ĐO LƯỜNG RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO THUÊ TÀI CHÍNH SỬ DỤNG KỸ THUẬT CHỌN MẪU CÓ HOÀN LẠI.PDF

B GIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM


LểăNGUYNăHÒAăNG


OăLNG RIăROăTệNăDNG TRONG HOT
NGăCHOăTHUểăTÀIăCHệNH _S DNG K
THUT CHN MUăCịăHOÀNăLI





LUNăVNăTHCăSăKINHăT






ThƠnhăph H ChíăMinhă- Nmă2012
B GIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM



LểăNGUYNăHÒAăNG

OăLNG RIăROăTệNăDNG TRONG HOT
NGăCHOăTHUểăTÀIăCHệNHă_S DNG K
THUT CHN MUăCịăHOÀNăLI

ChuyênăngƠnhă:ăTƠiăchínhăậ NgơnăhƠng
Mưăs : 60.34.0201


LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNG DN KHOA HC :
TS. Nguyn Th ThúyăVơn



ThƠnhăph H ChíăMinhă- Nmă2012
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan ni dung trong bài lun vn là do tôi nghiên cu di s
hng dn ca ngi hng dn khoa hc TS. Nguyn Th Thúy Vân. Các ni dung
đc đúc kt t quá trình hc tp và các kt qu nghiên cu trong thc tin. Các s
liu, kt qu nêu trong lun vn là trung thc và có ngun gc trích dn rõ ràng.

TP. H Chí Minh, ngày 30 tháng 11 nm 2012
Hcăviên



LêăNguynăHòaăng

LIăCÁMăN
 hoàn thành tt lun vn tt nghip này tôi đư nhn đc rt nhiu s giúp
đ, h tr ca Thy cô, gia đình và bn bè. Không bit nói gì hn, Tôi xin chân
thành cám n.
Chân thành cám n Cô TS. Nguyn Th Thúy Vân đư tn tình hng dn, rt
cám n nhng Ủ kin đóng góp quỦ báu ca Cô đư giúp tôi hoàn thành lun vn này.
Cng xin gi li cám n các quỦ thy, quỦ cô đư truyn đt kin thc cho tôi
trong sut ba nm hc cao hc va qua.
Chân thành cám n gia đình, bn bè đư to điu kin thun li nht và h tr
tôi trong sut quá trình nghiên cu.
Trân trng cám n.

Tácăgi lunăvn


LêăNguynăHòaăng

MC LC
TRANGăBỊAăPH
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CH CÁIăVIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MCăHỊNHăMINHăHA
PHNăMăU 1
1. Vn đ nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu đ tài 2
3. i tng nghiên cu 2
4. Phm vi nghiên cu 2
5. Phng pháp nghiên cu 3
6. Kt cu lun vn 3
CHNGă1ă:ăLụăTHUYTăMỌăPHNGăOăLNGăRIăROăTệNăDNGă
BNGăKăTHUTăCHNăMUăHOÀNăLIăăTRONGăHOTăNGăCHOă
THUểăTÀIăCHệNH 4
1.1. Ri ro tín dng 4
1.1.1 Khái nhim Ri ro tín dng 4
1.1.2 Ri ro v n 4
1.2. Các phng pháp đo lng ri ro tín dng 5
1.2.1 Gii thiu chung v Giá tr có ri ro (VaR- Value at Risk) 5
1.2.2 Các phng pháp tính VaR 6
1.3 Gii thiu chung v hot đng cho thuê tài chính 9
1.4 Các ri ro trong hot đng CTTC 10
1.5 Mô phng đo lng ri ro tín dng bng k thut chn mu có hoàn li trong
hot đng Cho thuê Tài chính 13
1.5.1 Khái nim v k thut chn mu có hoàn li (vit tt là Re ậ Sampling
method) 13
Trang

1.5.2 o lng xác sut v n (PD) 13
1.5.3 Xác đnh t l thu hi và t l tn tht vn 14
1.5.4 o lng mc d n ti thi đim v n 15
1.5.5 Phng pháp tính toán ca phân phi tn tht 16
1.5.5.1 ng dng K thut Bootstrap method 16
1.5.5.2 Áp dng k thut Bootstrap trong đ tài nghiên cu 18
1.6 LỦ thuyt v các phng pháp tip cn đ xut bi y ban Basel 19
KtălunăChngă1 20
CHNGă 2ă :ă KIMă NHă MỌă PHNGă Oă LNGă RIă ROă VÀă TNă
THTăTệNăDNGăTRONGăHATăNG 21
CHOăTHUểăTÀIăCHệNH 21
2.1 ng dng mô phng chn mu có hoàn li (Re ậ Sampling) c th ti Công ty
CTTC Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam ậ Chi Nhánh TP.HCM 21
2.1.1 Khái quát chung v Công ty CTTC NH TMCP Ngoi thng VN 21
2.1.1.1 LỦ do chn nghiên cu VCBL ậ Chi nhánh TP.HCM 21
2.1.1.2 Gii thiu v Công ty CTTC Ngân hàng TMCP Ngoi thng VN 21
2.1.1.3 Tình hình hot đng cho thuê tài chính ti VCBL 23
2.1.1.4 Bài hc kinh nghim ca VCBL 26
2.1.2 Thit lp d liu danh mc cho thuê 27
2.1.3 Kt qu chy mô phng (The Results) 30
2.1.3.1 Xác sut v n (the Probability of deafault ) 30
2.1.3.2 T l thu hi ( Recovery Rate) 31
2.1.3.3 Phân phi tn tht các danh mc thuê (Loss distribution) 32
Ktălunăchngă2 37
CHNGă3:ăTHOăLUNăMỌăPHNGăVIăHIPăCăBASELăVÀăMTă
SăGIIăPHÁPăGịP PHNăHOÀNăTHIN 38
HOTăNGăCHOăTHUểăTÀIăCHệNH 38
3.1 Tho lun K thut Re-Sampling 38
3.1.1 ánh giá v cách chn mu danh mc nghiên cu 38
3.1.2 Các gi đnh mô phng 38

