CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG THU NHẬP CỦA NGƯỜI DÂN BỊ THU HỒI ĐẤT SỐNG Ở KHU CÔNG NGHIỆP GIANG ĐIỀN HUYỆN TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
***



NGUYN MINH TUN



CÁC YU T NH HNG THU NHP
CA NGI DÂN B THU HI T SNG
 KHU CÔNG NGHIP GIANG IN
HUYN TRNG BOM, TNH NG NAI



LUN VN THC S KINH T



Tp. H Chí Minh, Nm 2012

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
***


NGUYN MINH TUN

CÁC YU T NH HNG THU NHP
CA NGI DÂN B THU HI T SNG
 KHU CÔNG NGHIP GIANG IN
HUYN TRNG BOM, TNH NG NAI

Chuyên ngành: Kinh t Phát trin
Mã s: 60.31.01.05

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
TS. NGUYN HOÀNG BO


Tp. H Chí Minh, Nm 2012
MC LC
Li cam đoan
Li cm n
Danh mc bng biu
Danh mc hình
Danh mc vit tt
Phn m đu 1
Tóm tt 1
1. S cn thit đ tài 2
2. Mc tiêu nghiên cu 3
3. Câu hi nghiên cu, gi thuyt nghiên cu 3
4. Phng pháp nghiên cu và phm vi nghiên cu 4
5. ụ ngha thc tin đ tài 4
6. Kt cu đ tài nghiên cu 5

CHNG 1: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 6
1.1 Phân tích lut đt đai trong vic thu hi đt ca ngi dân 6
1.2 Nghiên cu t phía các Ngân hàng phát trin 7
1.3 Phân tích các yu t nh hng thu nhp da trên khung sinh k bn vng
(DFID, 2003) 8
1.3.1 Khung sinh k bn vng 9
1.3.1.1 Các yu t to nên khung sinh k bn vng 9
1.4 Khái quát các nghiên cu v sinh k và thu nhp trc đây 13
1.5 Xây dng khung phân tích nghiên cu 15
1.5.1 Phân tích khung lý thuyt 17
1.5.1.1 Phân tích nhóm bin đng 18
1.5.1.2 Phân tích nhóm tài sn sinh k 18
1.5.1.3 Phân tích nhóm sinh k chin lc 19
1.5.1.4 Phân tích nhóm kt qu sinh k 20
CHNG 2: THIT K NGHIÊN CU 21
2.1 S lc vùng nghiên cu 21
2.2 Phng pháp nghiên cu 22
2.2.1 Phân tích đnh tính các yu t tác đng đn thu nhp h b thu hi đt 23
2.2.1.1 Nhóm yu t con ngi 23
2.2.1.2 Nhóm yu t t nhiên 26
2.2.1.3 Nhóm yu t vic làm 26
2.2.1.4 Nhóm yu t tài chính, đu t 27
2.2.2 Mô hình đnh lng đ ngh 28
2.2.2.1 Mô hình đnh lng tng quát Binary Logistic 28
2.3 Ngun s liu 31
2.4 Phng pháp ly mu, kho sát 31
2.4.1 Quy trình điu tra 31
2.4.2 Phng pháp ly mu 31
2.5 Các phn mm s dng trong phân tích d liu 31
CHNG 3: KT QU NGHIÊN CU 33

3.1 c đim kinh t vùng nghiên cu (Trng Bom) 33
3.1.1 Phân tích c cu kinh t vùng đn thu hi đt và thu nhp ngi dân 35
3.2 Kt qu nghiên cu. 37
3.2.1 Nhn đnh chung v kt qu nghiên cu 37
3.2.2 Thng kê mô t v nh hng thu nhp ca các yu t lên h dân 38
3.2.2.1 Thu nhp nh hng bi trình đ hc vn 38
3.2.2.2  tui ch h đn thu nhp h dân vùng nghiên cu 40
3.2.2.3 T l ph thuc đn ngun thu nhp h 41
3.2.2.4 Din tích đt thu hi 42
3.2.2.5 S lng lao đng đn thu nhp h dân 43
3.2.2.6 Yu t đu t kinh doanh đn thu nhp h 44
3.2.2.7 Ngun thu nhp khác (ph) nh hng đn thu nhp h dân 44
3.2.2.8 Kh nng lao đng trong KCN nh hng đn thu nhp h 45
3.3 Kt qu phân tích ca mô hình kinh t lng 46
3.4 Bng chng v hai trng hp có nhp gim và tng 50
CHNG 4: GI Ý CHÍNH SÁCH NHM CI THIN NGUN THU
NHP CHO H DÂN SAU KHI B THU HI T 52
4.1 Tóm lc phng pháp nghiên cu 52
4.1.1 Nhn đnh phân tích bng phng pháp thng kê mô t các yu t 52
4.1.2 Nhn đnh mô hình d báo kinh t lng 53
4.2 Các đóng góp, khám phá chính ca bài nghiên cu 53
4.3 Các gi ý chính sách t kt qu nghiên cu 56
4.3.1 Yu t đu t cho sn xut kinh doanh 57
4.3.2 Yu t trình đ hc vn ch h 58
4.3.3 Yu t t l ph thuc 58
4.3.4 Mt s gi ý chính sách khác 59
4.4 Hn ch ca nghiên cu và đ xut hng nghiên cu mi 60
4.4.1 Hn ch v s liu điu tra và kho sát 60
4.4.2 Hn ch ca mô hình kinh t lng 60
4.4.3 Hn ch ca nghiên cu và hng nghiên cu mi 60

