BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHÍăMINH
HăTHăTHUăDUNG
:
ẢNH HƯỞNG CỦA BẤT ĐỐI XỨNG
THÔNG TIN TRONG HOẠT ĐỘNG
TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP
TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.ăHăChíăMinh ậ Nmă2012
BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHÍăMINH
HăTHăTHUăDUNG
ẢNH HƯỞNG CỦA BẤT ĐỐI XỨNG
THÔNG TIN TRONG HOẠT ĐỘNG
TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP
TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU
Chun ngành :ăKinhătăTƠiăchínhăậ Ngân hàng
Mãăsă : 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Ngi hng dn khoa hc :
PGSăTSăTRNGăQUANGăTHƠNG
TP.ăHăChíăMinhăậ Nmă2012
LIăCAMăOAN
TôiăxinăcamăđoanăcácăsăliuătrongălunăvnănƠyăđcăthuăthpătăngunăthcă
t.ă Nhngă Ủă kină đóngă gópă vƠă giiă phápă đă xută lƠă caă cáă nhơnă tôiă tă vică
nghiênăcuăvƠărútăraătăthcătălƠmăvicătiăNgơnăhƠngăÁăChơu.
HcăviênăthcăhinăLunăvn
HăTHăTHUăDUNG
MCăLC
Trang
Liămăđu 1
1. Lí do chn đ tài 1
2. i tng nghiên cu 2
3. Phm vi nghiên cu 2
4. Mc tiêu nghiên cu 2
5. Phng pháp nghiên cu 3
6. B cc đ tài 3
Chngă1:ăCăsălíălunăvăbtăđiăxngăthôngătinătrongăhotăđngătínădngă
caăNgơnăhƠngăthngămi 4
1.1 Giiăthiuăhotăđngătínădng caăNgơnăhƠngăthngămi 4
1.1.1 Khái nim v hot đng tín dng 5
1.1.2 Vai trò ca hot đng tín dng 5
1.1.2.1 Vai trò đi vi nn kinh t 5
1.1.2.2 Vai trò đi vi ngi đi vay 6
1.1.3 Phân loi cho vay 6
1.2 Giiăthiu văbtăđiăxngăthôngătinătrongăhotăđngătínădngătiăNHTM 7
1.2.1 Khái quát v bt đi xng thông tin trong hot đng tín dng ti NHTM 7
1.2.2 Vn đ bt đi xng thông tin trong hot đng tín dng NH 8
1.2.2.1 La chn nghch 9
1.2.2.2 Ri ro đo đc 9
1.3 Nguyênănhơnăcaătìnhătrngăbtăđiăxngăthôngătinătrongălnhăvcă
tínădngădoanhănghipăcaăNgơnăhƠngăthngămi 10
1.3.1 Nhng nguyên nhân khách quan 10
1.3.2 Nhng nguyên nhân ch quan 12
1.4 Huăquăcaăbtăđiăxngăthôngătin 16
1.4.1 i vi ngi cho vay – Ngân hàng TM 16
1.4.2 i vi ngi đi vay – Doanh nghip 17
1.4.3 i vi nn kinh t 27
1.5 Nhngăbiuăhinăcaăbtăđiăxngăthôngătinătrongăquyătrìnhăchoăvay caă
NgơnăhƠngăthngămi 18
1.5.1 Giai đon thm đnh tín dng gây hu qu là la chn nghch 18
1.5.2 Giai đon gii ngân và thu hi khon n gc và lãi dn ti ri ro đo đc 21
1.6 Kinhănghimăcaăcácăncătrênăthăgiiătrongăvicăhnăchăbtăcơnăxngă
thôngătinătrongăhotăđngătínădng 22
1.6.1 Kinh nghim hn ch bt cân xng thông tin bng bin pháp qun tr h thng
thông tin tín dng 22
1.6.2 Kinh nghim hn ch bt cân xng thông tin bng bin pháp kim tra, giám
sát 23
Chng 2: Thcătrng vătìnhătrng btăđiăxngăthôngătinătrongăhotăđngătínă
dngădoanhănghipătiăNgơnăhƠngăTMCPăÁăChơuăgiaiăđonănmă2006 ậ 2011 25
2.1 GiiăthiuăvăNgơnăhƠngăTMCPăÁăChơu 25
2.1.1 Kt qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Á Châu trong thi gian
qua 28
2.1.2. ánh giá chung v hot đng tín dng doanh nghip và ri ro tín dng 30
2.2 Các chínhăsáchăqunălỦătngăthăhotăđngătínădngăcaăhăthngăNgân
hàng 34
2.2.1Vai trò ca Nhà nc 34
2.2.2 Vai trò n đnh các t chc tài chính ca Ngân hàng Nhà nc 36
2.2.3 Các quy đnh đi vi Ngân hàng thng mi 37
2.2.3.1 H s an toàn 37
2.2.3.2 Phân loi nhóm n 38
2.2.3.3 D phòng ri ro 39
2.2.3.4 Nhóm khách hàng liên quan 40
2.3 Thcătrng btăđiăxngăthôngătinăcaăhotăđngătínădngădoanhănghipătiă
Ngân hàng TMCPăÁăChơuăgiaiăđonă2006 -2011 40
2.3.1 Thc trng bt đi xng thông tin trong hot đng tín dng doanh nghip ti
Ngân hàng TMCP Á Châu 40
2.3.1.1 Giai đon thm đnh gây ra la chn nghch 40
2.3.1.1.1 n v s dng thông tin thm đnh không chính xác 40
2.3.1.1.2 n v đ xut mc cp tín dng vt kh nng tr n ca khách hàng,
hay đn v d phóng doanh thu li nhun cao hn thc t nên khi cho vay thì khách
hàng không đ ngun tr n 42
2.3.1.1.3 Báo cáo tài chính thiu minh bch, không trung thc 43
