B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH THU HNG
GII PHÁP GIA TNG NGUN VN HUY NG
TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
SÀI GÒN CÔNG THNG
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH THU HNG
GII PHÁP GIA TNG NGUN VN HUY NG
TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
SÀI GÒN CÔNG THNG
Chuyên ngành: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
Th.S: OÀN NH LAM
TP.H Chí Minh – Nm 2012
LI CAM OAN
Tôi tên Nguyn Th Thu Hng, hc viên Cao hc lp êm 3–K18 trng
i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh, chuyên ngành Ngân hàng.
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi. Các s liu nêu trong
lun vn là nhng s liu trung thc và đc tôi x lý, phân tích cha tng đc
công b trong bt k công trình nào.
Tp. H Chí Minh, ngày … tháng … nm 2012
Ngi cam đoan
Nguyn Th Thu Hng
MC LC
LI M U Trang
CHNG 1: TNG QUAN V NGHIP V HUY NG
VN TRONG HOT NG KINH DOANH CA NHTM
1.1 NGÂN HÀNG THNG MI – CHC NNG VÀ VAI TRÒ CA
NHTM TRONG NN KINH T TH TRNG …………………………4
1.1.1 Khái nim v Ngân hàng Thng mi 4
1.1.2 Chc nng ca NHTM 5
1.1.3 Vai trò ca Ngân hàng Thng mi 6
1.1.4 Các hot đng kinh doanh ca Ngân hàng Thng mi 6
1.1.4.1 Hot đng huy đng vn 6
1.1.4.2 Hot đng cp tín dng 7
1.1.4.3 Các hot đng khác 9
1.2 CÁC NGUN VN TRONG HOT NG KINH DOANH CA NGÂN
HÀNG THNG MI 9
1.2.1 Vn điu l và các qu 10
1.2.2 Vn huy đng 11
1.2.3 Vn đi vay 11
1.2.4 Vn tip nhn 12
1.2.5 Vn khác 12
1.3 NGHIP V HUY NG VN CA NHTM 12
1.3.1 Huy đng vn qua tài khon tin gi 12
1.3.2 Huy đng vn qua phát hành các loi giy t có giá 13
1.3.3 Huy đng t các t chc tín dng khác và t NHNN 14
1.4 TM QUAN TRNG CA NGHIP V HUY NG VN 14
1.4.1 i vi nn kinh t 15
1.4.2 i vi NHTM 15
1.4.3 i vi khách hàng 16
1.5 CÁC NHÂN T NH HNG N HUY NG VN CA NGÂN
HÀNG THNG MI 16
1.5.1 Nhng nhân t khách quan 16
1.5.1.1 Tình hình kinh t - xã hi 16
1.5.1.2 Môi trng pháp lý và các chính sách kinh t v mô 17
1.5.2 Nhng nhân t ch quan 17
1.5.2.1 Lãi sut 17
1.5.2.2 Công ngh ngân hàng 18
1.5.2.3 Chin lc Marketing ngân hàng 18
1.5.2.4 Công tác cán b t chc 19
KT LUN CHNG 1 20
CHNG 2: THC TRNG CÔNG TÁC HUY NG VN
TI NHTM C PHN SÀI GÒN CÔNG THNG
2.1 TNG QUAN V NHTM C PHN SÀI GÒN CÔNG THNG 21
2.1.1 Gii thiu chung v NHTM c phn Sài Gòn Công Thng 21
2.1.2 Lch s hình thành và quá trình phát trin ca Saigonbank 21
2.1.3 Các sn phm dch v do Saigonbank cung cp 25
2.1.4 C cu t chc ca Saigonbank 26
2.1.5 Tình hình hot đng kinh doanh ca Saigonbank 28
2.1.5.1 Tình hình tài chính 28
2.1.5.2 Tình hình ngun vn 36
2.2 THC TRNG CÔNG TÁC HUY NG VN TI NHTM C PHN
SÀI GÒN CÔNG THNG 38
2.2.1 Phân tích mt s bin đng trong công tác huy đng vn ca các
NHTM Vit Nam 38
2.2.2 Các hình thc huy đng vn ti Saigonbank 44
2.2.3 Quy mô huy đng vn ca Saigonbank 45
2.2.4 C cu huy đng vn ca Saigonbank 48
2.3 ÁNH GIÁ KT QU T C VÀ CÁC TN TI TRONG CÔNG
TÁC HUY NG VN TI SAIGONBANK 54
2.3.1 Nhng mt tích cc trong hot đng huy đng vn ca Saigonbank54
2.3.2 Nhng tn ti trong hot đng huy đng vn ca Saigonbank 56
2.3.3 Nguyên nhân ca nhng tn ti 58
2.3.3.1 Nguyên nhân khách quan 58
2.3.3.2 Nguyên nhân ch quan 59
KT LUN CHNG 2 60
CHNG 3: CÁC GII PHÁP TNG CNG HUY NG
VN TI NHTM C PHN SÀI GÒN CÔNG THNG
TRONG TÌNH HÌNH LM PHÁT CAO HIN NAY
3.1 C HI VÀ THÁCH THC TRONG CÔNG TÁC HUY NG VN62
3.1.1 C hi 62
3.1.2 Thách thc 63
3.2 CHIN LC PHÁT TRIN HOT NG HUY NG VN NM
