BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HCM
NguynăTrnăNhtăThuyên
HOÀNăTHINăMÔăHÌNHăXăLụăTPăTRUNGă
TRONGăHOTăNGăTHANHăTOÁNăQUCăTă
TIăNGỂNăHÀNGăTMCPăÁăCHỂU
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.HăChí Minh - Nmă2012
BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HCM
NguynăTrnăNhtăThuyên
HOÀNăTHINăMÔăHÌNHăXăLụăTPăTRUNGă
TRONG HOTăNGăTHANHăTOÁNăQUCăTă
TIăNGỂNăHÀNGăTMCPăÁăCHỂU
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mƣăs: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
PGS, TS.ăBÙIăKIMăYN
TP.HăChíăMinhă- Nmă2012
LIăCAMăOAN
Tôiăcamăđoanălunăvnăthcăs kinhătă“ăHoƠnăthinămôăhìnhăxălýătpătrungătrongă
hotăđngăthanhătoánăquc tătiăngơnăhƠngăTMCPăÁăChơu”ălà công trình nghiên
cuăcaăriêngătôi.
Nhngăsăliuăđcăsădngăcóăch rõăngunătríchădnătrongădanhămcătƠiăliuăthamă
kho.ăKtăquănghiênăcuănƠyăchaăđcăcôngăbătrongăbtăkăcôngătrìnhănghiênă
cuănƠoătătrcăđnănay. Cácăgiiăphápănêuătrongălunăvnăđcărútăraătănhngăcă
sălýălunăvƠăquáătrìnhănghiênăcuăthcătin.
Tácăgi
NguynăTrnăNhtăThuyên
MCăLC
Trangăphăbìa
Liăcamăđoan
Mcălc
Danhămcăcácăchăvitătt
Danhămcăcácăbng biu
Danhămcăcácăhìnhăv
MăU 1
CHNGă1:ăCăSăLụăLUN
1.1 .LỦălunăcăbnăvăThanhătoánăqucăt 5
1.1.1.ăKháiănimăThanhătoánăqucăt 5
1.1.2.ăVaiătròăcaăhotăđngăTTQT 5
1.1.2.1.ăiăviănnăkinhăt 5
1.1.2.2.ăiăviăNgơnăhƠngăthngămi 6
1.1.3. Các phngăthcăchăyuătrongăTTQT 7
1.1.3.1.ăăPhngăthcăchuynătin 8
1.1.3.2.ăăPhngăthcănhăthu 9
1.1.3.3. Phngăthcătínădngăchngăt 10
1.2 Gii thiuăvămôăhìnhăxălỦătpătrungătrongăngơnăhƠngăthngămi
11
1.3ăSă cnăthită phiăápădngămôăhìnhă xălỦă tpătrungă trongăhotă đngă
TTQT: 13
1.3.1ăTínhăttăyuăphiăápădngămôăhìnhăxălýătpătrungăhotăđngăTTQT:
13
1.3.2ăCácătinăđăđăápădngămôăhìnhăxălýătpătrungătrongăhotăđngăTTQT:
15
1.3.2.1ăThunăliătrongăvicăápădngămôăhìnhăxălýătpătrungădaătrênă
cácăđcătrngăcăbnăcaăhotăđngăTTQT: 15
1.3.2.2ăVicăápădngămôăhìnhăxălýătpătrungăgiúpăhnăchăthpănhtăcácă
riăroătrongăhotăđngăTTQT 17
1.3.2.2.1 Riăroăvămô: 17
1.3.2.2.2ăRiăroăviămô: 19
1.3.2.3ăVicăápădngămôăhìnhăxălýătpătrung giúpănơngăcaoăhiuăquăhotă
đngăTTQTăcaăNHTM: 20
1.3.2.3.1ăiăviăchtălngăphcăvăkháchăhƠng: 20
1.3.2.3.2ăiăviăhiuăquăkinhădoanhăngơnăhƠng: 21
1.3.2.3.3ăiăviănnăkinhăt: 22
1.4.BƠiăhcăkinhănghimăv vicăápădng môăhìnhăxălỦătpătrung trong
hotăđng TTQT: 23
1.4.1ăBƠiăhcăkinhănghimăv vicăápădng môăhìnhăxălýătpătrungăhotăđngă
TTQTăcaăcácăngơnăhƠngăkhác: 23
1.4.1.1ăNgơnăhƠngăTMCPăcôngăthngăVităNamă(Vietinbank) 23
1.4.1.2 Ngân hàng Citibank 25
1.4.2ăBƠiăhcăkinhănghimăchoăngơnăhàng TMCP Á Châu (sauăđơyăxinăđcă
giălƠăACB): 26
KTăLUNăCHNGă1 28
Chngă 2:ă THCă TRNGă ÁPă DNG MÔă HÌNHă Xă Lụă TPă TRUNGă
TRONGăHOTăNGăTHANHăTOÁNăQUCăTăTIăACB
2.1ăTngăquanăvăACBăvƠăhotăđngăTTQTătiăACB: 29
2.1.1ăTngăquanăvăACB: 29
2.1.1.1 QuáătrìnhăthƠnhălpăvƠăphátătrin: 29
2.1.1.2ăiăthăcnhătranh: 33
2.1.1.3ăánhăgiáăvăth: 35
2.1.2ăHotăđngăTTQTătiăACB: 37
2.1.2.1ăTrcăkhiăthcăhinăxălýătpătrung: 39
2.1.2.2ăSauăkhiăthcăhinăxălýătpătrung: 41
2.2ăMôăhìnhăxălỦătpătrung trong hotăđngăTTQT tiăACB: 42
Nghipăvăchuynătinăbngăđin: 44
Nghipăvănhăthuănhpăkhu: 46
Nghipăvănhăthuăxutăkhu: 47
Nghipăvătínădngăchngătănhpăkhu 47
Nghipăvătínădngăchngătăxutăkhu 49
2.3 Quá trình trină khaiă ápă dng môă hìnhă xă lỦ tpă trungă hotă đngă
TTQTătiăACB: 51
2.3.1.ăHoƠnăthinăvăcôngăngh: 51
2.3.2.ăHoƠnăthinăvănhơnăs: 53
2.3.3.ăCôngătácăđƠoăto,ăphăbin: 54