2.3.1.2 Giai đon gii ngân và thu hi n gc và lãi dn đn ri ro đo đc 44
2.3.1.2.1 Không thc hin kim tra, giám sát sau cho vay đúng quy đnh 44
2.3.1.2.2 n v không tuân th nhng quy đnh hin hành ca ACB 45
2.3.1.2.3 Nhân viên ngân hàng cu kt vi khách hàng gi mo h s
vay vn 45
2.3.1.2.4 Khách hàng gi mo chng t chng minh mc đích s dng vn
vay/chng minh ngun thu nhp tr n đ vay thêm nhiu vn/vay đ s dng vào
mc đích khác 46
2.3.2 Nguyên nhân ca bt đi xng thông tin trong hot đng tín dng doanh
nghip ti Ngân hàng TMCP Á Châu 46
2.3.3 nh hng ca bt đi xng thông tin đn hot đng tín dng doanh nghip
ca Ngân hàng TMCP Á Châu 50
2.4 Nhngăbinăphápăgimă huăquăcaăsăbtăđiăxngăthôngătinătiăNgơnă
hàng TMCPăÁăChơuăgiaiăđonă2006 - 2011 52
2.4.1 Phòng nga 52
2.4.2 Phát hin sm nhng thay đi bt thng ca doanh nghip 55
Chngă3: Giiăpháp nhmăgimă nhăhng btăđiăxngăthôngătinătrong hotă
đngătínădngădoanhănghipătiăNgơnăhƠngăTMCPăÁ Châu 62
3.1 VăphíaăNgơnăhƠngăTMCPăÁăChơu 63
3.1.1 Sàng lc các thông tin liên quan ti khách hàng 63
3.1.1.1 Cn cht ch hn trong khâu tuyn dng, tuyn nhng ngi có đc, có
tài, xem ngân hàng là ni phn đu cho s nghip 64
3.1.1.2 Tính toán xác đnh ri ro bng cách chú trng đn công tác xây dng h
thng thu nhp và x lỦ thông tin hoàn chnh trong quá trình thm đnh 65
3.1.2 Giám sát quá trình tr n và lãi ca khách hàng 68
3.1.3 Thành lp b phn nghiên cu, phân tích và d báo kinh t v mô 71
3.1.4 Tài sn th chp và s d bù 71
3.1.5 Nghiêm chnh thc hin qun lỦ tài sn đm bo và quy ch đm bo
tin vay 72
3.1.6 Gii hn tín dng đi vi mt s khách hàng 73
3.1.7 Duy trì nhng mi quan h khách 74
3.1.8 Ngân hàng cn minh bch công b thông tin 75
3.2 VăphíaăChínhăphăvƠăNgơnăhƠngătrungăng 75
3.2.1 Xây dng và phát trin các t chc h tr thông tin bng cách thành lp công
ty xp hng tín nhim doanh nghip 75
3.2.2 Nâng cao s phi hp ca các c quan chc nng trong quá trình
hot đng 79
3.2.3 Xây dng mt h thng pháp lut minh bch và hiu qu 80
3.3 Văphíaăcácăcôngăty 81
Ktălun 84
TÀIăLIUăTHAMăKHO
1. Nguyn ng Dn (2005), Tín dng ngân hàng, Nhà xut bn thng kê Thành
Ph H Chí Minh.
2. Nguyn Ninh Kiu (2007), Nghip v Ngân hàng hin đi, Nhà xut bn thng
kê.
3. Trn Huy Hoàng (2006), Qun tr ngân hàng thng mi, Nhà xut bn lao đng
xã hi.
4. Phm Vn Nng, Trn Hoàng Ngân, Trng Quang Thông (2005), Ngân hàng
Thng mi C phn Thành ph H Chí Minh, nhìn li mt chn đng phát trin
5. Lut Ngân hàng Nhà nc, Lut các T chc tín dng, Quyt đnh 493
6. Hunh Th Du, Nguyn Minh Kiu, Nguyn Trng Hoài (2005), Thông tin bt
cân xng trong hot đng tín dng ti Vit Nam, Tài liu Chng trình ging dy
kinh t Fulbgright.
7. Báo cáo thng niên ca ACB nm 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011
WebsiteăVităNamă:
www.tintuconline.vn
www.vietnamnet.vn
www.vnn.vn
www.tailieu.vn
www.sbv.gov.vn ….
DANHăMCăBIUă
Trang
Biu đ 2.1 : Li nhun sau thu ca ACB t nm 2006 – 2011 29
Biu đ 2.2 : D n cho vay doanh nghip theo khu vc đa lỦ ca ACB 31
Biu đ 2.3 : Phân loi nhóm n ca ACB t nm 2006 – 2011 50
Biu đ 2.4 : T l d phòng ca ACB t nm 2006 – 2011 60
DANHăMCăBNGă
Bng 1.1 : Quy trình cho vay đi vi doanh nghip 18
Bng 2.1 : Tóm tt kt qu hot đng kinh doanh ca ACB 28
Bng 2.2 : D n cho vay doanh nghip theo khu vc đa lỦ ca ACB 30
Bng 2.3 : D n cho vay doanh nghip phân theo loi hình cho vay ca ACB 31
Bng 2.4 : D n cho vay doanh nghip theo ngành ngh kinh doanh ca ACB 32
Bng 2.5 : T l trích lp d phòng đi vi tng nhóm n 39
Bng 2.6 : Thng kê nguyên nhân n quá hn bt ngun t hin tng bt đi xng
thông tin ca ACB 49
Bng 2.7 : Phân loi nhóm n ca ACB 50
Bng 2.8 : T l an toàn vn qua các nm ca ACB 57
Bng 2.9 : D phòng cho vay khách hàng ca ACB 60
DANH MC CÁC KÝ HIU,
CH VIT TT
KỦăhiu Dinăgii
ACB Ngân hàng TMCP Á Châu
CIC Trung tâm Thông tin tín dng ca Ngân hàng Nhà nc.
