GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THẺ THANH TOÁN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
oOo




LÊ TH TÚ TRINH

GII PHÁP PHÁT TRIN TH THANH
TOÁN TI NGỂN HÀNG THNG MI
C PHN CÔNG THNG VIT NAM

Chuyên ngành : Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.34.0201

LUN VN THC S KINH T


Ngi hng dn khoa hc :
PGS.TS TRNG TH HNG


TP. HCM – NM 2012



LI CM N

 hoàn thành lun vn này, tôi kính gi li cm n chân thành ti Ban
giám hiu, các Thy Cô khoa Ngân Hàng và khoa Sau i Hc trng i Hc

Kinh K Tp.H Chí Minh đư trang b cho tôi nhng kin thc quý báu trong thi
gian qua.
c bit tôi xin cm n PGS.TS Trng Th Hng, ngi hng dn khoa
hc ca lun vn, đư tn tình hng dn, đa ra nhng đánh giá xác đáng giúp
tôi hoàn thành lun vn này.
Sau cùng tôi xin chân thành cm n đn Ban lưnh đo, các bn đng
nghip NHTMCP Công Thng Vit Nam, cùng gia đình, bn bè và ngi thân
đư giúp đ, h tr tôi trong sut quá trình hc tp và nghiên cu.
Lun vn này chc chn không tránh khi nhng thiu sót, rt mong nhn
đc nhng ý kin đóng góp ca Qúy thy cô và các bn.
Trân trng!
Tác gi: Lê Th Tú Trinh






LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn thc s “Gii pháp phát trin th thanh toán
ti NHTMCP Công Thng Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng tôi.
Các s liu, kt qu trong lun vn là hoàn toàn trung thc.  tài ca tôi cha
đc ph bin trên các báo đài và công trình nghiên cu ca tác gi nào khác.

Tác gi: Lê Th Tú Trinh

MC LC
Trang
TRANG PH BÌA

LI CM N

LI CAM OAN

MC LC

DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V

DANH MC T VIT TT

LI M U

CHNG 1: C S LÝ LUN V PHÁT TRIN TH THANH TOÁN TI
NHTM
1
1.1. Tng quan v th thanh toán
1
1.1.1. Lch s hình thành và phát trin th thanh toán trên th gii ………

1
1.1.2. Khái nim th thanh toán …………………………………………….
3
1.1.3. c đim th thanh toán …………………………………
4
1.1.4. Phân loi th thanh toán ……………………………………………
4
1.1.5. Li ích ca th thanh toán ……………………………………………
7
1.1.5.1. Xét v phng din v mô ………………………………………….
7
1.1.5.2. Xét v phng din vi mô ………………………………………….
8
1.2. Hot đng phát hành và thanh toán th ti NHTM ………………
11
1.2.1. Các ch th tham gia vào hot đngphát hành và thanh toán th ……
11
1.2.1.1. T chc th quc t …………………………………………………
11
1.2.1.2. Ngân hàng phát hành th ……………………………………………
11
1.2.1.3. Ch th ……………………………………………………………
12
1.2.1.4. Ngân hàng thanh toán th …………………………………………
12
1.2.1.5. n v chp nhn th ……………………………………………….
12
1.2.1.6. Trung tâm th ……………………………………………………….
12
1.2.2. Quy trình phát hành và thanh toán th …………………………………

12
1.2.2.1. Quy trình phát hành th ……………………………………………….
12
1.2.2.2. Quy trình chp nhn và thanh toán th ………………
13
1.3. Các ch tiêu đánh giá s phát trin th thanh toán ti NHTM ………
16
1.3.1. Các ch tiêu đánh giá trong hot đng phát hành …………………………
16
1.3.1.1. S lng th thanh toán phát hành …………………………………….
16
1.3.1.2. Mng li máy ATM, các đn v chp nhn th đc lp đt ………
16
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá trong hot đng thanh toán …………………………
16
1.3.2.1. Doanh s thanh toán th ………………………………………………
17
1.3.2.2. Doanh thu th thanh toán ………………………………………………
17
1.4. Các nhân t nh hng đn s phát trin ca th thanh toán ………….
17
1.4.1. Nhóm nhân t thuc v ngân hàng …………………………………
17
1.4.1.1. Mô hình t chc ……………………………………………………
17
1.4.1.2. Chin lc phát trin th thanh toán ……………………………….
18
1.4.1.3. Công ngh th………………………………………………………
18
1.4.1.4. Gia tng tin ích th ………………………………………………

19
1.4.1.5. Trình đ nhân viên ………………………………………………….
19
1.4.2. Nhóm nhân t thuc v khách hàng ………………………………….
19
1.4.2.1. Thói quen tiêu dùng tin mt ca ngi dân………………………
19
1.4.2.2. Thu nhp ca ngi dân…………………………………………….
20
1.4.2.3. Trình đ dân trí ……………………………………………………
20
1.4.2.4.  tui ……………………………………………………………
20
1.4.3. Nhóm nhân t thuc v c quan môi trng ………………………….
20
1.4.3.1. Môi trng pháp lý …………………………………………………
20
1.4.3.2. Môi trng kinh t………………………………………………….
21
1.5. Phân tích ri ro trong hot đng phát hành và thanh toán th ……
21
1.5.1. Phân tích ri ro trong hot đng phát hành th………………………
21
1.5.2. Phân tích ri ro trong hot đng thanh toán th………………………
21
1.6. Mt s kinh nghim s dng th thanh toán ca các nc trên th gii
22
1.6.1. Th trng th Thái Lan
22
1.6.2. Th trng th ca Châu Âu

23
1.6.3. Th trng th ca M
24
Kt lun chng 1 ………………………………………………………….
26
CHNG 2 : THC TRNG PHÁT TRIN TH THANH TOÁN TI
NGỂN HÀNG THNG MI C PHN CÔNG THNG VIT NAM …
27
2.1. Tng quan v NHTMCP CTVN ………………………………………
27
2.1.1. Gii thiu chung v NHTMCP CTVN ………………………………
27
2.1.2. Hot đng kinh doanh ca NHTMCP CTVN giai đon 2008 – 2011
27
2.2. Các sn phm th ca NHTMCP CTVN ………………………………….
33
2.2.1. Th ghi n E-partner ……………………………………………….
33
2.2.2. Th tín dng quc t………………………………………………
35
2.3. Thc trng phát trin th thanh toán ti NHTMCP CTVN …………….
36
2.3.1. Thc trng phát trin th toán trong hot đng phát hành …………
36
2.3.1.1. S lng th phát hành ……………………………………………
36
2.3.1.2. Mng li máy phc v công tác thanh toán th ……………………
45
2.3.2. Thc trng phát trin th trong hot đng thanh toán ………………….
52