2012 VÀ NH HNG CÔNG TÁC HUY NG VN CA
SAIGONBANK TRONG THI GIAN TI 64
3.3 GII PHÁP GIA TNG NGUN VN HUY NG TI NHTMCP SÀI
GÒN CÔNG THNG 65
3.3.1 Gii pháp đi vi SAIGONBANK 65
3.3.1.1 a dng hóa các hình thc dch v huy đng vn 66
3.3.1.2 Áp dng chính sách lãi sut huy đng hp lý 66
3.3.1.3 Phát trin các dch v ngân hàng hin đi h tr cho công tác huy
đng vn 67
3.3.1.4 Xây dng chính sách quan h khách hàng và chm sóc khách
hàng 68
3.3.1.5y mnh công tác marketing thu hút khách hàng gi tin 69
3.3.1.6 Thng xuyên đào to, nâng cao trình d nghip v ca đi ng
cán b ngân hàng 70
3.3.2 Kin ngh tm v mô nhm gia tng công tác huy đng vn 72
3.3.2.1 Kin ngh đi vi NHNN 72
3.3.2.2 Kin ngh đi vi Chính ph 74
3.3.2.3 Kin ngh đi vi SAIGONBANK 76
KT LUN CHNG 3 79
KT LUN
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 1: Tình hình tài chính ca SAIGONBANK t 2008-2011 29
Bng 2: Các ch s tài chính ca SAIGONBANK t 2008-2011 30
Bng 3: Bng cân đi k toán ca SAIGONBANK t 2008-2011 32
Bng 4: Bng kt qu hot đng kinh doanh ca SAIGONBANK t 2008-2011
33
Bng 5: Tình hình cho vay ca SAIGONBANK t 2008-2011 34
Bng 6: Hiu qu hot đng kinh doanh SAIGONBANK T 2008-2011 35
Bng 7: Tình hình thc hin so vi k hoch đ ra t 2008-2011 46
Bng 8: C cu huy đng vn ca SAIGONBANK 49
Bng 9: Phân theo vn huy đng 51
Bng 10: Phân theo khu vc đa lý 52
Bng 11: Phân theo Hi s - Chi nhánh 53
Bng 12: Phân theo thi gian 54
Bng 13: T l tng trng huy đng vn 10 ngân hàng t 2007-2011 PL
Bng 14: T l tng trng d n cho vay 10 ngân hàng t 2007-2011 PL
Bng 15: T l tng trng ROE ca 10 ngân hàng t 2007-2011 PL
Bng 16: T l tng trng ROA ca 10 ngân hàng t 2007-2011 PL
DANH MC CÁC BIU
Trang
Biu đ 1: Li nhun trc thu và sau thu các nm. 36
Biu đ 2: Tng trng ngun vn ca SAIGONBANK t 2008-2011 37
Biu đ 3: Tng trng huy đng và cung tin đn cui tháng 5 so vi cui nm
lin trc trong nhng nm gn đây ca các NHTM 39
Biu đ 4: Tình hình huy đng vn t nn kinh t t 2005-2011 40
Biu đ 5: Lãi sut liên ngân hàng bng VND 41
Biu đ 6: Bng tng trng tín dng các NHTM t 2008-2011 42
Biu đ 7: Tình hình tín dng đi vi nn kinh t t 2005-2011 43
Biu đ 8: Tình hình thc hin so vi k hoch đ ra t 2008-2011 46
Biu đ 9: C cu vn huy đng t 2008-2011 49
DANH MC T VIT TT
CAR : H s an toàn vn
CP : C phn
ÐHÐCÐ : i hi đng c đông
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
NHTW : Ngân hàng trung ng
NHNN : Ngân hàng nhà nc
SAIGONBANK: Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Công Thng
TMCP : Thng mi c phn
TTCK : Th trng chng khoán
TCTD : T chc tín dng
WTO : T chc thng mi th gii
1
LI M U
Lý do nghiên cu
Nm 2011, ngành ngân hàng đã trin khai nhim v trong bi cnh kinh t
th gii phc hi chm và tip tc có nhng bin đng phc tp, khó lng, tác
đng nhiu mt đn nc ta. Kinh t trong nc tng trng chm, lm phát tng
cao, kinh t v mô tim n ri ro; các ngân hàng đi mt vi khó khn v thanh
khon và n xu Trong các lnh vc thì lnh vc tài chính ngân hàng là lnh vc
nhy cm nht ca nn kinh t, nó chu nh hng trc tip và đu tiên trc nhng
bin đi ca nn kinh t th gii. H thng ngân hàng đã thc s là huyt mch và
đáp ng trên 80% nhu cu vn cho nn kinh t. c bit, trong nm 2011, ngành đã
ch đng điu hành chính sách tin t cht ch, linh hot và phù hp vi tình hình
thc t, cùng vi các gii pháp đng b khác, góp phn quan trng vào kt qu kim
ch lm phát, n đnh v mô, tng trng kinh t hp lý và đm bo an sinh xã hi.
