B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
V THCH ANH QUÂN
MT S GII PHÁP HOÀN THIN KÊNH
PHÂN PHI TI CÔNG TY TNHH THNG
MI GAS BÌNH MINH
Chuyên ngành : Qun tr kinh doanh
Mã ngành : 60340102
LUN VN THC S KINH T
Ging viên hng dn : TS. Lê Vn Hin
TP. H Chí Minh – Nm 2012
LI CM N
hoàn thành lun vn này, tôi đã nhn đc rt nhiu s đng viên và khích
l ca Thy Cô, bn bè và gia đình.
Li đu tiên, tôi xin chân thành cm n quý Thy Cô Vin ào To Sau i
Hc Trng i Hc Kinh T TP.HCM, nhng ngi đã nhit tình ging dy và
truyn đt cho tôi nhng kin thc quý báu trong sut thi gian hc tp. c bit xin
cho tôi gi li cm n sâu sc nht đn Thy Lê Vn Hin, là ngi đã hng dn và
ch bo tôi tn tình trong sut quá trình thc hin và hoàn thành lun vn này.
Xin cám n bn bè, ngi thân, đng nghip, đc bit là Ban giám đc Công ty
Gas Bình Minh đã to điu kin thun li cho tôi hoàn thành bài lun này.
Nhân đây, tôi cng xin gi li cám n nhng ngi thân trong gia đình đã luôn
ng h và h tr tôi rt nhiu trong quá trình hc tp và làm bài lun trong sut thi
gian va qua.
TP H Chí Minh, tháng 11 nm 2012
V Thch Anh Quân
MC LC
LI CM N
MC LC
DANH MC HÌNH V
DANH SÁCH BNG BIU
M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V KÊNH PHÂN PHI 3
1.1 Khái nim v kênh phân phi 3
1.1.1 Bn cht kênh phân phi 3
1.1.1.1 nh ngha kênh phân phi 3
1.1.1.2 Nhà trung gian thng mi 3
1.1.2 Chc nng ca kênh phân phi 4
1.1.3 Mc tiêu ca kênh phân phi 5
1.2 Các yu t cu thành kênh phân phi 6
1.2.1 Thành viên tham gia kênh phân phi 6
1.2.2 Các nhân t nh hng đn cu trúc kênh phân phi 8
1.2.3 Cu trúc kênh phân phi 10
1.2.4 Các yu t môi trng v mô nh hng đn kênh phân phi 15
1.3 Qun tr kênh phân phi 16
1.3.1 Nhng ni dung và đc đim c bn ca qun tr kênh phân phi 16
1.3.2 Các tiêu chun la chn trung gian phân phi 17
1.3.3 Qun lý mi quan h kênh phân phi 17
1.3.4 Qun lý xung đt gia các thành viên kênh 19
TÓM TT CHNG 1 20
CHNG 2 : THC TRNG HOT NG KÊNH PHÂN PHI 21
2.1 Khái quát th trng kinh doanh gas Vit Nam 21
2.2 Khái quát quá trình hình thành và phát trin ca công ty 22
2.2.1 Quá trình hình thành công ty 22
2.2.2 Quá trình phát trin 23
2.2.3 Mô hình b máy qun lý 23
2.2.4 Hot đng sn xut kinh doanh 24
2.3. Các yu t nh hng đn phát trin kênh phân phi 27
2.4 Thc trng kênh phân phi ca công ty 29
2.4.1 c đim th trng tiêu th 29
2.4.2 Mô hình kênh phân phi ca Bình Minh 30
2.4.3 Chc nng và nhim v ca công ty đi vi qun lý kênh phân phi 31
2.4.4 Phân tích hot đng kênh phân phi 32
2.5 Thc trng công tác qun lý kênh phân phi 39
2.5.1 Tiêu chun la chn thành viên kênh 39
2.5.2 Thc trng hot đng khuyn khích thành viên kênh 39
2.5.3 Thc trng công tác đánh giá thành viên kênh 41
2.6 Tng kt kho sát đánh giá ca khách hàng và thành viên kênh 41
2.6.1 ánh giá ca khách hàng đi vi kênh phân phi 41
2.6.2 ánh giá ca thành viên kênh đi vi s h tr ca công ty 52
2.7 Phân tích ma trn SWOT 54
TÓM TT CHNG 2 57
C
HNG 3 : MT S GII PHÁP HOÀN THIN KÊNH PHÂN PHI 58
3.1 D báo th trng và đnh hng kinh doanh 58
3.1.1 D báo môi trng kinh doanh 58
3.1.2 D báo th trng 59
3.1.3 nh hng kinh doanh 59
3.2 Mt s gii pháp hoàn thin kênh phân phi 60
3.2.1 Phát trin kênh phân phi, m rng mng li bán hàng 60
3.2.2 Hoàn thin chính sách h tr và khuyn khích thành viên kênh 62
3.2.3 Tng cng giám sát kênh phân phi 66
3.2.4 Nâng cao k nng nghip v cho nhân s trong kênh 68
3.2.5 Gii pháp thành lp phòng Marketing 71
3.2.5.1 Mc tiêu chung ca hot đng Marketing 71
3.2.5.2 Thc trng t chc b máy Marketing 71
3.2.5.3 Hình thc t chc b máy Marketing ca công ty 72
3.2.5.4 Hiu qu ca vic thành lp phòng Marketing 74
3.2.6 Thúc đy chin lc Marketing mix h tr cho kênh phân phi 74
3.2.7 Thit lp kênh thông tin gia thành viên kênh và phòng ban khác 76