2.3.2.1. Doanh s thanh toán th ……………………………………………
52
2.3.2.2. Doanh thu th thanh toán ……………………………………………
55
2.4. ánh giá thc trng phát trin th thanh toán ti NHTMCP CTVN
56
2.4.1. Kt qu đt đc …………………………………………………….
56
2.4.1.1. V phía ngân hàng ………………………………………………….
56
2.4.1.2. V phía khách hàng…………………………………………………
58
2.4.1.3. V phía c quan chc nng ………………………………………
59
2.4.2. Nhng hn ch và tn ti …………………………………………….
59
2.4.3. Nguyên nhân ca nhng tn ti ………………………………………
66
Kt lun chng 2 …………………………………………………………
71
CHNG 3 : GII PHÁP PHÁT TRIN TH THANH TOÁN TI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN CÔNG THNG VIT NAM .
72
3.1. nh hng phát trin th thanh toán ti NHTMCP CTVN ……………
72
3.2. Gii pháp phát trin th thanh toán ti NHTMCP CTVN ………………
73
3.2.1. Gii pháp phát trin mô hình t chc và hoàn thin quy trình nghip v
73
3.2.2. Gii pháp v các chin lc phát trin th thanh toán ………………….

74
3.2.2.1. Xây dng hình nh mt thng hiu mnh …………………………
74
3.2.2.2. Có chính sách phân khúc th trng ………………………………….
75
3.2.2.3. y mnh hot đng Marketing, tng cng công tác tip th, qung cáo …
75
3.2.2.4. Phát trin mng li …………………………………………………
77
3.2.2.5. Chính sách chm sóc khách hàng ……………………………………
80
3.2.3. Gii pháp phát trin công ngh th ………………………………………
82
3.2.4. Hp lý hoá chi phí s dng th ………………………………………
84
3.2.5. Gii pháp đa dng hoá các sn phm dch v, gia tng tin ích th ……
84
3.2.5. Gii pháp v phát trin nhân s ………………………………………
87
3.2.6. gii pháp v hn ch các ri ro …………………………………………
88
3.3. NHÓM GII PHÁP H TR T C QUAN CHC NNG NHM
THC HIN PHÁT TRIN TH THANH TOÁN TI NH TMCP CTVN
……………
93
3.3.1. H tr t Chính Ph …………………………………………
93
3.3.2. H tr t NHNN ………………………………………………
95
3.3.3. H tr t Hi th Ngân hàng Vit Nam ………………………

97
Kt lun chng 3 …………………………………………………………….
99
Kt lun chung ………………………………………………………………
100
TÀI LIU THAM KHO ……………………………………………………
101
PH LC





DANH MC CÁC BNG

Bng 2.1: Các ch s tài chính ch yu ca Vietinbank giai đon 2008-2011
28
Bng 2.2: Mt s ch tiêu kinh doanh ca Vietinbank giai đon 2008-2011
31
Bng 2. 3: S lng th ATM phát hành ly k t 2008 – 2011 ca Vietinbank
37
Bng 2.4: S lng th ATM phát hành trên th trng tích ly đn 31/12/2011
39
Bng 2.5: S lng th TDQT phát hành ly k t 2008 - 2011 ca Vietinbank
41
Bng 2.6: S lng th tín dng phát hành ti Vit Nam đn 31/12/2011
43
Bng 2.7:S lng máy ATM ca Vietinbank t nm 2008 – 2011
46
Bng 2.8:S lng máy ATM trên th trng th Vit Nam đn 31/12/2011

47
Bng 2.9 : S lng máy POS Vietinbank t 2008 -2011
49
Bng 2.10 : S lng máy POS trên th trng đn 31/12/2011
50
Bng 2.11 : Doanh s thanh toán th ATM ca Vietinbank t 2008 – 2011
52
Bng 2.12 : Doanh s thanh toán th TDQT ca Vietinbank t 2008 – 2011
53
Bng 2.13 : Doanh thu t th thanh toán ca Vietinbank t 2008 - 2011
55










DANH MC CÁC BIU 

Hình 2.1. : Biu đ tng trng tng tài sn, vn huy đng, d n cho vay
ca Vietinbank t 2008 – 2011
29
Hình 2.2 : Biu đ s lng th E-partner phát hành ca Vietinbank
37
Hình 2.3 : Biu đ th phn phát hành th ca mt s NH đn 31/12/2011
40

Hình 2.4 : Biu đ s lng th TDQT phát hành ca Vietinbank
42
Hình 2.5 : Biu đ th phn phát hành th TDQT ca mt s NH đin hình
đn 31/12/2011
44
Hình 2.6 : Biu đ s lng máy ATM ca Vietinbank t nm 2008 – 2011
46
Hình 2.7 : Biu đ s lng máy ATM ca mt s ngân hàng ti Vit Nam
tính đn 31/12/2011
47
Hình 2.8 : Biu đ s lng máy POS ca Vietinbank t nm 2008 – 2011
49
Hình 2.9 : Biu đ th phn máy POS ca các ngân hàng đn 31/12/2011
51
Hình 2.10 : Biu đ doanh s thanh toán th ATM ca Vietinbank t 2008 –
2011
53
Hình 2.11: Biu đ doanh s thanh toán th TDQT ca Vietinbank t 2008 –
2011
54
Hình 2.12 : Biu d doanh thu t th thanh toán ca Vietinbank t 2008 -2011
55