2.3.4.ăChnhăsaăquyătrình,ăphiăhpătácănghip: 55
2.4.ăánhăgiáămôăhình xălỦătpătrungăhotăđngăTTQTătiăACB: 55
2.4.1.ăNhngăthƠnhăcông: 55
2.4.2.ăNhngătnătiăvƠănguyênănhơn: 58
2.4.2.1 Ngunănhơnălc: 58
2.4.2.2ăCôngăngh: 59
2.4.2.3ăCácăhnăchăkhác: 60
KTăLUNăCHNGă2 61
Chngă 3:ă NHNGă GIIă PHÁPă NHMă HOÀNă THINă MÔă HÌNHă Xă
LụăTPăTRUNGăTRONGăHOTăNGăTHANHăTOÁNăQUCăT TIă
ACB
3.1ăGiiăphápăđiăviăACB 63
3.1.1 Văngunănhơnălc: 63
3.1.2ăVăcôngăngh: 66
3.1.3ăVăđƠoăto 68
3.1.4ăTăchcăhotăđng 69
3.2ăGiiăphápăđiăviăcácăcăquan NhƠăncăvƠăcácăbanăngƠnhăcóăliênăquan
71
3.2.1ăGiiăphápăđiăviăcácăcăquanăNhƠănc: 71
3.2.2ăGiiăphápăđiăviăcácăbanăngƠnhăcóăliênăquan: 72
3.3 Giiăphápăđiăviădoanhănghip: 72
KTăLUN CHNGă3 74
KTăLUNăCAăLUNăVN 75
TƠiăliuăthamăkho
Phălc
Phălcă1:ăBngămuăduăsădngătrongănghipăvăTTQTătiăACB
Phălcă2:ăSăđăt chcăcaăACB
Phălcă3:ăMngăliăCNăvƠăPGDăcaăACBătínhăđnă31/12/2011
Phălcă4:ăThngăkêăcácăchătiêuăTTQTăcaăACBănmă2011
DANHăMCăCÁCăCHăVITăTT
ACB:ăNgơnăhƠngăthngămiăcăphnăÁăChơu.ă
ANZ: Ngân hàng ANZ.
BCT: Băchngăt
BIDV:ăNgơnăhƠngăđuătăvƠăphátătrinăVităNam
CADă (Cashă againstă document):ă Phngă thcă giaoă chngă tă nhnă tină
ngay
CDCS (Certified Documentary credit Specialist): chngăchănghănghipă
vănghipăvătínădngăchngăt
CN: Chi nhánh
DP (document againstă payment):ă Phngă thcă thanhă toánă nhă thuă tră
chm
DAă(documentăagainstăacceptance):ăPhngăthcăthanhătoánănhăthuătră
chm
Eximbank:ăNgơnăhƠngăthngămiăcăphnăxutănhpăkhuăVităNam
HSBC (Hongkong and Shanghai Banking Corporation): Ngân hàng
HngăKôngăvƠăThngăHi
ISBP (International standard banking Practice for the examination of
documentsăunderădocumentaryăcredits):ă tpăquánăngơnăhƠngă tiêuăchună
qucătăvăkimătraăchngătătheoătínădngăchngăt
LCă(Letterăofăcredit):ăPhngăthcăthanhătoánătínădngăchngăt
NHNN:ăNgơnăhƠngănhƠănc
NHTM:ăNgơnăhƠngăthngămi
NHTMCP:ăngơnăhƠngăthngămiăcăphn
NHTMNN:ăngơnăhƠngăthngămiăNhƠănc
PGD:ăPhòngăgiaoădch
Sacombank:ăNgơnăhƠngăthngămiăcăphnăSƠiăGònăThngăTín.ă
SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial
Telecommunication):ă Hipă hiă Vină thôngă TƠiă chínhă Liênă Ngơnă hƠngă
toƠnăthăgiiă
T/Tă (Telegraphică transfer):ă Phngă thcă thanhă toánă chuynă tină bngă
đin
TTQT:ăthanhătoánăqucăt
UCP (Uniform Customs and Practice for Documentary Credits): Quy tcă
thcăhƠnhăthngănhtăvătínădngăchngătă
URCă(UniformăRulesăforăcollection):ăQuyătcăthngănhtăvănghipăvă
nhăthu
URR (The Uniform Rules for Bank to bank Reimbursement under
Documentaryăcredit):ăQuyătcăthngănhtăhoƠnătrăliênăngơnăhƠng theo tín
dngăchngăt
Vietcombank:ăNgơnăhƠngăthngămiăcăphnăNgoiăThngăVităNam
Vietinbank:ăNgơnăhƠngăthngămiăcăphnăCôngăThngăVităNam
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
Bngă2.1:ăSoăsánhămtăsătiêuăchíăcăbnătrongăhotăđngăngơnăhƠngănmă2011ă
giaăACBăvƠăcácăngơnăhƠngăthngămiăkhácă
Bngă2.2:ăPhơnăcôngăhnămcăthcăhinănghipăvăTTQTătiăACBătrcăxălýă
tpătrung
Bngă2.3:ăPhơnăcôngăhnămcăkimăsoátăcôngăvicătiătrungătơmăTTQT
Bngă2.4:ăMôătăquáătrìnhăphiăhpătácănghipăgiaăkênh phơnăphiăvƠătrungă
tơmăTTQTătrongănghipăvănhăthuănhpăkhu
Bngă2.5:ăMôătăquáătrìnhăphiăhpătácănghipăgiaăkênhăphơnăphiăvƠătrungă
tơmăTTQTătrongănghipăvănhăthuăxutăkhu
Bngă2.6:ăMôătăquáătrìnhăphiăhpătácănghipăgiaăkênhăphơnăphiăvƠătrungă
tơmăTTQTătrongănghipăvăphátăhƠnhăLCănhpăkhu
Bngă2.8:ăMôătăquáătrìnhăphiăhpătácănghipăgiaăkênhăphơnăphiăvƠătrungă
tơmăTTQTătrongănghipăvăthôngăbáoăLCăxutăkhu
