B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
TRN C HÒA
NGHIÊN CU NHNG NHÂN T TÁC NG N
CU TRÚC VN CÁC CÔNG TY BT NG SN
ANG NIÊM YT TI VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP.HCM, NM 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
TRN C HÒA
NGHIÊN CU NHNG NHÂN T TÁC NG N
CU TRÚC VN CÁC CÔNG TY BT NG SN
ANG NIÊM YT TI VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng
Mã s: 60340201
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS NGUYN NGC NH
TP.HCM, NM 2012
i
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan rng lun vn “Nghiên cu nhng nhân t tác đng đn cu
trúc vn các công ty bt đng sn đang niêm yt ti Vit Nam” là công trình nghiên
cu ca riêng tôi.
Các thông tin d liu đc s dng trong lun vn là trung thc, các ni dung
trích dn đu có ghi ngun gc và các kt qu trình bày trong lun vn cha đc
công b ti bt k công trình nghiên cu nào khác.
TP.HCM, tháng 12 nm 2012
Hc viên
Trn c Hòa
ii
LI CM N
Li đu tiên tôi xin trân trng cm n sâu sc đn PGS.TS Nguyn Ngc nh
đã tn tình giúp đ tôi trong sut thi gian hoàn thành lun vn này. Thy đã tn
tình hng dn và có nhng gi ý khoa hc quý báu đ tôi hoàn thành đ tài mt
cách tt nht.
Tôi cng xin gi li cm n và tri ân đn thy cô Ban Giám hiu nhà trng,
Khoa Tài chính Doanh nghip, Vin Sau đi hc và toàn th quý thy cô trong sut
thi gian hc tp và nghiên cu ti Trng i hc Kinh t TP.HCM.
Chân thành cm n gia đình, bn bè và đng nghip đã to điu thun li
nht và h tr trong sut quá trình nghiên cu.
Mc dù đã có nhiu c gng trong nghiên cu ca tác gi nhng chc chn
lun vn s không tránh khi nhng thiu sót, tôi rt mong nhn đc s đóng góp
ý kin quý báu t quý thy cô đ tôi có th hoàn thin lun vn này.
TÁC GI LUN VN
Trn c Hòa
iii
DANH MC T VIT TT
BS : Bt đng sn
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
TTCK : Th trng chng khoán
MC LC
CHNG 1 - GII THIU 1
1.1 Tng quan 1
1.2 t vn đ 2
1.3 Mc tiêu nghiên cu 2
1.4 Phng pháp nghiên cu 3
1.5 Ngun s liu và phng pháp thu thp s liu 3
CHNG 2 - TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU 4
2.1 Khung lý thuyt v cu trúc vn doanh nghip 4
2.1.1 Lý thuyt cu trúc vn ca MM (The Miller and Modigliani Theory) 4
2.1.2 Lý thuyt đánh đi cu trúc vn (The trade-off Theory) 5
2.1.3 Lý thuyt trt t phân hng (The pecking order Theory) 5
2.1.4 Lý thuyt tín hiu th trng (The market timing Theory) 6
2.1.5 Lý thuyt v chi phí đi din (The agency Theory) 7
2.2. Tng quan các nghiên cu trên th gii 8
2.2.1 Nghiên cu ca Liufang Li (2010) 8
2.2.2 Nghiên cu ca Shaun A. Bond và Peter Scott (2006) 15
2.2.3 Nghiên cu ca Jamie, Eva và Kelvin (2010) 16
CHNG 3 – MÔ T THNG KÊ 18
3.1. Tp hp mu nghiên cu (Sample) 18
3.2 Bin nghiên cu 22
CHNG 4 - NI DUNG VÀ 24
KT QU NGHIÊN CU 24
4.1 Xây dng các bin d kin s đa vào mô hình nghiên cu 24
4.1.1 Bin ph thuc – T l đòn by tài chính (LEV) 24
4.1.2 Bin đc lp 24
4.1.2.1 Quy mô công ty (SIZE) 24
4.1.2.2 Kh nng sinh li (ROA) 25
4.1.2.3 C hi tng trng (GROWTHS) 25
4.1.2.4 Tài sn c đnh hu hình (FOA) 26
4.1.2.5 Kh nng thanh toán (LIQ) 27
4.1.2.6 Tm chn thu (TAXS) 27
4.1.2.7 T trng nm gi c phn ca Nhà nc (OWNERSHIP) 28
4.2 Phân tích mô t thc trng nhng nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các công ty
BS đang niêm yt ti Vit Nam 29
4.2.1 Phân tích đnh lng nhng nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các công ty
BS đang niêm yt ti Vit Nam 29
4.2.1.1 Mô hình d liu bng tnh 30
4.2.1.2 Mô hình d liu bng đng 31
4.3 Kt qu nghiên cu đnh lng v các yu t nh hng đn cu trúc vn ca các
doanh nghip BS đang niêm yt trên TTCK Vit Nam 33
4.3.1 Mô hình d liu bng tnh 33
4.3.2 Mô hình d liu bng đng 39
CHNG 5 - KT LUN VÀ GII PHÁP 50