3.1.2.1 S đc lp ca các nhân t ri ro có h thng 38
3.1.2.2 S tng quan gia s v n (default) và t l thu hi (recovery rate) 38
3.2 S so sánh vi Hip c Basel (QIS3). Các Ủ ngha ca vic quy đnh 39
3.2.1 Tác đng đa dng hóa ca nhóm d n khách hàng Retail 39
3.2.2 S so sánh gia các yêu cu vn bt ngun t mô phng ni b đ xut và s
bt ngun khác t nguyên tc quy đnh vn. 40
3.2.2.1 Không có s phân bit hai nhóm khách hàng Retail và Corporate 40
3.2.2.2 S phân bit hai nhóm khách hàng Retail và khách hàng Corporate 44
3.3 Mt s gii pháp đ hoàn thin vic đo lng ri ro và phát trin ca hot đng
cho thuê tài chính 45
3.3.1 Gii pháp hoàn thin cho mô phng đo lng ri ro bng phng pháp chn
mu có hoàn li 45
3.3.2 Gii pháp thúc đy s phát trin bn vng ca hot đng cho thuê 46
3.3.2.1 Qun tr ri ro và x lỦ n nu : 46
3.3.2.2 Gii pháp nâng cao kh nng cnh tranh ca các Công ty CTTC 48
3.3.2.3 Các chính sách to điu kin h tr cho hot đng CTTC phát trin 49
3.4 Kin ngh đi vi c quan nhà nc 50
3.4.1. i vi c quan qun lỦ nhà nc 50
3.4.2. i vi Công ty CTTC 51
Ktălunăchngă3 53
KTăLUN 54
PHăLC 56
Ph lc 1. Bng thng kê kt qu kinh doanh ca các Công ty CTTC 56
Ph luc 2. Thng kê phân phi tn tht cho Automotive thuc tui 00 -11 57
Ph luc 3. Thng kê phân phi tn tht cho Automotive thuc tui 12-23 57
Ph luc 4. Thng kê phân phi tn tht cho Automotive thuc tui 24 -35 57
Ph luc 5. Thng kê phân phi tn tht cho Automotive thuc tui trên 36 58
Ph luc 6. Thng kê phân phi tn tht cho Equipment thuc tui 00-11 58
Ph luc 7. Thng kê phân phi tn tht cho Equipment thuc tui 12 ậ 23 58
Ph luc 8. Thng kê phân phi tn tht cho Equipment thuc tui 24 ậ 35 59

Ph luc 9. Thng kê phân phi tn tht cho Equipment thuc tui trên 36 59
Phc lc 10. LỦ thuyt v các phng pháp tip cn đ xut bi y ban Basel. 60
Ph lc 11. Tng quan ca ba phng pháp theo khung đ ngh mi ca y ban
Basel 62
Ph lc 12. Công thc xác đnh s quy đnh vn yêu cu 63
TÀIăLIUăTHAMăKHO 66
A. Tài liu ting vit : 66
B. Tài liu ting anh : 67













DANHăMCăCHăCÁIăVITăTT

STT
VIT TT
NI DUNG
1
ALC I
Công ty CTTC Ngân hàng Nông nghip & PT NT VN I
2

ALC II
Công ty CTTC Ngân hàng Nông nghip & PT NT VN II
3
ACBL
Công ty CTTC Ngân hàng TMCP Á Châu
4
ANZL
Công ty CTTC Ngân hàng ANZ
5
Automotive
Tài sàn thuc nhóm phng tin
6
BLC 1
Công ty CTTC Ngân hàng u t Phát trin VN 1
7
BLC 2
Công ty CTTC Ngân hàng u t Phát trin VN 2
8
BIS
Hip c đc đa ra bi t chc giám sát ngân hàng đi din thm
quyn t nhóm G10 thuc các ngân hàng trung ng 11 nc.
9
CTTC
Cho thuê Tài chính
10
CAR
Vn t có trên tng tài sn có ri ro
11
CMR
T l v n tích ly

Ting anh : Cumulative mortality rate
12
Chailease
Công ty CTTC Quc t Chailease
13
Corporate
Nhóm khách hàng tp đoàn công ty, doanh nghip ln
15
EAD
Tng d n khách hàng ti thi đim v n
Ting anh : Exposure at Default
16
Equipment
Tài sn thuc nhóm máy móc, thit b
17
Kexim VN
Công ty TNHH MTV CTTC Kexim Vit Nam
18
ICBL
Công ty CTTC Ngân hàng TMCP Công thng VN
19
IRB
Phng pháp đánh giá ni b -
Ting anh : The Internal Rating Based Approach
20
IRBF
Phng pháp đánh giá ni b c bn
21
IRBA
Phng pháp đánh giá ni b nâng cao

22
LGD
Giá tr tn tht
Ting anh : Loss given deafault
23
Loss rate
T l tn tht
24
MMR
T l v n biên t
Ting anh : the marginal mortality rate
25
M
K hn hiu lc hp đng
Ting anh : Maturity
26
NHTM
Ngân hàng Thng mi
27
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
28
PD
Xác sut v n
Ting anh : Probability of Default
29
QIS3
Ch s nghiên cu đnh lng th ba đa ra bi y ban Basel vào
tháng 10 nm 2002
30

