B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
Trn Ngc M Liên
CÁC NHÂN T QUYT NH CU
TRÚC VN CA CÁC CÔNG TY
C PHN TI VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
Trn Ngc M Liên
CÁC NHÂN T QUYT NH CU
TRÚC VN CA CÁC CÔNG TY
C PHN TI VIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS NGUYN VN S
TP. H Chí Minh – Nm 2012
1
Li cm n
u tiên, tôi xin chân thành cm n Ban giám hiu và Vin đào to sau
i hc trng i hc Kinh t Thành Ph H Chí Minh đã to điu kin
thun li cho tôi hc tp và nghiên cu trong sut thi gian qua.
Xin cm n các thy cô Trng i hc kinh t Thành Ph H Chí Minh
đã nhit tình ging dy cho tôi trong sut thi gian tôi hc tp ti trng.
ng thi, tôi xin chân thành cm n PGS. TS Nguyn Vn S đã tn
tình hng dn cho tôi trong sut thi gian tôi thc hin lun vn.
Cui cùng, tôi xin chân thành cm n các thy cô trong Hi đng chm
lun vn đã có nhng nhn xét, góp ý đ tôi hoàn thin tt hn lun vn.
Trân trng./.
Tác gi
Trn Ngc M Liên
2
Li cam đoan
Tôi xin cam đoan, lun vn này là công trình nghiên cu đc lp ca cá
nhân tôi vi s hng dn ca PGS. TS Nguyn Vn S. Các thông tin, s liu
đc trình bày trong lun vn là trung thc và có ngun góc rõ ràng, c th.
ng thi, ni dung ca lun vn cha tng đc ai công b trong bt k
công trình nào.
Thành ph H Chí Minh, ngày 10 tháng 12 nm 2012
Ngi vit
Trn Ngc M Liên
3
Nhng đim mi ca lun vn
1. Tham kho công trình nghiên cu thc nghim mi đng vào ngày
3/7/2012 ca tác gi Dzung Nguyen và các cng s vi tên đ tài “Financial
Development and the Determinants of Capital Structure in Vietnam” , tôi đã
thc hin thit lp mô hình mi vi vic b sung thêm bin mi (bin chi phí
thu vào mô hình). Mô hình sau khi thit lp có các bin mi so vi các
nghiên cu trc đây là bin S hu nhà nc. Vi mô hình này, tôi tin hành
nghiên cu thc nghim vi mu là 50 công ty c phn niêm yt ti hai S
giao dch chng khoán Hà Ni và S giao dch chng khoán Thành Ph H
Chí Minh qua 3 nm t 2009 đn nm 2011 (nghiên cu có kim đnh mô
hình). Các s liu này đn thi đim hin ti cha có công trình khoa hc nào
thc hin nghiên cu.
2. D liu nghiên cu là d liu bng (kt hp d liu chéo và d liu
chui thi gian)
3. Kt qu nghiên cu có các phát hin mi so vi tác gi Dzung Nguyen
và các cng s. Các tác gi kt lun các bin nh hng tng đòn by tài
chính ca doanh nghip Vit Nam: li nhun, c hi tng trng, tính thanh
khon và s hu nhà nc.
Nhng theo nghiên cu thc nghim ca tôi thì ch có ba bin nh hng
tng đòn by ca các Công ty c phn ti Vit Nam: li nhun, tài sn c đnh
hu hình, tính thanh khon. Trong khi đó, bin chi phí thu là bin mi tôi
thêm vào mô hình thì có tác đng đn tng b phn ca tng đòn by: tng
quan nghch vi n dài hn và tng quan thun vi n ngn hn. Và bin
đc lp vi đòn by tài chính là bin c hi tng trng.