Tài liu tham kho 62
Ph lc 1 65
Ph lc 2 66





LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan: lun vn “Các yu t nh hng thu nhp ca ngi dân b thu
hi đt sng  khu công nghip Giang in, Huyn Trng Bom, Tnh ng Nai”
hoàn toàn do tôi thc hin. Các s liu điu tra là trung thc, các đon trích dn và
s liu s dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht
trong phm vi hiu bit ca tôi. Các kt qu nghiên cu là hoàn toàn trung thc da
trên mô hình phân tích và cha tng đc công b trong bt k nghiên cu khoa
hc nào trc đây.
Tp. H Chí Minh, ngày 15 tháng 10 nm 2012
Tác gi
Nguyn Minh Tun

LI CM N
 hoàn thành lun vn này, tôi luôn nhn đc s quan tâm, giúp đ ca quý thy
cô tham gia ging dy, h tr nghiên cu thuc trng i Hc Kinh T Thành Ph
H Chí Minh. Nhân dp này tôi xin chân thành cm n đn các quý thy cô và đc
bit cm n Ging viên Nguyn Hoàng Bo, ngi trc tip hng dn khoa hc
cho tôi trong sut quá trình nghiên cu và thc hin lun vn này. Bên cnh đó, tôi
cng xin gi li cm n đn các cán b đang công tác ti UBND xã An Vin, Xã
Giang in đã to mi điu kin cho tôi trong quá trình thu thp s liu. Cui cùng,
xin đc gi li cm n đn gia đình, bn bè và đng nghip ca tôi, nhng ngi
đã luôn đng viên và giúp đ tôi trong sut quá trình thc hin đ tài nghiên cu.












DANH MC BNG BIU
Bng 1.1 Các yu t trong hoàn cnh d b tn thng
Bng 2.1 Nhng yu t nh hng đn thu nhp ca h nông dân b thu hi đt
Bng 3.1 C cu kinh t huyn Trng Bom giai đon 2000-2010
Bng 3.2 ánh giá thu nhp ca h dân sau khi b thu hi đt
Bng 3.3 Thu nhp bình quân/nhân khu gia các nhóm h b thu hi đt
Bng 3.4 Phân tích hc vn đn thu nhp h dân
Bng 3.5 Phân tích đ tui nh hng đn thu nhp h dân

Bng 3.6 Phân tích t l ph thuc nh hng thu nhp h dân
Bng 3.7 Din tích đt thu hi nh hng đn thu nhp h dân
Bng 3.8 Thng kê yu t s lng lao đng đn thu nhp h
Bng 3.9 u t kinh doanh nh hng thu nhp h
Bng 3.10 Thu nhp ph nh hng thu nhp h
Bng 3.11 Yu t lao đng cho KCN đn thu nhp h
Bng 3.12 Kt qu hi quy Binary Logistic
Bng 3.13 Bng d đoán mc đ chính xác ca d báo
Bng 3.14 c lng xác sut ci thin thu nhp
Hp 3.1 Phng vn sâu trng hp thu nhp gim
Hp 3.2 Phng vn sâu trng hp thu nhp tng

DANH MC HÌNH
Hình 1.1 Khung sinh k bn vng
Hình 1.2 Khung phân tích
Hình 3.1 C cu kinh t huyn Trng Bom giai đon 2000-2011
Hình 3.2 Giá tr sn lng c cu kinh t huyn Trng Bom giai đon 2005-2011
Hình 3.3 T trng c cu kinh t huyn Trng Bom giai đon 2005-2011

DANH MC VIT TT
ADB: Asian Development Bank (Ngân hàng phát trin châu Á)
CNH & HH: Công nghip hóa và Hin đi hóa
CHXHCN: Cng hòa xã hi ch ngha
CNTT: Công ngh thông tin
DFID: Development for International Development (C quan phát trin quc t)
BSCL: ng Bng Sông Cu Long
GDP: Gross Domestic Product (Tng sn phm quc ni)
GSO: General Statistic Office (Tng cc thng kê Vit Nam)
KCN & KCX: Khu công nghip và khu ch xut
HTX: Hp tác xã
ICD: Tên cng v
MDPA: Mekong Delta Poverty Analysis (D án phân tích hin trng nghèo đói 
ng Bng Sông Cu Long)
SONADEZI: Tên gi ca tng công ty phát trin công nghip Biên Hòa, ng Nai
TT-BTC: Thông tin- B Tài Chính
UBND: y Ban Nhân Dân
WTO: World Trade Organization (T chc thng mi quc t)