Re-Sampling
Phng pháp chn mu có hoàn li
31
RR
T l thu hi
Ting anh : Recovery Rate
32
Retail
Nhóm khách hàng cá nhân và doanh nghip nh
33
SBL
Công ty CTTC Ngân hàng Sacombank
34
SR(t)
T l sng sót trong nm t
Ting anh : Survival rate in t
35
VILC
Công ty CTTC Quc t Vit Nam
36
VCBL
Công ty TNHH MTV CTTC NH TMCP Ngoi thng VN
37
WRR
T l thu hi bình quân
Ting anh : Weighted average Recovery Rate

DANHăMCăBNGăBIU

STT
VITăTT
NIăDUNG
Trang
1
Bng 2.1
Doanh s cho thuê ca VCBL
23
2
Bng 2.2
Phân loi d n theo thành phn kinh t và loi tài sn
25
3
Bng 2.3
Kt qu hot đng kinh doanh ca VCBL
26
4
Bng 2.4
Mô t d liu thng kê mu 628 hp đng thuê
29
5
Bng 2.5
Bình quân t trng và đ lch chun ca xác sut v n
31

6
Bng 2.6
T l thu hi phân loi theo tài sn và tui hp đng v n
32
7
Bng 2.7
Tóm tt các thng kê trong phân phi tn tht vi không s phân
bic retail và corporate
33
8
Bng 2.8
Tn sut phân phi theo phân loi corporate và retail
34
9
Bng 2.9
Tóm tt thng kê phân phi tn tht trong danh mc retail
35
10
Bng 3.1
So sánh ca s yêu cu vn kt qu t mô hình ni b chn mu
hoàn li và các mô hình đ ngh ca y ban Basel cho 2 phân
khúc tài sn (phng tin và máy móc thit b) vi không s
phân bit Retail và Corporate
39
11
Ph lc 1
Bng thng kê kt qu kinh doanh ca các Công ty CTTC
56
12
Ph lc 11

Tng quan ca ba phng pháp theo khungđ ngh mi ca y
ban Basel
62
13
Ph lc 13
So sánh ca s yêu cu vn kt qu t mô hình ni b chn mu
hoàn li và các mô hình đ ngh ca y ban Basel cho 2 phân
khúc tài sn vi s phân bit Retail và Corporate
65






DANHăMCăHỊNHăMINHăHA

STT
VIT TT
NI DUNG
Trang
1
Hình 1.1
ụ tng xây dng phân phi mu X
17
2
Hình 3.1
Yêu cu/đòi hi vn cho nhóm n khách hng Retail và
khách hàng Corporate
39

3
Hình 3.2
Quy đnh yêu cu vn di 4 phng pháp (tiêu chun hóa,
IRBF, IRBA, mô hình ni b theo mô phng ly mu hoàn
li) cho phân khúc danh mc phng tin
43
4
Hình 3.3
Quy đnh yêu cu vn di 4 phng pháp (tiêu chun hóa,
IRBF, IRBA, mô hình ni b) theo mô phng ly mu hoàn
li) cho phân khúc danh mc máy móc thit b
43
5
Hình 3.4
Quy đnh yêu cu vn di 4 phng pháp cho nhóm khách
hàng Retail
44











1

PHN M U
1. Vnăđ nghiênăcu
Da trên bài nghiên cu ắCredit Risk in the Leasing Business ậ Nm 2004 Ằ
ca Ọngă Mathiasă Schmit v c lng tn tht ri ro tín dng bng k thut
Bootstrap trong lnh vc CTTC thông qua các mô hình đo lng ri ro ni b  khu
vc Châu Ểu. Ọng Mathias Schmit cho rng đi vi lnh vc cho thuê s mang li
tn tht ri ro tín dng thp và đánh giá s la chn tài sn vt cht bo đm tt hn
bt đng sn. Ngoài ra, Ọng Mathias Schmit còn đa các quy đnh yêu cu v an
toàn vn ti thiu thuc lnh vc cho thuê, nhm mang li hiu qu trong hot đng
kinh doanh.
Mc tiêu th nht ca Ọng Mathias Schmit, là cung cp nhng kinh nghim
hiu bit tt hn v ri ro tín dng, liên quan đn danh mc cho thuê. Qua đó xác
đnh phng pháp tip cn hiu qu nht. Mc tiêu th hai là c tính li ích tim
nng ca s phân b vn bng cách thit lp s phân bit tính ri ro gia tp
đoàn/doanh nghip ln (vit tt là Corporate) và cá nhân/doanh nghip nh (vit
tt là Retail).
Hin nay trong bi cnh th trng tài chính tin t đang din bin phc tp và
ny sinh nhiu ri ro tim n, các t chc tín dng thuc lnh vc cho thuê cng
không tránh khi s nh hng này. Do đó vic áp dng các mô phng c lng
ri ro cn phi tng cng nhm phòng nga ri ro hiu qu. c bit trong lnh
vc CTTC còn khá mi m ti nc ta và cha đc quan tâm giám sát nhiu bi
Ngân hàng Nhà nc, luôn có s tim n ri ro gây tn tht ln. Vì vy Ngân hàng
Nhà nc cn phi chú trng vic giám sát, xây dng mô phng c lng ri ro
tn tht và đa ra các tiêu chun an toàn vn.
T đó, chúng ta s dng phng pháp chn mu có hoàn li đ xây dng mô
phng mc đ tn tht tín dng ti Công ty CTTC Ngân hàng TMCP Ngoi thng
VN ậ CN Tp.HCM, qua đó xác đnh mc vn yêu cu ti thiu cho tng danh mc
đu t.