4
Mc lc
Li cm n 1
Li cam đoan 2
Mc lc 4
Danh mc các ký hiu, ch vit tt 6
Danh mc các bng biu 7
Danh mc các bng v, đ th 8
Li m đu 9
1. Lý do chn đ tài: 9
2. Mc tiêu nghiên cu 9
3. i tng và phm vi nghiên cu 10
4. Phng pháp nghiên cu 10
5. Kt cu ca đ tài 11
Chng 1: C s lý lun 12
1.1 Tng quan lý thuyt 12
1.1.1 Lý thuyt cu trúc vn ti u: 13
1.1.2 Lý thuyt trt t phân hng: 14
1.2 Phng pháp nghiên cu đ tài: “Financial Development and the
Determinants of Capital Structure in Vietnam” ca tác gi Dzung Nguyen và các
cng s: 15
1.2.1 Các gi thuyt: 15
Gi thuyt 1 (H1): 15
Gi thuyt 2 (H2): 16
Gi thuyt 3 (H3): 17
Gi thuyt 4 (H4): 17
Gi thuyt 5 (H5): 18
Gi thuyt 6 (H6): 18
1.2.2 D liu mà các tác gi s dng: 19
1.2.3 Mô hình các tác gi s dng: 19
1.3 Kt qu nghiên cu ca các tác gi 19
Kt lun Chng 1 21
Chng 2: Nghiên cu các nhân t quyt đnh đòn by tài chính ca các công ty c
phn ti Vit Nam 22
2.1 Qui trình nghiên cu 22
2.2 Mu nghiên cu và ngun s liu s dng 22
2.3 Gi thuyt và mô hình nghiên cu 22
2.3.1 Các gi thuyt: 23
Gi thuyt 1 23
Gi thuyt 2: 23
Gi thuyt 3 23
Gi thuyt 4 24
Gi thuyt 5 24
Gi thuyt 6 24
Gi thuyt 7 24
2.3.2 Mô hình nghiên cu 24
2.4 Mô t d liu 26
5
2.5 Thu thp và x lý d liu 26
2.5.1 Thu thp d liu: 26
2.5.2 X lý d liu: 26
2.5.2.1 Mô t thng kê: 26
2.5.2.2 Xây dng mô hình hi quy: 28
2.5.2.2.1 Mô hình tng n: 28
a. Thit lp mô hình: 28
b. Kim đnh mô hình 33
c. Gii thích tác đng các bin ph thuc đn TLEV 36
2.5.2.2.2 Mô hình SLEV 37
2.5.2.2.3 Mô hình LLEV 43
Kt lun Chng 2 48
Chng 3: Kt lun và kin ngh 49
3.1 Các doanh nghip nói gì v tình hình kinh t hin ti và tng lai 49
3.2 Kin ngh đi vi các công ty c phn t nghiên cu thc nghim 52
Kt lun chung 59
Tài liu tham kho 60
Ph lc 1 61
Ph lc 2 63
6
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
TLEV: Tng đòn by tài chính
SLEV: T l n ngn hn/tng tài sn
LLEV: T l n dài hn/tng tài sn
PROF: li nhun
STATE: S hu nhà nc
TAX: Chi phí thu
TANG: Tài sn c đnh hu hình
LIQ: Tính thanh khon
GROW: Tc đ tng trng
SIZE: Tng tài sn ca doanh nghip
HOSE: S Giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
HNX: S Giao dch chng khoán Hà Ni
7
Danh mc các bng biu
Bng 2.1: Tóm tt mô t thng kê các bin tác đng đn TLEV
Bng 2.2: Tác đng ca các bin gii thích đn TLEV
Bng 2.3: Mô hình điu chnh - tác đng các bin gii thích đn TLEV
Bng 2.4: Hàm hi quy mu TLEV
Bng 2.5: Bng th hin ma trn tng quan gia các bin gii thích -
mô hình sau khi điu chnh
Bng 2.6: Tác đng ca các bin gii thích đn SLEV
Bng 2.7: Mô hình điu chnh – tác đng các bin gii thích đn SLEV
Bng 2.8: Mô hình hi quy mu ca SLEV
Bng 2.9: Tác đng ca các bin gii thích đn LLEV
Bng 2.10 Mô hình điu chnh – tác đng các bin gii thích đn LLEV
Bng 2.11: Mô hình hi quy mu ca LLEV
Bng 3.1: Bng so sánh các kt qu nghiên cu
8
Danh mc các bng v, đ th
Hình 2.1: Mô hình các nhân t tác đng đn t l n ca các công ty c
phn ti Vit Nam
Hình 2.2: Mô hình các nhân t tác đng đn t l n ca các công ty c
phn ti Vit Nam – sau khi điu chnh
Hình 2.3: Biu đ tng ri ca phn d TLEV
Hình 2.4: Biu đ th hin t tng quan gia các bin
Hình 2.5: Biu đ tng rãi ca SLEV
Hình 2.6: Biu đ tng rãi ca LLEV
Hình 3.1: Biu đ th hin phn trm nhn đnh ca doanh nghip v các
yu t nh hng hot đng kinh doanh
Hình 3.2: Biu đ th hin d đoán ca các doanh nghip v tình hình
kinh t Vit Nam trong thi gian ti
Hình 3.3: Biu đ th hin tác đng ca các nhân t đn TLEV
Hình 3.4: Biu đ th hin tác đng ca các nhân t đn SLEV
Hình 3.5: Biu đ th hin tác đng ca các nhân t đn LLEV
9
Li m đu
1. Lý do chn đ tài:
Trong nhng nm gn đây, tình hình kinh t th gii nói chung và tình
hình kinh t Vit Nam nói riêng trãi qua rt nhiu thng trm. Ti Hi ngh
Vietnam CEO Summit ngày 2 tháng 8 nm 2012 vi ch đ “Tái cu trúc
Doanh nghip: Kinh nghim quc t và thc tin áp dng cho doanh nghip
Vit Nam”, các chuyên gia đã cho rng: “doanh nghip Vit Nam đang có
nhiu hn ch v qun tr và điu hành hot đng ca doanh nghip; đc bit
là thiu tm nhìn chin lc, mt cân đi v dòng tin, thiu ht ngun nhân
lc, h thng không bt kp vi mô hình phát trin ca doanh nghip
vt qua khó khn, doanh nghip có th ch đng hoc b đng tái cu trúc.
