t lỦ do đó, tôi chn đ tƠi ắGii pháp hn ch ri ro trong phng thc
TDCT ti NHTM Chinatrust CN HCM”. Tôi mong rng qua nghiên cu nƠy s góp
phn phòng nga ri ro, hn ch thit hi vƠ nơng cao cht lng dch v TTQT cho
NHTM Chinatrust CN HCM.

2. Mcătiêuănghiênăcu
Vic nghiên cu đ tƠi nƠy nhm đt nhng mc tiêu sau:
- Nghiên cu tình hình hot đng TTQT ti NHTM Chinatrust CN HCM nhm nhn
dng ri ro, qua đó xác đnh nhng nguyên nhơn gơy ra các ri ro nƠy.
- Trên c s xác đnh vƠ phơn tích nhng ri ro, tìm ra nhng gii pháp đ phòng
nga, hn ch ri ro trong phng thc TDCT ti NHTM Chinatrust CN HCM.

3. iătngăvƠăphm vi nghiênăcu
Nghiên cu v các ri ro trong hot đng TTQT bng phng thc TDCT ti NHTM
Chinatrust CN HCM trong khong thi gian t nm 2007- 2011.

4. Phngăphápănghiênăcu
 thc hin mc tiêu nghiên cu, lun vn nƠy đư s dng các phng pháp:
- Mô t, phơn tích, thng kê, điu tra kho sát thc tin bng cách thit k bng cơu
hi, chn mu kho sát 45 cán b đang trc tip lƠm nghip v TTQT bng phng

thc thanh toán TDCT ti h thng NHTM Chinatrust nhm nhn dng các ri ro
trong thanh toán qua đó đ ra các bin pháp phòng nga vƠ hn ch ri ro. NgoƠi ra,
lun vn còn s dng phng pháp tng hp, so sánh da trên c s s liu thng kê
ca ngơn hƠng Chinatrust.
- Case study bng vic chn lc minh ha các tình hung ri ro phát sinh thc t ti
Chinatrust, mt s tình hung ri ro tiêu biu vƠ các kinh nghim phòng nga ri ro
ti các NHTM khác trong nc vƠ nc ngoƠi, các nhn đnh đánh giá ca các
chuyên gia, s dng mt s kt qu ca các nghiên cu thƠnh công khácầ

5. ụănghaăkhoaăhcăvƠătínhăthc tin caăđ tƠi
S bin đng ca các cuc khng hong vƠ suy thoái kinh t toƠn cu kéo theo các th
đon la đo ngƠy cƠng tinh vi vƠ phc tp, vic ci tin kinh t đ hi nhp vi kinh t
khu vc vƠ th gii dn đn các ri ro trong giao thng quc t ngƠy cƠng gia tng.
Lun vn da trên thc trng nghiên cu, phơn tích các tình hung đư xy ra cng vi
nghiên cu lỦ lun, t duy ca nhiu nhƠ nghiên cu, cng nh kinh nghim bn thơn
vƠ đng nghip trong quá trình tham gia nghip v TTQT, t đó tìm ra các nguyên
nhơn vƠ đ xut có các Ủ kin phù hp đ gii quyt các ri ro qua đó góp phn gim
thiu ri ro, thit hi vƠ nơng cao uy tín ca ngơn hƠng trong hot đng TTQT.

6. Nhngăđim ni bt ca lunăvn
Phng thc TDCT ra đi vƠ đc s dng ph bin t khá lơu trên th gii, tuy nhiên
ti Vit Nam phng thc thanh toán nƠy ch đc s dng khá ph bin trong mt vƠi
thp niên gn đơy.  tƠi v phng thc TDCT cng đư đc nhiu tác gi nghiên cu
qua nhiu nm nh:
1. Ri ro trong hot đng thanh toán xut nhp khu ti ngân hàng Ngoi Thng
Vit Nam và các bin pháp phòng nga, hn ch thit hi - Tác gi: Bin Phi Hùng
(Nm 2007, Lun vn thc s kinh t, Trng i Hc Kinh T TP.HCM)
2. Ri ro trong phng thc TDCT ti VP.Bank và các bin pháp phòng nga - Tác
gi: B Quang Minh (Nm 2008, Lun vn thc s kinh t, Trng i Hc Kinh T
TP.HCM)