1

PHN M U
Tóm tt
Tin trình công nghip hóa, đô th hóa dn đn vic thu hi đt đang din ra trên
phm vi c nc. Tuy nhiên, vic quy hoch, thu hi đt  nhiu ni thc hin cha
tt, phát sinh tiêu cc, cha đm bo li ích ngi dân. Thc trng thu hi đt tác
đng đn s phân hóa giàu nghèo, gây nhiu bt n xã hi, cuc sng ngi dân
gp nhiu khó khn, tình hình khiu ni, t cáo v đt đai din bin phc tp, chim

t l ln, đn trên 70% tng s v vic khiu ni t cáo. Theo thng kê t B Nông
nghip và Phát trin Nông thôn, mi nm có 73 nghìn ha đt nông nghip b thu hi,
tác đng đn 2,5 triu ngi gn 630 nghìn h gia đình nông dân và c 1 hecta đt
thu hi s có 10 ngi nông dân b mt vic. Vi nhng thit hi nh vy thì cuc
sng ca ngi nông dân s nh th nào? Ai là ngi quan tâm vn đ trên? Thông
qua bài vit này, tuy không th ly mu trên phm vi c nc nhng vi s mu thu
thp đc ti các p ven KCN Giang in, bài vit hy vng s cho thy đc s
thay đi trong thu nhp ngi nông dân sau khi b thu hi đt. Bng phng pháp
thu thp s liu mu trên đa bàn hai xã An Vin và Giang in và phng pháp
phân tích thng kê mô t và hi quy đnh lng Logit bài vit ch ra ba yu t nh
hng đn s thay đi thu nhp ngi nông dân gm: kh nng đu t sn xut kinh
doanh, trình đ hc vn ch h và t l ph thuc. Các nhân t này va đm bo v
mt thng kê, hi quy và các kim đnh đã có mc đ gii thích rt mnh đn nh
hng thu nhp ca ngi dân trong điu kin sinh k mi. Hn na, bài vit cn
c vào kt qu nghiên cu s gi ý nhng chính sách cho chính quyn đa phng
ni tin hành nghiên cu đ đ ra nhng gii pháp tích cc trong công tác tái đnh
c cho nhng h dân trong din b thu hi đt và nhn tin đn bù t chính quyn.
Bài vit hy vng s là tài liu tham kho và có nhng đóng góp cho chính quyn
làm tt công tác thu hi và n đnh đi sng ngi dân theo hng bn vng.

2

1. S cn thit đ tài
Trong nn kinh t hin nay, vai trò ca KCN và KCX rt quan trng; phn ánh tim
nng phát trin công nghip ca mi nc, th hin vic tng trng GDP, chuyn
dch c cu kinh t, gii quyt triu vic làm, tng thu nhp và đc bit là có ý ngha
trong vic phát trin kinh t đa phng. Hiu đc vai trò đó, quá trình hình thành
phát trin KCN đã din ra rng rãi ti các tnh thành trên khp c nc. Do đó,
ng Nai cng là mt tnh mt trong s đó. Trong nhng nm gn đây, ng Nai
đã có nhiu chính sách trong vic đy nhanh quá trình CNH và HH đ phát trin

nn kinh t trong tnh. Song song vi quá trình này, vic xây dng các KCN và
KCX mc lên ti nhiu đi phng trên đa bàn tnh. Vic các KCN và KCX mc
lên cng đng ngha vi vic thu hi đt ca ngi nông dân sng ti khu vc này
đ gii phóng mt bng. Chính vì th, cuc sng ca ngi nông dân ti các vùng
ven KCN và KCX và nhng ngi b thu hi đt này s nh th nào? Và làm sao đ
cuc sng ca nhng h dân này s tt hn trc? ó chính là hai câu hi mà các
cp chính quyn đa phng cn phi quan tâm. Thc t và nhng nghiên cu v đ
tài này trc đây cng đã cho thy, mt s h sau khi b thu hi đt cuc sng h tt
hn nhng cng phn ln cho thy cuc sng sinh k ngi dân b đo ln, mt cn
bng không đc nh ban đu. ng trên góc đ đó, bài vit nhn đnh mt trng
hp đin hình là ti KCN Giang in, Huyn Trng Bom, chính quyn đã tin hành
thu hi đt và cuc sng ca ngi nông dân phi chu nhiu nh hng. T đng
lc đó, bài vit ” Các yu t nh hng thu nhp ca ngi dân b thu hi đt sng
 KCN Giang in, Huyn Trng Bom, Tnh ng Nai” đng trên góc đ kinh t
và xem xét  khía cnh ngun thu nhp, bài vit mun xem xét nhng nhóm yu t
nào s tác đng đn ngun thu nhp ca ngi dân trong điu kin sinh k mi, đ
t kt qu nghiên cu ca bài vit gi ra nhng chính sách cho các cp chính quyn
đa phng làm tt công tác n đnh cuc sng sinh k ngi dân và đc bit nâng
cao ngun thu nhp cho h dân. Khi h dân có ngun thu nhp cao và n đnh thì
đi sng sinh k s phát trin theo chiu hng bn vng.
3

2. Mc tiêu nghiên cu
 tài nghiên cu các yu t nh hng đn thu nhp ca ngi dân sng  các p
ven KCN và KCX vi mc tiêu chung là tìm ra các yu t nào s nh hng đn thu
nhp ca ngi dân sau khi b thu hi đt và mc đ nh hng ca tng yu t này
đn thu nhp h dân.  thc hin đc mc tiêu chung này bài vit đ ra nhng
mc tiêu c th nh sau:
Qua quá trình thu thp s liu, bài vit khái quát quát đc đim kinh t vùng và
làm ni bt lên vn đ nghiên cu là vic thu hi đt s nh hng sinh k và