DANH MC T VIT TT

ACB
:
Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
Agribank
:
Ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn
ATM (Automatic Teller Machine)
:
Máy rút tin t đng
BIDV
:
Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam
CAR (Capital Adequacy Ratio )
:
H s an toàn vn
CSCNT
:
C s chp nhn th
CNT
:
im chp nhn th
VCNT
:
n v chp nhn th
EMV (Europay MasterCard Visa)
:
Chun th thông minh
Eximbank

:
Ngân hàng thng mi c phn xut nhp khu Vit Nam
NH
:
Ngân hàng
NHNN
:
Ngân hàng nhà nc
NHPH
:
Ngân hàng phát hành
NHTM
:
Ngân hàng thng mi
NHTMCP CTVN
:
Ngân hàng thng mi c phn công thng Vit Nam
NHTT
:
Ngân hàng thanh toán
PIN (Personal Identify Number)
:
S mt mã cá nhân
POS (Point Of Sale)
:
Máy chp nhn th
ROA (Return On Assets)
:
Li nhun/tng tài sn
ROE (Return On Equity)

:
Li nhun/vn ch s hu
SMS (Short Message Services)
:
Dch v tin nhn ngn
TCTQT
:
T chc th quc t
TDQT
:
Tín dng quc t
Techcombank
:
Ngân hàng thng mi c phn k thng Vit Nam
TTKDTM
:
Thanh toán không dùng tin mt
Vietcombank
:
Ngân hàng thng mi c phn ngoi thng Vit Nam
Vietinbank
:
Ngân hàng thng mi c phn công thng Vit Nam
WTO (World Trade Organization)
:
T chc thng mi th gii
LI M U

1. Lý do chn đ tài
Sau hn 5 nm gia nhp WTO. Nn kinh t Vit Nam ngày càng hi nhp và phát

trin. Mc dù không th tránh khi nhng tác đng ca cuc khng hong kinh t th
gii, nhng nn kinh t Vit Nam không ngng ln mnh và đt đc nhng thành tu
nht đnh. Mt trong nhng thành tu rõ nét nht là thu nhp và đi sng ca ngi dân
ngày càng ci thin và nâng cao. Ngi dân có điu kin tip cn vi nhng công ngh
mi hin đi, phc v tt hn cho cuc sng ca mình.
Bt đu xut hin  Vit Nam t thp niên 90 ca th k trc, th thanh toán
đc coi là sn phm ca công ngh hin đi. Vi u th v thi gian thanh toán, tính an
toàn, hiu qu s dng và phm vi thanh toán rng, th thanh toán đư nhanh chóng tr
thành mt phng tin thanh toán thông dng không ch  Vit Nam mà trên toàn th
gii.
Nm bt đc xu hng phát trin và nhu cu ca th trng, Ngân Hàng TMCP
Công thng Vit Nam đư có nhng hành đng thit thc nhm khuch trng, phát trin
dch v th thanh toán. Mc dù đn nay đư thu đc nhng thành tu nht đnh nhng
vic phát trin th thanh toán còn nhiu khó khn : ngi dân vn có thói quen s dng
th thanh toán trong nc (th ghi n) đ rút tin mt, c ch chính sách cha đng b,
công ngh k thut lc hu, s c k thut hay xy ra …chính nhng nguyên nhân này
làm cho s lng th thanh toán phát hành và s dng vn cha phát trin đúng vi tim
nng.
T nhng khó khn và bt cp trên, vi mong mun góp phn phát trin hn na
dch v th thanh toán  th trng Vit Nam nói chung và NHTMCP Công Thng Vit
Nam nói riêng, tôi đư chn đ tài “Gii pháp phát trin th thanh toán ti NHTMCP Công
Thng Vit Nam” làm đ tài nghiên cu cho lun vn tt nghip ca mình.


2. Mc tiêu ca đ tài
Nghiên cu các vn đ c bn ca th thanh toán, mt phng tin thanh toán hin
đi gn lin vi s phát trin ca khoa hc công ngh cùng vi nhng tin ích mà th
thanh toán mang li cho khác hàng, cho ngân hàng và cho nn kinh t.
Nghiên cu và phân tích thc trng phát trin th thanh toán ti NHTMCP Công
Thng VN trong nhng nm qua đ có cái nhìn bao quát hn. Và đnh hng phát trin

th thanh toán ca NHTMCP Công Thng VN trong thi gian ti, t đó đ xut mt s
gii pháp kh thi nhm góp phn phát trin th thanh toán ca NHTMCP Công Thng
VN.
3.i tng và phm vi nghiên cu
Nghiên cu nhng vn đ liên quan đn th thanh toán, nghiên cu lý thuyt v th
thanh toán, lch s hình thành và phát trin th thanh toán, nghiên cu các vn bn pháp
quy liên quan đn th thanh toán, các s liu v vic phát hành và thanh toán th ti
NHTMCP Công Thng VN.
Tham kho và kho sát ý kin ca các cán b phòng th ti NHTMCP Công
Thng chi nhánh 9 và ti trung tâm th NHTMCP Công Thng VN.
4. Phng pháp nghiên cu
Các phng pháp nghiên cu đc s dng trong lun vn gm : phng pháp h
thng hoá, phng pháp so sánh, thng kê, tng hp, phân tích và lun gii nhm làm
sáng t nhng vn đ đt ra trong quá trình nghiên cu.
5. Kt cu ca lun vn
Kt cu ca lun vn gm các phn chính sau :
Chng I : C s lý lun v th thanh toán ti NHTM
Chng II : Thc trng phát trin th thanh toán ti NHTMCP CTVN
Chng III : Gii pháp phát trin th thanh toán ti NHTMCP CTVN
[1]

CHNG 1 : C S LÝ LUN V PHÁT TRIN TH THANH TOÁN TI
NHTM
1.1.Tng quan v th thanh toán
1.1.1. Lch s hình thành và phát trin th thanh toán trên th gii
Th thanh toán là mt trong nhng thành tu ca ngành công nghip ngân hàng.
ó là cuc cách mng trong lnh vc tài chính cá nhân và s không có s bùng n trong
bán l vào nhng nm 1970 và 1980 nu không có s ra đi ca th. S phát trin ca th
là thành qu ca s đi mi và kh nng marketing ca các chuyên gia ngân hàng th
gii.Th thanh toán xut hin đu tiên  M vào đu th k 20.Nó ra đi nm 1914, khi