3. Gii pháp qun tr ri ro trong phng thc TDCT ti ngân hàng thng mi c
phn Ngoi Thng Vit Nam - Tác gi: Nguyn Th Thu Hng (Nm 2009, Lun
vn thc s kinh t, Trng i Hc Kinh T TP.HCM)
Vì vy, có th nói đơy lƠ đ tƠi nghiên cu không mi, song lnh vc TTQT luôn có
nhiu thay đi do tác đng ca nhiu yu t ch quan vƠ khách quan, môi trng bên
trong vƠ bên ngoƠi; mi loi hình ngơn hƠng khác nhau vi các đi tng tham gia giao
dch khác nhau trong nhng thi k khác nhau s có nhng loi ri ro phát sinh khác
nhau đc bit trong giai đon nn kinh t th gii khng hong vƠ suy thoái toƠn cu,
cùng vi th đon, chiêu thc ca bn la đo cng ngƠy cƠng tinh vi. NgoƠi ra, đa s
các đ tƠi trc đơy tp trung nghiên cu trong phm vi ca ngơn hƠng thng mi
trong nc, NHTM Chinatrust CN HCM lƠ mt chi nhánh ngơn hƠng nc ngoƠi hot
đng ti Vit Nam, vi nhiu s khác bit v vn hóa, v qui mô, v cách thc hot
đngầ chc chn ít nhiu s có nhiu đim khác bit so vi các ngơn hƠng trong nc.
Hn na, trong giai đon nghiên cu cng đư có nhiu s thay đi ca các vn bn
pháp lỦ, các thông l quc t liên quan vic vn dng phng thc TDCT nh:
UCP600, ISPB681, EUCP 1.1, Incoterms 2010, các vn bn quy đnh mi ca
Chinatrust, các quy đnh mi ca ngơn hƠng nhƠ ncầ Do đó, tuy đ nghiên cu
không mi nhng vn tht s cn thit vƠ trên đơy lƠ mt s nhơn t to nên đim mi
ca lun vn.

7. Kt cu ca lunăvn
Lun vn gm có 3 chng, kt cu nh sau:
 Chng 1:
C s lỦ lun v ri ro vƠ qun tr ri ro trong phng thc TDCT.
 Chng 2:
Thc trng ri ro trong phng thc TDCT ti NHTM Chinatrust CN
HCM.
 Chng 3: Gii pháp hn ch ri ro trong phng thc TDCT ti NHTM
Chinatrust CN HCM.
1

CHNGă1: CăS LụăLUN V RIăROăVẨăQUN TR RI RO
TRONGăPHNGăTHCăTệNăDNG CHNG T

1.1 Ri ro vƠăqun tr ri ro
1.1.1 Kháiănim ri ro
Tùy theo cách tip cn có nhiu đnh ngha khác nhau v ri ro, nhìn chung có th chia
lƠm 2 quan đim:
- Theo quan đim truyn thng: Ri ro lƠ nhng thit hi, mt mát, nguy him hoc
các yu t liên quan đn nguy him, khó khn, hoc điu không chc chn có th
xy ra cho con ngi.
- Theo quan đim trung hòa: Ri ro lƠ nhng bt trc có th đo lng đc.
1.1.2 Qun tr ri ro
1.1.2.1 nhăngha
Qun tr ri ro lƠ quá trình tip cn ri ro mt cách khoa hc, toƠn din vƠ có h thng
nhm nhn dng, kim soát, phòng nga vƠ gim thiu nhng tn tht, mt mát, nhng
nh hng bt li ca ri ro.
1.1.2.2 Ni dung ca qun tr ri ro
 Nhn din ri ro
Nhn dng ri ro lƠ quá trình xác đnh liên tc vƠ có h thng các hot đng kinh
doanh ca t chc. Nhn dng ri ro gm các công vic theo dõi, xem xét, nghiên cu
môi trng hot đng vƠ toƠn b mi hot đng ca t chc nhm thng kê đc tt c
các ri ro, không ch nhng ri ro đang xy ra mƠ còn d báo đc nhng dng ri ro
mi có th xut hin đi vi t chc, trên c s đó đ xut các gii pháp kim soát vƠ
tƠi tr ri ro thích hp.
 nhn dng ri ro, nhƠ qun tr phi lp đc bng lit kê tt c các dng ri ro đư,
đang vƠ s có th xut hin đi vi t chc bng các bin pháp sau: lp bng cơu hi
2