5.1 Kt lun v nghiên cu 50
5.2 Mt s đ xut v cu trúc vn ca các doanh nghip BS 51
5.3 Hn ch và hng nghiên cu tip theo 54
TÀI LIU THAM KHO 56
DANH MC BNG V
Bng 2.1: Kt qu nghiên cu ca các mô hình hi quy d liu bng tnh 10
Bng 2.2: Kt qu nghiên cu ca các mô hình hi quy d liu bng đng 12
Bng 2.3: Kt qu nghiên cu theo phng pháp hi quy bình phng bé nht 16
Bng 3.1: Mt s t s đo lng cu trúc vn ca các doanh nghip BS 18
Bng 3.2: Thng kê mô t các bin trong mô hình nghiên cu 22
Bng 3.3: Ma trn tng quan gia các bin trong mô hình nghiên cu 23
Bng 4.1: Bng tóm tt hàm ý ca các nghiên cu lý thuyt cu trúc vn và gi
thuyt cng nh vic đo lng trong nghiên cu này. 29
Bng 4.2: Kt qu hi quy đòn by tài chính theo phng pháp mô hình hi quy bé
nht (OLS) 33
Bng 4.3: Kt qu hi quy kim đnh hin tng phng sai thay đi 34
Bng 4.4: Kt qu hi quy theo mô hình nh hng c đnh và ngu nhiên 35
Bng 4.5: Kt qu mô hình hi quy đng theo phng pháp OLS 40
Bng 4.6: Kt qu kim đnh phng sai thay đi 41
Bng 4.7: Kt qu mô hình hi quy nh hng c đnh đng 42
Bng 4.8: Kt qu kim đnh hiu ng c đnh đi vi mô hình 43
Bng 4.9: Kt qu mô hình hi quy nh hng ngu nhiên đng 44
Bng 4.10: Kt qu kim đnh Hausman - Hiu ng tng quan ngu nhiên 45
Bng 4.11: Kt qu mô hình hi quy c lng 1 D GMM 46
Bng 5.1: Tng hp các kt qu nghiên cu ca đ tài 51
1
CHNG 1 - GII THIU
1.1 Tng quan
S phát trin ca th trng chng khoán Vit Nam trong 12 nm qua đã mang
li cho doanh nghip thêm mt kênh huy đng vn hu hiu. iu này đc bit có ý
ngha đi vi các ngành có nhu cu vn ln, trong đó có c ngành BS. Tính đn
ht tháng 10/2012, s lng các doanh nghip thuc nhóm ngành này niêm yt trên
c hai S Giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh và Hà Ni theo b phn
ngành ICB (Industry Classification Benchmark) là 59 doanh nghip.
c manh nha hình thành vào nhng nm 90, sau hn 20 nm phát trin th
trng BS Vit Nam hin nay cng ch đang trong thi k giao thoa gia giai
đon tp trung hóa sang tin t hóa. Khi so sánh vi th trng BS ca các nc
trên th gii, đc bit là so vi các nc phát trin thì th trng BS Vit Nam vn
đc xem là non tr. Tim lc vn ca các doanh nghip trong ngành này vn còn
khiêm tn khi vn đu t vào các d án vn ch yu ph thuc vào ngun vn vay
ngân hàng khin cho doanh nghip phi đi din vi không ch ri ro lãi sut mà
còn t chính sách tin t.
Bên cnh đó, mt đc đim khác ca th trng BS Vit Nam đó là t trng
nm gi ca Nhà nc trong các công ty thuc ngành này là khá cao, đc bit là
trong giai đon k hoch hóa tp trung. T khi chuyn sang nn kinh t th trng,
Nhà nc đã chú trng đn vai trò qun lý hn là vai trò s hu đi vi các công ty
này thông qua vic t nhân hóa mt phn quyn s hu ca mình tuy nhiên t l
nm gi ca Nhà nc vn còn khá cao. Có rt nhiu quan đim cho rng các công
ty có t trng s hu nhà nc cao có th tip cn đc ngun tài chính t ngân
hàng tt hn là các doanh nghip khác.
Mc dù, trong vài nm tr li đây các doanh nghip đã chú trng nhiu đn
vic phát hành c phn đ tái c cu vn bng cách phát hành c phiu đ tng vn
ch s hu. Tuy nhiên, vi vic đu t dàn tri và cha chú trng đúng mc v cu
2
trúc vn đã làm các doanh nghip đi din vi tình trng kit qu tài chính, ri ro
kinh doanh và nguy c phá sn tng cao nht là trong bi cnh kinh t khó khn và
chính sách tin t tht cht nh hin nay. Cn c vào các lý do nêu trên, tác gi đã
la chn đ tài “Nghiên cu nhng nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các
công ty bt đng sn đang niêm yt ti Vit Nam” làm đ tài nghiên cu cho lun
vn ca mình nhm giúp các doanh nghip BS có mt hng nhìn đúng v vic
la chn cu trúc vn hp lý cho mình thông qua vic tìm hiu các nhân t có th
nh hng đn quyt đnh tài tr. ng thi, cng là đ kim đnh xem vic nm
gi ca nhà nc có tác đng đn quyt đnh ca vay n hay không?