3.3 Các điu kin thc hin gii pháp 77
3.4 Kin ngh 78
TÓM TT CHNG 3 79
KT LUN 80
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1 : BNG ÁNH GIÁ CHT LNG NHÂN VIÊN
PH LC 2 : BNG TNG HP CÁC LI THNG XUYÊN VI PHM
PH LC 3 : BNG CÂU HI KHO SÁT ÁNH GIÁ KÊNH PHÂN PHI
PH LC 4 : BNG CÂU HI KHO SÁT I VI THÀNH VIÊN KÊNH
DANH MC HÌNH V
Hình 1.1 Phân loi nhng ngi tham gia vào kênh 6
Hình 1.2 Cu trúc kênh đin hình ca hàng hóa tiêu dùng cá nhân 11
Hình 1.3 Các kênh phân phi ph bin cho hàng hóa công nghip 13
Hình 2.1 S đ c cu t chc qun lý ca doanh nghip 24
Hình 2.2 Mô hình kênh phân phi ca doanh nghip 30
Hình 2.3 Ma trn SWOT đi vi kênh phân phi ca công ty Bình Minh 56
Hình 3.1 T chc phòng Marketing theo chc nng 73
DANH SÁCH BNG BIU
Bng 1.1 Bng so sánh s khác nhau các nhân t trong kênh 14
Bng 2.1 Chng loi sn phm phân phi 25
Bng 2.2 Kt qu kinh doanh 26
Bng 2.3 Bng thng kê s lng thành viên kênh 33
Bng 2.4 Nhóm tui ca các đi tng khách hàng tham gia kho sát 43
Bng 2.5 Nguyên nhân khách hàng chuyn sang s dng gas Bình Minh 44
Bng 2.6 Mc đ đng ý ca khách hàng đi vi nhân viên phc v 45
Bng 2.7 Các yu t gây n tng tt đi vi khách hàng 46
Bng 2.8 Các yu t mà khách hàng quan tâm khi s dng gas Bình Minh 47
Bng 2.9 Mc đ đng ý đi vi thái đ phc v ca nhân viên 47
Bng 2.10 ánh giá ca khách hàng v tính sn có ca gas Bình Minh 48
Bng 2.11 Kho sát các dch v h tr và lý do mà khách hàng thng s dng 49
Bng 2.12 Mc đ đng ý ca khách hàng đi vi dch v ca Bình Minh 50
Bng 2.13 Lý do khách hàng cha s dng gas Bình Minh 51
Bng 2.14 Các yu t thuyt phc khách hàng s dng gas Bình Minh 51
Bng 2.15 ánh giá ca thành viên kênh đi vi công tác h tr ca công ty 53
Bng 2.16 ánh giá ca thành viên kênh v tình hình kinh doanh 53
Bng 3.1 Bng tiêu chun đánh giá hot đng ca thành viên kênh 67
1
M U
T chc và qun lý hot đng tiêu th sn phm là mt chc nng qun tr quan
trng mà ni dung ct lõi ca hot đng này là t chc và qun lý mng li phân phi
ca doanh nghip. Trong nn kinh t hin nay, vic to ra li th cnh tranh ngày càng
khó, vic duy trì đc li th đó lâu dài càng khó khn hn. Các bin pháp v sn
phm, giá c, chiêu th … ch to ra li th ngn hn vì các doanh nghip khác cng d
dàng làm theo đc. Vì vy, vic tp trung xây dng mt kênh phân phi hiu qu giúp
doanh nghip xây dng và duy trì đc li th cnh tranh dài hn trên th trng. Tuy
nhiên, quá trình to lp và phát trin kênh phân phi đòi hi đu t nhiu thi gian,
công sc, chi phí nhng đ làm đc điu này không phi là đn gin mà cn có s n
lc và quyt tâm thc hin ca doanh nghip.
Nhn thc đc tm quan trng ca quá trình này, Công ty Gas Bình Minh đã
bt tay vào xây dng và phát trin kênh phân phi cho riêng mình nhm chim lnh th
trng và gia tng kh nng cnh tranh ca công ty. Sau mt thi gian công tác ti
Bình Minh, nhn thy đc nng lc kinh doanh và thc trng kênh phân phi ca
công ty nên tác gi đã quyt đnh chn đ tài “ Mt s gii pháp hoàn thin kênh phân
phi ti Công ty TNHH Thng Mi Gas Bình Minh.”
1. Mc tiêu nghiên cu :
H thng hóa li c s lý lun v kênh phân phi đ làm cn c phân tích thc
trng kênh phân phi ca doanh nghip.
Nghiên cu đ xut mt s gii pháp hoàn thin kênh phân phi ca công ty
trong thi gian ti.
2. i tng và phm vi nghiên cu :
tài nghiên cu hot đng kênh phân phi ca công ty ti khu vc TP.HCM.
3. Phng pháp nghiên cu :
Lun vn s dng phng pháp thu thp d liu th cp t ngun ni b và
2
phng pháp phân tích bin chng đ đánh giá thc trng hot đng kênh phân phi.
Phng pháp thng kê mô t kt hp vi kho sát khách hàng và thành viên
kênh bng bng câu hi đc thit k sn đ tìm hiu v hiu qu hot đng ca kênh
phân phi.
Da trên c s phân tích thc trng hot đng ca kênh phân phi, tác gi tin
hành phân tích SWOT đ đa ra mt s gii pháp hoàn thin kênh phân phi trong thi
gian ti.