nghiên cu v ri ro vƠ tin hƠnh điu tra, phơn tích các báo cáo tƠi chính, phng pháp
lu đ, thanh tra hin trng, phơn tích các hp đng, lƠm vic vi c quan nhƠ nc,
các ban ngƠnh có liên quan.
 Phơnătíchări ro
Phơn tích ri ro lƠ xác đnh nhng nguyên nhơn gơy ra ri ro; nhm tìm ra bin pháp
hu hiu đ phòng nga ri ro. Trên c s tìm ra các nguyên nhơn, tác đng đn các
nguyên nhơn thay đi chúng. T đó s phòng nga ri ro mt cách hu hiu hn.
 oălng ri ro
 đo lng ri ro cn thu thp s liu, phơn tích vƠ đánh giá. Trên c s kt qu thu
thp lp ma trn đo lng ri ro.  đánh giá mc đ quan trng ca ri ro ngi ta s
dng 2 tiêu chí: tn sut xut hin ca ri ro vƠ biên đ ca ri ro (mc đ nghiêm
trng ca tn tht). Trong đó, tiêu chí th 2 đóng vai trò quyt đnh.
 Kimăsoátăậ phòngănga ri ro
Kim soát ri ro lƠ vic s dng các bin pháp, k thut, công c, chin lc, các
chng trình hot đng đ ngn nga, né tránh hoc gim thiu nhng tn tht, nhng
nh hng không mong đi có th xy ra đi vi t chc. Các bin pháp kim soát ri
ro nh: các bin pháp né tránh ri ro, ngn nga tn tht, gim thiu tn tht, chuyn
giao ri ro, đa dng ri ro, qun tr thông tinầ
 TƠiătr ri ro
Khi ri ro xy ra, trc ht cn theo dõi, xác đnh chính xác nhng tn tht v tƠi sn,
v ngun nhơn lc, v giá tr pháp lỦ. Sau đó cn có nhng bin pháp tƠi tr ri ro thích
hp. Các bin pháp nƠy đc chia lƠm 2 nhóm: t khc phc ri ro vƠ chuyn giao ri
ro.
1.2 Phngăthc TDCT
1.2.1 Phơnăloi TDCT theo ri ro
 L/C có th hy ngang: lƠ loi L/C mƠ nhƠ nhp khu có quyn đ ngh NHPH sa
đi, b sung hoc hy b bt c lúc nƠo mƠ không cn có s chp thun vƠ thông

báo trc ca ngi hng li. Tuy nhiên, vic sa đi, hy b nƠy phi đc thc
3



hin trc khi ngi bán giao hƠng. Loi L/C nƠy cha đng nhiu ri ro cho nhƠ
xut khu.
 L/C xác nhn: lƠ loi L/C không hy ngang trong đó bên cnh cam kt tr tin ca
NHPH, còn có mt ngơn hƠng uy tín đng ra đm bo vic tr tin theo L/C cùng
vi PHPH. Do có 2 ngơn hƠng đng ra cam kt tr tin, nên loi L/C nƠy lƠ bo
đm nht cho nhƠ xut khu vƠ thng đc yêu cu khi ngi bán không tin
tng vƠo kh nng thanh toán ca ngơn hƠng m L/C. Ngha lƠ khi s dng L/C
nƠy NHPH đư gp ri ro mt uy tín trên trng quc t.
 L/C tr ngay: lƠ L/C không th hy ngang, trong đó nhƠ xut khu đc ngơn hƠng
phát hƠnh cam kt thanh toán mt phn hay toƠn b s tin ca tín dng th khi
xut trình b chng t hp l theo đúng điu kin vƠ điu khon ca L/C. Loi L/C
nƠy gơy ri ro cho nhƠ nhp khu, h phi thanh toán trc khi nhn đc hƠng vì
hi phiu vƠ chng t thng đn trc khi hƠng cp cng.
 L/C tr chm: lƠ L/C không th hy ngang, trong đó nhƠ xut khu đc NHPH
chp nhn vƠ cam kt thanh toán mt phn hay toƠn b s tin ca tín dng th
theo thi hn quy đnh trong L/C khi xut trình b chng t phù hp. Loi L/C nƠy
gơy ri ro cho nhƠ xut khu bi thi gian t khi NHPH chp nhn thanh toán đn
lúc thanh toán thng khá dƠi vƠ trong khong thi gian đó nu NHPH gp khó
khn v tƠi chính, hoc tình hình kinh t, chính tr, quc gia ca NHPH thay đi
theo hng bt li thì NHPH có th không thc hin đc cam kt thanh toán ca
mình.
 L/C chuyn nhng: lƠ loi L/C không th hy ngang trong đó ngi hng li th
nht chuyn nhng mt phn hay toƠn b ngha v thc hin L/C vƠ quyn đòi
tin cho nhng ngi hng li th hai.
Loi L/C nƠy đc s dng khi ngi th hng th nht không t cung cp đc

hƠng hóa mƠ ch lƠ mt ngi môi gii. Loi L/C nƠy giúp cho nhƠ xut khu tin
hƠnh các dch v xut khu mƠ không cn đn vn ca mình. Loi L/C nƠy có
nhiu ri ro cho ngi th hng th 2 vì h ch nhn đc tin khi ngi th
4