1.2 t vn đ
Mc dù, đã có rt nhiu nghiên cu lý thuyt và thc nghim nghiên cu v
cu trúc vn đã đc tin hành và xây dng nên các mô hình trong vic ra quyt
đnh v cu trúc vn cho các doanh nghip ti nhiu quc gia trên th gii. Tuy
nhiên, đi vi các nc có th trng vn còn non tr, vic áp dng các khuôn kh
lý thuyt t các nn kinh t phát trin liu có phù hp? Mà đn c vi ngành BS
thì các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các doanh nghip này là gì và yu t
v nm gi ca nhà nc có trc tip nh hng đn quyt đnh tài tr ca doanh
nghip hay không?
1.3 Mc tiêu nghiên cu
Trên c s các vn đ nghiên cu đã đc xác đnh, mc tiêu nghiên cu
chính ca đ tài bao gm:
- Nghiên cu các nhân t tác đng đn cu trúc ca các công ty BS đang niêm
yt ti Vit Nam
- Xây dng mô hình đnh lng đ kho sát mi tng quan gia các nhân t
tác đng đn cu trúc vn ca các doanh nghip BS đang niêm yt ti Vit
Nam
- Trên c s nhng phân tích và nhn đnh đa ra mt s gi ý và đ xut đi
trong vic la chn cu trúc vn ca các doanh nghip BS đang niêm yt ti
Vit Nam.
3
1.4 Phng pháp nghiên cu
Trong đ tài này, tác gi ch yu s dng phng pháp đnh lng da trên
mô hình hi quy tuyn tính bình phng bé nht đ c lng mi quan h gia
bin ph thuc – đòn by tài chính và các bin gii thích đã xác đnh. Tác gi s xây
dng đng thi mô hình c lng đng và mô hình c lng tnh nhm c gng
đa ra mt c lng phù hp nht đ gii thích cho mi quan h trên. Do mô hình
nghiên cu có d liu dng bng vi s kt hp gia bin thi gian và bin cá th
(các công ty BS) nên đ c lng tt hn tác gi cng b sung các mô hình nh
hng c đnh ca các bin thi gian và bin công ty BS trong đ tài này. ng
thi, phng pháp phân tích thng kê mô t cng đc thc hin đ tìm hiu đy đ
các đc trng ca cu trúc vn các công ty BS niêm yt ti Vit Nam giai đon
2007-2011.
1.5 Ngun s liu và phng pháp thu thp s liu
phc v cho công tác nghiên cu đnh lng, tác gi s thu thp d liu
ca khong 28 công ty BS hin đang niêm yt trên S Giao dch chng khoán
TP.HCM và Hà Ni trong khong thi gian t nm 2007 đn nm 2011. Tt c các
d liu đc dùng đ tính toán cho các bin, ngoi tr nhng khon li nhun bt
thng hay nhng giao dch phát sinh đt xut khác, tác gi s thu thp d liu ti
thi đim cui nm tài chính. Do đó, tác gi thu thp d liu thông qua các Báo cáo
thng niên và Báo cáo tài chính đã kim toán ca các công ty BS đc công b
hàng nm trên các Website ca các công ty BS hoc các công ty chng khoán
hoc S Giao dch chng khoán Hà Ni và TP.HCM.
4
CHNG 2 - TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU
2.1 Khung lý thuyt v cu trúc vn doanh nghip
2.1.1 Lý thuyt cu trúc vn ca MM (The Miller and Modigliani Theory)
Trên thc t có rt nhiu lý thuyt nghiên cu v cu trúc vn, tuy nghiên
trong đó lý thuyt v cu trúc vn ca hai giáo s Franco Modigliani và Merton
Miller vào nm 1958 đc xem là nn tng ca ecác nghiên cu sau này. Trong lý
thuyt v cu trúc vn ca hai ông đã tin hành tìm hiu xem vic la chn cu trúc
vn có tác đng đn giá tr doanh nghip hay không.
chng minh cho lý thuyt ca mình, MM đã đa ra mt s gi đnh nhm
đn gin hóa vn đ nghiên cu đó là th trng nghiên cu trong lý thuyt là th
trng hoàn ho vì vy s không có chi phí giao dch và b qua tác đng ca thu,
thông tin trên th trng có sn và không tn chi phí đ tip cn, tt c nhà đu t
đu hp lý và có k vng thun nht v li nhun ca mt doanh nghip, các doanh
nghip hot đng trong cùng điu kin s cùng mc đ ri ro.