2

Tính cp thit ca đ tài:
T nm 2011 - 2012, tình hình n xu ti các t chc tín dng có xu hng
tng mnh, trong đó Công ty CTTC có mc n xu cao nht bình quân gn 50%, đư
bc l nhiu hn ch, khuyt đim, đc bit trong khâu giám sát và qun lỦ vn đu
t danh mc cho thuê. Theo đó, đ đm bo cho hot đng đu t cho thuê phát
trin bn vng, chúng ta cn xây dng các quy đnh an toàn vn ti thiu cho mi
danh mc đu t. Vì vy tôi quyt đnh chn đ tài ắ oălng riăroătínădng
trong hotăđng ChoăthuêăTƠiăchính_S dng k thut chn mu cóăhoƠnăliẰ
cho lun vn tt nghip ca mình.
2. Mcătiêuănghiênăcu đ tƠi
Mc tiêu đ tài nghiên cu tp trung các bc sau :
Banăđu, đ tài tp trung đi vào tính toán các ch s đo lng ri ro, bao
gm: Xác sut v n, T l tn tht và phân loi danh mc đu t theo tính cht loi
tài sn và thi gian cho thuê tài chính.
Th hai, da trên các kt qu đo lng ri ro, đ tài xây dng mô phng đo
lng ri ro ca các danh mc đu t cho thuê bng k thut chn mu có hoàn li.
Th ba, đ tài tip tc so sánh các kt qu tn tht vi các quy đnh an toàn
vn đòi hi ca Hip c Basel trong hot đng CTTC.
T đó, đ tài rút ra kt lun v mc đ ri ro và tiêu chun an toàn vn cn
thit cho các danh mc đu t cho thuê nhm hn ch ri ro.
3.ăiătngănghiênăcu
Xem xét kt qu hot đng ti th trung CTTC Vit Nam và chn mu mô
phng danh mc đu t cho thuê ti Công ty CTTC Ngân hàng TMCP Ngoi
thng Vit Nam ậ Chi nhánh TP.HCM
4. Phmăviănghiênăcu
H thng công ty CTTC ti th trng Vit Nam mà ch yu là ti Công ty
Cho thuê Tài chính Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
3

5.ăPhngăphápănghiênăcu
S dng nhiu phng pháp đnh tính và đnh lng :
- Phng pháp đnh tính bng bng : Nêu lên kt qu kinh doanh ca các
công ty CTTC và thng kê s liu các danh mc cho thuê.
- Phng pháp đnh lng bng phn mm SPSS 20: chy phân phi tn
tht tín dng ti mc tin cy 99.5% da trên phng pháp ly mu có
hoàn li bng k thut Bootstrap.
- Ngun d liu : T các ngun Hip hi CTTC, Ngân hàng Nhà nc cho
vic phân tích ngành cho thuê trong khong thi gian 8 nm t 2003 đn
2011. Còn đi vi ngun d liu đáp ng cho vic nghiên cu đo lng
ti Công ty CTTC NH TMCP Ngoi thng VN ậ CN HCM trong
khong thi gian 5 nm t 2007 đn 30/06/2012.
6. Kt cu lunăvn
Lun vn gm có 3ăchng ngoài phn gii thiu và kt lun
GII THIU CHUNG
CHNGă 1: Lụ THUYT MỌ PHNG O LNG RI RO TệN DNG
BNG K THUT CHN MU Cị HOÀN LI TRONG HOT NG CHO
THUể TÀI CHệNH
CHNGă2ă: KIM NH MỌ PHNG O LNG RI RO TRONG HOT
NG CHO THUể TÀI CHệNH
CHNGă3ă: THO LUN MỌ HỊNH VI HIP C BASEL VÀ MT S
GII PHÁP GịP PHN HOÀN THIN HOT NG CHO THUể TÀI CHệNH
KT LUN

4


CHNGă1ă:ăLụăTHUYT MỌăPHNG OăLNG RI RO
TệNăDNG BNG K THUT CHN MUăHOÀNăLI TRONG
HOTăNG CHOăTHUểăTÀIăCHệNH

1.1. Riăroătínădng
1.1.1 Kháiănhim Riăroătínădng
Ri ro tín dng là ri ro quan trng nht trong hot đng ca các t chc tín
dng, đó là ri ro đi tác vi phm ngha v tr n. Theo các quy đnh, ri ro tín
dng đc chia ra nh sau :
Ri ro v n
Ri ro gim uy tín
Ri ro nguy c, tc là s bt trc v giá tr tng lai ca khon tin có
th thua l vào thi đim v n cha bit.
Thua l do v n (LGD) thng ít hn lng tin phi tr bi vì s phc
hi nh đm bo hay th chp ca bên th ba.
Ri ro đi tác là mt hình thc ri ro tín dng c th xut phát t phái
sinh, có th chuyn đi t đi tác này sang đi tác khác.
1.1.2 Ri ro v n
Ri ro v n là khi ngi đi vay không th đáp ng đc ngha v tr n. V
n gây ra thua l mt phn hoc toàn phn đi vi khon tin đc cho vay.
Có nhiu s kin v n : chm tr trong ngha v tr n, tái cu trúc ngha v
tr n do st gim uy tín tín dng ca ngi đi vay b phá sn. Chm tr tr n
không ging nh v n đn thun, tc là kh nng không th đáp ng ngha v tr
n. S chm tr này có th đc gii quyt trong thi gian ngn. Riêng tái cu trúc,
nu bt ngun t s mt kh nng tr n (tr khi cu trúc n thay đi), rt ging vi