hng th nht đc ngi mua thanh toán ngha lƠ h gánh chu nhiu ri ro t
ngi th hng th nht vƠ ngơn hƠng chuyn nhng.
 L/C giáp lng: Sau khi nhn đc L/C do nhƠ nhp khu m cho mình hng, nhƠ
xut khu cn c vƠo ni dung L/C nƠy vƠ dùng chính L/C nƠy đ th chp m mt
L/C khác cho ngi khác hng vi ni dung gn ging vi L/C ban đu. L/C
đc đem đi th chp lƠ L/C ch hay L/C gc, L/C đc m sau gi lƠ L/C giáp
lng hay còn gi lƠ L/C đi, L/C ph.
Loi L/C nƠy thng đc s dng trong mua bán qua trung gian khi L/C gc
thuc loi không th chuyn nhng, trong khi đó nhƠ trung gian không th t
mình cung cp hƠng hóa. Hoc khi nhƠ cung cp không đng Ủ L/C chuyn nhng
vì nó không đm bo kh nng thanh toán; khi các chng t phi xut trình theo
L/C gc không th trùng khp vi các chng t theo L/C đi; khi ngi trung gian
mun giu tt c các thông tin liên quan đn điu kin giao hƠng, ngi mua cui
cùng, ni hƠng đn vƠ các thông tin v giá cầ
Loi L/C nƠy gơy ri ro cho NHPH L/C giáp lng vì vic thanh toán cho ngi th
hng thng đc NHPH thc hin trc khi nhn đc L/C gc.
 L/C tun hoàn: LƠ loi L/C không hy ngang mƠ sau khi đư s dng ht giá tr ca
nó hoc đư ht thi hn hiu lc thì nó li t đng có giá tr nh c vƠ tip tc đc
s dng mt cách tun hoƠn trong mt thi hn nht đnh cho đn khi nƠo hoƠn tt
tr giá hp đng. Loi L/C nƠy đc s dng đi vi các mt hƠng đc mua bán
thng xuyên, đnh kì, s lng ln, giao nhiu ln trong mt thi gian nht đnh;
đ tit kim đc chi phí m L/C hoc các bên mua bán quen thuc tin cy ln
nhau thì nên dùng L/C tun hoƠn đ tránh gơy  đng vn không cn thit. Ri ro

ca loi L/ C nƠy do thi gian khá dƠi nên tình hình tƠi chính ca nhƠ nhp khu có
th xu đi hoc th trng có nhiu bin đng lƠm cho nhƠ nhp khu gp khó khn
khi tiêu th hƠng hóa nhng phi tip tc nhp hƠng.
 L/C d phòng: lƠ loi L/C mƠ trong đó ngơn hƠng m L/C cam kt vi nhƠ nhp
khu lƠ s thanh toán li cho h tin tin đt cc vƠ tin ng trc trong trng hp
nhƠ xut khu đư nhn đc L/C, tin đt cc vƠ tin ng trc nhng nhƠ xut
5



khu không hoƠn thƠnh ngha v giao hƠng theo L/C đư đ ra cho nhƠ nhp khu.
Loi L/C nƠy đc s dng ph bin trong trng hp quan h mt bên lƠ ngi
đt hƠng vƠ mt bên lƠ ngi sn xut.
 L/C đi ng : đơy lƠ loi L/C đc quy đnh lƠ ch có giá tr hiu lc khi L/C khác
đi ng vi nó đc m ra. Thông thng L/C nƠy đc s dng trong trng
hp:
- NhƠ cung cp nguyên liu vƠ nhƠ gia công  2 nc khác nhau.
- Trong phng thc mua bán hƠng đi hƠng.
- Bo đm quyn li cho ngi gia công vì sn phm lƠm ra có đc đim riêng do
ngi đt hƠng quy đnh nên ch ngi nƠy dùng.
- Ngi bán đng thi lƠ ngi mua vƠ ngc li.
 L/C vi điu khon đ: lƠ L/C mƠ NHPH cho phép NHTB ng trc cho ngi th
hng đ mua hƠng hóa, nguyên liu phc v sn xut hƠng hóa theo L/C đư m.
Ri ro ca loi L/C nƠy lƠ tin ng trc có th b s dng sai mc đích, chng t
do nhƠ xut khu xut trình không phù hp hoc nhƠ xut khu không hoƠn thƠnh
ngha v sn xut hƠng hóa mƠ cng không có kh nng hoƠn tr tin ng trc
hoc ngi hng li nhn đc tin ng trc nhng sau đó giao hƠng cho ngi
mua khác. Kh nng nƠy có th xy ra khi giá c hƠng hóa bin đng mnh.
1.2.2 Căs phápălỦăcaăthanhătoánăTDCT
 Cácătpăquánăquc t