i vi hot đng ngân hàng, vn là yu t quyt đnh mi hot đng kinh
doanh. Thc t ti các NHTMCP hin nay, vn t có ch chim mt t l nh, còn
li là vn huy đng, vn đi vay và vn khác. Trong đó, vn huy đng luôn chim t
trng ln nht và n đnh nht. Do vy có th khng đnh vn huy đng hay công
tác huy đng vn có vai trò to ln quyt đnh đn kh nng hot đng và phát trin
ca ngân hàng.
to dng cho mình mt ngun vn đ mnh, các NHTM trong nc
không ngng ci tin, nâng cao cht lng qun tr hot đng ngân hàng. Vì vy,
các NHTM rt chú trng đn vn đ huy đng vn đáp ng đy đ nhu cu kinh
doanh ca mình. Thêm vào đó là s cnh tranh ngày càng gay gt không ch riêng
h thng NHTM mà còn t s tham gia ngày càng nhiu ca các t chc tài chính
phi ngân hàng.
Trong bi cnh bin đng chung ca nn kinh t, đc s quan tâm, h tr
ca lãnh đo Thành ph và NHNN, cùng vi s ch đo, đ ra các gii pháp đúng
đn ca Hi đng qun tr và Ban điu hành, NHTMCP Sài Gòn Công Thng đã
có nhiu n lc đ có nhng gii pháp huy đng vn đúng đn thích hp, tip tc
2
phát huy kh nng đ đáp ng đc nhu cu vn cho nn kinh t. Trong đnh hng
phát trin, tng cng huy đng vn vn là u tiên hàng đu. ó cng là mt hot
đng vô cùng cp thit góp phn nâng cao nng lc cnh tranh trong điu kin hi
nhp quc t, đ đm bo đáp ng đ nhu cu hot đng kinh doanh cho Ngân
hàng. Xut phát t nhn đnh trên, tôi đã chn nghiên cu đ tài: “Gii pháp gia
tng ngun vn huy đng ti Ngân hàng Thng mi C phn Sài gòn Công
Thng”.
Mc tiêu nghiên cu
tài nghiên cu gii pháp gia tng ngun vn huy đng ti NHTMCP Sài
Gòn Công Thng có mt s mc tiêu nghiên cu ch cht nh sau:
- Khái quát v công tác huy đng vn.
- Phân tích thc trng huy đng vn và nghiên cu các nhân t nh hng
đn hot đng huy đng vn ca NHTMCP Sài Gòn Công Thng .
- xut mt s gii pháp giúp ngân hàng tng cng hiu qu công tác huy
đng vn, to s n đnh cho ngun vn kinh doanh ca NHTMCP Sài Gòn
Công Thng.
Phng pháp nghiên cu
đ tài nghiên cu này s dng các phng pháp nghiên cu đnh tính,
phng pháp mô t, so sánh đ phân tích, đánh giá và đ xut các gii pháp tng
cng công tác huy đng vn ti NHTMCP Sài Gòn Công Thng.
Phm vi nghiên cu và s liu
tài đi vào nghiên cu hot đng huy đng vn ca NHTMCP Sài Gòn
Công Thng, tp trung ch yu ti Thành ph H Chí Minh, ni chim nhng th
phn cao v huy đng vn.
Thi gian thu thp s liu nghiên cu thng kê ca đ tài giai đon t nm
2008 đn nm 2011 và nhng tháng đu nm 2012.
Nhng đóng góp ca lun vn
tài mang li nhng đóng góp c bn sau: Th nht, h thng hóa li các
phng thc huy đng vn ca NHTM trong nn kinh t th trng. Th hai, phân
3
tích thc trng huy đng vn, c cu huy đng vn ti NHTMCP Sài Gòn Công
Thng đ tìm ra nhng nhc đim cn khc phc. Th ba, đ xut các gii pháp
tng cng huy đng vn mt cách hiu qu vi chi phí thp nht.
Kt cu lun vn
Vi đ tài “Gii pháp gia tng ngun vn huy đng ti NHTMCP Sài Gòn
Công Thng ” thì kt cu lun vn gm có các phn chính sau:
Chng 1: Tng quan v nghip v huy đng vn ca NHTM.
Chng 2: Thc trng công tác huy đng vn ti h thng NHTMCP Sài
Gòn Công Thng.
Chng 3: Các gii pháp tng cng huy đng vn ti NHTMCP Sài Gòn
Công Thng trong tình hình lm phát cao hin nay.