Nu th trng là hoàn ho, MM tranh lun rng lúc đó các doanh nghip có
ri ro ging nhau s có t sut sinh li mong đi ging nhau và giá tr doanh nghip
là ging nhau bt k cu trúc vn đc tài tr bng ngun nào. Nh vy, giá tr
doanh nghip không chu nh hng đn vic la chn đn cu trúc vn.
Tuy nhiên, các gi thuyt trong mô hình ca MM đu rt lý tng, nm 1963
MM tip tc đa ra nghiên cu tip theo trong đó có tính đn nh hng ca thu
thu nhp doanh nghip đn cu trúc vn ca doanh nghip. Vì chi phí lãi vay là mt
khon chi phí đc khu tr trc thu nên khi s dng n vay đ tài tr s xut
hin tm chn thu làm gia tng giá tr nhn đc ca công ty. Nh vy, vi thu
thu nhp doanh nghip MM cho rng s dng n s làm tng giá tr doanh nghip
Vi kt lun này MM đã loi tr gi thuyt thu thu nhp so vi mô hình MM
nguyên thy ban đu. Tuy nhiên, mô hình MM trong môi trng có thu cng đã
5
gp nhiu ý kin phn bác nht là các lp lun liên quan đn chi phí kit qu tài
chính và chi phí đi din.
2.1.2 Lý thuyt đánh đi cu trúc vn (The trade-off Theory)
Lý thuyt này cho rng các giám đc tài chính cn cân nhc s đánh đi gia
li ích t tm chn thu và chi phí kit qu tài chính đ la chn mt t l n mà ti
đó ti đa hóa đc giá tr doanh nghip. Theo đó, lý thuyt này đa ra nhng đ
xut nh sau:
- Khi mt doanh nghip có kh nng sinh li cao và có nhiu thu nhp chu thu
cao nên gia tng t l n. Tuy nhiên, mc đ nh th nào thì cn cân nhc s
đánh đi gia li ích t tm chn thu thu đc và chi phí kit qu tài chính có
th có.
- Nu mt doanh nghip đang có mt t l n cao nhng kh nng thanh toán
các ngha v trong vòng mt nm sp đn là thp thì nên phát hành vn c
phn đ tài tr cho nhu cu vn ca mình, hn ch chi tr c tc, hay bán bt
tài sn đ huy đng tin mt nhm c cu li cu trúc vn ca mình.
- Mi doanh nghip có mt t l mc tiêu riêng ng vi tng thi k, c th:
nhng doanh nghip có tài sn hu hình nhiu và nhiu khon thu nhp chu
thu thì nên có t l n mc tiêu cao đ tn dng đc li ích t tm chn thu.
Ngc li, các doanh nghip ít sinh li và có nhiu tài sn vô hình nên da
vào vn c phn.
Tuy nhiên, lý thuyt này vn cha gii thích đc ti sao có s khác nhau
trong t l n mc tiêu gia các công ty trong cùng mt ngành và t l n thp
nhng công ty có kh nng sinh li cao.
2.1.3 Lý thuyt trt t phân hng (The pecking order Theory)
Thuyt trt t phân hng th trng đc nghiên cu khi đu bi Myers và
Majluf (1984) d đoán không có c cu n trên vn c phn mc tiêu rõ ràng.
6
Gi thuyt rng ban qun tr cho bit v hot đng tng lai ca doanh nghip
nhiu hn các nhà đu t bên ngoài (thông tin không cân xng) và vic quyt đnh
tài chính có l cho bit mc đ kin thc ca nhà qun lý và s không chc chn v
lu lng tin mt tng lai.
Khi ban qun tr tin tng c phiu đc đánh giá cao hn là đánh giá thp, h
có th phát hành chng khoán (ngun tài chính bên ngoài). Vì th, khi doanh nghip
đi theo th trng vn bên ngoài, nhng th trng này chp nhn c phiu đc
đánh giá cao hn là đánh giá thp, và vì vy, hot đng này s chuyn ti thông tin
không thun li cho các nhà đu t. Kt qu là ban qun tr s n lc đ tránh đi
theo các th trng vn (ngun tài chính bên ngoài). Nu ban qun tr đi theo nhng
th trng vn này, có kh nng h phát sinh n nhiu hn nu nh h tin là c
phiu ca h đc đánh giá thp và s sinh ra vn c phn nu nh h cho rng c
phiu ca h đc đánh giá cao.
Vì vy, s phát hành vn c phn t vic bán c phiu s chuyn ti nhiu
thông tin không thun li hn là s phát hành tin cho vay. iu này khin các nhà
qun tr quan tâm đn tin cho vay hn là vn c phn t vic bán c phiu. Khi đó,
nhng quyt đnh v kt cu vn không da trên t l N/Tài sn ti u mà đc
quyt đnh t vic phân hng th trng. T đó mt trt t phân hng trong vic la
chn ngun vn ni b, ch yu là t li nhun gi li, sau đó mi phát hành n,
vn c phn u đãi và cui cùng là vn c phn thng.