 Uniform Customs and Practice for Documentary Credits (UCP)
Phng thc TDCT đc thc hin theo bn quy tc vƠ thc hƠnh thng nht
TDCT. T ngƠy ra đi đn nay, UCP tri qua 6 ln sa đi vƠo các nm 1951,
1962, 1974, 1983, 1993 vƠ ln sau cùng nht lƠ tháng 05/2003 có hiu lc t ngƠy
01/07/2007. Tuy nhiên, các vn bn ra đi sau qua các ln sa đi không hy b
các vn bn trc đó cho nên các vn bn đu có giá tr thc hƠnh TTQT. ơy lƠ
mt vn bn pháp lỦ tùy Ủ có tính quc t vƠ không mang tính cht bt buc các
bên mua bán quc t phi áp dng.
6



 International Standard Banking Practice (for the Examination of Documents
under Documentary Credits subject to UCP) - ISBP
Tiêu chun quc t v nghip v ngơn hƠng dùng cho vic kim tra chng t trong
TDCT theo UCP. ISBP tr thƠnh vn bn chính thc ca ICC t 10/2002 dùng đ
gii thích chi tit UCP500. Tháng 4 nm 2007, ICC đư thông qua ISBP mi-s xut
bn 681 có hiu lc cùng thi đim vi UCP600 (01/07/2007). ơy lƠ tƠi liu b
sung mang tính thc tin cho UCP600. ISBP không sa đi UCP mƠ ch gii thích
chi tit rõ rƠng lƠm th nƠo nhng quy tc nƠy đc áp dng trong giao dch hng
ngƠy.
 Uniform Rules for Bank ậ to ậ Bank Reimbursement Under Documentary
Credits (URR)
Quy tc thng nht v hoƠn tr gia các ngơn hƠng theo TDCT ca phòng Thng
Mi Quc T n bn 525 do ICC phát hƠnh ln đu tiên vƠo nm 1995, đc xem
nh lƠ s m rng vƠ chi tit hoá điu khon 19 (tha thun v hoƠn tr liên hƠng)
ca UCP 500. URR 725 thay th URR 525 lƠ s m rng vƠ chi tit hoá điu
khon 13 (tha thun v hoƠn tr liên hƠng) ca UCP 600, URR không mang tính
cht bt buc các bên mua bán phi áp dng.
 International Standby Practices (ISP98) - Quy tc thc hƠnh tín dng d phòng

quc t do Phòng Thng Mi Quc T ban hƠnh, cung cp các quy tc v thc
hƠnh nghip v ngơn hƠng tiêu chun đi vi th tín dng vƠ các cam kt đc lp
có liên quan nh th tín dng d phòng. Tuy nhiên, các bên vn có th tham chiu
UCP khi phát hƠnh th tín dng d phòng nu các bên quyt đnh nh vy.
 Incoterms
 Cácăđiu kin bo him ICC clauses 1982
1.3 Tng quan v riăroătrongăphngăthc TDCT
1.3.1 Kháiănim v riăroătrongăphngăthc TDCT
Ri ro trong phng thc TDCT lƠ nhng bin c không mong đi có th xy ra vƠ
gơy tn tht, thit hi cho các bên tham gia trong phng thc TDCT. Nhng bin c
7



nƠy mang tính khách quan vƠ tn ti đc lp vi Ủ chí ca các bên tham gia vƠo hot
đng thanh toán.
1.3.2 Phơnăloi ri ro trong hotăđngăthanhătoánăbng TDCT
 Ri ro quc gia
Khi mt quc gia thay đi các chính sách v d tr ngoi hi, chính sách qun lỦ hot
đng xut nhp khu, thu xut nhp khu, t giá, lưi sutầs nh hng trc tip đn
hot đng TTQT ca các bên liên quan. Trong thc t, nhng thay đi nƠy thng
khin các bên không th thc hin đc cam kt ca mình lƠm cho quá trình thanh toán
b ngng tr, thm chí hy b gơy thit hi cho các bên liên quan.
NgoƠi ra, ri ro quc gia nh chin tranh, đình công, cm vn, ngng hot đng cng
gơy nh hng đn mi quan h gia nhƠ xut khu vƠ nhƠ nhp khu.
 Riăroătínădng
Ri ro tín dng lƠ nhng ri ro phát sinh do vic cp tín dng cho các bên liên quan
thông qua nghip v thanh toán theo phng thc TDCT nhng các bên không có kh
nng hoƠn tr đy đ c gc, lưi hoc hoƠn tr nhng không đúng hn. Ri ro tín dng
liên quan trc tip đn tình hình tƠi chính, kh nng thanh toán ca các bên.