Kt lun
4
CHNG 1: TNG QUAN V NGHIP V HUY NG
VN TRONG HOT NG KINH DOANH CA NHTM
1.1 NGÂN HÀNG THNG MI – CHC NNG VÀ VAI TRÒ CA
NHTM TRONG NN KINH T TH TRNG
1.1.1 Khái nim v Ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi là loi hình t chc tín dng trc tip giao dch vi
các công ty, xí nghip, các t chc kinh t và cá nhân bng cách nhn tin gi, tin
tit kim ri s dng s vn đó đ cho vay, đ chit khu và cung ng các dch v
ngân hàng cho các đn v, các t chc kinh t và cá nhân trong xã hi.
Theo Lut các T chc Tín dng s 47/2010/QH12 thì khái nim Ngân hàng
thng mi đc hiu là loi hình ngân hàng thc hin tt c các hot đng ngân
hàng và hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li
nhun.
Nhn tin gi là hot đng nhn tin ca t chc, cá nhân di hình thc tin
gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim, phát hành chng ch tin
gi, k phiu, tín phiu và các hình thc nhn tin gi khác theo nguyên tc có hoàn
tr đy đ tin gc, lãi cho ngi gi tin theo tha thun.
Cp tín dng là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt khon tin
hoc cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr bng
nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo lãnh ngân
hàng và các nghip v cp tín dng khác.
Cung ng dch v thanh toán qua tài khon là vic cung ng phng tin
thanh toán, thc hin dch v thanh toán séc, lnh chi, y nhim chi, nh thu, y
nhim thu, th ngân hàng, th tín dng và các dch v thanh toán khác cho khách
hàng thông qua tài khon ca khách hàng.
Hot đng ngân hàng là mt loi hình kinh doanh đc bit trong s các loi
hình kinh doanh trong nn kinh t th trng, đó là hot đng kinh doanh tin t và
các dch v tài chính có liên quan. Do vy, NHTM có nhng bn cht đc bit
riêng.
5
Trc ht NHTM thc cht ch là mt t chc kinh t. Bi vì nó có kh nng
t ch v kinh t, hot đng trong mt ngành kinh t nht đnh (ngành ngân hàng).
Không nhng vy, các NHTM đu có c cu t chc b máy nh các đn v kinh t
khác và còn phi có ngha v np thu cho Nhà nc. Cng ging nh các t chc
kinh t khác, bn cht ca NHTM là hot đng mang tính cht kinh doanh.
Vi bn cht hot đng kinh doanh trong lnh vc tin t, tín dng và các
dch v ngân hàng liên quan rng rãi vi các ngành, các thành phn kinh t, mi
lnh vc ca đi sng kinh t - xã hi đã to nên s khác bit vi mt doanh nghip
thông thng.
Nh vy, NHTM là đnh ch tài chính trung gian quan trng vào loi bc
nht trong nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch này mà các ngun tin
nhàn ri s đc huy đng, to lp ngun vn tín dng to ln đ có th cho vay phát
trin kinh t.
1.1.2 Chc nng ca NHTM
Trong điu kin nn kinh t th trng, NHTM thc hin các chc nng sau đây:
Chc nng th nht, NHTM là mt trung gian tín dng. Chc nng trung
gian tín dng đc xem là chc nng quan trng nht ca NHTM. Khi thc hin
chc nng trung gian tín dng, NHTM đóng vai trò là cu ni gia ngi tha vn
và ngi có nhu cu v vn. Vi chc nng này, NHTM va đóng vai trò là ngi
đi vay, va đóng vai trò là ngi cho vay và hng li nhun là khon chênh lch
gia lãi sut nhn gi và lãi sut cho vay, góp phn to li ích cho tt c các bên
tham gia.
Chc nng th hai, NHTM làm trung gian thanh toán. đây, NHTM đóng
vai trò là th qu cho các doanh nghip và cá nhân, thc hin các thanh toán theo
yêu cu ca khách hàng nh trích tin t tài khon tin gi ca h đ thanh toán tin
hàng hóa, dch v hoc nhp vào tài khon tin gi ca khách hàng tin thu bán
hàng và các khon thu khác theo lnh ca h. Các NHTM cung cp cho khách hàng
nhiu phng tin thanh toán tin li nh séc, y nhim chi, y nhim thu, th rút
6
tin, th thanh toán, th tín dng… Do vy, các ch th kinh t s tit kim đc rt
nhiu chi phí, thi gian, li đm bo thanh toán an toàn.