Lý thuyt trt t phân hng đã gii thích đc nguyên nhân ti sao các doanh
nghip có kh nng sinh li cao thng vay ít hn - không phi vì h có t l mc
tiêu thp mà vì h đang trong tình trng tha thi tài chính nên không cn ngun tài
tr bên ngoài
2.1.4 Lý thuyt tín hiu th trng (The market timing Theory)
Lý thuyt này đc nghiên cu bi Baker và Wurgler (2002), lý thuyt này đ
cp đn t s giá tr th trng trên giá tr s sách. Lý thuyt này cho rng doanh
nghip nên phát hành c phn khi giá c phiu ca mình đang đc giao dch giá
7
cao nhng không cn điu chnh cân bng ngay lp tc cu trúc gia n và vn c
phn mà phi đi đn lúc giá c phiu xung thp. Nh vy, quan đim ca nhng
ngi ng h lý thuyt này cho rng vic xác đnh đúng thi đim ca th trng là
mt quá trình tích ly nhng n lc trong quá kh đ đi đn lúc thi đim th
trng chng khoán điu chnh cu trúc vn ca mình.
2.1.5 Lý thuyt v chi phí đi din (The agency Theory)
Chi phí đi din là loi chi phí phát sinh khi mt doanh nghip gp phi s
thiu đng thun gia các ch th có liên quan đn doanh nghip. Jensen và
Mecking (1976) cho rng vic la chn cu trúc vn ca doanh nghip có th chu
tác đng bi s xung đt v li ích gia nhà qun lý, c đông và ch n. đây, có
th chia làm hai mi xung đt chính nh sau: xung đt gia nhà qun lý và c đông;
xung đt gia c đông, nhà qun lý vi ch n.
Th nht, xung đt gia ch s hu và nhà qun lý. Xung đt này xy ra
khi nhà qun lý có khuynh hng mun có nhiu thù lao và li ích cho chính mình,
do đó h s không thc hin nhng công vic vì mc tiêu ca c đông là đi ti đa
hóa giá tr doanh nghip và t đó ti đa hóa giá tr c phn na vì khi đó li ích s
thuc v các c đông. Thay vào đó, các nhà qun lý s đa ra các quyt đnh mo
him và ri ro đ đt đc k hoch mà c đông giao cho, còn nu tn tht thì đó là
tn tht trên s tin ca c đông. Theo Jensen thì vn đ chi phí đi din này đc
bit nghiêm trng đi vi các doanh nghip tha thi v tài chính vì có th các nhà
qun lý s thc hin các quyt đnh đu t không hiu qu, tràn lan và dàn tri vào
nhng lnh vc mà doanh nghip không có li th cnh tranh đ làm li cho mình.
Nguyên nhân ca các xung đt này xut phát t vic tách bit gia quyn s
hu và quyn qun lý. gim bt chi phí đi din trong trng hp này, các c
đông phi tn chi phí cho hot đng giám sát, chi phí tái cu trúc nhm hn ch các
hành vi không mong mun.
Th hai, xung đt gia c đông và nhà qun lý vi ch n. Xung đt này
xy ra khi mâu thun đu t vào các d án ti u. Bi vì phn li tc dành cho ch
8
n đc xác đnh theo các điu khon trong hp đng còn khon mà c đông nhn
đc là vô hn và ph thuc vào kt qu hot đng ca doanh nghip nên khi doanh
nghip đang trong tình trng kit qu tài chính thì các c đông s b qua mc tiêu
ti đa hóa giá tr th trng ca doanh nghip mà theo đui mc tiêu hn hp là lo
cho quyn li ca riêng mình. Và xu hng thc hin các trò chi đi vi nhng
doanh nghip này là khá ln nh: dùng tin ca trái ch đ đu t vào các d án bt
k đó là d án ti vì nu thành công thì c phn s tng giá còn tht bi thì phn
thit hi s do trái ch gánh chu; hoc khi doanh nghip có d án tt nhng h s
khi đu t vào phn li nhun s phi san s cho các ch n nên chn gii pháp là
t chi đu t; hoc nhà qun lý và c đông tìm mi cách đ ly tin ra khi doanh
nghip khi doanh nghip đang ri vào tình trng khó khn nh chi tr c tc chng
hn.
Do đó, đ hn ch ri ro này các ch n phi tn chi phí cho vic giám sát và
to ra các điu khon n cht ch hn và s càng làm khó khn cho doanh nghip.