CAMEL chính là vit tt t
ch cái đu ca các ch ting Anh
Capital, Asset quality, Management, Earnings, và
Liquidity ca 5 tiêu chí trên
CBTD Cán b tín dng
DN Doanh nghip
DNNN Doanh nghip nhà nc
DNTN Doanh nghip t nhân
KHCN Khách hàng cá nhân
KHDN Khách hàng doanh nghip
KH Khách hàng
PGD Phòng giao dch
NHNN Ngân hàng Nhà nc Vit nam.
NHTM Ngân hàng thng mi.
NH Ngân hàng
TCTD T chc tín dng
TTTD Thông tin tín dng
XHTD Xp hng tín dng.
VN Vit Nam
VAS H thng tiêu chun k toán Vit Nam
IAS H thng tiêu chun k toán quc t
1
LI M U
1. Lí do chnăđ tài
Nn kinh t Vit Nam đang trên con đng đi mi và hi nhp kinh t th
gii. S hi nhp đó đã khép li mt thi kì kinh t t cung t cp, phát trin chm
chp và lc hu. Nhìn li nhng nm qua, tc đ đu t trong nn kinh t nc ta có
s tng trng mnh m thúc đy kinh t phát trin cng nh ci thin đi sng xã
hi. Trong đó không th không k đn vai trò ca các NHTM vi t cách là nhà tài
tr vn cho các hot đng sn xut kinh doanh, mua sm tiêu dùng ca các cá nhân
cng nh doanh nghip. Hot đng ngân hàng trong nn kinh t đc ví nh tun
hoàn ca máu trong c th con ngi. Mt trong nhng hot đng chính ca NHTM
đó là tín dng, vi các sn phm đa dng và phong phú, đáp ng mi nhu cu vay
vn ca tt c các cá nhân và doanh nghip trong nn kinh t.
Ngân hàng thng mi c phn Á Châu ( vit tt là ACB) là mt trong nhng
ngân hàng thng mi c phn hàng đu Vit Nam, hot đng vi phng châm là
ngân hàng ca mi nhà. ACB hin có mt h thng mng li rng khp c nc và
chú trng vào các vùng kinh t trng đim nh Thành ph H Chí Minh, Hà
Ni…Cng nh nhiu ngân hàng khác, hot đng ch yu ca ACB là các sn phm
tín dng. Do tín dng có vai trò to ln trong vic phát trin sn xut kinh doanh ca
đt nc nên tng trng và phòng nga ri ro tín dng là mt chính sách rt quan
trng mà bt c ngân hàng nào cng phi chú trng. Tín dng là quan h vay mn
đc biu hin di hình thái tin t hoc hin vt da trên nguyên tc ngi đi vay
phi hoàn tr cho ngi cho vay c vn ln lãi sau mt thi gian nht đnh. Ri ro tín
dng là kh nng khách hàng nhn khon vn vay không thc hin, thc hin không
đy đ ngha v đi vi ngân hàng, gây tn tht cho ngân hàng, đó là kh nng
khách hàng không tr, không tr đy đ, đúng hn c gc và lãi cho ngân hàng.
Hin tng bt đi xng thông tin trong tín dng cá nhân d nhn bit và hu
qu ít nghiêm trng hn vì nhng món vay này nh l và ngi dân thng tr n
và gc đúng hn. Trong đó, hin tng bt đi xng thông tin trong tín dng doanh
nghip thng d xy ra và gây hu qu nghiêm trng hn tín dng cá nhân.
2
Do đó em đã chn đ tài “nh hng ca bt đi xng thông tin trong hot đng
tín dng doanh ti Ngân hàng TMCP Á Châu” làm lun vn tt nghip Thc s
ca mình. Hi vng qua lun vn này, ngi đc s có mt cái nhìn tng quát hn v
hot đng tín dng ca h thng Ngân hàng Á Châu, nhng mt đt đc và nhng
mt tn ti ca chính sách tín dng ca NHTW nói chung cng nh s bt đi xng
thông tin ti Ngân hàng TMCP Á Châu, nó gây ra hu qu nh th nào và nhng gì
mà Ngân hàng cn nm bt và phòng nga trc tình hình kinh t trong nc cng
nh th gii đy bin đng nh hin nay.
2. iătng nghiên cu
Lun vn nghiên cu hin tng bt đi xng thông tin trong tín dng doanh nghip
trong h thng Ngân hàng TMCP Á Châu di góc đ kho sát thc t và điu này
đc th hin qua tình hình hot đng ti Ngân hàng TMCP Á Châu trong khong
thi gian t nm 2006 ti nm 2011.
3. Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên cu ca lun vn ch gii hn mt Ngân hàng c th đó là
hin tng bt đi xng thông tin trong hot đng tín dng doanh nghip ti Ngân
hàng TMCP Á Châu trong khong thi gian t nm 2006 ti nm 2011. Thông tin
bt cân xng trong hot đng tín dng doanh nghip thng d xy ra và gây nh
hng nghiêm trng đn hot đng tín dng ca ngân hàng. Chính vì vy, lun vn
tp trung nghiên cu lnh vc tín dng doanh nghip.