đc bit thu nhp ca ngi dân s thay đi.
Qua quá trình điu tra, phng vn s b, tham kho ý kin chuyên gia, và các
yu t rút ra t c s lý thuyt đ đa ra các nhóm yu t s tác đng thu nhp
h dân b thu hi đt.
T kt qu kho sát, kt qu nghiên cu, bài vit s gi ra nhng nhóm chính
sách phù hp trong vic ci thin thu nhp cho ngi dân b thu hi đt và
sng ti các p ven KCN Giang in, đa bàn nghiên cu kho sát.
3. Câu hi nghiên cu, gi thuyt nghiên cu
 tài nghiên cu các yu t nh hng đn thu nhp ngi dân b thu hi đt sng
 các p ven KCN và KCX đt ra mt s câu hi nghiên cu sau:
Nhng yu t nào tht s tác đng đn ngun thu nhp ca ngi dân b thu
hi đt sng  các p ven KCN và KCX?
Mc đ nh hng các nhóm yu t này tác đng nh th nào đn thay đi thu
nhp ca ngi dân b thu hi đt?
Khi thu hi đt có hai vn đ cn xem xét: (a) Ngi dân chuyn sang phng
thc kinh doanh mà ph thuc vào đt s tng, hay gim? Mc đ tng gim là
bao nhiêu? (b) Ngi dân chuyn sang kinh doanh không da vào đt nhiu thì
nhn tin đn bù đ kinh doanh s tng hay gim? Mc đ tng gim là bao
nhiêu?
Bên cnh đó, cn c vào vn đ nghiên cu đ tài đa ra mt s gi thuyt nh sau:
4

Mc thu nhp ca ngi dân có tht s b nh hng khi h b chính quyn đa
phng thu hi đt và đn bù hay không?
Nhng nhóm yu t mà đ tài đa ra phân tích có mc nh hng mnh đn
thu nhp ca ngi dân b thu hi đt hay không?
i tng nghiên cu xem xét là nhng h có đt b thu hi, đang sinh sng
ti các p ven KCN và KCX, vn đ đi li làm vic không nh hng thu nhp
Thu nhp trong nghiên cu là thu nhp h gia đình thng xuyên hàng tháng
và cht lng đt thu hi đng nht, các tin ích phi thu nhp đc đm bo.

4. Phng pháp nghiên cu và phm vi nghiên cu
Nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc: Nghiên cu s b và nghiên cu
chính thc
Nghiên cu s b da trên kt qu tho lun nhóm, tham kho chuyên gia, các
nghiên cu trc đ tìm ra nhng yu t mi s nh hng đn thu nhp. Qua
đó, nhng yu t mi s đc kt hp vi nhng yu t đc rút ra t c s lý
thuyt đ xây dng bng câu hi phng vn. Bên cnh đó, nghiên cu s b s
loi b nhng câu hi không phù hp vi hoàn cnh thc t mà các nghiên cu
trc đ cp.
Nghiên cu chính thc s đc thc hin bng phng pháp xây dng mô
hình đnh lng, do bin ph thuc thuc dng nh phân nhn hai giá tr 0 và 1
đ c lng xác sut tng thu nhp ca h nông dân nên bài vit tip cn
bng mô hình hi quy Binary Logistic. Bài vit dùng k thut thu thp thông
tin trc tip bng bng phng vn, thu thp s liu s cp, x lý s liu, chy
mô hình hi quy, kim đnh mô hình t đó đa ra kt lun và gi ý chính sách.
5. ụ ngha thc tin đ tài
 tài nghiên cu này đem li mt s ý ngha thc tin cho chính quyn đa phng
ni có KCN đ gii quyt vn đ an sinh xã hi cho ngi dân sinh sng khi b thu
hi đt, c th nh sau: (a) Giúp cho các nhà lãnh đo ti đa phng hiu rõ hn
5

các yu t nh hng thu nhp và an sinh xã hi ca ngi dân đang sinh sng ti
các p ven KCN. T đó, chính quyn s có nhng công tác tt hn trong vic tng
thu nhp, n đnh đi sng ngi dân trong điu kin sinh sng mi. (b) Nghiên cu
còn có th làm tài liu tham kho cho các hc viên nhng khóa sau tip tc nghiên
cu da trên nhng hn ch mà đ tài ch ra.
6. Kt cu đ tài nghiên cu
Phn m đu bài vit khái quát s lc tng th nghiên cu qua lun đim, lun c,
các gi thuyt và các câu hi nghiên cu mà bài vit hng đn. Hn na, bài vit
cho thy các phng pháp, phm vi và ý ngha ca nghiên cu.

Chng 1 là c s lý thuyt và mô hình nghiên cu. Trong chng này, bài vit
trình bày tng quan lý thuyt mà nghiên cu áp dng. Trên c s tng quan lý
thuyt, bài vit xây dng khung phân tích.
Chng 2 là thit k nghiên cu. Thông qua chng này, bài vit cho thy đc các
th t công vic mà nghiên cu thc hin nh vic xây dng bng câu hi, mô
phng quá trình thu thp s liu, x lý thông tin s cp và các bc hi quy đ ra
đc kt qu nghiên cu.
Chng 3 là kt qu nghiên cu. Bài vit tip cn kt qu nghiên cu bng phng
pháp thng kê mô t các tác đng ca tng bin và tip cn bng phng pháp hi
quy kinh t lng.
Chng 4 là gi ý chính sách. Bài vit thông qua kt qu nghiên cu đ xut nhng
chính sách trong vic phát trin kinh t đa phng. Bên cnh đó, trong chng này
còn ch ra nhng hn ch mà nghiên cu gp phi và m ra các hng nghiên cu
mi.