Bngă2.9:ăMôătăquáătrìnhăphiăhpătácănghipăgiaăkênhăphơnăphiăvƠătrungă
tâm TTQT trongănghipăvăxălýăBCTăxutătrìnhătheoăLCăxutăkhu
DANHăMCăCÁCăHÌNHăV
Hìnhă1.1:ăQuyătrìnhăthanhătoánătheoăphngăthcăchuynătinăbngăđină
Hìnhă1.2:ăQuyătrìnhăthanhătoánătheoăphngăthcănhăthuăkèmăchngăt
Hình 1.3: Quy trình thanh toánătheoăphngăthcătínădngăchngăt.ă
Hìnhă 1.4:ă Môă hìnhă xă lýă tpă trungă tiă trungă tơmă nghipă vă trongă ngơnă hƠng
thngămi
Hìnhă2.1:ăTcăđătngătrngăcaăACBăgiaiăđonă2007-2011
Hìnhă2.2:ăLiănhunătrcăthuăcaăACBăgiaiăđonă2007-2011
Hìnhă2.3:ăSătngătrngămngăliăkênhăphơnăphiăcaăACBăgiaiăđonă2007-2011
Hìnhă2.4:ăSoăsánhăvădoanhăsăthanhătoánăqucătăgiaăACBăvƠăcácăngơnăhƠngă
thngămiăkhác
Hìnhă2.5:ăTcăđătngădoanhăsăTTQTăcaăACBăgiaiăđonă2005-2011
Hìnhă2.6:ăTcăđătngătrng thuănhpăphíăTTQTăcaăACBăgiaiăđonă2005-2011
Hìnhă2.7:ăCăcuătăchcăcaătrungătơmăTTQTătiăACB
MăU
TínhăcpăthităcaăđătƠi
Có thănóiăhinănayănnăkinhătăVităNamănóiăriêngăvƠăthăgiiănóiăchungăđangăphiă
triăquaăgiaiăđonăkhóăkhnănhtătrongăthăkănƠy.ăCùngă viăsăvătanăcaăbongă
bóngăbtăđngăsn,ăchngăkhoán,ănnăkinhătăVităNamăđangăphiăgánhăchuănhngă
huăquănngănăđcăphnăánhărõănétăquaăbcătranhăhotăđngăcaăcácăngơnăhƠngă
thngămi.ăTălănăquáăhnăcaăcácăngơnăhƠngătngănhanhăđnăchóngămt,ăt lă
thunăviăsălngădoanhănghipăpháăsn,ămtăkhănngăthanhătoánăđtămcăcaoăkă
lcătătrcăđnă nay.ă Hotă đngă tínădngăvnă lƠăhotă đngă chínhă yu,ă mangă liă
ngunăthuănhpălnăchoăcácăngơnăhƠngăđangăbcălănhiuăriăroăvƠăkémăbnăvng.ă
Trongăbiăcnhă đó,ăđă cóă thătnătiă vƠă tră vng,ă cácă ngơnăhƠngăthngă miăcă
trongăncăvƠătrênăthăgiiăđangădnăchuynăhngăchinălcăsangătpătrungăphátă
trinăcácădchăvăphiătínădngăvnăcóăngunăthuănăđnhăvƠăítăriăroănh:ădchăvătƠiă
khonăthanhătoán,ădchăvăngơnăqu,ădchăvăboălƣnh,ădchăvătăvn,ădchăvăyă
thác,ăkinhădoanhăngoiăt…Trongăđó,ăkhôngăthăkhôngăkăđnădchăvăthanhătoánă
qucăt.
Thanhă toánă qucă tă lƠă mtă dchă vă quană trngă trongă hotă đngă ca ngân hàng
thngămi,ăđóngăgóp khôngănhăvào liănhunăcaăngơnăhƠngăthôngăquaăngunăthuă
nhpăphíăcaămình.ăTrongăxuăthătoƠnăcuăhóaăvƠăhiănhpăqucăt,ăhotăđngăngoiă
thngăgiaăcácăqucăgiaătrênăthăgiiăngƠyăcƠngăphátătrinămnhămătoăđiuăkină
choădchăvăthanhătoánăqucătătrongăcácăngơnăhƠngăcóăsăgiaătngănhanhăchóngăcă
văsălngălnăchtălngăgiaoădch.ăDoăvy,ăviămcătiêuăchinălcălƠăgiaătngă
thuănhpătăhotăđngăthanhătoánăqucăt,ăcácăngơnăhƠngăthngămiăluônătìmăkimă
vƠăápădngăcácăbinăphápăđătngăhiuăquăhotăđngăthanhătoánăqucăt.ăHinănay,ă
tpătrungăhóaăhotăđngăthanhătoánăqucătăđcăxemălƠămtăgiiăphápătiău,ămangă
liănhiuătinăíchătoălnătrongănhiuămtănh:ăthunătinătrongăqunălý,ătităkimăchiă
phí;ăchuyênănghipăvƠănhtăquánătrongănghipăv,ănơngăcaoăhìnhănhăngân hàng và
chtălngăphcăvăkháchăhƠng…Vìăvy,ămôăhìnhăxălýătpătrungătrongăthanhătoánă
qucătăđƣăvƠăđangătrăthƠnhăxuăhngăđcăcácăngơnăhƠngăthngămiătrongăncă
vƠătrênăthăgiiătrinăkhaiănghiênăcuăvƠăđaăvƠoăápădng.ăChínhăthcăvnăhƠnhăvƠoă
thángă09/2009,ăngơnăhƠngăTMCPăÁăChơuă(ACB)ălƠămtătrongăsăítăcácăngơnăhƠngă
thngămiăthcăhinăđuătiênămôăhìnhăxălýătpătrungăhotăđngăthanhătoánăqucătă
tiăVităNam.ăTriăquaăhnăbaănmăngădng,ămôăhìnhănƠyăđƣăphátăhuyănhiuătácă
dngătíchăccătrongăvicănơngăcaoăhiuăquăhotăđngăTTQT,ăkimăsoátăttăriăro,ă
tinhăgnăbămáyăhotăđngăTTQT,ănơngăcaoăchtălngăphcăvăkháchăhƠng…ăTuyă
nhiên,ădoăthiăgianăápădngăchaălơuănênămôăhìnhăxălýătpătrungătiăACBăvnăcònă
nhiuătnătiăcnăkhcăphcăvƠăhoƠnăthin.