4. Mc tiêu nghiên cu
Th nht, lun vn nghiên cu biu hin bt đi xng thông tin trong hot
đng tín dng doanh nghip ca Ngân hàng TMCP Á Châu.
Th hai, lun vn nghiên cu hu qu ca bt đi xng thông tin đi vi
Ngân hàng TMCP Á Châu, doanh nghip và nn kinh t.
3
Th ba, lun vn đa ra nhng gii pháp nhm giúp Ngân hàng gim bt hin
tng bt đi xng thông tin đ phòng tránh ri ro tín dng, mt trong nhng ri ro
chính trong lnh vc kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Á Châu nói riêng cng nh
h thng NHTM nói chung.
5. Phngăphápănghiênăcu
nm bt thông tin, d liu mt cách chính xác và đy đ nhm thc hin
mc tiêu trên, đng thi thu nhp và tng hp các ngun tài liu tham kho t sách
v, internet, … đc bit là t nhng tài liu s liu quan trng đc thu thp trc
tip t Ngân hàng TMCP Á Châu, da vào c s đó lun vn đa các phng pháp
nghiên cu sau:
Th nht, đó là nhng phng pháp mô t, lit kê, nhn xét tình trng bt đi
xng thông tin trong hot đng cp tín dng ca Ngân hàng TMCP Á Châu thông
qua các s liu thu thp đc.
Th hai là phng pháp phân tích , đa ra nhng gii pháp nhm gim thiu
hin tng bt đi xng thông tin ti Ngân hàng TMCP Á Châu.
6. B cc lunăvn
Lun vn bao gm 3 chng chính nh sau:
Chng 1: C s lí lun v bt đi xng thông tin trong hot đng tín dng
ca Ngân hàng thng mi
Chng 2: Thc trng ca bt đi xng thông tin trong hot đng tín dng
doanh nghip ti Ngân hàng TMCP Á Châu giai đon 2006 - 2011.
Chng 3: Gii pháp nhm gim nh hng bt đi xng thông tin đ nâng cao
hiu qu hot đng tín dng doanh nghip ti Ngân hàng TMCP Á Châu.
4
Chngă1
CăS LÍ LUN V BTăI XNG THÔNG TIN TRONG HOTăNG
TÍN DNG DOANH NGHIP CAăNGÂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1 Gii thiu hotăđng tín dng caăngơnăhƠngăthngămi :
Cho vay ( hay còn gi là tín dng) là hot đng kinh doanh ch yu ca ngân hàng
thng mi đ to ra li nhun. Doanh thu t hot đng tín dng mi bù đp ni chi
phí tin gi, chi phí d tr, chi phí kinh doanh và qun lý, chi phí vn trôi ni, chi
phí thu các loi và các chi phí ri ro đu t.
Kinh t càng phát trin, doanh s cho vay ca các ngân hàng thng mi càng tng
nhanh và loi hình cho vay càng tr nên vô cùng đa dng hu ht các nc phát
trin hàng đu th gii, cho vay ca các ngân hàng thng mi đã chuyn dn t cho
vay ngn hn sang cho vay dài hn, khu vc cho vay ngn hn nhng ch cho th
trng tài chính - tin t cung ng. Ngc li hu ht các nc đang phát trin,
cho vay ngn hn vn chim b phn ln hn cho vay dài hn, xut phát t ch thiu
an toàn cho các khon đu t dài hn (trong đó có nhng tác nhân ch yu nh tình
hình tng trng, lm phát…)
mt s nc phát trin cho ti nay, khi mt ngân hàng đc thành lp và đi
vào hot đng, mi quan tâm chính và thng xuyên ca nó là cho ai vay, và đu t
vào đâu. nhng nc này, đi tng cho vay là điu làm bn tâm nhiu hn, nu
không nói là vn đ quan trng nht. Trong khi đó các nc phát trin tình hình li
ngc li. Vn đ đt ra cho các ngân hàng không phi vn đ cho ai vay, mà li tc
có cao không và an toàn không. Thm chí nhng lo ngi đi loi nh vy thc t đã
không còn vì hu ht h đã có nhng th phn chc chn và vn đ an toàn ca vn
đã có pháp lut bo đm. iu h quan tâm là làm sao huy đng đc ngày càng
nhiu tin cho các khon đu t có sn.
Cho vay ca ngân hàng thng mi, nói rng ra là tín dng ngân hàng thng
mi, là mt lnh vc phc tp và thng xuyên cp nht theo nhng chuyn bin ca
môi trng kinh t. hiu nó, cn tìm hiu nhng nét đc trng quan trng ca nó.
5
1.1.1 Khái nim v hotăđng tín dng :
Vit Nam quyt đnh 1627/2001_Q_NHNN ngày 31/12/2001 ca Thng
đc Ngân hàng v vic ban hành quy ch cho vay ca t chc tín dng đi vi khách
hàng, đnh ngha tín dng là mt hình thc cp tín dng, theo đó ngân hàng cho vay
giao cho khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích và thi gian nht đnh
theo tho thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.
nh ngha trên đc các ngân hàng và t chc tín dng khác áp dng đ làm tin
đ cn bn cho các hot đng cho vay ca mình.
1.1.2 Vai trò ca hotăđng tín dng:
1.1.2.1 Vaiătròăđi vi nn kinh t.
Tín dng góp phn thu hút vn đu t cho nn kinh t.