6

CHNG 1: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Nhn đnh đc vai trò quan trng ca c s lý thuyt, bài vit khái quát kt cu
chng c s lý thuyt thông qua các ni dung. (a) Nghiên cu các yu t nh
hng thông qua lut bi thng đt đai đn sinh k ngi dân. Phân tích thit hi
đn sinh k sng ngi dân sau khi h nhn tin bi thng. (b) Nghiên cu các
nhn đnh ca Ngân hàng phát trin Châu Á (ADB), Ngân hàng th gii (World
Bank) đn sinh k ngi dân sau khi b thu hi đt. Trên nhn đnh các ngân hàng,
bài vit s nêu ra các gii pháp mà các ngân hàng đ cp đ ci thin đi sng sinh
k cho ngi dân. (c) Phân tích khung sinh k bn vng (DFID, 2003), cn c các
yu t thuc tài sn sinh k đ rút ra nhng yu t s nh hng đn thu nhp ngi
dân. Bài vit tin hành phân tích mc đ nh hng đn thu nhp ca tng yu t

trong nhóm tài sn sinh k đ chn nhng yu t có ý ngha và phù hp cho vùng
nghiên cu. (d) Tham kho kt qu rút ra đc t các nghiên cu tng t trc
đây đ kim chng nhng yu t đc rút ra t khung sinh k (DFID, 2003) thc s
có ý ngha hay không? (e) Kt thúc chng c s lý thuyt, bài vit cn c vào các
yu t rút ra xây dng khung phân tích. Phân tích cu trúc trong khung phân tích đ
làm rõ hn ý ngha các nhân t nh hng đn thu nhp.
1.1 Phân tích lut đt đai trong vic thu hi đt ca ngi dân
Theo nh hin pháp nc CHXHCN Vit Nam (1992) khng đnh quyn ca công
dân đc s dng và bo v quyn s dng đt. ng thi, chính ph cng đã ban
hành nhiu lut, ngh đnh, các quy đnh pháp lý làm c s cho vic hình thành
khung chính sách v thu hi, đn bù, tái đnh c. Chính sách thu hi đt làm cho
ngi dân có nhiu thay đi v sinh k sng v mt kinh t, xã hi, môi trng
sng. Theo TS Nguyn Hoàng Bo (2010), “Nghiên cu v c ch xác đnh giá đt
phc v bi thng gii phóng mt bng ti Vit Nam”, kt qu kho sát ý kin ca
ngi b thu hi đt, (a) rt nhiu ý kin cho rng ngi đc bi thng rt lo ngi
khi nhn tin đn bù, h tr nhng không th mua đc đt khác đ s dng, (b)
ngi dân d chi tiêu vào nhng vic cha cn thit nh mua sm phng tin đi li
7

cao cp, mua các đ gia dng đt tin, thm chí đa tin vào chi cho nhng tiêu cc
xã hi nh c bc, ru chè, ma túy, và các t nn xã hi khác cho đn khi ht tin.
(c) Ngi dân tht nghip, mi hot đng ca gia đình b ngng li, ngi ln
không đi làm và tr con cng không đ điu kin đi hc. Hoàn cnh này tác đng
rt ln đn đi sng ca hu ht nhng ngi b thu hi đt. Khi mt cng đng ri
vào hoàn cnh này thì vn đ sinh k ca c mt khu dân c s tr thành vn đ xã
hi đáng quan tâm. (d) Hn na, vic thu hi đt gây tn tht v kinh t nh chi phí
gii phóng mt bng, hành chính, và các th tc khác. Vic khiu ni, t cáo s làm
cho ngi dân mt mát lòng tin vi lãnh đo đa phng các cp. Khi ngi dân
không có lòng tin vi cán b thì vic qun lý  đa phng s tr nên rt phc tp.
Vì vy, vi lý do trên, nu mt chính sách nhà nc đa ra không có k hoch phát

trin theo hng bn vng s mang li nhng h ly xu v sau và không đt đc
nhng k vng nh mong mun. Do đó, chính sách đa ra cn phi đc chú ý,
phát trin theo hng bn vng, nâng cao đc đi sng ca ngi dân, xem xét
vic thu hi đt ca ngi dân và ngng đn bù phi mang li s tha mãn cho
ngi dân và có nhng chính sách ph tr trong vic n đnh đi sng. Chính sách
thu hi đt cn phi tin hành nhanh chóng, thun li, khoa hc và hp lý đ hn
ch ti đa nhng xung đt, khut tt, tránh lm dng, nhng nhiu, trc li, s dng
đt sai mc đích thu hi.
1.2 Nghiên cu t phía các Ngân hàng phát trin
Theo nh nhn đnh Ngân hàng phát trin Châu Á (ADB, 1995) cho thy các quyt
đnh thu hi đt cn phi chú ý các yu t v sinh k ngi dân trong vùng thu hi
đt. Chúng ta cn phi xem xét nhng yu t nào tác đng đn sinh k ca ngi
dân? Mc đ nh hng ra sao? Và cn chú trng vào các yu t nào nh hng
đn ngun thu nhp ca ngi dân đ ci thin mc sng, các giá tr đi sng tinh
thn, phong tc tp quán li sinh hot trc đây?
Theo nh nhn đnh ca Ngân hàng th gii (World Bank, 2004), đt đai b thu hi
s nh hng đn đi sng ca ngi nông dân, đc bit là thu nhp b nh hng
8