4. Tính mi ca đ tài :
ây là ln đu tiên kênh phân phi ca công ty đc nghiên cu mt cách đng
b thông qua vic phân tích tình hình hot đng ca tng thành phn trong kênh phân
phi. tài s nghiên cu sâu hot đng ca kênh phân phi ca công ty t nm 2009
đn nay, t đó đa ra các gii pháp hoàn thin và phát trin kênh phân phi trong thi
gian ti.
5. Kt cu đ tài :
Lun vn đc kt cu thành ba chng không k m đu, kt lun, danh mc
tham kho:
Chng 1: C s lý lun v kênh phân phi.
Chng 2: Thc trng kênh phân phi ti Công ty TNHH Thng Mi Gas
Bình Minh.
Chng 3: Mt s gii pháp hoàn thin kênh phân phi ti Công ty TNHH
Thng Mi Gas Bình Minh.
3
CHNG 1 : C S LÍ LUN V KÊNH PHÂN PHI
1.1. Khái nim v kênh phân phi.
1.1.1. Bn cht ca kênh phân phi.
1.1.1.1. nh ngha kênh phân phi.
Có rt nhiu khái nim v kênh phân phi. Tùy theo nhng góc đ nghiên cu
khác nhau, ngi ta có th đa ra nhng khái nim khác nhau v kênh phân phi.
Xét tm v mô, kênh phân phi có th đc coi là con đng đi ca sn phm
t ngi sn xut đn ngi tiêu dùng cui cùng. Di góc đ ca ngi tiêu dùng,
kênh phân phi đc quan nim đn gin là có nhiu loi trung gian thng mi đng
gia h và ngi sn xut sn phm. Còn đi vi ngi sn xut thì kênh phân phi
nh các hình thc di chuyn sn phm qua các loi hình trung gian khác nhau.
Xét di quan đim làm quyt đnh qun lý kênh phân phi ca nhà qun tr
các doanh nghip thì kênh phân phi đc đnh ngha nh là “ Mt t chc h thng
các quan h vi các doanh nghip và cá nhân bên ngoài đ qun lý các hot đng phân
phi tiêu th sn phm nhm thc hin các mc tiêu trên th trng ca doanh nghip”
Tóm li, kênh phân phi sn phm là tp hp các t chc và cá nhân làm nhim
v chuyn đa sn phm t nhà sn xut đn ngi tiêu dùng cui cùng. Hu ht các
kênh phân phi thng thông qua các trung gian phân phi hay còn gi là các nhà
trung gian thng mi.
1.1.1.2. Nhà trung gian thng mi.
Nhà trung gian thng mi là nhà trung gian kt ni ngi sn xut và ngi
tiêu dùng cui cùng trong thc hin các chc nng đàm phán và các công vic phân
phi khác. H hot đng hai cp đ là bán buôn và bán l. Ngi bán buôn mua li
hàng hóa đ bán cho nhng ngi bán buôn khác, cho ngi bán l hoc ngi s dng
công nghip. Ngi bán l mua hàng hóa và bán li cho ngi tiêu dùng cá nhân hoc
h gia đình.
4
Các nhà trung gian hay các thành viên kênh có nhng trách nhim, quyn li
khác nhau trong kênh phân phi. Vi mc tiêu chung là đt đc hiu qu trong vic
phân phi sn phm, các nhà trung gian cn phi trao đi thông tin, liên kt cht ch
vi nhau đ đem li s tha mãn ca khách hàng v nhu cu s dng sn phm.
Vic s dng trung gian trong hot đng phân phi s nh hng đn s kim
soát ca doanh nghip trong vic bán hàng cho ai và bán nh th nào. Tuy nhiên,
doanh nghip cng đt đc nhng thun li sau :
- Trung gian s chu chi phí trong vic bán hàng trc tip đn tay ngi tiêu dùng.
- Trung gian to điu kin cung ng sn phm b sung.
- Doanh nghip có điu kin tp trung đu t vào công vic sn xut ca mình.
- Trung gian làm gim s lng các mi quan h, làm tng hiu qu ca phân
phi trong xã hi.
1.1.2. Chc nng ca kênh phân phi.
Nh có kênh phân phi mà doanh nghip khc phc đc nhng khó khn v
khong cách, thi gian, đa đim… trong quá trình tiêu th sn phm. Vì có tính
chuyên môn hóa cao cho nên cht lng và hiu qu ca các thành viên trong kênh
luôn đc ci thin và h có kh nng chuyn đi chc nng cho nhau. Thành viên
trong kênh phân phi thc hin mt s chc nng quan trng sau :
Nghiên cu : thu thp thông tin cn thit v khách hàng tim nng và khách
hàng hin có, thông tin v đi th cnh tranh đ lp k hoch và to điu kin thun li
cho vic trao đi.
Chiêu th : kích thích tiêu th, son tho và truyn bá nhng thông tin v hàng
hóa và các chng trình khuyn khích tiêu th khác đn vi khách hàng trung gian.
Tip xúc : thit lp các mi quan h, to dng và duy trì mi liên h vi ngi
mua tim nng. Thông báo cho khách hàng các thông tin, thit lp các mi quan h
thng mi và nhn các đn đt hàng.
5
Làm thích ng : giúp cho doanh nghip hoàn thin hàng hóa, đáp ng đc
nhng yêu cu ca ngi mua. iu này liên quan đn các hot đng nh sn xut,
đóng gói, phân loi hàng hóa, bo hành, bo trì.