Tuy nhiên, áp lc tái cu trúc ln nht hin nay là bi cnh kinh t suy thoái
và khng hong tài chính, khin doanh nghip phi đi mt vi s suy gim
mnh v nhu cu tiêu dùng”. Tôi cho rng, đ tái cu trúc li doanh nghip thì
trc tiên, doanh nghip cn phi xem xét li cu trúc vn cng nh ngun tài
tr ca mình. Khi xem xét li cu trúc vn, chúng ta phi xem xét các yu t
quyt đnh cu trúc vn đ quyt đnh các ngun tài tr phù hp vi tình hình
thc t ca doanh nghip. Và vi doanh nghip nói chung, các công ty c
phn niêm yt trên các S giao dch chng khoán Hà Ni và S giao dch
chng khoán Thành Ph H Chí Minh nói riêng đu phi có nhng hot đng
tích cc đ thc hin công vic này. ó là lý do tôi chn đ tài: “ Các nhân t
quyt đnh cu trúc vn ca các Công ty c phn ti Vit Nam”.
2. Mc tiêu nghiên cu
tài nhm mc tiêu nghiên cu các nhân t quyt đnh cu trúc vn
ca các công ty c phn ti Vit Nam, c th là các nhân t quyt đnh đn
đòn by tài chính ca các Công ty niêm c phn niêm yt trên S giao dch
10
chng khoán Hà Ni và S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
t đó đa ra kt lun và kin ngh giúp doanh nghip la chn thit lp cu
trúc vn phù hp.
3. i tng và phm vi nghiên cu
Phân tích các nhân t quyt đnh đn cu trúc vn ca các công ty c
phn ti Vit Nam. C th là thu thp s liu t báo cáo tài chính, báo cáo
hot đng sn xut kinh doanh, c cu c đông ca các công ty c phn niêm
yt ti S giao dch chng khoán Thành Ph H Chí Minh và S giao dch
chng khoán Hà Ni, phân tích tác đng ca các nhân t quyt đnh đòn by
tài chính.
4. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu này gm 3 bc:
- Bc 1:
Da vào Paper “ Financial Development and the Determinants
of Capital Structure in Viet Nam” ca ba tác gi Dzung Nguyen; Ivan Diaz-
Rainey; Andros Gregoriou hoàn thành vào 22/02/2012 và đc công b vào
ngày 07/3/2012 trên trang
, tôi tham kho phn tng quan lý
thuyt, mô hình nghiên cu, phân tích kt qu, bên cnh đó có mt s điu
chnh, b sung.
- Bc 2:
Thu thp s liu t báo cáo tài chính, báo cáo kt qu sn xut
kinh doanh, c cu c đông ca 50 công ty c phn niêm yt ti S giao dch
chng khoán Thành ph H Chí Minh và S giao dch chng khoán Hà Ni.
- Bc 3:
Thit lp mô hình nghiên cu có b sung thêm bin chi phí
thu. Tip theo, nghiên cu đnh lng dùng phng pháp thng kê mô t,
phân tích tng quan, phân tích hi quy c th chi tit tác đng ca các nhân
11
t đn tng phn ca đòn by tài chính, tng đòn by tài chính…da trên kt
qu x lý s liu thng kê EVIEW 6.0 đa ra kt lun và kin ngh.