 Riăroălưiăsut
Ri ro lưi sut có th xy ra vƠ gơy thit hi, tn tht cho các bên liên quan trong
phng thc thanh toán TDCT khi ngơn hƠng tƠi tr cho khách hƠng vƠ lưi sut bin
đng theo hng bt li dn đn vic các bên không đm bo kh nng thanh toán hoc
chm tr thanh toán gơy mt uy tín ca ngơn hƠng.
 Ri ro t giáă
S bin đng t giá có th gơy khó khn cho ngơn hƠng đ đm bo ngun ngoi t
thanh toán, ngoi t khan him không xoay s kp có th gơy chm tr thanh toán L/C
lƠm nh hng đn uy tín ca ngơn hƠng.
Mt khác, s bin đng ca t giá có th dn đn thua l trong kinh doanh ca khách
hƠng khi m L/C đ nhp hƠng v. T đó, có th nh hng đn kh nng thanh toán
ca h. Ngi m t chi thanh toán hay gim kh nng tr n nu h vay ngoi t đ
thanh toán LC.
8



 Riăroăkhác
 Riăroăcôngăngh vƠăhotăđng
Ri ro hot đng lƠ ri ro khi ngơn hƠng phi chu tn tht trc tip hay gián tip do
các s kin hoc hƠnh đng gơy ra tht bi ca công ngh, quy trình, h thng h tng,
nhơn công vƠ các ri ro khác có tác đng đn hot đng ca ngơn hƠng.
 Riăroăđo đc
LƠ nhng ri ro khi mt bên tham gia c tình không thc hin đúng ngha v ca
mình, lƠm nh hng đn quyn li ca các bên liên quan.
 Riăroăgiáăc
Ri ro nƠy phát sinh khi giá c hƠng hóa trên th trng bin đng dn đn nhƠ xut
khu, nhp khu b thua l trong hot đng kinh doanh xut nhp khu.
 Riăroăchínhăsách
Ri ro nƠy xy ra khi chính sách ca mt quc gia, mt đa phng thay đi lƠm các

bên liên quan trong phng thc thanh toán TDCT b phá sn hoc phi thay đi d
án, k hoch lúc đu, thm chí dn đn thua l.
 RiăroăngơnăhƠngăđiălỦ
Nu ngơn hƠng gi tƠi khon Nostro b phá sn, đóng ca s lƠ mt ri ro vô cùng
nghiêm trng đi vi hot đng ca ngơn hƠng, thm chí có th phá sn theo. Do vy,
đ phơn tán ri ro, các ngơn hƠng không nên duy trì mt tƠi khon Nostro duy nht
đi vi mt loi ngoi t giao dch chính.
 RiăroăphápălỦ
LƠ nhng ri ro phát sinh do các vn đ v pháp lut quc gia, thông l quc t,
nhng phán quyt, ch tƠi ca tòa án, chính ph, s bt đng v lut pháp trong nc
vƠ nc ngoƠi.
 Ri ro chinălc
Ri ro chin lc phát sinh t s thay đi t chính các hot đng ca bn thơn ngơn
hƠng cng nh trong môi trng hot đng ca ngơn hƠng trên phm vi rng hn v
mt kinh doanh vƠ tƠi chính. Ri ro chin lc cng có th phát sinh t các hot đng
ca bn thơn ngơn hƠng.
9



1.3.3 Ri ro đi viăcácăbênăthamăgiaătrongăphngăthc TDCT
 i viănhƠăxut khu
- NhƠ xut khu gp khó khn khi thc hin các điu kin vƠ điu khon trong th
tín dng hoc không th thc hin đc do nhƠ nhp khu yêu cu phát hƠnh th
tín dng không đúng vi hp đng.
- Th tín dng có th hy ngang có th đc NHPH sa đi, b sung bt k khi nƠo
trc khi nhƠ xut trình b chng t mƠ không cn phi có s đng Ủ ca ngi
nƠy.
- Nu nhƠ xut khu xut trình b chng t không phù hp vi L/C thì mi khon
thanh toán /chp nhn đu có th b t chi vƠ nhƠ xut khu s phi t x lỦ hƠng