nghiêm trng. Ngân hàng th gii nghiên cu và đánh giá, khi ngi dân b thu hi
đt cuc sng thay đi rt ln, đc bit là các yu t to nên ngun thu nhp b nh
hng theo ba chiu hng, thu nhp tng hoc gim đi hoc duy trì nh ban đu.
Nhng mc tiêu chung cn phi tng ch tiêu nhng h dân có thu nhp cao bng
nhiu gii pháp nh: (a) Cung cp tín dng trc tip cho các h có hng kinh
doanh nh và t làm ch bn thân; (b) M các lp đào to hng nghip, hng
dn mô hình kinh t mi thích ng vi thay đi ca điu kin sng mi; (c) H tr
kim vic hay gii thiu vic làm cho ngi dân vào các công ty, doanh nghip m
trên đa bàn thu hi đt, u tiên vic làm cho ngi dân có đt b thu hi.
1.3 Phân tích các yu t nh hng thu nhp da trên khung sinh k bn vng
(DFID, 2003)

Hình 1.1 Khung sinh k bn vng







Ngun: Da trên khung sinh k bn vng (DFID, 2003)
Xã hi
Vt cht
Bi cnh
d tn
thng
- Xu
hng
- Thi v
- Chn
đng
trong t
nhiên và
môi
trng,
th
trng,
chính tr,
chin
tranh và
các chn
đng

khác )

Chính sách,
tin trình và
c cu
- các cp
khác nhau
ca Chính
ph, lut
pháp, chính
sách công,
các đng lc,
các qui tc
-Chính sách
và thái đ
đi vi khu
vc t nhân
-Các thit
ch công
dân, chính tr
và kinh t
(th trng,
vn hoá)
Các chin lc
SK
-Các tác nhân xã
hi (nam, n, h
gia đình, cng
đng và các tác
nhân khác)

-Các c s tài
nguyên thiên
nhiên
-C s th
trng
- a dng
-Sinh tn hoc
tính bn vng
Các kt qu SK
-Thu nhp nhiu
hn
-Cuc sng đy
đ hn
-Gim kh nng
tn thng
-An ninh lng
thc đc ci
thin
-Công bng xã
hi đc ci
thin
-Tng tính bn
vng ca tài
nguyên thiên
nhiên
-Giá tr không s
dng ca t nhiên
đc bo v
Con ngi
Tài chính

T
nhiên
9

Thông qua hình 1.1 khái quát v khung sinh k (DFID, 2003), bài vit mun gii
thích s lc. Hình v gm 4 khung hình ch nht và 1 khung hình lc giác. Trong
mi khung hình ch nht th hin các nhóm yu t s tác đng vi nhau. Nh hình
v, nguyên nhân xut phát t nhóm chính sách, tin trình và c cu, nhóm này s tác
đng lên nhóm bi cnh d tn thng, đin hình trong nghiên cu là đi sng sinh
k nông dân b nh hng. Các yu t trong khung hình lc giác đi din cho tài sn
sinh k ngi nông dân s chu nh hng gm: vt cht, tài chính, t nhiên, con
ngi và xã hi. Vì th trong hình v nhóm yu t này tác đng qua li ln nhau và
đc đt nm gia nhóm chính sách và d tn thng. Khi nhóm yu t chính sách
này tác đng lên nhóm d b tn thng thì nh hng lên nhóm tài sn sinh k.
nh hng ca tài sn sinh k s có li và có bt li, nhn đnh đc điu này
nhóm yu t chính sách s tác đng lên nhóm chin lc sinh k đ có nhng gii
pháp tng kt qu có li và hn ch kt qu bt li. Kt thúc ca tác đng này s là
nhóm các kt qu sinh k nhn đc.
1.3.1 Khung sinh k bn vng
Khái nim sinh k bn vng: Khung sinh k (DFID, 2003) đc c quan phát trin
quc t Vng Quc Anh phát trin và đc đnh ngha nh sau: Mt sinh k bn
vng mà đc chp nhn ph bin khi nó có kh nng ng phó và phc hi nu b
tác đng hay có th thúc đy các kh nng và tài sn  c thi đim hin ti và
tng lai trong khi không làm xói mòn nn tng ngun t nhiên (Tim Hanstad,
Robin Nielsn and Jennifer Brown, 2004).
Da vào khung sinh k, nghiên cu s áp dng đ phân tích các yu t nh hng
thu nhp ca ngi dân sau khi b thu hi đt đ xây dng KCN và KCX.
1.3.1.1 Các yu t to nên khung sinh k bn vng
Khung sinh k cho thy rng, tác đng ca vic thu hi đt đ xây dng các KCN
và KCX có nm nhóm yu t cn phi phân tích đ có mt sinh k bn vng.