v n. V n đn thun có ngha là không tr n vnh vin.
V mt khái nim, v n đc coi nh mt ắtrng thái hp thẰ, khi xác sut
tránh đc v n bng không. iu này không thc t, bi vì cá nhân có th v n
5

cho khon vay đ tiêu dùng, nhng có th đáp ng ngha v tài chính ca h vào
mt thi đim khác.  M và các nc, lut phá sn đc đt ra đ ti đa hóa kh
nng sng sót ca mt công ty v n, và đòi hi mt k hoch kinh doanh có kh
nng thành công, có th vi các doanh nghip khác. Do đó, tình trng v n có th
ch tm thi.
V n tùy thuc vào lut l và quy c. Lut ph bin là vic không tr n
kéo dài, ít nht 90 ngày, tuy nhiên đnh ngha này không áp dng  tt c mi ni.
Ví d, các đn v xp hng cho các nhà đu t v n tính t ngày đu tiên vi phm
ngha v tr n.  đây, ri ro ca ngi phát hành liên quan ri ro tín dng ca
ngi phi tr n, khác bit vi ri ro ca c phn, tùy thuc vào tính cht ca công
c và đc tính tín dng.
1.2. Cácăphngăpháp đoălng riăroătínădng
1.2.1. Gii thiu chung v Giáătr cóări ro (VaR- Value at Risk)
Giáătr cóăriăroă(kỦăhiuălƠăVaR) là mt phng pháp đánh giá ri ro bng
cách s dng các công c toán hc và thng kê. Mt cách khái quát, VaR đc đo
lng nh tn tht ti đa  tình hung xu nht trong mt khong thi gian xác đnh
vi mt xác sut cho trc (thng gi là đ tin cy), VaR đc xác đnh theo cách
này đc gi là VaR tuyt đi.
Trong hot đng cho thuê tài chính, nhm mc đích xác đnh vn mà t chc
cho thuê cn nm gi, VaR thng đc xác đnh bng chênh lch gia tn tht
ngoài d tính (Unexpected Loss) và tn tht d tính (Expected Loss), trong đó tn
tht d tính và tn tht ngoài d tính đc xác đnh t phân phi tn tht trong
tng lai ca t chc cho thuê tài chính. Trong hot đng tín dng, tn tht d tính
đc xem nh là mt chi phí, loi chi phí th hin bn cht ca kinh doanh tín dng
là kinh doanh ri ro. Các t chc tín dng thng trích lp d phòng đ bù đp chi

phí này.
VaR thng đc các giao dch s dng rng rưi, ngay c trong nhng
trng hp mà các chng trình phòng nga ri ro ca các nhà giao dch gn nh
luôn luôn làm cho h có đ nhy cm rt bé đi vi th trng. Các nhà giao dch
6

mà còn cm nhn vic s dng VaR có tm quan trng đc bit nh th, hung h
gì nhng ngi s dng cui cùng. Trong thc t, các nghiên cu đư cho thy rng,
s lng nhng ngi s dng cui cùng dùng VaR đ qun tr ri ro ngày càng
nhiu.
ụ tng đng sau VaR chính là xác đnh phân phi xác sut nhng ngun
gc c bn ca ri ro và tìm cách cô lp t l phn trm xut hin các kt qu xu
nht.
Vic tính VaR trong thc t hoàn toàn không đn gin. Vn đ c bn là xác
đnh phân phi xác sut gn lin vi giá tr danh mc. iu này đòi hi phi tính giá
tr k vng, đ lch chun, h s tng quan trong s các công c tài chính. C ch
xây dng phân phi xác danh mc s tng đi d dàng khi có các nhp liu thích
hp.
Gi đnh danh mc cho thuê tài chính có hai tài sn có t sut sinh li k
vng là E(R
1
) và E(R
2
) và đ lch chun là
1
,
2
.H s tng quan ca t sut sinh
li gia chúng là
. T sut sinh li k vng ca danh mc là bình quân gia quyn

ca t sut sinh li k vng ca tài sn 1 và tài sn 2.
E(R
p
) = w
1
E(R
1
) + w
2
E(R
2
)
Trong đó, w
1
và w
2
là t trng đu t vào tài sn 1 và tài sn 2.  lch
chun danh mc là

p
=
2121
2
2
2
2
2
1
2
1

2 wwww

Trong đó,
21
là hip phng sai gia tài sn 1 và tài sn 2.
1.2.2. CácăphngăphápătínhăVaR
Mc dù hu nh các t chc tín dng  các nc phát trin đu áp dng mô
hình đo lng ri ro tín dng khác nhau phù hp vi đc đim riêng ca mi t
chc tín dng, các mô hình tính VaR hin nay đu da trên bn nhóm mô hình
chính : CreditMetrics ca JP Morgan, PortfolioManager ca KMV, CreditRisk+
ca Credit Suisse, và CreditPortfolioView ca McKinsey.
 c lng phân phi tn tht ca danh mc tín dng, các thông s cn
7