Tín dng là hình thc kinh doanh ch yu ca ngân hàng, vi vai trò là trung gian tài
chính ngân hàng và đóng vai trò là cu ni vn cho nn kinh t, gia ngi tha vn
và ngi cn vn đ đu t.
Vì th mà ngân hàng gii quyt đc mt trong nhng đc đim ca tin là.
“Tin có giá tr theo thi gian” các ngun vn nhàn ri đc tp hp và đu t
cho các phng án, d án kinh doanh khác nhau đang cn vn đ thc hin d án.
áp ng đc nhu cu vn ca d án ngha là phng án, d án đã đc gii quyt
v vn đ vn. ây là yu t khó khn, quan trng đ bin Ủ tng kinh doanh thành
thc t và chính nó gii quyt đc các vn đ kinh t xã hi nh tng trng, phát
trin kinh t. Gii quyt công n vic làm cho ngi lao đng…
* Doanh nghip
*Cá nhân
* H gia đình…
Ngân hàng
* Doanh nghip
*Cá nhân
* H gia đình…
6
Hot đng tín dng góp phn m rng sn xut, thúc đy đi mi công ngh,
thit b, ci tin khoa hc k thut…
Viêc vay vn không nhng gii quyt đc nhu cu vn kinh doanh mà còn làm
thay đi cách ngh, cách làm … làm th nào đ s dng vn có hiu qu kinh t và
vn đ phn m rng sn xut, thúc đy đi mi công ngh, thit b, ci tin khoa
hc k thut s làm tin đ cho s phát trin có hiu qu đó. Trong đó vn quyt
đnh mi vn đ trong kinh doanh. c bit trong xu th hi nhp nn kinh t th
trng thì đây là vn đ quan trng cn gii quyt ca các doanh nghip Vit Nam.
1.1.2.2 Vaiătròăđi viăngiăđiăvay.
Hot đng tín dng ca ngân hàng thng mi có các k hn khác nhau: ngn
hn, trung hn và dài hn bên cnh đó lãi sut linh hot c đnh hay th ni… vì th
khách hàng tu ý la chn k hn vay và tha thun hình thc lãi sut vay phù hp
vi mc tiêu kinh doanh ca mình.
Mt khác vic vay vn ngân hàng giúp khách hàng tp chung đc vn kinh
doanh đng b, gim chi phí huy đng và ch đng trong vic hoàn tr gc và lãi
theo hp đng. Bên cnh đó vic tha thun gia ngân hàng và khách hàng khi ht
hp đng cho vay to điu kin cho khách hàng kinh doanh tip… nh tr giúp vn,
gia hn hp đng.
1.1.3 Phân loi cho vay:
Cn c vào thi hn cho vay:
- Cho vay ngn hn: là loi hình cho vay có thi hn đn 1 nm.
- Cho vay trung hn : là loi hình cho vay có thi hn trên 1 đn 5 nm
- Cho vay dài hn : là loi hình cho vay có thi hn trên 5 nm
Cn c vào mc đích s dng vn :
- Cho vay sn xut kinh doanh công thng nghip
- Cho vay sn xut nông nghip
- Cho vay tiêu dùng.
7
- Cho vay mua bán bt đng sn, ….
Cn c vào phng thc cho vay :
- Cho vay theo món vay: là loi hình cho vay mà mi ln vay vn, khách hàng
và t chc tín dng thc hin th tc vay vn cn thit và ký kt hp đng tín dng.
- Cho vay theo hn mc tín dng: là loi hình cho vay mà t chc tín dng và
khách hàng xác đnh và tha thun mt hn mc tín dng duy trì trong mt khong
thi gian nht đnh.
- Cho vay theo hn mc thu chi: là vic cho vay mà t chc tín dng tha
thun bng vn bn chp thun cho khách hàng chi vt s tin có trên tài khon
thanh toán ca khách hàng.
Cn c vào mc đ tín nhim khách hàng :
- Cho vay có đm bo : là loi hình cho vay da trên c s các bo đm cho
tin vay nh th chp, cm c hoc bo lãnh ca mt bên th ba nào khác.
- Cho vay không có đm bo : là loi hình cho vay không có tài sn th chp,
cm c hoc bo lãnh ca ngi khác mà ch da vào uy tín ca bn thân khách
hàng vay vn đ quyt đnh cho vay.
1.2 Gii thiu v s btă đi xng thông tin trong hotă đng tín dng ca
NHTM:
1.2.1 Khái quát btăđi xng thông tin trong hotăđng tín dng ca
NgơnăhƠngăthngămi
Bt đi xng thông tin ( asymmetric information) xy ra khi mt bên giao dch
có ít thông tin hn bên đi tác hoc có thông tin nhng thông tin không chính xác.
iu này khin cho bên có ít thông tin hn có nhng quyt đnh không chính xác
khi thc hin giao dch đng thi bên có nhiu thông tin hn cng s có nhng hành
vi gây bt li cho bên kia khi thc hin ngha v giao dch.
Bt đi xng thông tin bao gm các dng: thông tin không đy đ, thông tin
không chính xác, thông tin không th thu thp đc, và thông tin b che du.
8
Hin tng bt đi xng thông tin trong hot đng tín dng doanh nghip th
hin ch Ngân hàng có nhng thông tin v Doanh nghip: không đy đ, không
chính xác, hoc là Ngân hàng không th thu thp đc, cng có th là doanh nghip
che du thông tin. Thông tin đây bao gm nhiu vn đ, nh là lch s tín dng
ca khách hàng: đã tng có mi quan h tín dng vi nhng t chc nào, nng lc
tr n ra sao, uy tín làm vic th nào, c s sn xut kinh doanh, ngành ngh kinh
doanh, d án kinh doanh…Nu nh nhng thông tin này mà không đc cung cp
đy đ hoc chính xác thì s nh hng ti vic ra quyt đnh cp tín dng ca
Ngân hàng.