đó Tng công ty xng du Califonia cp th cho nhân viên và mt s khách hàng ca
mình vi mc đích ch yu là khuyn khích bán sn phm ca công ty.Loi hình đu tiên
ca th thanh toán ra đi vào nm 1945. ó là Charge-It ca ngân hàng John Biggins
(M), cho phép khách hàng dùng th mua hàng ti nhng ni bán l. Còn các nhà kinh
doanh phi ký qu ti ngân hàng Biggins và ngân hàng sthu tin thanh toán t phía
khách hàng đ hoàn tr cho nhà kinh doanh. Loi hình này cng chính là tin đ cho vic
phát hành th tín dng đu tiên ca ngân hàng Franklin National vào nm 1951. n nm
1955, hàng lot th mi xut hin  M nh: Trip Charge, Golden Key, Gourmet Club,
Esquire Club. Nm 1958, th Card Balanche, American Express ra đi và thng lnh th
trng.Nm 1960, ngân hàng ln ca M là Bank of America đư phát hành thBank
Americard. Sau đó, ngân hàng này đư bt đu cp giy phép cho các đnh ch tài chính
trong khu vc đ phát hành th mang thng hiu Bank Americard và xây dng mt s
quy đnh và tiêu chun riêng đi vi các đnh ch tài chính khi phát hành th. Nm 1966,
đ cnh tranh vi s thành công ca ngân hàng Bank of America, mi bn ngân hàng
ln ca M thành lp Hip hi th liên ngân hàng quc t(Interbank Card Association-
ICA) và cho ra đi th Master Charge. Nm 1977, Bank America đi tên Visa USA và
sau đó tr thành t chc th quc t Visa.Ngày nay, th Visa đư tr thành th có quy mô
ln và đc nhiu ngi s dng nht trên th gii. Nm 1979, Master Charge đi tên
thành MasterCard và tr thành t chc th quc t ln th 2 trên th gii, là đi th cnh
[2]

tranh ch yu ca th Visa ngày nay, góp phn đa th trng th thanh toán ngày càng
phát trin trên toàn cu. Trên th gii hin nay có 4 t chc th quc t ln nht là Visa,
MasterCard, AMEX, JCB cùng vi nhiu công ty và ngân hàng liên kt nhau cung ng
nhiu sn phm th đa dng, phong phú trên th trng.
Th Diners Club, th du lch và gii trí T&E (Travel & Entertainment) đu tiên do
t chc th t phát hành vào nm 1949  M, xut hin đu tiên  Nht Bn vào nm
1960, chi nhánh đc qun lý bi Citi Cop, ngi đng đu trong s ngân hàng phát hành
th. Nm 1990 có 6,9 triu ngi s dng th Diners Club trên toàn th gii vi doanh s
khong 16 t dollars. Hin nay s ngi s dng th Diners Club đang gim dn đn nm

1993 tng doanh s ch còn khong 7,9 t vi khong 1,5 triu th lu hành.
Th American Express (Amex) ra đi vào nm 1958, t chc American Express
phát hành th Green Amex, không có hn mc tín dng, ch th đc chi dùng và có
trách nhim thanh toán mt ln vào cui tháng. Nm 1987, Amex cho ra đi thêm ba loi
th: Amex Gold, Amex Platium, và Optima có hn mc tín dng tun hoàn đ cnh tranh
vi th VISA và MasterCard. American Express hin là t chc th du lch và gii trí ln
nht th gii, trc tip phát hành và qun lý ch th, không cp giy phép thành viên cho
các công ty tài chính- ngân hàng.Tng s th phát hành hin có gp 5 ln Diners Club và
gp 2 ln JCB. Nm 1990 tng doanh thu ch khong 111,5 triu dollars vi khong 36,5
triu th lu hành. Nhng đn nm 1993 thì tng doanh thu lên khong 124 t dollars vi
35,4 triu th lu hành và 3,6 triu c s chp nhn thanh toán.
Th JCB (the Japan-based) là th phát hành ti Nht Bn nm 1961 bi ngân hàng
Sanwa và bt đu phát trin thành mt t chc th quc t vào nm 1981. Th JCB đư
phát trin rt nhanh và là đi th cnh tranh ca American Express trong th trng gii
trí và du lch. Nm 1990 JCB đư phát hành đc 17 triu th vi doanh s thanh toán
khong 16,5 t USD. Nm 1992, JCB có 27,5 triu th, khong 2,9 triu c s chp nhn
thanh toán và 160.000 máy rút tin t đng ATM. Cng ging nh Amex, JCB phát
hành loi th đc quyn ca riêng mình và qun lý trc tip đn khách hàng (ch th và
đim tip nhn th).
[3]

Th Visa là loi th có quy mô phát trin ln nht trên toàn cu. Cui nm 1990 có
257 triu th Visa đang lu hành vi doanh thu khong 354 t dollars. Cui nm 1993
doanh thu ca th Visa đư tng lên đn 542 t dollars. H thng máy rút tin t đng ca
Visa khong 164.000 máy ATM  65 nc trên th gii. Visa không trc tip phát hành
th mà giao li cho các thành viên, đây là điu kin thun li giúp cho Visa d dàng m
rng th trng hn các loi th khác. Hin nay Visa có 22.000 thành viên ti hn 200
nc, đư phát hành hn 500 triu th, 13 triu CSCNT, 320.000 máy rút tin mt, doanh
s giao dch hàng nm đt 800 t dollars.
Th Master làloi th có quy mô ln trên th gii. Cng ging nh Visa,

MasterCard là mt hip hi tài chính quc t riêng bit, không quan h trc tip vi ch
th mà ch qun lý tt c các thành viên phát hành th. n nm 1990, MasterCard đư
phát hành hn 178 triu th vi trên 5.000 thành viên phát hành th và khong 9 triu
CSCNT thanh toán trên toàn th gii. n nm 1993, tng doanh thu ca MasterCard
lên ti 320,6 t dollars và phát hành đc 215,8 triu th đang lu hành ti 220 nc.
Cho đn nay s lng thành viên tham gia vào hip hi MasterCard đư lên đn hn
29.000 thành viên, mng li rút tin mt đư đc trin khai rng rãi vi hn 162.000
ATM đt ti hn 192.000 chi nhánh ngân hàng trên th gii.
1.1.2. Khái nim th thanh toán
Th thanh toán - Payment Card (sau đây s vit tt là PC) là tên gi chung cho các
th do các t chc tài chính - ngân hàng phát hành, có tác dng nh là mt phng tin
thanh toán không dùng tin mt mà ngi ch th có th s dng đ rút tin mt hoc
thanh toán tin mua hàng hoá, dch v ti các đim rút tin và các đim chp nhn thanh
toán bng th.