Chc nng th ba, là chc nng to tin. To tin là mt chc nng quan
trng, phn ánh rõ bn cht ca NHTM. Vi mc tiêu là tìm kim li nhun nh là
mt yêu cu chính cho s tn ti và phát trin ca mình, các NHTM vi nghip v
kinh doanh mang tính đc thù ca mình đã vô hình chung thc hin chc nng to
tin cho nn kinh t. Chc nng to tin đc thc thi trên c s hai chc nng khác
ca NHTM là chc nng tín dng và chc nng thanh toán. Thông qua chc nng
trung gian tín dng, ngân hàng s dng s vn huy đng đc đ cho vay, s tin
cho vay ra li đc khách hàng s dng đ mua hàng hóa, thanh toán dch v trong
khi s d trên tài khon tin gi thanh toán ca khách hàng vn đc coi là mt b
phn ca tin giao dch, đc h s dng đ mua hàng hóa, thanh toán dch v…
1.1.3 Vai trò ca NHTM
- NHTM giúp các doanh nghip có vn đu t m rng sn xut kinh doanh,
nâng cao hiu qu kinh doanh.
- NHTM làm cu ni gia NHTW vi nn kinh t đ thc hin các chính
sách tin t. thc thi chính sách tin t, NHTW s dng các công c nh lãi sut,
t l d tr bt buc, các nghip v trên th trng m. Chính các NHTM là ch th
chu s tác đng trc tip ca nhng công c này, đng thi đóng vai trò cu ni
trong vic chuyn tip các tác đng ca chính sách tin t đn nn kinh t đ Chính
ph và NHTW có nhng chính sách điu tit thích hp.
- NHTM góp phn thúc đy kinh t đi ngoi gia các quc gia. Vi xu
hng phát trin kinh t theo hng hi nhp vào cng đng kinh t quc t, vic
m rng và giao lu kinh t là mt vn đ tt yu. Thông qua các nghip v tài tr
xut nhp khu, quan h thanh toán vi t chc tài chính quc t, NHTM giúp cho
vic thanh toán trao đi mua bán đc din ra nhanh chóng, thun tin, an toàn và
hiu qu.
1.1.4 Các hot đng kinh doanh ca NHTM
1.1.4.1 Hot đng huy đng vn
7
Hot đng huy đng vn là hot đng tin đ có ý ngha đi vi bn thân
ngân hàng cng nh đi vi xã hi. Trong nghip v này, NHTM đc s dng
nhng bin pháp và công c cn thit mà lut pháp cho phép đ huy đng các ngun
tin nhàn ri trong xã hi, làm ngun vn tín dng đ cho vay đi vi nn kinh t.
Kt qu ca nghip v huy đng vn là to ra ngun vn đ đáp ng các nhu cu
ca nn kinh t.
Ngun vn huy đng t hot đng huy đng vn đc to ra ch yu t 2
ngun đó là: vn huy đng và vn đi vay.
Vn huy đng là ngun vn ch yu ca NHTM, thc cht là tài sn bng
tin ca các s hu ch mà ngân hàng tm thi qun lý và s dng, nhng vi ngha
v hoàn tr kp thi, đy đ khi khách hàng yêu cu. Ngun vn huy đng là ngun
tài nguyên to ln nht và bao gm:
- Tin gi không k hn ca đn v, cá nhân.
- Tin gi tit kim không k hn.
- Tin gi tit kim có k hn.
- Tin phát hành k phiu, trái phiu.
- Các khon tin gi khác.
i vi tin gi ca cá nhân và đn v, ngoài lãi sut thì nhu cu giao dch
vi nhng tin li nhanh chóng và an toàn là yu t c bn đ thu hút ngun tin
này. i vi tin gi tit kim, tin phát hành k phiu, trái phiu, thì lãi sut là yu
t quyt đnh vì ngi gi tit kim hay mua k phiu đu nhm mc đích kim li.
Ngoài vn huy đng thì ngun vn đi vay cng có v trí quan trng trong
tng ngun vn ca NHTM. Ngun vn đi vay, bao gm vay ca NHTW thông qua
bin pháp chit khu, tái chit khu các chng t có giá ca NHTW; vay ca các
NHTM khác thông qua th trng liên ngân hàng; vay ca các ngân hàng nc
ngoài.
1.1.4.2 Hot đng cp tín dng
Hot đng tín dng ca NHTM có vai trò rt ln trong vic thúc đy kinh t
xã hi phát trin, vì đã cung ng mt khi lng vn rt ln cho nn kinh t. Trong
8
hot đng tín dng NHTM thc hin các nghip v chính nh: cho vay, chit khu,
cho thuê tài chính, bo lãnh ngân hàng
Cho vay là loi hình tín dng nghip v ca NHTM trong đó Ngân hàng s
cho ngi đi vay mt s vn đ sn xut kinh doanh, đu t hoc tiêu dùng. Khi đn
hn ngi đi vay phi hoàn tr vn và tin lãi. Ngân hàng kim soát đc ngi đi
vay, quá trình s dng vn. Ngi đi vay có ý thc quan tâm đn vic s dng vn
làm sao cho có hiu qu đ hoàn tr n. Trong cho vay thì mc đ ri ro rt ln,
không thu hi đc vn vay hoc tr không ht hoc không đúng hn Do đó,
trong hot đng cho vay, các Ngân hàng s dng các bin pháp đm bo: th chp,
cm c
Cho thuê tài chính là loi hình tín dng trung, dài hn. Trong đó các công ty
cho thuê tài chính dùng vn ca mình hay vn do phát hành trái phiu đ mua tài
sn thit b theo yêu cu ca ngi đi thuê và cho thuê trong mt thi gian nht
đnh. Ngi đi thuê phi tr cho Công ty cho thuê tài chính tin thuê mi quý hoc
mi tháng mt ln. Khi kt thúc hp đng cho thuê tài chính ngi đi thuê đc
quyn mua hoc kéo dài thi hn thuê hoc tr li thit b cho công ty cho thuê tài
chính.