5. Kt cu ca đ tài
- Phn m đu
- Chng 1: C s lý lun
- Chng 2: Nghiên cu thc nghim các nhân t quyt đnh đòn by tài
chính ca các Công ty c phn ti Vit Nam
- Chng 3: Kt lun và kin ngh
- Kt lun chung
12
Chng 1: C s lý lun
1.1 Tng quan lý thuyt
Bài vit vi đ tài: “Financial Development and the Determinants of
Capital Structure in Vietnam” ca tác gi Dzung Nguyen và các cng s đc
công b ngày 07/3/2012. ây là bài vit nghiên cu v cu trúc vn ca các
doanh nghip ti Vit Nam trong bi cnh s phát trin tài chính, c th là s
phát trin ca th trng vn (gm n vay và vn c phn). Theo đó, bài vit
đã cung cp nhng nhn đnh đu tiên v cu trúc vn ca các doanh nghip
Vit Nam thuc nn kinh t nng đng nht khu vc Châu Á Thái Bình
Dng, mt nn kinh t đã có s chuyn bin nhanh chóng trong nhng nm
gn đây. Trong bài vit này, các tác gi đã thu thp s liu t 116 doanh
nghip phi tài chính t S giao dch chng khoán Hà Ni và S giao dch
chng khoán Thành Ph H Chí Minh vi giai đon t 2007 đn 2010, tác gi
thc hin phân tích các nhân t quyt đnh cu trúc vn và đa ra kt lun, đ
xut các gii pháp:
Kt lun:
- Các doanh nghip Vit Nam b chi phi bi vic s dng các ngun tài
tr ngn hn.
- Các doanh nghip nhà nc tip tc đc u đãi tài chính và các doanh
nghip phát trin cao vn da vào ngun tài tr bên ngoài là ch yu hn là
tài tr bng vn c phn.
xut:
Cn có nhng chính sách đm bo th trng vn phát trin theo chiu
sâu và tài chính ngân hàng đc phân b trên mt nn tng thng mi thun
túy.
13
Các lý thuyt đc s dng trong bài vit:
Nghiên cu v cu trúc vn có ngun gc t lý thuyt không thích hp
ca Modigliani và Miller (1958), lý thuyt ca MM. Sau vic nghiên cu này,
mt cuc tranh lun v lý thuyt và thc nghim ni lên thách thc các gi
đnh không thc t vn có trong lý thuyt không thích hp ca MM.
Lý thuyt v cu trúc vn:
S dng hai lý thuyt: Cu trúc vn ti u (Lý thuyt đánh đi) và phân
hng tài chính (Lý thuyt trt t phân hng).
1.1.1 Lý thuyt cu trúc vn ti u:
Kt hp khng hong tài chính và chi phí đi din vào mô hình không
thích hp ca MM, Stiglitz (1969), Jensen và Meckling (1976) và Jensen
(1986) đã chng minh có s tn ti ca chi phí đáng k khi đòn by tng cao.
Các chi phí này có th là trc tip (chi phí liên quan lut pháp, qun lý, phá
sn) hoc chi phí gián tip (ví d nh mt nim tin ca khách hàng, nhà cung
cp và nhân viên) (Altman, 1984; Stiglitz, 1969). Chi phí đi din phát sinh t
n lc gn kt li ích ca các bên (Jensen, 1986), tài tr n giúp gim thiu
xung đt gia nhà qun lý và ch s hu; các nhà qun lý lm dng các khon
chi tr thng xuyên cho lãi vay làm hn ch dòng tin t do. Ngc li, gii
quyt mi quan h gia ch s hu và các nhà đu t, Jensen và Meckling
(1976) nhn ra rng các áp đt lãi sut cao và các giao c n nghiêm ngt đã
c ch s linh hot ca các nhà qun lý trong vic theo đui các d án ri ro
đ tng giá tr c đông. Cân bng li th và bt li ca n là trng tâm ca lý
thuyt đánh đi. Trong mt hình thc m rng, lý thuyt nói rng các công ty
nên theo đui mt cu trúc vn ti u ti đim mà giá tr ca lá chn thu bù
tr vi ri ro ca lãi sut, các vn đ v chi phí kit qu tài chính và chi phí
đi din.