Mcătiêuănghiênăcu
DaătrênăvicănghiênăcuămôăhìnhăxălýătpătrungăthanhătoánăqucătătiăngơnăhƠngă
TMCPăÁăChơu,ălunăvnătrìnhăbƠyăquáătrìnhăchunăbătrinăkhaiăvƠămôăhìnhăthcătă
đangăđcăápădngătiăngơnăhƠngăÁăChơu.ăngăthi,ăphơnătíchăđăđaăraănhngă
thƠnhăcôngăcngănhănhngătnătiăvƠănguyênănhơnăcaămôăhìnhănƠy.ăTrênăcăsă
đó,ăđăxutănhngăgiiăphápănhmăhoƠnăthinămôăhìnhăxălýătpătrungăthanhătoánă
qucătătiăngơnăhƠngăÁăChơu.ăThôngăquaălunăvnănƠy,ătácăgiăhyăvngăcóăthăcungă
cpămăsăkinhănghimăthcătătrongăvicătrinăkhaiăápădngămôăhìnhătpătrungăxă
lýăthanhătoánăqucătăđiăviănhngăngơnăhƠngăthngămiăcóăcácăđiuăkinătngă
đngăviăngơnăhƠngăTMCPăÁăChơu.
iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
i tng nghiên cu: tpătrungănghiênăcu môăhìnhăxălýătpătrungătrongăhotă
đngăthanhătoánă tiăngơnă hƠngăÁăChơuă vƠăthamă khoă thêmă môăhìnhăcaă mtăsă
ngân hàng khác
Phm vi nghiên cu:
Khôngăgian:ănghiênăcuămôăhìnhăxălýătpătrungăthanhătoánăqucătătiăngơnăhƠngăÁă
ChơuăvƠătìmăhiuămtăcáchăkháiăquátămôăhìnhăxălýătpătrungăthanhătoánăqucătătiă
mtăsăngơnăhƠngăkhác
Thiăgian: chăyuălƠăgiaiăđonătănmă2007-2011ălƠă giaiăđonătrcăvƠăsauăkhiă
ngơnăhƠngăÁăChơuăápădngămôăhìnhăxălýătpătrung
Phngăphápănghiênăcu:
Lunăvnăsădngătngăhpăcácăphngăphápănghiênăcuăkhoaăhc.
TrênăcăsăthuăthpăsăliuăvƠăthôngătin qua các tƠiăliu,ătpăchíăchuyênăngƠnh,ăbáo
cáoă thngă niênă caă cácă ngơnă hƠng,ă thôngă tină trênă internet… ktă hpă vi các
phngăpháp: thngăkê,ăsoăsánh,ăphơnătích,ă… tălýăthuytăđnăthcătin,ătăbênă
trongăđnăbênăngoƠiăngơnăhƠngăÁăChơu nhmăgiiăquytăvƠălƠmăsángătămcătiêuă
nghiênăcuăcaălunăvn.ăngăthi,ătipăthuăýăkinăphnăbinăcaănhiuăchuyênă
gia, cán băqunălýăvƠăđiuăhƠnhăcóăliênăquanăđăhoƠnăthinăgiiăpháp.
Ktăcu caălunăvn
NgoƠiăphnămăđuăvƠăphnăktălun,ălunăvnăcóăktăcuăgm 3ăchng,ăcăthă
nh sau:
Chngă1:ăCăsălýălunăvăthanhătoánăqucătăvƠămôăhìnhăxălýătpătrungătrongă
hotăđngăthanhătoánăqucăt
Chngă2:ă Nghiênă cuă thcătrngă ngădngămôăhìnhă xălýătpătrungăthanhătoánă
qucătătiăngơnăhƠngăTMCP Á Châu
Chngă3:ăNhngăgiiăpháp nhmăhoƠnăthin môăhìnhăxălýătpătrungăthanhătoánă
qucătătiăngơnăhƠngăTMCP Á Châu
TínhămiăcaăđătƠi
ThanhătoánăqucătălƠăđătƠiătngăđiăphăbinătrongănghiên cuăkhoaăhc.ăMtăsă
khíaăcnhămƠăcácăđătƠiăkhoaăhcăthngătpătrungănghiênăcuălƠ:ănơngăcaoăhiuă
quăhotăđngăTTQT,ăriăroătrongăhotăđngăTTQT,ăphátătrinădoanhăsăvƠăthăphnă
TTQT,ămarketingătrongăhotăđngăTTQT…ăTuyănhiên,ăvnăđăliênăquanăđnămôă
hìnhăxălýătpătrungătrongăhotăđngăTTQTăcònăkháămiămăvƠăhuănhăchaăđcă
nghiênăcuămtăcáchăphăbin.ăNhnăthcăđcătínhăcpăthităvƠătínhăngădngăcaoă
caămôăhìnhăxălýătpătrungăTTQTătrongăthcătin,ătácăgiăđƣălaăchnănghiênăcuă
đătƠiă nƠy.ăQuaăđó,ătpătrungănghiênă cuăvămôăhìnhăxălýătpătrungăthanhă toánă
qucătătiăngơnăhƠngăthngămiăđcăbitătrongăgiaiăđonăcácăngơnăhƠngăthngă
miătiăVităNamăđangăcóăxuăhngătrinăkhaiăápădngă môăhìnhătpă trungănhmă
nơngăcaoăhiuăquăhotăđng.ăMtăkhác,ăđaăraănhngăgiiăphápăthităthcăvƠăhuă
íchăgiúpă ngơnăhƠngă ÁăChơuănóiăriêngăvƠă cácăngơnă hƠngăthngă miăkhácă cóăthă
hoƠnăthinăhnămôăhìnhăxălýătpătrungăphnănƠoăcònănonătrăcaămình.