2.2. Tng quan các nghiên cu trên th gii
2.2.1 Nghiên cu ca Liufang Li (2010)
Nghiên cu có th đánh giá là khá gn gi và có mi tng quan nhiu vi
Vit Nam là công trình nghiên cu thc nghim ca Liufang Li (2010) đàm đo v
“Các nhân t có th nh hng đn cu trúc vn ca các doanh nghip BS đang
niêm yt trên th trng chng khoán Trung Quc”. Nghiên cu này xem xét da
trên quy mô mu 70 doanh nghip BS đang niêm yt trên Th trng chng khoán
Thâm Quyn và Thng Hi ca Trung Quc trong khong thi gian t 2003 đn
2007. đánh giá các nhân t tác đng lên cu trúc vn ca các doanh nghip BS,
trong công trình nghiên cu ca mình, Liufang Li đã xây dng các bin và phng
pháp đo lng cho mô hình c lng nh sau:
9
Bin Phng pháp đo lng
Bin ph thuc
òn by tài chính (LEV) Tng n phi tr/tng tài sn
Bin đc lp
Quy mô công ty (Size)
Logarit ca tng tài sn
Kh nng sinh li ca công ty (ROA) Lãi ròng sau thu/tng tài sn
C hi tng trng (GrowhR)
Tc đ tng trng ca doanh thu
T l tài sn c đnh hu hình (FtT) Tài sn c đnh hu hình/tng tài sn
Kh nng thanh toán (CR)
Ch s tin mt
Tm chn thu (TaxS) Logarit ca lãi vay hàng nm
T trng c phn nhà nc C phn nhà nc/tng c phn lu hành
Trên c s các bin đã xác đnh, Liufang Li đã xây dng mô hình c lng
nh sau:
LEV = f(Size, FtT, ROA, GrowthR, CR, TaxS, Ownership)
Trong nghiên cu này, Liufang Li đã s dng d liu bng tng hp bao gm
c các c lng mô hình d liu bng tnh (static panel data models) và mô hình
d liu bng đng (dynamic panel data models).
Vi các mô hình hi quy d liu bng tnh (static panel data models), Liufang
Li s dng t s đòn by tài chính làm bin ph thuc ca các phng trình hi quy,
kt qu đc trình bày bng sau:
10
Bng 2.1: Kt qu nghiên cu ca các mô hình hi quy d liu bng tnh
(Ngun: Kt qu nghiên cu ca Liufang Li (2010))
Da trên kt qu kim đnh, mô hình c đnh (fixed model) đc đánh giá là
mô hình c lng thích hp nht trong các mô hình tnh. Theo mô hình c lng
c đnh robust, yu t tng tài sn có ý ngha v mt thng kê (2,61) và có tác đng
đng bin (0,1206) lên t l đòn by tài chính. Kt qu này phù hp vi Lý thuyt
đánh đi cu trúc vn: các công ty có quy mô ln có danh ting cao hn thng d
dàng hn trong vic tip cn các khon n có lãi sut thp.
nh hng biên ca lá chn thu (đo bng logarit ca tin lãi hàng nm) cng
có ý ngha v mt thng kê (0,043) và có tác đng đng bin (0,0098) lên t l đòn
by tài chính, kt qu này cng phù hp vi Lý thuyt đánh đi cu trúc vn, theo
đó công ty s gia tng vay n đ tránh thu vì tin lãi vay n đc khu tr thu.
Lý thuyt v trt t phân hng đc h tr bi c lng rng mt t l phn
trm gia tng trong sut sinh li trên tng tài sn (ROA) s làm gim khong 1,07%
trong t l đòn by tài chính, và mt phn trm gia tng trong tng trng thu nhp
cng làm gim 0,0001% t l n vay. Theo mô hình c lng c đnh, vic gia
tng mt phn trm nm gi c phn ca nhà nc, các công ty s tng thêm 0,19%
11
trong t l đòn by tài chính. c lng này cng phù hp vi nghiên cu ca Li,
Yue và Zhao (2009). iu này dn đn cuc tranh cãi liu có hay không vic các
doanh nghip nhà nc ca Trung Quc có th d dàng hn đ tip cn các ngun
vay n có chi phí r nh s h tr ca Chính ph. Lý thuyt đánh đi cu trúc vn
cng cho rng mt t l phn trm gia tng trong t l tài sn c đnh hu hình s
làm tng 0,65% trong t l đòn by tài chính. iu này cng gây ra tranh cãi liu
các công ty có nhiu tài sn c đnh hu hình hn s an toàn hn đ vay tin t các
ngân hàng.
đo lng mc đ tác đng ca bin đc lp tr nh hng nh th nào đn
bin ph thuc, Liufang Li tin hành c lng thông qua các mô hình hi quy d
liu bng đng (dynamic panel data models). Các mô hình hi quy d liu bng
đng bao gm mô hình OLS đng, mô hình hiu ng c đnh đng, mô hình khác
bit suy rng ca mômen (mt bc và bc hai) và mô hình khác bit suy rng h
thng (mt bc và hai bc). Các kt qu tính toán đc th hin nh bng sau:
12
Bng 2.2: Kt qu nghiên cu ca các mô hình hi quy d liu bng đng
(Ngun: Kt qu nghiên cu ca Liufang Li (2010))
13
(Ngun: Kt qu nghiên cu ca Liufang Li (2010))
Trong nm mô hình hi quy d liu bng đng (dynamic panel data models),
mô hình GMM h thng hai bc (2S-GMM) thc hin tt nht trong vic đo lng
nh hng biên ca bin đc lp tr. Do vy, mô hình này đc Liufang Li chn
làm mô hình gii thích trong nghiên cu ca ông.