14
1.1.2 Lý thuyt trt t phân hng:
Trong n lc đ gii quyt các gi thuyt không thc t ca lý thuyt
không thích hp ca MM, khái nim v thông tin bt cân xng và chi phí giao
dch đã đc gii thiu đ gii thích s u tiên cho các ngun tài tr. u
tiên, thông tin bt đi xng ng h n hn vn c phn (các nhà qun lý ca
doanh nghip s bit nhiu hn v các tim nng, ri ro, các giá tr ca doanh
nghip hn là các nhà đu t bên ngoài). c bit, theo lý thuyt tín hiu ca
Ross (1977), vic phát hành n thng cho thy s lc quan ca cp qun lý
v hiu sut tim nng trong khi phát hành c phn mi đa đn các nhà đu
t mt du hiu ca vic đnh giá quá cao. Th hai, nghiên cu v chi phí
giao dch cho thy có s u tiên ca ngun tài tr ni b. Theo Myers (1984),
li nhun gi li là ngun tài tr u tiên trc nht đ chi phí giao dch thp
nht . Hn na, li gii thích t Myers và Majluf (1984) cho rng tài tr ni
b giúp tránh đc các vn đ v thông tin và giá c. Kt hp chi phí giao
dch và vn đ thông tin bt đi xng, Myers (1984) đã khi xng Lý thuyt
th t phân hng đ ch ra mt h thng phân cp tài chính. Các công ty thích
tài tr ni b ri mi đn tài tr t bên ngoài, trong khi mt trong hai ngun
tài tr bên ngoài, n s đc la chn trc so vi phát hành c phn.
Lý thuyt cu trúc vn ti u và Lý thuyt phân cp Tài chính áp dng
cách tip cn cnh tranh. Trc đây cho thy các công ty có mt t l n mc
tiêu mà ti đó, li ích ca tm chn thu bù tr cho chi phí đi din và chi phí
kit qu tài chính. Bng cách tng phn, sau đó bác b s tn ti ca mt
đòn by đc xác đnh rõ vì phát sinh các vn đ ca thông tin bt đi xng
và chi phí giao dch; xác đnh u tiên đi vi tài tr ni b tip theo là tài tr
n t bên ngoài và la chn cui cùng là phát hành c phn (Myers, 1984).
15
1.2 Phng pháp nghiên cu đ tài: “Financial Development and the
Determinants of Capital Structure in Vietnam” ca tác gi Dzung
Nguyen và các cng s:
1.2.1 Các gi thuyt:
Trong phn này, các tác gi phát trin các gi thuyt mang tính thc
nghim da trên vic xác đnh các đc tính v t l n ca các doanh nghip
Vit Nam. S d thc hin điu này vì các tác gi đã khám phá đc nhng
nhân t quyt đnh mang tính ph bin và thng xuyên trong các nghiên cu
(các nhân t đc k đn nh: profittability (li nhun), tangibility (tài sn c
đnh hu hình), size (tng tài sn), growth opportunity (c hi phát trin) và
liquidity (tính thanh khon) (xem Frank and Goyal 2009; Welch, 2011) và
nhân t đc trng ca quc gia (nh là s hu nhà nc).
D đoán lý thuyt v mi quan h gia li nhun và đòn by là mâu
thun nhau. Ví d, theo lý thuyt đánh đi, các doanh nghip có li nhun nên
vay mn nhiu hn bi vì h s dng đc tm chn thu. Còn lý thuyt trt
t phân hng thì d đoán gia chúng có mi tng quan nghch. Bi vì tài tr
ni b s đc u tiên trc nht, khi các doanh nghip có li nhun s s
dng khon thu nhp gi li nên vic vay mn gim đi. Mc dù có s tranh
chp v mt lý thuyt, nhng hu ht các bng chng thc nghim bao gm:
Kester (1986) và Fama và French (2002) đã xác đnh mi tng quan nghch
gia li nhun và đòn by. áng chú ý hn, các nghiên cu quc t nh là
Rajan và Zingales (1995) đi vi các nn kinh t G7 và Wald (1999) đi vi
s phát trin ca các nn kinh t đu xác đnh nh hng trái chiu ca li
nhun thông qua các quc gia.
Gi thuyt 1 (H1):
16
Có mt mi quan h đo ngc gia li nhun và đòn by doanh nghip
khi các doanh nghip có li nhun thích đem ngun ni b đ tài tr cho công
vic kinh doanh ca h.
C hai mô hình lý thuyt và phân tích thc nghim hu nh xác đnh
rng các doanh nghip có tài sn c đnh hu hình thì đc đnh giá cao.