1
Chngă1
CăSăLụăLUN VăTTQTăTIăNHTM
1.1 LỦălunăcăbnăvăThanhătoánăqucăt:
1.1.1.ăKháiănimăThanhătoánăqucăt:
Xét v khía cnh nn kinh t, TTQT lƠ quá trình thc hin các khon thu chi tin
t quc t thông qua h thng ngơn hƠng trên th gii nhm phc v cho các mi
quan h trao đi quc t phát sinh gia các nc vi nhau.
Xét v giác đ ngơn hƠng, TTQT lƠ mt nghip v ngơn hƠng quc t đc hình
thƠnh vƠ phát trin trên nn tng hot đng ngoi thng vƠ các quan h trao đi
quc t. Do khong cách đa lỦ, uy tín đi tác vƠ chính sách v qun lỦ ngoi hi,
chính sách qun lỦ xut nhp khu ca mi quc gia mƠ vic thanh toán tin
hƠng gia bên mua vƠ bên bán trong hot đng ngoi thng phi đc thc
hin thông qua ngơn hƠng. Cùng vi quy mô phát trin kinh t nói chung vƠ xut
nhp khu nói riêng, TTQT ngày càng thc s tr thƠnh mt nghip v quan
trng ca ngơn hƠng thng mi, mang li ngun thu v phí dch v đáng k
không nhng v s lng tuyt đi mƠ c v t trng. TTQT còn lƠ mt mt xích
quan trng chp ni vƠ thúc đy, phát trin vƠ m rng các hot đng kinh doanh
khác ca ngơn hƠng nh kinh doanh ngoi t, tƠi tr xut nhp khu, bo lƣnh
ngơn hƠng trong ngoi thng, tng cng ngun vn huy đng, đc bit lƠ vn
bng ngoi t…
1.1.2.ăVaiătròăcaăhotăđngăTTQT:
1.1.2.1.ăiăviănnăkinhăt:
Hin nay, xu th kinh t th gii ngƠy cƠng đc quc t hóa, các quc gia đang
ra sc phát trin kinh t th trng, m ca, hp tác vƠ hi nhp. Trong bi cnh
đó, TTQT nh lƠ chic cu ni gia kinh t trong nc vi kinh t th gii, có
tác dng bôi trn vƠ thúc đy hot đng xut nhp khu hƠng hoá vƠ dch v, đu
t nc ngoƠi, thu hút kiu hi vƠ các quan h tƠi chính, tín dng quc t khác.
2
Hot đng TTQT ngƠy cƠng đa dng vƠ đóng vai trò ht sc quan trng đi vi
s phát trin kinh t ca mt quc gia. Trong đó, nhơn t trung tơm vƠ quan
trng nht phi k đn lƠ các ngơn hƠng thng mi. Thông qua vic h tr tt
cho các doanh nghip kinh doanh xut nhp khu v t vn k thut TTQT, các
tp quán, quy đnh ngoi thng, h tr vn sn xut kinh doanh xut nhp
khu… T đó to tơm lỦ tin tng cho các doanh nghip trong đƠm phán, kỦ kt
vƠ thc hin các thng v, giúp hn ch ri ro trong quan h giao dch mua bán
vƠ thanh toán tin hƠng vi đi tác nc ngoƠi. NgoƠi ra, ngơn hƠng còn tƠi tr
vn (chit khu b chng t xut khu, tƠi tr trc vƠ sau khi giao hƠng, tƠi tr
nhp khu…) h tr k thut thanh toán quc t. Nh đó, góp phn đy mnh
tc đ tng trng kim ngch xut nhp khu, thu hút vƠ tp trung ngun thu
ngoi t t xut khu. ng thi, phi hp vi Ngơn hƠng Trung ng gi vng
cán cơn TTQT ca nn kinh t vƠ thc hin tt chính sách qun lỦ ngoi hi.
1.1.2.2.ăiăviăNgơnăhƠngăthngămi:
Hot đng TTQT trc tiên lƠ mt hot đng kinh doanh thu li ca các ngơn
hƠng thng mi, trc tip to ra mt khon li nhun không nh đóng góp vƠo
li nhun chung ca ngơn hƠng bên cnh các dch v truyn thng khác.
Th nht, Ngơn hƠng thng mi thu phí dch v trong TTQT. Khi thc hin
các yêu cu ca khách hƠng có liên quan đn dch v TTQT, ngơn hƠng
thng mi đc quyn thu mt mc phí theo biu phí đƣ quy đnh trc.
Thc t hin nay trong các NHTM, thu nhp t loi phí nƠy không nhng
tng v s lng mƠ còn tng c v t trng trong c cu thu nhp phí ca
mt ngơn hƠng thng mi.
Th hai, hot đng TTQT còn lƠm tng tính thanh khon cho ngơn hƠng.
Trong quá trình thc hin các phng thc TTQT đc bit lƠ m LC nhp
khu cho khách hƠng, ngơn hƠng đc nm gi mt khon tin kỦ qu t l
vi giá tr mƠ ngơn hƠng bo lƣnh s thanh toán. Ngun tin nƠy tng đi n
đnh vƠ phát sinh thng xuyên, nó tr thƠnh mt ngun to thanh khon cho
ngơn hƠng di hình thc tin tp trung ch thanh toán.