1.2.2 Vnă đ btă đi xng thông tin trong hotă đng tín dng ngân
hàng :
Ngân hàng đn thun ch là mt t chc kinh doanh vì mc tiêu li nhun.
Hot đng ngân hàng bao gm nhiu sn phm dch v: cho vay, huy đng, thanh
toán trong nc, thanh toán quc t…Trong tt c các loi hình dch v trên thì tín
dng là sn phm mang li nhiu li nhun nht cho ngân hàng, đng thi cng tim
n nhiu ri ro nht. Thc t cho thy hu ht các v phá sn đu liên quan ít nhiu
ti hot đng cho vay.
Các giao dch din ra trong ngân hàng thng có s cng thng t nhiên gia
doanh nghip và ngân hàng. Nhiu doanh nghip có đng c che du bt ri ro và
khuch đi tim nng sinh li ca công ty mình. Chính vic này làm ny sinh mt
vn đ cn bn vì doanh nghip luôn hiu v tình hình tài chính cng nh trin vng
tng lai ca mình rõ hn nhiu so vi ngân hàng. Các doanh nghip có xu hng
to ra s mù m v thông tin. iu đó có ngha là tn ti hin tng bt đi xng
thông tin gia nhng gì doanh nghip bit v cht lng ( ri ro và kh nng sinh li
d kin ca công ty mình) và nhng gì Ngân hàng bit - trong đó li th thông tin
nghiêng v phía doanh nghip. ây đc gi là hin tng bt đi xng thông tin
gia hai bên mun kí hp đng vi nhau ( doanh nghip và ngân hàng). iu này
làm ny sinh hai vn đ: la chn nghch (adverse selection) và ri ro đo đc
(moral hazard) hay còn gi là tâm lý li.
9
1.2.2.1 La chn nghch :
La chn nghch là hành đng xy ra trc khi ký kt hp đng ca bên có
nhiu thông tin có th gây tn hi cho bên ít thông tin hn.
ây là nhng khó khn ngân hàng gp phi giai đon đu tiên ca quá trình
cho vay, khi bt đu phi quyt đnh có nên cho vay hay không. Nói mt cách đn
gin, vn đ đây là phân bit các mc đ cht lng (cht lng là li nhun cao
và ri ro thp). Trong thc t không phi lúc nào cng phân bit đc khách hàng
cht lng tt vi khách hàng cht lng kém. Tt nhiên là các báo cáo tài chính,
báo cáo tín dng, thm đnh tín dng … cng có ích nhng ch đn mt mc đ nào
đó thôi. Nhà doanh nghip s khin cho toàn b vic này không d dàng chút nào
bi ai cng khng đnh là mình tt, nhng trong thc t mt s đúng là tt, mt s
khác li hoàn toàn không.
1.2.2.2 Riăroăđoăđc
Ri ro đo đc là hành đng ca bên có nhiu thông tin hn thc hin sau khi
ký kt hp đng có th gây tn hi cho bên có ít thông tin hn.
- Ri ro t phía khách hàng : khi doanh nghip đã có tin trong tay. Hn na
doanh nghip có tin vi mt lãi sut tha thun. Chng nào doanh nghip vn duy
trì mc ri ro nh c thì không vn đ gì c - ít nht là theo quan đim ca ngân
hàng. Song trên thc t, doanh nghip có gi mc đ ri ro nh c hay không,
không phi lúc nào doanh nghip cng kinh doanh thun li, có nhng lúc doanh
nghip ri vào tình trng khó khn và do đó đe da đn các khon n. Vn đ ri ro
đo đc bt ngun t đng c ca doanh nghip c tình tng mc ri ro ca mình
sau khi đã vay đc tin c tình tng mc đ ri ro ca mình sau khi đã vay đc
tin. ng c này tn ti bi l cho dù ri ro bao hàm kh nng xy ra tình hung
xu, song nó cng bao hàm xy ra tình hung tt và ch s hu s nhn phn li nu
tình hung tt, còn nu tình hình xu đi thì ngân hàng s nhn phn ln tn tht v
mình. Mt cách đ nhìn nhn vn đ này là bn thân s tn ti ca khon tin vay đã
thôi thúc thêm đng lc ca doanh nghip theo đui nhng đng c làm n liu lnh
hn.
10
1.3 Nguyên nhân ca tình trng btăđi xngăthôngătinătrongălnhăvc tín
dng doanh nghip caăNgơnăhƠngăthngămi
1.3.1 Nhng nguyên nhân khách quan
Khi khách hàng nhn khon gii ngân t ngân hàng, h s dùng đng vn vào
mc đích kinh doanh nh: u t vào dây chuyn sn xut, đu t mua nguyên vt
liu… Trong quá trình sn xut kinh doanh tt yu s phát sinh nhng ri ro không
mong mun mà đôi khi các doanh nghip không lng trc đc nh:
Ri ro do nn kinh t không n đnh.
T tình hình kinh t trong nc
Hot đng tín dng ca ngân hàng là mt hot đng rt nhy cm vi nhng bin
đng ca nn kinh t xã hi.
Trong giai đon kinh t suy thoái thng xut hin nhng doanh nghip thua l và
phá sn, t đó có các khon tin vay ngân hàng không tr đc. iu này làm cho
n quá hn ca ngân hàng tng lên nhanh chóng.