10

 Nhóm các hoàn cnh d b tn thng
Nhóm hoàn cnh d b tn thng là môi trng bên ngoài, khách quan mà trong
môi trng đó có cha đng sinh k sng ca ngi dân và các tài sn sn có b nh
hng va tích cc ln tiêu cc bi môi trng khách quan đó thay đi. Môi trng
khách quan đó bao gm các xu hng, s thay đi đt ngt bi các chn đng hoc
tính thi v. Khi môi trng khách quan này xy ra, ngi dân có th kim soát
đc hoc không th kim soát đc. Chúng ta có th khái quát môi trng khách
quan đó thông qua bng các yu t trong hoàn cnh d b tn thng qua bng 1.1.
Bng 1.1 Các yu t hoàn cnh d b tn thng
Nhóm xu hng
Nhóm chn đng
Nhóm thi v
Xu hng dân s
Xu hng tài nguyên
(gm c xung đt trong
s dng tài nguyên)
Xu hng kinh t trong
nc và th gii (xu
hng chính tr)
Xu hng k thut

Thay đi v sc khe con
ngi
Thay đi t nhiên
Thay đi kinh t (phc v
cho phát trin kinh t nh
xây dng c s h tng,
đu t nc ngoài)

Xung đt
Thay đi cây trng/vt nuôi
Giá c
Sn xut
Sc khe
C hi công
vic
Ngun: Khung sinh k (DFID, 2003)
Trong bng 1.1 th hin ba nhóm hoàn cnh cng là ba môi trng khách quan s
tác đng lên đi sng sinh k ca ngi dân. Môi trng khách quan th hin cho
nhóm xu hng gm các yu t là nguyên nhân tác đng lên đi sng ngi dân
trong tng lai. Nhóm tác đng này giúp ngi dân nm bt xu th và có nhng
phn ng khi xu th xy ra. Nhóm hoàn cnh khách quan th hin cho nhóm chn
đng gm nhng s thay đi xy ra trong đi sng ngi dân. Nhng s thay đi
11

này s theo hng tích cc và tiêu cc. Ngi dân bit đc s thay đi s có
nhng chin lc sinh k theo hng tích cc. Nhóm hoàn cnh khách quan th
hin cho nhóm thi v cho thy các yu t s tác đng theo chu k lên đi sng.
Ngi dân bit đc s có chin lc thích nghi tt vi nhng yu t tác đng
mang tính chu k này.
 Nhóm tài sn sinh k
Tài nguyên thiên nhiên
Tài sn quc gia là khái nim ch kho tài nguyên thiên nhiên mà lu lng tài
nguyên và các dch v có li cho sinh k bt ngun t đó. Nói cách khác, ngi dân
s da vào kho tài nguyên đó đ to nên sinh k sng cho mình (ví d: con ngi
khai thác du khí đ to nên ca ci vt cht phc v cho đi sng). Ngun tài
nguyên thiên nhiên bao gm: rng, đt đai, bin, các qun th đng thc vt sng và
các ngun tài nguyên khác. Trong sinh k bn vng thì các yu t trong hoàn cnh
d b tn thng có mt mi quan h cht ch vi ngun tài nguyên thiên nhiên

quc gia. Nhng thay đi ca nhóm yu t trong hoàn cnh d b tn thng nh
hng lên ngun tài nguyên quc gia đng thi lên sinh k ca ngi dân (ví d:
ha hon gây ra cháy rng s nh hng đn đi sng ca ngi dân làm ngh
trng rng; l lt tàn phá đt nông nghip làm mt mùa gây nh hng đn đi sng
ngi dân).
Ngun lc con ngi
Ngun lc con ngi th hin qua k nng, kin thc, nng lc lao đng và sc
khe. Các yu t này giúp con ngi theo đui nhng chin lc sinh k khác nhau
và đt đc mc tiêu sinh k ca mình.  mc h gia đình, ngun lc con ngi th
hin qua yu t v s lng và cht lng lao đng. Yu t s lng bao gm s lao
đng trong h. Yu t cht lng gm k nng lao đng, kh nng lãnh đo, tình
trng sc khe, kin thc chuyên môn, kh nng ngôn ng, k nng qun lý tài
chính, kh nng kinh doanh ca các thành viên trong gia đình.
12

Ngun lc tài chính
ây là yu t trung gian có ý ngha quan trng đi vi vic s dng thành công các
yu t tài sn khác. Ngun tài chính có th là tin mt hay các khon tài chính
tng đng mà con ngi s dng đ đt đc mc tiêu sinh k ca mình. Ngun
tài chính có th đc phân ra làm hai ngun: ngun tài chính có sn và ngun tài
chính vào thng xuyên. Ngun tài chính có sn gm tin tit kim, vt nuôi, nhà
ca. Ngun tài chính vào thng xuyên gm tin lng, tin lãi kinh doanh, tin
nhn tr cp, tin nhn t vic chuyn nhng.
Ngun lc vt cht
Ngun tài sn vt cht trong sinh k gm c s h tng c bn và công c sn xut
hàng hóa cn thit đ h tr sinh k. C s h tng là mt loi hàng hóa công cng
s dng mà chúng ta không cn phi tr phí trc tip, chúng s góp phn đáp ng
nhu cu c bn ca con ngi trong quá trình sn xut kinh doanh và đem li nhiu
li ích sinh k sng (ví d: đng giao thông, cu cng, nhà máy đin, nhà máy
nc và các c s h tng c bn khác). Công c sn xut hàng hóa là nhng công

c và thit b mà con ngi s dng đ hot đng mang li nng sut cao hn. Công
c đó có th thuc v mt cá nhân hay mt tp th và có th trao đi, buôn bán,
sang nhng (ví d: xe ti, máy phát đin, máy móc phc v sn xut hàng hóa).
Ngun lc xã hi
Ngun lc xã hi là các mi quan h mà con ngi to ra nhm trao đi các mc
tiêu sinh k ca mình. Các mc tiêu này đc phát trin thông qua các mng li và
các mi liên kt vi nhau. Các mi quan h đc thit lp da trên s tin tng,
trao đi, tho lun, liên lc và báo cáo ln nhau. Ví d th hin thông qua các câu
lc b chuyên môn, các nhà vn hóa, hp tác xã làng ngh.