hóa nh cách d hƠng, lu khoầ cho đn khi vn đ đc gii quyt hoc phi tìm
ngi mua mi, bán đu giá hay ch hƠng quay v nc. NhƠ xut khu còn phi
tr các khon chi phí nh lu tƠu quá hn, phí lu kho, mua bo him hƠng hóaầ
trong khi đó không bit rõ lp trng ca nhƠ nhp khu có đng hay t chi nhn
hƠng vì lỦ do b chng t có bt hp l.
- Nu NHPH hoc NHXN mt kh nng thanh toán thì mc dù b chng t xut
trình có hp l cng không đc thanh toán.
 i viănhƠănhp khu
- Vic thanh toán ca ngơn hƠng cho nhƠ th hng ch cn c vƠo b chng t xut
trình mƠ không cn c vƠo vic kim tra thc t hƠng hóa. Nu nhƠ xut khu ch
tơm gian ln có th xut trình chng t gi mo cho ngơn hƠng đc ch đnh đ
thanh toán. Nh vy, s không có s bo đm nƠo cho nhƠ nhp khu rng hƠng
hoá s đúng nh hp đng v s lng, chng loi vƠ không b h hng gì. Trong
trng hp nƠy nhƠ nhp khu vn phi hoƠn tr đy đ tin đư thanh toán cho
ngơn hƠng phát hƠnh.
- Ngơn hƠng xác nhn hay mt ngơn hƠng đc ch đnh khác có th mc sai lm khi
đư thanh toán cho mt b chng t có sai sót, sau đó ghi n NHPH L/C. Trong mt
s trng hp nhƠ nhp khu phi hoƠn tr cho NHPH ngay c khi ngơn hƠng mc
10



sai lm do NHPH ch đnh. V nguyên tc ngơn hƠng mc sai lm phi hoƠn tr s
tin đư ghi n NHPH, nhng thc t thì rt phc tp vƠ d b t chi.
- Trng hp hƠng đư cp cng nhng nhƠ nhp khu vn cha nhn đc b chng
t thì nhƠ nhp khu phi chu chi phí bo lưnh nhn hƠng. Hn na, mt s hưng
tƠu không chp nhn bo lưnh nhn hƠng ca ngơn hƠng thì nhƠ nhp khu phi tr
tin bi thng gi tƠu quá hn hoc b chm tr nhn hƠng nh hng đn k
hoch sn xut.
- Nu không quy đnh ắb vn đn đy đ” thì mt ngi khác có th ly đc hƠng

hóa khi ch cn xut trình mt phn ca b vn đn, trong khi đó nhƠ nhp khu li
lƠ ngi tr tin hƠng hóa.
 i viăngơnăhƠng
 Riăroăđi vi NHPH
 Ri ro t phíaăngi m L/C
- Vic phát hƠnh th tín dng luôn mang yu t ri ro khi nhƠ nhp khu kỦ qu
không đ 100% tr giá th tín dng. VƠo thi đim thanh toán, NHPH s gp ri
ro khi phi thc hin thanh toán cho ngi th hng theo quy đnh ca L/C
ngay c trong trng hp nhƠ nhp khu ch tơm không thanh toán hay không
có kh nng thanh toán. Vi lỦ do nƠy, ri ro tín dng đi vi NHPH lƠ rt hin
hu.
- Khi phát hƠnh th tín dng, nu NHPH chuyn ti không ht, hoc không đúng
ni dung trên đn đ ngh m th tín dng ca nhƠ nhp khu. Nu có tranh
chp thì NHPH phi chu ri ro do nhƠ nhp khu t chi nhn chng t vƠ
thanh toán cho NHPH hoc nu NHPH tr tin hay chp nhn thanh toán hi
phiu kì hn mƠ không có s kim tra mt cách thích đáng b chng t, đ b
chng t có li, nhƠ nhp khu không chp nhn thì không th đòi tin nhƠ nhp
khu.
- Nu L/C đc phát hƠnh vi điu khon ắmt bn vn đng đng bin bn
gc gi cho nhƠ nhp khu” dù cho vn đn đc lp theo lnh ca NHPH
nhng vn có ri ro. Bi vì nhƠ nhp khu có th li dng mi quan h gia
11



mình vƠ hưng tƠu đ nhn hƠng trc khi b chng t gi cho ngơn hƠng ri t
chi thanh toán.
 Ri ro t phíaăngi th hng
NHPH ch có th kim tra tính phù hp ca chng t trên b mt so vi th tín dng
ch không th thm đnh tính chơn thc ca chng t vƠ tình trng hƠng hóa. Vì vy