àm phán : tin hành thng lng nhng vic tha thun vi nhau v giá c và
nhng điu kin khác đ thc hin bc tip theo là chuyn giao quyn s hu hay
quyn s dng hàng hóa.
Kho vn : t chc lu thông hàng hóa, vn chuyn, bo qun, d tr hàng hóa,
điu hòa cung cu gia các thi đim tiêu dùng khác nhau.
u t : tìm kim và s dng các ngun vn đ bù đp các chi phí hot đng
ca kênh phân phi.
Chp nhn ri ro : chu trách nhim v hot đng ca kênh.
1.1.3. Mc tiêu ca kênh phân phi.
Khi phân khúc th trng đã đc xác đnh, chin lc sn phm đã trình bày
thì mc tiêu kênh phân phi phi đc xác đnh. Các mc tiêu kênh phân phi cn phi
bao hàm các mc tiêu phi hp và marketing hn hp ca công ty. Mt s mc tiêu
quan trng nh sau :
Yêu cu bao ph th trng và mt đ kim soát ca h thng kênh : nhà sn
xut luôn mong mun kim soát cht ch kênh phân phi ca mình. Thông thng
kênh phân phi trc tip s kim soát th trng tt hn kênh phân phi gián tip.
Ti u chi phí ca kênh : khi chi phí cho kênh phân phi thp s to ra li th v
li nhun và li th cnh tranh.
Dch v và các tr giúp k thut : dch v và tr giúp k thut là nhng nhân t
ln trong marketing và nó m rng cho các kênh phân phi. Công ty có th s dng
các kênh trc tip và cung cp các điu kin thun li v dch v vì không có kh nng
tìm kim đc nhóm trung gian.
6
1.2. Các yu t cu thành kênh phân phi.
1.2.1. Thành viên tham gia kênh phân phi.
Hình 1.1 biu hin s phân chia nhng ngi tham gia hot đng trong kênh
phân phi da trên h có thc hin hay không thc hiên các chc nng đàm phán nh
mua, bán và chuyn quyn s hu. Nhng ngi tham gia đàm phán phân chia công
vic phân phi ca kênh, đc ni vi nhau bi các dòng chy đàm phán và s hu
đc coi là thành viên chính thc kênh phân phi. Có 3 loi thành viên c bn ca
kênh phân phi là ngi sn xut, ngi trung gian và ngi tiêu dùng cui cùng. Các
t chc b tr không thc hin chc nng đàm phán nên h không phi là thành viên
ca kênh. Tuy nhiên, h tham gia vào kênh bng thc hin các chc nng khác giúp
cho quá trình phân phi d dàng và hiu qu hn.
Tt c nhng ngi
tham gia vào kênh
Có thc hin đàm phán Không thc hin đàm phán
Thành viên ca kênh
phân phi
Các t chc b tr
Nhà
sn
xut
Nhà
bán
l
Ngi
TDCC
CT tài
chính
CT
bo
him
CT
nghiên
cu Mar
CT
vn
ti
Nhà
bán
buôn
CT
kho
hàng
Hình 1.1 : Phân loi nhng ngi tham gia vào kênh
Ngun : Trng ình Chin ( 2011, trang 68 )
Ngi sn xut : bao gm rt nhiu loi thuc nhiu ngành kinh doanh, sn xut
s ln hàng hóa và dch v và rt nhiu quy mô t mt ngi sn xut cá th đn các
công ty khng l có hàng ngàn lao đng. Tuy nhiên, phn ln các công ty sn xut đu
7
không v trí thun li đ phân phi sn phm trc tip cho ngi s dng cui cùng.
Bng vic chuyn các công vic phân phi cho các thành viên khác nh ngi bán
buôn và ngi bán l, ngi sn xut có th đt đc s tit kim tng đi. Ngi sn
xut phi thng xuyên nghiên cu các thành viên ca kênh đ có th chuyn hoc
chia s các công vic phân phi cho h.
Nhng ngi trung gian bán buôn: bao gm các doanh nghip có liên quan đn
mua hàng hóa đ bán cho nhng ngi bán li hoc ngi kinh doanh nh nhng
ngi bán l, công ty sn xut công nghip, t chc ngành ngh…Nó cng bao gm
các công ty hot đng nh các đi lý hoc ngi môi gii trong vic mua hoc bán
hàng hóa cho các khách hàng nh vy. Ngi bán buôn đc chia ra làm nhiu loi:
trong đó có 3 loi chính là bán buôn hàng hóa, đi lý môi gii và bán hàng hóa n hoa
hng, chi nhánh và đi din bán ca nhà sn xut. S phân chia này da trên s khác
nhau v s hu hàng hoá, phng thc kinh doanh đc lp hay ph thuc nhà sn xut.
Ngi bán l : bao gm các doanh nghip kinh doanh bán hàng hóa cho tiêu
dùng cá nhân hoc h gia đình và các dch v cho thuê b tr cho vic bán hàng hóa.
Các chc nng phân phi do các nhà bán l thc hin có th phi hp theo nhiu cách
khác nhau đ to ra các dng mi ca bán l. Có th phân loi nhng nhà bán l theo
mt s các tiêu thc sau đây : theo quyn s hu, theo loi hình kinh doanh, theo mc
đ liên kt dc, theo hình thc pháp lý ca t chc, theo phng pháp tip xúc vi
khách hàng, theo đa đim và theo mc đ cung cp dch v cho khách hàng.