Bo lãnh ngân hàng là nghip v mà ngân hàng cp bo lãnh cho khách hàng
nh đó khách hàng s đc vay vn ngân hàng khác hoc thc hin hp đng
kinh t đã ký kt.
S chuyn hóa t vn tin gi thành vn tín dng đ b sung cho các nhu
cu sn xut kinh doanh trong nn kinh t không nhng có ý ngha đi vi toàn b
nn kinh t xã hi, mà c đi vi bn thân NHTM bi vì nh cho vay mà to ra
ngun thu nhp ch yu cho ngân hàng đ t đó mà bi hoàn li tin gi cho khách
hàng, bù đp các chi phí kinh doanh và to ra li nhun ngân hàng. Vì vy, cn phi
qun lý các khon cho vay mt cách cht ch thì mi có th ngn nga hoc gim
thiu ri ro.
9
1.1.4.3 Các hot đng khác
Ngoài hai hot đng chính là huy đng vn và cp tín dng, ngân hàng còn
thc hin hàng lot các hot đng khác nh đu t, cung cp dch v ngân hàng
Hot đng đu t là hot đng mà ngân hàng dùng ngun vn đ đu t di
các hình thc nh: hùn vn mua c phn, c phiu ca công ty, xí nghip; mua trái
phiu Chính ph, trái phiu công ty Tt c mi hành đng đu t vào chng
khoán đu nhm mc đích mang li thu nhp. Nhng mt khác nh hot đng đu
t mà các ri ro trong hot đng ngân hàng s đc phân tán. Ngoài ra, nu đu t
vào trái phiu Chính ph thì mc đ ri ro s rt thp. Vì vy các NHTM có xu
hng s dng ngun vn ngày càng tng cho vic đu t vào trái phiu chính ph.
Ngoài ra ngân hàng còn thc hin các hot đng kinh doanh, cung ng các
dch v ngân hàng khác đ h tr hot đng, phân tán ri ro và to thu nhp nh:
- Hot đng kinh doanh chng khoán, kinh doanh ngoi hi, kinh doanh mua
bán vàng, bc, đá quý
- Các dch v thanh toán, thu chi h cho khách hàng (chuyn tin, thu h séc,
dch v cung cp th tín dng, th thanh toán ).
- T vn tài chính, giúp đ công ty, xí nghip phát hành c phiu, trái
phiu
- Tài tr ngoi thng.
1.2 CÁC NGUN VN TRONG HOT NG KINH DOANH CA NHTM
Nghip v huy đng ngun vn là hot đng tin đ có ý ngha đi vi bn
thân ngân hàng cng nh đi vi xã hi. Trong nghip v này, NHTM đc phép
s dng công c và bin pháp cn thit mà lut pháp cho phép đ huy đng các
ngun tin nhàn ri trong xã hi làm ngun vn tín dng đ cho vay đi vi nn
kinh t.
Thành phn ngun vn ca NHTM gm:
– Vn điu l
– Các qu d tr
– Vn huy đng
10
– Vn đi vay
– Vn tip nhn
– Vn khác
1.2.1 Vn điu l và các qu
Vn điu l và các qu ca ngân hàng đc gi là vn t có ca ngân hàng là
ngun vn khi đu và đc b sung trong quá trình hot đng.
+ Vn điu l ca ngân hàng trc ht đc dùng đ: xây dng nhà ca, vn
phòng làm vic, mua sm tài sn, trang thit b nhm to c s vt cht đm bo cho
hot đng ca ngân hàng, s còn li đ đu t, liên doanh, cho vay trung và dài hn.
+ Các qu d tr ca ngân hàng: đây là các qu bt buc phi trích lp trong
quá trình tn ti và hot đng ca ngân hàng, các qu này đc trích lp theo t l
qui đnh trên s li nhn ròng ca ngân hàng, bao gm:
. Qu d tr : đc trích t li nhun ròng hng nm đ b sung vn điu l.
. Qu d phòng tài chính: Qu này đ d phòng bù đp ri ro, thu l trong
hot đng ca ngân hàng.
. Qu phát trin k thut nghip v.
. Qu khen thng phúc li.
. Li nhun đ li đ phân b cho các qu. Chênh lch t giá, đánh giá li tài
sn, ngun vn đu t xây dng c bn.