3
Th ba, thc hin TTQT còn giúp các ngơn hƠng thng mi tng cng
quan h đi ngoi. Thông qua vic bo lƣnh cho khách hƠng trong nc,
thanh toán cho ngơn hƠng nc ngoƠi, ngơn hƠng thc hin TTQT s có đc
nhng quan h đi lỦ vi ngơn hƠng vƠ đi tác nc ngoƠi. Mi quan h nƠy
da trên c s hp tác vƠ tng tr. Vi thi gian hot đng nghip v cƠng
lơu, mi quan h ngƠy cƠng m rng. ơy cng lƠ hiu qu do TTQT mang
li cho các ngơn hng thng mi.
Th t, Ngơn hƠng thng mi có th thu li t vic khách hƠng s dng các
dch v khác phát sinh t dch v TTQT, đc bit lƠ vay vn kinh doanh xut
nhp khu. Trong quá trình thc hin TTQT, khách hƠng không đ kh nng
tài chính cn đn s tƠi tr ca ngơn hƠng, ngơn hƠng cho vay đ thanh toán
hƠng nhp khu, bo lƣnh thanh toán m L/C, chit khu b chng t xut
khu, tƠi tr trc vƠ sau khi giao hƠng, bao thanh toán…
Th nm, thc hin tt nghip v TTQT, ngơn hƠng có th giám sát đc tình
hình kinh doanh ca các doanh nghip xut nhp khu vƠ hot đng ngoi
thng nói chung, khuyn khích vƠ có chính sách h tr các ngƠnh hƠng u
tiên thông qua các dch v ca mình. T đó, to điu kin tt trong vic thc
hin qun lỦ có hiu qu hot đng xut nhp khu trong nc vƠ chính sách
qun lỦ ngoi hi theo ch đo ca Ngơn hƠng NhƠ nc vƠ Chính ph.
1.1.3.ăCácăphngăthcăchăyuătrongăTTQT:
Trong TTQT, ngi th hng vƠ ngi thanh toán thng hai quc gia khác
nhau, không th thanh toán trc tip cho nhau mƠ phi thông qua h thng ngơn
hƠng. Da trên v th ca ngi mua vƠ ngi bán, s tin tng, mi quan h vƠ
kh nng tƠi chính ca mi bên mƠ h cùng tha thun đ la chn phng thc
TTQT phù hp nht. VƠ tùy theo đó mƠ s tham gia ca ngơn hàng ít hoc nhiu
trong tng thng v y. Sau đơy, xin xét đn tng phng thc TTQT ch yu
theo th t vai trò ca ngơn hƠng ngƠy cƠng tng.
4
1.1.3.1.ăăPhngăthcăchuynătin:
ơy lƠ phng thc đn gin nht trong TTQT. Hin nay, ph bin nht lƠ thanh
toán chuyn tin bng đin Swift. Theo đó, nhƠ nhp khu đn ngơn hƠng yêu
cu chuyn mt s tin nht đnh cho mt ngi th hng (có th lƠ nhƠ xut
khu hoc không phi lƠ nhƠ xut khu trong trng hp buôn bán trung gian).
Phng thc thanh toán chuyn tin có hai loi: thanh toán trc khi giao hƠng
vƠ thanh toán sau khi giao hƠng. Trong đó, thanh toán trc khi giao hƠng (ng
trc tin hƠng) có li cho nhƠ xut khu mƠ thanh toán sau khi giao hƠng li có
li cho nhƠ nhp khu. Hin nay, do chi phi bi Lut qun lỦ ngoi hi ca
nc ta nên các ngơn hƠng thng mi khi thanh toán chuyn tin cho nhƠ nhp
khu đu phi xem xét k hp đng vƠ t khai hi quan rt k nhm đm bo có
lng hƠng mu dch tng ng vi lng tin chuyn ra nc ngoƠi.
Tuy nhiên, chuyn tin ch lƠ mt phng thc thanh toán trc tip gia hai bên
mua vƠ bán. Ngơn hƠng ch lƠ đóng vai trò trung gian thc hin thanh toán theo
yêu cu ca khách hƠng, không rƠng buc v tránh nhim bo lƣnh thanh toán.
Quy trình thc hin nh sau:
Hình 1.1:ăQuyătrìnhăthanhătoánătheoăphngăthcăchuynătinăbngăđină
Ngi chuyn tin
Ngi th hng
Ngơn hƠng th hng
Ngơn hƠng chuyn tin
KỦ kt hp đng
ngoi thng
ngh
chuyn tin
Thc hin lnh
chuyn tin
Báo có tài
khon
1
2
3
4
5
1.1.3.2.ăăPhngăthcănhăthu.ă
Nh thu lƠ phng thc thanh toán mƠ nhƠ xut khu sau khi hoƠn thƠnh ngha
v giao hƠng hoc cung ng dch v, u thác cho ngơn hƠng phc v mình (ngơn
hƠng nh thu) gi b chng t thông qua ngơn hƠng ca ngi mua (ngơn hƠng
thu h) đn cho ngi mua đ đc thanh toán, chp nhn hi phiu hay chp
nhn các điu kin vƠ điu khon khác. Trong phng thc nh thu, các ngơn
hƠng ch tham gia vi t cách lƠ trung gian thu h tin, không cam kt, không
bo lƣnh thanh toán đi vi nhƠ xut khu cng nh nhƠ nhp khu. Các ngơn
hƠng ch cn thc hin đúng các ch th nh thu vƠ tp quán quc t. Hin nay,
vic thc hin phng thc nh thu ca các ngơn hƠng trên th gii đc áp
dng theo Quy tc thng nht v nghip v nh thu (The Uniform Rules for
Collections - URC 522)(Phòng thng mi Quc t, S xut bn 522).
Có 2 loi nh thu chính: nh thu tr ngay (Documents against payment -DP) và
nh thu tr chm (Documents against Acceptance - DA).