Trong giai đon nn kinh t có lm phát cao và ngày càng gia tng cng có th dn
đn ri ro tín dng. Bi vì trong giai đon này ngi gi tin có tâm lý lo s rng
đng tin ca mình b mt giá khi gi trong ngân hàng, cho nên h mun rút tin ra
khi ngân hàng. Trong khi đó nhng doanh nghip thì li mun gia tng nhu cu vay
vn và mun kéo dài thi hn vay. iu này có nh hng trc tip đn ngun vn
hot đng ca ngân hàng cng nh nhng khon đu t ca ngân hàng không hiu
qu. Nguy c này có th làm hot đng tín dng ca ngân hàng b phá sn.
T tình hình th gii
Trong thi đi ngày nay mi quc gia là mt t bào ca nn kinh t chung th gii.
hot đng kinh t các nc đu có tác đng nh hng ln nhau vì xu hng toàn
cu hóa ca nn kinh t th gii. Nhiu tp đoàn công ty có xu hng m rng ra
nc ngoài. S hình thành các khu vc kinh t và các khu vc mu dch t do cho
chúng ta thy s nh hng không nh ca các nc trong khu vc cng nh trên
th gii đi vi mi nc thành viên.
11
Chính vì vy khi có nhng bin c v tình hình kinh t, chính tr, quân s xy ra
bt k mt nc nào thì cng có tác đng mnh đn các nc khác trên toàn th
gii, và s dn đn bin đng kinh t trong nc và tác đng xu đn hot đng ca
ngân hàng.
Tình hình kinh t th gii có th nh hng đn hot đng tín dng ca ngân hàng
nh: bin đng ca giá vàng th gii, giá du m, giá mt s ngoi t mnh hoc giá
mt s vt t ch yu có xu hng tng cao.
T nhng tác đng khác:
Nhng tai nn bt ng nh: ch doanh nghip b tai nn, cht, mt tích, nhà xng
b ha hon, thiên tai nh hng đn hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
Khi tin hành quá trình sn xut kinh doanh, bao gi doanh nghip cng tin hành
đánh giá tình hình th trng cng nh đa ra nhng d báo phát trin th trng,
d báo tng trng doanh s. Nu nn kinh t th gii cng nh nn kinh t quc
ni vn hành theo qu đo đã d báo thì doanh nghip s thc hin tt các k hoch
đ ra. Tuy nhiên, nn kinh t không phi lúc nào cng phát trin nh Ủ mun ca
con ngi mà còn do các yu t thiên tai đch ha, khng hong…s nh hng ti
hot đng sn xut kinh doanh.
Ri ro do các th tc pháp lý còn rm rà.
S chm tr, rm rà trong các th tc cp giy phép, các th tc hi quan…
nhiu lúc nh hng ln đn c hi kinh doanh ca các doanh nghip. Ta bit rng,
c hi kinh doanh ca doanh nghip có tính thi đim, nhng nó s không th thc
hin nhanh chóng nu không đc “ci trói” bi các th tc pháp lỦ. Vic chm tr
s dn đn h qu ca hàng lot các hp đng kinh t b đình tr, các d án đu t
“buc lòng” phi “treo” trên giy. iu này gây tn tht ln v mt kinh t đi vi
các doanh nghip vay vn.
Ri ro t chính sách Nhà nc
Hin nay cùng vi chính sách chuyn dch c cu kinh t, doanh nghip thng gp
ri ro sau :
12
- Thit hi t phía th trng đu vào: Giá c ca các yu t đu vào tng cùng vi
các chi phí phc v cho sn xut tng làm gim đi ngun d thu d tính ca khách
hàng, nh vy vic tr n cho các ngân hàng cho vay s gp nhiu khó khn.
- Do th trng đu ra: Th trng đu ra nu có bin đng phc tp, giá c gim
thp cng làm ngun thu ca khách hàng không đm bo. Ngoài ra, s thay đi th
hiu tiêu dùng, cung vt quá cu, hot đng marketing yu kém… cng gây nên
tình trng đng sn phm làm nh hng ti ngun tr n cho các ngân hàng cho
vay.
- H thng thông tin qun lý còn bt cp. Hin nay, trung tâm thông tin tín dng
ngân hàng (CIC) ca Ngân hàng nhà nc đã hot đng hn mt thp niên và đã đt
đc nhng kt qu bc đu rt đáng khích l trong vic cung cp thông tin tín
dng. Tuy nhiên, thông tin cung cp còn đn điu, thiu cp nht, cha đáp ng
đc đy đ yêu cu tra cu thông tin.
1.3.2 Nhng nguyên nhân ch quan
Ri ro ch quan đn t c hai phía là Ngân hàng và Doanh nghip đi vay.
i vi Ngân hàng
Các ngành ngh ca các doanh nghip đi vay là rt đa dng. a phn các cán
b tín dng Ngân hàng không th có đy đ thông tin cng nh hiu bit v các
ngành ngh lnh vc mà doanh nghip đang đu t kinh doanh. Hn na, các cán b
ngân hàng cng rt khó thm đnh đc s liu tài chính do các doanh nghip cung
cp có “đúng đn” và chính xác tuyt đi hay không. Vì th, khi các cán b ngân
hàng s dng các báo cáo tài chính do doanh nghip cung cp đ phân tích trong
công tác thm đnh s đa ra cái nhìn lch lc thiu chun xác.