Ngi tiêu dùng cui cùng: đây là nhng ngi trc tip s dng sn phm ca
nhà sn xut. Ngi tiêu dùng cui cùng to nên th trng mc tiêu ca công ty và nó
đc đáp ng bi các thành viên khác ca kênh nh nhà bán buôn, nhà bán l… và
cng chính h là ngi nh hng trc tip đn doanh s ca các thành viên kênh, ca
nhà sn xut. Mt s thay đi nho nh trong hành vi mua, trong nhu cu ca khách
hàng cui cùng cng đ đa doanh nghip đn bên b vc thm.
8
Các t chc b tr là các công ty kinh doanh cung cp các dch v tr giúp cho
vic thc hin các công vic phân phi khác ngoài mua, bán và chuyn quyn s hu.
Bng vic phân chia hp lý các công vic phân phi cho các t chc b tr, ngi qun
lý kênh s có mt cu trúc b sung nh mt c ch hiu qu nhm đt các mc tiêu
phân phi ca công ty. Mt s t chc b tr ph bin nht cho hot đng ca kênh là
các t chc vn ti, các công ty kho hàng, các đi lý qung cáo, các t chc tài chính,
các t chc bo him và các công ty nghiên cu th trng.
1.2.2. Các nhân t nh hng đn cu trúc kênh phân phi.
Th trng mc tiêu
Các bin s th trng là nn tng c bn nht đnh hng cho thit k kênh.
Cu trúc kênh phi đáp ng đc nhu cu và mong mun ca ngi tiêu dùng cui
cùng, mang li các li ích mà ngi mua mong mun. Mt s bin th trng c bn
nh hng đc bit đn cu trúc kênh nh sau :
Hành vi ca ngi mua : mi mt hành vi ca khách hàng có th nh hng
khác nhau đn cu trúc kênh. Hiu đc hành vi ca khách hàng s cho công ty hiu
đc cu trúc kênh phân phi gì thì cn thit đ làm tha mãn các phân khúc khác nhau.
i th cnh tranh : phân tích kênh phân phi ca đi th cnh tranh s giúp cho
công ty thit lp đc mt kênh phân phi khác bit và s to ra li th cnh tranh cho
công ty.
a lý th trng : nó là c s đ phát trin mt cu trúc kênh bao ph hoàn toàn
th trng và cung cp dòng chy hiu qu cho các th trng đó.
Quy mô th trng : s lng khách hàng càng ln thì vic s dng trung gian
càng cn thit. Và ngc li, nu th trng có s lng khách hàng nh nhng quy mô
ca khách hàng ln, công ty nên bán trc tip.
c đim sn phm
Các bin s sn phm là mt nhân t đ phát trin các cu trúc kênh có th thay
th. Mt s bin quan trng nh sau :
9
Th tích và trng lng : các sn phm nng và cng knh có chi phí vn
chuyn và bc xp ln so vi giá tr ca chúng. Nhà sn xut cn c gng ti thiu hóa
các chi phí bng cách ch vn chuyn chúng ti mt s đa đim c th, vì th cu trúc
kênh càng ngn thì càng tt và kênh phân phi trc tip là phù hp vi nhóm sn phm
này.
Sn phm d h hng : nhóm sn phm đòi hi vn chuyn nhanh chóng t nhà
sn xut đn ngi tiêu dùng cui cùng đ ti thiu hóa ri ro có th t tính cht d b
h hng cao. Các cu trúc kênh nên đc thit k đ vn chuyn nhanh chóng và đm
bo sn phm đn ngi tiêu dùng cui cùng. Nu khong cách t nhà sn xut đn
ngi tiêu dùng cui cùng tng đi gn thì cn cu trúc kênh ngn và ngc li cn
mt s trung gian cn thit đ thc hin mc tiêu phân phi hiu qu.
Mc đ tiêu chun hóa : nhng sn phm đc sn xut theo yêu cu ca khách
hàng đc phân phi trc tip t nhà sn xut đn ngi tiêu dùng , còn các sn phm
đc tiêu chun hóa thì chiu dài kênh s tng lên.
c đim k thut : sn phm có k thut cao s đc phân phi qua kênh trc
tip vì nhà sn xut cn ngi bán cung cp dch v có th, thông tin v các đc đim
k thut ca sn phm cho khách hàng tim nng, h có th cung cp t vn và dch v
sau khi bán hàng.
Sn phm mi : nhng sn phm mi cn phi xúc tin mnh m và tích cc
trong giai đon gii thiu đ to nên nhu cu ban đu.
Nhà trung gian phân phi
Các trung gian thng mi có nh hng ln đn t chc kênh. Các nhà phân
phi trung gian liên quan đn cu trúc kênh nh kh nng sn sàng phân phi, chi phí
phân phi và kh nng dch v cung cp cho khách hàng.
Kh nng sn sàng : kh nng ca các trung gian tng ng nh hng đn cu
trúc kênh.
10
Chi phí phân phi : chi phí s dng các trung gian thng là mt cn c đ chn
cu trúc kênh.
Các dch v : dch v mà các trung gian cung cp cho khách hàng cng là mt
cn c quan trng đ chn cu trúc kênh và thành viên kênh.
Công ty – nhà sn xut
Các nhân t quan trng ca công ty nh hng đn thit k kênh nh sau :
Quy mô : vic la chn các cu trúc kênh khác nhau ph thuc vào quy mô ca
công ty.
Kh nng tài chính : kh nng tài chính ca công ty càng ln, nó càng ít ph
thuc vào các trung gian. bán cho ngi s dng cui cùng, công ty cn phi có đi
ng nhân viên mnh, các dch v h tr, hu cn đ thc hin chc nng phân phi.