Phng thc nh thu có s tham gia sơu hn ca ngơn hƠng thng mi so vi
phng thc chuyn tin. Ngơn hƠng ca nhƠ xut khu tham gia gi chng t
vƠ lp ch th nh thu. Ngơn hƠng ca nhƠ nhp khu có trách nhim thc hin
theo ch th nh thu ca ngơn hƠng nh thu. Tuy nhiên, vic thanh toán trong
phng thc nƠy cng ph thuc vƠo thin chí ca ngi nhp khu. Ri ro
không thanh toán phát sinh cao đi vi phng thc nh thu tr chm vì khi
nhn b chng t, ngi nhp khu ch cn cam kt thanh toán vƠo ngƠy đáo hn
mƠ không kèm theo bt c rƠng buc nƠo. Vic có thc hin vic thanh toán vƠo
ngƠy đáo hn nh đƣ cam kt hay không hoƠn toƠn tùy thuc vƠo uy tín vƠ thin
chí ca nhƠ nhp khu
Quy trình thc hin nh sau:
6
Hình 1.2:ăQuyătrìnhăthanhătoánătheoăphngăthcănhăthuăkèmăchngăt
1.1.3.3.ăăPhngăthcătínădngăchngăt:
Phng thc tín dng chng t lƠ mt s tho thun, trong đó, theo yêu cu ca
ngi đ ngh m th tín dng (nhƠ nhp khu), mt ngơn hƠng (ngơn hƠng phát
hƠnh th tín dng) s phát hƠnh mt tín dng th (Letter of Credit - L/C). Theo
đó, ngơn hƠng phát hƠnh đƣ cam kt tr tin ngay hoc chp nhn hi phiu vƠ
tr tin vƠo mt ngƠy trong tng lai cho mt bên th ba (ngi th hng L/C)
khi ngi nƠy xut trình cho ngơn hƠng phát hƠnh mt b chng t hp l, phù
hp vi nhng điu kin vƠ điu khon quy đnh ca L/C. ơy lƠ phng thc
thanh toán có nhng quy đnh cht ch, hn ch ri ro thp nht cho ngi bán
vƠ ngi mua vƠ đc s dng ph bin nht hin nay trong TTQT. ơy cng lƠ
phng thc mƠ ngơn hƠng tham gia sơu nht vƠ chu trách nhim cao nht. Tuy
nhiên, đ có th áp dng phng thc thanh toán nƠy thun thc vƠ đt hiu qu
cao đòi hi các bên tham gia phi nghiên cu vƠ tìm hiu k cƠng bi có th nói
đơy lƠ phng thc thanh toán phc tp vƠ có nhiu hình thc áp dng tùy vƠo
tng thng v c th. Hin nay, vic thc hin phng thc thanh toán tín dng
Ngi đòi tin
Ngi tr tin
Ngơn hƠng thu h
Ngân hàng nh thu
Giao hàng
Thông báo BCT
Gi BCT
Thanh toán/
Thông báo chp nhn
Thanh toán/
Cam kt thanh toán
và giao BCT
Xut trình BCT
nh thu
Báo có/ thông báo
cam kt thanh toán
7
8
6
5
4
3
2
1
KỦ kt hp đng ngoi thng
7
chng t ca các ngơn hƠng trên th gii đc áp dng theo UCP600( Uniform
Customs and Practices for Documentary Credits, 2007 Revision) (Phòng thng
mi Quc t, S xut bn 600) và ISBP681 (International Standard Banking
Practice for the Examination of Documents under Documentary Credits 2007
Revision) )(Phòng thng mi Quc t, S xut bn 681).
Quy trình thc hin nh sau:
Hình 1.3:ăQuyătrìnhăthanhătoánătheoăphngăthcătínădngăchngăt.ă
Ngoài ra, còn mt vƠi phng thc thanh toán quc t khác nh giao chng t
nhn tin (Cash against documents ậ CAD), các phng thc bo lƣnh quc t:
bo lƣnh đi ng, bo lƣnh thanh toán, bo lƣnh giao hƠng … Tuy nhiên, vì xét
v t trng chim rt thp so vi các phng thc đƣ k trên vƠ mc đ ph bin
lƠ không cao nc ta hin nay nên trong phm vi bƠi nghiên cu nƠy xin đc
phép không gii thiu đn.
Ngi th hng
Ngi yêu cu
phát hành LC
Ngân hàng thông
báo/
ngơn hƠng xut
trình
Giao hàng
Kim tra vƠ
thông báo BCT
Kim tra vƠ gi BCT
Thanh toán/Thông báo chp nhn
Thanh toán/
Cam kt thanh toán
BCT và giao BCT
Xut trình BCT
Báo có/ thông báo
cam kt thanh toán
KỦ kt hp đng ngoi thng
Phát hành LC
Thông báo LC
Yêu cu phát hƠnh
LC
Ngân hàng
phát hành
10
0
9
8
7
6
5
3
4
2
1
8
1.2 GiiăthiuăvămôăhìnhăxălỦătpătrungătrongăngơnăhƠngăthngămi
Hot đng kinh doanh ngơn hƠng lƠ mt loi hình kinh doanh đc bit, cung cp
nhng dch v tƠi chính, tin t cho khách hƠng. Các sn phm dch v đc bit
nƠy đòi hi phi luôn chính xác vƠ hoƠn ho tuyt đi. Trong xu th phát trin
chung hin nay, hu ht các ngơn hƠng thng mi đu c gng m rng mng
li các chi nhánh, phòng giao dch gi chung lƠ kênh phơn phi nhm đa các
sn phm, dch v ca ngơn hƠng mình đn tn tay khách hƠng. Khi đó, vi mt
mng li rng ln vƠ ngun nhơn lc đa dng v trình đ nghip v vƠ phong
cách phc v, mt yêu cu đc đt ra lƠ lƠm sao đ các sn phm, dch v mà
ngơn hƠng cung cp luôn đng đu v cht lng khi đn tay khách hàng. Vì
vy, vic áp dng mô hình tp trung trong h thng các ngơn hƠng thng mi lƠ
mt đòi hi tt yu.