H s ca bin đc lp tr trong mô hình này là 0,612, trong khong dao đng
t 0,078 đn 0,737 và đ lch chun thp nht trong nm mô hình (0,075).Yu t
tc đ tng trng trong nm 2006 (t-value là -2,31) gii thích tt hn cho t l đòn
by tài chính so vi thông s nm 2007 (t-value là -1,27). Mt t l phn trm gia
tng trong tng trng thu nhp trong nm 2006 có th làm gim 0,04% trong t l
đòn by tài chính. S tác đng này phù hp vi Lý thuyt đánh đi cu trúc vn.
Yu t t l tài sn c đnh hu hình trong nm 2007 và nm 2005 có tác đng
14
ngc chiu nhau lên t l đòn by tài chính ca nm 2007, mc dù c hai đu có ý
ngha thng kê (t-value tng ng là 2,56 và -2,72). Theo c lng, khi các yu t
khác không đi, vic gia tng thêm mt phn trm trong t s tài sn hu hình trong
nm 2007 s làm cho t l đòn by tng 0,42%, (nht quán vi Lý thuyt đánh đi
cu trúc vn) trong khi vic tng thêm mt phn trm t s tài sn c đnh hu hình
trong nm 2005 s làm gim 0,39% trong t l đòn by tài chính. Tác đng biên ca
t l s hu vn c phn nhà nc trong nm 2007 (t-value là 3,47), nm 2006 (t-
value là -2,23) và nm 2005 (t-value là -4,6) lên t l đòn by tài chính nm 2007
đu có ý ngha thng kê. Vic gia tng thêm mt phn trm t trng s hu c phn
nhà nc trong nm 2007 có th làm tng khong mt phn trm trong t l n,
trong khi các tác đng biên trong nm 2005 và 2006 tng ng là (-0,21%) và
(-0,29%). Nhng tác đng ca yu t sut sinh li trên tng tài sn (ROA) và tm
chn thu - đo lng bng tin lãi vay n đu có đ tr nht đnh. Theo c lng,
vic gia tng thêm mt phn trm ca ROA trong nm 2005 s làm tng thêm
0,265% trong t l n. Trong khi vic tng thêm mt phn trm tin lãi vay n trong
nm 2006 s làm gim 0,06% trong t l đòn tài chính. Tác đng biên ca yu t
khó khn v mt tài chính đc đo bng ch s thanh toán và quy mô tng tài sn.
Ch duy nht hai bin này không có tác đng tr pha. Vic tng thêm mt phn trm
trong tng quy mô tài sn s làm cho t l n tng thêm 0,16%, trong khi tác đng
biên cho ch s
tin mt là 0,1%. Kt lun này cng phù hp vi Lý thuyt đánh đi
cu trúc vn.
Tóm li, các nhân t c lng có ý ngha gii thích và tác đng đng bin
gm tng tài sn, t l s hu c phn ca nhà nc và t trng tài sn c đnh hu
hình. Trong khi các nhân t c lng có ý ngha gii thích và tác đng nghch gm
tc đ tng trng ca thu nhp và sut sinh li trên tng tài sn. Thông qua mô
hình c lng đng (estimated dynamic model), Liufang Li đã tìm thy nhng tác
đng tr pha ca bin gii thích cng có ý ngha gii thích đáng k đi vi t s n
hin hành.
15
2.2.2 Nghiên cu ca Shaun A. Bond và Peter Scott (2006)
Nghiên cu tip theo cn phi k ti là công trình ca Shaun A. Bond và Peter
Scott (2006) tho lun v “Quyt đnh cu trúc vn đi vi các doanh nghip BS
niêm yt trên th trng chng khoán”. Bond và Scott đã vn dng Lý thuyt đánh
đi cu trúc vn (The trade-off Theory) và Lý thuyt trt t phân hng (The pecking
order Theory) đ nhn din các nhân t nh hng đn cu trúc vn ca các doanh
nghip BS vi mu quan sát gm 18 doanh nghip BS đang niêm yt trên th
trng chng khoán Anh trong giai đon t 1998 đn 2004. Trong công trình
nghiên cu này, Bond và Scott đã xây dng mô hình c lng nh sau:
D
it
= +
T
T
it
+
MTB
MTB
it
+
LS
LS
it
+
P
P +
DEF
DEF
it
+
it
Trong đó, D là khác bit trong t l tng n trên tng vn hóa th trng; T
là khác bit trong t l tài sn c đnh hu hình trên tng tài sn; MTB đi din
cho c hi tng trng đo lng bng khác bit trong t l giá th trng ca tng
tài sn trên giá tr s sách ca tng tài sn; LS đi din quy mô hot đng đo
lng bng khác bit ca Logarit ca doanh thu; P là kh nng sinh li ca công
ty đc đo lng bng khác bit trong t l thu nhp hot đng trên giá tr s sách
ca tng tài sn; và DEF là thâm ht/thng d tài chính.