Trong Quy ch phát hành, thanh toán, s dng và cung cp dch v htr hot
đng th ngân hàng ban hành kèm theo Quyt đnh s 20/2007/Q-NHNNngày
15/05/2007 ca NHNN Vit Nam khái nim th thanh toán đc quy đnh nhsau: “Th
ngân hàng là phng tin do t chc phát hành th phát hành đ thc hingiao dch th
theo các điu kin và điu khon đc các bên tha thun”.
[4]

1.1.3. c đim th thanh toán
- Tin li :th thanh toán nh là mt chic ví đin t, giúp ch th thanh toán hàng
hóa dch v  bt k đâu mà không cn phi mang theo tin mt hoc Séc du lch (Travel
Cheque). Th thanh toán đc xem nh là mt phng tin thanh toán tin li nht hin
nay, đc bit đi vi nhng ngi hay đi công tác, đi du lch.
- An toàn: ngi s dng th có th yên tâm v s tin trong th ca mình trc
nguy c b mt cp do móc túi hay cp git. Ngay c khi b mt th thì tin ca ch th
cng s đc ngân hàng bo v thông qua mã PIN, chng minh nhân dân, nh, ch ký

trên th, các thông tin ca ch th,…
- Nhanh chóng : hu ht các giao dch ca th đu đc thc hin qua mng kt
ni trc tuyn t c s chp nhn th, các đim rút tin mt đn ngân hàng, đn v phát
hành th, t chc th quc t nên vic ghi n, ghi có cho các ch th tham gia quá trình
thanh toán đc thc hin t đng, vì vy quá trình thanh toán din ra d dàng, nhanh
chóng, thun li.
- Linh hot : th thanh toán có nhiu loi, đa dng, phong phú v hn mc s
dng nên thích hp vi hu ht đi tng khách hàng, t khách hàng có thu nhp thp
đn khách hàng có thu nhp cao, khách hàng có nhu cu rút tin mt hay nhu cu gii trí,
mua sm,du lch… tha mưn nhu cu ca mi đi tng khách hàng.
1.1.4. Phân loi th thanh toán
Các loi hình v th thanh toán rt đa dng, phong phú, chúng ta có th phân loi th da
trên nhng tiêu chí sau đây:
 Xét theo công ngh sn xut: th có 3 loi:
+ Th khc ch ni (embossed card): ây là loi th s khai ban đu, đc làm
da trên k thut khc ch ni. Trên b mt th đc khc ni các thông tin cn thit.
Hin nay loi th này không đc s dng na do k thut sn xut thô s, tính bo mt
kém và d làm gi.
+ Th bng t (magnetic stripe): Là loi th đc sn xut da trên k thut th
tín, th đc ph mt bng t cha 2 hoc 3 rưnh đ ghi nhng thông tin cn thit đư
[5]

đc mư hóa, các thông tin này thng là thông tin c đnh v ch th và s liu kt ni.
Loi th này đc s dng ph bin trong vòng 20 nm nay nhng trong thi đi trình đ
khoa hc công ngh phát trin cao nó cng đư bc l mt s nhc đim nh: tính bo
mt không an toàn, k gian có th li dng đc đc thông tin và làm th gi, hoc to
các giao dch gi gây thit hi cho ch th và ngân hàng.
+ Th thông minh (smart card, chip card): Loi th này đc sn xut da trên k
thut vi x lý nh gn mt chip đin t theo nguyên tc x lý nh mt máy tính nh, d
liu, thông tin liên quan đn khách hàng s lu tr trong b nh đin t “chip”. Th

thông minh có nhiu nhóm vi dung lng nh ca chip đin t khác nhau. ây là th h
mi nht ca th thanh toán, nó khc phc nhiu nhc đim ca th khc ch ni, th
bng t do hn ch vic s dng th gi mo, đm bo tính an toàn cao. Tuy nhiên, chi
phí đ đu t phát trin h thng th thông minh cng rt cao.
 Xét theo phm vi s dng: có 2 loi th:
+ Th ni đa: là loi th ch đc s dng trong phm vi mt quc gia và đng
tin giao dch là đng bn t. Thông thng th ni đa là nhng th ghi n ca các ngân
hàng thng mi, đc phát hành, đc s dng ti h thng máy ATM và mng li các
đn v CSCNT trong nc.
+ Th quc t: là loi th không ch đc s dng trong phm vi quc gia mà còn
đc dùng trên toàn th gii. Th quc t đc chp nhn thanh toán trên toàn cu và s
dng các loi ngoi t mnh đ thanh toán.  phát hành th quc t, t chc phát hành
th phi là thành viên ca t chc th quc t, tuân th cht ch các quy đnh trong vic
phát hành và thanh toán th do t chc th quc t đó ban hành. Khách hàng khi s dng
th quc t phi chu nhiu chi phí hn so vi th ni đa, đc bit là chi phí liên quan đn
vic chuyn đi ngoi t gia các quc gia.
 Xét theo ch th phát hành th
+ Th do các ngân hàng phát hành: Ngân hàng phát hành th giúp cho khách hàng
s dng linh hot tài khon ca mình ti ngân hàng hoc s dng mt s tin do ngân
hàng cp tín dng (ví d nh: th Visa card, Master card…).
[6]