Trong các nc phát trin, vn đ đi din và thông tin bt cân xng gia
doanh nghip và các nhà đu t có th b lên ting (Booth và cng s (2001);
Chen (2004); Nguyen và Ramachandran (2006). iu này là rõ ràng trong
trng hp ca Vit Nam ti đim mà h thng lut pháp vn đc xem là
yu và kt qu tín dng m rng ch yu da trên tài sn th chp hay các
mi quan h (Leung (2009); Nguyen và Ramachandran (2006).
Gi thuyt 2 (H2):
Tài sn hu hình có liên quan đn đòn by tài chính bi vì khi th chp
tài sn có giá tr cao s gim nh đc thông tin bt cân xng và chi phí đi
din gia ngi đi vay và ngi cho vay.
Nhìn chung, lý thuyt cu trúc vn d đoán rng các doanh nghip ln s
s dng đòn by cao hn. Ví d, doanh nghip ln có kh nng thng lng
vi ngi cho vay nên có th vay đc vi chi phí thp hn. Hn na, công ty
ln ít b nh hng bi vn đ thông tin bt cân xng hn là các công ty nh
vì các công ty ln đc bit đn nhiu hn và h sn sàng cung cp hoc đáp
ng tt các đòi hi v thông tin cho bên ngoài (Rajan và Zingales (1995). Hu
ht các nghiên cu thc nghim quc t đu xác đnh nhng vn đ lý thuyt
cn gii quyt (ví d Friend và Lang, 1998); Frank và Goral, 2009). ây cng
là s tht đi vi Vit Nam khi nghiên cu báo cáo v mi tng quan thun
gia đ ln ca doanh nghip và đòn by (Nguyen và Ramachandran, 2006;
Biger và các cng s, 2008).
17
Gi thuyt 3 (H3):
Quy mô ca doanh nghip nh hng đn đòn by tài chính vì các doanh
nghip có quy mô ln ít đ cp vn đ thông tin bt cân xng.
Các lý thuyt cu trúc vn không đng tình v mi quan h gia tng
trng ca doanh nghip và đnh giá doanh nghip. Theo mô hình chi phí đi
din, các điu khon và các hn ch ca ngi cho vay dn đn các doanh
nghip s kém linh hot hn trong vic theo đui các c hi đu t; do vy
các doanh nghip có tim nng phát trin s tránh vay n. Ngc li, theo lý
thuyt trt t phân hng, các doanh nghip có tc đ tng trng cao thng
hay s dng trit đ ngun tài tr ni b, ri sau đó mi tn dng ngun tài
tr th hai là n. V mt thc nghim, nghiên cu các nn kinh t phát trin
đã tìm thy mi tng quan nghch gia s tng trng và t l n (Rajan và
Zingales, 1995; Wald, 1999). Tuy nhiên, nhng nghiên cu ti các nc đang
phát trin, trong đó có Vit Nam cho thy rng các doanh nghip tài tr n
khi doanh nghip mình phát trin (đin hình là các khon n vay ngân hàng)
(Chen, 2004; Nguyen và Ramachandran, 2006; Delcoure, 2007; Biger và các
cng s, 2008).
Gi thuyt 4 (H4):
C hi tng trng cng liên quan tích cc đn đòn by tài chính. Vn
đ này đc tìm thy thông qua nhiu nghiên cu thc nghim ti các nc
phát trin.
Theo trc giác, các ch n xem tính thanh khon nh là mt nhân t cho
thy kh nng thc hin các ngha v đi vi các khon n ngn hn, bi vì,
nu tính thanh khon cao s giúp doanh nghip x lý các khon n tt hn.
Tuy nhiên theo lý thuyt trc t phân hng, các doanh nghip có sn tin mt
tích ly và các tài sn có tính thanh khon s u tiên các khon tài tr ni b
18
hn là các khon n vay. Mi tng quan nghch này luôn đc báo cáo trong
các phân tích thc nghim (chng hn phân tích ca Prowse, 1990;
Deesomsak và các cng s, 2004; De Jong và các cng s, 2008). Có bng
chng hu hn v tính thanh khon ti Vit Nam. Nhân t này quan trng
trong vic xem xét các ngun tài tr ngn hn và nó có liên quan đc bit đi
vi s phát trin các quc gia nh Vit Nam khi trách nhim hin ti hng
đn các nhân t quan trng nht v vn (Vuong và Tran, 2010).
Gi thuyt 5 (H5):
Tính thanh khon có nh hng bt li đn đòn by tài chính vì khi
doanh nghip vi kh nng thanh khon cao s sn lòng đem qu ni b tài
tr cho vic kinh doanh ca h.