Kt qu nghiên cu cho thy, hu ht các bin xây dng đu có ý ngha gii
thích và phù hp vi c s lý thuyt. Tuy nhiên, mô hình c lng đng (dynamic
models) da trên Lý thuyt trt t phân hng (The pecking order Theory) t ra phù
hp nht trong vic gii thích các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các doanh
nghip BS và điu này đc bit đúng vi các doanh nghip quy mô nh - ni xy
ra tình trng bt cân xng thông tin. Nghiên cu cng ch ra rng khi doanh nghip
BS chuyn sang vay n bên ngoài nhiu s khin cho mc đ thâm ht tài chính
ngày mt trm trng. Mô hình c lng ca Bond và Scott đng thi cung cp mt
bng chng xung đt vi các nghiên cu trc đó rng bin thâm ht tài chính
(DEF) không có ý ngha gii thích cng nh không có bt k s tác đng đn các
nhân t khác.
16
2.2.3 Nghiên cu ca Jamie, Eva và Kelvin (2010)
Công trình nghiên cu “V cu trúc vn ca các doanh nghip BS” ca
Jamie, Eva và Kelvin (2010) cng không th không xem xét ti. Nghiên cu này
đánh giá v mi quan h gia cu trúc vn và cu trúc k hn ca n ca các doanh
nghip BS da trên mu gm 916 công ty BS và 189 qu tín thác đu t BS
niêm yt trên th trng chng khoán M giai đon t nm 1973 đn nm 2006.
Bng 2.3: Kt qu nghiên cu theo phng pháp hi quy bình phng bé nht
(Ngun: Theo kt qu nghiên cu ca Jamie, Eva và Kelvin (2010))
17
Vi phng pháp hi quy c lng bình phng bé nht ba bc, kt qu
nghiên cu cho thy:
Th nht, cu trúc k hn ca n trong các công ty BS có mi quan h đng
bin vi đòn by tài chính; nhng kt qu cho thy không có mi quan h ngc li,
tc đòn by tài chính không phi là mt hàm gii thích cho cu trúc k hn ca n.
Kt qu này phù hp vi nghiên cu v k hn n ca các công ty M ca Datta,
Iskandar-Datta, Raman (2005); Johnson (2003) và Stohs, Mauer (1996). Kt qu
nghiên cu này cho ta hàm ý rng (i) mi quan h mt chiu cho thy các công ty
BS xác đnh mc đòn by cn thit, sau đó la chn cu trúc k hn cho các
khon n tng ng; (ii) mi quan h đng bin cng ch ra rng, vi mt t l đòn
by nht đnh, các công ty BS s la chn các cu trúc k hn ca n sao cho
gim chi phí d kin ca các khon n này; và (iii) các công ty BS s dng đòn
by tài chính và cu trúc k hn n ca cu trúc vn vi nhng mc đích khác nhau
hn là xem chúng nh là nhng công c b sung hay thay th ln nhau. Kt qu
nghiên cu trên cng phù hp vi Lý thuyt đánh đi cu trúc vn (The trade-off
Theory).
Th hai, đòn by tài chính ca các qu tín thác đu t BS có mi quan h
nghch bin vi cu trúc k hn n; đng thi nó cng không có bng chng cho
mi quan h ngc li. iu này đa ra mt hàm ý các qu tín thác đu t BS s
xác đnh cu trúc k hn ca các khon n sau đó s xác đnh mc đòn by tng
ng. Các qu tín thác đu t BS dng nh quyt đnh cu trúc vn theo Lý
thuyt trt t phân hng (The pecking order Theory), và đm bo rng s tìm đc
ngun vn có chi phí r hn. Ngun vn ch s hu liên quan đn chi phí đi din
gii thích mi quan h nghch bin gia đòn by và cu trúc k hn n.
Cui cùng, nghiên cu nhn thy có s khác bit đáng k trong mi quan h
gia đòn by tài chính và cu trúc k hn ca n ca hai loi hình công ty xem xét.
C th, nghiên cu này ch ra rng đòn by là yu t quyt đnh đn cu trúc k hn
ca n đi vi công ty BS, trong khi yu t k hn ca n li là mt trong nhng
nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các qu tín thác đu t BS. Bên cnh đó,
nghiên cu cng cho rng, các quy đnh trong hot đng ca qu tín thác đu t
BS có tác đng đn quyt đnh cu trúc vn ca các công ty này.