+ Th do các t chc phi ngân hàng phát hành: là loi th do các tp đoàn kinh
doanh ln gm các công ty cung ng hàng hóa dch v, du lch và gii trí phát hành th đ
to thêm tin ích cho khách hàng cng nh thun li trong vic qun lý tài chính và kích
thích tiêu dùng (ví d nh: th Affinity card, Co-branded card, Charge card…).
 Xét theo tính cht thanh toán th: có 3 loi th:
- Th tín dng (credit card): là loi th cho phép ch th đc thc hin giao dch
mua hàng hóa, dch v hoc rút tin trong phm vi hn mc tín dng đư đc cp theo
tha thun vi t chc phát hành th. Ch th phi thanh toán ít nht mc tr n ti thiu

khi đn hn quy đnh và s phi tr lãi cho s tin còn n theomc lãi sut tha thun
trc. Th tín dng đc xem nh mt công c cho vay tiêu dùng ca t chc phát hành
cp cho ch th.
- Th ghi n (debit card): là loi th cho phép ch th thc hin giao dch trong
phm vi s tin trên tài khon tin gi thanh toán ca ch th m ti mt t chc cung
ng dch v thanh toán. Th ghi n không có hn mc tín dng vì nó ph thuc s d
hin hu trên tài khon ch th. Tuy nhiên, đ to điu kin cho ch th trong giao dch,
t chc phát hành có th cho phép ch th chi tiêu hoc rút tin vt quá s d trong mt
khong thi gian nht đnh, tùy thuc vào mi quan h khách hàng, hình thc này gi là
thu chi.
- Th tr trc (prepaid card): là loi th cho phép chth thc hin giao dch
trong phm vi giá tr tin đc np vào th, tng ng vi s tin mà ch th đã tr trc
cho t chc phát hành th. Ch th tr trc không nht thit phi có quan h tài khon
vi ngân hàng.Th tr trc gm có th tr trc đnh danh và th tr trc vô
danh.Ngoài ra, th tr trc có th s dng di hình thc th quà tng, th chuyn tin,
th thanh toán phúc li xã hi và th thanh toán du lch.
 Xét theo mc đích s dng th: có 2 loi:
- Th cá nhân: đây là loi th dùng cho mc đích thanh toán ca cá nhân, ch th
chu trách nhim thanh toán thông qua s tin ký qu trong tài khon cá nhân m ti ngân
hàng.
[7]

- Th công ty: đây là th đc phát hành cho các nhân viên công ty s dng,công
ty shu th và chu trách nhim vvic sdng th. Hàng tháng, hàng quý hoc hàng
nm ngân hàng phát hành s cung cp cho công ty nhng thông tin tóm tt chi tiêu ca
các nhân viên s dng th công ty trong k giúp cho công ty có th qun lý cht ch tình
hình chi tiêu vì mc đích công vic ca nhân viên.
 Xét theo hn mc tín dng: có 2 loi là th vàng và th chun.
- Th vàng: đây là loi th có hn mc tín dng cao phc v th trng cao cp
phù hp vi nhng khách hàng có mc sng thu nhp cao, tình hình tài chính lành mnh,

nhu cu chi tiêu ln.
- Th chun: đây là loi th có hn mc tín dng thp hn th vàng, mang tính ph
bin và đi chúng, đc s dng rng rãi nht phù hp vi nhng khách hàng có mc thu
nhp trung bình.
1.1.5. Li ích ca th thanh toán
1.1.5.1. Xét v phng din v mô
 i vi lnh vc lu thông tin t
- Tng thanh toán không dùng tin mt: Th thanh toán là mt phng tin thanh
toán tin li, d dàng, và hp dn ngi dân s dng. Thanh toán bng th làm gim bt
các giao dch th công, tip cn vi mt phng tin thanh toán hin đi ca th gii.
Nh vy, th thanh toán vi nhng li ích thanh toán không dùng tin mt s nâng cao
đc đ an toàn xã hi, ci thin đc môi trng tiêu dùng, xây dng mt nn vn minh
thanh toán, to c s đ Vit Nam hi nhp quc t.
- Gim lu thông bng tin mt: Th thanh toán là mt phng tin thanh toán
thay th tin mt, séc…, làm gim khi lng tin mt trong lu thông, t đó tit kim
đc chi phí sn xut, vn chuyn, bo qun, và kim đm tin mt.
- iu hòa lu thông tin t trong nn kinh t: Vi vic s dng th thanh toán s
làm tng lng tin giao dch qua ngân hàng to điu kin cho Nhà nc qun lý và đánh
thu thu nhp ca ngi dân, làm tng h s tin t cng nh làm cho chính sách tin t
ca chính ph có hiu qu hn. Trong tng lai, th thanh toán còn là công c qun lý
ca Nhà nc đi vi ngi dân, góp phn minh bch tài chính, gim thiu nhng tác
[8]

đng tiêu cc ca các hot đng kinh t ngm, tng cng vai trò ch đo ca Nhà nc
trong vic điu tit nn kinh t và điu hành các chính sách tài chính quc gia.
- Tng nhanh khi lng chu chuyn, thanh toán trong nn kinh t: Hin nay hu
ht các giao dch th trong phm vi quc gia hay toàn cu đu đc thc hin trc tuyn
(online), vì vy tc đ chu chuyn thanh toán nhanh chóng hn nhiu so vi các phng
tin thanh toán khác nh séc, y nhim chi, y nhim thu.
 V phng din qun lý ca Nhà nc: Phát trin th là mt trong nhng công