Cu trúc s hu là nhân t khác có th nh hng cu trúc vn và bng
chng liên quan đn bi cnh ca Vit Nam cho thy các doanh nghip có s
kim soát nhà nc thì s dng đòn by nhiu hn vì mi quan h ca h vi
ngân hàng thng mi (Nguyen và Ramachandran, 2006; Biger và các cng
s, 2008). Tuy nhiên, nh các lu ý trc đây khi các nghiên cu này đc
thc hin thì có nhng thay đi đáng k đc ban hành trong nn kinh t Vit
Nam bao gm s phát trin ca vn ch s hu và th trng vn; tip tc c
phn hóa và tái c cu doanh nghip nhà nc. Theo đó, các doanh nghip
nhà nc dn dn tr nên đc lp hn trong hot đng tài chính ca doanh
nghip (IMF, 2010). Mc dù có kh nng này, các tác gi vn duy trì gi
thuyt rng tn ti mi quan h gia s hu nhà nc và đòn by tài chính
trong khi th trng vn vn còn tng đi kém phát trin và chính ph vn
duy trì vic kim soát đi vi các lnh vc then cht, đc bit là h thng các
ngân hàng thng mi.
Gi thuyt 6 (H6):
19
Có mi quan h tích cc gia s hu nhà nc và đòn by tài chính.
1.2.2 D liu mà các tác gi s dng:
Ngun d liu thu thp t các báo cáo tài chính ca các công ty thông
qua c s d liu cung cp bi công ty chng khoán FPT. S lng mu bao
gm 116 doanh nghip phi tài chính niêm yt trên S giao dch chng khoán
Hà Ni và S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh trong giai đon
t nm 2007 đn nm 2010.
1.2.3 Mô hình các tác gi s dng:
TLEV =
0
+
1
PROF+
2
TANG+
3
SIZE+
4
GROW+
5
LIQ+
6
STATE+e
i
Trong đó,
TLEV: Total leverage - òn by tài chính = Tng n/tng tài sn
PROF: Profitability - Li nhun = Thu nhp trc thu/ tng tài sn
TANG: Tangibility - Tài sn c đnh hu hình = Tài sn c đnh hu
hình/ tng tài sn
SIZE: Size - ln ca doanh nghip = Tng tài sn
GROW: Growth - tc đ phát trin = Phn trm thay đi so vi tng tài
sn.
LIQ: Liquidity - Tính thanh khon = tng tài sn hin ti/ n hin ti.
STATE: Ownership - S hu nhà nc; bng 1 là có s hu nhà nc và
bng 0 là không có s hu nhà nc.
1.3 Kt qu nghiên cu ca các tác gi
Sau kt qu nghiên cu thc nghim, các tác gi đã kt lun rng: mc
dù th trng Vit Nam là th trng mi ni trong các nm gn đây v th
trng vn ch s hu và th trng n, cu trúc vn ca các doanh nghip
20
Vit Nam vn thiên v s dng các khon tài tr ngn hn. Kt qu thc
nghim cho thy rng, có mi quan h ngc chiu gia li nhun và tính
thanh khon vi đòn by tài chính trong khi các nhân t nh tc đ tng
trng và s hu nhà nc thì có tác đng tích cc. nh hng ca đ ln
ca doanh nghip và tài sn c đnh hu hình s khác nhau thông qua các
phng pháp khác nhau ca đòn by, chúng có mi quan h tích cc vi n
vay ngn hn nhng li có mi quan h tiêu cc vi n vay dài hn. S quyt
đnh ca các nhân t cng khác nhau trong mc đ nh hng ca chúng.
Trong s nhng nhân t đã nghiên cu, li nhun và tài sn c đnh hu hình
có nh hng ln nht đn t l ca đòn by. Các nhân t nh: đ ln ca
doanh nghip, tài sn c đnh hu hình và c hi tng trng có mi liên quan
nhiu hn đi vi các khon n dài hn trong khi tính thanh khon thì liên
quan nhiu hn đi vi các khon n ngn hn.