Hn na, khi thc hin mô hình tp trung các ngơn hƠng thng mi còn đc
hng li th v tính kinh t theo quy mô ngha lƠ khi quy mô cƠng ln thì chi
phí bình quơn mi sn phm lƠm ra cƠng thp. Nói cách khác, khi h thng kênh
phơn phi ca mt ngơn hƠng đt đn mt quy mô ln nht đnh thì vic áp dng
mô hình x lỦ tp trung cho tng hot đng ca nó s tr nên hiu qu hn nh
gim chi phí đu t, đƠo to, tip th,… tng tính chuyên nghip vƠ nht quán
trong toƠn h thng. Mô hình tp trung đc áp dng trong các ngân hàng
thng mi có th lƠ mô hình x lỦ tp trung hoƠn toƠn hoc mô hình x lỦ tp
trung tng phn ph thuc vƠo tng lnh vc, nghip v hot đng ca ngơn
hƠng. i vi nhng hot đng đòi hi tính thng nht cao nh: đƠo to,
marketing, thit k sn phm, dch v … thì thng x lỦ tp trung toƠn b ti
hi s vƠ thông đt v kênh phơn phi đ thc hin. i vi nhng hot đng,
nghip v đòi hi phi có s phơn công, phơn quyn cho kênh phơn phi nh: tín
dng, thanh toán quc t, ngoi hi… thì áp dng mô hình x lỦ tp trung có s
phi hp công vic gia trung tơm x lỦ vƠ kênh phơn phi. Nh vy, li ích ca
vic áp dng mô hình x lỦ tp trung nói chung trong các ngơn hƠng thng mi
lƠ hoƠn toƠn c th vƠ phù hp vi mc tiêu phát trin. T đó nó đƣ tr thƠnh xu
9
hng ph bin cho các ngơn hƠng thng mi trên th gii t rt sm vƠ mi
bt đu nc ta trong giai đon gn đơy.
Hình 1.4: Mô hình xălỦătpătrungătiătrungătơmănghipăvătrongăngơnăhƠngă
thngămi
1.3 Să cnă thită phiă ápă dngă môă hìnhă xă lỦă tpă trungă trong hotă đngă
TTQT:
1.3.1 Tínhăttăyuăphiăápădng môăhìnhăxălỦătpătrungăhotăđngăTTQT:
Trong xu hng toƠn cu hóa hin nay, thng mi quc t ngƠy cƠng phát trin
vƠ thanh toán quc t đƣ tr thƠnh mt hot đng c bn, không th thiu ca các
ngơn hƠng. Hot đng thanh toán quc t giúp ngơn hƠng đáp ng tt hn nhu
cu đa dng ca khách hƠng trong các mi quan h ngoi thng. ng thi,
thanh toán quc t lƠ mt mng dch v mang li mt ngun thu nhp phí ln vƠ
bn vng cho ngơn hƠng thng mi. Do vy, m rng vƠ nơng cao nghip v
thanh toán quc t luôn lƠ mc tiêu quan trng hƠng đu ca các ngơn hƠng
thng mi. VƠ nh đƣ đ cp trên, vic áp dng mô hình x lỦ tp trung trong
Các phòng,
ban Hi s có
liên quan
Khách hàng
có nhu cu
giao dch trc
tip
Phòng giao
dch
Chi nhánh
S giao dch
Trung tơm x
lỦ nghip v
tp trung
10
các ngơn hƠng thng mi nhm tn dng tính kinh t theo quy mô lƠ mt nhu
cu tt yu.
Xét góc đ khách hƠng: khách hƠng đc hng cht lng dch v nh
nhau dù đang giao dch vi bt k chi nhánh, phòng giao dch nƠo ca ngơn
hƠng vì đu đc x lỦ bi mt trung tơm. Thi gian x lỦ nhanh vƠ cách
t vn, gii quyt mt cách nht quán trong mi tình hung t nhng
chuyên gia có trình đ cao vƠ chuyên nghip.
V phía ngơn hƠng: ngoƠi vic đc hng li th v tính kinh t theo quy
mô, áp dng mô hình x lỦ tp trung các ngơn hƠng thng mi còn hn
ch đc các ri ro đc thù trong thanh toán quc t nh h thng d liu
tp trung, kim soát tp trung. Bên cnh đó còn tit kim đc chi phí đƠo
to nhơn viên, d dƠng nơng cp h thng k thut vƠ tit kim chi phí khi
nơng cp h thng k thut. Hn na, nh vƠo tính chuyên môn hóa khi áp
dng mô hình x lỦ tp trung, tay ngh nhơn viên d dƠng đc nơng cao
vƠ giƠu kinh nghim.
Nói cách khác, mô hình x lỦ tp trung trong thanh toán quc gii quyt đc
đng thi c 2 vn đ: li ích ca khách hƠng vƠ qun tr ngơn hƠng.
Tùy vƠo chính sách mc tiêu vƠ quy mô ca tng ngơn hƠng c th mƠ mô hình
ca trung tơm x lỦ thanh toán quc t đc thit lp mt cách hp lỦ nht.
Thông thng, các trung tơm x lỦ thanh toán quc t ca các ngơn hƠng nc
ngoƠi ch x lỦ các nghip v TTQT đc trng nh: nh thu (D/P), tín dng
chng t (L/C), CAD, bo lƣnh. Còn các trung tơm x lỦ thanh toán quc t ca
các ngơn hƠng Vit Nam li bao gm c dch v chuyn tin bng đin ra nc
ngoài (T/T) do b chi phi bi lut qun lỦ ngoi hi nc ta. NgoƠi ra, các
trung tơm x lỦ tp trung thanh toán quc t có th đm nhn x lỦ các nghip
v t kênh phơn phi trong mt khu vc đa lỦ nht đnh hoc trên toƠn th gii.
Ví d: nhng ngơn hƠng ln trên th gii s thƠnh lp trung tơm ti mt nc nƠo
đó vƠ nhn x lỦ tt c các giao dch TTQT chuyn v trong khu vc nh chơu Á
Thái Bình Dng hay ông Nam Á hoc ca tt c các chi nhánh trên th gii…