Kinh nghim qun lý : khi mt công ty thiu các k nng qun lý cn thit đ
thc hic các công vic phân phi, h phi da vào các trung gian đ thc hin chc
nng này. Khi công ty đã có kinh nghim, h có th thay đi cu trúc kênh nhm gim
s ph thuc vào các trung gian bên ngoài.
Các mc tiêu và chin lc : mc tiêu và chin lc chung ca công ty có th
hn ch vic s dng các trung gian. Các chin lc đòi hi thích ng nhanh chóng vi
các thay đi ca th trng s đòi hi xác lp các loi cu trúc kênh có th thc hin
đc điu này.
1.2.3. Cu trúc kênh phân phi.
Mt kênh phân phi có th đn gin hay phc tp và có nhiu kiu cu trúc khác
nhau nhng nhìn chung có th đa v hai mô hình c bn là kênh phân phi sn phm
tiêu dùng và kênh phân phi sn phm công nghip.
Kênh phân phi sn phm tiêu dùng.
H thng kênh phân phi cho hàng hóa và dch v tiêu dùng ph bin đc chia
làm hai loi chính đó là các kênh trc tip và các kênh gián tip . H thng này đc
chia làm bn kênh chính gi là kênh A; kênh B; kênh C và kênh D, trong đó kênh A là
11
kênh phân phi trc tip còn các kênh B, C, D là các cp khác nhau ca kênh phân
phi gián tip. S đ sau đây biu din bn kênh phân phi ph bin cho hàng hóa và
dch v tiêu dùng. Nó cng cho bit s các mc đ trong mi kênh phân phi đc
biu hin bi s các trung gian gia ngi sn xut và ngi tiêu dùng cui cùng. Nu
nh s trung gian gia ngi sn xut và ngi tiêu dùng tng lên thì kênh xem nh
đc tng lên v chiu.
A B C D
Ngi sx Ngi sx Ngi sx Ngi sx
Ngi tiêu dùng
i lý
Ngi bán
buôn
Ngi bán
buôn
Ngi bán l Ngi bán l Ngi bán l
Ngi tiêu dùng Ngi tiêu dùng Ngi tiêu dùng
Hình 1.2 : Cu trúc kênh đin hình ca hàng hóa tiêu dùng cá nhân
Ngun : Trng ình Chin ( 2011, trang 42 )
Kênh A : Là mt kênh trc tip bi vì ngi sn xut bán trc tip ti ngi tiêu
dùng cui cùng. Nhiu sn phm và dch v đc phân phi theo cách này. Ví d nh :
các công ty s dng lc lng bán hàng tn nhà, hoc h xây dng chui ca hàng gii
12
thiu sn phm đ bán sn phm ca chính h. Do không có trung gian trong kênh trc
tip nên ngi sn xut phi thc hin tt c các chc nng ca kênh phân phi. Kênh
trc tip rt thích hp vi nhng hàng hóa có đc đim d h hng, giá tr ln, cng
knh, k thut phc tp, khách hàng tp trung mt khu vc đa lý và mt s điu kin
khác.
Ba hình thc kênh còn li là nhng kênh gián tip bi vì có các trung gian
thng mi nm gia ngi sn xut và ngi tiêu dùng và h thc hin nhiu chc
nng phân phi ca kênh.
Kênh B : thng gi là kênh mt cp, sn phm t ngi sn xut qua ngi
bán l đ ti ngi tiêu dùng. Kênh này thng đc hình thành khi ngi bán l có
quy mô ln có th mua khi lng ln sn phm t ngi sn xut hoc khi bán qua
nhà bán buôn s làm tng chi phí phân phi.
Kênh C : thng gi là kênh hai cp, trong kênh có thêm ngi bán buôn. Kênh
C thng đc s dng cho các loi hàng hóa giá tr đn v thp, chi phí thp đc
mua thng xuyên bi ngi tiêu dùng nh bánh ko, thuc lá, báo và tp chí ây
cng là nhng hàng hóa có s lng ngi tiêu dùng ln, phân b trên th trng rng.
Kênh D : là kênh dài nht còn gi là kênh ba cp, đc nhiu nhà sn xut và
nhà bán l nh s dng. đây đi lý đc s dng đ giúp tp hp hàng hóa và phi
hp cung cp sn phm vi khi lng ln. Mt s doanh nghip ln kinh doanh trên
phm vi th trng rng ln, khách hàng li phân tán cng có th s dng các đi lý
trên các khu vc th trng đ đm nhim cung cp hàng hóa cho các khu vc th
trng đó.
đa ra quyt đnh la chn kênh nào cho sn phm tiêu dùng thì đòi hi nhà
sn xut s phi cân nhc da trên chin lc kinh doanh, đc thù ca sn phm và chi
phí cho hot đng phân phi.
13
Kênh phân phi cho sn phm công nghip.
Khác vi các kênh phân phi hàng hóa tiêu dùng, các kênh phân phi hàng hóa
công nghip thng ngn hn và thng ch có mt trung gian hoc không có bi vì
nhng ngi s dng công nghip ít v s lng, tp trung v mt đa lý và mua vi s
lng ln. Kênh phân phi cho hàng hóa công nghip cng gm bn kênh M, N, P, Q.