c hu hiu góp phn thc hin bin pháp “kích cu” ca Nhà nc. Do s tin li mà th
mang li cho ngi s dng, CSCNT, ngân hàng khin cho ngày càng nhiu ngi a
chung s dng th, tng cng chi tiêu bng th, to lp mt xu hng tiêu dùng mi
“tiêu dùng trc, tr tin sau” làm tng cu tiêu dùng nhiu hn na.
1.1.5.2. Xét v phng din vi mô:
 i vi ch th: Tin ích – an toàn - hin đi
+ Tin ích trong thanh toán: Ch th có th s dng th đ thanh toán hàng hóa,
dch v  trong và ngoài nc mà không cn s dng tin mt, có th rút tin mt ti bt
c VCNT trên toàn th gii đem li nhiu tin li cho ch th khi đi du lch hay công
tác xa đc bit  nc ngoài không cn phi mang theo tin mt hay séc du lch, không
ph thuc vào khi lng tin cn thanh toán vn có th thanh toán cho mi nhu cu chi
tiêu ca mình, có th dùng th ngân hàng đ rút tin mt 24/24h; 7ngày/tun.
+ An toàn trong thanh toán: vic s dng th s an toàn hn nhiu so vi các hình
thc thanh toán khác nh tin mt, séc… Khi th b mt, ngi cm th cng khó s dng
đc vì ngân hàng s bo mt cho ch th bng mã s PIN, nh và ch ký trên th.Trong
trng hp mt th, ch th ch cn thông báo đn ngân hàng phát hành hoc ngân hàng
đi lý đ khóa th và có th đc cp li th khác.Hn na, trong quá trình s dng th đ
mua hàng nu hàng đư mua không đ tiêu chun cht lng thì ch th có th yêu cu
đc ngân hàng phát hành bo v, thm chí có th đc bi thng.
+ Tit kim thi gian: s dng th giúp cho ch th tit kim đc thi gian ch
đi trong giao dch thanh toán hàng hóa, dch v vì gim đc thi gian kim đm khi
mua hàng hóa giá tr ln mà phi thanh toán bng tin mt. Hoc khi mun thanh toán các
[9]

cc phí dch v Internet, cc đin thoi, đin lc, tin nc…ch th không phi mt
thi gian đi đn các quy giao dch, không phi ch đi th t giao dch bi ch th có
th thc hin tt c các giao dch thanh toán đó ti máy ATM 24/24h, trên trang Web
thanh toán trc tuyn ca ngân hàng.
+c cp tín dng t đng tc thi: đi vi th tín dng, ch th đc cp hn
mc tín dng ngân hàng, chi tiêu trc, tr tin sau. Khi đn hn thanh toán (thng là

mt tháng) ch th ch cn thanh toán s tin ti thiu (hin quy đnh 10% trên s tin đư
s dng), s n còn li ch th có th tr sau và phi chu lãi theo mc lãi sut cho vay
tiêu dùng. Nh vy th tín dng là mt dng cho vay thanh toán, là mt dch v mà ngân
hàng ng trc tin cho các giao dch ca khách hàng, cung cp cho khách hàng mt kh
nng m rng các giao dch tài chính.Ngoài ra, th tc phát hành th đn gin giúp cho
khách hàng không còn tâm lý e ngi khi đn ngân hàng làm th tc xin vay.
 i vi ngân hàng:
- Góp phn tng li nhun ngân hàng: Hot đng kinh doanh th mang li nhiu
ngun thu nhp cho ngân hàng thông qua vic thu phí và lãi t hot đng này. Các khon
thu bao gm: phí phát hành, phí thng niên, phí giao dch, phí CSCNT, phí chuyn đi
ngoi t t t chc th quc t, phí rút tin mt, phí thanh toán, lãi sut cho khon tín
dng mà ch th chm thanh toán,…Tuy nhiên các phí này có th đc min gim tùy
theo chính sách ca mi ngân hàng.
- Góp phn đa dng hóa dch v ngân hàng: Dch v th ra đi làm phong phú
thêm các sn phm dch v ca ngân hàng, cung cp cho khách hàng mt sn phm thanh
toán tin ích, an toàn, hin đi đáp ng đc nhu cu ngày càng cao ca khách hàng.
- Góp phn tng ngun vn cho ngân hàng: Dch v th phát trin, đc bit là th
ghi n đư giúp cho ngân hàng thu hút đc khách hàng m tài khon, thu hút đc dòng
tin gi vào ngân hàng gm s lng tin gi ca khách hàng đ thanh toán th, s lng
tin ký qu duy trì tài khon, s tin khách hàng np vào th nhng cha s dng đn.
Các tài khon này s giúp cho ngân hàng có đc mt ngun vn huy đng đáng k vi
lãi sut thp (lãi sut tin gi không k hn) đ có th phc v cho các mc đích kinh
doanh khác nhm ti đa hóa li nhun.
[10]

- Góp phn hin đi hóa ngân hàng: Khi phát trin thêm mt phng thc thanh
toán mi phc v khách hàng bt buc ngân hàng phi không ngng hoàn thin đu t
thêm thit b k thut công ngh, nâng cao trình đ cán b nhân viên đ cung cp cho th
trng nhng sn phm tt, khách hàng có đc nhng điu kin tt nht trong thanh
toán đm bo uy tín, an toàn, hiu qu trong hot đng kinh doanh th.

- Thúc đy hi nhp hp tác quc t: Khi tr thành thành viên ca mt t chc th
quc t nh Visa hay MasterCard ngân hàng thành viên có th cung cp cho khách hàng
mt phng tin thanh toán quc t trong chui dch v toàn cu. Bi ngân hàng thành
viên có th thanh toán cho các giao dch thanh toán bng th tín dng ca nhiu ngân
hàng trên th gii thông qua t chc th quc t Visa/MasterCard và các t chc th
Visa/Master s có trách nhim phân b đn các ngân hàng có liên quan trong vic thanh
toán. Nh vy tham gia th trng th đư to điu kin thun li cho ngân hàng tham gia
vào quá trình toàn cu hóa, hi nhp vi cng đng quc t.
 C s chp nhn th:
- Tng li th cnh tranh, góp phn m rng th trng và tng doanh s: Các đn
v kinh doanh là CSCNT nh ca hàng, nhà hàng, khách sn,… khi chp nhn thanh toán
bng th s tng thêm li th cnh tranh cho mình do đư cung cp cho khách hàng mt
phng tin thanh toán nhanh chóng, tin li. Do vy, kh nng thu hút khách hàng ca
CSCNT s tng lên, đc bit là khách du lch, các nhà đu t nc ngoài có thói quen s
dng th thanh toán và doanh s bán hàng hóa, dch v ca CSCNT nh đó cng ln
mnh. Ngoài ra, khi thanh toán bng th s giúp CSCNT nhanh thu hi vn. Chng hn,
trng hp khách hàng mun thanh toán bng séc cho mt món hàng có giá tr ln hn
mc đm bo ca t séc thì ca hàng đó s đng trc s la chn khó khn, hoc là
chp nhn thanh toán séc vi s tin ln hn hn mc đc đm bo và chi ri ro nu
ngân hàng phát hành t chi thanh toán, hoc s không bán đc hàng, doanh s bán s
gim. Nu s dng th thanh toán, CSCNT có th yên tâm là s đc ghi có vào tài
khon ngay khi d liu v giao dch th đc truyn đn ngân hàng hoc CSCNT np hóa
đn thanh toán th cho ngân hàng. S tin này h có th s dng ngay vào kinh doanh đ
quay vòng vn hoc các mc đích khác.
[11]

- An toàn, đm bo: Khi thanh toán bng th s hn ch đc hin tng khách
hàng s dng tin gi, hn ch đc tình trng mt cp ti các CSCNT do s thiu trung
thc ca nhân viên hoc k trm, đng thi cng hn ch đc vn đ mt cp tin mt
ca bn thân khách hàng.