thit bao gm: (1) Xác xut không hoàn tr ca khách hàng, (2) Tn tht tín
dng trong trng hp khách hàng không hoàn tr (có tính đn n đc thu hi khi
khách hàng không hoàn tr, ví d nh thanh lỦ tài sn đm bo), và (3) Tng quan
không hoàn tr gia các khách hàng. Thông s (1) tng đi phc tp và thng
đc c lng trc tip, xem nh là mt d liu đu vào c th ca các mô hình
ri ro tín dng. Thông s (2) đc c lng bng cách n đnh t đu thông qua
đánh giá giá tr tài sn đm bo, hoc có th đc c lng bng cách mô phng.
Thông s (3) có th đc c lng trc tip nh mt d liu đu vào c th ca
mô hình, nhng cng có th đc c lng gián tip nh mt giá tr n trong các
thông s khác. Các mô hình s dng các cách tip cn khác nhau đ tìm ra các
thông s này. Khi tt c các thông s trên đư đc c lng, VaR tín dng có th
đc xác đnh d dàng.
Các mô hình tính VaR trên đu phi da trên c s tính toán ca mt trong ba
phng pháp tính VaR ch yu sau :
a. Phngă phápă phơnă tích còn gi là phng pháp hip phng sai ậ
phng sai, phng pháp này s dng nhng hiu bit v các giá tr nhp liu và

nhng mô hình đnh giá có liên quan cùng vi vic gi đnh đây là phân phi chun.
Khi s dng phng pháp phân tích thc hin cho danh mc ln rt phc tp. Trong
các đnh ch ln, có hàng ngàn ngun ri ro. Các bt n và h s tng quan ca
các ngun ri ro khác nhau phi đc tính toán và kt hp thành đ bt n riêng r
ca danh mc. Nh vy, thun li và bt li ch yu ca phng pháp phân tích đu
chính là đ tin cy ca chúng trên gi đnh phân phi chun.
b. Phngăphápălch s c tính phân phi xác sut v kt qu danh mc
bng vic thu thp s liu kt qu trong quá kh ca danh mc và s dng kt qu
này đ đánh giá phân phi xác sut trong tng lai. Rõ ràng phng pháp này da
trên gi đnh phân phi xác sut quá kh là mt c tính khá chính xác cho phân
phi xác tng lai. Vn đ ln nht  ch là liu phân phi chun trong quá kh có
đc lp li trong tng lai hay không. Tuy nhiên, vn đ này có th gii quyt
bng cách s dng t sut li nhun lch s nhng áp dng trng s mi ch không
8

áp dng trng s lch s cho mi tài sn trong danh mc. Mt hn ch khác ca
phng pháp lch s là phng pháp này đòi hi la chn mt thi k mu. Kt qu
có th b tác đng do quy mô ca mu đc chn la ln nh th nào.
Nhng liăíchăchínhăcaăphngăphápălch s :
 Không cn phi tìm công thc tng quan và đ bin đng vì nó n
trong d liu lch s.
 Không cn da vào gi đnh phi thc t v phân phi chun.
Quáătrìnhăgmăcácăbc sau :
 Xác đnh chui d liu giá tr lch s ca các nhân t ri ro.
 Bin chui này thành nhng thay đi phn trm.
 Áp dng nhng thay đi phn trm này cho nhng giá tr nhân t ri
ro hin ti đ sao chép nhng thay đi trong quá kh vào giá tr hôm
nay ca các nhân t ri ro.
 Tính giá tr ca hp đng đu t t mi thay đi lch s ca nhân t
ri ro.

 Xây dng phân phi hàng ngày ca danh mc đu t
 Tím bách phân thua l ca mi mc tin cy t 95% đn 99%.
c. Phngă phápă môă phng Monte Carlo. Phng pháp này da trên Ủ
tng là t sut sinh li danh mc có th đc mô phng khá d dàng. Vic mô
phng đòi hi nhp liu v t sut sinh li k vng, đ lch chun, và h s tng
quan cho mi công c tài chính. Mô phng Monte Carlo có l là phng pháp đc
các công ty chuyên nghip s dng mt cách rng rưi, là s kt hp nhiu đc đim
tt nht ca hai phng pháp trên. Bi vì nó cho phép ngi s dng gi đnh bt
k mc phân phi xác sut nào và có th nm gi các danh mc tng đi phc tp.
Tuy nhiên, càng lu Ủ rng, danh mc càng phc tp thì cn phi s dng đn máy
tính càng nhiu. Thc vy, mô phng Monte Carlo là phng pháp đòi hi tính toán
bng máy tính nhiu nht. Có hai dng mô phng Monte Carlo : mô phng Monte
Carlo li và mô phng Monte Carlo toàn phn.

9


MôăphngăMonteăCarloăli :
Trc khi to ra mt s lng ln các tình hung, đ gii hn các phép tính,
nên gii hn ch mt s lng nh các tính hung. Phng thc Monte Carlo li
s dng vic đnh giá chính xác cho mi đim trên li và s dng ni suy tuyn
tính gia các đim. Mô phng li bao gm s dng s lng gii hn các giá tr
mô phng. Các giá tr đc chn la nên bao gm khong ti đa các giá tr ca mi
tham s. Quá trình bt cng knh hn mô phng Monte Carlo toàn phn vì ta gii
hn s lng các mô phng và s dng k thut ni suy gia các đim li.
 MôăphngăMonteăCarloătoƠnăphn :
Theo mô phng Monte Carlo toàn phn, quy trình bt đu vi mô phng
nhng quá trình ngu nhiên ca các tham s th trng, đm bo gm nhng tình
hung xu nht gn đây. Nó tng t nh mô phng lch s tr vic ta đang tiên
đoán v tng lai s dng các giá tr mô phng thay vì các giá tr lch s. Mô phng

đu vào là mt vn đ quan trng. u vào gm các bin và tng quan. Nhng
phép đo này đt ra nhng vn đ v s dao đng ca chúng theo thi gian.
Giai đon tip theo là to ra nhng giá tr ngu nhiên ca các nhân t ri ro
tuân theo cu trúc đu vào này. Bc cui cùng, là tái đnh giá danh mc đu t cho
mi tp hp giá tr đc to ra. Vì các mô phng là nhng thông tin d đoán v
tng lai và thông tin quá kh n trong đu vào ca mô phng, ta có đc li th
ca c hai. im yu chính là nó đòi hi rt nhiu phép tính. Tt c công c nên
đc đnh giá cho tt c các tp hp giá tr tham s th trng và s lng các ln
thc hin đ ln đ có đ chính xác phù hp cho phân phi giá tr danh mc đu t.