M N P Q
Ngi
SX
Ngi Ngi
SX
Ngi
SX SX
i lý i lý
Ngi PPCN Ngi PPCN
Ngi SDCN Ngi SDCN Ngi SDCN Ngi SDCN
Hình 1.3 : Các kênh phân phi ph bin cho hàng hóa công nghip
Ngun : Trng ình Chin ( 2011, trang 45 )
Kênh M: là kênh trc tip. Các công ty s dng kênh này duy trì lc lng bán
ca chính h và chu trách nhim v tt c các chc nng ca kênh. Kiu kênh này
đc s dng khi ngi mua có quy mô ln và đã xác đnh rõ, đòi hi n lc đàm phán
mnh m, sn phm có giá tr đn v cao và yêu cu tr giúp lp đt hoc hng dn s
14
dng. Các kênh còn li là kênh gián tip vi mt s trung gian đ tip cn vi ngi
mua công nghip.
Kênh N : trong kênh này ngi phân phi công nghip thc hin nhiu chc
nng kênh khác nhau bao gm bán, lu kho, phân phi và tín dng. nhiu khía cnh,
các nhà phân phi công nghip ging nhà bán buôn trong kênh hàng tiêu dùng.
Kênh P : có thêm ngi trung gian th hai là đi lý, hot đng nh lc lng
bán đc lp ca nhà sn xut và gii thiu nhà sn xut cho ngi s dng công
nghip.
Kênh Q : đây là kênh dài nht bao gm c đi lý và nhà phân phi . Các doanh
nghip s dng các đi lý trong kênh này đ tip xúc vi các nhà phân phi, ngi bán
cho các nhà s dng công nghip.
im khác nhau gia kênh phân phi thông thng và kênh phân phi hàng
công nghip đc th hin bng tóm tt sau :
Bng 1.1 : Bng so sánh s khác nhau các nhân t trong kênh phân phi
hàng tiêu dùng và kênh phân phi hàng công nghip.
Các yu t Th trng tiêu dùng thông
thng
Th trng công nghip
Marketing hn hp Quan trng vì nhiu khách hàng
liên quan đn vic tiêu dùng
hàng bán l vi cht lng và
danh ting công ty.
Cc k quan trng vì ht
hàng đt hàng tr li hay trì
hoãn gây ra các chm tr
tn tin cho khách hàng
công nghip.
Kim tra kênh tiêu th Các kênh đc kim tra bi các
nhà sn xut hoc các t chc
bán l.
Thng đc kim tra bi
nhà sn xut, mc dù mt
s nhà phân phi kim tra
thêm.
15
dài kênh Thng rt dài, quá nhiu cp
trung gian đc lp.
Thng ngn và trc tip
nu không dùng trung gian,
ngay c có trung gian.
Các nhà trung gian
phân phi
Bán buôn, bán l, ngi giao
hàng, môi gii đi lý.
Thng có hai dng, nhà
phân phi công nghip và
đi din các nhà sn xut.
S lng hàng bán qua
trung gian
Phn ln bán qua trung gian,
khong 5% bán trc tip vi
ngi tiêu dùng.
Sn phm đc bán trc
tip trên 75%, đc bit
hàng có giá tr ln.
Các đc tính mua hàng Chn ngi bán l theo cm
tính da trên s danh ting.
La chn trung gian ít theo
cm tính, da trên s hot
đng.
Nhng yêu cu tn
kho ca khách hàng
Thng nhà bán buôn và nhà
bán l.
Thng khách hàng và
tp trung kênh phân phi.
Ngi bán hàng Có th không quan trng lm
nh ngi bán l t phc v.
Rt quan trng trong các
kênh phân phi công
nghip.
Các đim bán chính Ch đi vi nhà trung gian ln. Thông thng vi khách
hàng ln và các trung gian.
1.2.4. Các yu t môi trng v mô nh hng đn kênh phân phi.
Kênh phân phi hình thành và vn đng rt đa dng, ph thuc nhiu yu t vi
mô và v mô. S thay đi ca các yu t môi trng tác đng qua li vi kênh phân
phi có th nh hng quyt đnh đn kênh phân phi trong ngn và dài hn. Các yu
t môi trng nh hng đn kênh phân phi khác vi nh hng đn các bin s
marketing khác ch chúng nh hng đn tt c các thành viên ca h thng kênh và
các t chc h tr kênh phân phi. Mi mt yu t môi trng có mc đ nh hng
khác nhau đi vi mi ngành và mi cu trúc kênh trong mt ngành c th.
16
Môi trng kinh t có nh hng nht đn tt c các thành viên kênh.Tt c các
thành viên ca kênh phi quan tâm hin trng ca nn kinh t nh lm phát, suy thoái
kinh t, thiu ht ngun cung, cán cân thanh toán, đu t nc ngoài…
Môi trng xã hi thng nh hng đn cu trúc kênh, đc bit các cp trung
gian nh l đc hình thành theo tp quán vn hóa đa phng.
Môi trng k thut công ngh cng tác đng mnh m đn hot đng phân
phi, đc bit tác đng đn cách thc t chc và qun lý kênh ca nhà sn xut cng
nh các trung gian. Tt c các thành phn tham gia kênh đu tn dng yu t khoa hc
công ngh là phng tin và công c h tr ca mình.
Yu t pháp lut có tác đng rt đa dng đn các doanh nghip nói chung và
kênh phân phi nói riêng. Các vn bn v lut pháp đu nh hng và chi phi đn các
thành viên tham gia kênh phân phi.
1.3. Qun tr kênh phân phi.
Qun tr kênh phân phi đc hiu là toàn b các công vic qun lý điu hành
hot đng ca h thng kênh nhm đm bo s hp tác gia các thành viên kênh đã
đc la chn qua đó thc hin các mc tiêu phân phi ca doanh nghip.