Vn t có ca ngân hàng là yu t tài chính quan trng bc nht, nó va cho
thy qui mô ca ngân hàng va phn ánh kh nng đm bo các khon n ca ngân
hàng đi vi khách hàng.
Vit Nam, theo quyt đnh s 457/2005/Q-NHNN ngày 19/04/2005, vn
t có ca NHTM gm:
+ Vn cp 1: còn gi là vn c bn, là b phn ch yu ca vn ch s hu.
Vn cp 1 bao gm vn điu l, các qu d tr và li nhun không chia. Vn cp 1
đc dùng làm cn c đ xác đnh gii hn mua c phiu, đu t vào tài sn c đnh
ca t chc tín dng.
11
+ Vn cp 2: còn gi là vn b sung, là phn giá tr tng thêm ca tài sn c
đnh và chng khoán đu t đc đnh giá li theo quy đnh pháp lut. Theo quy
đnh hin hành thì vn cp 2 gm 50% giá tr tng thêm ca tài sn c đnh và 40%
giá tr tng thêm ca các loi chng khoán đu t đc đnh giá li theo quy đnh
ca pháp lut. đm bo an toàn trong hot đng kinh doanh, các ngân hàng còn
phi duy trì t l an toàn ti thiu là 8% gia vn ch s hu vi tng tài sn có ri
ro.
1.2.2 Vn huy đng
Ðây là ngun vn ch yu ca các NHTM, thc cht là tài sn bng tin ca
các s hu ch mà ngân hàng tm thi qun lý và s dng nhng phi có ngha v
hoàn tr kp thi, đy đ khi khách hàng yêu cu. Ngun vn huy đng là ngun tài
nguyên to ln nht, bao gm:
– Tin gi không k hn ca các t chc, cá nhân.
– Tin gi tit kim không khn.
– Tin gi tit kim có k hn.
– Tin phát hành k phiu, trái phiu.
– Các khon tin gi khác.
Ði vi tin gi ca cá nhân và đn v, ngoài lãi sut, thì nhu cu giao dch
vi nhng tin li nhanh chóng và an toàn là yu t c bn đ thu hút ngun tin
này.
Ði vi tin gi tit kim, tin phát hành k phiu, trái phiu thì lãi sut là
yu t quyt đnh và ngi gi tit kim hay mua k phiu đu nhm mc đích
kim li
1.2.3 Vn đi vay
Ngun vn đi vay có v trí quan trng trong tng ngun vn ca NHTM.
Bao gm:
a. Vn vay trong nc:
+ Vay NHTW: NHTW s tip vn cho NHTM thông qua bin pháp
chit khu, tái chit khu nu các h s tín dng cùng các chng t xin tái chit
12
khu có cht lng. Làm vy, NHTW s tr thành ch da và là ngi cho vay cui
cùng đi vi NHTM.
+ Vay các NHTM khác thông qua th trng liên ngân hàng.
b. Vn vay ngân hàng nc ngoài.
1.2.4 Vn tip nhn
Ðây là ngun tip nhn t các t chc tài chính ngân hàng, t ngân sách
nhà nc… đ tài tr theo các chng trình, d án v phát trin kinh t xã hi, ci
to môi sinh… ngun vn này ch s dng theo đúng đi tng và mc tiêu đã đc
xác đnh.
1.2.5 Vn khác
Ðó là các ngun vn phát sinh trong quá trình hot đng ca ngân hàng
(đi lý, chuyn tin, các dch v ngân hàng…).
1.3 NGHIP V HUY NG VN CA NHTM
thu hút đc nhiu khách hàng gi tin, các ngân hàng đã cung cp và
phát trin nhiu loi sn phm tin gi khác nhau đ khách hàng la chn. Mi
công c tin gi mà các ngân hàng đa ra đu có nhng đc đim riêng nhm đáp
ng nhu cu đa dng ca khách hàng trong vic tit kim và thc hin thanh toán.
1.3.1 Huy đng vn qua tài khon tin gi
Tin gi thanh toán ca doanh nghip hoc cá nhân: là loi tin gi
mà khách hàng gi ti ngân hàng vi mc đích đ đc ngân hàng cung cp cho
mình nhng dch v thanh toán không dùng tin mt. ây là khon tin mà khách
hàng gi vào ngân hàng nh ngân hàng gi h và thanh toán h. Trong phm vi s
d cho phép, các nhu cu chi tr ca doanh nghip và cá nhân đu đc ngân hàng
thc hin. Các khon thu ca ngân hàng, cá nhân đu có th đc nhp vào tin gi
thanh toán theo yêu cu. Nhìn chung đây là mt khon huy đng có lãi sut thp,
thay vào đó ch tài khon đc hng các dch v ngân hàng vi mc phí thp.