1.3 Gii thiu chung v hotăđng choăthuêătƠiăchính
Cho thuê tài chính là hot đng tín dng trung và dài hn thông qua vic cho
thuê máy móc, thit b, phng tin vn chuyn và các đng sn khác trên c s
hp đng cho thuê gia bên cho thuê vi bên thuê. Bên Cho thuê cam kt mua máy
móc, thit b, phng tin vn chuyn và các đng sn khác theo yêu cu ca bên
thuê, và nm gi quyn s hu đi vi các tài sn cho thuê. Bên thuê s dng tài
10

sn thuê và thanh toán tin thuê trong sut thi hn thuê mà đc hai bên tha
thun.
Hiu theo ngha thông thng, thuê tài chính là mt hình thc tho thun cho
phép bên thuê đc s dng tài sn thuc quyn s hu ca bên cho thuê, bng vic
thc hin ngha v các khon thanh toán tin thuê đnh k đc quy đnh c th
trong tha thun. Trong đó, quyn s hu v mt pháp lỦ đi vi tài sn đc tách
khi quyn s dng v mt kinh t đi vi tài sn đó. Bên cho thuê chú trng xem
xét kh nng ca bên thuê trong vic to ra li nhun đ đ chi tr tin thuê, không
đt nng vic đánh giá lch s tín dng, tài sn hay s vn ca bên thuê. Hình thc
tài tr vn nh vy đc bit thích hp vi các doanh nghip va và nh, doanh
nghip mi thành lp cha có báo cáo tài chính nhiu nm. Tài sn th chp
đ bo đm cho giao dch này chính là tài sn cho thuê.

Ngoài ra, còn có mt khái nim khác v CTTC xut phát t Hip hi cho thuê
thit b Anh quc đang đc dùng khá ph bin trên th gii. ắCho thuê tài chính là
mt tha thun gia ngi cho thuê và ngi đi thuê v vic bên cho thuê cho bên
thuê, thuê mt tài sn do h chn la. Bên cho thuê nm gi quyn s hu tài sn
đó trong sut thi gian cho thuê, còn bên đi thuê đc quyn s dng tài sn và có
trách nhim thanh toán đy đ nhng chia thành nhiu ln tng chi phí mua tài sn
và mt khon li nhun cho bên cho thuêẰ.
Sau khi kt thúc thi hn thuê, bên thuê đc quyn la chn mua li tài sn
y vi giá tr tng trng hoc tip tc thuê theo các điu kin đư tha thun trong
các hp đng CTTC. Tng s tin thuê mt loi tài sn đc quy đnh ti hp đng,
ít nht phi tng đng vi giá tr ca tài sn ti thi đim kỦ hp đng.
1.4 Cácări ro trong hotăđng CTTC
Tuy hot đng CTTC có s phát trin nhanh trong nhng nm gn đây, nhng
đư bc l nhiu hn ch và khuyt đim, điu đó làm cho mc ri ro ca ngành
CTTC tng cao. Trong CTTC, ri ro đc hiu là kh nng không tr đc n ca
bên thuê, hay là s không thu hi đc đy đ giá tr d kin ca bên cho thuê. Ri
ro cho thuê do bi nhiu nguyên nhân khác nhau, t phía khách hàng thuê, nhà cung
11

cp tài sn, tình hình kinh t v mô, chính sách tài chính tin t, tính thc thi pháp
lut, nng lc bên cho thuê. Cng ging nh loi hình t chc tín dng khác, CTTC
bao gm ri ro mang tính h thng và không h thng. Trong đó, đi vi các khon
thuê không mang tính ri ro h thng thì ta có th gim thiu ri ro bng cách đa
dng hóa trong danh mc đu t khách hàng.
 Ri ro t bên đi thuê :
Ri ro do nng lc qun lỦ điu hành ca bên thuê. Ri ro này thng gp 
doanh nghip mi thành lp, và s thiu kinh nghim ca ngi qun lỦ trong
ngành kinh doanh mi.
Ri ro do Ủ thc, đo đc tr n ca bên thuê. Ri ro này thng gp  các
loi hình doanh nghip nh và h kinh doanh cá th. i vi CTTC, công tác thm

đnh v uy tín, đo đc ca khách hàng thuê rt quan trng. Ngoài ra, có mt s ri
ro t yu t gia đình, cuc sng, làm nh hng Ủ chí, đng lc kinh doanh ca
khách hàng thuê, nhm đáp ng vic tr n.
Ri ro t tình hình hot đng kinh doanh và tài chính ca bên thuê. iu này
ph thuc vào ngành ngh, thâm niên hot đng, s đa dng ca sn phm đu ra,
tính n đnh ca ngun đu vào, trình đ nng lc cán b nhân viên, tính hiu qu
trong kinh doanh, tình trng mc vay n và ngun vn ban đu.
 Ri ro t nhà cung cp :
Ri ro đo đc t phía nhà cung cp. ây là loi ri ro thng gp trong lnh
vc cho thuê bi vì các tài sn cho thuê đu là đng sn ( máy móc, thit b, phng
tin và mt s đng sn khác). Trong đó, ch yu các ri ro v giá c, cht lng
ngun gc tài sn, ngoài ra bên thuê và nhà cung cp cùng tha thun vi nhau gây
bt li đi vi bên cho thuê.
Ri ro v nng lc, quy mô ca nhà cung cp. Mt s nhà cung cp nh không
đ nng lc t vn, bo trì s dng tài sn thuê, điu đó làm nh hng đn kh
nng khai thác kinh doanh ca bên thuê, cng nh gây thit hi v tài sn ca bên
cho thuê.
 Ri ro t nn kinh t đn ngành ngh kinh doanh :
12