1.3.1. Nhng ni dung và đc đim c bn ca qun tr kênh phân phi.
Phm vi qun lý kênh phân phi là bao trùm toàn b hot đng ca kênh, liên
quan đn tt c thành viên tham gia vào kênh t nhà sn xut đn ngi tiêu dùng cui
cùng.
Qun lý kênh phân phi bao gm qun lý tt c các dòng chy trong kênh. Mt
h thng kênh hot đng có hiu qu hay không ph thuc vào các dòng chy ca nó
có đc điu hành thông sut hay không.
Qun lý kênh là qun lý các hot đng, quan h bên ngoài doanh nghip ch
không phi trong ni b, đòi hi ngi qun lý kênh phi s dng nhng bin pháp
hoàn toàn khác vi nhng bin pháp qun lý các bin s marketing khác.
17
Qun tr kênh phân phi phi cn c vào v trí ca mi thành viên trong kênh đ
có nhng mc đ qun tr khác nhau.
Mc đ và kh nng qun lý kênh phân phi ca các doanh nghip ph thuc
vào kiu t chc kênh đã đc xác lp ca doanh nghip.
1.3.2. Các tiêu chun la chn trung gian phân phi.
Chn đi tác phân phi là mt bc vô cùng quan trng trong vic t chc
mng li phân phi. Nhiu doanh nghip Vit Nam đã sai lm khi la chn nhà phân
phi da trên cm tính cá nhân. Chng hn nh ch đnh ngi thân, bn bè làm nhà
phân phi hoc ch đnh mt đi tác phân phi thông qua s gii thiu ca ngi khác
có uy tín vi cá nhân mình, hay chn đi tác đang phân phi tt sn phm khác thì
cng s phân phi tt sn phm ca mình mà không xét đn các điu kin và li th
ca h có phù hp vi sn phm ca mình hay không.
Cách tuyn chn nhà phân phi nh trên là tht s ri ro vì s dn đn hu qu
là công tác phân phi không tt do nhà phân phi không có đi ng bán hàng phù hp
hay không đ kh nng tài chính m rng mng li kinh doanh. Do đó, đ la chn
nhà phân phi phù hp và hiu qu, các doanh nghip cn đ ra mt s tiêu chí chn
la sau :
- Có đy đ ngun lc v tài chính, nhân s.
- Có kênh phân phi mnh đm bo công tác bán hàng hiu qu.
- Có đ điu kin vt cht nh kho bãi, phng tin vn chuyn…
- Có kh nng qun lý và chin lc kinh doanh phù hp…
Tùy theo mc đ đáp ng ca nhà phân phi vi các điu kin trên mc nào
mà doanh nghip s đánh giá và la chn cho mình nhà phân phi phù hp nht đi vi
sn phm ca mình.
1.3.3. Qun lý mi quan h kênh phân phi.
Sau khi các kênh phân phi đã đc la chn, vn đ quan trng là phi qun lý
điu hành hot đng ca chúng. Vic qun lý kênh tp trung vào các hot đng la
18
chn và khuyn khích các thành viên kênh hot đng, gii quyt nhng vn đ v sn
phm, giá, xúc tin qua kênh phân phi và đánh giá hot đng ca h qua thi gian.
- Tuyn chn thành viên kênh
Ging nh vic la chn nhân viên cho mt công ty, vic tuyn chn thành viên
kênh có nh hng đn s tn ti và hiu qu hot đng ca kênh. Doanh nghip cn
xem xét và đa ra các tiêu chun, phng pháp la chn đ có th tuyn chn chính
xác các thành viên kênh nh phng thc kinh doanh, sc mnh bán hàng, tính hp tác
và uy tín, dòng sn phm mà h kinh doanh…
- Khuyn khích các thành viên kênh
Chính sách khuyn khích đóng vai trò rt quan trng trong vic kích thích các
thành viên kênh hot đng. Trc ht nhà sn xut phi tìm hiu nhu cu và nhng khó
khn ca các thành viên kênh vì các trung gian thng mi là nhng ch th kinh
doanh đc lp, có mc tiêu riêng, có quan đim kinh doanh khác vi quan đim ca
nhà sn xut. Trên c s đó, nhà sn xut cn đa ra các chính sách bán hàng, phng
thc h tr thích ng vi các thành viên kênh.
Nhìn chung có ba phng pháp khuyn khích ph bin là h tr trc tip, hp
tác và lp chng trình phân phi. Các phng pháp này đu chú trng đn vic lp k
hoch cn thn, trong khi đ tinh vi và tính toàn din ca chúng khác nhau rt ln, t
ch ch là các bin pháp khuyn khích đn l, không tính toán trc đn thit lp mt
k hoch phân phi đc qun tr mt cách chuyên nghip.
- ánh giá hot đng ca các thành viên kênh
Nhà sn xut phi đnh k đánh giá hot đng ca các thành viên kênh theo
nhng tiêu chun nh : doanh s đt đc, thi gian giao hàng, mc đ hp tác ca
thành viên kênh…Vic đt đnh mc doanh s cho các trung gian thng mi đ có c
s đánh giá trong tng thi k giúp doanh nghip thy đc hot đng ca kênh phân
phi và đa ra các chin lc tip th kp thi. Tuy nhiên, công tác đánh giá đòi hi
phi theo tiêu chun hp lý, có s hp tác và ng h ca các thành viên.