- Rút ngn thi gian giao dch vi khách hàng: S dng th thanh toán s giúp
CSCNT rút ngn đc thi gian giao dch vi khách hàng hn so vi khi giao dch tin
mt, do bi giao dch bán hàng đc thc hin thông qua máy móc thit b chuyn ngân
đin t ti các đim bán hàng, gim bt thi gian kim đm tin, ghi chép s sách cho các
CSCNT. Vì vy, quá trình x lý giao dch đc nhanh chóng, an toàn, chính xác hn.
- Gim chi phí giao dch: Vic thanh toán th s giúp cho các CSCNT gim chi
phí bán hàng do gim đc đáng k các chi phí cho vic kim đm, bo qun tin, và
qun lý tài chính.
- Ngoài ra, vic tham gia chp nhn th cng to điu kin cho CSCNT đc
hng li t chính sách khách hàng ca ngân hàng, bên cnh vic đc cung cp đy đ
các máy móc thit b cn thit cho vic thanh toán, các CSCNT còn nhn đc u đưi v
tín dng, v dch v thanh toán t ngân hàng thanh toán.
1.2. Hot đng phát hành và thanh toán th ti NHTM
1.2.1. Các ch th tham gia vào hot đng phát hành và thanh toán th
1.2.1.1. T chc th quc t
T chc th quc t là Hip hi các t chc tài chính tín dng, tham gia phát hành
và thanh toán th quc t, Mt s t chc th quc t hin nay nh: T chc th Visa, T
chc Mastercard, Công ty th American Express, Công ty th JCB, Công ty th Diners
Club. T chc th quc t có nhim v đng ra t chc liên kt các thành viên, đt ra các
qui đnh bt buc các thành viên phi tuân theo, thng nht thành mt h thng toàn cu.
Bt c ngân hàng nào hin nay hot đng trong lnh vc th thanh toán quc t đu phi
gia nhp vào t chc th quc t.Tchc th quc t đng thi cng là trung tâm x lý,
cp phép và thanh toán ca các thành viên.
1.2.1.2 Ngân hàng phát hành th
[12]

Ngân hàng phát hành th là ngân hàng cung cp th cho khách hàng.NHPH chu
trách nhim tip nhn h s xin cp th, x lý và phát hành th, m và qun lý tài khon
th, đng thi thc hin vic thanh toán sau cùng vi ch th. vic phát hành th mang
li hiu qu kinh t cao, NHPH phi là NH có uy tín trong nc cng nh quc t.

1.2.1.3 Ch th
Ch th: Là cá nhân hoc t chc đc t chc phát hành th cung cp th đ s
dng, bao gm ch th chính và ch th ph.
- Ch th chính: Là cá nhân hoc t chc đng tên tha thun v vic s dng th
vi t chc phát hành th và có ngha v thc hin tha thun đó.
- Ch th ph: Là cá nhân đc ch th chính cho phép s dng ththeotha thun
v vic s dng th gia ch th chính và t chc phát hành th. Ch th ph chu trách
nhim v vic s dng th vi ch th chính.
1.2.1.4 Ngân hàng thanh toán th
Ngân hàng thanh toán th là Ngân hàng đc ngân hàng phát hành th y quyn
thc hin nghip v thanh toán th.Nu ngân hàng này chp nhn thanh toán th quc t
thì phi là thành viên chính thc hoc liên kt ca t chc th quc t.
1.2.1.5 n v chp nhn th
n v chp nhn th là t chc hoc cá nhân cung ng hàng hóa, dch v, chp
nhn th làm phng tin thanh toán. Sau khi ký hp đng, đn v chp nhn th phi
tuân theo các qui đnh v thanh toán th ca ngân hàng thanh toán.
1.2.1.6 Trung tâm th
Trung tâm th là phòng qun lý th trung ng, đi din ca các NH trong quan h
đi ngoi trc tip v phát hành, s dng và thanh toán th vi các t chc th quc t và
các ngân hàng khác. Chu trách nhim điu hành hot đng phát hành, cp phép, tra soát
thanh toán th và qun lý ri ro. ng thi là trung tâm điu hành và thanh toán th gia
các chi nhánh trong h thng ca ngân hàng.
1.2.2. Quy trình phát hành và thanh toán th
1.2.2.1 Quy trình phát hành th
S đ 1: Qui trình phát hành th
[13]



Bc 1: Khách hàng đn NHPH đng ký s dng th.

Bc 2: NHPH tip nhn h s.
Bc 3: NHPH kim tra h s, thm đnh hn mc tín dng đi vi th TDQT.
Bc 4: NHPH x lý d liu ca ch th vào h thng qun lý th.
Bc 5: NHPH tin hành phát hành th. Bng k thut riêng, các thông tin cn
thit v ch th đc in lên b mt th và đc mư hoá, đng thi n đnh mã pin
cho ch th.
Bc 6: NHPH giao nhn th, mư pin và hng dn khách hàng s dng th.
1.2.2.2 Qui trình chp nhn và thanh toán th
i vi các loi th khác nhau, c ch, phng thc và thm chí là qui trình thanh
toán có th có mt s khác bit nht đnh, nhng nhìn chung đu có nhng đim ging
nhau c bn.
 Qui trình chp nhn và thanh toán th qua ngân hàng
S đ 1: Qui trình chp nhn và thanh toán th qua ngân hàng