13

 Nhóm các chin lc và kt qu sinh k
Chin lc sinh k là các k hoch làm vic dài hn ca mt cng đng đ kim
sng. Chin lc th hin s đa dng và kt hp nhiu hot đng và la chn mà
con ngi tin hành nhm đt đc mc tiêu sinh k ca mình. Kt qu sinh k là
nhng thay đi có li cho cng đng, nh các chin lc sinh k mang li c th là
thu nhp cao hn, cuc sng n đnh hn, gim ri ro, đm bo tt hn, và s dng
bn vng hn ngun tài nguyên thiên nhiên.
1.4 Khái quát các nghiên cu v sinh k và thu nhp trc đơy
Nghiên cu thu nhp da trên nhóm yu t sinh k vt cht, tài chính
Liên quan đn ni dung nh trên bao gm các nghiên cu Ellis (1998), Scoones,
Chambers & DFID cho rng sinh k sng s tr nên đa dng khi mà cu trúc gia
đình  nông thôn xây dng cho mình mt s gia tng đa dng danh mc hot đng
v tài sn đ có th tn ti và ci thin cht lng sng.
Nghiên cu IS Lam,1997 & Zeller et al, 2003 cho rng sinh k sng ca ngi dân
b nh hng bi thiu ht tín dng, coi yu t tín dng là yu t trong vic làm đa
dng hóa sinh k ca con ngi.
Nghiên cu J.K Sesabo, R.S.J Tol Department of Economics, Mzumbe University,

Morogoro, Tanzanian July, 8, 2005, nghiên cu này thu thp d liu ti hai ngôi
làng vùng Tanzanian (Mlingotini and Nyamanzi) ch ra rng quyt đnh trong vic
to ra kinh t h gia đình hay ngun thu nhp khi tham gia vào các hot đng kinh
doanh nh hng bi ngun tài tr vn tín dng và điu kin đc trng ca khu vc.
Nghiên cu đa ra kt qu ngun cp vn là nhân t chính nh hng đn tng thu
nhp h gia đình. Yu t vn tín dng là c hi đ thúc đy ngi dân tham gia vào
các hot đng sn xut kinh doanh khác nhau to ra ngun thu nhp.


14

Nguyên cu thu nhp da trên nhóm sinh k t nhiên, con ngi và xã hi
Liên quan đn ni dung trên bao gm nghiên cu Lanjouw, 1999 & Hussain 1989
nghiên cu NAE  n , Bangladesh & Pakistan cho rng sinh k sng ca con
ngi ph thuc vào vai trò ca con ngi, đt đai, giáo dc, s đc lp, quá trình
đô th hóa.
Nghiên cu European Journal of Scientific Research ISSn 1450-216 Vol 37 No 1
(2009) PP 89-103 nghiên cu “Factor affecting familly economic status” cho thy
mi quan h gia chc nng qun lý ca ch h đn tình trng kinh t h gia đình.
Nghiên cu coi đây là mt bin quan trng trong vic to nên thu nhp, liên quan
mt thit đn tình trng kinh t h. Nghiên cu đc tin hành ti thành ph
Kerman City vi s lng mu là 390 h đc kho sát, kt qu chy mô hình hi
quy tuyn tính ch ra mt vài bin thuc v nhân khu hc và chc nng qun lý nh
hng mnh m đn tình trng kinh t h gia đình.
Nghiên cu Gregory, P.A ca School of Arigicultural and Forest Sciences,
University of Wales (2005) “Factors Affecting Income Generation And Livelihood
Diversification Strategies Of The Very Poor”. Nghiên cu này đc thc hin vào
tháng 6 và tháng 7 nm 2003, điu tra các nhân t nh hng đn thu nhp h gia
đình. Thông qua kt qu nghiên cu thy, sinh k con ngi có đc nh ngun thu
nhp đc to ra t các thành phn cha đng trong môi trng sinh k ca con

ngi. Kt lun nghiên cu ch ra tài nguyên thiên nhiên to mi hot đng c bn
cho thu nhp dù là sn xut nông nghip hay phi nông nghip, tài nguyên c bn
nht là đt đai. Bên cnh đó, gii tính cng có vai trò đáng k trong vic đa dng
kinh t. Mi quan h xã hi cng đc nghiên cu rút ra trong vic nh hng thu
nhp. Nghiên cu còn ch ra tín dng s to ra nhiu thun li cho vic đm bo
sinh k ca ngi dân.
Nghiên cu Anneli Kaasa, Eicher and Garica- Pena losa, 2000, Bouillion, Legovini
and Lustig, 1999 “Facors Influencing Income Inequality In Transition Economies”