ngi bán có th li dng điu nƠy đ c tình giao hƠng hóa không phù hp vi th tín
dng hoc không giao hƠng nhng lƠm gi mo chng t xut trình phù hp vi L/C đ
đc NHPH thanh toán thì NHPH vn phi thanh toán cho nhƠ xut khu.
 Ri ro t ngơnăhƠngăchit khu
Trong trng hp L/C cho phép đòi tin bng đin, có th xy ra trng hp ngơn hƠng
chit khu đư nhn đc tin t ngơn hƠng hoƠn tr, nhng NHPH kim tra phát hin
chng t có bt hp l vƠ yêu cu ngơn hƠng chit khu hoƠn tr, thì ngơn hƠng chit
khu không th hoƠn tr li cho NHPH.
 RiăroăphátăsinhăngoƠiătm kimăsoát
Theo điu 35 UCP600, NHPH vn phi thanh toán cho ngơn hƠng xut trình khi chng
t xut trình phù hp quy đnh th tín dng b tht lc trong quá trình chuyn t ngơn
hƠng xut trình đn NHPH.
 Ri ro v điu kin th trngăhƠngăhóaănhp khu
Khi yu t giá c hƠng hóa, kênh phơn phi hƠng hóa, th trng trong vƠ ngoƠi nc
v hƠng hóa đó bin đng theo hng bt li thì ngi m L/C s gp khó khn khi
thanh toán; dn đn NHPH s phi gánh chu ri ro tín dng t ngi nhp khu đc
bit khi hƠng hóa nhp khu theo L/C lƠ tƠi sn đm bo cho ngơn hƠng theo tha thun
khi m L/C.
 Ri ro khi chng t vn tiăngoƠiătm kimăsoátăcaăngơnăhƠng
Khi m LC vi mt vn đn gc gi v trc hoc gi theo tƠu, nu ngi m không
kỦ qu đy đ, vn đn không lp theo lnh ngơn hƠng, ngơn hƠng có th gp ri ro
ngi m LC không hoƠn thƠnh ngha v thanh toán cho ngơn hƠng trc khi nhn
hƠng vƠ ngơn hƠng vn phi thanh toán hoc phi đn bù hƠng hóa cho ngi hng.
 Ri ro trong thc hinăhoƠnătr giaăcácăngơnăhƠng
12



Trng hp L/C cho phép đòi tin bng đin, ngơn hƠng đòi tin đư đòi ngơn hƠng
hoƠn tr, nhng vì lỦ do nƠo đó ngơn hƠng hoƠn tr không chuyn tin cho ngơn hƠng

đòi tin thì ngha v nƠy vn thuc v NHPH.
 Ri ro khi chng t b bt hp l
Khi b chng t bt hp l nhng NHPH không thông báo bt hp l vƠ t chi thanh
toán hoc thông báo t chi thanh toán nhng không đúng cách hoc không trong thi
hn qui đnh (theo UCP600) thì NHPH mt quyn t chi chng t bt hp l vƠ phi
thanh toán bt k tính hp l ca chng t.
NgoƠi ra, NHPH có th b kin hoc phi bi thng khi b chng t có bt hp l mƠ
NHPH t đng thanh toán khi ngi m chp nhn bt hp l vƠ đư chuyn giao chng
t cho ngi m mƠ không đi ch th ca phía xut trình, không hƠnh đng theo lnh
ca phía xut trình, hay lƠm mt không tr li chng t cho phía xut trình.
 Ri ro trong thc hin boălưnhănhnăhƠng
Khi đư phát hƠnh bo lưnh nhn hƠng cho ngi mua, NHPH có th phi gánh chu ri
ro đo đc do hƠnh c tình la đo ca các bên có liên quan nh hưng tƠu, ngi th
hng, ngi mầ Ngi hng có th gi b chng t gc v ngơn hƠng yêu cu
thanh toán giá tr ln hn giá tr lô hƠng hoc vì lỦ do nƠo đó bo lưnh nhn hƠng b
tht lc, ri vƠo tay k xu không thu li đc vn đn gc đ đi ly vƠ hy b th
bo lưnh.
 i viăngơnăhƠngăthôngăbáo
Ngơn hƠng thông báo L/C phi chu trách nhim v tính chơn tht, hp l ca L/C.
Nu NHTB thông báo L/C chm tr hay thiu chính xác cho ngi th hng dn đn
thng v không thƠnh, thì NHPH hoc ngi th hng có th kin NHTB bi
thng cho nhng thit hi xy ra.
Trong trng hp L/C đc giao ti quy, NHTB có th gp ri ro L/C b giao nhm
đi tng, ngi đn nhn L/C không phi lƠ ngi hng tht s vì giy gii thiu có
th b gi mo. NgoƠi ra, khi chuyn L/C cho ngi hng qua đng bu đin, NHTB
có th gp ri ro dch v vn chuyn không đáng tin cy hoc đa ch ngi th hng