T kt qu nghiên cu này cho thy rõ ràng rng lý thuyt trt t phân
hng gii thích tt hn các quyt đnh tài tr ti Vit Nam hn là lý thuyt
đánh đi. Hn na, nh hng đáng k ca nhân t đc thù ca quc gia nh
s hu nhà nc đã xác nhn tm quan trng ca s khác nhau v th ch
trong nhn đnh v cu trúc vn. Theo đó, kt qu nghiên cu ca các tác gi
ch ra rng: các doanh nghip có s hu nhà nc tip tc u tiên tip cn tài
chính và các doanh nghip có tc đ tng trng cao s la chn ngun tài tr
n t bên ngoài hn là tài tr vn c phn.
21
Kt lun Chng 1
Chng 1 trình bày c s lý lun ca lun vn. Chng này trình phiên
dch công trình nghiên cu ca tác gi Dzung Nguyen và các cng s thông
qua tên đ tài: “Financial Development and the Determinants of Capital
Structure in Vietnam”. Vi tng quan lý thuyt, phng pháp nghiên cu thc
nghim và kt qu nghiên cu ca các tác gi làm nn tng cho tôi thc hin
công trình nghiên cu ca mình.
22
Chng 2: Nghiên cu các nhân t quyt đnh đòn by tài
chính ca các công ty c phn ti Vit Nam
2.1 Qui trình nghiên cu
Nghiên cu thc hin thông qua các bc:
Bc 1:
T c s lý lun Chng 1, tôi thc hin thu thp s liu t báo
cáo tài chính, báo cáo kt qu sn xut kinh doanh, c cu c đông qua các
nm t nm 2009 đn nm 2011 ca 50 công ty c phn niêm yt ti các S
giao dch chng khoán Hà Ni (HNX) và S giao dch chng khoán Thành
Ph H Chí Minh (HOSE) ti Vit Nam.
Bc 2:
Nêu gi thuyt nghiên cu, mô hình nghiên cu và thc hin
nghiên cu đnh lng dùng phng pháp phân tích hi quy da trên kt qu
x lý s liu thng kê EVIEW 6.0.
Bc 3:
Phân tích kt qu x lý d liu, kim đnh mô hình nghiên cu
2.2 Mu nghiên cu và ngun s liu s dng
- i tng mu là: 50 công ty c phn vi các ngành hot đng khác
nhau.
- Ngun s liu ly t trang www.cophieu68.com.
2.3 Gi thuyt và mô hình nghiên cu
T Paper đã nghiên cu: “ Financial Development and the Determinants
of Capital Structure in Viet Nam” ca ba tác gi Dzung Nguyen; Ivan Diaz-
Rainey; Andros Gregoriou hoàn thành vào 22/02/2012 và đc công b vào
ngày 07/3/2012. Bài báo đã đa ra 6 nhân t quyt đnh cu trúc vn ca
doanh nghip Vit Nam, tôi s kim đnh li vi 50 công ty c phn ti Vit
Nam vi tình hình thc t t 2009 – 2011.
23
Tuy nhiên, tài tr n có mt li th quan trng di h thng thu thu
nhp doanh nghip M cng nh các quc gia khác
11
. Lãi t chng khoán
n mà mt công ty chi tr là mt chi phí đc khu tr thu. C tc và li
nhun gi li thì không. Nh vy li nhun ca các trái ch tránh đc thu
cp doanh nghip và khi vay n doanh nghip s hng li t tm chn thu.
ng thi, mt s nghiên cu thc nghim trên th gii đã công nhn s nh
hng ca nhân t thu đi vi cu trúc vn ca doanh nghip nh nghiên
cu ca Andrew MacKinlay (2012)
2
; Thian Cheng Lim (2012)
3
. Do vy, bên
cnh 06 nhân t đc s dng trong mô hình ca Dzung Nguyen và các cng
s, tôi đã b sung thêm nhân t chi phí thu.
2.3.1 Các gi thuyt:
Trong phn này, tha k các nghiên cu ca tác gi Dzung Nguyen và
các cng s, tôi gi thuyt các nhân t quyt đnh đòn by tài chính, c th
nh sau:
Gi thuyt 1
D đoán có mt mi quan h đo ngc gia li nhun và đòn by
doanh nghip khi các doanh nghip có li nhun thích đem ngun ni b đ
tài tr cho công vic kinh doanh ca h.
Gi thuyt 2:
Tài sn hu hình có liên quan đn đòn by tài chính bi vì khi th chp
tài sn có giá tr cao s gim nh đc thông tin bt cân xng và chi phí đi
din gia ngi đi vay và ngi cho vay.
Gi thuyt 3
1
Trn Ngc Th và các cng s (2007)
2
Andrew Mackinlay (2012)
3
Thian Cheng Lim (2012)