Chính vì rt khó khn trong vic đánh giá tình hình tài chính doanh nghip, nên
Ngân hàng thng có xu hng u tiên các h s vay vn có tài sn th chp, đm
bo. Tuy nhiên khi dn đn vic x lý thu hi n cng rt khó khn.
Theo các vn bn hng dn cng ch thu hi n đu ghi rõ: "Trong trng
hp doanh nghip không đm bo kh nng thanh toán, Ngân hàng có quyn x lỦ
tài sn n vay". Trên thc t, Ngân hàng là mt t chc kinh t, không phi là mt
13
c quan quyn lc Nhà nc, không có chc nng cng ch buc khách hàng thc
hin ngha v tr n. Hn na các th tc pháp lỦ kin ra tòa án đ thc hin x lỦ
tài sn th chp cng rt rm rà, gây mt chi phí đi vi Ngân hàng.
Lng lo trong công tác kim tra ni b các ngân hàng. Kim tra ni b có
đim mnh hn thanh tra NHNN tính thi gian vì nó nhanh chóng, kp thi ngay
khi va phát sinh vn đ và tính sâu sát ca ngi kim tra viên, do vic kim tra
đc thc hin thng xuyên cùng vi công vic kinh doanh. Nhng trong thi
gian trc đây, công vic kim tra ni b ca các ngân hàng hu nh ch tn ti trên
hình thc. Kim tra ni b cn phi đc xem nh h thng “thng” ca c xe tín
dng. C xe càng lao đi vi vn tc ln thì h thng này càng phi an toàn, hiu qu
thì mi tránh cho c xe khi đi vào nhng ngã r ri ro vn luôn luôn tn ti thng
trc trên con đng đi ti.
Chy theo li nhun, chp nhn các khon cho vay không lành mnh.
Vi phm các nguyên tc cho vay, cho vay vt t l an toàn, thiu tài sn th
chp và cm c, cho vay khng…
Khi quyt đnh cho vay, thiu cn c khoa hc, không phân tích tình hình kh
nng s dng vn và hoàn tr n ca doanh nghip, do vy đã đa vn vào nhng
doanh nghip kém hiu qu s dn đn n quá hn, n tn đng.
Trình đ ca các cán b tín dng còn khá hn ch. Ngoài ra còn có nhiu cán
b tín dng vì nhng li ích vt cht sn sàng tip tay cho các doanh nghip làm gi
h s giy t đ xin vay vn. Chính điu này đã dn đn nhng ri ro rt ln ngay
t khâu gii ngân. Hn na các doanh nghip này phn nhiu có tình hình tài chính
không minh bch, không đáp ng đc nhng điu kin gii ngân t phía ngân
hàng đ ra. o đc ca cán b là mt trong các yu t quan trng đ gii quyt
vn đ hn ch ri ro tín dng. Mt cán b kém v nng lc có th bi dng thêm,
nhng mt s cán b tha hóa v đo đc mà li gii v mt nghip v thì tht vô
cùng nguy him khi đc b trí trong công tác tín dng.
Thiu giám sát và qun lỦ sau khi cho vay. Các ngân hàng thng có thói quen
tp trung nhiu công sc cho vic thm đnh trc khi cho vay mà li lng quá trình
14
kim tra, kim soát đng vn sau khi cho vay. Khi ngân hàng cho vay thì khon cho
vay cn phi đc qun lỦ mt cách ch đng đ đm bo s đc hoàn tr. Theo
dõi n là mt trong nhng trách nhim quan trng nht ca CBTD nói riêng và ca
ngân hàng nói chung. Vic theo dõi hot đng ca KH vay nhm tuân th các điu
khon đ ra trong hp đng tín dng gia KH và ngân hàng nhm tìm ra nhng c
hi kinh doanh mi và m rng c hi kinh doanh. Tuy nhiên trong thi gian qua
các NHTM cha thc hin tt công tác này. iu này mt phn do yu t tâm lỦ
ngi gây phin hà cho KH ca cán b ngân hàng, mt phn do h thng thông tin
qun lỦ phc v kinh doanh ti các doanh nghip quá lc hu, không cung cp đc
kp thi, đy đ các thông tin mà NHTM yêu cu.
Ngoài ra, còn do s yu kém trong công tác điu hành qun tr : mt s ngân
hàng áp dng vic gii quyt cho vay theo kiu “trc tuyn cá nhân” t cán b tín
dng đn trng phòng tín dng đn giám đc. Thc t, vic áp dng t chc cho
vay này thì quyn lc tp trung vào giám đc còn trách nhim ca cá nhân bên
di thng không rõ ràng, t đó dn đn thiu tinh thn trách nhim, d xy ra
ri ro tín dng.
i vi doanh nghip
Nhiu doanh nghip không đánh giá ht đc nhng ri ro khi s dng đng
vn, đánh giá chi phí vn cng nh kh nng sinh li ca đng vn. a phn các
doanh nghip khi dùng vn trong quá trình sn xut kinh doanh thng đu t vào
m rng quy mô sn xut, đu t vào c s vt cht mà cái quan trng nht là đu
t phát trin k nng ca lc lng nhân lc ca công ty. Khi doanh nghip m
rng quy mô mà t duy qun lỦ không thay đi, trình đ ca đi ng qun lỦ không
đc đm bo thì doanh nghip tt yu phi đi mt vi nhng ri ro v kh nng
qun lỦ sn xut, dn đn nhiu sai lm trong quá trình ra quyt đnh qun lỦ kinh
doanh.
Không thng xuyên kim tra tình hình tài chính và hot đng kinh doanh.
Chy theo doanh thu, m rng kinh doanh quá mc kim soát…