Do t trng thanh toán không dùng tin mt Vit Nam còn quá thp, đ
khuyn khích vic thc hin thanh toán qua ngân hàng, các NHTM thc hin tr lãi
cho loi tit kim tin gi này. các nc phát trin loi tin gi này chim khong
13
30% tin gi ca các ngân hàng. Vì l đó, to ngun tin gi trên tài khon thanh
toán này đc ngân hàng đc bit coi trng.
Tin gi thanh toán có k hn: Nhiu khon thu ca doanh nghip và các
t chc xã hi s đc chi tr sau mt khong thi gian nht đnh. Tin gi có k
hn là loi tin gi đc y thác vào ngân hàng trên c s có s tha thun v thi
gian rút tin gia khách hàng và ngân hàng. Nh vy, theo nguyên tc khách hàng
ký thác ch đc rút tin ra khi đn hn đã tha thun. tng cng huy đng
ngun vn này, trc ht các ngân hàng thng đa ra nhiu loi thi hn khác
nhau nhm đáp ng nhu cu ca các loi khách hàng khác nhau. Thông thng có
các loi k hn sau: 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng, 12 tháng, 2 nm, 5 nm. Vi
mi loi thi hn, ngân hàng áp dng mc lãi sut tng ng, thi hn càng dài thì
lãi sut càng cao.
Tin gi tit kim: Tin gi tit kim là khon đ dành ca cá nhân nhm
hng lãi sut theo đnh k, loi tin gi này thng chim t trng khá cao. Tin
gi tit kim bao gm các loi:
- Tin gi tit kim không k hn: (bao gm c ni t và ngoi t):
vi loi tit kim này ngi gi có th rút mt phn hay toàn b theo yêu cu. Tuy
nhiên, khác vi tin gi thanh toán, ngi gi không đc s dng các công c
thanh toán đ chi tr cho ngi khác.
- Tin gi tit kim có k hn (bao gm c ni t và ngoi t): loi tin
gi này có ni dung c bn nh tin gi có k hn mà chúng ta nghiên cu trên.
1.3.2 Huy đng vn qua phát hành các loi giy t có giá
Ging nh các doanh nghip khác, ngân hàng cng huy đng vn bng cách
phát hành các giy t có giá nh k phiu, trái phiu, tín phiu ngân hàng…đ huy
đng vn trên th trng vn. Các công c n ca ngân hàng là các giy nhn n mà
ngân hàng bán cho công chúng. ây là cách thc vay vn ca NHTM, bi vì nhng
ngi s hu các công c này đc hoàn tr vn vào thi gian đáo hn cng thêm
khon tin lãi nht đnh.
14
nhng nc có th trng tin t phát trin, giy t có giá thng có tính
thanh khon cao hn tin gi tit kim, trong khi nhng nc có th trng tin t
kém phát trin thì ngc li.
ây là mt hình thc tng đi mi m so vi các NHTM ca các nc
đang phát trin vì nó ph thuc vào uy tín và nng lc tài chính ca chính ngân
hàng đó.
1.3.3 Huy đng t các t chc tín dng khác và t NHNN
Nhm mc đích nh thanh toán h gia các ngân hàng có quan h trên th
trng liên ngân hàng to thun tin cho khách hàng và mt s mc đích khác, ngân
hàng thng mi này có th gi tin ti ngân hàng khác. Tuy nhiên quy mô ngun
này thng không ln do hình thc này ch đc áp dng trong trng hp ngân
hàng có ngun vn tm thi nhàn ri cha đu t, cho vay hoc hiu qu vic đu
t, cho vay không hiu qu bng gi tin ngân hàng khác.
Trong quá trình kinh doanh ca NHTM luôn có tình trng tm thi tha vn
và thiu vn, đó là khi huy đng vn nhng cha cho vay ht, hay khi khách hàng
có nhu cu vay ln nhng ngun vn li không đ, hoc ngi gi rút tin trc
thi hn trong khi đó vn cho vay cha đn lúc thu hi. Khi đó các NHTM có th
gi tin vào TCTD khác đ hng lãi, hay vay vn đ tn dng c hi kinh doanh
hoc đm bo kh nng thanh toán. NHTM có th vay vn ca các TCTD khác
hoc vay vn ca NHTW. Vn vay ca các TCTD khác và vay ca NHTW thng
chim t trng nh trong tng ngun vn kinh doanh ca NHTM, cho nên ngoài tác
dng gia tng ngun vn, m rng kinh doanh ca ngân hàng, nó còn có ý ngha
trong vic đm bo kh nng thanh toán thng xuyên và nâng cao hiu qu s
dng vn ca NHTM.
1.4 TM QUAN TRNG CA NGHIP V HUY NG VN
Các ngun vn huy đng đc s quyt đnh quy mô cng nh đnh hng
hot đng ca ngân hàng. Nu ngun vn đc coi là yu t đu vào trong quá trình
kinh doanh ca mt NHTM thì ngun vn huy đng đc coi là yu t đu vào
thng xuyên, ch yu nht ca ngân hàng. Ngân hàng thc hin các nghip v tín