ây là loi ri ro có mc nh hng ln đn khách hàng thuê, nh hng trc
tip đn doanh s đu ra, và tình hình thu n các đi tác kinh doanh. Do đó, trong
danh mc đu t cho thuê, bên cho thuê cn đánh giá các mc t trng ri ro ngành
ngh khi đu t cho thuê, nhm tránh la chn ngành ngh có yu t ri ro cao.
Hin nay, nn kinh t đang trong giai đon khó khn, các chính sách nhà nc đu
ct gim chi tiêu công, điu đó gây nên s nh hng chung đn mt s ngành, đc
bit là ngành xây dng, ngành vn chuyn đng thy (do lng hàng hóa xut
nhp khu có xu hng gim).
 Ri ro t bên cho thuê :
Ri ro v đo đc ca cán b cho thuê. ây là mt ri ro đc đánh giá nh

hng nghiêm trng trong ngành CTTC hin nay, và có xu hng tng lên, đây
cng chính là nguyên nhân làm cho n xu ca ngành tng cao. ó là s c Ủ làm
sai quy đnh cho thuê, li dng quyn hn đ t Ủ điu chnh giá c tài sn, tng t
l tài tr, đánh giá sai v nng lc khách hàng thuê, gây thit hi ln bên cho thuê.
Ngoài ra, ri ro v trình đ nng lc ca cán b cho thuê, dn đn thm đnh khách
hàng và tài sn cho thuê b sai lch, gây ri ro mt vn cao.
 Ri ro do thiên tai : ây là loi ri ro him gp, nhng đi vi lnh vc cho
thuê tài sn, vi s lng tài sn ln và đang khai thác trên mi vùng min, đa
hình, đc bit là các loi tài sn : tàu thuyn, sà lan, xe máy xây dng, rt d b mt
mát khi thiên tai bưo lt xy ra, làm cho tài sn thuê b h hi và gây khó khn trong
kinh doanh đu ra ca khách hàng thuê, nh hng đn vic thanh toán tin thuê.
 Ri ro v tài sn :  đây ta chú trng đn tính thanh khon ca tài sn khi
thanh lỦ và s kim soát qun lỦ tài sn trong thi gian cho thuê. ây là mt yu t
luôn phi đc xem trng khi quyt đnh cho thuê, u tiên la chn cho thuê nhng
loi tài sn có tính thanh khon cao và qun lỦ d dàng. Các yu t thanh khon tài
sn ph thuc vào : tính ph bin s dng ca tài sn, đc thù ngành ngh ca tài
sn, tính cht công ngh ca tài sn, giá tr ca tài sn. Hin nay, trong cho thuê tài
sn, các loi tài sn đc đánh giá có tính thanh khon cao là xe ô tô các loi, máy
thêu và mt s máy móc thit b nh ca ngành c khí, sn xut go, thy sn.
13

Ngc li, mt s tài sn có tính thanh khon thp : tàu thuyn (giá tr ln), xe máy
chuyên dng, đ đin t (máy in, qung cáo).
1.5 Môăphng đoălng riăroătínădng bng k thut chn muăcóăhoƠnăli
trong hotăđng ChoăthuêăTƠiăchính
1.5.1 Kháiănim v k thut chn mu cóăhoƠnăli (vit tt là Re ậ Sampling
method)
Re ậ Sampling method đa ra mô phng v v n, to ra phân phi thua l
da trên s kin v n, và t l thu hi cho tng loi tài sn thuê. Nó đc mô t
trong các tài liu tham kho ắCredit risk in the leasing industryẰ thuc tp chí

ắJournală ofă Bankingă &ă Financeă ắ ậ xut bn nm 2004, ca tác gi Mathias
Schmit và da trên đo lng ri ro tín dng trong khung ca VaR.
Nn tng khái nim :
Re ậ Sampling method da trên k thut Bootstrap, đc s dng rng rưi
trong mô phng bo him, và cng nh danh mc CTTC ti các nc Châu âu. Re ậ
Sampling method có nét ging vi phng pháp CreditRisk+ trong phiên bn c s
là da trên v n đc lp.
 xây dng mô hình theo phng pháp này, chúng ta cn đo lng các đi
lng xác sut v n (PD), t l thu hi (WRR), d n v n ( EAD). Sau đó, bng
k thut Boostrap, ta s có đc phân phi tn tht v n theo các mc tin cy (t
95% đn 99.5%).
Phân phi tn tht v n bng k thut Bootstrap không cho phép x lỦ chênh
lch kích c ca các nguy c, nó ch mô phng s lng v n.  tránh nhng hn
ch đó, mô phng đòi hi chia danh mc đu t thành nhng phân khúc theo bc ri
ro và di kích c ca nguy c hay thua l nu v n. Mi phân khúc đc xác lp
bng cách lên bng xp hng và di kích c.
1.5.2 oălngăxácăsut v n (PD)
Hp đng cho thuê ch rõ các khon pht, và các điu kin cho trng hp
bên thuê đc xem là v n. Các hp đng đc đnh ngha là không tr đc n
khi công ty có quyt đnh hy b hp đng thuê, bi vì bên thuê không tr tin thuê